Nr. 3 VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Antwoord:

Ja, voor alle in de 13e incidentele suppletoire begroting 2021 opgenomen uitgaven en verplichtingen moest een beroep worden gedaan op artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet.

Antwoord:

Voor de in de ontwerpbegroting VWS voor het jaar 2022 opgenomen maatregelen in verband met corona zijn nog geen uitgaven gedaan. De uitgaven voor de maatregelen rond het coronavirus van 2020 zijn verantwoord in het Jaarverslag 2020 en betroffen € 5,2 miljard. In totaal is er tot en met de 13^e ISB € 10,65 miljard op de begroting van VWS aan beschikbare kasmiddelen beschikbaar gesteld in 2021. In het Jaarverslag 2021 wordt definitief vastgesteld hoeveel er is uitgegeven in 2021. Voor een totaal overzicht verwijs ik u naar de volgende tabel:

Antwoord:

Op het moment van de ISB13 was een bedrag begroot van € 10,65 miljard in 2021 en € 3,5 miljard in 2022 op de begroting beschikbaar (exclusief premie). Dit bedrag is inclusief de mutaties uit de 2^e nota van wijziging op de begroting 2022 die gelijktijdig met de ISB13 werd aangeboden aan de Tweede Kamer. Voor de totaal begrote uitgaven per jaar en per maatregel verwijs ik naar de Coronatabel die opvolgend in elke ISB en NvW wordt opgenomen (zie de tabel bij vraag 2).

Antwoord:

Voor 2022 en 2023 heb ik 35 miljoen doses BionTech/Pfizer ingekocht, waarvan ik er 17,5 miljoen in 2022 zal ontvangen. Bovendien zal ik nog circa 10 miljoen doses Moderna uit de contracten van 2021 ontvangen in 2022. Ook heb ik 840.000 doses Novavax en 10.000 doses van het Valneva-vaccin besteld. Ten aanzien van deze laatste twee vaccins moet nog blijken of deze markttoelating zullen verkrijgen in de EU.

Antwoord:

De vaccins van BionTech/Pfizer die voor 2022 en 2023 zijn ingekocht, kunnen deels worden omgezet in vaccins voor kinderen onder 12 jaar. Op dit moment is het totaal beschikbare volume nog niet duidelijk, maar voor december hebben we inmiddels 42.000 doses besteld en voor januari 786.000.

Antwoord:

In de onderstaande tabel is te zien hoeveel griepvaccins er in 2019, 2020 en 2021 zijn ingekocht:

Antwoord:

De opbouw van de circa € 385 miljoen volgt uit de twee garantieregelingen testmaterialen en analysecapaciteit. Conform de 11e incidentele suppletoire begroting 2021 is de opbouw als volgt: Voor testmaterialen is het maximale garantieplafond circa € 221 miljoen. Voor de analysecapaciteit is reeds circa € 86 miljoen aan garantiebetalingen gerealiseerd in de periode 1 januari 2021 tot en met 15 augustus 2021. Voor de periode 16 augustus tot en met 31 augustus wordt een maximale garantiebetaling van circa € 78 miljoen verwacht.

Antwoord:

Ja, dit betreft de mogelijke uitgaven volgend uit de garantieregelingen testmaterialen en analysecapaciteit. Het toetsingskader van de garantieregelingen heeft uw Kamer ontvangen bij de 11^e ISB 2021 (Kamerstukken, 2020/2021, PM).

Antwoord:

De uitbetaling van de garanties kan ook lager uitvallen. In de garantieregeling analysecapaciteit is bijvoorbeeld nog met een maximale garantiebetaling gerekend voor de periode 16 augustus tot en met 31 december. Elke test die gedaan wordt en betaald wordt op de reguliere wijze (gebruik), wordt in mindering gebracht op de uit te betalen garanties. Vanwege de hoge testaantallen in het najaar zullen ook de garantiebetalingen over deze periode lager uitvallen. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor verbruikte testmaterialen. Daardoor kan het totaal te betalen garantiebedrag lager uitvallen.

