Gepubliceerd: 29 juni 2021
Indiener(s): Arie Slob (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (CU), Ingrid van Engelshoven (minister onderwijs, cultuur en wetenschap) (D66)
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-35877-2.html
ID: 35877-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A Artikelgewijze toelichting bij het wetsvoorstel

Wetsartikelen 1 tot en met 3

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2021 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Normaliter wordt nieuw beleid pas in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Echter, de uitvoering van de maatregelen die in de tiende Incidentele Suppletoire Begroting zijn opgenomen, te weten plafondcorrectie middelen Nationaal Programma Onderwijs en extra middelen boekenvak, kan niet wachten tot formele autorisatie van beide kamers der Staten-Generaal. Voor de indiening van deze tiende Incidentele Suppletoire Begroting is uw Kamer vooraf geïnformeerd per brief van 25 juni 2021 over «Verdeling achterstandsmiddelen en aanpak studievertraging ontstaan door de coronacrisis te voorkomen» (Kamerstukken II 2020/21, 35 570, nr. 255) en per brief over «Heroverweging steunpakket in het derde kwartaal en aankondiging steunpakket vierde kwartaal» (Kamerstukken II 2020/21, .. ..., nr. ...).

In de Kamerbrief over de verdeling van de achterstandsmiddelen is vermeld dat middelen van 2022 naar 2021 geschoven worden middels een plafondcorrectie om een uitvoerbaar betaalritme voor DUO te realiseren. Om financiële zekerheid te bieden aan scholen en om de uitvoering van de maatregelen niet in het geding te laten komen, is spoed geboden. De verplichtingen worden begin juli 2021 aangegaan en de daadwerkelijke betaling vindt aan het begin van schooljaar 2021/22 plaats.

In de Kamerbrief, waarin uitvoering aan de motie Romke de Jong wordt gegeven, is aangegeven dat er € 20,0 miljoen vrij wordt gemaakt in het steunpakket ten behoeve van de fysieke boekhandel. Overleg over de uitvoering van de motie is momenteel nog gaande tussen het Ministerie van OCW, het Letterenfonds en het boekenvak. Dit overleg is met name gericht op een rechtmatige, snelle en controleerbare uitvoering van de motie. In verband hiermee zal ook een staatssteuntoets plaatsvinden. Vervolgens is het noodzakelijk om op korte termijn voor de voorbereiding en de uiteindelijke uitvoering van de maatregel spoedig verplichtingen aan te gaan. Dit bedrag wordt als projectsubsidie beschikt aan het Nederlands Letterenfonds.

Omdat niet kan worden gewacht op de Begroting 2022 worden de middelen nu toegevoegd aan de OCW-begroting middels deze tiende Incidentele Suppletoire Begroting. Met het voorgaande wordt gehandeld conform artikel 2.27, tweede lid, van de Comptabiliteitswet 2016.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

Wetsartikel 2

De vaststelling van de begrotingsstaat geschiedt in duizenden euro's.

Wetsartikel 3

Dit artikel regelt de inwerkingtreding van deze wet.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, I.K. van Engelshoven

De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, A. Slob

B Begrotingstoelichting

1. Inhoudelijke toelichting

Dit onderdeel van de memorie van toelichting bestaat uit een inhoudelijk deel en een artikelsgewijs deel. Per beleidsartikel wordt een overzicht van de wijzigingen gegeven, inclusief toelichting. Daarbij worden mutaties groter of gelijk aan onderstaande staffel toegelicht:

Omvang begrotingsartikel

(stand ontwerpbegroting in € miljoen)

