Nr. 6 NOTA NAAR AANLEIDING VAN HET VERSLAG

Inhoudsopgave		blz.
1.	Inleiding	1
2.	Enkele technische verbeteringen in de Wet DB 1965	4
3.	Voor bezwaar vatbare beschikkingen waarvan bedrag op aanslagbiljet is opgenomen voor bezwaar en beroep onderdeel laten uitmaken van belastingaanslag	5
4.	Wettelijke grondslag uitvraag gegevens per IKV	9
5.	Afschaffen betalingskorting voorlopige aanslag Vpb	10
6.	Betalingsvordering lokale belastingen	12
7.	Rentestop naheffingsaanslag	13
8.	Maatwerk belastingrente	14
9.	Versterken rechtsbescherming bij onderlinge overlegprocedure tussen staten met een belastingverdrag	17
10.	Uniformeren termijnen vereenvoudigd derdenbeslag	19
11.	Tegemoetkoming schrijnende situaties	20
12.	Enkele wijzigingen in de Belastingwet BES ter zake van de koop of doorverkoop van een onroerende zaak of schip	25
13.	Uitvoeringsgevolgen Belastingdienst, Douane en Toeslagen	26
14.	Advies en consultatie	27

1. Inleiding

Het kabinet heeft met interesse kennisgenomen van de vragen en opmerkingen van de leden van de fracties van de VVD, de PVV, het CDA, D66, GroenLinks, de SP, de ChristenUnie en het lid Omtzigt. Hierna wordt bij de beantwoording van de vragen zoveel mogelijk de volgorde van het verslag aangehouden, met dien verstande dat gelijkluidende of in elkaars verlengde antwoorden tezamen zijn beantwoord.

De leden van de fractie van het CDA vragen of de regering als eerste kan reflecteren op de conclusie van Afdeling advisering van de Raad van State (hierna: de Afdeling) dat de gehanteerde werkwijze voor de vier goedkeurende beleidsbesluiten in het voorliggende wetsvoorstel niet consistent is en met name of de regering het met de leden van de fractie van het CDA eens is dat deze inconsistente werkwijze de parlementaire controle van wet-en regelgeving bemoeilijkt.

De leden van de fractie van het CDA merken – in navolging van de Afdeling – terecht op dat de werkwijze ten aanzien van de goedkeurende beleidsbesluiten in de Fiscale verzamelwet 2023 niet consistent is. In het nader rapport heb ik op alle vier de beleidsbesluiten uitgebreid gereflecteerd. Hierna zal ik kort op de vier door de Afdeling aangehaalde maatregelen reflecteren. Voor de uitgebreidere reflectie verwijs ik naar het nader rapport bij het voorliggende wetsvoorstel.1 Bij de maatregel verkorten van de maximale looptijd van nog niet ingegane bancaire lijfrenten het ingediende wetsvoorstel anders dan het ter advisering aan de Afdeling voorgelegde voorstel. In het uiteindelijke wetsvoorstel is voor deze maatregel geen terugwerkende kracht opgenomen. Voor de maatregel aanmerken van een beleggingsonderneming als toegelaten uitvoerder voor een loonstamrecht, geldt dat de memorie van toelichting is aangepast naar aanleiding van het advies van de Afdeling. Voor de maatregel inschrijving op hetzelfde briefadres soms voldoende achten voor het recht op de inkomensafhankelijke combinatiekorting in de inkomstenbelasting geldt dat de maatregel uiteindelijk niet is opgenomen in de Fiscale verzamelwet 2023. Het kabinet constateert namelijk dat in de praktijk in meer situaties de formele inschrijvingseis kan leiden tot een zeer strikte toepassing van de wet, waarbij het de vraag is of die past bij doel en strekking van de IACK. Het kabinet wil daarom breder kijken naar de formele inschrijvingseis van de IACK. Voor de laatste maatregel, de tegemoetkoming in schrijnende situaties bij het verkrijgen van een nalatenschap Bij het opstellen van een wettelijke regeling zijn niet alle schrijnende situaties te voorzien. Gelet daarop is gekozen voor een wettelijke regeling die niet gelijk is aan de uitstelfaciliteit die is opgenomen in de Leidraad Invordering 2008. Het beperken van de wettelijke regeling tot de formulering van de uitstelfaciliteit van de leidraad zou betekenen dat er in de toekomst geen ruimte is om snel te kunnen inspelen op andere schrijnende situaties. In de memorie van toelichting is opgemerkt dat het kabinet het wenselijk acht om de wet- en regelgeving zodanig te wijzigen dat het ook een oplossing kan zijn voor andere schrijnende situaties. Een wettelijke bepaling die is beperkt tot situaties van de huidige formulering van de uitstelfaciliteit uit de leidraad voldoet hier niet aan.

Ik ben het met de leden van de fractie van het CDA eens dat een consistente werkwijze het meest behulpzaam is voor de parlementaire controle van wet- en regelgeving. Zoals ook in het antwoord van het lid Omtzigt over de beleidsbesluiten is gemeld, beoogt het kabinet om een kader voor de toepassing van beleidsbesluiten met de aanbieding van het pakket Belastingplan 2023 aan de Tweede Kamer op Prinsjesdag mee te sturen.

Het lid Omtzigt vraagt in het kader van spreiding van fiscale wetgeving naar het moment waarop de Fiscale verzamelwet 2023 is ingediend. Het wetsvoorstel Fiscale verzamelwet 2023 is inderdaad enkele maanden later ingediend dan bij het begin van het opstellen ervan verwacht werd. Op een gegeven moment bleek uit de eerste signalen uit de uitvoeringstoets dat de maatwerk belastingrente maatregel en de rentestop maatregel – hoewel wenselijk – op punten lastig uitvoerbaar waren. Naar aanleiding daarvan heeft gedurende drie maanden intensief overleg met de Belastingdienst plaatsgevonden over hoe de maatregelen beter uitvoerbaar vormgegeven zou kunnen worden. Uiteindelijk is besloten om de maatwerk belastingrente maatregel voor de loonbelasting en de omzetbelasting niet per 1 januari 2023, maar via een koninklijk besluit in werking te laten treden.

Het lid Omtzigt merkt in het kader van de actieve openbaarmaking van nota’s onderliggend aan beleidsvoorstellen op dat er delen gelakt zijn en vraagt of de Kamer die delen kan ontvangen. Bij de indiening van de Fiscale verzamelwet 2023 zijn alle nota’s die relevant zijn voor de vorming van het beleid in dat wetsvoorstel openbaar gemaakt. In deze nota’s wordt soms ook ingegaan op beleid dat uiteindelijk niet in het wetsvoorstel is opgenomen. Dat komt vooral doordat het een verzamelwetsvoorstel is met veel verschillende en potentiële maatregelen. De onderdelen uit de nota’s die bij de indiening van de Fiscale verzamelwet 2023 gelakt zijn, zullen ongelakt gepubliceerd worden op het moment dat het desbetreffende beleid via een beleidsbrief of een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer bekend wordt. Het kabinet wil graag aan deze werkwijze vasthouden, omdat dit een gerichte parlementaire behandeling van een wetsvoorstel ten goede komt.

