Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,H.M. de Jonge

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De tweede suppletoire begroting geeft een beeld van de uitvoering van de begroting 2023. De stand van de tweede suppletoire begroting wordt vanaf de stand van de ontwerpbegroting 2023 opgebouwd.

De stand eerste suppletoire begroting laat de stand zien zoals deze bij eerste suppletoire begroting is gepresenteerd (Kamerstukken II 2022/23, 36350 IV, nr. 1). Met de nota van wijziging op de 1e suppletoire begroting (Kamerstukken II 2022/23, 36350 IV, nr 4. is de stand 1e suppletoire begroting ontstaan.

Middels een incidentele suppletoire begroting inzake de herfinanciering covidleningen (Kamerstukken II 2022/23, 36401, nr 1) is de stand na de 1e suppletoire begroting aangepast.

Uitgangspunt bij de tabel budgettaire gevolgen van beleid is dat per artikel de beleidsmatige en technische mutaties toegelicht worden, die groter dan of gelijk zijn aan de ondergrens zoals deze in de Rijksbegrotingsvoorschriften (RBV) zijn opgenomen, de zogenaamde staffel. In het kader van transparantie of anderszins kan het voorkomen dat mutaties beneden deze ondergrenzen ook worden toegelicht.

De in de tabel budgettaire gevolgen van beleid gepresenteerde budget‐ flexibiliteit (juridisch verplicht) is de stand per 24 oktober 2023.

Overzicht coronamaatregelen

In deze 2e suppletoire begroting 2023 zijn er geen maatregelen die op de begroting van Koninkrijksrelaties en het BES-Fonds (H) zijn genomen. Een uitgebreid overzicht is te vinden op www.rijksfinancien.nl/corona-visual.

2 Beleid Koninkrijksrelaties

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Toelichting

1) Het gaat hierbij een overheveling naar het BES-fonds voor het openbaar lichaam Bonaire in het kader van een bijdrage voor eilandelijke achterstanden.

2) Het gaat hierbij om een overheveling naar het BES-fonds naar de vrije uitkering Saba voor de operationele kosten van de pilot ferry.

3) Het gaat hier om een terugbetaling vanuit Sint Maarten op de lening die verstrekt is ten behoeve van Winair (€ 1mln.).

4) Het gaat hier om de desaldering van geprognosticeerde ontvangsten van de SSO-CN die worden ingezet voor Inhuur externen.

5) Het gaat hier om de desaldering van geprognosticeerde ontvangsten van de SSO-CN die worden ingezet voor materiële uitgaven.

Toelichting

1) Sint Maarten heeft op een lening, waarvan de eerste aflossing in 2024 gepland stond, een vervroegde aflossing gedaan. In 2024 gaat er geen aflossing plaatsvinden op deze lening. Vanaf 2025 zal het oorspronkelijke aflossingsschema weer worden gevolgd.

2) Dit betreft de geprognosticeerde ontvangsten van SSO-CN voor de verrekeningen met andere departementen, gebaseerd op basis- en specifieke dienstverlening.

3 Beleidsartikelen

3.1 Artikel 1. Versterken rechtsstaat

Budgettaire gevolgen van beleid

Geschatte budgetflexibiliteit

Van het totale uitgavenbudget op artikel 1 is 85% juridisch verplicht.

Subsidies (regelingen)

Bestuurlijke aanpak

Dit betreft met name een reallocatie voor de rechtshandhaving voor de Landen van het instrument Subsidies naar het instrument Bijdrage medeoverheden, om de uitgaven op het juiste instrument te verantwoorden.

Bijdrage aan medeoverheden

Bestuurlijk aanpak

Dit betreft de hierboven beschreven reallocatie om de uitgaven voor de rechtshandhaving voor de Landen op het juiste instrument te verantwoorden.

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

Grensbewaking (Defensie)

Dit betreft met name reallocaties van het instrument Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken naar het instrument Personele uitgaven op artikel 11 van de BZK begroting, om de uitgaven op het juiste instrument te verantwoorden.

