Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 25 januari 2010
De vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft mij verzocht om, naar aanleiding van de paarden die in de nacht van 9 op 10 januari 2010 vanuit de Oostvaardersplassen het ijs zijn overgestoken naar het Oostvaardersbos (toegankelijk voor bezoekers), aan te geven wat hiervan het effect en de betekenis is voor zowel de Oostvaardersplassen als de omgeving en de afbakening van het gebied (uw referentie 2010Z00421/2010D01305).
In de nacht van zaterdag 9 op zondag 10 januari jongstleden is een groep van circa honderd Konikpaarden vanuit de Oostvaardersplassen over het ijs overgestoken naar het Oostvaardersbos. Het Oostvaardersbos ligt in het zuidwesten van de Oostvaardersplassen, tegen Almere Buiten aan. Het Oostvaardersbos maakt deel uit van de Oostvaardersplassen en ligt daarom ook binnen de rasters van Staatsbosbeheer. Deze twee gebieden worden van elkaar gescheiden door een forse waterscheiding die normaal alleen door edelherten overgestoken wordt, zowel door water als over ijs.
Dat nu ook Konikpaarden die waterpartij zijn overgestoken, wordt vermoedelijk veroorzaakt doordat de paarden het spoor van edelherten gevolgd zijn. Daarbij was door de sneeuw(duinen) slecht zichtbaar waar vaste grond overging in ijs. Omdat Konikpaarden aanmerkelijk zwaarder zijn dan edelherten, wagen zij zich niet snel op het ijs. Toen vorig jaar de zichtbaarheid van het ook toen aanwezige ijs beter was, hebben de dieren de oversteek niet gemaakt.
Bij de oversteek is een aantal Konikpaarden door het ijs gezakt. Alle paarden zijn op eigen kracht weer uit het water gekomen. Daarbij is echter één Konikpaard dusdanig verzwakt geraakt, dat het dier is afgeschoten.
Dit is conform de ethische richtlijn die in de Oostvaardersplassen gehanteerd wordt, namelijk dat dieren waarvan duidelijk is dat zij op korte termijn sterven, preventief worden geschoten.
Staatsbosbeheer heeft inmiddels een deel van het Oostvaardersbos afgesloten voor het publiek. Omdat het van belang is dat de dieren zo rustig mogelijk zijn en blijven, wordt het publiek door middel van voorlichting gevraagd haar gedrag daar op af te stemmen (niet verstoren). Indien het publiek zich hieraan houdt, is er vooralsnog geen aanleiding om het Oostvaardersbos geheel af te sluiten voor het publiek.
Voorlopig laat Staatsbosbeheer de Konikpaarden in het Oostvaardersbos. De dieren worden nu niet teruggedreven, omdat dat de kans op calamiteiten verhoogt. De komende dagen zal bekeken worden hoe en wanneer de dieren terug kunnen gaan naar hun reguliere gebied.
Vooralsnog is het plan om, als de dooi zodanig is ingezet dat er weer een echte waterscheiding is, de dieren te stimuleren om, via een door Staatsbosbeheer te maken opening in het raster, rustig terug te gaan naar hun leefgebied. Voor Konikpaarden is in het Oostvaardersbos ruim voldoende voedsel en beschutting aanwezig.
Deze oversteek van de Konikpaarden heeft derhalve geen gevolgen voor de Oostvaardersplassen en is dan ook geen aanleiding tot aanpassing van het beheer.