Nr. 3 MEMORIE VAN TOELICHTING

Het niet in rekening brengen van invorderingsrente na overschrijding van de enige of laatste betalingstermijn in een bepaalde situatie kan uitsluitend bij wet worden geregeld. Om sneller te kunnen inspelen op de wens om in geval van uitzonderlijke omstandigheden geen invorderingsrente in rekening te brengen, wordt voorgesteld de Invorderingswet 1990 (IW 1990) op dit punt te wijzigen. Deze wijziging houdt in dat bij algemene maatregel van bestuur kan worden vastgesteld in welke situaties en onder welke voorwaarden geen invorderingsrente in rekening wordt gebracht. Het gaat hierbij om situaties waarin het door uitzonderlijke omstandigheden niet redelijk wordt geacht om invorderingsrente in rekening te brengen en waarin de bepaling in de IW 1990 op grond waarvan renteloos uitstel van betaling wordt verleend niet van toepassing is.

Een situatie die momenteel aan de orde is waarin het onredelijk wordt geacht om invorderingsrente in rekening te brengen, betreft de voorlopige aanslag inkomstenbelasting over het jaar 2022 met belasting over inkomen uit sparen en beleggen (box 3-inkomen). Bij het vaststellen van de voorlopige aanslagen inkomstenbelasting 2022 is namelijk geen rekening gehouden met het arrest van de Hoge Raad van 24 december 2021.2 In het algemeen zullen deze voorlopige aanslagen inkomstenbelasting 2022 onjuist zijn vastgesteld. Het corrigeren van deze voorlopige aanslagen is echter uitvoeringstechnisch niet mogelijk. Daarom is besloten om de dwanginvordering van deze voorlopige aanslagen over het jaar 2022 met box 3-inkomen niet aan te laten vangen.3 Zonder aanvullende maatregelen wordt er, ondanks dat aan belanghebbenden is gecommuniceerd dat zij de voorlopige aanslagen niet hoeven te voldoen, invorderingsrente in rekening gebracht. Het wordt echter onredelijk geacht om bij deze belanghebbenden ter zake van deze voorlopige aanslagen invorderingsrente in rekening te brengen.

In het Uitvoeringsbesluit Invorderingswet 1990 (UBIW 1990) zullen de specifieke situaties worden opgenomen waarin het niet redelijk wordt geacht om invorderingsrente in rekening te brengen. In het UBIW 1990 is nu al opgenomen over welk tijdvak invorderingsrente in rekening wordt gebracht, als een op grond van de IW 1990 verleend uitstel van betaling is komen te vervallen. In genoemd besluit zal in ieder geval worden opgenomen dat er geen invorderingsrente in rekening wordt gebracht bij in 2022 opgelegde voorlopige aanslagen inkomstenbelasting over het jaar 2022 met box 3-inkomen zolang er sprake is van een invorderingspauze bij die aanslagen. De ontvanger zal een invorderingspauze aanbieden tot het moment dat het box 3-inkomen in overeenstemming met het genoemde arrest van 24 december 2021 is vastgesteld.

Aangezien de laatste betalingstermijn bij de voorlopige aanslagen over het jaar 2022 met box 3-inkomen 31 december 2022 is, is het van belang dat de voorgestelde delegatiebepaling per 1 januari 2023 in werking treedt. Op die manier kan gelijktijdig met de inwerkingtreding van de wet het UBIW 1990 worden gewijzigd, in die zin dat vanaf 1 januari 2023, de dag na de laatste betalingstermijn, bij de voorlopige aanslagen over het jaar 2022 met box 3-inkomen geen invorderingsrente in rekening wordt gebracht als volledige betaling is uitgebleven.

De verwachting is dat met de voorgestelde delegatiebepaling sneller kan worden gerealiseerd dat in een specifieke situatie geen invorderingsrente in rekening wordt gebracht, indien het niet redelijk is om in die situatie invorderingsrente in rekening te brengen. Door de voorgestelde delegatiebepaling is het mogelijk om op korte termijn hiervoor een wijziging door te voeren. De voorgestelde delegatiebepaling biedt hiervoor een wettelijke grondslag.

Het op korte termijn realiseren van een wettelijke grondslag voor het niet in rekening brengen van invorderingsrente in een specifieke situatie, wordt bereikt door de mogelijkheid te bieden om dit bij algemene maatregel van bestuur te regelen. Een wijziging van een algemene maatregel van bestuur is sneller te realiseren dan een wijziging van een wet.

Bij de voorgestelde delegatiebepaling is het budgettaire effect afhankelijk van de specifieke situatie waarin geen invorderingsrente in rekening zal worden gebracht. Ingeval van de voorlopige aanslagen inkomstenbelasting over het jaar 2022 met box 3-inkomen, worden de budgettaire gevolgen geschat op nihil, en worden daarmee binnen de huidige kaders van de begroting gedekt. Bij toekomstige gevallen zal op het moment dat in het UBIW 1990 wordt opgenomen dat bij die gevallen geen invorderingsrente in rekening wordt gebracht, in kaart kunnen worden gebracht wat het budgettaire effect bij die specifieke situaties is.

Ook brengt het feit dat de voorgestelde delegatiebepaling alleen een grondslag biedt om bij algemene maatregel van bestuur te bepalen dat er geen invorderingsrente in rekening wordt gebracht met zich mee dat er geen gevolgen zijn voor de regeldruk, de privacy, het doenvermogen, Europees recht, staatssteun en grondrechten.

Met het voorgestelde artikel 28, vijfde lid, IW 1990 wordt bewerkstelligd dat bij algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald in welke gevallen en onder welke voorwaarden geen invorderingsrente in rekening wordt gebracht. Het gaat hierbij om situaties waarin het door uitzonderlijke omstandigheden niet redelijk is om invorderingsrente in rekening te brengen en waarin artikel 28, derde lid, IW 1990 niet van toepassing is. Op grond van genoemd artikel 28, derde lid, IW 1990 is het ingevolge de in dat lid genoemde bepalingen verleende uitstel van betaling reeds renteloos. De op grond van het voorgestelde artikel 28, vijfde lid, IW 1990 aan te wijzen gevallen worden opgenomen in het UBIW 1990.

In genoemd besluit zal, zoals toegelicht in het algemeen deel van deze memorie, in ieder geval worden opgenomen dat er geen invorderingsrente in rekening wordt gebracht bij in 2022 opgelegde voorlopige aanslagen inkomstenbelasting over het jaar 2022 met box 3-inkomen zolang die aanslagen niet worden ingevorderd in verband met het arrest van de Hoge Raad van 24 december 2021.4