Wetsartikelen 1
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2023 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.
Mede namens de Minister voor Klimaat en Energie,
De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens
Ondergrenzen toelichtingen
Voor wat betreft het toelichten van significante verschillen in de uitgaven, ontvangsten en verplichtingen zijn de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.
|
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen |
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen) |
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen) |
|---|---|---|
|
< 50 |
1 |
2 |
|
=> 50 en < 200 |
2 |
4 |
|
=> 200 < 1.000 |
5 |
10 |
|
=> 1.000 |
10 |
20 |
In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.
|
Stand ontwerpbegroting 2023 incl. ISB, NvW en amendementen |
Mutaties 3eISB |
Stand 3e ISB |
Mutatie 2024 |
Mutatie 2025 |
Mutatie 2026 |
Mutatie 2027 |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Verplichtingen |
14.512.688 |
240.000 |
14.752.688 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Uitgaven |
16.514.067 |
0 |
16.514.067 |
240.000 |
0 |
0 |
0 |
|
Subsidies (regelingen) |
15.506.006 |
0 |
15.506.006 |
240.000 |
0 |
0 |
0 |
|
Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) |
64.234 |
64.234 |
|||||
|
Hernieuwbare Energietransitie (HER+) |
45.440 |
45.440 |
|||||
|
Energie-efficiency |
2.368 |
2.368 |
|||||
|
Green Deals |
500 |
500 |
|||||
|
Demonstratieregeling Klimaat- en Energie-innovatie (DEI+) |
93.188 |
93.188 |
|||||
|
Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS) |
7.596 |
7.596 |
|||||
|
Projecten Klimaat en Energieakkoord |
10.345 |
10.345 |
|||||
|
SDE |
591.000 |
591.000 |
|||||
|
SDE+ |
2.616.961 |
2.616.961 |
|||||
|
SDE++ |
52.600 |
52.600 |
|||||
|
Aardwarmte |
17.500 |
17.500 |
|||||
|
ISDE-regeling |
387.200 |
387.200 |
|||||
|
Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS) |
0 |
0 |
|||||
|
Carbon Capture Storage (CCS) |
4.580 |
4.580 |
|||||
|
Hoge Flux Reactor |
6.401 |
6.401 |
|||||
|
Caribisch Nederland |
22.644 |
22.644 |
|||||
|
Overige subsidies |
26.507 |
26.507 |
|||||
|
Opschalingsinstrument waterstof |
21.100 |
21.100 |
|||||
|
Investeringen waterstofbackbone |
233.320 |
233.320 |
|||||
|
Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) |
4.000 |
4.000 |
|||||
|
Subsidieondersteuning verduurzaming MKB |
15.800 |
15.800 |
|||||
|
IPCEI waterstof |
160.000 |
160.000 |
|||||
|
Vulmaatregelen gasopslag |
1.153.750 |
1.153.750 |
240.000 |
||||
|
Infrastructuur Duurzame Industrie (PIDI) |
12.140 |
12.140 |
|||||
|
Schadeafhandeling mijnbouw Limburg |
3.337 |
3.337 |
|||||
|
Maatschappelijke Investeringssubsidie Warmtenetten (MIW) |
130.000 |
130.000 |
|||||
|
NGF-project NieuweWarmteNu! |
75.000 |
75.000 |
|||||
|
Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023 |
9.748.495 |
9.748.495 |
|||||
|
Leningen |
74.000 |
0 |
74.000 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Lening EBN |
9.000 |
9.000 |
|||||
|
Lening EBN voor vullen Bergermeer |
0 |
0 |
|||||
|
Lening InvestNL |
65.000 |
65.000 |
|||||
|
Garanties |
175.600 |
0 |
175.600 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Verliesdeclaratie aardwarmte |
0 |
0 |
|||||
|
Garantie CCS/Porthos |
175.600 |
175.600 |
|||||
|
Opdrachten |
81.700 |
0 |
81.700 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Onderzoek mijnbouwbodembeweging |
3.410 |
3.410 |
|||||
|
SodM onderzoek |
2.500 |
2.500 |
|||||
|
Uitvoeringsagenda klimaat |
473 |
473 |
|||||
|
Klimaat mondiaal |
347 |
347 |
|||||
|
Onderzoek en opdrachten |
41.690 |
41.690 |
|||||
|
Programma Opwek Energie op Rijksvastgoed (OER) |
15.280 |
15.280 |
|||||
|
Energiehulp Oekraïne |
18.000 |
18.000 |
|||||
|
Bijdrage aan agentschappen |
117.894 |
0 |
117.894 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Bijdrage RVO.nl |
92.134 |
92.134 |
|||||
|
Bijdrage Agentschap Telecom |
7.492 |
7.492 |
|||||
|
Bijdrage NEa |
13.030 |
13.030 |
|||||
|
Bijdrage KNMI |
1.430 |
1.430 |
|||||
|
Bijdrage NVWA |
914 |
914 |
|||||
|
Bijdrage RIVM |
1.061 |
1.061 |
|||||
|
Bijdrage RWS |
1.833 |
1.833 |
|||||
|
Bijdrage aan ZBO's/RWT's |
146.393 |
0 |
146.393 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Doorsluis COVA-heffing |
111.000 |
111.000 |
|||||
|
TNO kerndepartement |
33.602 |
33.602 |
|||||
|
TNO SodM |
1.791 |
1.791 |
|||||
|
Bijdrage aan medeoverheden |
399.700 |
0 |
399.700 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Uitkoopregeling |
0 |
0 |
|||||
|
Regeling toezicht energiebesparingsplicht |
