Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2021 wijzigingen aan te brengen in:

• 1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Justitie en Veiligheid;

• 2. de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie.

Mutaties opgenomen in de vermoedelijke uitkomsten (kolom 2021 in de begroting 2022)

• 1. Desaldering bijzondere bijdragen Dit betreft een administratieve handeling waarbij bijzondere bijdragen waar de politie al middelen voor op de balans had staan, via een desaldering worden omgezet naar de algemene bijdrage. Zie ook de toelichting bij de ontvangsten. Deze financieel technische wijzigingen leiden niet tot een verhoging van het totale politiebudget. Als gevolg van opschoning om de bestaande financiering van de politie beter te laten aansluiten op de doelstellingen, zijn er tientallen bijzondere bijdragen beëindigd en is de algemene bijdrage aan de Politie verhoogd.

• 2. Kasschuif in het kader van ondermijning Diverse projecten in het kader van ondermijning lopen vertraging op. De grootste projecten met vertraging zijn ICT-projecten die opnieuw moeten worden uitgezet omdat de eerste beheerskosten te hoog waren.

• 3. JeugdbeschermingsketenDit betreft een overboeking van het ministerie van VWS ten behoeve van het vereenvoudigen van de Jeugdbeschermingsketen

• 4. Beveiliging vaccinatielocaties Het Instituut voor Fysieke Veiligheid (IFV) is gevraagd de beveiliging door Group4Security (G4S) van de GGD vaccinatielocaties te coördineren. De totale kostenraming voor januari tot en met juni 2021 wordt geschat op 29 mln. De kosten hiervoor worden vergoed door het ministerie van VWS door middel van deze overboeking.

• 5. Coronamiddelen tbv opvanglocaties quarantaineplichtEr geldt een wettelijke quarantaineplicht voor reizigers uit zeer hoog risicogebieden die Nederland inreizen. Dit betekent dat ook asielzoekers in quarantaine moeten. Het COA moet hier quarantaineplekken voor organiseren. Het betreft kosten van ca 600 plekken per week. Daarnaast zijn er middelen nodig bij de IND onder andere voor het neerzetten, inrichten en beheren van een extra noodgebouw, zodat het risico op vertraging in het asielproces zoveel mogelijk wordt beperkt.

• 6. Kasschuif grenzen en veiligheidIn het voorjaar zijn middelen uitgetrokken voor de implementatie van grenzen en veiligheid. Als gevolg van aanpassingen van de ramingen is een kasschuif noodzakelijk.

• 7. Desaldering afrekening IND 2020Dit betreft de reguliere afrekening van IND over de opdracht van het jaar 2020. Zie ook de toelichting bij de ontvangsten.

  Nieuwe mutaties samenhangend met de Najaarsnota 2021

• 8. Toevoegingen RechtsbijstandBij de rechtsbijstand wordt per saldo een meevaller van circa 54 miljoen euro verwacht. Dit bedrag is samengesteld uit drie posten: een meevaller als gevolg van een lager aantal afgegeven toevoegingen (circa 41 miljoen euro), een meevaller bij de uitvoering van het project intensiveringen Zo Snel Mogelijk (ZSM) (circa 5 miljoen euro) en lagere uitgaven bij het programma herziening stelsel Rechtsbijstand (circa 8 miljoen euro).

• 9. Openbaar Ministerie ICT Het Openbaar Ministerie verwacht dit jaar een tekort van 10 mln. Dit tekort wordt veroorzaakt door hogere ICT uitgaven.

• 10. Digitalisering strafrechtketen In het Regeerakkoord Rutte-3 is voor digitalisering van de werkprocessen in de strafrechtketen extra geld uitgetrokken. De middelen worden besteed aan diverse projecten met als doel om papier uit de keten te krijgen, de dienstverlening te verbeteren en te investeren in de kernsystemen. Bij de tweede suppletoire begroting wordt 32,5 mln. overgeheveld naar de diverse onderdelen voor uitvoering van de diverse projecten.

