Nr. 4 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Het oplossen van deze knelpunten gaat namelijk bepaald niet vanzelf. Veel bestaan immers al lange tijd, zijn complex en vereisen een aanpak die past binnen de lokale context. Daarom heb ik een taskforce ingericht1 om te werken aan een aantal knelpunten die aan economische ontwikkeling in de weg staan. Dit gaat om:

• 1. Burgerservicenummer (BSN)

• 2. Postcodes

• 3. Notariële dienstverlening

• 4. Bancaire dienstverlening

• 5. Concurrerende claims op grond en onverdeelde boedels («weesgronden»)

• 6. Economische diversificatie

• 7. Digitalisering

• 8. Werk- en verblijfsvergunningen

• 9. Verkeer van personen en goederen («connectiviteit»)

Op deze manier heeft de taskforce in bijzonder meerwaarde kunnen genereren op onderwerpen waar nog geen aanpak was bepaald, of nog geen probleemeigenaar was vastgesteld. In die gevallen bleek het nodig dat de taskforce tijdelijk eigenaarschap nam en een oplossing voorstelt. Dit betreft bijvoorbeeld:

• • De introductie van postcodes (knelpunt 2), onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, als onderdeel van de verbetering van de adresregistratie en adreskwaliteit. U wordt hierover dit najaar nader geïnformeerd als ik u de geactualiseerde versie van de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren toestuur.

• • De bancaire dienstverlening (knelpunt 4), waar het Ministerie van Financiën, De Nederlandsche Bank en mijn eigen ministerie met de openbare lichamen hebben samengewerkt en meerdere acties hebben ingesteld. In bijzonder is er een nieuwe aanpak geformuleerd voor de problemen met bancaire dienstverlening op Saba. Dit betreft in de kern dat het openbaar lichaam een dienstverleningsovereenkomst aan kan gaan met een of meerdere banken om lokale bancaire dienstverlening van een zekere kwaliteit te borgen. De gesprekken met de banken hebben tot nu toe tot een aantal kleinere deelresultaten geleid4 en ik zet mij persoonlijk in om de onderhandelingen verder te brengen en tot substantiële resultaten te komen. Hiernaast is ook het Ministerie van Financiën aan het verkennen of een dienstverleningsovereenkomst tussen het Ministerie zelf en een bank mogelijk is ten einde de kwaliteit van de bancaire dienstverlening voor de langere termijn te verbeteren. Ten slotte heeft mijn ministerie het openbaar lichaam van Sint Eustatius ondersteund bij het doen van een aanvraag voor een pilot nationale hypotheekgarantie. Een dergelijke pilot bestaat al op Bonaire. De Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening zal dit verzoek doorgeleiden naar NHG en informeert de betrokkenen over het vervolg.

• • De problematiek omtrent concurrerende claims op grond («weesgronden») (knelpunt 5). Hiervoor is met relevante partijen een aanpak vastgesteld waar de openbare lichamen mee aan de slag kunnen.

Verder is er vanuit de taskforce bijgesprongen om lopende trajecten te versnellen en/of uit te breiden om een resultaat te bereiken waar de openbare lichamen mee geholpen zijn:

• • De introductie van het BSN (knelpunt 1), waar ik u eerder over heb geïnformeerd5, en andere initiatieven omtrent digitalisering (knelpunt 7) zijn opgenomen in de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren. De werkagenda verantwoorde digitalisering kent namelijk een themalijn specifiek gericht op Caribisch Nederland.6 De taskforce heeft waar nodig ondersteund bij de totstandkoming en implementatie van deze agenda.

• • De notariële dienstverlening op Saba en Sint Eustatius (knelpunt 3). Hiervoor was al een tijdelijk vervanger, maar per 1 juli 2023 is er voor het eerst in jaren weer een permanent notaris benoemd op dit protocol voor Saba en Sint Eustatius.7 Dat betekent dat deze notaris de praktijk uit kan bouwen en eventuele achterstanden weg kan werken. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid heeft daarnaast stappen gezet om continuïteit te borgen in geval van afwezigheid.

• • Ten aanzien van de afgifte van werk- en verblijfsvergunningen (knelpunt 8) is geconstateerd dat er al veel initiatieven bestaan om dit proces efficiënter en met inachtname van de lokale context beter te laten verlopen, waaronder via de voorziene wijziging van de Wet Toelating en Uitzetting BES.8 Gebleken is echter dat het voor de openbare lichamen een uitdaging is om concrete beleidsvoornemens te formuleren en die te vertalen naar de vaak complexe wet- en regelgeving. Om dit te faciliteren organiseert het Ministerie van Justitie en Veiligheid in samenwerking met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het najaar van 2023 een «schrijfmissie» naar ieder van de eilanden om lokale wensen te identificeren. Op basis van de inventarisatie kunnen (lokale) vervolgstappen worden gezet zoals waar nodig het aanscherpen van lokale werkprocessen en/of regelgeving.

• • Om het verkeer van personen (knelpunt 9) te verbeteren heeft de taskforce de evaluatie van de Makana Ferry tussen Sint Maarten, Saba en Sint Eustatius ondersteund. Deze evaluatie laat zien dat burgers veel van deze veerdienst gebruik maken en dat er veel steun is voor continuering. Daarom is er geholpen met de ontwikkeling van scenario’s om de veerdienst voort te zetten. Ik hoop uw Kamer voor het einde van het jaar te informeren over op welke wijze deze belangrijke dienst voorgezet kan worden. Hierbij wordt ook rekening gehouden met het onderzoek naar een openbare dienstverplichting voor luchtvaart tussen deze drie eilanden.

Ik wil daarom zeker stellen het werk van de taskforce wordt voortgezet, dat de plannen die zijn gemaakt worden uitgevoerd en dat we ons blijven inzetten voor concrete resultaten waar burgers en ondernemers in Caribisch Nederland mee worden geholpen. Met die reden heb ik besloten om de taskforce voort te zetten. Hierbij zal ik de taskforce vragen om:

• 1. te monitoren dat de plannen om knelpunten te verhelpen daadwerkelijk worden uitgevoerd en indien dit niet het geval is in actie te komen;

• 2. ten aanzien van een aantal specifieke knelpunten ook na de zomer een actieve rol te vervullen om de gemaakte plannen uit te voeren10;

• 3. te gaan werken aan de uitvoering van de eerdergenoemde economische intentiebrief. Dit in bijzonder door de openbare lichamen te ondersteunen bij de totstandkoming van hun eigen economische ontwikkelstrategieën en de ministeries te helpen met de gecoördineerde uitvoering van de taken die voortvloeien uit deze brief.