Antwoord:

VWS stelt alles in het werk om de betrouwbaarheid van het aantal door laboratoria beoordeelde testen vast te stellen. De Auditdienst Rijk wordt door VWS ook meegenomen in de gekozen aanpak en de uitkomsten daarvan. De uitkomsten zullen vervolgens door VWS in haar jaarverslag over 2021 gepresenteerd worden.

Antwoord:

Ik heb daar nu nog geen zicht op en kan evenmin inschatten wat de opbrengsten daarvan mogelijk zullen zijn.

Antwoord:

Ik doel met deze bredere beschouwing op de evaluatie van de coronacrisis als geheel. Het aangaan van de contracten die hebben geleid tot de garantieregelingen moeten bezien worden in de context van het test- en traceerbeleid en de keten. Deze evaluatie is nog niet begonnen. De resultaten van de evaluatie zullen uiteraard met uw Kamer gedeeld worden.

Antwoord:

Aan het begin van de COVID-19 crisis (voorjaar 2020) was er in Nederland een groot tekort aan grondstoffen voor in de gezondheidssector benodigde persoonlijke beschermingsmiddelen opgetreden. Het werd daarom noodzakelijk gezien om de productie van deze grondstoffen op te starten in Nederland. Door DSM is in het voorjaar van 2020 aangegeven dat zij bereid waren een investering te doen om de productie van meltblown polypropyleen («mbPP»), de kritische filtermateriaal laag in de mondkapjes, voor met name de Nederlandse zorgsector, binnen Nederlandse grenzen op te zetten.

DSM heeft op 5 juni 2020 een bestelling geplaatst bij de firma Reifenhauser in Duitsland voor een mbPP machine (de «meltblownmachine») met een geplande (turn-key) levertijd begin april 2021. Uw Kamer is in de brieven stand van zaken 15 april 2020 (Kamerstukken II 2019/2020, 25 295, nr. 249) en antwoord op Kamervragen van d.d. 16 juni 2020 (Kamervragen 2019/2020, nr. 3169) wel geïnformeerd over de verkenning van de productie van persoonlijke beschermingsmiddelen en dat er gesprekken werden gevoerd met meerdere leveranciers waaronder DSM.

Antwoord:

Aan het begin van de COVID-19 crisis (voorjaar 2020) was er in Nederland een groot tekort aan grondstoffen voor in de gezondheidssector benodigde persoonlijke beschermingsmiddelen opgetreden. Het werd daarom noodzakelijk gezien om de productie van deze grondstoffen op te starten in Nederland. Door DSM is in het voorjaar van 2020 aangegeven dat zij bereid waren een investering te doen om de productie van meltblown polypropyleen («mbPP»), de kritische filtermateriaal laag in de mondkapjes, voor met name de Nederlandse zorgsector, binnen Nederlandse grenzen op te zetten.

DSM heeft op 5 juni 2020 een bestelling geplaatst bij de firma Reifenhauser in Duitsland voor een mbPP machine (de «meltblownmachine») met een geplande (turn-key) levertijd begin april 2021. Uw Kamer is in de brieven stand van zaken 15 april 2020 (Kamerstukken II 2019/2020, 25 295, nr. 249) en antwoord op Kamervragen van d.d. 16 juni 2020 (Kamervragen 2019/2020, nr. 3169) wel geïnformeerd over de verkenning van de productie van persoonlijke beschermingsmiddelen en dat er gesprekken werden gevoerd met meerdere leveranciers waaronder DSM.

Antwoord:

Aan het begin van de COVID-19 crisis (voorjaar 2020) was er in Nederland een groot tekort aan grondstoffen voor in de gezondheidssector benodigde persoonlijke beschermingsmiddelen opgetreden. Het werd daarom noodzakelijk gezien om de productie van deze grondstoffen op te starten in Nederland. Door DSM is in het voorjaar van 2020 aangegeven dat zij bereid waren een investering te doen om de productie van meltblown polypropyleen («mbPP»), de kritische filtermateriaal laag in de mondkapjes, voor met name de Nederlandse zorgsector, binnen Nederlandse grenzen op te zetten.