• 11. Regeling tegemoetkoming overstromingsschade 2021 Ten aanzien van de Regeling tegemoetkoming schade 2021 onder de Wet tegemoetkoming schade (Wts) worden lagere uitgaven ad 100 mln. voor het uitvoeringsjaar 2021 voorzien. Deze aanpassing heeft geen gevolgen voor het wel of niet uitkeren van de tegemoetkoming. Voor begrotingsjaar 2022 is voor Wts een NvW (Kamerstuk 35 925 VI nr. 21) opgesteld. Het Rijk zal de tegemoetkomingen in het kader van de Wts uiteindelijk baseren op de daadwerkelijke schade. Zodra een preciezere inschatting van de omvang van de kosten bekend is wordt uw Kamer zo spoedig mogelijk geïnformeerd over een eventuele aanvullende begrotingswijziging.

• 12. CoronabanenEr is 60 mln. beschikbaar gesteld aan de gemeenten voor de regeling tijdelijke Coronabanen. De middelen zijn uitgekeerd aan gemeenten op basis van aanvragen. De regeling liep tot 1 oktober 2021. Er is circa 35 mln. toegezegd, waardoor er sprake is van een onderuitputting van 25 mln.

• 13. Desaldering IND Bij de afrekening van de opdracht 2020 is meer terugbetaald dan eerder geraamd waardoor er 10 mln. meer ontvangsten is. Deze ontvangst wordt aangewend voor de opdrachten aan de IND in 2021 die noodzakelijk zijn vanwege de hoge instroom. Hiervoor worden de uitgaven en de ontvangsten gedesaldeerd met 10 mln. Zie ook post 7.

• 14. COA bezetting De bezetting bij COA is een stuk hoger dan bij voorjaar verwacht omdat er rekening werd gehouden met een lagere instroom dan in 2020 en een uitstroom van vergunninghouders conform de taakstelling. Voor de hogere bezetting is 82,8 mln extra nodig voor COA, een deel daarvan (38,2 mln.) komt van de toerekening aan ODA. De rest (44,6 mln.) is een tegenvaller voor JenV, deze tegenvaller komt ten laste van de asielreserve. Daarnaast maakt COA ook kosten (en mogelijk KMar, IND en Politie ook) voor de opvang en identificatie van de evacuées uit Afghanistan. Deze kosten worden nog geïnventariseerd.

• 15. ODA toerekening eerstejaars asielopvang Vanwege de hogere bezetting bij COA wordt 38,2 mln. extra toegerekend aan het ODA budget. Conform bestaande regels wordt een deel toegerekend aan het ODA-budget, waarmee een deel van de tegenvaller wordt opgevangen. Zie ook detoelichting bij post 14 uitgaven.

• 16. Dekking GriffierechtenOp het artikel «nog onverdeeld» stond een reservering voor mogelijk tegenvallende griffierechten. Deze 12,1 mln. wordt nu ingezet ter dekking van een deel van de totale tegenvaller op de griffierechten ontvangsten. Zie ook de toelichting bij de ontvangsten.

• 17. Additionele loonbijstelling Voor arbeidskostenontwikkeling wordt 13,8 mln. toegevoegd aan de JenV-begroting.

Mutaties opgenomen in de vermoedelijke uitkomsten (kolom 2021 in de begroting 2022)

• 1. Desaldering bijzondere bijdragenDit betreft een administratieve handeling waarbij bijzondere bijdragen waar de politie al middelen voor op de balans had staan, via een desaldering wordt omgezet naar de algemene bijdrage. Zie ook de uitgavenmutaties. Deze financieel technische wijzigingen leiden niet tot een verhoging van het totale politiebudget. Als gevolg van opschoning om de bestaande financiering van de politie beter te laten aansluiten op de doelstellingen, zijn er tientallen bijzondere bijdragen beëindigd en is de algemene bijdrage aan de Politie verhoogd.