Het lid Omtzigt vraagt of het mogelijk is om het eerder toegezegde kader voor het gebruik van beleidsbesluiten mee te sturen met deze nota naar aanleiding van het verslag voor de Fiscale verzamelwet 2023. Het kabinet beoogt om het kader voor de toepassing van beleidsbesluiten met de aanbieding van het pakket Belastingplan 2023 aan de Tweede Kamer op Prinsjesdag mee te sturen.

De leden van de fractie van het CDA vragen voor welke maatregelen uit de Fiscale verzamelwet 2023 specifiek geldt dat het wenselijk is dat zij per 1 januari 2023 in werking treden. Het is zeer wenselijk dat de afschaffing van de betalingskorting bij de voorlopige aanslag vennootschapsbelasting (Vpb) in werking treedt per 1 januari 2023. De ICT-systemen van de Belastingdienst zijn in voorbereiding op deze wetswijziging reeds aangepast. De maatregel vloeit immers reeds voort uit de augustusbesluitvorming in 2019. Voor de overige maatregelen geldt dat het volgens het kabinet in beginsel ook wenselijk is dat zij per 1 januari 2023 in werking treden. Daarbij spelen grofweg vier overwegingen. Zo is het wenselijk dat maatregelen die in beleidsbesluiten vooruitlopend op wetgeving zijn opgenomen, tijdig van een wettelijke basis worden voorzien. Dit ziet bijvoorbeeld op de maatregel «Codificatie maatregelen lijfrenten en loonstamrechten». Voor andere maatregelen, zoals «Voor bezwaar vatbare beschikkingen op belastingaanslag voor bezwaar en beroep onderdeel laten uitmaken van belastingaanslag» en «Versterken rechtsbescherming bij de onderlinge overlegprocedure tussen staten met een belastingverdrag», vindt het kabinet dat het wenselijk is om wetgeving die de rechtsbescherming van burgers en bedrijven verbetert waar mogelijk op relatief korte termijn in te voeren. Verder wordt het wenselijk geacht dat het herstel van omissies eveneens in relatief korte termijn worden hersteld, zoals bij de maatregel «Betalingsvordering lokale belastingen». Ten slotte is het wenselijk dat technische verbeteringen voor het onderhoud van het fiscale stelsel worden doorgevoerd als daar een mogelijkheid voor bestaat.

Deze overwegingen leiden er samen toe dat het wenselijk is om relatief kleinere maatregelen die geen zelfstandig wetsvoorstel rechtvaardigen, zoals de maatregelen die zijn opgenomen in de Fiscale verzamelwet 2023, op te nemen in het eerstvolgende verzamelwetsvoorstel dat een reguliere behandeling in beide Kamers kent. Daarmee wordt geborgd dat de parlementaire behandeling zorgvuldig plaatsvindt.

Het lid Omtzigt vraagt op welk moment de hoofdlijnenbrief over de opzet van de invoering van de tax payers advocate aan de Tweede Kamer verstuurd wordt. De maatregel om te komen tot een laagdrempelige fiscaal onafhankelijke rechtshulp wordt momenteel uitgewerkt. Over de mogelijke scenario’s en opzet wordt de Tweede Kamer in het najaar geïnformeerd.

2. Enkele technische verbeteringen in de Wet DB 1965

De leden van de fractie van de VVD vragen de regering te bevestigen dat door de huidige vormgeving van de wettekst van artikel 4, zevende lid, van de Wet DB 1965, de bepaling alleen ten aanzien van rechtspersonen van toepassing kan zijn en dat het wetsvoorstel een aanscherping van de regels betreft. Indien dit niet het geval is vragen zij aan te geven op grond waarvan deze regels al moesten worden toegepast ten aanzien van lichamen, niet zijnde rechtspersonen. Deze leden vragen of de regering kan aangeven sinds wanneer artikel 4, zevende lid Wet DB 1965 verwijst naar «rechtspersonen» in plaats van «lichamen». Daarnaast vragen zij waarom deze lacune niet eerder is hersteld. Voorts vragen de leden van de fractie van de VVD wat het effect is van de voorgestelde wijziging op situaties die niet binnen de reikwijdte van artikel 4, zevende lid, van de Wet DB 1965 vallen vóór 1 januari 2023, maar wel binnen de reikwijdte van artikel 4, zevende lid Wet DB 1965 vallen na 1 januari 2023. Moet voor de beoordeling of de voorgestelde wijziging van toepassing is gekeken worden naar de wettekst ten tijde van de in artikel 4, zevende lid, van de Wet DB 1965 genoemde transacties c.q. rechtshandelingen. Indien dit niet het geval is, vragen zij of de voorgestelde wijziging dan geen terugwerkende kracht heeft. De leden van de fractie van de VVD vragen of het onwenselijk zou zijn om terugwerkende kracht toe te kennen aan fiscale wetgeving. Ten slotte vragen zij of er dan overgangsrecht komt voor situaties die niet onder de regels zouden vallen op basis van de huidige wettekst, maar die wel onder de regels vallen op basis van de voorgestelde wettekst.

In de dividendbelasting zijn in de loop van de tijd in de wettekst enkele omissies, onduidelijkheden of overbodigheden geslopen. Deze wijzigingen zijn te klein en hebben een te klein effect om zelfstandig op te nemen in een wetsvoorstel. Daarom is ervoor gekozen om de aanpassingen te verzamelen en als separaat onderdeel toe te voegen aan Fiscale verzamelwet 2023. Dit geldt ook voor de voorgestelde wijziging van artikel 4, zevende lid, Wet DB 1965 en de vergelijkbare bepalingen in de Wet IB 2001 en de Wet Vpb 1969. De reikwijdte van de huidige tekst van artikel 4, zevende lid, Wet DB 1965 is, naar de letter van de wet, beperkt tot rechtspersonen. Deze grammaticale uitleg is niet in lijn met de voor de hand liggende strekking van de bepaling, aangezien de opbrengst in dergelijke misbruikstructuren ook ten goede kan komen aan een niet-transparant (buitenlands) lichaam zonder rechtspersoonlijkheid. Met de voorgestelde wijziging wordt de bepaling op dit punt verduidelijkt. De bepaling is op 27 april 2001 in werking getreden. De term rechtspersonen heeft tot nu toe in de praktijk niet tot aanzienlijke discussies of knelpunten geleid. Om die reden is de onduidelijkheid niet eerder naar voren gekomen. Het is de verwachting dat de voorgestelde wijziging geen grote effecten tot gevolg heeft. De verduidelijking heeft dan ook geen of verwaarloosbare budgettaire gevolgen.

