Gepubliceerd: 17 november 2022
Indiener(s): Rob Jetten (minister zonder portefeuille economische zaken) (D66)
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-36252-2.html
ID: 36252-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A Artikelgewijze toelichting bij het wetsvoorstel

Wetsartikelen 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2022 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Mede namens de Minister voor Klimaat en Energie, De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens

B Artikelgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen

1. Leeswijzer

Ondergrenzen toelichtingen

Voor wat betreft het toelichten van significante verschillen in de uitgaven, ontvangsten en verplichtingen zijn de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1000

5

10

=> 1000

10

20

In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.

2. Beleidsartikelen

2.1 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

Tabel 1 Budgettaire gevolgen van beleid tiende incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2022

Stand 1e suppletoire begroting

Mutatie 10e ISB

Stand 10e ISB

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Verplichtingen

9.641.689

11.138.550

8.350

11.146.900

0

0

0

0

                 

Uitgaven

6.791.506

7.081.086

650

7.081.736

0

0

0

0

                 

Subsidies (regelingen)

5.576.644

5.868.821

– 7.700

5.861.121

0

0

0

0

MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

25.908

26.608

 

26.608

       

Eurostars

19.583

19.583

 

19.583

       

Bevorderen ondernemerschap

27.107

24.679

 

24.679

       

Cofinanciering EFRO

38.335

38.303

– 7.700

30.603

       

Bijdrage aan ROM's

8.477

8.477

 

8.477

       

Verduurzaming industrie

23.936

16.860

 

16.860

       

Startup beleid

16.900

13.552

 

13.552

       

Urgendamaatregelen Industrie

35.300

36.743

 

36.743

       

Invest-Nl

10.802

10.356

 

10.356

       

Tegemoetkoming vaste lasten

4.408.500

4.408.500

 

4.408.500

       

Europees Defensie Fonds cofinanciering

5.000

4.380

 

4.380

       

Omscholing naar tekortsectoren

40.000

40.000

 

40.000

       

Tegemoetkoming vaste lasten Startersregeling

35.000

35.000

 

35.000

       

Infrastructuur duurzame industrie (PIDI)

13.500

10.638

 

10.638

       

Herstructurering winkelgebieden

11.200

9.937

 

9.937

       

R&D mobiliteitssectoren

37.500

37.500

 

37.500

       

TRSEC

350.000

525.000

 

525.000

       

NGF – project AiNed

8.800

13.600

 

13.600

       

NGF – project Groenvermogen van de Nederlandse economie

21.530

10.395

 

10.395

       

NGF – project Health-RI

4.400

10.000

 

10.000

       

NGF – project RegMed XB

12.800

20.900

 

20.900

       

NGF – project kwantumDeltaNL

33.100

67.800

 

67.800

       

Indirecte Kosten Compensatie ETS

81.600

87.864

 

87.864

       

IPCEI Cloudinfrastuctuur en services

10.000

10.000

 

10.000

       

IPCEI Micro electronica

30.000

30.000

 

30.000

       

NGF – project Nationaal Onderwijslab

5.460

5.460

 

5.460

       

Aanvullende tegemoetkoming evenementen

245.000

120.000

 

120.000

       

Omzetderving Limburg

12.000

24.000

 

24.000

       

NGF – project Oncode-PACT

0

10.000

 

10.000

       

Brexit Adjustment Reserve

0

187.800

 

187.800

       

Overig

4.906

4.886

 

4.886

       
                 

Leningen

107.000

107.000

0

107.000

0

0

0

0

Bedrijfssteun

4.000

4.000

 

4.000

       

Qredits

103.000

103.000

 

103.000

       
                 

Garanties

157.541

107.541

0

107.541

0

0

0

0

BMKB

37.624

37.624

 

37.624

       

Groeifaciliteit

8.172

8.172

 

8.172

       

Garantie Ondernemersfinanciering

11.745

11.745

 

11.745

       

Garantie Ondernemersfinanciering Corona

100.000

50.000

 

50.000

       
                 

Opdrachten

11.939

10.760

0

10.760

0

0

0

0

Onderzoek en opdrachten

4.455

4.338

 

4.338

       

Caribisch Nederland

1.083

994

 

994

       

Regeldruk

2.336

2.336

 

2.336

       

Budget Samenwerking Regio

665

354

 

354

       

Small Business Innovation Research

3.400

2.738

 

2.738

       
                 

Bijdrage aan agentschappen

151.678

170.008

650

170.658

0

0

0

0

Bijdrage RVO.nl

151.135

169.465

650

170.115

       

