Nr. 4 MEMORIE VAN TOELICHTING

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 afzonderlijk bij wet vastgesteld en ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in:

• 1. de begrotingsstaat van het Infrastructuurfonds.

Mede naar aanleiding van overleg met uw Kamer zijn in aanvulling op deze regelgeving voor dit fonds de onderstaande punten verwerkt voor de Slotwet:

• – Naar aanleiding van de motie van de leden Van Helvert en Van Veldhoven (Kamerstukken II, 2015–2016, 34 475 XII, nr. 12) worden bij alle begrotingsartikelen op het Infrastructuurfonds en Deltafonds groter dan € 1 miljard de begrotingsmutaties boven de € 5 miljoen toegelicht. Dit heeft als praktische uitwerking dat bij de artikelen tussen de € 200 miljoen en € 1 miljard de ondergrens voor technische mutaties ook neerwaarts is bijgesteld. Voor beleidsmatige mutaties was er bij de artikelen van deze omvang reeds sprake van een ondergrens van € 5 miljoen. De norm voor het toelichten van de begrotingsmutaties op het niveau van artikelonderdeel is als volgt:

De toelichting op dit wetsvoorstel is als volgt opgebouwd.

• 1. Allereerst is de begroting(wet)staat voor het Infrastructuurfonds voor het jaar 2020 opgenomen. Deze dient ter autorisatie van de mutaties die op artikelniveau in de verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenramingen worden voorgesteld.

• 2. Via de artikelsgewijze toelichting (paragraaf 2.1) worden alle mutaties op het niveau van het artikelonderdeel zichtbaar gemaakt, en waar zinvol en relevant, ook toegelicht. Dit rekening houdend met de norm zoals hierboven is aangegeven.

• 3. Als onderdeel van de artikelsgewijze toelichting is in de verdiepingsbijlage (paragraaf 3.1) door middel van een meerjarige mutatietabel op artikelonderdeelniveau de aansluiting gemaakt tussen de vorige stand van de begroting en de nu voorgestelde stand. Dit voor de volledige looptijd van het fonds.

• 4. Tenslotte zijn in de verdiepingsbijlage (paragraaf 2.3) van dit wetsvoorstel de MIRT projecttabellen met de realisatieprojecten alsmede de verkenningen en planuitwerking programma’s opgenomen waarin de begrotingsmutaties op projectniveau zichtbaar zijn gemaakt. Deze MIRT- tabellen zijn in ieder geval voorzien van toelichtingen indien sprake is:

  - van een wijziging (anders dan door de verwerking van prijsbijstelling) in het taakstellend projectbudget groter dan 10% of meer dan € 10 miljoen;

  - van een wijziging groter dan 1 jaar in de oplevering van het project.

De lagere verplichtingen van € 820 miljoen bij Slotwet wordt met name veroorzaakt door de verwerking van het saldo 2020 en de afdracht aan het btw-compensatiefonds (BCF):

• • Saldo 2020 Hoofdwegennet Vervanging en Renovatie (- € 121,6 miljoen): De lagere verplichtingen op het hoofdproduct Vervanging en Renovatie komt met name doordat de gunnig van de 1e Heinenoordtunnel in 2021 plaatsvindt in plaats van 2020 (- € 122,5 miljoen).

• • Saldo 2020 Hoofdwegennet Realisatie (- € 450,3 miljoen): De lagere verplichtingen op het hoofdproduct Realisatie komt met name door de afwikkeling van het contract met de vorige aannemer bij het project knooppunt Hoevelaken (A28/A1) waardoor de verplichtingen vrij zijn gevallen (- € 427,2 miljoen).

• • Saldo 2020 Hoofdwegennet Planuitwerking en Verkenningen (- € 60,2 miljoen): De lagere verplichtingen op het hoofdproduct Planuitkering en Verkenningen komt met name door de regeling Impuls Verkeersveiligheid waar de gehonoreerde aanvragen lager uitvielen dan geraamd (- € 47,1 miljoen). Tevens zorgen de overschotten bij de programma's Vrachtwagenheffing (- € 2,3 miljoen) en Beter Benutten (- € 3,5 miljoen) voor een verlaging van het verplichtingenbudget.