• 2. Desaldering afrekening IND 2020 Dit betreft de reguliere afrekening van IND over de opdracht van het jaar 2020. Dit leidt tot een terugbetaling door de IND van 41,1 mln. Deze middelen zijn vervolgens opnieuw beschikbaar gesteld aan de IND. Zie ook de toelichting bij de uitgaven.Nieuwe mutaties samenhangend met de Najaarsnota 2021

• 3. Griffierechten De ontvangsten griffierechten vallen 29 mln. lager uit dan geraamd. De daling wordt veroorzaakt door een achterblijvende instroom van zaken waar griffierecht in wordt geheven, als gevolg van Covid-19. Zie ook de toelichting bij de uitgaven.

• 4. Desaldering IND Bij de afrekening van de opdracht 2020 is meer terugbetaald dan eerder geraamd waardoor er 10 mln. meer ontvangen is. Deze ontvangst wordt aangewend voor de opdrachten aan de IND in 2021 die noodzakelijk zijn vanwege de hogere instroom. Hiervoor worden de uitgaven en de ontvangsten gedesaldeerd met 10 mln.

• 5. COA bezetting De bezetting bij COA is fors hoger dan bij voorjaar verwacht. Daarvoor is 82,8 mln. extra nodig voor COA, een deel daarvan (38,2 mln.) komt van ODA en de rest (44,6 mln.) is een tegenvaller voor JenV. Deze kosten worden onttrokken aan de asielreserve en via een desaldering toegevoegd aan het uitgavenkader van COA.

Politie 75,9 mln.

• • Een administratieve handeling waarbij bijzondere bijdragen waar politie al middelen voor op de balans had staan, via een desaldering, ad 52,2 mln., worden omgezet naar de algemene bijdrage. Deze financieel technische wijzigingen leiden niet tot een verhoging van het totale politiebudget. Als gevolg van opschoning om de bestaande financiering 

  van de politie beter te laten aansluiten op de doelstellingen, zijn er tientallen bijzondere bijdragen beëindigd en is de algemene bijdrage aan de Politie verhoogd.

• • Voor arbeidskostenontwikkeling wordt bij Najaarsnota 13,8 mln. toegevoegd aan de JenV-begroting waarvan 8,3 mln. voor politie.

• • Voor digitalisering van de werkprocessen in de strafrechtketen wordt 7,2 mln. overgeheveld naar politie voor uitvoering van de diverse projecten. Zie ook de tabel met belangrijkste mutaties.

• • Het restant bedrag omvat diverse kleinere bedragen zoals een mutatie van 1,2 mln. voor de individuele beoordeling Slachtofferzorg en 1,2 mln. startbudget voor het op orde brengen van de informatiehuishouding.

32.3 Optimale randvoorwaarden voor een doelmatig en doeltreffend rechtsbestelRaad voor de rechtspraak € 15,6 mln.

• • Voor digitalisering van de werkprocessen in de strafrechtketen wordt 6 mln. overgeheveld naar Raad voor de rechtspraak voor uitvoering van de diverse projecten. Zie ook de tabel met de belangrijkste mutaties.

  • • Het restant van het saldo betreft mutaties kleiner dan 5 mln. zoals:

    ‒ 4,2 mln. voor uitvoering van de coronamaatregelen;

    ‒ 1,8 mln. voor het aanzuiveren van het negatief eigen vermogen van de RvdR bij Najaarsnota. Conform het Besluit Financiering Rechtspraak (artikel 18, lid 3) dient het negatief eigen vermogen door JenV te worden aangevuld tot nul.

    ‒ 1,2 mln. startbudget voor het op orde brengen van de informatiehuishouding.

33.1 Apparaatsuitgaven Openbaar Ministerie (OM) 23,1 mln.Dit bedrag bestaat grotendeels uit de volgende mutaties:

• • Corona gerelateerde uitgaven en tegenvallende opbrengsten Voor het opvangen van de corona kosten is totaal 140 mln. budget toegekend aan JenV. De middelen worden thans verstrekt aan de diverse JenV-organisaties voor uitvoering van de coronamaatregelen. Voor het OM betreft het 10,4 mln.

• • Het Openbaar Ministerie verwacht dit jaar een tekort van 10 mln. Dit tekort wordt veroorzaakt door hogere ICT-uitgaven.

