Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,H.M.De Jonge

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

De mutaties in deze suppletoire begroting bestaan uit herschikkingen binnen de begrotingsuitgaven, overboekingen van en naar andere begrotingshoofdstukken, financieringsverschuivingenen middelen die ten laste of ten gunste van het generale beeld aan de begroting van VWS worden toegevoegd of vrijvallen.

De gepresenteerde cijfers sluiten aan bij de Najaarsnota 2021, die de Minister van Financiën aan de Tweede Kamer aanbiedt. Voor informatie over de uitgaven met betrekking tot COVID-19 wordt u tevens verwezen naar de reeds verzonden incidentele suppletoire begrotingen voor 2021 van VWS. Voor de volledigheid is er een overzicht met maatregelen tot en met dertiende incidentele suppletoire begroting opgenomen.

Voor wat betreft de uitgaven en ontvangsten behorend tot het Uitgavenplafond Zorg worden mutaties die groter zijn dan € 10 miljoen toegelicht.

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

Toelichting

• 1. Kasschuif in verband met het programma MDT omdat een vervolg opdracht aan ZonMw is verstrekt.

• 2. Betreft een desaldering van EU-middelen die ontvangen zijn voor de Nederlandse bijdrage aan het Rescue programma van de EU. Dit voorziet in het aanhouden van een Europese voorraad van medische hulpmiddelen, waarbij de verschillende lidstaten verantwoordelijk zijn voor een deel van de inkoop.

• 3. Voor de planontwikkelfase van de Stimuleringsregeling Wonen en zorg wordt gekeken naar een structurele oplossing voor het meenemen van de (terugkerende) middelen naar latere jaren. In afwachting hiervan vindt een kasschuif plaats.

• 4. Dit betreft de bijstelling van de uitgavenraming rijksbijdrage Wlz naar aanleiding van actuele ramingen van het CPB.

• 5. Dit betreft de bijstelling van de uitgavenraming BEK rijksbijdrage Wlz naar aanleiding van actuele ramingen van het CPB.

• 6. Aanpassing van de Bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK) op basis van actuele ramingen van het CPB.

• 7. Kasschuif omdat de activiteiten van Regioplus die gestart zijn in 2021 aflopen in 2022.

• 8. Bijstelling van het budget 2021 voor Maatschappelijke diensttijd omdat een deel pas wordt gerealiseerd in 2022 en naar 2022 wordt verschoven.

• 9. De raming van de Zorgtoeslag is aangepast op basis van de raming van het CPB.

Toelichting

• 1. Betreft een desaldering van EU-middelen die ontvangen zijn voor de Nederlandse bijdrage aan het Rescue programma van de EU. Dit voorziet in het aanhouden van een Europese voorraad van medische hulpmiddelen, waarbij de verschillende lidstaten verantwoordelijk zijn voor een deel van de inkoop.

2.2 Overzicht Coronamaatregelen

3 Beleidsartikelen

3.1 Artikel 1 Volksgezondheid

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

1. Gezondheidsbeleid

Bijdrage aan agentschappen

NVWA

Het budget is verhoogd met in totaal € 8,3 miljoen zodat de NVWA haar toezichtstaken kan uitvoeren conform haar jaarplan. Het ministerie van LNV heeft € 6,8 miljoen bijgedragen ter compensatie, het budget is met € 2 miljoen geïndexeerd voor loonontwikkeling, daarnaast is er budget toegevoegd voor de muggensurveillance ad € 2 ton. Het budget is verlaagd door een financieel technische mutatie ad € 6 ton.

RIVM: wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreed

Het budget is verhoogd met € 6,3 miljoen voor additionele opdrachten die aan het RIVM zijn verstrekt. Het betreft onder andere additionele opdrachten op het terrein van het programma Risicoschatting en beoordeling voor beleid, Verbetering van de informatiehuishouding, Opstart Gezonde Groene leefomgeving en Participatie in Europese onderzoeksprogramma's onder het Europese Kaderprogramma Horizon2020.

Bijdrage aan ZBO's en RWT's

ZonMW: Programmering

Het budget is verlaagd door een kasschuif van € 45,3 miljoen voor de uitvoering van het Programma Maatschappelijke Diensttijd in de periode 2022-2024 en een bijstelling van dit programma met € 10,0 miljoen. Voorts is het budget verhoogd voor het Onderzoeksprogramma Dementie € 2,4 miljoen, het Actieprogramma Grip op Onbegrip € 3,8 miljoen en FAST tranche 2021 € 2,0 miljoen. Verder is ter dekking van problematiek op de VWS-begroting, vooruitlopend op de jaarlijkse onderuitputting, reeds een korting verwerkt op diverse beleidsartikelen. Daarmee is beoogd om het budget op de VWS-begroting zo goed mogelijk te verdelen en het zo mogelijk te maken om extra middelen voor nieuw beleid in te zetten en gedurende het jaar minder onderuitputting op te laten treden. Bij de tweede suppletoire begroting is gekeken waar de onderuitputting is opgetreden. Op sommige plekken zijn ook correctieboekingen verwerkt. Op dit budget is een correctieboeking gedaan om de voorgenomen activiteiten te kunnen uitvoeren. Concreet is het budget verhoogd met € 8,4 miljoen. Tot slot is het budget met € 6,1 miljoen geïndexeerd voor loonontwikkeling. De overige mutaties bedragen € 4,6 miljoen.

2. Ziektepreventie

Subsidies

ZiektepreventieVoor de subsidiëring van de uitvoering van de vaccinatie tegen het coronavirus door de huisartsen is € 243,5 miljoen overgeheveld van het instrument Opdrachten Ziektepreventie. De overige mutaties bedragen € 0,5 miljoen.