De uitbreiding ten aanzien van de vergoedingen voor kapitaalstrekking vergroot in principe de grondslag, maar in de praktijk is er vaak sprake van een inhoudingsvrijstelling of een mogelijkheid tot teruggave of verrekening in de vennootschapsbelasting of de inkomstenbelasting. Er is daarom niet met een opbrengst te rekenen.

3. Voor bezwaar vatbare beschikkingen waarvan bedrag op aanslagbiljet is opgenomen voor bezwaar en beroep onderdeel laten uitmaken van belastingaanslag

De leden van de fractie van GroenLinks vragen hoeveel prioriteit het voorstel heeft waarmee voor bezwaar vatbare beschikkingen waarvan het bedrag op het aanslagbiljet is opgenomen voor bezwaar en beroep onderdeel worden van de belastingaanslag. Deze leden vragen of dit het beste moment is voor dergelijke voorstellen omdat de Belastingdienst voor diverse grote opgaven staat en de regering voornemens is enkele andere grote wijzigingen door te voeren. Voorts vragen deze leden of de uitvoering van dit voorstel ten koste gaat van de tijdige uitvoering van andere opdrachten, zoals de hersteloperatie in box 3 en de invoering van een heffing op werkelijk rendement op vermogen. Het kabinet begrijpt de zorgen die de leden van de fractie van GroenLinks met deze vraag uiten. Zoals ook blijkt uit de uitvoeringstoets doet het voorstel een substantieel beroep op de capaciteit van de Belastingdienst. Desondanks heeft het kabinet bewust de voor- en nadelen van dit voorstel afgewogen en de keuze gemaakt om dit voorstel nu aan uw Kamer aan te bieden. Het kabinet wenst namelijk met voortvarendheid stappen te zetten om te komen tot eenvoudigere wetgeving voor burgers: wetgeving die meer aansluit bij het burgerperspectief, die leidt tot een verbetering van praktische en formele rechtsbescherming en die ten goede komt aan het doenvermogen. Deze wens leeft niet alleen bij het kabinet. De voorgestelde maatregel sluit goed aan bij het advies van de Adviescommissie praktische rechtsbescherming in belastingzaken en het rapport «Burgers beter beschermd»2. De uitvoeringsgevolgen zitten voornamelijk in het gevolg van het voorstel dat belanghebbenden mogelijk vaker in een later stadium alsnog nieuwe gronden aanleveren tegen de aanslag (of andere voor bezwaar vatbare beschikkingen op het aanslagbiljet). Hoewel de uitvoering van dit voorstel aanvullende capaciteit vraagt, is het de verwachting dat dit voorstel niet ten koste gaat van de tijdige uitvoering van de opdrachten hersteloperatie in box 3 en de invoering van een heffing op werkelijk rendement op vermogen.

De huidige regeling

De leden van de fractie van het CDA vragen voor welke voor bezwaar vatbare beschikkingen de aanvullende regeling in artikel 24a, tweede tot en met vierde lid, van de AWR op dit moment niet van toepassing is. Op grond van verschillende wet- en regelgeving dienen voor bezwaar vatbare beschikkingen op het aanslagbiljet te worden vermeld. Op dit moment geldt onder andere geen vergelijkbare regeling voor de bezwaar vatbare beschikkingen inzake de vaststelling van de niet gerealiseerde zelfstandigenaftrek, de verrekening van de niet gerealiseerde zelfstandigenaftrek, de vaststelling van een verlies, de verrekening van een verlies, de vaststelling van een voort te wentelen saldo aan renten, het voortgewentelde saldo aan renten dat bij het bepalen van de winst in aftrek komt, de vaststelling van een voort te wentelen voorheffing, de vaststelling van het bedrag van het naar het volgend jaar over te brengen buitenlands inkomen uit werk en woning, de vaststelling van het bedrag van het naar het volgend jaar over te brengen buitenlands voordeel uit sparen en beleggen en de vaststelling van het over te brengen bedrag aan vanwege andere Mogendheden geheven belasting.

Voorts merkt het kabinet op dat de rechtsbescherming van artikel 24a, tweede lid, AWR, dat ziet op de bestuurlijke boete, afwijkt en beperkter is dan het wederkerige systeem dat geldt op grond van het huidige artikel 24a, derde en vierde lid, AWR. Voorgesteld wordt dat voor alle voor bezwaar vatbare beschikkingen op het aanslagbiljet het wederkerige systeem gaat gelden.

De waarborgen bij boetebeschikkingen

De leden van de fractie van het CDA vragen of de regering de volgende passage nader kan toelichten: «Een bijkomend gevolg van de voorgestelde aanpassing van de AWR is dat ingeval een belanghebbende bij het maken van bezwaar alleen gronden aandraagt tegen de belastingaanslag, de inspecteur niet meer hoeft te wijzen op het ontbreken van gronden tegen de boetebeschikking waarvan een bedrag op hetzelfde aanslagbiljet is vermeld in het kader van ontvankelijkheid van het bezwaar tegen de boetebeschikking. Om te voorkomen dat een belanghebbende door de voorgestelde aanpassing in een nadeligere positie komt dan onder de huidige regeling, zal de inspecteur ook na inwerkingtreding van de voorgestelde aanpassing vragen of de belanghebbende gronden heeft tegen de boetebeschikking(en) waarvan een bedrag op hetzelfde aanslagbiljet is vermeld indien de belanghebbende zelf nog geen gronden hiervoor heeft aangedragen.» Deze leden vragen wat dit precies betekent voor de handelwijze van de inspecteur als de inspecteur niet meer hoeft te wijzen op het ontbreken van gronden tegen de boetebeschikking maar aan de belanghebbende wel dient te vragen of hij nog gronden heeft tegen de boetebeschikking(en). Het kabinet neemt graag de onduidelijkheid weg die deze passage mogelijk heeft veroorzaakt. Omdat onder huidige wetgeving (artikel 24a, tweede lid, AWR) de bestuurlijke boete waarvan het bedrag op het aanslagbiljet staat vermeld voor bezwaar en beroep een zelfstandige voor bezwaar vatbare beschikking blijft (dit in tegenstelling tot de voor bezwaar vatbare beschikkingen zoals genoemd in artikel 24a, derde en vierde lid, AWR) en het bezwaarschrift tegen de belastingaanslag mede geacht wordt te zijn gericht tegen die bestuurlijke boete, dient de inspecteur bij een bezwaarschrift tegen de belastingaanslag te vragen naar de gronden tegen bestuurlijke boete ingeval geen gronden tegen die bestuurlijke boete in het bezwaarschrift zijn opgenomen.3 Het vragen naar gronden of het erop wijzen dat gronden ontbreken dient in deze context als hetzelfde te worden beschouwd. De wetswijziging zorgt er in principe voor dat deze verplichting vervalt. De bestuurlijke boete wordt namelijk voor bezwaar en beroep onderdeel van de belastingaanslag en is hierdoor niet langer een zelfstandige voor bezwaar vatbare beschikking. Het kabinet acht echter het laten vervallen van deze verplichting een ongewenste verslechtering van rechtsbescherming. Ook na eventuele inwerkingtreding van het wetsvoorstel dient de inspecteur voornoemde gronden tegen de bestuurlijke boete dus op te vragen. Zoals toegelicht in onderdeel 4.6 van de memorie van toelichting geldt hierbij wel een uitzondering ingeval van een verzuimboete op het aanslagbiljet in combinatie met een ingediend (digitaal) aangiftebiljet tijdens de bezwaartermijn. In dit specifieke geval hoeft de inspecteur niet te vragen of er nog gronden zijn tegen de verzuimboete.