13.200 |
13.200 |
|||||
|
Uitvoeringskosten klimaat medeoverheden |
386.500 |
386.500 |
|||||
|
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
12.774 |
0 |
12.774 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Nuclear Research Group (NRG) |
7.930 |
7.930 |
|||||
|
Internationale contributies |
1.681 |
1.681 |
|||||
|
PBL Rekenmeesterfunctie |
2.156 |
2.156 |
|||||
|
ILT handhaving F-gassen |
1.007 |
1.007 |
|||||
|
Storting/onttrekking begrotingsreserve |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Storting in begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie |
0 |
0 |
|||||
|
Storting in begrotingsreserve aardwarmte |
0 |
0 |
|||||
|
Ontvangsten |
4.526.977 |
0 |
4.526.977 |
0 |
60.000 |
60.000 |
60.000 |
|
Ontvangsten COVA |
111.000 |
111.000 |
|||||
|
Opbrengst heffing ODE (SDE++) |
225.000 |
225.000 |
|||||
|
Ontvangsten zoutwinning |
2.511 |
2.511 |
|||||
|
Onttrekking reserve duurzame energie en klimaattransitie |
454.186 |
454.186 |
|||||
|
ETS-ontvangsten |
1.400.000 |
1.400.000 |
|||||
|
Diverse ontvangsten |
34.280 |
34.280 |
|||||
|
Heffing gasleveringszekerheid |
0 |
0 |
60.000 |
60.000 |
60.000 |
||
|
Ontvangsten lening EBN Bergermeer |
2.300.000 |
2.300.000 |
|
Stand ontwerpbegroting 2023 incl. ISB, NvW en amendementen |
Mutaties 3eISB |
Stand 3e ISB |
Mutatie 2024 |
Mutatie 2025 |
Mutatie 2026 |
Mutatie 2027 |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Verplichtingen |
14.512.688 |
240.000 |
14.752.688 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
waarvan garantieverplichtingen |
219.800 |
219.800 |
|||||
|
waarvan overige verplichtingen |
14.292.888 |
240.000 |
14.532.888 |
0 |
0 |
0 |
0 |
Budgetflexibiliteit
De budgetflexibiliteit bij de ontwerpbegroting 2023 was ongeveer 24%, ofwel 76% van het beschikbare kasbudget 2023 was al juridisch verplicht. Gelet op de in werking getreden regeling voor het tijdelijke prijsplafond voor de energiekosten en de hiervoor in 2023 benodigde kasmiddelen (€ 9,75 mld) die per nota van wijziging aan de EZK begroting zijn toegevoegd, is het percentage juridisch verplicht naar 88% gestegen.
Dit hoge percentage wordt vooral veroorzaakt door de langjarige verplichtingen die onder de SDE en SDE+ zijn aangegaan. Ook voor de subsidieregelingen DEI+, HER+, MOOI en ISDE zijn verplichtingen aangegaan die in 2023 uitbetaald dienen te worden.
Toelichting
In deze incidentele suppletoire begroting wordt het parlement om autorisatie verzocht voor het aangaan van verplichtingen en doen van uitgaven voor een subsidiemaatregel voor het vullen van gasopslag Bergermeer, zoals voorgesteld in de Kamerbrief Contouren subsidiemaatregel Bergermeer van 24 februari 2023.
Verplichtingen en uitgaven
Subsidies
Vulmaatregelen gasopslag
Vorig vulseizoen heeft het kabinet een subsidiemaatregel verleend die marktpartijen voor het vullen van gasopslag Bergermeer een garantie biedt voor het risico van een eventuele negatieve zomer/winterspread. Omdat de ontwikkeling van de markt onzeker is, heeft het kabinet besloten om ook een dergelijke subsidiemaatregel voor het komende vulseizoen 2023–2024 uit te werken, waarbij de maatregel in grote mate gelijk is aan vorig jaar. Marktpartijen kunnen in een tenderregeling meedingen naar een subsidie die hen vergoedt voor:
Het eventuele negatieve verschil tussen de huidige gasprijzen en de verwachte gasprijzen aankomende winter (de zogenoemde zomer-winter spread);
Een incentive in de vorm van de afslag, waarmee de vaste opslagkosten deels vergoed worden.
Marktpartijen zullen zelf het gas moeten in- en verkopen. De subsidie is enkel bedoeld om het rendabel te maken om gas op te slaan. Hiervoor is maximaal € 240 mln aan subsidie nodig. De maatregel is zo vormgegeven dat bij een positieve zomer-winter spread dit deel van de subsidie vervalt. De uitgaven zullen dan lager uitvallen. Na afloop van de subsidiemaatregel in februari 2024 zal de subsidievaststelling en uitbetaling van de subsidie plaatsvinden.
Ontvangsten
Heffing gasleveringszekerheid
Uitgangspunt is dat deze kosten worden gedragen door de gebruikers, hiervoor wordt als bekend gewerkt aan een heffing op geboekte capaciteit voor transport via het landelijk gastransportnet van GTS (bovenop – maar niet in – de tarieven voor gastransport). Deze heffing zal zodanig worden uitgewerkt dat de financiering van de subsidiemaatregel een vorm van voorfinanciering is en de uiteindelijke kosten door de gebruikers van het gastransportnet worden opgebracht. De ontvangsten zijn voor nu geraamd op € 60 mln in de jaren 2025–2028, in totaal € 240 mln.