Douane (Financiën)

Dit betreft verschillende reallocaties naar artikel 4. Waaronder een bijdrage voor het opzetten van een organisatie, die de uitvoering van Statia Day 2026 op zich neemt (€ 0,3 mln.). Daarnaast heeft het RVB in opdracht van DGKR kosten gemaakt voor het project Centraal Overheidsgebouw op Sint Eustatius. Omdat de bouw van dit nieuwe centrale overheidsgebouw niet door gaat dienen de gemaakte kosten te worden verrekend met het RVB (€ 0,5 mln.).

3.2 Artikel 4. Bevorderen sociaaleconomische structuur

Budgettaire gevolgen van beleid

Geschatte budgetflexibiliteit

Van het totale uitgavenbudget op artikel 4 is 82% juridisch verplicht.

4.1 Curaçao, Sint Maarten en Aruba

Subsidies

Tijdelijke Werkorganisatie (TWO)

Dit betreft een reallocatie voor TWO van het instrument Subsidies naar het instrument Bijdragen aan medeoverheden, om de uitgaven op het juiste instrument te verantwoorden.

Onderwijshuisvestiging Curaçao

Dit betreft een reallocatie van het instrument Bijdrage aan medeoverheden naar het instrument Subsidies, om de uitgaven op het juiste instrument te verantwoorden.

Bijdrage aan medeoverheden

Onderwijshuisvestiging Curaçao

Dit betreft de hierboven beschreven reallocatie van het instrument Bijdrage aan medeoverheden naar het instrument Subsidies.

Tijdelijke Werkorganisatie (TWO)

Dit betreft een reallocatie voor TWO van het instrument Subsidies naar het instrument Bijdragen aan medeoverheden, om de uitgaven op het juiste instrument te verantwoorden.

4.2 Caribisch Nederland

Bijdrage aan medeoverheden

Versterken bestuurs- en uitvoeringskracht

Het Dit betreft een saldo van een aantal mutaties. Het gaat hierbij met name om een overheveling naar het BES-fonds voor de eilandelijke achterstanden voor het openbaar lichaam Bonaire (€ 1,3 mln.). Daarnaast is er ook nog een bijdrage ten behoeve van de operationele kosten van de veerverbinding op Saba en Sint Eustatius (€ 1 mln.) Het Rijk heeft eerder en bijdrage verleent aan het verbeteren van de veerdienst tussen Saba en Sint Eustatius. Verdere investering in de veerverbinding is noodzakelijk, de openbaar lichamen hebben het Rijk verzocht hier een bijdragen aan te leveren. Tot slot is de eerder verstrekte lening aan Sint Maarten ten behoeve van Winair afgelost (€ 1mln.).

3.3 Artikel 5. Schuldsanering/lopende inschrijving/leningen

Budgettaire gevolgen van beleid

Geschatte budgetflexibiliteit

Van het totale uitgavenbudget op artikel 5 is 100% juridisch verplicht.

Ontvangsten

Sint Maarten heeft op een lening, waarvan de eerste aflossing in 2024 gepland stond, een vervroegde aflossing gedaan. In 2024 gaat er geen aflossing plaatsvinden op deze lening. Vanaf 2025 zal het oorspronkelijke aflossingsschema weer worden gevolgd.

3.4 Artikel 8. Wederopbouw Bovenwindse Eilanden

Budgettaire gevolgen van beleid

Geschatte budgetflexibiliteit

Van het totale uitgavenbudget op artikel 8 is 31% juridisch verplicht.

Voor artikel 8 zijn er ten opzichte van de Prinsjesdag suppletoire begroting 2023 geen wijzigingen te melden.

4 Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 6. Apparaat

Toelichting

Personele uitgaven

Eigen personeel

De grootste mutatie betreft de overboekingen van diverse departementen voor de basisdienstverlening van de Shared Service Organisatie Caribisch Nederland (SSO-CN) voor 2023.

Inhuur externen

Dit betreft met name de desaldering van geprognosticeerde ontvangsten van de SSO-CN die worden ingezet voor inhuur externen. Zie hiervoor ook de toelichting bij de ontvangsten.