Bijdrage Agentschap Telecom

543

543

 

543

       
                 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

340.286

352.268

0

352.268

0

0

0

0

Bijdrage aan TNO

178.863

188.845

 

188.845

       

Kamer van Koophandel

135.958

137.958

 

137.958

       

Bijdrage aan NWO-TTW

25.465

25.465

 

25.465

       
                 

Bijdrage aan medeoverheden

13.998

13.998

0

13.998

0

0

0

0

MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

13.998

13.998

 

13.998

       
                 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

432.420

450.690

0

450.690

0

0

0

0

Internationaal Innoveren

52.766

66.808

 

66.808

       

PPS toeslag

199.068

201.281

 

201.281

       

TO2 (excl. TNO)

55.880

56.620

 

56.620

       

Topsectoren overig

10.749

14.915

 

14.915

       

Ruimtevaart (ESA)

72.726

72.726

 

72.726

       

Bijdrage NBTC

9.425

9.425

 

9.425

       

Overige bijdragen aan organisaties

5.806

5.965

 

5.965

       

Economische ontwikkeling en technologie

10.000

6.950

 

6.950

       

EU-cofinanciering JTF

16.000

16.000

 

16.000

       
                 

Storting begrotingsreserve

0

0

7.700

7.700

0

0

0

0

Storting reserve BMKB Groen

0

0

7.700

7.700

       
                 

Ontvangsten

672.151

1.145.356

0

1.145.356

0

0

0

0

Luchtvaartkredietfaciliteit

1.712

1.712

 

1.712

       

Rijksoctrooiwet

47.041

47.156

 

47.156

       

Eurostars

4.250

4.250

 

4.250

       

F-35

9.000

9.000

 

9.000

       

Diverse ontvangsten

1.648

1.738

 

1.738

       

Bedrijfssteun

89.500

27.500

 

27.500

       

Tegemoetkoming vast lasten

465.000

465.000

 

465.000

       

BMKB

33.000

33.000

 

33.000

       

Onttrekking reserve BMKB

0

10.000

 

10.000

       

Onttrekking reserve Klein Krediet Corona

0

5.000

 

5.000

       

Groeifaciliteit

8.000

8.000

 

8.000

       

Garantie Ondernemingsfinanciering

13.000

13.000

 

13.000

       

Onttrekking reserve GO

0

35.000

 

35.000

       

Brexit Adjustment Reserve

0

485.000

 

485.000

       
Tabel 2 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2022

Stand 1e suppletoire begroting

Mutatie 10e ISB

Stand 10e ISB

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Verplichtingen

9.641.689

11.138.550

8.350

11.146.900

0

0

0

0

waarvan garantieverplichtingen

1.650.000

1.650.000

 

1.650.000

       

waarvan overige verplichtingen

7.991.689

9.488.550

8.350

9.496.900

       

Budgetflexibiliteit

De budgetflexibiliteit bij 1e suppletoire begroting 2022 was ongeveer 24%, ofwel 76% van het beschikbare kasbudget 2022 was al juridisch verplicht. Aangezien er inmiddels op diverse instrumenten verplichtingen zijn aangegaan, is het percentage juridisch verplicht gestegen naar 78%. Met de onderhavige ISB wordt € 650.000 mln aan de EZK-begroting toegevoegd. Deze middelen zijn nog niet juridisch verplicht, maar wel bestuurlijk gebonden.

Toelichting

In deze tiende incidentele suppletoire begroting wordt het parlement om autorisatie verzocht voor het aangaan van verplichtingen en doen van uitgaven voor de uitvoerende werkzaamheden van RVO.nl voor de regeling Tegemoetkoming Energiekosten voor energie-intensieve mkb-bedrijven (TEK-regeling) en voor het doen van een storting in de begrotingsreserve BMKB-Groen.

Verplichtingen en uitgaven

Subsidies

Cofinanciering EFRO

Het kasbudget voor EFRO wordt in 2022 met € 7,7 mln verlaagd in verband met actualisatie van de in 2022 benodigde middelen.

Bijdrage aan agentschappen

Bijdrage RVO.nl voor de TEK-regeling

De regeling Tegemoetkoming Energiekosten voor energie-intensief mkb (TEK), zoals aangekondigd in de Kamerbrief van 14 oktober 2022 (Kamerstuk 32 637, nr. 507), wordt ontwikkeld in nauwe samenwerking met de uitvoerder van de regeling, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). RVO.nl raamt voor de ontwikkeling van de regeling in 2022 circa € 650.000 aan kosten te zullen maken. Dit betreft met name betrokkenheid bij de nadere vormgeving van de regeling en de inrichting van de ICT.