DSM heeft op 5 juni 2020 een bestelling geplaatst bij de firma Reifenhauser in Duitsland voor een mbPP machine (de «meltblownmachine») met een geplande (turn-key) levertijd begin april 2021. Uw Kamer is in de brieven stand van zaken 15 april 2020 (Kamerstukken II 2019/2020, 25 295, nr. 249) en antwoord op Kamervragen van d.d. 16 juni 2020 (Kamervragen 2019/2020, nr. 3169) wel geïnformeerd over de verkenning van de productie van persoonlijke beschermingsmiddelen en dat er gesprekken werden gevoerd met meerdere leveranciers waaronder DSM.

Antwoord:

De investeringskosten van de meltblownmachine bedroegen € 7,1 miljoen euro. Door de gedaalde verkoopprijzen van meltblown was het niet mogelijk de investeringskosten terug te verdienen en is er sprake van oplopende exploitatieverliezen.

Antwoord:

Dat kan ik niet aangeven, dit is een beslissing die bij Dutch PPE Solutions zelf ligt.

Antwoord:

Het is niet bekend hoeveel mondmaskers er in Nederland worden geproduceerd. Het Ministerie van VWS weet alleen wat er geproduceerd wordt door de producenten waar een overeenkomst mee is afgesloten. Zorgverleners zijn ook niet verplicht om in Nederland hun mondmaskers in te kopen. Er is met 5 producenten een contract afgesloten voor in totaal 44,5 miljoen mondmaskers.

Antwoord:

De kosten van testen zijn lager uitgevallen omdat de werkelijke aantallen testen tot september lager waren dan de gecontracteerde aantallen. In de contracten voor laboratoriumanalyse wordt rekening gehouden met het grillige verloop van de pandemie en het beschikbaar zijn van labcapaciteit tot het maximale aantal van het gekozen testscenario.

Antwoord:

De neerwaartse bijstelling is het gevolg van de lager uitgevallen aantallen geanalyseerde testen, terwijl ik in mijn begroting gerekend had met de maximaal gecontracteerde aantallen. Bij het aangaan van een verplichting dien ik volgens de comptabele wet- en regelgeving het volledige bedrag aan verplichtingen- en kasruimte op mijn begroting te hebben staan, om een onrechtmatigheid te voorkomen. Ik begrijp ook dat het belangrijk is een realistisch beeld te geven van de nog te verwachten uitgaven in een jaar. Deze twee uitgangspunten zijn, in deze situatie waarin golven optreden die leiden tot een grillig verloop van het gebruik van testen, lastig samen te brengen. Daarom blijf ik aandacht houden voor de ramingssystematiek en bekijk ik periodiek of ik mijn begroting bij kan of moet stellen op dit onderdeel. Ik verwacht dit in elk geval te doen bij de normale momenten in het begrotingsproces.

Antwoord:

De in de ISB-13 opgenomen verlaging van het budget voor de zorgbonus van € 73,5 miljoen heeft betrekking op de toekenning van de zorgbonus 2020 van € 1.000 aan zorgverleners die werkzaam zijn voor pgb-houders Wlz, Wmo en Jeugdwet. Om een budgetoverschrijding te voorkomen bij de pgb-zorgbonus 2020 is uitgegaan van een raming met een aanvraagpercentage van 100%. Pgb-budgethouders hebben een afgewogen keuze hebben gemaakt wie voor de zorgbonus 2020 in aanmerking kwamen. Dit heeft ertoe geleid dat niet het volledig beschikbare budget benut hoefde te worden. Van een te laag vastgesteld bonusbedrag is hierbij geen sprake: de zorgbonus 2020 kende een vast bedrag van netto € 1.000 per zorgprofessional. De verlaging van het budget staat los van de vaststelling van de hoogte en toekenning van de zorgbonus 2021. Voor de zorgbonus 2021 was een apart budget beschikbaar van € 720 mln.