• • Het restant van het saldo betreft mutaties kleiner dan 5 mln. zoals 2,5 mln. voor digitalisering van de strafrechtketen.

Aanpak ondermijning ‒ 14,2 mln.

• • Kasschuif in het kader van ondermijning:diverse projecten in het kader van ondermijning lopen vertraging op.

  De grootste projecten met vertraging zijn ICT-projecten ad -11,6 mln. die opnieuw moest worden uitgezet omdat de eerste beheers­ kosten te hoog waren.

Deze post omvat onder andere de volgende mutaties:

• • Voor digitalisering van de werkprocessen in de strafrechtketen wordt 6,7 mln. overgeheveld naar DJI voor uitvoering van de diverse projecten. Zie ook de tabel met de belangrijkste mutaties.

• • Specifiek voor het opvangen van de corona-gerelateerde uitgaven en tegenvallende opbrengsten is in totaal 140 mln. budget toegekend aan JenV. De middelen worden thans verstrekt aan de diverse JenV-organisaties voor uitvoering van de coronamaatregelen. Voor DJI betreft het 33,3 mln.

• • DJI verwacht dit jaar een tekort van 9,2 mln. Dit tekort wordt veroorzaakt door hogere ICT- uitgaven. Middels deze mutatie wordt DJI gecompenseerd om de ICT-kosten te kunnen dekken.

• • Het restant van het saldo betreft mutaties kleiner dan 5 mln.

Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) 10,5 mln.

• • Specifiek voor het opvangen van de corona-gerelateerde uitgaven en tegenvallende opbrengsten is in totaal 140 mln. budget toegekend aan JenV. De middelen worden thans verstrekt aan de diverse JenV-organisaties voor uitvoering van de coronamaatregelen. Voor CJIB betreft het 5,2 mln.

• • Het restant van het saldo betreft mutaties kleiner dan 5 mln. zoals 2,3 mln. voor digitalisering strafrechtketen.

Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven ‒ 4.4 mln.

• • Op het uitkeringenbudget van het Schadefonds Geweldsmisdrijven

  (SGM) is een meevaller van 8 mln., omdat personeel ingezet is voor werkzaamheden voor de Commissie de Winter. De instroom van uitvragen is nog steeds op peil.

• • Het restant van het budget omvat mutaties kleiner dan 5 mln. waaronder een toevoeging van 2,9 mln. voor de regeling De Winter, tegemoetkoming voor slachtoffers jeugdzorg.

Slachtofferzorg ‒ 10.5 mln.Dit bedrag bestaat uit mutaties kleiner dan 5 mln., zoals:

• • Door een ander kasritme dan oorspronkelijk geraamd, is voor dit jaar een meevaller geprognotiseerd van 3 mln. voor interlandelijke adoptie

• • Een mutatie van 2,4 mln. voor de Regeling de Winter (de regeling tegemoetkoming voor slachtoffers jeugdzorg)

Schadefonds Geweldsmisdrijven 10,8 mln.

• • Een overboeking van 8 mln. VWS naar JenV voor de regeling De Winter tegemoetkoming voor slachtoffers jeugdzorg.

• • Het restant van het budget betreft mutaties kleiner dan 5 mln.

Overige Bijdrage medeoverheden 8,1 mln.

• • Het betreft een overboeking van het ministerie van VWS van 13,9 mln. ten behoeve van het vereenvoudigen van de Jeugdbeschermingsketen.

• • Door een ander kasritme dan oorspronkelijk geraamd, is voor dit jaar een meevaller geprognotiseerd van 5 mln. bij het onderdeel Jeugdbescherming en Jeugdsancties.

Het ontvangstenbudget wordt verhoogd met 14,1 mln.

• • Op basis van de outputfinancieringssystematiek zal DJI over het jaar 2020 een bedrag van 8,8 mln. terugbetalen aan het moederdepartement

• • Specifiek voor het opvangen van de corona-gerelateerde uitgaven en tegenvallende opbrengsten is in totaal 140 mln. budget toegekend aan JenV. De middelen worden thans verwerkt bij de diverse JenV-organisaties voor uitvoering van de coronamaatregelen. Op de ontvangsten administratiekostenvergoeding wordt een tegenvaller verwacht van 10 mln.