• • Saldo 2020 Hoofdwegennet Geïntegreerde contractvormen (- € 172,6 miljoen): De lagere verplichtingen op het hoofdproduct Geïntegreerde contractvormen komt met name door een verplichtingenschuif naar 2021 bij het project A16 Rotterdam (- € 95 miljoen). De vaststellingsovereenkomst met de opdrachtnemer wordt in tegenstelling tot de prognose niet in 2020, maar in 2021 aangegaan. Tevens wordt het verplichtingenbudget verlaagd door de projecten A24 Blankenburgverbinding (- € 63,2 miljoen) en SAA A9 Badhoevedorp - Holendrecht (- € 34 miljoen). Bij de A24 Blankenburgverbinding wordt de wijzigingsovereenkomst met de opdrachtnemer (deels) in 2021 verplicht en bij de SAA A9 Badhoevedorp - Holendrecht is het er een correctie geweest op de verplichting van het DBFM-contract.

• • Tevens zorgt de afdracht aan het BCF, in het kader van de regeling Impuls Verkeersveiligheid ten behoeve van diverse regionale partijen, voor een verlaging van het verplichtingenbudget in 2020 (- € 17,5 miljoen).

• • Tot slot zorgt een aantal kleinere mutaties voor een verlaging van het verplichtingenbudget.

De verlaging van het kasbudget ad € 35,2 miljoen bij Slotwet wordt name veroorzaakt door de verwerking van het saldo 2020 en de afdracht naar het BTW Compensatiefonds ten behoeve van regeling Impuls Verkeersveiligheid:

• – Saldo 2020 Hoofdwegennet Realisatie (- € 14,4 miljoen): Het lagere kasbudget op het hoofdproduct Realisatie komt name doordat er bij het project A7 Zuidelijke Ringweg Groningen, fase 2 € 6,1 miljoen minder is gerealiseerd door vertraging in het hoofdbouwcontract en vertraging met betrekking tot kabels en leidingen. Tevens is er nog geen nieuwe overeenkomst afgesloten met de gemeente Zwolle op het project N35 Zwolle - Wijthmen, waardoor er een overschot is ontstaan van € 3 miljoen. Tot slot zorgen de projecten A4/9 Badhoevedorp (- € 2,1 miljoen) en A4 Haaglanden - N14 (- € 2,1 miljoen) voor een verlaging van het kasbudget bij Slotwet. Bij de A4/9 Badhoevedorp wordt de afwikkeling van de restpunten deels doorgeschoven naar 2021 en bij de A4 Haaglanden - N14 is er in 2020 minder uitgegeven aan o.a. kabels en leidingen, een deel wordt in 2021 betaald.

• – Saldo 2020 Hoofdwegennet Planuitwerking en Verkenningen (- € 4,5 miljoen): het lagere kasbudget op het hoofdproduct Planuitwerking en Verkenningen komt met name door de overschotten bij de programma's Vrachtwagenheffing (- € 4,5 miljoen) en Beter Benutten (- € 3,5 miljoen). Daarnaast zijn per saldo overschotten aanwezig op diverse overige projecten en verkenningen (- € 10,3 miljoen). Hiertegenover staat het tekort vanwege het doorschuiven van de overprogrammering van € 10 miljoen en tekorten bij de Regeling Impuls Verkeersveiligheid (€ 2 miljoen) en Snelfietsroutes (€ 1,8 miljoen).

• – Afdracht BTW Compensatiefonds regeling Impuls Verkeersveiligheid (- € 17,5 miljoen): Dit betreft de afdracht aan het BTW Compensatiefonds zoals eerder bij de verplichtingen is toegelicht.

• – Tot slot zorgt een aantal kleinere mutaties voor een verlaging van het kasbudget.

De verlaging van het kasbudget ad € 28,1 miljoen bij Slotwet wordt veroorzaakt door de verwerking van het saldo 2020 en dat komt met name door:

• – A15 MaVa (- € 15,5 miljoen): Er is vertraging in de uitvoering van de werkpakketten door de aannemer waardoor een deel van de betalingen naar 2021 doorschuift.

• – A12/A15 Ressen - Oudbroeken (- € 10,5 miljoen): Door het uitblijven van een uitspraak van de Raad van State is het tracébesluit nog niet onherroepelijk. Hierdoor zijn in 2020 lagere uitgaven gerealiseerd.

• – Tot slot zorgt een aantal kleinere mutaties voor een verlaging van het kasbudget.

De verlaging van de ontvangsten ad € 17,9 miljoen bij Slotwet wordt veroorzaakt door de verwerking van het saldo 2020 en dat komt met name door:

• – A12/A15 Ressen - Oudbroeken (- € 4,9 miljoen): De ontvangsten in 2020 zijn lager, omdat de bijdrage voor SnelFietsRoute initieel dit jaar ontvangen zou worden. De ontvangsten worden volgend jaar verwacht, mits er een onherroepelijk tracébesluit is zodat de werkzaamheden kunnen starten.