Een aangiftebiljet tijdens de bezwaartermijn en ambsthalve vermindering belastingaanslag inkomstenbelasting (IB)

Het lid Omtzigt vraagt of het klopt dat de handelwijze dat de inspecteur niet hoeft te vragen of er nog gronden zijn tegen de verzuimboete(s) in strijd met de wet is. Ook verneemt dit lid graag hoe lang de Belastingdienst al zo handelt en hoeveel mensen met deze handelwijze te maken gehad hebben. Ten slotte vraagt dit lid of het kabinet vasthoudt aan het nieuwe rechtspraak criterium in artikel 45aa van de Uitvoeringsregeling Wet IB 2001 en, als dit het geval is, of het kabinet het met het lid Omtzigt eens is dat een burger beter af is om bezwaar in te dienen tegen een aanslag. De vragen van het lid Omtzigt hebben allemaal een koppeling met het zogenoemde gedeformaliseerd werken door de Belastingdienst. In het kader van deformalisering is bij de inkomstenbelasting in het voorjaar van 2017 aangekondigd dat (digitale) aangiftebiljetten die binnenkomen nadat de aanslag inkomstenbelasting is opgelegd, niet als bezwaar, maar als een verzoek om ambtshalve vermindering worden behandeld.4 Als dit verzoek wordt afgewezen, is er de mogelijkheid om hiertegen in bezwaar te gaan,5 waarmee alsnog rechtsbescherming in de vorm van bezwaar en beroep wordt geboden. Bij de behandeling van het verzoek om ambtshalve vermindering gelden wel voorwaarden, waaronder het niet toekennen van een ambtshalve vermindering ingeval van nieuwe jurisprudentie.6 Dit in tegenstelling tot de bezwaarprocedure die dergelijke voorwaarden niet kent. Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat een beroep op nieuwe jurisprudentie alleen mogelijk is zolang de aanslag inkomstenbelasting niet onherroepelijk vaststaat. Dit brengt met zich dat bij een reguliere procedure (geen massaalbezwaarprocedure) een belastingplichtige (tijdig) een bezwaarschrift dient in te dienen (binnen de wettelijke termijn van zes weken) en eventueel (tijdig) beroep, hoger beroep en beroep in cassatie dient in te stellen. Voorts zijn er talloze scenario’s denkbaar waardoor een procedure al bij bezwaar of later bij de belastingrechter niet wordt voortgezet en de aanslag inkomstenbelasting onherroepelijk wordt voordat nieuwe jurisprudentie is gewezen die in het voordeel is van de belastingplichtige. Met andere woorden en in antwoord op de vraag van het lid Omtzigt: of de belanghebbende een geslaagd beroep op nieuwe jurisprudentie kan doen is van verschillende feiten en omstandigheden afhankelijk. Hierover kan geen algemene uitspraak worden gedaan. Zoals toegelicht bij de beantwoording van de vraag van de leden van de fractie van het CDA blijft onder huidige wetgeving (artikel 24a, tweede lid, AWR) de bestuurlijke boete, ook in het geval dat het bedrag van die bestuurlijke boete op het aanslagbiljet staat vermeld, voor bezwaar en beroep een zelfstandige voor bezwaar vatbare beschikking (dit in tegenstelling tot de voor bezwaar vatbare beschikkingen zoals genoemd in artikel 24a, derde en vierde lid, AWR). Onder andere om deze reden en het feit dat de wet (artikel 24a, tweede lid, AWR) regelt dat het bezwaarschrift tegen de belastingaanslag mede geacht wordt te zijn gericht tegen die bestuurlijke boete, dient de inspecteur bij een bezwaarschrift tegen de belastingaanslag te vragen naar de gronden tegen de bestuurlijke boete ingeval geen gronden tegen die bestuurlijke boete in het bezwaarschrift zijn opgenomen.7 De situatie waaraan het lid Omtzigt refereert is een (digitaal) aangiftebiljet dat wordt ingediend tijdens de bezwaartermijn in combinatie met een verzuimboete op het aanslagbiljet. Dit betreft derhalve de situatie waarbij de Belastingdienst, zoals hiervoor is toegelicht, een gedeformaliseerde werkwijze toepast. Deze (digitale) aangiftebiljetten die tijdens de bezwaartermijn worden ingediend, worden in beginsel behandeld als een verzoek tot ambtshalve vermindering. Ingeval een (digitaal) aangiftebiljet de kwalificatie heeft van ambtshalve vermindering, geldt artikel 24a, tweede lid, AWR niet en daarmee ook niet de verplichting om te vragen naar de gronden tegen de verzuimboete. Het kabinet is van mening dat de wettelijke basis voor het gedeformaliseerd werken door de Belastingdienst verbeterd kan worden. Het is evident dat de Belastingdienst te allen tijde dient te werken overeenkomstig wet- en regelgeving. Echter, er moet ook oog zijn voor de uitvoering. Een (digitaal) aangiftebiljet dat tijdens de bezwaartermijn van de belastingaanslag (of de voldoening of de afdracht) wordt ingediend kan per belastingsoort duizenden keren per jaar voorkomen. Het verwerken van deze grote stroom aan ontvangen aangiftebiljetten tijdens de bezwaartermijn (of buiten de bezwaartermijn) is voor de Belastingdienst alleen uitvoeringstechnisch mogelijk als dit automatisch kan plaatsvinden. Dit geldt overigens niet alleen voor (digitale) aangiftebiljetten, maar ook voor andere (digitale) berichten zoals zogenoemde suppletieaangiften bij de omzetbelasting, correctieberichten bij de loonbelasting en de door het lid Omtzigt genoemde (digitale) verzoeken tot ambtshalve vermindering (die zoals gezegd ook via een aangiftebiljet kunnen plaatsvinden). Bovendien biedt deze werkwijze ook voor belastingplichtigen veel voordelen. Zij kunnen immers laagdrempeliger en eenvoudiger een fout in de aangifte en de aanslag herstellen. Om deze werkwijze te voorzien van een deugdelijker juridische basis, wordt onderzocht hoe gedeformaliseerd werken in de wet kan worden verankerd. Uiteraard zal bij dit wetsvoorstel de praktische en formele rechtsbescherming voorop staan, maar ook een goede uitvoerbaarheid door de Belastingdienst. Het kabinet tracht voor het einde van het jaar een internetconsultatie te starten. In reactie op de vraag van het lid Omtzigt zullen bij het uitwerken van het wetsvoorstel ook de regeling van ambtshalve vermindering inclusief de daarbij horende voorwaarden worden onderzocht.

