Nr. 11 LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

De commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heeft een aantal vragen voorgelegd aan de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking over het Rapport Resultaten verantwoordingsonderzoek 2020 bij Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (Kamerstuk 35 830 XVII, nr. 2).

De Minister heeft deze vragen beantwoord bij brief van 8 juni 2021. Vragen en antwoorden zijn hierna afgedrukt.

De fungerend voorzitter van de commissie, De Roon

Adjunct-griffier van de commissie, Meijers

Antwoord:

Voor niet geoormerkte bijdragen aan internationale organisaties, bepaalt de OESO/DAC jaarlijks welk gedeelte van de uitgaven kwalificeren als ODA (het zogenaamde ODA coëfficiënt).

Antwoord:

In 2020 werd ongeveer 17,1 procent van het totale netto ODA budget in Nederland besteed. Hiervan was ongeveer 10,5 procent voor kosten van de eerstejaarsopvang van asielzoekers en 6,6 procent voor uitvoeringskosten van onder andere het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Antwoord:

Er is ongeveer EUR 126,5 miljoen uitgetrokken voor het vergroten van sociaaleconomische weerbaarheid.

Antwoord:

Activiteit naam	Uitvoerende organisatie	Land / regio	Uitgaven 2020
DRA_JR_Nigeria COVID-19	Save The Children	Nigeria	1,0
DRA_Add Covid-19 Syria GCA JR	Zoa Vluchtelingenzorg	Syrië	0,7
Educat Cannot Wait COVID-19 Res	UNICEF	Wereldwijd	6,0
DRA Acute Block Grant COVID-19	Cordaid	Wereldwijd	6,0
DRA_DRC_JR_Add Covid-19	World Vision	Democratische Republiek Congo	1,0
DRA JR_Somalia_Add Covid-19	Oxfam Novib	Somalië	1,0
Covid-19 Terre de Hommes Iraq	Terre Des Hommes	Irak	1,0
Covid-19 CERF 2019–2021	Unocha (Office Coordination Of Humanitar Ian Aff)	Wereldwijd	24,0
Covid-19_SavetheChildren Lebanon	Save The Children	Libanon	1,0
Covid-19 ABAAD Lebanon response	ABAAD	Libanon	1,0
DRA_Syrie_JR_Covid-19	Stichting War Child	Syrië	0,3
ACC Laboratory Capacity for COVID-19	Pharm Acces Foundation	Ghana	0,2
Access to COVID 19 Tools Accelerator	Find – Foundation For Innovative New Dia Gnostics	Wereldwijd	5,0
ADD SDG Performance Fund 2.0 COVID-19	Ministry Of Health	Ethiopië	3,6
COT – COVID-19 Benin	Ministere De L'Economie Et Finances	Benin	0,2
COVID-19 – Bijdrage ALSF	African Legal Support Facility	Regionaal Afrika	3,0
COVID-19 – D4D Fund phase 1 – 2018–2023	Imf (Int. Monetary Fund)	Wereldwijd	2,0
COVID-19 – Debt Man Facility Phase III	The World Bank	Wereldwijd	1,8
COVID-19 – DMFAS – 2020–2023	Unctad	Wereldwijd	0,8
COVID-19 – IMF – CCRT	Imf (Int. Monetary Fund)	Wereldwijd	15,0
COVID-19 / IMF PRGT subsidy account	Imf (Int. Monetary Fund)	Wereldwijd	8,5
COVID-19 ADD PSNP IV COVID	The World Bank	Ethiopië	11,7
COVID-19 GAIN Keeping Foodmarkets work.	GAIN (Global Alliance For Improved Nutrition) For PPP Only	Wereldwijd	5,5
COVID-19 Gavi Covax AMC	Gavi Alliance Secretariat	Wereldwijd	5,0
COVID-19 HIF – Medical Credit Fund	Health Insurance Fund	Wereldwijd	7,5
COVID-19 KAM Covid Response in Uganda	Amref Health Africa in Uganda	Oeganda	0,2