• • Een meevaller van 6,3 mln. aan terugontvangen van niet gerealiseerde coronakosten in 2020

• • Het restant saldo betreft mutaties kleiner dan 5 mln. zoals een meevaller van 4,8 mln. omdat het aantal kwijtscheldingen in het kader van POK (Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag) achter blijft bij de prognose en een meevaller van 2,7 mln. vanwege een terugbetaling van Reclassering Nederland. Zij hebben in 2020 minder geproduceerd dan waarvoor ze gefinancierd zijn.

Overige Bijdrage medeoverheden ‒ 7,9 mln.Deze post bestaat uit mutaties kleiner dan 5 mln, onder andere:

• • een bijdrage van 1,5 mln. aan EZK voor de kennisopbouw TNO;

• • een meevaller op het programmabudget nationale veiligheid en terrorismebestrijding van 4 mln. vanwege onderbesteding van programmageld als gevolg van Corona.

Opdrachten Covid-19 26,5 mln.

• • Specifiek voor het opvangen van de corona-gerelateerde uitgaven en tegenvallende opbrengsten is in totaal 140 mln. budget toegekend aan JenV. De middelen worden thans verstrekt aan de diverse JenV-organisaties voor uitvoering van de coronamaatregelen. Voor dit artikelonderdeel betreft het 19,1 mln.

• • Extra kosten, ad 7,5 mln., voor het project directie COVID 19 op het gebied van communicatie en de aanvullende taken voor het call center (informatie te verstrekken over COVID).

• • Het restant saldo bevat mutaties kleiner dan 1 mln.

Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) 49,7 mln.

• • Desaldering afrekening IND 2020. Dit betreft de reguliere afrekening met IND over de opdracht van het jaar 2020 voor 41,1 mln. De middelen worden gebruikt voor de opdracht 2021.

• • Bij de afrekening van de opdracht 2020 is meer terugbetaald dan eerder geraamd waardoor er 10 mln. meer ontvangen is. Deze ontvangst wordt aangewend voor de opdrachten aan de IND in 2021 die noodzakelijk zijn vanwege de hogere instroom. Hiervoor worden de uitgaven en de ontvangsten gedesaldeerd met 10 mln.

• • Het restant van het saldo betreft mutaties kleiner dan 5 mln.

Centraal Opvang Asielzoekers (COA) 109,3 mln.

• • Er geldt een wettelijke quarantaineplicht voor reizigers uit zeer hoog risicogebieden die Nederland inreizen. Dit betekent dat ook asielzoekers in quarantaine moeten. Het COA moet hier quarantaineplekken voor organiseren. Het betreft kosten voor ca 600 plekken per week. Daarnaast zijn er middelen nodig bij de IND voor onder andere het neerzetten, inrichten en beheren van een extra noodgebouw, zodat het risico op vertraging in het asielproces zoveel mogelijk wordt beperkt. Hiervoor is totaal 25,8 mln. beschikbaar gesteld waarvan 2,2 mln. voor IND.

• • De bezetting bij COA is een stuk hoger dan bij voorjaar verwacht omdat er rekening werd gehouden met een lagere instroom dan in 2020 en uitstroom van vergunninghouders conform de taakstelling. Voor de hogere bezetting is 82,8 mln. extra nodig voor COA, een deel daarvan (38,2 mln.) komt van de toerekening aan ODA, en de rest (44,6 mln.) is tegenvaller voor JenV. Deze kosten worden gedekt uit de asielreserve. Daarnaast maakt COA ook kosten (en mogelijk KMar, IND en Politie ook) voor de opvang en identificatie van de evacués uit Afghanistan. Deze kosten worden nog geïnventariseerd.

• • Het restant saldo betreft mutaties kleiner dan 5 mln. zoals middelen voor de corona-gerelateerde uitgaven die worden toegevoegd aan het budget van het COA voor 3,6 mln.