Verhouding tot nationaal en internationaal recht

De leden van de fractie van het CDA vragen of het kabinet het wenselijk acht om de maatregel uit te breiden naar de Gemeentewet, de Provinciewet, de Waterschapswet en de Wet WOZ. Voorts vragen deze leden op welke manier dit nader wordt onderzocht en wanneer de Kamer hierover wordt geïnformeerd. Het kabinet staat bij het onderzoeken en uitwerken van fiscale wetgeving met betrekking tot het formele belastingrecht en de invordering in contact met onder andere de vertegenwoordigers van gemeenten, provincies en waterschappen (de vertegenwoordigers). Deze overheden sluiten namelijk voor de heffing en inning van hun belastingen grotendeels aan bij voornoemde wetgeving. De vertegenwoordigers hebben gezamenlijk aangegeven dat naar huidig inzicht het wetsvoorstel tot aanpassing van artikel 24a AWR met betrekking tot hun eigen wetgeving en uitvoering niet bijdraagt aan de wens van eenvoud en verbetering van de praktische en formele rechtsbescherming. Door de vertegenwoordigers worden niet voldoende baten van het wetsvoorstel verwacht ten opzichte van de ingeschatte aanzienlijke uitvoeringslast die het wetsvoorstel met zich brengt. Een kenmerkend verschil tussen de heffing van belasting door gemeenten, provincies en waterschappen ten opzichte van de heffing van rijksbelastingen door de Belastingdienst is dat bij voornoemde overheden verschillende belastingen op het aanslagbiljet vermeld kunnen staan. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de gemeentelijke praktijk. Veel gemeenten versturen jaarlijks in januari of februari een aanslagbiljet waarop onder andere de WOZ-beschikking, de aanslag onroerende zaakbelasting, de aanslag rioolheffing, de aanslag afvalstoffenheffing en de aanslag hondenbelasting vermeld kunnen staan. Dit wordt ook wel de woonlastennota genoemd en hiermee verkrijgen belastingplichtigen op één moment duidelijkheid over de betreffende fiscale verplichtingen. Het wetsvoorstel zou vervolgens met zich brengen dat een bezwaar tegen bijvoorbeeld de gemeentelijke hondenbelasting ook een bezwaar inhoudt tegen de (op grond van andere wettelijke regelingen en andere relevante feiten) vastgestelde WOZ-beschikking, aanslag onroerende zaakbelasting, aanslag rioolheffing en aanslag afvalstoffenheffing. Dit kan nog gecompliceerder uitpakken wanneer gemeenten en waterschappen, op grond van een belastingsamenwerking, hun belastingen op één aanslagbiljet combineren. Het wetsvoorstel zou in dit laatste geval bijvoorbeeld tot gevolg hebben dat een bezwaar tegen de hondenbelasting van een gemeente ook een bezwaar inhoudt tegen de aanslag zuiveringsheffing van een waterschap. Deze complexiteit is niet van toepassing bij de Belastingdienst. Bij de Belastingdienst worden aanslagbiljetten opgemaakt door alleen de inspecteur van de Belastingdienst en die aanslagbiljetten hebben in beginsel betrekking op één rijksbelasting, waarbij de andere op het aanslagbiljet vermelde voor bezwaar vatbare beschikkingen in de regel zijn verbonden met de heffing van die rijksbelasting. Wegens dit verband tussen de rijksbelasting en de voor bezwaar vatbare beschikkingen op hetzelfde aanslagbiljet, is het wederkerige systeem bij rijksbelastingen ook meer logisch (en reeds van toepassing voor bepaalde voor bezwaar vatbare beschikkingen op grond van het huidige artikel 24a, derde en vierde lid, AWR). Dit verband is dus minder of niet aanwezig bij de verschillende belastingen van voornoemde overheden. De vertegenwoordigers verwachten dat het wetsvoorstel te complex uitpakt voor de burger en te ingewikkeld, te kostbaar en te vertragend is voor de uitvoering. Om deze reden wordt vooralsnog een voortzetting van de huidige wetgeving en uitvoering door de vertegenwoordigers gewenst. Hoewel het uitgangspunt is dat het formele belastingrecht bij rijksbelastingen zoveel mogelijk van toepassing is bij de heffing van belastingen door gemeentes, provincies en waterschappen, is er dus een goede grond om voor deze belastingen een uitzondering te maken bij het wetsvoorstel. De vertegenwoordigers hebben aangegeven alert te blijven op mogelijke verwarring bij belastingplichtigen en oog te houden op de effecten van de invoering van het wederkerige systeem bij rijksbelastingen. Als hieruit (en eventueel een aanvullend onderzoek) naar voren zou komen dat het voorgestelde wederkerige systeem toch wenselijk lijkt te zijn, kan een aanvullende wetswijziging worden voorgesteld om het wederkerige systeem ook bij de heffing van belasting door deze overheden van toepassing te laten zijn.

4. Wettelijke grondslag uitvraag gegevens per IKV

De leden van de fractie van de VVD vragen naar het verband tussen het onderhavige voorstel en de definiëring van de inkomstenverhouding (IKV) in lagere regelgeving (Besluit IKV8). De definiëring van de IKV in het Besluit IKV heeft tot doel het in wet- en regelgeving vastleggen van de reeds sinds 2006 door de Belastingdienst voorgeschreven wijze om per IKV loonaangifte te doen zoals opgenomen in de Gegevensspecificaties aangifte loonheffingen en het eenduidig vastleggen van de definitie van het begrip IKV dat wordt gehanteerd in de Regeling gegevensuitvraag loonaangifte. Met deze vastlegging is geen uitbreiding van de uitvraag van gegevens beoogd. Alleen de structuur van de uitvraag wordt in regelgeving vastgelegd. Bij de overwegingen omtrent het Besluit IKV is bij de internetconsultatie geconstateerd dat er onduidelijkheid bestaat over de wettelijke grondslag ter zake van de uitvraag van bepaalde gegevens op persoonsniveau voor de loonbelasting, de premies sociale verzekeringen en de inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (IAB Zvw). Die onduidelijkheid wordt met onderhavig voorstel weggenomen.