Materiële uitgaven

Overige materiële uitgaven

Dit betreft twee grote mutaties. Het betreft de desaldering van geprognosticeerde ontvangsten van de SSO-CN die worden ingezet voor overige materiële uitgaven. Zie hiervoor ook de toelichting bij de ontvangsten. Verder zijn er overboekingen van diverse departementen voor de basisdienstverlening SSO-CN voor 2023.

Ontvangsten

Dit betreft met name de geprognosticeerde ontvangsten van SSO-CN voor de verrekeningen met andere departementen, op basis van basis- en specifieke dienstverlening. Deze worden gesaldeerd en ingezet voor inhuur externen en overige materiële uitgaven.

4.2 Artikel 7. Nog onverdeeld

Toelichting

Dit betreft een reallocatie naar artikel 6 eigen personeel voor het opzetten van een organisatie, die de uitvoering van Statia Day 2026 op zich neemt.

5 Beleid BES-fonds

Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Toelichting

1) Dit betreft een bijdrage vanuit het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aan het BES-fonds voor de openbare lichamen Bonaire, Saba en Sint Eustatius voor de uitvoering van het Natuur- en milieubeleidsplan Caribisch Nederland 2020-2030 en de uitvoeringsagenda's Bonaire, Saba en Sint Eustatius.

2) Via de vrije uitkering wordt de bijdrage voor armoedebestrijding in 2023 en voor de eenmalige energietoelage voor huishoudens met een laag inkomen in Caribisch Nederland beschikbaar gesteld aan Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Verder wordt er aan Bonaire een bijdrage verstrekt voor het opstarten van een maatwerkbudget. Dit stelt Bonaire in staat om, waar nodig, maatwerk te leveren aan inwoners bij het oplossen van kleine problemen.

3) Bonaire, Saba en Sint Eustatius ontvangen een bijdrage voor het inrichten van de CIO-Offices, om de eigen digitaliseringsagenda's te ontwikkelen en om de digitale basis in hun organisaties op orde te brengen.

4) Dit betreft een bijdrage aan het BES-fonds voor openbaar lichaam Bonaire die toezien op de eilandelijke achterstanden.

5) Dit betreft een bijdrage aan het BES-fonds voor openbaar lichaam Saba voor de operationele kosten van de pilot ferry op Saba.

Toelichting

1) Artikel 88, derde lid van de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (FinBES) regelt dat bij de (begrotings)wet voor ieder uitkeringsjaar middelen van het Rijk worden afgezonderd ten behoeve van het fonds. De uitgaven en de afgezonderde inkomsten over ieder uitkeringsjaar zijn aan elkaar gelijk. Gelet hierop is ten behoeve van de dekking van de extra uitgaven ten laste van het BES-fonds een post met extra ontvangsten geraamd.

6 Beleidsartikelen BES-fonds

6.1 Artikel 1. BES-fonds

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Bijdrage aan medeoverheden

Vrije uitkering

Dit betreffen onder andere de bijdragen aan het BES-fonds voor de openbare lichamen Saba, Sint Eustatius en Bonaire ten behoeve van de uitvoering van het Natuur- en milieubeleidsplan Caribisch Nederland 2020-2030 en de uitvoeringsagenda's van Saba, Sint Eustatius en Bonaire. Ook vindt op dit instrument de bijdrage aan Saba, Sint Eustatius en Bonaire plaats voor de armoedebestrijding en voor een eenmalige energietoelage voor huishoudens met een laag inkomen.

Ontvangsten

Artikel 88, derde lid van de Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (FinBES) regelt dat bij (begrotings)wet voor ieder uitkeringsjaar middelen van het Rijk worden afgezonderd ten behoeve van het fonds. De uitgaven en de afgezonderde inkomsten over ieder uitkeringsjaar zijn aan elkaar gelijk. Gelet hierop is ten behoeve van de dekking van de extra uitgaven ten laste van het BES-fonds een post met extra ontvangsten geraamd.