Versterking vreemdelingenketen ‒ 9.006

• • In het voorjaar zijn middelen uitgetrokken voor de implementatie van grenzen en veiligheid. Na aanpassing van de ramingen is een kasschuif (-10,5 mln.) noodzakelijk.

• • De middelen ad 6,3 mln. voor de implementatie voor grenzen en veiligheid worden door middel van deze mutatie overgeheveld naar de desbetreffende implementerende partners (Defensie/KMar 5,2 mln. en BZ 1,1 mln.)

• • Tegenvaller 9 mln. Seamless Flow. In afwachting van besluitvorming over een subsidie-aanvraag in het RRP fonds (Recovery and Resilience Plan) ontstaat in 2021 een financieel knelpunt omdat de kosten voor EES (European Extry/ Exit System) op AAS (Amsterdam Airport Schiphol) betaald moeten worden aan Schiphol. Deze 9 miljoen is onderdeel van de totale toezegging van de Rijksoverheid aan Schiphol van 29 miljoen euro. Dit bedrag wordt formeel verdeeld over drie ministeries. Indien de RRP subsidie wordt toegekend is de toezegging aan Schiphol volledig gedekt.

• • Het restant saldo betreft mutaties kleiner dan 5 mln. zoals een overboeking naar het gemeentefonds. De departementen SZW, BZK, VWS en JenV hebben besloten om samen eenmalig de kosten te dekken voor de voortgezette pleegzorg van alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV's). Totaal wordt er 10 mln. bijgedragen waarvan 2,5 mln. door JenV.

Het ontvangstenbudget wordt verhoogd met 95,7mln.

• • Desaldering afrekening IND 2020. Dit betreft de reguliere afrekening van de IND over de opdracht van het jaar 2020 voor 41,1 mln.

• • Bij de afrekening van de opdracht 2020 is meer terugbetaald dan eerder geraamd waardoor er 10 mln. meer ontvangen is. Deze ontvangst wordt aangewend voor de opdrachten aan de IND in 2021 die noodzakelijk zijn vanwege de hogere instroom.Hiervoor worden de uitgaven en ontvangsten gedesaldeerd met 10 mln.

• • De bezetting bij COA is een stuk hoger dan bij voorjaar verwacht. Daarvoor is 82,8 mln. extra nodig voor COA, een deel daarvan (38,2 mln.) komt van toerekening aan ODA, en de rest, ad 44,6 mln. is een tegenvaller voor JenV. Deze tegenvaller wordt gedekt uit de asielreserve. Hiervoor worden de uitgaven en de ontvangsten gedesaldeerd met 44,6 mln.

Het apparaatsbudget van het kerndepartement wordt per saldo verhoogd met 36,7 mln. Deze verhoging wordt veroorzaakt door een veelheid van kleine mutaties:

• • Extra en onverwachte kosten SSC-ICT voor 7 mln. Het gaat om 4 mln. voor een nieuwe dienst en 3 mln. meerkosten voor een bestaande dienst.

• • Bij Najaarsnota is 4 mln. naar de JenV-begroting overgeheveld voor het verbeteren van de wetgevingskwaliteit.

• • Een interdepartementale overboeking vanuit BZK van 6,3 mln. voor het op orde brengen van de informatiehuishouding naar aanleiding van de kabinetsreactie POK.

• • Voor digitalisering van de werkprocessen in de strafrechtketen wordt 6 mln. overgeheveld naar het apparaatsbudget voor uitvoering van de diverse projecten.

• • Een tegenvaller bij het onderdeel Diensten Centrum voor 1,5 mln. Aan de toegenomen vraag naar diensten van het IUC kan niet worden voldaan door de inzet van eigen vast personeel dus is een beroep gedaan op de inhuur van externen.

• • Een bijdrage van 1,5 mln. aan Justid voor de vergoeding telecomproviders.

• • Het restant van het saldo bevat vele kleine mutaties zoals 0,5 mln. voor arbeidskostenontwikkeling.