Storting begrotingsreserve BMKB-Groen

Voor de regeling Borgstelling MKB (BMKB) is een groen luik toegevoegd, de BMKB-Groen. In de Kamerbrief Toetsingskader risicoregelingen introductie groen luik BMKB (Kamerstuk 32 637, nr. 506), die op 10 oktober jl. naar uw Kamer is gestuurd, is deze toevoeging aangekondigd.

Op 4 november jl. is een gewijzigd toetsingskader naar de Kamer gestuurd (Kamerstuk 32 637, nr. 511). Hierin zijn een verhoging van het garantieplafond en een verlaging van de provisiestructuur opgenomen. Het garantieplafond stijgt in 2023 van € 100 mln naar € 150 mln, waardoor het garantieplafond van de gehele regeling (2022 en 2023) op € 200 mln uitkomt. Voor de BMKB-Groen wordt gewerkt met een risicopercentage van 5%, wat betekent dat € 2,5 mln (5% van € 50 mln) extra in de begrotingsreserve moet worden gestort. Daarnaast wordt de provisiestructuur met gemiddeld 2,6% verlaagd, waardoor € 5,2 mln (2,6% van € 200 mln) in de begrotingsreserve moet worden gestort. Dit leidt tot een totale storting in de begrotingsreserve van € 7,7 mln, waarmee de begrotingsreserve op € 15,2 mln uitkomt.

2.2 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid tiende incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB's, NvW en amendementen

Stand 1e suppletoire begroting incl. ISB’-s en NvW

Mutaties 10e ISB

Stand 10e ISB

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Verplichtingen

13.075.972

21.520.965

11.200.299

32.721.264

0

0

0

0

                 

Uitgaven

4.983.223

10.483.610

1.451.804

11.935.414

0

0

0

0

                 

Subsidies (regelingen)

4.582.452

7.810.721

1.451.505

9.262.226

0

0

0

0

Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)

60.135

61.280

 

61.280

       

Hernieuwbare Energietransitie (HER+)

42.140

42.140

 

42.140

       

Energie-efficiëntie

2.368

2.187

 

2.187

       

Green Deals

500

500

 

500

       

Demonstratieregeling Klimaat- en Energie-innovatie (DEI+)

75.963

100.298

 

100.298

       

Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS)

7.075

2.475

 

2.475

       

Projecten Klimaat en Energieakkoord

3.981

2.231

 

2.231

       

SDE

687.400

598.000

 

598.000

       

SDE+

2.585.508

2.651.783

 

2.651.783

       

SDE++

76.855

662.359

 

662.359

       

Aardwarmte

17.500

17.500

 

17.500

       

ISDE-regeling

258.000

256.700

 

256.700

       

Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS)

0

0

 

0

       

Carbon Capture and Storage (CCS)

4.080

2.780

 

2.780

       

Hoge Flux Reactor

6.401

6.401

 

6.401

       

Caribisch Nederland

6.144

10.404

 

10.404

       

Overige subsidies

50.000

71.600

 

71.600

       

Opschalingsinstrument waterstof

4.000

138.600

 

138.600

       

Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE)

42.519

2.200

 

2.200

       

Subsidie ondersteuning verduurzaming MKB

25.633

24.283

 

24.283

       

IPCEI waterstof

3.000

3.000

 

3.000

       

Vulmaatregelen gasopslag

623.250

0

 

0

0

     

Tegemoetkoming energieprijzen 2022

0

3.154.000

 

3.154.000

       

Tijdelijk prijsplafond energie kleinverbruikers 2023

0

0

1.451.505

1.451.505

       
                 

Leningen

61.400

2.361.400

0

2.361.400

0

0

0

0

Lening EBN

61.400

61.400

 

61.400

       

Lening Gasunie

0

0

 

0

       

Lening EBN voor vullen Bergermeer

0

2.300.000

 

2.300.000

       
                 

Garanties

0

0

0

0

       

Verliesdeclaratie aardwarmte

0

0

 

0

       
                 

Opdrachten

36.953

36.853

0

36.853

0

0

0

0

Onderzoek mijnbouwbodembeweging

1.986

1.647

 

1.647

       

SodM onderzoek

2.425

2.194

 

2.194

       

Uitvoeringsagenda Klimaat

623

473

 

473

       

Klimaat mondiaal

335

890

 

890

       

Onderzoek en opdrachten

31.584

31.649

 