De leden van de fractie van de VVD geven aan dat bij wijzigingen in de loonaangifteketen de mate van automatisering van de loonaangifteketen op zijn minst gelijk zou moeten blijven. Het onderhavige voorstel beoogt de wettelijke grondslag ter zake van de uitvraag van bepaalde gegevens op persoonsniveau verder te verduidelijken. De mate van automatisering van de loonaangifteketen wordt door dit voorstel niet beïnvloed.

De leden van de fractie van het CDA vragen voor welke gegevens een duidelijker wettelijke vastlegging noodzakelijk is en of dit privacy- of AVG-aspecten kent. Het gaat hierbij om de gegevens uit het nominatieve gedeelte van de loonaangifte.9 Dat zijn de gegevens die per werknemer worden opgevraagd zoals de naam van de werknemer, het burgerservicenummer, het loon, de vakantiebijslag, de verloonde uren en de vergoeding reiskosten. De nominatieve gegevens worden via de loonaangifte uitgevraagd en rechtstreeks aan het UWV geleverd ten behoeve van de polisadministratie. De Belastingdienst kan die gegevens tijdens dat proces niet inzien of wijzigen. Dit proces blijft na invoering van de onderhavige maatregel hetzelfde. Om die reden heeft dit voorstel geen impact op de privacy- of AVG-aspecten.

5. Afschaffen betalingskorting voorlopige aanslag Vpb

De leden van de fractie van D66 vragen wat de budgettaire opbrengsten zijn van het afschaffen van de betalingskorting in de inkomstenbelasting en/of de inkomensafhankelijke bijdrage zorgverzekeringwet. Het niet langer aanbieden van een betalingskorting bij de voorlopige aanslagen inkomstenbelasting zou in 2024 voor een opbrengst van € 57 miljoen zorgen. Vanaf 2025 zou dit voor een structurele opbrengst van € 58 miljoen zorgen. Voor de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw is het budgettaire beslag van de betalingskorting in 2024 € 9 miljoen en vanaf 2025 € 10 miljoen. Aangezien de inkomensafhankelijke bijdrage Zvw een lastendekkende premie is, zou de opbrengst van het afschaffen van de betalingskorting terugvloeien in een (iets) lager tarief.

De leden van de fractie van D66 vragen tevens wat de budgettaire opbrengsten zouden zijn van het terugdraaien van de verlaging van de Invorderingsrente per 2023. Het (eerder) verhogen van de invorderingsrente naar 4% in 2023 zou leiden tot cumulatief ruim € 90 miljoen aan extra te ontvangen invorderingsrente tot en met 2027.

In de Verzamelspoedwet COVID-19, waarin de verlaging van de invorderingsrente wettelijk bestendigd is, heeft het kabinet gewezen op de gevolgen van deze verlaging van de invorderingsrente voor de hoogte van de betalingskorting.

6. Betalingsvordering lokale belastingen

De leden van de fractie van D66 vragen naar het gebruik van de betalingsvordering door de Belastingdienst en door lokale overheden. De betalingsvordering maakt sinds 1 juli 2020 onderdeel uit van het instrumentarium van de ontvanger bij de invordering van schulden17. De betalingsvordering houdt in dat de ontvanger met een beschikking een vordering kan doen onder de bank waar de belastingschuldige zijn bankrekening(en) houdt. Dit is een vereenvoudigde vorm van het klassieke derdenbeslag onder de bank waarvoor inzet van een deurwaarder nodig is. Er zijn tot medio 2022 circa 7.000 betalingsvorderingen gedaan door de Belastingdienst.

De bevoegdheid tot het doen van een betalingsvordering geldt ook voor lokale overheden. Op dit moment zijn er nog geen betalingsvorderingen gedaan door lokale overheden. De lokale overheden – VNG en UvW – zijn in gesprek met de banken over de toepassing van de betalingsvordering door gemeenten en waterschappen en de wijze van implementeren.

7. Rentestop naheffingsaanslag

De leden van de fractie van D66 vragen in hoeveel gevallen sprake is van het in rekening brengen van belastingrente, omdat de naheffingsaanslag te lang op zich laat wachten. Ook vragen deze leden wat de verwachte budgettaire impact van de invoering van een rentestop is. Bij de heffing van loonbelasting worden er jaarlijks ongeveer 2.700 naheffingsaanslagen opgelegd met overschrijding van de termijn van tien weken (i.e. behandeltermijn van acht weken plus een betaaltermijn van twee weken). Bij de heffing van omzetbelasting kan het aantal gevallen dat in aanmerking komt voor de rentestop oplopen tot 100.000 per jaar. Al deze gevallen moeten handmatig worden beoordeeld om te controleren of de rentestop toepassing moet vinden. De verschuldigde rente op de rentebeschikking wordt in de gevallen met een langere periode dan tien weken geschat op een bedrag van ongeveer € 7 miljoen per jaar. Het is niet vast te stellen welk bedrag toe te rekenen is aan de periode na 10 weken. Bij de andere heffingen waarvoor de rentestop gaat gelden, komt een overschrijding van de behandeltermijn weinig voor. De budgettaire impact voor deze heffingen is dan ook verwaarloosbaar.

De leden van de fractie van het CDA vragen wat de reguliere behandeltermijn is voor het vaststellen van een naheffingsaanslag volgend uit een verzoek om een naheffingsaanslag. In beginsel moet een aanslag worden opgelegd binnen de termijn die daarvoor geldt op grond van de AWR. De AWR schrijft voor dat de bevoegdheid van de inspecteur om een naheffingsaanslag vast te stellen vervalt door verloop van vijf jaren na het einde van het kalenderjaar waarin de belastingschuld is ontstaan of de teruggaaf is verleend.18 In het merendeel van de gevallen waarin wordt verzocht om het opleggen van een naheffingsaanslag volgt deze binnen een termijn van acht weken.

Ook in gevallen waarin een papieren aangifte of een spontane digitale aangifte wordt ingediend, is betaling eerst pas mogelijk na opleggen van een naheffingsaanslag. Per jaar worden er gemiddeld meer dan 150.000 papieren aangiften uitgereikt, vooral aan startende ondernemers. Een klein deel van de startersaangiften leidt tot het opleggen van een naheffingsaanslag. In dat geval is de kans klein dat de termijn gehaald wordt. Dit betreft zo’n 30.000 startersaangiften per jaar. Ook bij een spontane digitale aangifte omzetbelasting moet een naheffingsaanslag worden opgelegd. Dit zijn vrijwel allemaal aangiften met een te betalen bedrag. Van deze werkstroom zijn geen aantallen bekend.

