Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 19 maart 2010
Met deze brief doe ik u informatie toekomen over de evaluatie (bijlage)1 van de overgang naar bediening op afstand van 4 kleine sluizen in Zeeland. Tevens informeer ik u over de voortgang bij de pilot-projecten voor bediening op afstand van grote sluizen in Zeeland en Zuid-Limburg. Dit naar aanleiding van eerdere toezeggingen aan de Vaste Commissie van Verkeer en Waterstaat2, de motie 3 van de heer de Rouwe en de heer Roemer en de behandeling van de begroting van Verkeer en Waterstaat in november 20094.
Inleiding en status van toegezegde evaluatie kleine sluizen Zeeland.
Ik beschouw de evaluatie van de 4 kleine sluizen als een tussentijdse evaluatie, omdat de evaluatie over een relatief korte periode, direct na de ingebruikname van de nieuwe bediensystemen, is uitgevoerd.
Sinds 2 maart 2009 worden de 4 kleine sluizen in Zeeland bediend vanuit het ir. J.W. Topshuis op voormalig werkeiland Neeltje Jans. In de periode tot 1 september 2009 zijn voor de evaluatie gegevens verzameld.
De evaluatieperiode omvat de zomerperiode. Dit is de periode waarin de meeste schutbewegingen plaatsvinden bij deze sluizen, omdat hoofdzakelijk recreatievaart gebruik maakt van deze sluizen.
Overeenkomstig de afspraken met uw Kamer vindt op het ogenblik de gefaseerde invoering plaats van bedienen op afstand bij de dienst Zeeland en de dienst Limburg van Rijkswaterstaat, waarbij in Zeeland conform de planning gestart is met 4 kleine sluizen.
Door middel van bediening op afstand kan het service niveau voor de vaarweggebruiker verhoogd worden in combinatie met een efficiëntere bedrijfsvoering. Uiteindelijk doel is om een meer betrouwbare reistijd te kunnen faciliteren en (waar dit nog niet het geval is) de bedieningstijden te verruimen tot 7x24-uur.
Conclusies tussentijdse evaluatie.
De conclusies laten zich als kort samenvatten:
• Bedienen op afstand is veilig. Er zijn weinig verschillen tussen lokale bediening en bediening op afstand.
• Er hebben zich weinig incidenten voorgedaan in een druk jaar. Door het mooie zomerweer in 2009 was er veel recreatieverkeer, maar er zijn niet meer incidenten geweest dan in voorgaande jaren.
• De overgangsperiode kende veel technische storingen. De storingen waren te wijten aan kinderziektes in nieuw toegepaste technieken en onvolkomenheden in de door de markt geleverde producten. De storingen hebben geen invloed gehad op de veiligheid.
• De operators hebben veel invloed gehad op de realisatie van bedienen op afstand. Het betreft in het bijzonder het ontwerp van de werkplek en de inrichting van de nautische centrale.
• Het verandertraject is een succes gebleken. De operators hebben nadrukkelijk invloed gehad op de programmering van het omscholingstraject.
• Gebruikers zijn tevreden met bediening op afstand.
70% van de gebruikers heeft aangegeven tevreden te zijn.
Om de kwaliteit van de evaluatie te waarborgen is een onafhankelijke adviescommissie1 ingesteld. Deze commissie is van mening (bijlage) dat de evaluatie een zorgvuldige procedure heeft doorlopen en dat het eindrapport een waarheidsgetrouw beeld geeft van alle ervaringen met bediening op afstand.
• De commissie is positief over de aanpak van de evaluatie en de resultaten die het heeft opgeleverd en onderschrijft de kwaliteit van de conclusies en aanbevelingen uit het rapport.
Voortgang projecten bediening op afstand bij Rijkswaterstaat
Wat betreft de voortgang van overige projecten op het gebied van bediening op afstand kan ik u het volgende mee delen:
• De overgang naar bediening op afstand op de onderhavige 4 kleine sluizen in Zeeland moet gezien worden als een voorloopproject c.q. leertraject. Dat betekent dat oplossingen rond bedieningstechniek, automatisering, werkwijze, bedieningsinterface, aanpak verander- en leertraject en ontwikkeling medewerkers gebruikt worden om de landelijke standaard van Rijkswaterstaat voor bediening op afstand te bepalen. De ervaringen en leerpunten zullen worden toegepast in toekomstige projecten. Naar verwachting zal de invoer van bediening op afstand bij de grote sluizen in Zeeland plaatsvinden in 2012. De aanbesteding hiertoe zal naar verwachting in het vierde kwartaal van 2010 gaan plaatsvinden.
• De afronding van de overgang naar bediening op afstand in Zuid-Limburg (Maas-Zuid) wordt voorzien in 2013, na de realisatie van de kolkverlengingen van de sluizen in Maasbracht, Heel en Born. Op dit moment zijn de voorbereidingen door de aannemer voor de bouw van het bedieningsgebouw in Maasbracht gestart.
• Er worden op dit moment geen andere projecten voor bediening op afstand door Rijkswaterstaat aanbesteed. Wel worden plannen voor het op afstand gaan bedienen van kleine sluizen voorbereid.
Beslissingen over grote sluiscomplexen zullen, overeenkomstig eerdere toezeggingen aan de Kamer niet eerder genomen worden dan dat de evaluatie van de pilot-projecten in Zeeland en Maas-Zuid is afgerond en de resultaten aan u zijn voorgelegd.
De evaluatie heeft duidelijke leer en verbeterpunten opgeleverd voor de volgende fase van het project in Zeeland en de pilot in Limburg.
Op basis van de voorliggende evaluatie en de tot nu toe opgedane ervaringen bij de vier kleine sluizen in Zeeland concludeer ik dat de veiligheid in het schutproces is gewaarborgd, de operators gewend raken aan de nieuwe manier van werken, er weinig incidenten hebben plaatsgevonden en er steeds minder storingen optreden. Dit geeft mij voldoende vertrouwen om de uitvoering van de pilot-projecten overgang naar bediening op afstand van grote sluizen in Zeeland en Zuid-Limburg door te laten gaan.
Leden adviescommissie waren Dhr. P. IJssels (burgemeester gemeente Gorinchem), Dr. ir. F.H.M. van de Ven (universitair hoofddocent TU Delft en werkzaam bij Deltares), Mevr. T.A. van der Sluijs MSc , secretaris (adviseur RWS Dienst Verkeer & Scheepvaart).