31.649

       
                 

Bijdrage aan agentschappen

81.435

114.632

299

114.931

0

0

0

0

Bijdrage aan RVO.nl

64.746

92.042

299

92.341

       

Bijdrage aan Agentschap Telecom

4.103

4.103

 

4.103

       

Bijdrage aan NEa

7.536

11.700

 

11.700

       

Bijdrage aan KNMI

1.264

1.925

 

1.925

       

Bijdrage aan NVWA

886

886

 

886

       

Bijdrage aan RIVM

1.600

1.001

 

1.001

       

Bijdrage aan RWS

1.300

2.975

 

2.975

       
                 

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

142.417

145.907

0

145.907

0

0

0

0

Doorsluis COVA-heffing

111.000

111.000

 

111.000

       

TNO kerndepartement

29.690

33.180

 

33.180

       

TNO-SodM

1.727

1.727

 

1.727

       
                 

Bijdrage aan medeoverheden

1.340

1.340

0

1.340

0

0

0

0

Uitkoopregeling

1.340

1.340

 

1.340

       
                 

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

10.893

12.200

0

12.200

0

0

0

0

Bijdrage aan Nuclear Research Group (NRG)

8.259

8.259

 

8.259

       

Internationale contributies

1.624

2.050

 

2.050

       

PBL Rekenmeesterfunctie

1.010

1.891

 

1.891

       
                 

Stortingen begrotingsreserve

66.333

557

0

557

0

0

0

0

Storting in begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie

66.333

0

 

0

       

Storting in begrotingsreserve aardwarmte

0

557

 

557

       
                 

Ontvangsten

3.720.277

5.911.419

0

5.911.419

0

0

0

0

Ontvangsten COVA

111.000

111.000

 

111.000

       

Opbrengst heffing ODE (SDE++)

2.692.000

2.906.000

 

2.906.000

       

Ontvangsten zoutwinning

2.511

2.511

 

2.511

       

Onttrekking reserve duurzame energie en klimaattransitie

4.186

1.576.186

 

1.576.186

       

ETS-ontvangsten

900.000

1.300.000

 

1.300.000

       

Diverse ontvangsten

10.580

15.722

 

15.722

       

Heffing gasleveringszekerheid

0

0

 

0

       

Ontvangsten lening EBN Bergermeer

0

0

 

0

       
Tabel 4 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB's, NvW en amendementen

Stand 1e suppletoire begroting incl. ISB’-s en NvW

Mutaties 10e ISB

Stand 10e ISB

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Mutatie 2026

Verplichtingen

13.075.972

21.520.965

11.200.299

32.721.264

0

0

0

0

waarvan garantieverplichtingen

44.200

44.200

 

44.200

       

waarvan overige verplichtingen

13.031.772

21.476.765

11.200.299

32.677.064

       

Budgetflexibiliteit

Met deze ISB wordt € 1.452 mln aan artikel 4 van de EZK-begroting toegevoegd. Hiermee daalt het percentage juridisch verlicht naar circa 57%. De middelen die aan de EZK-begroting worden toegevoegd zijn uiteraard nog niet juridisch verplicht, maar wel bestuurlijk gebonden.

Toelichting

In deze tiende incidentele suppletoire begroting wordt het parlement om autorisatie verzocht voor het aangaan van verplichtingen en doen van uitgaven in het kader van het tijdelijke prijsplafond energie voor kleinverbruikers, zoals voorgesteld in de Kamerbrief Nadere uitwerking tijdelijk prijsplafond energie van 4 oktober 2022.

Verplichtingen en uitgaven

Subsidies

Tijdelijk prijsplafond energie voor kleinverbruikers 2023

Het tijdelijke prijsplafond voor kleinverbruikers zal op 1 januari 2023 in werking treden. In december 2022 zal de volledige subsidieverstrekking aan de energieleveranciers al moeten plaatsvinden en zal aan hen een eerste voorschot verstrekt moeten worden om de kosten in januari 2023 die gemoeid zijn met het prijsplafond te dekken. Om de subsidies te kunnen verstrekken en dit voorschot uit te kunnen keren wordt een verplichtingenbudget van € 11,2 mld en een kasbudget van € 1.452 mln aan de EZK-begroting voor 2022 toegevoegd.

UItvoeringskosten RVO.nl Tijdelijk prijsplafond energie voor kleinverbruikers

De uitvoering van de subsidieregeling brengt kosten met zich mee voor RVO.nl. Deze kosten bedragen in 2022 € 299.000.