BevolkingsonderzoekenTer dekking van problematiek op de VWS-begroting is, vooruitlopend op de jaarlijkse onderuitputting, reeds een korting verwerkt op diverse beleidsartikelen. Daarmee is beoogd om het budget op de VWS-begroting zo goed mogelijk te verdelen en het zo mogelijk te maken om extra middelen voor nieuw beleid in te zetten en gedurende het jaar minder onderuitputting op te laten treden. Bij de tweede suppletoire is gekeken waar de onderuitputting is opgetreden. Op sommige plekken zijn ook correctieboekingen verwerkt. Op dit budget is een correctieboeking gedaan om de voorgenomen activiteiten te kunnen uitvoeren. Concreet is het budget verlaagd met € 4,1 miljoen. Verder is het budget met € 2,2 miljoen geïndexeerd voor de loonontwikkeling.

VaccinatiesDe verwachte deelname aan de pneumokokkenvaccinatie is hoger dan bij het opstellen van de begroting 2021 rekening mee is gehouden (€ 10,7 miljoen). Verder is op basis van het aantal bestellingen van griepvaccins door huisartsen in 2021 € 4,4 miljoen minder nodig dan geraamd voor de uitvoering van het Nationaal Programma Grieppreventie. De overige mutaties bedragen € 0,9 miljoen.

Opdrachten

ZiektepreventieVoor de subsidiëring van de uitvoering van de vaccinatie tegen het coronavirus door de huisartsen is € 243,5 miljoen overgeheveld naar het instrument Subsidies Ziektepreventie.

Bijdragen aan agentschappen

RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentraTer dekking van problematiek op de VWS-begroting is, vooruitlopend op de jaarlijkse onderuitputting reeds een korting verwerkt op diverse beleidsartikelen. Daarmee is beoogd om het budget op de VWS-begroting zo goed mogelijk te verdelen en het zo mogelijk te maken om extra middelen voor nieuw beleid in te zetten en gedurende het jaar minder onderuitputting op te laten treden. Bij de tweede suppletoire is gekeken waar de onderuitputting is opgetreden. Op sommige plekken zijn ook correctieboekingen verwerkt. Op dit budget is een correctieboeking gedaan om de voorgenomen activiteiten te kunnen uitvoeren. Concreet is het budget verhoogd met € 2,0 miljoen. Verder is het budget verhoogd met € 5,4 miljoen voor additionele opdrachten die aan het RIVM zijn verstrekt. Het betreft onder andere de opdrachten Programma Gezonde School, Gezonde Kinderopvang, Impuls leefstijlinterventies flankerend beleid en Invoering Bevolkingsonderzoek kanker op Caribisch Nederland. Tot slot is het budget met € 1,8 miljoen geïndexeerd voor de loon- en prijsontwikkeling.

VaccinatiesTer dekking van problematiek op de VWS-begroting is, vooruitlopend op de jaarlijkse onderuitputting, reeds een korting verwerkt op diverse beleidsartikelen. Daarmee is beoogd om het budget op de VWS-begroting zo goed mogelijk te verdelen en het zo mogelijk te maken om extra middelen voor nieuw beleid in te zetten en gedurende het jaar minder onderuitputting op te laten treden. Bij de tweede suppletoire is gekeken waar de onderuitputting is opgetreden. Op sommige plekken zijn ook correctieboekingen verwerkt. Op dit budget is een correctieboeking gedaan om de voorgenomen activiteiten te kunnen uitvoeren. Concreet is het budget verhoogd met € 3,8 miljoen. Verder is het budget verhoogd met € 2,8 miljoen voor de nabetaling in verband met de afrekening van het van Nationaal Programma Grieppreventie over 2019 en 2020. Tot slot is het budget met € 3,3 miljoen geïndexeerd voor de loon- en prijsontwikkeling.

Ontvangsten

De verwachte ontvangsten zijn hoger dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt door de afrekening van de voorschotten 2020 van de screenings-organisaties voor de uitvoering van de bevolkingsonderzoeken op basis van de Subsidieregeling Publieke Gezondheid (€ 14,9 miljoen) en de afrekening van het Rijksvaccinatieprogramma over 2019 (€ 2,7 miljoen).

3.2 Artikel 2 Curatieve Zorg

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

1. Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

Subsidies

Medisch specialistische zorg

Per 1 juli 2020 zijn de netwerkzorgactiviteiten op het gebied van palliatieve zorg van IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland) en Fibula (Stichting Fibula Platform Netwerken Palliatieve Zorg Nederland) samengevoegd bij Fibula. De overheveling van activiteiten heeft geleid tot een lagere uitgave van € 3,7 miljoen binnen artikel 2 op subsidies Medisch specialistische zorg. De subsidie wordt vanaf nu verleend vanaf een ander artikel (artikel 3) en de activiteiten worden gecontinueerd door Fibula.

Tijdens de begrotingsbehandeling 2021 is een amendement ingediend om in 2021 3 miljoen euro beschikbaar te stellen voor onderzoek naar gender en gezondheid (Vergaderjaar 2020–2021, 35 570, nr. 39). De uitvoering van dit amendement is vertraagd. Teneinde dit amendement uit te kunnen voeren wordt € 2,5 miljoen van de € 3 miljoen die in 2021 beschikbaar zijn gesteld voor de uitvoering van het amendement doorgeschoven naar 2022.

Gezien de jaarlijkse onderuitputting is in 2021 ter dekking van problematiek op de begroting van VWS een taakstellende korting verwerkt welke voor artikel 2 bij het opstellen van de begroting voor een groot deel is verwerkt op dit budget. Inmiddels is duidelijk op welke budgetten binnen artikel 2 daadwerkelijk onderuitputting heeft plaatsgehad en worden de middelen die hierdoor vrijvallen overgeboekt van de betreffende budgetten naar dit budget om de taakstelling te vullen. Dit heeft er per saldo toe geleid dat de uitgaven op dit budget € 6,8 miljoen hoger uitvallen.