Beleidsmatige mutaties

(ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties

(ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1000

5

10

=> 1000

10

20

Het Nationaal Programma Onderwijs neemt stevige maatregelen om school- en studievertraging ontstaan door de coronacrisis te voorkomen, opgelopen vertraging waar mogelijk zo snel mogelijk in te halen en het mentaal welzijn van leerlingen en studenten te herstellen. De budgettaire verwerking hiervan heeft plaatsgevonden bij Voorjaarsnota 2021. In deze tiende Incidentele Suppletoire Begroting worden middelen van 2022 naar 2021 geschoven, zodat DUO een uitvoerbaar betaalritme kan realiseren. Hiermee wordt het vaste bedrag per leerling in het voortgezet onderwijs (circa € 700) en het bedrag voor de leerlingen in Caribisch Nederland in het primair en voortgezet onderwijs geheel in 2021 uitbetaald voor het schooljaar 2021/22. In totaal wordt er € 151,2 miljoen aan middelen van 2022 naar 2021 geschoven middels een plafondcorrectie. Hierover is de Tweede Kamer geïnformeerd per brief van 25 juni 2021 over «Verdeling achterstandsmiddelen en aanpak studievertraging ontstaan door de coronacrisis te voorkomen» (Kamerstukken II 2020/21, 35 570, nr. 255).

Daarnaast wordt in de tiende Incidentele Suppletoire Begroting een bedrag van € 20,0 miljoen beschikbaar gesteld in 2021 ten behoeve van de fysieke boekhandel, waarmee uitvoering wordt gegeven aan de Motie van het lid Romke de Jong c.s. Hierover is de Tweede Kamer geïnformeerd per brief eind juni 2021 over «Heroverweging steunpakket in het derde kwartaal en aankondiging steunpakket vierde kwartaal» (Kamerstukken II 2020/21, .. ..., nr. ...).

2. Budgettaire consequenties beleidsartikelen

Beleidsartikel 1. Primair onderwijs

Tabel 1 Budgettaire gevolgen van beleid art. 1 (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2021 (incl. ISB, NvW en amendementen)

Stand na 1e suppletoire begroting 2021

Mutaties 10e Incidentele Suppletoire Begroting

Stand na 10e Incidentele Suppletoire Begroting

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Verplichtingen

12.586.750

14.939.622

0

14.939.622

0

0

0

0

Totale uitgaven

12.556.750

13.520.659

0

13.520.659

0

0

0

0

waarvan juridisch verplicht (%)

               
                 

Bekostiging

11.484.994

12.381.537

1.682

12.383.219

0

0

0

0

Bekostiging po-instellingen

11.176.268

11.448.528

 

11.448.528

       

Bekostiging Caribisch Nederland

19.991

22.271

1.682

23.953

– 1.682

     

Prestatiebox

178.716

197.209

 

197.209

       

Aanvullende bekostiging

80.019

75.236

 

75.236

       

Aanpak lerarentekort G5

30.000

30.696

 

30.696

       

Aanvullende bekostiging Nationaal Programma Onderwijs

0

607.597

 

607.597

       

Subsidies (regelingen)

449.569

452.336

0

452.336

0

0

0

0

Onderwijsvoorziening jonggehandicapten

23.200

23.723

 

23.723

       

Nederlands onderwijs buitenland

12.600

13.319

 

13.319

       

Humanistisch vormend en godsdienstonderwijs

13.130

13.879

 

13.879

       

Inhaal- en ondersteuningsprogramma's

126.700

126.700

 

126.700

       

Extra hulp voor de klas

204.000

204.000

 

204.000

       

Overige subsidies

69.939

70.715

 

70.715

       

Opdrachten

54.960

56.669

0

56.669

0

0

0

0

Opdrachten

23.560

25.269

 

25.269

       

Sneltesten

31.400

31.400

 

31.400

       

Bijdragen aan agentschappen

30.895

37.547

0

37.547

0

0

0

0

Dienst Uitvoering Onderwijs

30.895

37.547

 

37.547

       

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

7.731

7.372

0

7.372

0

0

0

0

Stichting Vervangingsfonds en Particpatiefonds

5.228

4.814

 

4.814

       

UWV

2.503

2.558

 

2.558

       

Bijdragen aan medeoverheden

528.601

585.198

0

585.198

0

0

0

0

Gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid

508.909

520.452

 

