Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 2 juni 2022
De vaste commissie voor Financiën heeft in de procedurevergadering van 25 mei 2022 gesproken over het door de regering aangeboden wetsvoorstel geen rente bij hervatting invordering toeslagschulden (Kamerstuk 36 103). De commissie heeft verzocht een schriftelijke aanvullende toelichting te geven op de doelgroep waarop het wetsvoorstel zich richt. In het bijzonder gaat het daarbij om de vraag op welke groep mensen het wetsvoorstel ziet en wat er voor die groep en voor de groep personen die niet tot de doelgroep van het wetsvoorstel behoren nog meer aan mogelijkheden bestaat om toeslagschulden op te lossen. Middels deze brief beantwoord ik deze vragen.
Doelgroep en aanpak wetsvoorstel
Het wetsvoorstel richt zich op de doelgroep waarbij als gevolg van COVID-19 de invorderingsactiviteiten vanaf maart 2020 zijn gepauzeerd. Dit betekent dat alle burgers die terugvorderingen hebben die zijn ontstaan voor maart 2022 en die niet volledig zijn betaald of worden afbetaald, vallen onder deze doelgroep, tenzij om andere redenen van COVID-19 hun invorderingsactiviteiten zijn gestopt. Deze groepen worden verder in de brief nader toegelicht.
Dit betekent dat bij deze doelgroep alle invorderingsactiviteiten na het verzenden van de terugvorderingsbeschikking niet zijn uitgevoerd. Er zijn derhalve geen betalingsherinneringen, aanmaningen en dwangbevelen verzonden en dwanginvorderingsmaatregelen, zoals verrekeningen en loonbeslagen zijn niet uitgevoerd. Over deze invorderingspauze zijn burgers de afgelopen twee jaar niet geïnformeerd. Het aantal terugvorderingen dat niet is voldaan is de afgelopen twee jaar toegenomen. De doelgroep waar het wetsvoorstel zich op richt bestaat uit 1.311.012 burgers met toeslagvorderingen waar momenteel geen betalingen plaatsvinden en waarbij de invordering gepauzeerd is in verband met de coronapandemie. Deze burgers hebben gezamenlijk een schuld van € 1.441.067.645 (peildatum 24 februari 2022).
Ik realiseer mij dat het opstarten van de invordering voor veel burgers binnen deze doelgroep impactvol kan zijn en dit vraagt daarom om een passende aanpak en goede dienstverlening van Toeslagen. Het niet rekenen van invorderingsrente bij burgers die hun gepauzeerde vorderingen alsnog betalen, is derhalve één maatregel binnen het brede palet aan maatregelen, dat gezamenlijk tot doel heeft om een passende opstart van de invorderingsmaatregelen te bieden en (meer) betalingsproblemen te voorkomen. In mijn brief van 31 maart is uw Kamer geïnformeerd over de brede aanpak bij de opstart van de wegens COVID-19 gepauzeerde invorderingsactiviteiten.1 Er wordt meer inzicht en overzicht geboden, er worden gebundelde (standaard) betalingsregelingen aangeboden en er is extra aandacht en inzet binnen de dienstverlening van Toeslagen en in de samenwerking met stakeholders.
Het wetsvoorstel richt zich alleen op de vorderingen die wegens corona gepauzeerd zijn, omdat ik het niet passend vindt deze rente te rekenen nu de invorderingsactiviteiten van overheidswege zijn gepauzeerd. Als de invorderingsrente volgens het huidige regime op zal lopen vanaf 1 juli, is een deel van de vorderingen nog steeds gepauzeerd. Bovendien wil Toeslagen zo veel mogelijk stimuleren dat burgers hun vorderingen, die mogelijk door de gepauzeerde invorderingsactiviteiten verder zijn opgestapeld, alsnog vrijwillig betalen, zodat dwanginvorderingsmaatregelen worden voorkomen. Ik stel het daarom zeer op prijs als de Kamer de voorgestelde wet spoedig behandelt. Met de voorgestelde wet wordt voorkomen dat de invorderingsrente vanaf juli op zal gaan lopen bij burgers wanneer zij de gepauzeerde terugvorderingen alsnog (in termijnen) vrijwillig betalen.