COVID-19 KIG response detention centres	International Committee of the Red Cross ICRC	Rwanda	0,3
COVID-19 MAP Cash Transfers	The World Bank	Mozambique	4,5
COVID-19 Oxfam response to the pandemic	Oxfam Novib	Wereldwijd	1,4
COVID-19 Partners for Resilience (27551)	Nederlandse Rode Kruis (NRK)	Wereldwijd	1,4
COVID-19 response GFF	The World Bank	Wereldwijd	10,0
COVID-19 Rural Poor Stimulus Facility	International Fund For Agricultural Deve Lop.(Ifad)	Wereldwijd	6,0
COVID-19 SafeTrade TMEA	Trademark East Africa Ltd	Regionaal Afrika	3,0
COVID-19 SNV Core Africa (4#819)	SNV	Wereldwijd	1,5
COVID-19 UNICEF support to reduction	UNICEF	Regionaal Afrika	7,5
COVID-19: Afritac West 1 + East	Imf (Int. Monetary Fund)	Regionaal Afrika	4,0
COVID-19: Contr to the Humanitarian Fund	Unocha (Office Coordination Of Humanitar Ian Aff)	Jemen	4,6
Covid-19: Contribution to the SCHF	Unocha (Office Coordination Of Humanitar Ian Aff)	Syrië	4,3
Covid-19:Contr CAR, Somalia, South Sudan	UNDP	Wereldwijd	5,0
DDE – DGGF2 Response Facility COVID-19	Pricewaterhousecoopers	Wereldwijd	15,0
DRA Acute Block Allocatie – COVID-19	Cordaid	Wereldwijd	1,5
DRA Joint Response CAR COVID-19	Cordaid	Centraal-Afrikaanse Republiek	1,0
DRA joint Response Yemen COVID-19	Care International	Jemen	1,0
DRA JR Sudan – Covid-19	Plan Nederland	Soedan	1,0
DRA Save the Children Z-Soedan COVID-19	Save The Children	Zuid-Soedan	1,5
DSH – Bijdrage ICRC – COVID-19	International Committee of the Red Cross ICRC	Wereldwijd	10,0
DSH –:DRC and South Sudan HF – Covid-19	UNDP	Regionaal Afrika	6,1
DSH_COVID-19 gerelat.bijdrage NRK 2020	Nederlandse Rode Kruis (NRK)	Wereldwijd	5,0
EQRSA	Mercy Corps	Libanon	0,9
IFRC_COVID-19 related Cor Contr 2020	Nederlandse Rode Kruis (NRK)	Wereldwijd	2,0
MAP COVID-19 Emergency Resp.Young Africa	Young Africa International HUB Trust	Mozambique	1,1
SUDAN FAMILY SUPP PROGR (SFSP) COVID-19	Ibrd-International Bank For Reconstructi On And Dev	Soedan	6,2
UN COVID-19 – Response & Recovery	UNDP	Wereldwijd	15,0
WASH FIRST_COVID-19 response_4–454	Simavi	Wereldwijd	6,0
WHO COVID-19 SPRP Contriburion	WHO/WHP – World Health Organization	Wereldwijd	7,5
NRK Blokallocatie 2018	Nederlandse Rode Kruis (NRK)	Niet gespecificeerd Wereldwijd	6,3
WHO – Contingency Fund for Emergencies	WHO/WHP – World Health Organization	Niet gespecificeerd Wereldwijd	5,0
Totaal			258,4

Antwoord:

In 2020 is binnen het ministerie afgesproken dat in 2022 een sterker geconcentreerd activiteitenpakket moet zijn gerealiseerd. Het streven is een vermindering met gemiddeld een kwart van het aantal activiteiten, op alle OS-beleidsthema’s. In dat proces worden vrijvallende middelen zoveel mogelijk gebruikt voor het opschalen van activiteiten die goede resultaten hebben laten zien en die door opschaling een grotere impact kunnen realiseren. Daarnaast wordt er naar gestreefd het aantal centraal gefinancierde activiteiten dat in slechts een land wordt uitgevoerd met gemiddeld 1/3 te verminderen.

Antwoord:

Deze komen in de jaren 2020–2023 tot uitgaven.