Curatieve GGZ

Zoals aangekondigd in de Kamerbrief van 6 juli 2021 over de stand van zaken aanpak voor personen met verward gedrag is het programma voor de vervolgaanpak ‘lokale initiatieven voor mensen met verward gedrag’ van start gegaan. Om het programma zoals aan de Kamer toegezegd te kunnen uitvoeren, heeft een kasschuif plaatsgehad om in de juiste jaren over de middelen te kunnen beschikken waarbij circa € 2,9 miljoen uit 2021 is doorgeschoven naar latere jaren. Vervolgens is voor de uitvoering van dit programma in 2021 een bedrag van € 3,7 miljoen overgeheveld naar artikel 1. Daarnaast is er sprake van een aantal andere, kleine mutaties die per saldo leiden dat het budget in totaal met € 5,3 miljoen wordt verlaagd.

Eerste Lijnszorg

VWS stelt middelen beschikbaar voor een subsidieregeling ten behoeve van investeringen in de wijkverpleging. De Subsidieregeling Ondersteuning Wijkverpleging (‘SOW’) kan onder meer gebruikt worden om tijd vrij te maken voor intervisie, voor projecten gericht op samenwerking, of om administratieve lasten te verminderen. De beschikbare middelen waren aanvankelijk geraamd als subsidiemiddelen maar zijn uiteindelijk in de vorm van een opdracht aan het RVO weggezet die de subsidieregeling zal uitvoeren. De verlaging van het budget met € 18,5 miljoen betreft een overheveling van het beschikbare budget voor de subsidieregeling in 2021 naar het opdrachtenbudget eerste lijnszorg.

Zoals toegelicht onder subsidies medisch specialistische zorg is gezien de jaarlijkse onderuitputting op de VWS-begroting in 2021 ter dekking van problematiek op de begroting van VWS een taakstellende korting verwerkt. Voor artikel 2 is deze taakstelling bij het opstellen van de begroting voor een groot deel verwerkt op het budget subsidies Medisch Specialistische Zorg. Inmiddels is duidelijk op welke budgetten binnen artikel 2 de onderuitputting daadwerkelijk heeft plaatsgehad en worden de middelen die hierdoor vrijvallen overgeboekt van de betreffende budgetten naar het budget subsidies Medisch Specialistische Zorg om de taakstelling in te vullen. Dit budget is dientengevolge met € 5,5 miljoen verlaagd. Daarnaast is er sprake van een aantal andere, kleine mutaties die per saldo leiden tot een verlaging van dit budget met € 25,3 miljoen.

Medische producten

De uitgaven voor subsidies medische producten vallen € 24,4 miljoen lager uit. De lagere uitgaven voor medische producten betreffen kasschuiven naar 2022 in verband met uitblijvende besluitvorming in verband met de kabinetsformatie over het Pallasdossier (medische radio-isotopen) en medicatieoverdracht (- € 20,1 miljoen), overheveling naar artikel 10 van budget in verband met voor bereiding van een kabinetsbesluit over de eventuele bouw van een nieuwe reactor voor de productie van de grondstof voor medische radio-isotopen (- € 2,3 miljoen) en de overheveling van middelen voor een onderzoeksprogramma voor regeneratieve geneesmiddelen (Regmed) € 1,5 miljoen.

Opdrachten

Eerste lijnszorg

Zoals toegelicht onder subsidies eerstelijnszorg betreft de verhoging van dit budget met € 18,5 miljoen een technische overheveling van het beschikbare budget voor de uitvoering van subsidieregeling Ondersteuning Wijkverpleging (‘SOW’) naar dit budget. Daarnaast is sprake van een aantal andere kleine mutaties.

Medische producten

De lagere uitgaven voor opdrachten medische producten kunnen onder meer worden verklaard door een desaldering van EU-middelen (€ 30 miljoen) die ontvangen zijn voor de Nederlandse bijdrage aan het Rescue programma van de EU. Dit voorziet in het aanhouden van een Europese voorraad van medische hulpmiddelen, waarbij de verschillende lidstaten verantwoordelijk zijn voor een deel van de inkoop. Daarnaast is sprake van een aantal kleinere mutaties die per saldo leiden tot een verlaging van het budget met € 31,2 miljoen.

Bijdragen aan agentschappen

CIBG

De verlaging van het budget betreft met name een overheveling naar artikel 4 van een extra bijdrage (ca. € 3 miljoen) voor het gebruik van de basisregistratie personen door het Donorregister in verband met de langere implementatietijd van de nieuwe Donorwet door de COVID-19 pandemie.

3. Ondersteuning van het zorgstelsel

Subsidies

Regeling medisch noodzakelijke zorg onverzekerden

Het CAK heeft de raming van de uitgaven in het kader van de regeling SOV naar boven bijgesteld. Op basis hiervan wordt het beschikbare budget verhoogd met € 5,9 miljoen.

Regeling veelbelovende zorg

Het CAK heeft de raming van de uitgaven in het kader van de regeling Veelbelovende Zorg neerwaarts bijgesteld. Op basis hiervan wordt het beschikbare budget verlaagd met € 3,2 miljoen.

Medisch specialistische zorg

Op 18 juni 2019 is de beleidsregel van de Minister voor Medische Zorg houdende regels voor het subsidiëren van regionale partnerschappen voor het stimuleren van digitale informatie-uitwisseling in de geboortezorgketen in Nederland (Beleidsregel subsidiëring Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional Babyconnect) gepubliceerd. Om de regeling te kunnen uitvoeren, heeft een kasschuif plaatsgehad om in de juiste jaren over de middelen te kunnen beschikken waardoor dit budget in 2021 met circa € 2 miljoen lager uitvalt

Zoals toegelicht onder subsidies medisch specialistische zorg is gezien de jaarlijkse onderuitputting op de VWS-begroting in 2021 ter dekking van problematiek op de begroting van VWS een taakstellende korting verwerkt. Voor artikel 2 is deze taakstelling bij het opstellen van de begroting voor een groot deel verwerkt op het budget subsidies Medisch Specialistische Zorg. Inmiddels is duidelijk op welke budgetten binnen artikel 2 de onderuitputting daadwerkelijk heeft plaatsgehad en worden de middelen die hierdoor vrijvallen overgeboekt van de betreffende budgetten naar het budget subsidies Medisch Specialistische Zorg om de taakstelling in te vullen. Als gevolg hiervan is dit budget met € 10,4 miljoen verlaagd.

