Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 3 december 2021
Met deze brief informeer ik uw Kamer over het koninklijk besluit tot vernietiging van het besluit van de gemeenteraad van de gemeente Westland strekkende de intrekking van het Plan van Scholen 2021–2024.1 Eerder heb ik uw Kamer geïnformeerd over mijn twee besluiten om in de plaats van de gemeenteraad van de gemeente Westland de beslissing te nemen over de stichting van een basisschool.2
Deze vernietiging van een besluit van de gemeente Westland heb ik samen met mijn collega de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voorgedragen aan de Koning. Hier is een langdurig traject aan vooraf gegaan. In 2016 heeft het schoolbestuur Yunus Emre bij de gemeente een verzoek ingediend om een school te kunnen stichten. De gemeente moet een school opnemen op het plan van scholen als de aanvraag aan de wettelijke eisen voldoet. Op 5 juli 2016 heeft de gemeenteraad de school op het Plan van Scholen 2017–2020 gezet. Dit plan behoefde goedkeuring van de toenmalige Staatssecretaris en is destijds vanwege het niet behalen van de stichtingsnorm, niet goedgekeurd. De school ging hier tot tweemaal toe in beroep. Op 24 april 2019 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: Raad van State) geoordeeld dat het schoolbestuur Yunus Emre voldoende belangstelling heeft aangetoond voor een nieuwe school in de gemeente Westland. Met de uitspraak werd de gemeente Westland opgedragen om de school op te nemen op het Plan van Scholen 2020–2023.3 Op 9 juli 2019 heeft de gemeenteraad het Plan van Scholen verworpen. Hierop heb ik een besluit van indeplaatsstelling, tot opname van de school in het Plan van Scholen 2020–2023 genomen.4 De gemeenteraad is tegen dit indeplaatsstellingsbesluit in beroep gegaan bij de Raad van State.
Ter uitvoering van het indeplaatsstellingsbesluit had het college van burgemeester en wethouders in de programmabegroting 2020–2023 reserveringen opgenomen voor de realisatie van deze school. Vervolgens heeft de gemeenteraad die budgetten bij amendement uit de begroting geschrapt. Zo belemmerde de gemeenteraad dat de basisschool van Yunus Emre met ingang van 1 augustus 2020 van start zou kunnen gaan.
In januari 2020 heeft de Raad van State geoordeeld dat het beroep van de gemeenteraad tegen het indeplaatsstellingsbesluit ongegrond is. Hiermee is vast komen te staan dat de bassischool terecht op het Plan van scholen is opgenomen en dat de school voor bekostiging in aanmerking komt. Omdat een meerderheid van de gemeenteraad het niet eens was met de komst van de school, was niet voorzien in budget voor de huisvesting. Ook heeft de gemeenteraad beroep ingesteld tegen het besluit van 23 oktober 2019 waarbij het Plan van Scholen 2020–2023 is goedgekeurd. Op 25 juni 2020 deed de Raad van State uitspraak en daarin heeft deze de verplichting tot opname van de school op het Plan van Scholen herhaald. Ondanks het indeplaatsstellingsbesluit en de uitspraken van de Raad van State, blijft de gemeenteraad zich verzetten tegen de stichting van de school.
Hierop heb ik de gemeenteraad op 6 juli 2020 verzocht de school in het nieuwe Plan van Scholen 2021–2024 op te nemen. Desalniettemin heeft de gemeenteraad het voorgelegde Plan van Scholen 2021–2024 afgewezen. Op 9 juli 2020 heb ik daarop een tweede indeplaatsstellingsbesluit genomen, waarbij de school wordt opgenomen in het Plan van Scholen 2021–2024. Daartegen heeft de gemeenteraad beroep ingesteld bij de Raad van State, welke ze vervolgens heeft ingetrokken. Hierdoor kwam vast te staan dat de school met ingang van komend schooljaar van rechtswege voor bekostiging in aanmerking komt. Op 1 juni 2021 heeft de gemeenteraad het besluit tot vaststelling van het Plan van Scholen 2021–2024 ingetrokken, en daarmee het tweede indeplaaststellingsbesluit dat ik heb genomen. De gemeenteraad was hiertoe niet bevoegd.
Kortom, ondanks dat de Raad van State in deze zaak al meerdere keren een duidelijke uitspraak heeft gedaan dat Yunus Emre in de gemeente Westland een school moet kunnen stichten, probeert een meerderheid van de gemeenteraad Westland deze stichting van de school tegen te houden. De gemeenteraad houdt zich hiermee niet aan de wet en dat raakt aan de grondslagen van onze rechtsstaat. Ondanks mijn verzoek de intrekking van het besluit voor vaststelling van het Plan van Scholen 2021–2024 ongedaan te maken en het voeren van een gesprek hierover met mijn ambtenaren, heeft de gemeenteraad het besluit niet ingetrokken. Ik heb daarom met de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een voordracht tot vernietiging van het besluit van de gemeenteraad van Westland gedaan. Hiervoor is het proces en daarmee de escalatieladder voor vernietiging doorlopen.5 Met dit vernietigingsbesluit, komt de school Yunus Emre weer terug op het Plan van Scholen 2021–2024 van de gemeente, met als start schooljaar 2022–2023. De volgende stap is dat de gemeente in huisvesting dient te voorzien voor de school, dit is een wettelijke taak. De school moet volgend schooljaar kunnen starten.
De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, A. Slob