Antwoord:

Beleidsdoelen kunnen worden gerealiseerd door diplomatieke inspanningen, door financiering van activiteiten, of door een mix van beide. De uitgaven voor buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking betreffen in verreweg de meeste gevallen subsidies en bijdragen aan externe partners, die daarmee activiteiten uitvoeren. Dit is de afgelopen 4 jaar niet wezenlijk veranderd.

Antwoord:

De hogere ontvangsten bestaan enerzijds uit een onttrekking aan de begrotingsreserve ter dekking van de verstrekte wisselfinancieringen door Atradius/DSB. Anderzijds bestaan de ontvangsten uit ontvangen premies voor afgegeven garanties en aflossingen op eerder verstrekte wisselfinancieringen. De ontvangsten worden gedurende het jaar gemonitord en aan het einde van het boekjaar verrekend met de begrotingsreserve.

Antwoord: De verplichtingen worden gedurende het jaar aangegaan.

Antwoord:

Het betreft de afgegeven garanties en verstrekte wisselfinancieringen door Atradius Dutch State Business.

Antwoord:

Effectiviteit van de uitgave van Nederlandse vrijwillige bijdragen via internationale organisaties wordt van Nederlandse zijde zorgvuldig gemonitord op basis van gemaakte afspraken ten aanzien van effectiviteit en resultaatbereiking. De effectiviteit van bestedingen van verplichte Nederlandse bijdragen wordt door onafhankelijke interne en externe, auditors en interne en externe monitoring- en evaluatiemechanismen en -afdelingen van de internationale organisaties gecontroleerd. De betreffende rapportages worden jaarlijks ter goedkeuring voorgelegd aan de toezichthoudende raden. Nederland houdt als lid van deze toezichthoudende raden actief toezicht hierop. Daarnaast wordt, voor de op thema gefinancierde activiteiten, additioneel monitoring uitgeoefend door het ministerie en ambassades.

Antwoord:

Antwoord:

De aan ODA toerekenbare uitgaven voor de eerstejaarsopvang van asielzoekers voor 2017 tot en met 2020 zijn als volgt:

x EUR 1.000	2017	2018	2019	2020
eerstejaarsopvang asielzoekers	736.560	482.072	441.085	492.792

Antwoord:

Sinds het kabinet-Rutte II neemt Nederland 0,7% van het BNI, minus € 1,4 miljard als uitgangspunt voor de berekening van het ODA-budget, het ODA-plafond (zie ook bijlage 3 van HGIS nota en HGIS jaarverslag).

De gerealiseerde netto ODA-prestatie van 0,59% over 2020 is de resultante van deze kaders en de aanvullende COVID-19 afspraken over 2020. Daarnaast wijkt, vanwege de hoger dan voorspelde groei van het BNI, de ODA-prestatie over 2020 iets af van de verwachtingen. Voor het behalen van het ODA-doel van 0,7% BNI in 2030, zoals het kabinet in de beleidsnota «Investeren in Perspectief» heeft aangegeven, moeten stappen worden gezet die passen binnen de herbevestiging van de internationale afspraak om weer toe te werken naar een ODA-budget van 0,7 procent van het BNI in 2030.

Antwoord:

Volgens de meest recent vastgestelde cijfers, over 2020, waren de aan ODA toerekenbare kosten voor de opvang van eerstejaars asielzoekers EUR 492,8 miljoen en waren de totale netto ODA-uitgaven EUR 4.702,6 miljoen. Dit komt neer op een percentage van 10,5% over 2020.