Bekostiging

Onverzekerbare vreemdelingen

Het CAK heeft de raming van de uitgaven in het kader van de regeling OVV neerwaarts bijgesteld. Op basis hiervan wordt het beschikbare budget verlaagd met € 3,7 miljoen.

Bijdragen aan agentschappen

CJIB: Onverzekerden en wanbetalers

In 2021 is er een lagere instroom van zaken en minder dwangbevelen. Daardoor heeft het CJIB minder kosten gemaakt.

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

Overige

De uitgaven in het kader van de ZVW PGB zijn lager dan eerder verwacht (€ 0,6 miljoen). Daarnaast heeft er een herschikking van budgetten plaatsgevonden. Tegenover deze vrijval staan extra uitgaven op artikelonderdeel Uitvoering Zorgverzekeringstelsel.

Ontvangsten

Op de ontvangsten hebben we een meevaller van € 35,6 miljoen. Voor een groot deel betreft dit subsidie die is ontvangen van instellingen die een subsidie hebben gekregen in het kader van de diverse VIPP-regelingen maar, die uiteindelijk hebben besloten bepaalde activiteiten niet uit te voeren. In een aantal gevallen gaat het om instellingen die subsidie hebben ontvangen maar door corona er niet in zijn geslaagd hun activiteiten uit te voeren. Tot slot is er in het kader van de transitieregeling medisch specialisten besloten in enkele gevallen de subsidie terug te vorderen omdat is vastgesteld dat zij niet hebben voldaan aan de voorwaarden van de subsidie.

Tevens heeft het CAK de opbrengstenraming van de ontvangsten in het kader van de aanpak van wanbetalers geactualiseerd. Op basis hiervan wordt de opbrengstenraming in de VWS-begroting met € 7,1 miljoen neerwaarts bijgesteld.

3.3 Artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

1. Participatie en zelfredzaamheid van mensen met beperkingen

Subsidies

Passende zorg en levensbrede ondersteuning

De mutatie bij Miljoenennota van € 5 miljoen betreft de toevoeging aan dit instrument van een deel uit het steunpakket voor sociaal en mentaal welzijn en een gezonde leefstijl.

Opdrachten

Bovenregionaal gehandicaptenvervoer

De coronapandemie heeft effect op de uitgaven voor het Valysvervoer. Door achterblijvende vraag is de raming van de Valysuitgaven bij Miljoenennota incidenteel met € 3,5 miljoen naar beneden bijgesteld en bij de 2e suppletoire begroting opnieuw met € 4,5 miljoen. De overige € 4 miljoen betreft minder uitgaven aan het UWV voor doventolken (€ 2 miljoen) en overige opdrachten (€ 2 miljoen). In de Slotwet zullen deze laatste bijstellingen worden verwerkt op het instrument Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s en overige opdrachten.

Inclusiviteit

De afboeking bij Miljoenennota (ruim € 60 miljoen) betreft een technische overboeking naar andere artikelen en instrumenten. In de vierde incidentele suppletoire begroting zijn extra middelen voor het steunpakket sociaal en mentaal welzijn en een gezonde leefstijl tijdelijk op dit instrument geboekt in afwachting van een definitieve verdeling over de begroting van VWS. De negatieve bijstelling van bijna € 139 miljoen betreft grotendeels een overboeking naar het Gemeentefonds voor meerkosten van gemeenten door de coronapandemie (€ 136,1 miljoen).

Bijdragen aan agentschappen

Overige

De bijstelling betreft een saldo tussen twee mutaties. Vanuit het instrument Storting begrotingsreserve zijn uitvoeringskosten van de RVO op het instrument Bijdragen aan agentschappen geplaatst waarvan een deel met een kasschuif is doorgeschoven (€ 4,5 miljoen) naar latere jaren.

Storting/ontrekking begrotingsreserve

Stimulerings regeling wonen en zorg

De negatieve bijstelling van ruim € 33 miljoen betreft een kasschuif van € 20,8 miljoen naar 2022 ten behoeve van het verstrekken van leningen voor de planontwikkelfase van woon-zorginitiatieven. Daarnaast is voor woonzorginitiatieven vanuit dit instrument € 13 miljoen overgeboekt naar de instrumenten subsidies inclusieve samenleving en Bijdrage aan agentschappen voor de Stimuleringsregeling wonen en zorg en de uitvoering daarvan.

2. Zorgdragen voor langdurige zorg tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten

Subsidies

Zorg merkbaar beter maken

De bijstelling betreft voornamelijk overboekingen naar andere artikelen van de VWS-begroting voor het programma KIK-V wat zich richt op de informatie-uitwisseling tussen ketenpartijen in de sector verpleeghuiszorg (€ 3,9 miljoen) en het ZonMw onderzoeksprogramma Dementie 2021-2030 (€ 1,6 miljoen). Dit programma geeft invulling aan het thema «Dementie de wereld uit» van de Nationale dementiestrategie. Daarnaast leiden niet alle beschikbaar gestelde middelen voor het compensatiepakket Zeeland tot een besteding in 2021 (€ 1,8 miljoen), deze komen deze grotendeels via een kasschuif tot uiting in de latere jaren. Het resterende saldo betreft een aantal geringe mutaties (per saldo € 0,6 miljoen) en een onderuitputting (€ 1,3 miljoen).