Antwoord:

De doorgevoerde correctieboekingen betreffen wijzigingen van instrument. Er zijn twee oorzaken: In het eerste geval bleek in de uitvoering dat een ander instrument beter passend was. Dat heeft zich bijvoorbeeld voorgedaan bij de quarantaineplicht. Daarvoor heb ik in de 6e ISB alle middelen op het instrument Opdrachten geboekt. Bij de uitvoering bleek een deel betrekking te hebben op gemeenten, waardoor ik een storting in het Gemeentefonds heb gedaan. Daarom heb ik hiervoor gecorrigeerd naar het instrument Bijdrage Medeoverheden.

Een tweede oorzaak is dat er per abuis een verkeerd instrument is gehanteerd bij het verwerken van de mutatie in de administratie. Dat heeft zich bijvoorbeeld voor gedaan bij de middelen voor testen voor toegang fase 3a, die per abuis op het instrument Bijdrage Medeoverheden zijn geboekt terwijl deze als Opdracht worden besteed.

Antwoord:

Ja, voor alle in de 13e incidentele suppletoire begroting opgenomen uitgaven en verplichtingen moest een beroep worden gedaan op artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet.

Antwoord:

We moeten inderdaad leren leven met het coronavirus, in elk geval voorlopig. Snelle uitbraken van het virus zijn echter nog lang niet altijd voorspelbaar gebleken. Daarom kan ik de noodzaak tot het nemen van urgente maatregelen ook voor de toekomst niet uitsluiten.

Antwoord:

Ja, dat klopt. De verplichtingen die in 2021 worden aangegaan en betrekking op hebben uitgaven in 2022 zijn geboekt in deze 13^e suppletoire begroting 2021. De bijbehorende kasmutaties zijn verwerkt in de tweede nota van wijziging 2022. Hiermee kan het verschil tussen de totale verplichtingen- en uitgavemutatie in deze incidentele suppletoire begroting verklaard worden.

Antwoord:

Het grootste deel van de in de 13e incidentele suppletoire begroting 2021 opgenomen verplichtingen betreffen neerwaartse bijstellingen op de tot artikel 1 behorende verplichtingen in verband met testcapaciteit (1,8 miljard) en testen voor toegang spoor 2a, 2b (0,5 miljard). De grootste opwaartse bijstellingen betreffen de GGD-meerkosten (€ 249 miljoen) en de kosten voor BTW op testen en vaccins (€ 441 miljoen).

Antwoord:

De € 14 miljoen hebben de oorsprong binnen de € 6,8 miljard die het kabinet heeft vrijgemaakt om de aanpak op klimaat te intensiveren, waarover uw Kamer geïnformeerd is in de aanbieding van de Miljoenennota (Kamerstukken II 2021/2022, 35 925, nr. 1) Miljoenennota, Belastingplan, begrotingen en bijbehorende stukken | Prinsjesdag: Miljoenennota en Rijksbegroting | Rijksoverheid.nl). Onderdeel van de aanpak is de versnelde verduurzaming van maatschappelijk vastgoed zoals de sportaccommodaties.

Antwoord:

Op dit moment vindt de voorlopige afrekening plaats voor testen voor toegang over de periode maart tot en met september 2021. Hier kan ik nu nog niet op vooruit lopen. De uitgaven sinds oktober beschouw ik als de lopende periode waardoor hier nog wijzigingen in plaats vinden. De afrekening hierover vindt plaats in het voorjaar 2022. Daarna kan inzicht worden gegeven in hoeveel er totaal is uitgegeven aan testen voor toegang.

Antwoord:

Er was in totaal voor 2021 (stand conform 13e ISB 2021) een budget beschikbaar van € 1 miljard voor testen voor toegang (ook wel brede inzet toegangsbewijzen). De definitieve afrekening van de uitgaven volgt in 2022, waardoor ik daarna pas volledig inzicht kan geven in hoeverre het beschikbare budget ook is uitgegeven.

Antwoord:

Ja, dit betreft de mogelijke uitgaven volgend uit de garantieregelingen testmaterialen en analysecapaciteit. De opbouw van de circa € 385 miljoen volgt uit de twee garantieregelingen testmaterialen en analysecapaciteit. Voor testmaterialen was het maximale garantieplafond circa € 221 miljoen. Conform de 11e incidentele suppletoire begroting is de opbouw als volgt: voor de Analysecapaciteit is reeds circa € 86 miljoen aan garantiebetalingen gerealiseerd in de periode 1 januari 2021 tot en met 15 augustus 2021. Voor de periode 16 augustus tot en met 31 december werd een maximale garantiebetaling van circa € 78 miljoen verwacht.