Antwoord:

Het is de verantwoordelijkheid van de Minister van Buitenlandse Zaken om te sturen op het ODA-plafond (cf. afspraken uit het Regeerakkoord) en te zorgen voor een nette realisatie van het totale ODA-budget (in beginsel geen over- of onderbestedingen). De uitgaven voor ontwikkelingssamenwerking worden deels bepaald door externe (onvoorziene) omstandigheden die tot vertraging in uitgaven kunnen leiden. Door met overprogrammering te werken wordt er op voorhand rekening gehouden dat sommige geplande uitgaven (nog) niet kunnen worden gedaan. Op basis van ervaringen uit het verleden is gebleken dat een overprogrammering van ongeveer EUR 150 miljoen ten tijde van de eerste suppletoire begroting in de praktijk een goed uitgangspunt is om aan het einde van het jaar tot een nette ODA-realisatie te komen.

x EUR 1.000	2018	2019	2020	2021
Stand artikel 5.4 (Verdeelartikel) voor betreffende jaar ten tijde van de Ontwerpbegroting	– 41.575	101.248	1.088	69.220
Stand artikel 5.4 (Verdeelartikel) voor betreffende jaar ten tijde van de vastgestelde begroting	2.321	50.248	1.088	69.220
Stand artikel 5.4 (verdeelartikel) voor betreffende jaar ten tijde van de Voorjaarsnota	55.204	– 114.970	– 87.821	1.798
Stand artikel 5.4 (verdeelartikel) voor betreffende jaar ten tijde van de Najaarsnota	– 56.273	– 44.937	11.475	–

Antwoord:

Dit betreft een fout in de interne verwerking door de decentrale controlfunctie. In vier gevallen waren nog niet de juiste financiële en/of inhoudelijke rapportages aangeleverd maar is wel het voorschot afgeboekt.

Antwoord:

Antwoord:

De Auditdienst Rijk controleert financiële transacties die ten grondslag liggen aan het departementale jaarverslag via een statistische steekproef. Deze steekproef is representatief voor alle financiële transacties gedurende het verantwoordingsjaar. Het werken met een steekproef brengt met zich mee dat geen absolute zekerheid kan worden gegeven. Daarom is sprake van de meest waarschijnlijke fout en onzekerheid. Voor een uitspraak zonder voorbehoud zouden alle financiële transacties in een verantwoordingsjaar moeten worden gecontroleerd. De meest waarschijnlijke fout of meest waarschijnlijke onzekerheid is de fout of onzekerheid die men verwacht te vinden als men de rest van de populatie integraal zou controleren.

Antwoord:

De Auditdienst Rijk heeft op artikel 5 in haar steekproef een fout geconstateerd die de statistische tolerantiegrenzen in haar accountantscontrole overschrijdt. Dat betreft een betaling aan een multilaterale organisatie op een moment dat de middelen bij nader inzien nog niet nodig waren. De betaling had later kunnen plaatsvinden. In 2021 worden de overeengekomen middelen alsnog besteed aan de doelen zoals deze zijn beoogd.

Antwoord:

Er is aan de organisatie betaald terwijl op het betaalmoment de middelen nog niet nodig waren. De betaling had later kunnen plaatsvinden. In 2021 worden de overeengekomen middelen alsnog besteed aan de doelen zoals deze zijn beoogd.

Antwoord:

Uit de steekproef waarmee de Auditdienst Rijk transacties controleert (zie het antwoord bij vraag 20) kunnen zowel een maximale fout als een meest waarschijnlijke fout voorkomen. Of de tolerantiegrenzen worden overschreden wordt bepaald door de maximale fout. De meest waarschijnlijke fout is lager dan de maximale fout. Het kan dus zijn dat de tolerantiegrenzen wel worden overschreden door de maximale fout, maar niet door de meest waarschijnlijke fout.

Antwoord:

Zie vraag 5.

Antwoord:

Uitvoerende organisaties rapporteren in de loop van dit jaar de eerste resultaten van de corona-bestedingen. Dat betekent dat we hierover zullen rapporteren in het Jaarverslag en de resultatenrapportage over 2021 (die gepubliceerd worden in mei 2022).

Antwoord:

De keuze voor steun aan de 45 landen is gebaseerd op aanvragen die Nederland heeft ontvangen. In alle gevallen is er sprake geweest van een concrete hulpvraag, maar niet in alle gevallen van overheden uit die landen zelf. Aanvragen waren ook afkomstig van lokale en internationale NGO's, onderzoeksorganisaties, publiek-private partnerschappen (PPP’s), het bedrijfsleven en multilaterale instellingen.