Kennis, informatie en innovatiebeleid

Een deel van de uitgaven van de subsidieregeling voor het versnellingsprogramma gegevensuitwisseling Langdurige Zorg (InZicht) vinden eerder plaats dan vooraf voorzien (€ 4,7 miljoen). Daarnaast zijn verschillende trajecten voor COVID-19 getemporiseerd en/of niet helemaal tot besteding gekomen (€ 1,8 miljoen). Tevens is sprake van een groot aantal andere kleine mutaties die per saldo leiden tot een verlaging van het budget (€ 1,2 miljoen).

Palliatieve zorg en ondersteuning

Betreft grotendeels de effectuering van de netwerkzorgactiviteiten palliatieve zorg van IKNL en Fibula. Deze taak is per 1 juli 2020 reeds overgegaan naar Fibula maar was nog niet in het budget verwerkt (€ 3,7 miljoen). Daarnaast heeft binnen het budget een aantal budgettair neutrale mutaties van andere begrotingsinstrumenten plaatsgevonden (€ 0,5 miljoen).

3.4 Artikel 4 Zorgbreed beeld

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Subsidies

Opleidingen, beroepen en arbeidsmarkt

Er is sprake van lagere uitgaven dan eerder voorzien. De belangrijkste oorzaak is dat vanwege de coronapandemie enkele voornemens zijn vertraagd. Hierdoor valt in 2021 een bedrag van circa € 13 miljoen vrij. Daarnaast is € 0,7 miljoen overgeboekt naar het ministerie van Defensie vanwege toe te kennen zorgbonussen voor Defensiepersoneel dat in de zorg is ingezet, en is een bedrag van € 2 miljoen overgeheveld naar onderdeel 5 van dit artikel voor zorgbonussen in Caribisch Nederland.

3. Informatiebeleid

Subsidies

Informatiebeleid

Er heeft een technische correctie plaatsgevonden van bijdrage agentschappen naar subsidies (€ 2,1 miljoen) aangezien het budget bij julibrief ten onrechte op bijdrage agentschappen is geboekt.

Opdrachten 

Informatiebeleid

Er heeft een technische correctie plaatsgevonden van bijdrage agentschappen naar opdrachten (€ 2,37 miljoen) aangezien het budget bij julibrief ten onrechte op bijdrage agentschappen is geboekt.

Bijdrage agentschappen

Informatiebeleid

De gebruikerskosten voor de beheervoorziening BV BSN worden doorbelast aan de gebruiker. Via een technische mutatie zijn de middelen hiervoor overgeboekt naar BZK (- € 4,6 miljoen). Er zijn middelen via een technische mutatie overgeboekt naar BZK voor het (saldo)tekort (-1,551 miljoen) voor de Basisregistratie Persoonsgegevens (BRP).

Er heeft een technische correctie plaatsgevonden van bijdrage agentschappen naar opdrachten en subsidies (- € 2,37 miljoen en ‒ € 2,1 miljoen) aangezien de een aantal budgetten bij julibrief ten onrechte op bijdrage agentschappen is geboekt.

Er zijn 2 technische mutaties gedaan voor afroming van niet bestede middelen ( ‒ € 4,3 miljoen en ‒ € 2,8 miljoen).

4. Inrichting Zorgstelsel

Bijdrage aan ZBO's en RWT's

CAK

Er zijn extra middelen nodig bij het CAK voor een bedrag van € 3,4 miljoen. Dit bedrag is opgebouwd uit overboekingen vanuit andere directies ter hoogte van € 0,6 miljoen. Deze overboekingen bestaan uit (door)centraliseren beschermd wonen, project open overheid en project GGZ in de WLZ. Naast deze kleine bedragen is een groot bedrag toegekend ten behoeve van de uitvoering van het CAK voor de Kinderopvangtoeslag ter hoogte van € 1,2 miljoen. Tenslotte zijn er extra middelen nodig die in de loop van 2021 inzichtelijk zijn geworden. Dit betreft niet beïnvloedbare kosten zoals CAO verhogingen, afschrijvingen, incidentele kosten met betrekking tot de datacenters, COVID-19 kosten en na-ijleffecten WMO ter hoogte van € 1,6 miljoen.

NZa

Ter dekking van problematiek op de VWS-begroting en anticiperend op onderuitputting zijn bij de eerste suppletoire begrotingen 2020 en 2021 meerjarige kortingen verwerkt. Bij tweede suppletoire begroting is gekeken waar de onderuitputting feitelijk is opgetreden. Op dit budget heeft een correctieboeking van € 3,8 miljoen plaatsgevonden. Daartegenover staan lagere uitgaven voor Transparantie van zorg en hogere ontvangsten.

5. Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

Bekostiging

Zorg en welzijn

Het budget is voor de extra kosten die Zorg en Jeugd Caribisch Nederland (ZJCN) maakt tbv bestrijding van het COVID-19 virus op de Caribische (ei)landen van het Koninkrijk. Als gevolg van het aantal besmettingen in het Caribische deel van het Koninkrijk is de inzet van VWS op de ondersteuning van COVID-19-zorg uitgebreid. De middelen worden ingezet voor de inzet van zorgpersoneel (€ 15,5 miljoen), extra zorgkosten die de ziekenhuizen maken in het kader van COVID-19 (€ 8 ton), logistieke kosten voor transport van medische benodigdheden, medische uitzendingen in de regio en accommodaties voor het ingehuurde zorgpersoneel (€ 1,6 miljoen) en financiële ondersteuning van de GGD-en van Bonaire, Saba en Sint Eustatius (BES) bij bron- en contactonderzoek, vaccinatiecampagne en testen (€ 6 ton).