Antwoord:

De € 7 miljoen die ter beschikking was gesteld voor de beoogde inzet van Defensiepersoneel bij vaccinatie- en teststraten vloeit terug naar de schatkist. Deze middelen komen daarmee ten goede aan de staatsschuld.

Antwoord:

De garanties leiden ten dele zeker tot uitgaven. Zo weet ik al dat ik over de periode 1 januari 2021 tot en met 15 augustus 2021 € 86,2 miljoen aan garanties op analysecapaciteit heb betaald. De totale uitbetaling van de garanties kan echter ook lager uitvallen. In de garantieregeling analysecapaciteit is bijvoorbeeld met een maximale garantiebetaling gerekend voor de periode 16 augustus tot en met 31 december. Elke test die gedaan wordt en betaald wordt op de reguliere wijze, wordt in mindering gebracht op de uit te betalen garanties. Vanwege de hoge testaantallen in het najaar zullen ook de garantiebetalingen over deze periode lager uitvallen. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor verbruikte testmaterialen. Daardoor kan het totaal te betalen garantiebedrag, lager uitvallen.

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 13. De verplichting is opgenomen in het Jaarverslag 2020, maar niet separaat toegelicht.

Antwoord:

Het beroep op C-support blijft toenemen. Door de vele onzekerheden waarmee de raming gepaard gaat, kan er momenteel nog geen oordeel worden gegeven over de toereikendheid van het budget voor 2022. In de loop van 2022 zal ik daarop terugkomen.

Antwoord:

De regeling waarop de vraagsteller doelt is beëindigd per 1 oktober jl., omdat op dat moment ook de overige steunmaatregelen – zowel de generieke economische steun als de fiscale noodmaatregelen – zijn gestopt (brief aan de Tweede Kamer 30 augustus 2021, nr. CE-AEP/21220232). Er is overigens een verschil tussen een btw-vrijstelling en een btw tarief van 0%. Met betrekking tot coronavaccins, coronatesten en de diensten van het vaccineren en testen gold tot 1 oktober jl. tijdelijk een btw tarief van 0%. Dat gold ook voor mondkapjes. Dit nultarief kon worden toegepast onder de voorwaarden beschreven in het Besluit noodmaatregelen coronacrisis. Eén van de belangrijkste voorwaarden is dat het nultarief alleen geldt als er geen vrijstelling kan worden toegepast. Anders gezegd: daar waar een btw-vrijstelling kan worden toegepast gaat dit voor op het gebruik van de 0%-regeling. Dat kan zich ook voordoen bij de diensten vaccineren en testen, afhankelijk van de feitelijke omstandigheden. Zo is bijvoorbeeld het afnemen van Covid-tests bij patiënten opgenomen in het ziekenhuis een btw vrijgestelde prestatie. Toepassing van die vrijstellingen kan dan ook nu nog – na 1 oktober – plaatsvinden; er zijn dus geen vrijstellingen vervallen. Wel is – zoals hierboven aangegeven – de mogelijkheid van toepassing van het btw-nultarief vervallen. Vanaf 1 oktober gelden weer de reguliere btw-tarieven. Voor de aanschaf van coronavaccins is dat 9%, voor coronatestkits 21%. Voor zover deze producten worden ingekocht door de overheid (zoals voor alle vaccins geldt), heeft het afschaffen van het nultarief nauwelijks effect op de samenleving.

Antwoord:

Ik heb in mijn budget voor 2021 geen expliciet onderscheid gemaakt in de reguliere vaccinatiecampagne en de booster. Graag refereer ik ook aan mijn brief van 3 november jl. waarin ik uw Kamer over de boostercampagne heb geïnformeerd. Ook heb ik in mijn brief van 26 november 2021 met kenmerk 3289172-1020780-PDC19, aangegeven dat de genoemde versnelling van de boostercampagne mogelijk kan leiden tot een hoger budgettair beslag voor de vaccinimplementatie in 2021, en dat ik dan een incidentele suppletoire begroting aan u zend waarbij ik onderbouwd een beroep zal doen op artikel 2.27, tweede lid uit de Comptabiliteitswet.