520.452

       

Caribisch Nederland

19.692

17.908

 

17.908

       

Scholenprogramma Groningen

0

3.000

 

3.000

       

Nationaal Programma Onderwijs

0

43.838

 

43.838

       

Bijdragen aan (andere) begrotingshoofdstukken

0

0

0

0

0

0

0

0

Brede scholen

0

0

 

0

       

BES(t)4kids

0

0

 

0

       

Ontvangsten

15.961

28.861

0

28.861

0

0

0

0

Toelichting

Het financieel instrument «Bekostiging» wordt middels een plafondcorrectie van € 1,7 miljoen verhoogd in 2021 en in 2022 met ditzelfde bedrag verlaagd.

Beleidsartikel 3. Voortgezet onderwijs

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid art.3 (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2021 (incl. ISB, NvW en amendementen)

Stand na 1e suppletoire begroting 2021

Mutaties 10e Incidentele Suppletoire Begroting

Stand na 10e Incidentele Suppletoire Begroting

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Verplichtingen

9.277.818

11.015.335

149.493

11.164.828

– 149.493

0

0

0

Totale uitgaven

9.341.636

10.097.507

149.493

10.247.000

– 149.493

0

0

0

waarvan juridisch verplicht (%)

               
                 

Bekostiging

8.805.893

9.425.556

230.493

9.656.049

– 230.493

0

0

0

Bekostiging vo-instellingen

8.658.684

8.873.341

– 65.624

8.807.717

65.624

     

Resultaatafhankelijke bekostiging vsv aan vo-instellingen

17.648

18.057

 

18.057

       

Bekostiging Caribisch Nederland

17.787

18.061

1.938

19.999

– 1.938

     

Prestatiebox

0

7.743

 

7.743

       

Aanvullende regeling strategisch personeelsbeleid, begeleiding starters en thuiszitters

107.234

107.234

0

107.234

       

Aanvullende regelingen leerlingendaling1

4.540

4.645

0

4.645

       

Aanvullende bekostiging Nationaal Programma Onderwijs

0

396.475

294.179

690.654

– 294.179

     

Subsidies (regelingen)

306.964

385.319

– 81.000

304.319

81.000

0

0

0

Stichting Kennisnet (basissubsidie) po, vo, mbo

19.540

19.966

 

19.966

       

Pilots lente- en zomerscholen vo

9.000

9.000

 

9.000

       

Nieuwe leerweg

12.000

9.263

 

9.263

       

Inhaal- en ondersteuningsprogramma's

94.000

94.000

 

94.000

       

Extra hulp voor de klas

112.000

112.000

 

112.000

       

Overige subsidies

60.424

141.090

– 81.000

60.090

– 21.000

     

Nationaal Programma Onderwijs regeling brede brugklas

0

0

0

0

102.000

     

Opdrachten

118.045

135.161

0

135.161

0

0

0

0

Opdrachten

19.495

36.611

 

36.611

       

Sneltesten

98.550

98.550

 

98.550

       

Bijdragen aan agentschappen

64.596

66.784

0

66.784

0

0

0

0

Dienst Uitvoering Onderwijs

64.596

66.784

 

66.784

       

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

45.858

56.374

0

56.374

0

0

0

0

College voor Toetsen en Examens

4.680

12.311

 

12.311

       

SLOA: onderwijs ondersteunende instellingen

41.178

44.063

 

44.063

       

Bijdragen aan medeoverheden

0

28.027

0

28.027

0

0

0

0

Nationaal Programma Onderwijs

0

28.027

 

28.027

       

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

280

286

0

286

0

0

0

0

GRAZ (ECML) en PISA

280

286

 

286

       

Ontvangsten

7.391

7.391

 

7.391

0

0

0

0

X Noot
1

Dit budget is in 2020 ook beschikbaar en maakt onderdeel uit van de regel: «bekostiging vo-instellingen»

Toelichting

Het financieel instrument «Bekostiging» wordt middels een plafondcorrectie van € 230,5 miljoen verhoogd in 2021 en in 2022 met ditzelfde bedrag verlaagd.