Ontvangsten

Wanbetalers en onverzekerden

De ontvangsten zijn hoger dan geraamd. Dit komt onder andere door de vaststelling van de uitgaven in het kader van de regeling Kwaliteitsimpuls Personeel Ziekenhuiszorg (KIPZ) over 2019 heeft op basis van de ingediende verantwoording geleid tot € 3,2 miljoen ontvangsten. Daarnaast zijn de uitgevoerde activiteiten door het CIBG lager dan geraamd, waardoor na vaststelling € 1 miljoen wordt terugbetaald. Door herzieningen en vaststelling op een aantal projectsubsidies (o.a. Koersen op kansen en Regionale contactpunten) is er € 2,1 miljoen ontvangen.

3.5 Artikel 5 Jeugd

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

3. Effectief en efficiënt werkend jeugdstelsel

Subsidies

Jeugdbeleid

Voor de uitwerking van de maatregelen uit het rapport van Commissie de Winter, waaronder een tegemoetkomingsregeling voor slachtoffers jeugdhulp, zijn middelen beschikbaar gesteld. Voor de uitvoering van deze tegemoetkomingsregeling is een bedrag van € 3,6 miljoen overgeboekt aan Het Schadefonds Geweldsmisdrijven, die de regeling per 1-1-2021 uitvoert.

Het aantal aanvragen voor deze regeling oversteeg in de eerste periode van 2021 reeds de totale raming (>2000 aanvragen). Hiervoor is bij Voorjaarsbesluitvorming een aanvullend bedrag van € 2 miljoen beschikbaar gesteld. In de loop van het jaar bleek ook dit bedrag onvoldoende te zijn voor alle aanvragen in 2021, waardoor bij Najaarsbesluitvorming nogmaals een aanvullend bedrag van ca. € 6 miljoen beschikbaar is gesteld. Het aanvullend bedrag van in totaal ruim € 8 miljoen wordt overgeboekt aan Het Schadefonds Geweldsmisdrijven.

Voor de financiering van het jeugdpakket, is € 3,5 miljoen overgeboekt naar de COVID-19 hoofdbudgetten van dit artikel. De middelen zijn ingezet voor laagdrempelige preventieve ondersteuning van jongeren op het gebied van mentale gezondheid, in coronatijd1.

Voor de financiering van de instandhouding en doorontwikkeling van de expertisecentra jeugdhulp, is € 24 miljoen overgeboekt naar het hoofdbudget bijdragen aan medeoverheden (zie toelichting aldaar).

Verder is voor de dekking van de taakstellende onderuitputting circa € 3 miljoen ingezet vanuit het hoofdbudget jeugdbeleid.

De overige mutaties op dit hoofdbudget betreffen voornamelijk de (inter)departementale samenwerkingen op het gebied van jeugdhulp.

Jeugdstelsel

Vanuit artikel 5 van de VWS-begroting is € 18,9 miljoen overgeboekt naar het Gemeentefonds. Deze middelen zijn in 2019 voor de jaren 2019-2021 beschikbaar gesteld als tijdelijk vangnet t.b.v. de continuïteit van cruciale jeugdzorg. Conform de afspraken uit 2019 vloeien deze middelen terug naar het Gemeentefonds. In afwachting van een nieuw kabinet wordt de regeling vooralsnog met één jaar verlengd. Er wordt in 2022 tijdelijk € 5 miljoen gereserveerd om eventuele nieuwe aanvragen voor tijdelijke liquiditeitssteun per 1 januari 2022 op te vangen. Het ministerie van VWS en de VNG blijven in gesprek over eventuele verdere verlenging.

Bijdragen aan medeoverheden

Overige

Voor de specifieke uitkeringen (SPUKS) aan gemeenten is € 24 miljoen overgeboekt van het hoofdbudget subsidies Zorg voor de Jeugd, naar het budget voor bijdragen aan medeoverheden. Deze SPUKS betreffen de financiering voor de instandhouding en doorontwikkeling van de expertisecentra jeugdhulp. Daarnaast is er ca. € 13 miljoen naar het ministerie van J&V overgeboekt voor de financiering van de vereenvoudiging van de Jeugdbeschermingsketen.

Verder is er € 1 miljoen overgeboekt naar het budget opdrachten Zorg voor de Jeugd ten behoeve van de financiering van diversie opdrachten op het gebied van jeugdhulp.

Ontvangsten

De ontvangsten zijn met € 7 miljoen bijgesteld. Deze bijstelling betreft een correctie op de eerder begrote terugontvangsten van de tijdelijke liquiditeitssteun vanuit de subsidieregeling bijzondere transitiekosten Jeugdwet (TAJ), die reeds per 31 december 2018 is beëindigd. De begrote middelen zijn uiteindelijk niet uitgekeerd als subsidie, omdat er geen vraag meer was naar tijdelijke liquiditeitssteun. De resterende middelen zijn herbestemd voor de vastgoedtransitie gesloten jeugdhulp, om de transformatie een impuls te geven en de continuïteit van essentiële jeugdhulp te borgen. U bent hierover eerder geïnformeerd (3.5 Artikel 5 Jeugd | Ministerie van Financiën - Rijksoverheid (rijksfinancien.nl).

3.6 Artikel 6 Sport en bewegen

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

4. Sport verenigt Nederland

Subsidies

SportakkoordTijdens de coronacrisis is naast de economische steunpakketten ook een maatschappelijk steunpakket ontwikkeld dat zich richt op sociaal en mentaal welzijn en een gezonde leefstijl. Hierbij is € 4,5 miljoen beschikbaar gesteld aan de partners van de alliantie ‘Sporten en bewegen voor iedereen' om de kwetsbare groepen te ondersteunen bij het sporten en bewegen in en na coronatijd.