8. Maatwerk belastingrente

In de gevallen waarin het niet mogelijk is de heffingssystemen de regeling automatisch toe te laten passen, zal de inspecteur zoveel mogelijk een eventuele vermindering van belastingrente direct bij de vaststelling van de belastingaanslag toepassen of de vermindering kort daarna uit eigen beweging verlenen. Binnen de Belastingdienst zullen richtlijnen worden opgesteld inzake de wijze en het moment waarop deze regeling moet worden toegepast. Verder zal intern actief over deze regeling gecommuniceerd worden via onder meer de vaktechnische structuur, zodat alle relevante medewerkers van de Belastingdienst op de hoogte zijn van deze regeling en ook weten hoe deze in de praktijk toe te passen. Op deze wijze wordt beoogd dat de medewerkers van de Belastingdienst deze regeling waar mogelijk actief toepassen, onafhankelijk van de belanghebbende. Verder wordt op deze wijze getracht medewerkers van de Belastingdienst de regeling zoveel mogelijk op een gelijke manier toe te laten passen.

Alleen wanneer de inspecteur niet in de gelegenheid is om een eventuele vermindering bij het vaststellen van de belastingaanslag toe te passen of de vermindering achteraf uit eigen beweging te verlenen, dient de belastingplichtige zelf actie te ondernemen. De belastingplichtige kan met een verzoek om ambtshalve vermindering of een bezwaar bewerkstelligen dat de regeling alsnog wordt toegepast. De inspecteur zal in deze situaties de regeling alsnog en onverkort toepassen, daarbij de richtlijnen en aanwijzingen uit de vaktechnische structuur in acht nemend. Door deze werkwijze wordt de rechtsgelijkheid gewaarborgd.

Het kabinet onderkent dat rechtsongelijkheid kan ontstaan wanneer de Belastingdienst de regeling niet uit eigen beweging heeft kunnen toepassen. Zo kan het zijn dat de inspecteur bij het opleggen van de aanslag niet over alle relevante informatie beschikt. In dergelijke gevallen kan het niet anders dan dat een beroep wordt gedaan op het doenvermogen van belastingplichtigen. Zij moeten zelf actief naar de Belastingdienst stappen door het maken van bezwaar of het verzoeken om ambtshalve vermindering. Zij zullen dit alleen doen als zij op de hoogte zijn van deze regeling. Om belastingplichtigen goed te informeren, zal via de communicatiekanalen van de Belastingdienst het bestaan van de bepaling en de bijbehorende gang van zaken kenbaar worden gemaakt. Door belanghebbenden via deze communicatiekanalen op deze regeling te wijzen, wordt beoogd dat iedere belanghebbende op de hoogte is van deze regeling en daar in voorkomende gevallen ook een beroep op doet.

De leden van de fractie van de PVV vragen om aan te geven waaruit het budgettair belang bestaat en verzoeken om een sleuteltabel aan te leveren aangaande de belastingrente. Het budgettaire belang van de belastingrente bedraagt structureel jaarlijks circa € 0,6 miljard aan renteontvangsten en circa € 0,1 miljard aan rente-uitgaven (het betreft hier de ontvangsten- en uitgavendeel van de Belastingdienst). Verder wordt verzocht een sleuteltabel te leveren aangaande de belastingrente. Zie daartoe onderstaande tabel. Hieruit blijkt dat een 1%-punt verlaging (/verhoging) van de belastingrente in 2023 leidt tot circa € 100 miljoen aan lagere (/hogere) ontvangsten, en tot circa € 20 miljoen aan minder (/meer) uitgaven voor de Belastingdienst in de periode tot en met 2027.

Sleuteltabel belastingrente 2023 (cumulatief effect t/m 2027, miljoenen euro’s)

Mutatie	Effect op ontvangsten	Effect op uitgaven
1%-punt omhoog	100	20
1%-punt omlaag	– 100	– 20

De leden van de fracties van de VVD en de PVV vragen wanneer het onderzoek naar het belastingrentesysteem dat is aangekondigd in het nader rapport naar de Kamer zal komen. Op dit moment wordt bezien hoe dit onderzoek vorm zal gaan krijgen en door wie dit onderzoek het beste kan worden uitgevoerd. Zoals aangegeven in het Nader Rapport zal het onderzoek in deze kabinetsperiode plaatsvinden. Voor de volledigheid wordt opgemerkt dat het onderzoek dus nog niet is aangevangen.

9. Versterken rechtsbescherming bij onderlinge overlegprocedure tussen staten met een belastingverdrag

De leden van de fractie van de SP vragen of het VN-modelverdrag ook een onderlinge overlegprocedure kent en of deze afwijkt van het OESO-modelverdrag. Het OESO-modelverdrag en het VN-modelverdrag voorzien beide in artikel 25, eerste en tweede lid, in een onderlinge overlegprocedure om in een individueel geval belastingheffing in strijd met een verdrag op te lossen en zijn vrijwel gelijk.22 Zoals hierna ook wordt aangegeven in reactie op vragen van de leden van de fractie van de VVD is de vraag op welk modelverdrag de onderlinge overlegbepaling in een specifiek belastingverdrag is gebaseerd niet van belang voor de toepassing van het voorgestelde artikel 39a AWR.

De voorgestelde wijziging

De leden van de fractie van de VVD vragen of het voorgestelde artikel 39a AWR alleen van toepassing is op verdragen met een bepaling die is gebaseerd op artikel 25, eerste en tweede lid, van het OESO-modelverdrag en voor welke bepalingen in de Nederlandse belastingverdragen dat geldt. De voorgestelde bepaling regelt, kort gezegd, dat de afwijzing van een verzoek tot onderling overleg op grond van een belastingverdrag of het EU-arbitrageverdrag om dubbele belastingheffing in een individueel geval op te lossen, wordt aangemerkt als een voor bezwaar vatbare beschikking als bedoeld in hoofdstuk V van de AWR. Daarmee komt de beroepsprocedure onder het fiscale procesrecht te vallen. De voorgestelde bepaling geldt voor alle verdragen waarin een dergelijke overlegprocedure is opgenomen. Wel kan er onderscheid gemaakt worden tussen verschillende soorten onderlinge overlegprocedures, die niet allemaal onder de voorgestelde bepaling vallen. Uit de voorgestelde bepaling volgt dat deze enkel ziet op onderlinge overlegprocedures voor individuele situaties waarin een belastingplichtige wordt geconfronteerd met belastingheffing die in strijd is met een belastingverdrag of het EU-arbitrageverdrag. Ter illustratie verwijst de memorie van toelichting naar artikel 25, eerste en tweede lid, van het OESO-modelverdrag waarin een dergelijke onderlinge overlegprocedure is opgenomen. Andere vormen van onderling overleg waarin belastingverdragen voorzien vallen dus niet onder de voorgestelde bepaling. Het gaat dan bijvoorbeeld om vormen van onderling overleg op grond waarvan landen generieke afspraken kunnen maken of waarop verzoeken om een bilaterale of multilaterale «advance pricing agreement» (BAPA of MAPA) kunnen worden gebaseerd.