Het financieel instrument «Subsidies (regelingen)» wordt middels een plafondcorrectie van € 81,0 miljoen verlaagd in 2021 en in 2022 met ditzelfde bedrag verhoogd. De middelen voor de regeling brede brugklas zijn eerst overgeboekt naar het juiste budget en vervolgens heeft een plafond correctie plaatsgevonden. In 2021 is een 0 te zien op het budget van de regeling brede brugklas, omdat het budget eerst bij wordt geboekt en vervolgens wordt gecorrigeerd middels een plafondcorrectie met hetzelfde bedrag.

Beleidsartikel 14. Cultuur

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid art. 14 (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting 2021 (incl. ISB, NvW en amendementen)

Stand na 1e suppletoire begroting 2021

Mutaties 10e Incidentele Suppletoire Begroting

Stand na 10e Incidentele Suppletoire Begroting

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Mutatie 2025

Verplichtingen

614.519

777.840

20.000

797.840

0

0

0

0

Totale uitgaven

1.299.772

1.394.992

20.000

1.414.992

0

0

0

0

waarvan juridisch verplicht (%)

               
                 

Bekostiging

1.103.831

1.182.432

0

1.182.432

0

0

0

0

Culturele basisinfrastructuur vierjaarlijkse instellingen

260.287

267.707

 

267.707

       

Culturele basisinfrastructuur vierjaarlijkse fondsen

307.261

355.295

 

355.295

       

Huisvesting erfgoed

0

0

 

0

       

Beheer en onderhoud collecties erfgoed

0

0

 

0

       

Museale instellingen met een wettelijke taak

256.572

287.995

 

287.995

       

Stelseltaken openbare bibliotheekvoorzieningen

23.637

23.867

 

23.867

       

Digitale openbare bibliotheek

16.536

19.118

 

19.118

       

Bibliotheekvoorziening leesgehandicapten

12.290

12.537

 

12.537

       

Monumentenzorg

179.340

179.736

 

179.736

       

Archieven incl. Regionale Historische Centra

27.180

29.068

 

29.068

       

Flankerend beleid huisvesting

6.681

6.818

 

6.818

       

Cultuureducatie met Kwaliteit

14.047

291

 

291

       

Subsidies (regelingen)

128.036

141.161

20.000

161.161

0

0

0

0

Verbreden inzet cultuur

7.454

7.620

 

7.620

       

Internationaal cultuurbeleid (incl. HGIS)

7.399

8.356

 

8.356

       

Programma leesbevordering

3.850

4.215

 

4.215

       

Creatieve Industrie

2.085

1.437

 

1.437

       

Monumentenzorg

135

137

 

137

       

Erfgoed en fysieke leefomgeving

0

0

 

0

       

Specifiek cultuurbeleid

105.289

114.700

20.000

134.700

       

Subsidies Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

1.824

4.696

 

4.696

       

Opdrachten

22.692

24.861

0

24.861

0

0

0

0

Beleidsonderzoek, evaluaties en kennisbasis

2.091

1.634

 

1.634

       

Monumentenzorg

0

0

 

0

       

Archeologie

0

0

 

0

       

Erfgoed en fysieke leefomgeving

0

0

 

0

       

Opdrachten Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

8.004

13.169

 

13.169

       

Overige opdrachten

12.597

10.058

 

10.058

       

Bijdragen aan agentschappen

42.315

43.562

0

43.562

0

0

0

0

Nationaal Archief

42.315

43.562

 

43.562

       

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

2.898

2.976

 

2.976

0

0

0

0

Ontvangsten

494

13.308

 

13.308

0

0

0

0

Toelichting

Het financieel instrument «Subsidies (regelingen)» wordt in 2021 incidenteel verhoogd met € 20,0 miljoen.