Daarnaast heeft een aantal mutaties (- € 1,6 miljoen) plaatsgevonden in verband met het uitvoeren en verantwoorden van beleidsthema's (o.a. leefstijlmiddelen, sportblessurepreventie, huldigingen OS/PS) via andere artikelonderdelen van de VWS begroting, alsmede een beperkte vrijval van budgettaire ruimte. Ook heeft binnen het artikelonderdeel sport en bewegen een aantal budgettair neutrale mutaties (- € 2,8 miljoen) tussen de verschillende financiële instrumenten plaatsgevonden. Tevens is een bedrag van € 1,3 miljoen aan loonbijstelling geboekt.

Met betrekking tot COVID-19 is een aantal mutaties (- € 6,0 miljoen) inzake een bijdrage aan de BES-eilanden en uitvoeringskosten DUS-i voor het uitvoeren van de tegemoetkomingsregelingen Sport verwerkt.

In totaal gaat het om een saldo van minus € 4,6 miljoen aan mutaties.

Duurzame en toegankelijke sportaccommodatiesIn 2021 is een bedrag van € 6 miljoen vrijgevallen op de subsidieregeling voor sportverenigingen, stichtingen en andere niet winst beogende investeerders in sportaccommodaties (BOSA). Zo is het aantal aanvragen als gevolg van Covid-19 lager en ook het gemiddelde aangevraagde bedrag ligt iets lager dan eerder geraamd.

Daarnaast is een bedrag van € 0,8 miljoen voor loonbijstelling beschikbaar gekomen en is voor een bedrag van minus € 0,5 miljoen een budgettair neutrale mutatie binnen het artikelonderdeel sport en bewegen doorgevoerd.

In totaal gaat het om een saldo van minus € 5,7 miljoen aan mutaties.

Bijdrage aan medeoverheden

Duurzame en toegankelijke sportaccommodatiesIn 2021 heeft binnen de specifieke uitkering stimulering sport (SPUK sport) voor een bedrag van minus € 3,5 miljoen aan mutaties plaatsgevonden. Het betreft zowel een budgettaire bijstelling en vrijval van € 2,6 miljoen aan loonbijstelling. De jaarlijkse loonbijstelling wordt in verband met afwijkende momenten tussen het publiceren van de regeling en het beschikbaar komen van loonbijstelling pas aan de regeling van het jaar daarop toegevoegd. Hierdoor ontstaat ieder jaar een vrijval voor het betreffende uitvoeringsjaar. Daarnaast heeft een vrijval van € 3,5 miljoen plaatsgevonden doordat de nabetalingen aan gemeenten met betrekking tot de vaststellingen over 2019 lager uitvallen dan geraamd.

SportakkoordTijdens de Coronacrisis is naast de economische steunpakketten ook een maatschappelijk steunpakket ontwikkeld dat zich richt op sociaal en mentaal welzijn en een gezonde leefstijl. Met deze regeling is € 33 miljoen euro aan gemeenten beschikbaar gesteld om in te zetten op een gezondere leefstijl, meer bewegen en inzet van erkende leefstijlinterventies.

Daarnaast heeft een aantal kleinere mutaties plaatsgevonden en is een beperkt bedrag aan budgettaire ruimte vrijgevallen. In totaal gaat het om minus € 0,5 miljoen.

Overige ontwikkelingen: Compensatie KansspelenIn 2019 zijn als gevolg van een wijziging in de Kansspelbelasting (KSB) op de Sportbegroting middelen beschikbaar gekomen voor compensatiebetaling aan de Nederlandse Loterij Organisaties (NOC*NSF en ALN). Deze wijziging is gelijkgetrokken met het moment van invoering van de Wet Koa (plus een half jaar, dus per 1 oktober 2021). De Staat geeft deze compensatie aan de twee partijen om invulling te geven aan de passage in het Regeerakkoord, dat de afdracht aan goede doelen niet mag worden aangetast door de wijziging in de KSB. De compensatie is dus ingericht om de afdracht aan de goede doelen vertegenwoordigd in NOC*NSF en ALN op peil te houden, nu de afdracht aan deze partijen als gevolg van de gewijzigde KSB omlaag gaat. In 2021 wordt een bedrag van € 0,8 miljoen gecompenseerd.

3.7 Artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering WOII

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

1. De zorg- en dienstverlening aan verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen WO II

Subsidies

Overig

Mutatie Miljoenennota ad € 11,039 miljoen betreft voornamelijk een kasschuif van het budget voor Collectieve Erkenning Indische en Molukse gemeenschap in Nederland In 2020. Hiervoor zijn extra middelen toegekend t.b.v. de collectieve erkenning aan de Indisch Molukse Gemeenschap. Op basis van de dialoogsessies met de Indische en Molukse gemeenschap hoe de collectieve erkenning vorm en inhoud kan krijgen is een meerjarig projectplan opgesteld en worden de middelen in het juiste kasritme gezet. Van het budget 2021 is € 10,373 miljoen overgeboekt naar 2022 (€ 3,077 miljoen), 2023 (€ 4,382 miljoen) en 2024 (€ 2,914 miljoen).

3.8 Artikel 8 Tegemoetkoming specifieke kosten

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

1. Inkomensoverdrachten

Zorgtoeslag

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen is besloten om in 2022 extra geld beschikbaar te stellen voor hogere lonen in de zorg. Dit leidt tot hogere zorguitgaven en hogere zorgpremies. Via de zorgtoeslag worden huishoudens met lage en middeninkomens automatisch gecompenseerd voor de hogere zorgpremies in 2022. Rechthebbenden op zorgtoeslag ontvangen al in december 2021 een eerste maandelijks voorschot voor de zorgtoeslag 2022. Dat valt vanwege de hogere loonruimte 2022 hoger uit dan geraamd in de begroting.

4 Niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 9 Algemeen

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Op dit artikel vinden een aantal kleine (technische) mutaties plaats. Daarnaast is loon- en prijsbijstelling aan de relevante artikelonderdelen toegevoegd.