Antwoord:

De Algemene Rekenkamer stelt in het rapport dat de Minister voor BHOS als een van de weinige bewindspersonen de geldstroom voor corona apart heeft bijgehouden. BHOS heeft ervoor gekozen dit in de administratie zo in te richten.

Antwoord:

Het is in tijden van crisis van belang dat geld en goederen gecoördineerd worden ingezet waar de nood het hoogst is, en voor de doelen die de hoogste prioriteit hebben. Vanwege de kennis en expertise van een aantal multilaterale organisaties en hun wereldwijde presentie is ervoor gekozen een aanzienlijk deel van de middelen via hen te kanaliseren.

Antwoord:

Positief. Bij de toewijzing van middelen is, zoals eerder toegelicht, gekozen voor kanalisering via beproefde, deskundige organisaties, die bewezen hebben in staat te zijn om de juiste prioriteiten (inhoudelijk en geografisch) te stellen tijdens een crisis zoals de pandemie. Wanneer tijdens een crisis alle donoren hun bijdragen aan deze organisaties zouden gaan oormerken vermindert dat de effectiviteit van hulpverlening en bestaat het risico dat sommige landen teveel en andere te weinig hulp krijgen.

Antwoord:

De betrokken budgethouders van het ministerie hebben in 2020 plannen gemaakt over hoe zij het streven om gemiddeld het aantal activiteiten met een kwart terug te brengen gaan realiseren, evenals de beperking met, gemiddeld, een derde van het aantal centraal gefinancierde activiteiten dat in slechts een land wordt uitgevoerd. De voortgang hiervan wordt regelmatig gemonitord als onderdeel van de interne aansturing binnen het Directoraat-Generaal voor Internationale Samenwerking (DGIS). Aangezien de meeste programma’s en projecten een looptijd hebben van meerdere jaren zal de beoogde reductie en parallelle opschaling vanaf 2022 zijn beslag moeten krijgen.

Antwoord:

Doorgaans door Nederlandse ambassades, die op hun verzoek de mogelijkheid hadden om bij hoge nood snel en flexibel een beperkt aantal kleine interventies te financieren, in aanvulling op de grotere financiële bijdragen vanuit Den Haag.

Antwoord:

Intern is vooral de laatste twee jaar door en met alle geledingen die betrokken zijn bij de uitvoering van het OS-beleid veel gesproken over de wenselijkheid om het activiteitenpakket sterker te concentreren en is het besef toegenomen dat hiermee winst te behalen valt: minder beheerlast en meer ruimte voor monitoring en kwaliteitsverbetering in de uitvoering, voor meer impact.

Antwoord:

Intern zijn concrete doelen gesteld, extern wordt waar mogelijk aan betrokkenen (samenwerkingspartners en maatschappelijke contacten) aangegeven dat de thematische stapeling binnen het OS-beleid tegen grenzen aanloopt, evenals het aantal activiteiten in uitvoering.

Antwoord:

Het Ministerie van Buitenlandse zaken stelt de suppletoire begroting Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking op conform de Rijksbegrotingsvoorschriften. Die schrijven voor dat mutaties ten opzichte van de Ontwerpbegroting worden toegelicht waarbij per begrotingsartikel wordt ingegaan op de mutatie van het (sub) artikel en de belangrijkste oorzaken daarvan. In de Eerste Suppletoire begroting 2020 is ook ingegaan op bijdragen vanuit de (sub) artikelen aan het Covid-steunpakket. De (sub)artikelen zijn overigens veelal thematisch van aard.

Antwoord:

Dit betreft de verlaging van de uitgavenbegroting op artikel 4.3 ter dekking van uitgaven aan corona-activiteiten elders binnen de BHOS-begroting. Deze verlaging is toegelicht bij de 1^e en 2^e suppletoire begroting. De verlaging kon worden opgevangen doordat lopende programma’s in het kader van veiligheid en rechtstaatontwikkeling een lager dan verwachte liquiditeitsbehoefte kende door vertraging in de uitvoering als gevolg van de COVID-19 pandemie.

Antwoord:

Antwoord:

Antwoord: