Wetsartikelen 1
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2022 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten- Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze achtste incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk zijn, niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze achtste incidentele suppletoire begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd via de Kamerbrief Verder vullen gasopslagen Bergermeer en Norg, en update LNG-installatie en gedoogsituatie van 19 augustus 2022.
De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.
Mede namens de Minister voor Klimaat en Energie,
De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens
Ondergrenzen toelichtingen
Voor wat betreft het toelichten van significante verschillen in de uitgaven, ontvangsten en verplichtingen zijn de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.
|
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen |
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen) |
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen) |
|---|---|---|
|
< 50 |
1 |
2 |
|
=> 50 en < 200 |
2 |
4 |
|
=> 200 < 1000 |
5 |
10 |
|
=> 1000 |
10 |
20 |
In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.
|
Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB's, NvW en amendementen |
Stand 1e suppletoire begroting incl. ISB |
Mutaties 8eISB |
Stand 8e ISB |
Mutatie 2023 |
Mutatie 2024 |
Mutatie 2025 |
Mutatie 2026 |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Verplichtingen |
13.075.972 |
16.056.965 |
2.310.000 |
18.366.965 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Uitgaven |
4.983.223 |
5.029.610 |
2.300.000 |
7.329.610 |
10.000 |
0 |
0 |
0 |
|
Subsidies (regelingen) |
4.582.452 |
4.656.721 |
0 |
4.656.721 |
10.000 |
0 |
0 |
0 |
|
Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) |
60.135 |
61.280 |
61.280 |
|||||
|
Hernieuwbare Energietransitie (HER+) |
42.140 |
42.140 |
42.140 |
|||||
|
Energie-efficiëntie |
2.368 |
2.187 |
2.187 |
|||||
|
Green Deals |
500 |
500 |
500 |
|||||
|
Demonstratieregeling Klimaat- en Energie-innovatie (DEI+) |
75.963 |
100.298 |
100.298 |
|||||
|
Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS) |
7.075 |
2.475 |
2.475 |
|||||
|
Projecten Klimaat en Energieakkoord |
3.981 |
2.231 |
2.231 |
|||||
|
SDE |
687.400 |
598.000 |
598.000 |
|||||
|
SDE+ |
2.585.508 |
2.651.783 |
2.651.783 |
|||||
|
SDE++ |
76.855 |
662.359 |
662.359 |
|||||
|
Aardwarmte |
17.500 |
17.500 |
17.500 |
|||||
|
ISDE-regeling |
258.000 |
256.700 |
256.700 |
|||||
|
Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS) |
0 |
0 |
0 |
|||||
|
Carbon Capture and Storage (CCS) |
4.080 |
2.780 |
2.780 |
|||||
|
Hoge Flux Reactor |
6.401 |
6.401 |
6.401 |
|||||
|
Caribisch Nederland |
6.144 |
10.404 |
10.404 |
|||||
|
Overige subsidies |
50.000 |
71.600 |
71.600 |
|||||
|
Opschalingsinstrument waterstof |
4.000 |
138.600 |
138.600 |
|||||
|
Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) |
42.519 |
2.200 |
2.200 |
|||||
|
Subsidie ondersteuning verduurzaming MKB |
25.633 |
24.283 |
24.283 |
|||||
|
IPCEI waterstof |
3.000 |
3.000 |
3.000 |
|||||
|
Vulmaatregelen gasopslag |
623.250 |
0 |
0 |
10.000 |
||||
|
Leningen |
61.400 |
61.400 |
2.300.000 |
2.361.400 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Lening EBN |
61.400 |
61.400 |
61.400 |
|||||
|
Lening Gasunie |
0 |
0 |
0 |
|||||
|
Lening EBN voor vullen Bergermeer |
0 |
0 |
2.300.000 |
2.300.000 |
||||
|
Garanties |
0 |
0 |
0 |
0 |
||||
|
Verliesdeclaratie aardwarmte |
0 |
0 |
0 |
|||||
|
Opdrachten |
36.953 |
36.853 |
0 |
36.853 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Onderzoek mijnbouwbodembeweging |
1.986 |
1.647 |
1.647 |
|||||
|
SodM onderzoek |
2.425 |
2.194 |
2.194 |
|||||
|
Uitvoeringsagenda Klimaat |
623 |
473 |
473 |
|||||
|
Klimaat mondiaal |
335 |
890 |
890 |
|||||
|
Onderzoek en opdrachten |
31.584 |
31.649 |
31.649 |
|||||
|
Bijdrage aan agentschappen |
81.435 |
114.632 |
0 |
114.632 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Bijdrage aan RVO.nl |
64.746 |
92.042 |
92.042 |
|||||
|
Bijdrage aan Agentschap Telecom |
4.103 |
4.103 |
4.103 |
|||||
|
Bijdrage aan NEa |
7.536 |
11.700 |
11.700 |
|||||
|
Bijdrage aan KNMI |
1.264 |
1.925 |
1.925 |
|||||
|
Bijdrage aan NVWA |
886 |
886 |
886 |
|||||
|
Bijdrage aan RIVM |
1.600 |
1.001 |
1.001 |
|||||
|
Bijdrage aan RWS |
1.300 |
2.975 |
2.975 |
|||||
|
Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s |
142.417 |
145.907 |
0 |
145.907 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Doorsluis COVA-heffing |
111.000 |
111.000 |
111.000 |
|||||
|
TNO kerndepartement |
29.690 |
33.180 |
33.180 |
|||||
|
TNO-SodM |
1.727 |
1.727 |
1.727 |
|||||
|
Bijdrage aan medeoverheden |
1.340 |
1.340 |
0 |
1.340 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Uitkoopregeling |
1.340 |
1.340 |
1.340 |
|||||
|
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties |
10.893 |
12.200 |
0 |
12.200 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Bijdrage aan Nuclear Research Group (NRG) |
8.259 |
8.259 |
8.259 |
|||||
|
Internationale contributies |
1.624 |
2.050 |
2.050 |
|||||
|
PBL Rekenmeesterfunctie |
1.010 |
1.891 |
1.891 |
|||||
|
Stortingen begrotingsreserve |
66.333 |
557 |
0 |
557 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Storting in begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie |
66.333 |
0 |
0 |
|||||
|
Storting in begrotingsreserve aardwarmte |
0 |
557 |
557 |
|||||
|
Ontvangsten |
3.720.277 |
5.911.419 |
0 |
5.911.419 |
2.300.000 |
2.500 |
2.500 |
2.500 |
|
Ontvangsten COVA |
111.000 |
111.000 |
111.000 |
|||||
|
Opbrengst heffing ODE (SDE++) |
2.692.000 |
2.906.000 |
2.906.000 |
|||||
|
Ontvangsten zoutwinning |
2.511 |
2.511 |
2.511 |
|||||
|
Onttrekking reserve duurzame energie en klimaattransitie |
4.186 |
1.576.186 |
1.576.186 |
|||||
|
ETS-ontvangsten |
900.000 |
1.300.000 |
1.300.000 |
|||||
|
Diverse ontvangsten |
10.580 |
15.722 |
15.722 |
|||||
|
Heffing gasleveringszekerheid |
0 |
0 |
0 |
2.500 |
2.500 |
2.500 |
||
|
Ontvangsten lening EBN Bergermeer |
0 |
0 |
0 |
2.300.000 |
|
Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB's, NvW en amendementen |
Stand 1e suppletoire begroting |
Mutaties 8eISB |
Stand 8e ISB |
Mutatie 2023 |
Mutatie 2024 |
Mutatie 2025 |
Mutatie 2026 |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Verplichtingen |
13.075.972 |
16.056.965 |
2.310.000 |
18.366.965 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
waarvan garantieverplichtingen |
44.200 |
44.200 |
44.200 |
|||||
|
waarvan overige verplichtingen |
13.031.772 |
16.012.765 |
2.310.000 |
15.341.772 |
Budgetflexibiliteit
Het juridisch verplichte deel van het uitgavenbudget 2022 stijgt naar 88% door de ophoging van € 2,3 mld voor het vullen van Bergermeer.
Toelichting
In deze achtste incidentele suppletoire begroting wordt het parlement om autorisatie verzocht voor het aangaan van verplichtingen en doen van uitgaven voor het verder vullen van gasopslag Bergermeer, zoals voorgesteld in de Kamerbrief Verder vullen gasopslagen Bergermeer en Norg, en update LNG-installatie en gedoogsituatie van vrijdag 19 augustus 2022.
Verplichtingen en uitgaven
Subsidies
Vulmaatregelen gasopslag
Momenteel is er sprake van een ongebruikelijke situatie op de gasmarkt: de zomergasprijs is hoger dan wintergasprijs. Dit maakt opslag van gas met het oog op de winter voor marktpartijen onaantrekkelijk. Het zou immers neerkomen op het inkopen tegen een hogere prijs dan de verwachte verkoopprijs in de winter. Dit tast de leveringszekerheid aan.
Het kabinet heeft EBN reeds aangewezen als partij om gas op te slaan in Bergermeer. EBN is een beleidsdeelneming met de Staat als enige aandeelhouder. Die aanwijzing zal worden uitgebreid om verdere vulling mogelijk te maken. EBN zal hiervoor een vergoeding (subsidie) krijgen. Deze vergoeding ziet onder andere op het verschil tussen de zomer- en wintergasprijs en de kosten verbonden aan de opslag zelf. Hiervoor worden de op het instrument resterende middelen aangewend. In aanvulling daarop wordt het € 10 mln aan de begroting toegevoegd.
Leningen
Lening EBN voor vullen Bergermeer
Er wordt een lening verleend aan EBN ter hoogte van € 2,3 mld voor de inkoop van het gas dat nodig is om Bergermeer verder te vullen. Vanwege de hoge gasprijs is EBN niet zelf in staat de inkoop van het gas voor te financieren. Na levering van het gas ontvangt EBN inkomsten en betaalt EBN de lening terug.
Ontvangsten
Heffing gasleveringszekerheid
Gegeven het open en grensoverschrijdende karakter van de Europese gasmarkt dragen de Nederlandse gasopslagen en het vullen ervan bij aan de leveringszekerheid van de gehele Unie en met name de ons omringende landen. Uitgangspunt is dat de kosten die met hiervoor genoemde maatregelen gemoeid zijn worden gedragen door de gebruikers (ofwel: de gebruiker betaalt). Dit betreft zowel gebruikers in Nederland als daarbuiten.
Voor het verhalen van de uiteindelijke gemaakte kosten van EBN op gebruikers wordt, in samenhang met de uiteindelijke wijze waarop voor de langere termijn invulling wordt gegeven aan de vulverplichting, gewerkt aan een heffing op geboekte capaciteit voor transport via het landelijk gastransportnet van GTS (bovenop – maar niet in – de tarieven voor gastransport). Op die manier kan de rekening worden gelegd bij de gebruikers die profiteren van de vulling van de gasopslagen (leveringszekerheid), inclusief de gebruikers in het buitenland. Deze heffing zal zodanig worden uitgewerkt dat de financiering van voornoemde maatregelen een vorm van voorfinanciering is en de uiteindelijke kosten door de gebruikers van het gastransportnet worden opgebracht.
De ontvangsten zijn omhoog bijgesteld met € 2,5 mln per jaar in de periode 2024–2027, ter dekking van de verhoging van de subsidie met € 10 mln.
Terugbetaling lening EBN voor vullen Bergermeer
Er wordt een lening verleend aan EBN ter hoogte van € 2,3 mld voor de inkoop van het gas dat nodig is om Bergermeer verder te vullen. Na levering van het gas ontvangt EBN inkomsten en betaalt EBN de lening in 2023 volledig terug.