Antwoord:

Het geclaimde bedrag is in het voorjaar van 2021 aan mijn begroting toegevoegd. Gedurende deze periode is er, gegeven de testvraag van dat moment, niet zoveel inzet door Defensie geweest dat een bijdrage aan een ander begrotingshoofdstuk van toepassing was. Dat deze middelen voor die periode niet gebruikt zijn en daarom vrijvallen, heeft mij er niet van weerhouden om Defensie opnieuw te verzoeken om hun bijstand.

Antwoord:

De periode waarbinnen deze activiteiten mochten worden uitgevoerd liep tot en met 30 juni 2021. Onder SectorplanPlus lopen op dit moment dan ook geen trajecten meer die vallen onder de € 22,5 mln. voor corona-activiteiten.

We verwachten de verantwoording hierover uiterlijk 15 december 2021 te ontvangen. Na de definitieve vaststelling van de realisatiecijfers zullen de bijbehorende betalingen begin 2022 plaatsvinden.

Antwoord:

De onderschrijding op de uitgaven voor de zorgbonus heeft betrekking op de zorgbonus 2020 ten behoeve van zorgverleners die werkzaam zijn voor pgb-houders Wlz, Wmo en Jeugdwet. Bij de raming van het benodigde budget was uitgegaan van een aanvraag door 100% van deze doelgroep, om daarmee een budgetoverschrijding te voorkomen. Een lager aanvraagpercentage in de praktijk lag echter voor de hand, doordat niet iedere zorgverlener een uitzonderlijke prestatie in COVID-tijd heeft verricht. In de praktijk is voor circa 23% van deze zorgverleners een bonus aangevraagd, waaruit kan worden afgeleid dat pgb-houders een afgewogen keuze hebben gemaakt bij de vraag of en zo ja welke zorgverleners een uitzonderlijke prestatie hebben verricht in COVID-tijd en daarmee in aanmerking zouden komen voor de bonus.

Antwoord:

De in de ISB-13 opgenomen verlaging van het budget voor de zorgbonus van € 73,5 miljoen heeft betrekking op de toekenning van de zorgbonus 2020 van € 1.000 aan zorgverleners die werkzaam zijn voor pgb-houders Wlz, Wmo en Jeugdwet. Om een budgetoverschrijding te voorkomen bij de pgb-zorgbonus 2020 is uitgegaan van een raming met een aanvraagpercentage van 100%. Pgb-budgethouders hebben een afgewogen keuze hebben gemaakt wie voor de zorgbonus 2020 in aanmerking kwamen. Dit heeft ertoe geleid dat niet het volledig beschikbare budget benut hoefde te worden. Van een te laag vastgesteld bonusbedrag is hierbij geen sprake: de zorgbonus 2020 kende een vast bedrag van netto € 1.000 per zorgprofessional. De verlaging van het budget staat los van de vaststelling van de hoogte en toekenning van de zorgbonus 2021. Voor de zorgbonus 2021 was een apart budget beschikbaar van € 720 mln.

Antwoord:

De COVID-19-tegemoetkomingsregelingen voor 2021 (TASO, TVS en SPUK IJZ) zijn ingericht om mee te ademen met het niveau van beperkende maatregelen en financiële schade in de sector. Door versoepelingen in de beperkende maatregelen is door minder instellingen en voor lagere bedragen aan steun aangevraagd dan er aan budget beschikbaar is gesteld. Daardoor ontstaat een onderbesteding. Het betreft € 59 miljoen op het instrument subsidies en € 26 miljoen op instrument bijdragen aan medeoverheden. Dit leidt tot een totale onderbesteding van 85 miljoen op «Sport verenigt Nederland». Er is dus geen sprake van een doelbewuste korting, maar van een autonome ontwikkeling.