De leden van de fractie van de VVD vragen wat de stand van zaken is voor wat betreft het onderzoek naar de gevolgen van de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) op de rechtsbescherming bij internationale inlichtingenuitwisseling. Mijn ambtsvoorganger heeft naar aanleiding van vragen van de leden van de fracties van de VVD en het CDA van de Eerste Kamer geantwoord dat de effecten van het arrest van het HvJ EU van 6 oktober 202025 voor de rechtsbescherming bij internationale inlichtingenuitwisselingen worden onderzocht.26 In dit arrest heeft het HvJ EU onder meer geoordeeld dat een derde-informatiehouder, zoals een trustkantoor, die vanwege een inlichtingenverzoek uit het buitenland bij besluit wordt gelast om informatie te verstrekken ten aanzien van een belastingplichtige, rechtstreeks in rechte moet kunnen opkomen tegen dat besluit. De Wet internationale bijstandsverlening bij de heffing van belastingen (WIB) bevat een bepaling op grond waarvan geen beroep mogelijk is bij de bestuursrechter tegen (de aankondiging van) een onderzoek ten behoeve van het verstrekken van inlichtingen.27 Hierdoor wordt de toegang tot passende rechtsbescherming echter niet geblokkeerd. In beginsel staat voor iedereen in Nederland, dus ook voor een derde- informatiehouder, een doeltreffende rechtsingang open bij de burgerlijke rechter (als zogenoemde «restrechter»).28 Dit is in beginsel dezelfde rechtsingang die nationaal geldt als bij een administratieplichtige informatie wordt opgevraagd ten behoeve van de belastingheffing van derden. Aangekondigd is dat naar aanleiding van verschillende ontwikkelingen de rechtsbescherming(sprocedure) in de WIB in 2022 evengoed verder wordt onderzocht.29 Dat onderzoek loopt nog. Ik verwacht de resultaten daarvan aankomende winter te kunnen delen.

10. Uniformeren termijnen vereenvoudigd derdenbeslag

11. Tegemoetkoming schrijnende situaties

Deze leden vragen ook op welke specifieke situaties deze lagere regelgeving zal zien. In de URIW 1990 wordt aanvankelijk alleen opgenomen dat er renteloos uitstel van betaling kan worden verleend voor een belastingaanslag erfbelasting of een belastingaanslag die tot de nalatenschap van een natuurlijk persoon behoort, als betaling van die aanslag leidt tot een schrijnende situatie. Hiermee wordt aangesloten op de per 1 juli 2021 in de Leidraad Invordering 2008 opgenomen uitstelfaciliteit voor een schrijnende situatie bij het verkrijgen van een nalatenschap.57 Op dit moment zijn niet alle schrijnende situaties te voorzien waarin het wenselijk kan zijn om renteloos uitstel van betaling te kunnen verlenen. Mocht in de toekomst blijken dat in een bepaalde schrijnende situatie het wenselijk is om renteloos uitstel van betaling te kunnen verlenen, dan zal die situatie in de URIW 1990 worden opgenomen.

Werking van de uitstelfaciliteit

12. Enkele wijzigingen in de Belastingwet BES ter zake van de koop of doorverkoop van een onroerende zaak of schip

De leden van de fractie van D66 vragen waarom niet gekozen is om de vrijstelling opgenomen voor situaties waarin de staat of een openbaar lichaam een onroerende zaak of een schip koopt af te schaffen. Deze leden vragen daarnaast naar de functie en achtergrond van de vrijstelling. Voor wat betreft de vrijstelling voor overdrachtsbelasting voor verkrijgingen door de staat heeft deze regeling vooral een praktische betekenis. Het voorkomt dat de staat overdrachtsbelasting aan zichzelf is verschuldigd met alle administratieve lasten die daarbij komen kijken. Alle opbrengsten van de overdrachtsbelasting komen immers ten goede aan de Rijksbegroting. De verruiming van de vrijstelling voor verkrijgingen door openbare lichamen is vooral ingegeven om geen verschillende behandeling te bewerkstelligen of anderszins een onderscheid te willen maken tussen de verkrijging van een onroerende zaak of een schip door een openbaar lichaam of de staat. De achtergrond van deze vrijstelling gaat overigens lang terug. De overdrachtsbelasting die nu op de BES-eilanden geldt is een voortzetting van de Nederlands-Antilliaanse Overdrachtsbelastingverordening van 1908. In die verordening was al een vrijstelling opgenomen voor verkrijgingen door het toenmalige Gouvernement. Ook in de Nederlandse Registratiewet 1917 bestonden soortgelijke vrijstellingen. Nu is ook in de WBR, waarin de Nederlandse overdrachtsbelasting is opgenomen, een soortgelijke vrijstelling voor de staat (en een aantal andere publiekrechtelijke lichamen) opgenomen. Een afschaffing van de vrijstelling wordt om deze redenen niet overwogen, waarbij ook de wens meespeelt dat waar mogelijk de belastingregels tussen Nederland en de BES-eilanden gelijk aan elkaar zijn, en de omstandigheid dat de staat en de openbare lichamen weinig onroerende zaken verkrijgen.

13. Uitvoeringsgevolgen Belastingdienst, Douane en Toeslagen

De leden van de fractie van de PVV vragen waarom er aanzienlijk meer personeel noodzakelijk is terwijl uit de uitvoeringstoets blijkt dat de interactie met burgers juist beperkt is. Interactie beperkt zich niet alleen tot dienstverlenende communicatie, zoals de Belastingtelefoon. De noodzaak voor de inzet van meer personeel heeft van doen met de verwachte toename van de werklast bij de behandeling van bezwaar en beroep.

De leden van de fractie van het CDA vragen of de maatregel onder nummer vier ook druk legt op de IT-capaciteit en, zo ja, hoe hiermee wordt omgegaan. Vooralsnog is niet voorzien dat er andersoortige IV-ondersteuning nodig is dan nu al beschikbaar is om uitvoering te geven aan de handmatige werkzaamheden die vanwege het voorstel zijn voorzien. Mocht er toch behoefte zijn aan specifieke ondersteuning, dan zullen die wensen concurreren met andere behoeften, en dus meelopen in de gebruikelijke prioritering binnen het IV-portfolio.

14. Advies en consultatie

De leden van de fractie van de VVD vragen of de regering kan reflecteren op de adviezen van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB) en het Register Belastingadviseurs (RB) op het voorliggende wetsvoorstel. Het kabinet hecht veel waarde aan de inbreng van theoretisch en praktisch deskundige partijen. Dit verbetert de kwaliteit van wetgeving. Tegelijk acht het kabinet het onwenselijk als het zo gebruikelijk is dat een specifieke belangenbehartiger standaard antwoord op haar vragen krijgt terwijl andere partijen die gelegenheid minder krijgen. Daarom is ervoor gekozen om de vragen van de NOB en RB te beantwoorden voor zover zij specifiek zijn overgenomen door Kamerleden en door hen gesteld zijn.

De Staatssecretaris van Financiën, M.L.A. van Rij