• – Programma aansluitingen (- € 3,3 miljoen): De garantstelling van de gemeente Dordrecht werd niet ontvangen in 2020 terwijl dit wel werd verwacht.

• – N33 Assen - Zuidbroek (- € 2,9 miljoen): De verwachte ontvangsten m.b.t. grondoverdracht Veendam zijn tot op heden nog niet volledig gerealiseerd.

• – Tot slot zorgt een aantal kleinere mutaties voor een verlaging van de ontvangsten.

De lagere verplichtingen van per saldo € 224 miljoen worden voornamelijk veroorzaakt door realisatieprojecten personenvervoer (€ 151 miljoen). De grootste mutaties doen zich voor bij:

• • Geluidssanering spoor waarbij de geplande subsidieaanvraag van geluidsschermen Meteren Boxtel is vertraagd en doorschuift naar 2021 (€ 52,5 miljoen);

• • Subsidieaanvraag Niet actief beveilige overgangen die niet meer zijn ingediend in 2020 (€ 30,4 miljoen);

• • Afrekening voorschotten waar ten onrechte saldo verplichtingenbudget staat terwijl deze budgetplaats alleen kasmutaties kent (€ 26,2 miljoen);

• • Specifieke uitkering Heerlen-Landgraaf die niet meer gerealiseerd is in 2020, vertraging bij de aanvraag linkerspoorbeveiliging Venlo Kaldenkirchen en een herziening van de meerjarenreeks van de exploitatiebijdrage Wunderline (€ 16,7 miljoen);

• • Lagere verplichting dan begroot door de afwikkeling van het bezwaar tegen btw op rentebijstellingen en een bijstelling op belastingaanpassingen (€ 15,7 miljoen);

• • Prognose spoorcapaciteit 2030 te optimistisch ingeschat voor 2020 (€ 15,4 miljoen);

• • Subsidieaanvragen programma verbeteraanpak stations, project ATB-Vv en multimodale knoop Schiphol niet meer ingediend in 2020 (€ 14 miljoen);

• • Specifieke uitkering Valburg bleek niet meer gerealiseerd te kunnen worden in 2020 (€ 12,4 miljoen);

• • Omvang uiteindelijke subsidieaanvraag 2020 van het project behandelen/opstellen lager dan vooraf ingeschat (€ 7,8 miljoen);

• • Afhandeling van de subsidieaanvraag voor het project Calandbrug meer tijd te kosten dan gepland (€ 6,6 miljoen);

• • Subsidieaanvraag voor het project kleine functiewijzigingen later ingediend dan gepland (€ 5,4 miljoen);

• • Diverse lagere verplichtingen op projecten van per saldo € 44,1 miljoen.

De lagere verplichtingen worden met name veroorzaakt door de projecten:

• – Overdracht Brokx-Nat (€ 18,7 miljoen): de overdracht van de Haven Oude Schild en wegen en paden Texel vindt plaats in 2021.

• – Programma Vervanging en Renovatie (€ 7,2 miljoen): dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de projecten Kelperbrug (€ 7,8 miljoen), Bediening Besturing Brabantse kanalen (€ 3,3 miljoen) en doordat er minder contractwijzigingen zijn vastgelegd dan eerder verwacht o.a. door coronacrisis gerelateerde vertragingen (- € 4,5 miljoen).

• – Maasroute 2e fase (€ 2,2 miljoen): diverse inkopen worden later vastgelegd dan gepland.

• – Toekomstvisie Waal: (€ 5,2 miljoen): door COVID-19 gerelateerde vertraging schuift het verplichtingenbudget op naar 2021.

• – Lichteren IJmuiden: (€ 7,4 miljoen): de geraamde verplichtingenruimte is niet nodig gebleken.

• – Twentekanalen fase 2 (€ 17,6 miljoen): in 2020 zijn de aanbesteding en de gunning afgerond. De verplichtingen worden in 2021 vastgelegd in plaats van 2020.

• – Nieuwe Sluis Terneuzen (€ 4,5 miljoen): in 2020 zijn er minder wijzigingen overeengekomen die wel werden verwacht door COVID-19 gerelateerde vertraging en de bijbehorende kosten. Het aantonen van de vertraging en extra kosten door de coronacrisis blijkt complexer dan gedacht.

• – Lemmer- Delfzijl 2 (€ 19,5 miljoen): Door bijstelling van de prognose was in 2020 minder verplichtingen nodig dan geraamd.

• – Zeetoegang IJmond (€ 1,8 miljoen): in 2020 zijn diverse verplichtingen niet aangegaan. Deze worden in 2021 aangegaan.