Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 14 februari 2022
Ook volgende generaties moeten kunnen wonen in een Nederland met goede zorg, goed onderwijs, een leefbare omgeving en voldoende koopkracht voor burgers. Om deze publieke voorzieningen en materiële welvaart ook in de toekomst te kunnen bekostigen is het nodig dat we blijven investeren in het duurzaam verdienvermogen van onze economie. Daarvoor is het Nationaal Groeifonds (NGF) opgericht. Deze brief informeert u over de uitkomst van de Toegangspoort van de tweede ronde van het Nationaal Groeifonds. Dit gaat om de technische toets van ingediende voorstellen die voorafgaat aan de inhoudelijke beoordeling van de voorstellen door de Adviescommissie Nationaal Groeifonds (verder: de adviescommissie).
De tweede ronde
In de brief over het kabinetsbesluit over de bekostiging van voorstellen uit de eerste ronde van het Nationaal Groeifonds, zoals met u gedeeld op 9 april 20211, werd ook de start van de tweede ronde aangekondigd. Ook in deze ronde konden alleen departementen voorstellen indienen. Vanaf het startmoment zijn de indienende departementen hard aan de slag gegaan met het identificeren van kansen om het verdienvermogen te vergroten en het ontwikkelen van voorstellen om dit te verwezenlijken. Door middel van Groeiplannen, die gedurende de maand mei 2021 zijn uitgevraagd, zijn veldpartijen (bedrijven, decentrale overheden, burgers, kennisinstellingen etc.) nauw betrokken geweest bij voorstelontwikkeling.
Tot 31 oktober 2021, de sluitingsdatum van de Toegangspoort, zijn er 37 voorstellen ingediend door de departementen. Dit gaat om zes voorstellen in de pijler Infrastructuur, tien voorstellen in de pijler Kennisontwikkeling en 21 voorstellen in de pijler Onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Op de website van het Nationaal Groeifonds2 is een overzicht gepubliceerd van de ingediende voorstellen inclusief een korte beschrijving.
Uitslag Toegangspoort
In november en december van het afgelopen jaar heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) in opdracht van de fondsbeheerders een technische toets – de toegangspoorttoets – uitgevoerd op de ingediende voorstellen. Dit betreft geen inhoudelijke beoordeling, dat is de verantwoordelijkheid van de adviescommissie. De Toegangspoort toetst of het voorstel een uitgewerkt en compleet plan bevat, binnen één van de drie aangewezen pijlers valt, additioneel is aan geplande publieke investeringen en bekostigingsmogelijkheden, een minimale omvang heeft van 30 miljoen euro en tot slot of het voorstel binnen de financiële kaders van het fonds valt en niet-structureel is. De Toegangspoort velt geen inhoudelijk oordeel over de kwaliteit van het voorstel, maar toetst op de concreetheid van het voorstel en de bruikbaarheid van de informatie.
Van de 37 voorstellen voldoen er 35 aan de toegangspoortcriteria en zijn daarom doorgeleid naar de adviescommissie. In de bijlage3 vindt u een lijst met de titels van de doorgeleide voorstellen inclusief de naam van het indienend departement. De twee voorstellen die niet zijn doorgeleid hebben niet voldoende informatie aangeleverd om aan te tonen waarom een bijdrage uit het Nationaal Groeifonds gerechtvaardigd is ten opzichte van bestaande instrumenten en voldoen daarmee niet aan het criterium publieke additionaliteit.
Er zijn in de tweede ronde zes voorstellen ingediend in de infrastructuurpijler. In het coalitieakkoord (Kamerstuk 35 788, nr. 77) is afgesproken dat de infrastructuurpijler uit het Nationaal Groeifonds wordt gehaald. Dit geldt echter niet voor de tweede ronde, omdat deze al liep. Daarop gedurende het proces op ingrijpen vinden wij onredelijk richting de consortia die hebben meegewerkt aan de opgestelde voorstellen. Overigens zijn drie van deze voorstellen hoofdzakelijk en één gedeeltelijk te kenmerken als een voorstel op het terrein van onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Deze zes voorstellen worden dus ook doorgeleid naar de adviescommissie en indien de adviescommissie positief adviseert komen deze in aanmerking voor financiering uit het Nationaal Groeifonds.
Vervolg
De adviescommissie gaat deze voorstellen nu inhoudelijk beoordelen en onderling wegen op basis van vier criteria: de bijdrage aan het duurzaam verdienvermogen, de strategische onderbouwing van het voorstel, de kwaliteit van het plan en de samenwerking en governance. In deze inhoudelijke criteria liggen ook een aantal randvoorwaarden waar het voorstel aan moet voldoen besloten, zoals een positief saldo van maatschappelijke kosten en baten.
Het advies van de adviescommissie volgt naar verwachting eind maart of begin april. Dit zwaarwegende advies zal de basis vormen voor het kabinetsbesluit in april van dit jaar over de toekenning van middelen uit het Nationaal Groeifonds aan deze voorstellen. Dat besluit zal met uw Kamer gedeeld worden conform het proces zoals gevolgd in de eerste ronde en zal worden verwerkt in begrotingswetten die aan Uw Kamer worden voorgelegd ter autorisatie.
De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens
De Minister van Financiën, S.A.M. Kaag