4.2 Artikel 10 Apparaat Kerndepartement

Apparaatsuitgaven departement Budgettaire gevolgen

Toelichting apparaatsuitgaven kerndepartement

Personele- en materiële uitgaven kerndepartement

Personele uitgaven kerndepartement

De budgetten voor eigen personeel laten een daling zien van € 14,7 miljoen. Bij de Dienst Testen vindt een herschikking van budgetten plaats. Dit leidt tot een verlaging van het budget voor eigen personeel met € 13,4 miljoen (zie ook bij budgetvoor externe inhuur). Vanwege de toedeling van loonbijstelling worden de budgetten verhoogd met € 3,9 miljoen. De pseudopremie voor het Eigen Risicodragerschap (ERD) wordt door middel van een desaldering van € 2,0 miljoen verwerkt (zie ook bij ontvangsten artikel 10). De tijdelijke programmadirectie Pallas leidt tot een budgetstijging van € 2,3 miljoen. Voor de uitvoeringskosten coronabanen wordt € 2,0 miljoen aan het budget toegevoegd. De overheveling van de generieke overhead DUS-I zorgt voor een budgetverhoging van € 2,7 miljoen. Tenslotte is sprake van een fors aantal kleinere positieve en negatieve bijstellingen en technische correcties van budgetten.

Het budget voor externe inhuur binnen het kerndepartement wordt per saldo verhoogd met € 34,1 miljoen tot € 124,1 miljoen. Bij de Dienst Testen vindt een herschikking van budgetten plaats. Vanuit het budget voor eigen personeel wordt € 10,1 miljoen overgeheveld naar het budget voor inhuur externen (zie ook hierboven). Verder wordt het budget verhoogd voor inhuur ten behoeve van het Subsidieplatform (€ 2,4 miljoen) en applicatiebeheer Marjolein (€ 1,3 miljoen). Ten behoeve van juridische ondersteuning vindt een bijstelling plaats met € 2,0 miljoen. Vanuit de jaarrekeningcontrole dient budget voor opdrachten als inhuur te worden gecategoriseerd, dit leidt tot een oveheveling uit diverse beleidsartikelen van € 5,7 miljoen. Verschillende opdrachtgevers (zowel intern VWS als OCW) hevelen budget over ten behoeve van de uitvoering van hun subsidieopdracht bij DUS-I (€ 5,0 miljoen). In verband met toedeling van loonbijstelling wordt het budget voor inhuur externen verhoogd met € 0,2 miljoen. Tenslotte is sprake van een groot aantal kleinere positieve en negatieve bijstellingen.

Materiële uitgaven kerndepartement

De materiële uitgaven worden per saldo met € 10,3 miljoen verhoogd. Bij de bijdrage SSO's is sprake van een bijstelling van € 3,8 miljoen. Naast enkele coronagerelateerde mutaties wordt deze stijging onder meer veroorzaakt door een aantal desalderingen vanwege doorbelaste kosten (€ 1,8 miljoen), overboeking van generieke overhead DUS-I (€ 2,7 miljoen) en enkele technische mutaties.

Bij de overige materiële uitgaven is sprake van een bijstelling van € 6,6 miljoen. Voor de afhandeling van zaken welke verband houden met PD-ALt wordt het budget van dit artikelonderdeel verhoogd met € 1,6 miljoen. Herschikking van budgetten leiden tot een budgetbijstellingvan € 3,6 miljoen. In verband met reorganisatie bij ESTTis tijdelijk sprake van dubbele huisvestingslasten, zodoende wordt het budget met € 0,7 miljoen verhoogd. Desalderingen leiden tot een budgetbijstelling van € 0,7 miljoen. Van de diensten van de inhuurdesk is meer gebruik gemaakt, dit leidt tot een verhoging van het budget met € 0,8 miljoen.

Toelichting apparaatsuitgaven inspecties, SCP en raden

Personele- en materiële uitgaven inspecties, SCP en raden

Op de personele en materiële uitgaven van de inspectiediensten vindt een neerwaartse bijstelling plaats van per saldo € 6,3 miljoen. Vanwege IGJ toezicht met betrekking tot preventief gezondheidsonderzoek en activiteiten in het kader van de Informatiehuishouding is budget naar de IGJ overgeheveld (€ 0,3 miljoen). Verder is onder meer in verband met het Onderhandelaarsakkoord aan de relevante onderdelen loonbijstelling uitgedeeld (€ 2,1 miljoen). Anderzijds vallen als gevolg van de coronacrisis de personele kosten lager uit, onder andere door minder reiskosten (€ 7,2 miljoen). Daarnaast zijn er door het stopzetten van SPEC lagere ICT-kosten (€ 1,5 miljoen).

Op de personele en materiële uitgaven van de raden vindt een neerwaartse bijstelling plaats van per saldo € 1,1 miljoen. Enerzijds is sprake van een hoger budget voor personele uitgaven ( € 1,8 miljoen). Dit wordt veroorzaakt door de toedeling van de loonbijstelling aan de relevante onderdelen (€ 0,5 miljoen) en de budgetoverheveling van diverse opdrachtgevers naar de Gezondheidsraad, in verband met opdrachten voor onderzoek. Anderzijds is sprake van een lager budget voor materiële uitgaven (-/- € 3,0 miljoen), onder meer veroorzaakt door het stopzetten van het IV / IT-vernieuwingstraject van CCMO (-/- € 2,6 miljoen).

Ontvangsten

Er is sprake van hogere ontvangsten welke via een desaldering aan het ontvangsten budget worden toegevoegd, ad. € 3,8 miljoen. Dit betreft onder meer de ontvangen pseudopremies Eigen Risicodragerschap (ERD) (€ 2,0 miljoen) en doorbelasting van ICT-kosten welke centraal in rekening worden gebracht (€ 1,6 miljoen).

4.3 Artikel 11 Nog onverdeeld

Budgettaire gevolgen Nog onverdeeld