Gepauzeerde invordering doelgroep UHT
Burgers die zich hebben gemeld bij de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen worden niet betrokken in de opstart. Dat betekent dat bij deze burgers de invorderingsactiviteiten gepauzeerd zijn en dat dit zo blijft ook bij nieuwe vorderingen, in ieder geval zolang als hun zaak in behandeling is bij UHT. Ook als de behandeling van een zaak is afgerond en er is beoordeeld dat er geen recht bestaat op compensatie en/of kwijtschelding van toeslagschulden, dan blijven de invorderingsmaatregelen voor deze burgers vooralsnog gepauzeerd. Ditzelfde geldt in de gevallen dat de pauzeknop (moratorium) voor schulden bij gedupeerden is afgelopen. Op welk moment en op welke wijze de invorderingsactiviteiten van Toeslagen bij hen wordt opgestart, is nog niet bepaald. Ook voor deze groep burgers acht ik het van belang dat de invordering start op een wijze die past bij hun situatie en waarbij voorkomen wordt dat er (meer) financiële problemen ontstaan doordat de invordering gepauzeerd is geweest. Na de zomer wordt uw Kamer geïnformeerd over het moment en de wijze waarop de invorderingsactiviteiten voor deze burgers wordt hervat, inclusief de wijze waarop we dan om willen gaan met de invorderingsrente bij deze vorderingen.
Doelgroepen in het reguliere proces
Binnen het reguliere invorderingsproces zal de invorderingsrente na juli, net als bij belastingen, stapsgewijs oplopen. Dit kan bijvoorbeeld gelden voor vorderingen die wegens andere redenen dan corona gepauzeerd zijn, zoals vorderingen in een proces van minnelijke of wettelijke schuldsanering dan wel faillissement of vorderingen waarbij bezwaar of beroep is aangetekend. Deze vorderingen worden niet meegenomen in de hiervoor beschreven opstart. Deze vorderingen worden volgens de processen behorende bij bezwaar of sanering afgewikkeld, wat kan betekenen dat een vordering inclusief invorderingsrente vervalt wegens een gegrond bezwaar of een schone lei. In die gevallen wordt het invorderingsproces dus niet vervolgd en wordt een burger niet geconfronteerd met invorderingsrente. Als afwikkeling van genoemde procedures leidt tot het in stand blijven van (een deel van) een vordering, dan zal de vordering alsnog afgewikkeld worden volgens het reguliere invorderingsproces met het daarvoor geldende rentepercentage.
Het reguliere rentepercentage blijft ook gelden voor vorderingen die zijn ontstaan na de gepauzeerde invorderingsactiviteiten. De reguliere invordering wordt hervat in de zomer van 2022. Ook binnen het reguliere invorderingsproces worden burgers verschillende mogelijkheden geboden om op een passende wijze hun terugvordering te betalen. Naast de mogelijkheid om de vordering ineens te betalen wordt ook altijd de mogelijkheid geboden om in standaard termijnen te betalen. Daarnaast wordt de burger geïnformeerd over de mogelijkheid om een persoonlijke betalingsregeling af te sluiten. Dit gebeurt in het reguliere invorderingsproces per vordering, anders dan bij de opstart waarbij de vorderingen gebundeld afbetaald kunnen worden. Toeslagen werkt momenteel aan een herijkte invorderingsstrategie. Hierin worden uitgangspunten als een burgergerichte aanpak, het stimuleren van vrijwillige betaling en het voorkomen van (verdere) betalingsproblemen centraal gesteld. In de Kamerbrief van 25 maart jl. is uw Kamer nader geïnformeerd over de herijking van de invorderingsstrategie en in de zomer wordt uw Kamer geïnformeerd over de uitwerking van deze strategie (Kamerstukken 24 515 en 31 066, nr. 619).
De Staatssecretaris van Financiën, A. de Vries