Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1 

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Economische Zaken en Klimaat,E. D. Wiebes

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

Opbouw tweede suppletoire begroting 2020

Ondergrenzen toelichtingen

Voor het toelichten van de begrotingsmutaties zijn in deze tweede suppletoire begroting de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.

In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.

Overzicht coronamaatregelen

Een groot deel van het jaar 2020 wordt in hoge mate getekend door de coronacrisis. Het kabinet heeft diverse (nood)maatregelen genomen om de crisis het hoofd te bieden. Deze paragraaf geeft een overzicht van de maatregelen die op de begroting van het Ministerie van EZK zijn genomen. Een uitgebreid overzicht is te vinden op https://www.rijksfinancien.nl/corona-visual. 

2 Het beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2020

Toelichting

Verduurzaming industrie

De uitfinanciering van de aangegane verplichtingen voor de DEI+ en TSE valt lager valt uit dan eerder is geraamd. Daarnaast is er bij twee specifieke projecten vertraging ontstaan door o.a. een Europese staatssteuntoets.

Noodloket TOGS

Het budget wordt verlaagd. Deze verlaging vloeit terug naar het generale beeld. Na de laatste uitbetalingen wordt de eindbalans opgemaakt, waarna een tekort generaal wordt aangevuld en een overschot terugvloeit naar het generale beeld.

Tegemoetkoming vaste lasten

Het budget voor de TVL wordt met € 300 mln verlaagd omdat naar verwachting een lager beroep op de TVL 1.0 wordt gedaan dan het aanvankelijk geraamde budget. Daarnaast wordt het budget voor de TVL 2.0 met € 180 mln verhoogd, waarvan € 140 mln voor verbreding van de TVL en met € 40 mln voor een eenmalige opslag voor ondernemingen met een eet- of drinkgelegenheid. De Kamer is hierover op 27 oktober 2020 geïnformeerd met de brief over de economische impact van het coronavirus en contactbeperkende maatregelen.

Bedrijfssteun

Ten behoeve van de lening aan Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR)is € 100 mln verschoven naar 2021 omdat de verwachting is dat SGR pas in 2021 aanspraak zal maken op de lening.

Co-investment venture capital instrument/EIF

Deze mutatie betreft de verdeling van de middelen van het Co-investment venture capital instrument / EIF ten behoeve van de Seed Capital regeling, de regeling Vroegefasefinanciering en een investering ten behoeve van het fotonica ecosysteem. Het Co-investment venture capital instrument is conform de machtigingswet Invest-NL overgedragen aan Invest-NL.

Thematische Technology Transfer

Omdat de uitgaven voor zowel het subsidie als het leningen gedeelte van deze regeling plaatsvinden op basis van de liquiditeitsbehoefte, is de raming van de middelen aangepast naar het jaar waarin ze nodig zijn. Het budget dat aanvankelijk in 2020 was geraamd is daardoor verschoven naar latere jaren.

Innovatieregelingen artikel 4

Een deel van de voor de DEI+ en de MOOI beschikbare middelen zal niet worden benut. De niet-bestede middelen bij de DEI+ (€ 30,4 mln) zijn voor een groot deel overgeheveld naar artikel 2 van de EZK-begroting en daar ingezet om de laboratoriuminfrastructuur van TNO te verbeteren en om twee onderzoeksvoorstellen van NWO te financieren. De onderuitputting bij de MOOI (€ 8,1 mln) wordt voornamelijk veroorzaakt doordat alle betalingen die in 2020 op de openstelling 2020 werden verwacht doorschuiven naar 2021.

Maatregelen voor CO2-reductie

Op het budget dat gereserveerd was voor de nadeelcompensatie voor de sluiting van de Hemweg-centrale is sprake van een meevaller, omdat deze nadeelcompensatie lager is uitgevallen dan eerder ingeschat. Deze meevaller (€ 11,6 mln) vloeit terug naar de algemene middelen.

COVA-heffing

De COVA-heffing is een opslag die wordt geheven op aardolieproducten in Nederland en is bedoeld voor het financieren van het aanhouden van strategische olievoorraden door de Stichting Centraal Orgaan Voorraadvorming Aardolieproducten (COVA). Als gevolg van de coronacrisis is er minder getankt. Hierdoor is er minder voorraadheffing opgehaald en wordt er ook minder uitgekeerd aan COVA.

Uitkoopregeling

Voor de uitkoop van huiseigenaren die loodrecht onder hoogspanningslijnen wonen is in 2020 € 23,6 mln beschikbaar. Op dit budget wordt een onderuitputting verwacht van € 11,8 mln vanwege een beperkt beroep op de regeling.

Schadevergoedingen

Naar aanleiding van nieuwe ramingen van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) worden de uitgaven voor de schade verhoogd met € 160 mln. Deze kosten worden conform gebruikelijke systematiek aan de NAM gefactureerd.

Waardedaling en immateriële schade Groningen

Dit betreft een bijstelling van de raming voor verwachte uitgaven door het IMG voor de vergoeding van de waardedaling van woningen in Groningen en de vergoeding van immateriële schade in Groningen. Deze kosten worden via een heffing bij de NAM in rekening gebracht en worden in 2021 op de EZK-begroting terug ontvangen.

Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2020

Toelichting

Veiling 5G-frequenties

De veilingen van de zogenoemde frequentiebanden voor 700, 1400 en 2100 Megahertz zijn in juli 2020 afgerond. De opbrengst van deze veiling bedraagt € 1,23 mld, waarvan een eerste termijn van € 0,822 mld in 2020 is ontvangen. De opbrengst van de veiling wordt overeenkomstig de afspraken in 2020 en 2021 betaald.

High Trust

Op basis van de huidige realisatie wordt de raming van de boeteontvangsten met € 75,3 mln verhoogd. Dit vanwege de ontvangst van boetes die de Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft opgelegd aan vier grote sigarettenfabrikanten. De ACM is onafhankelijk in de keuze al dan niet een boete op te leggen. Het bedrag aan boetes dat feitelijk wordt ontvangen, kan daarom fors fluctueren en is moeilijk te ramen.

COVA-heffing

Zie toelichting COVA-heffing bij de uitgaven.

Bijstelling ETS-raming

Jaarlijks wordt op basis van een prijsverwachting en te veilen ETS-rechten een raming gemaakt van de ETS-ontvangsten. Het aantal te veilen rechten hangt af van hoeveel rechten er terecht komen in de Marktstabiliteitsreserve (MSR), en die om die reden niet worden geveild. Voor 2020 wordt verwacht dat er € 10 mln aan ETS-ontvangsten minder wordt gerealiseerd dan oorspronkelijk begroot.

Ontvangsten NAM

NAM vergoedt de uitgaven aan schadevergoedingen, waardedalingen en immateriële schade in Groningen. Ook de hierbij behorende uitvoeringskosten van RVO.nl worden door NAM vergoed.

Aardgasbaten

De raming van de aardgasbaten wordt naar beneden bijgesteld als gevolg van de ontwikkeling van de gasprijs. De lage gasprijs werkt door op de dividendinkomsten uit EBN en de inkomsten uit de mijnbouwwet. In de raming voor de dividendontvangsten van EBN zijn naast de prijs ook de operationele kosten en eventuele bijstortingen betrokken.

Verlaging raming inkomsten mijnbouwwet

De ontvangstenraming in het kader van de Mijnbouwwet voor 2020 wordt met een bedrag van € 130 mln naar beneden bijgesteld. Deze bijstelling hangt samen met de aanpassing van de Mijnbouwwet. Sinds 2018 valt het Groningenresultaat van NAM ook onder de Mijnbouwwet en worden de inkomsten geconsolideerd met de resultaten uit de kleine velden. Het resultaat van NAM valt daardoor lager uit en dat heeft geleid tot een teruggave van de Belastingdienst.

3 De beleidsartikelen

3.1 Beleidsartikel 1 Goed functionerende economie en markten

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

De hogere verplichtingen zijn onder andere te verklaren door de budgettaire ophoging van het frequentie budget vanuit budgetten buiten artikel 1.

Uitgaven

Opdrachten

Beleidsvoorbereiding en evaluaties Frequenties en Veiligheid

Dit betreft een aantal bijboekingen omdat de verwachting is dat het huidige budget onvoldoende is om het aantal verplichtingen dat dit jaar tot betaling komt te kunnen dekken.

Cyber Security

Het betreft hier onder andere een aantal overboekingen naar onder andere het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en TNO.

Ontvangsten

Ontvangsten High Trust

De High Trust-ontvangsten bestaan voornamelijk uit door de ACM ontvangen boetes. Die fluctueren door de jaren heen. Dit komt onder andere door het aantal en de hoogte van door de ACM opgelegde boetes. De ACM is hierin volledig onafhankelijk. Op basis van de huidige realisatie is de raming van de boete ontvangsten met € 75,3 mln verhoogd.

3.2 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

• – Een neerwaarste bijstelling van het budget voor de TVL van per saldo € 120 mln. Het budget voor de TVL wordt met € 300 mln verlaagd omdat naar verwachting een lager beroep op de TVL 1.0 wordt gedaan dan het aanvankelijk geraamde budget. Daarnaast wordt het budget voor de TVL 2.0 met € 180 mln verhoogd, waarvan € 140 mln voor verbreding van de TVL en met € 40 mln voor een eenmalige opslag voor ondernemingen met een eet- of drinkgelegenheid.

• – Een neerwaartse bijstelling van het verplichtingenbudget voor Urgenda van € 35 mln betreft onderuitputting op de middelen voor het eerste en tweede maatregelenpakket Urgenda voor de Industrie. Projecten stimulering energiebesparing warmtenetten en stimulering specifieke maatregelen Industrie (samen ‒ € 8 mln) worden niet meer in 2020 gerealiseerd. Verder betreft het hier de verwachtte onderuitputting op de door RVO uitgevoerde VEKI-regeling (- € 10 mln). Mede als gevolg van de Coronaproblematiek valt het beroep op de regeling voor versnelde investeringen tegen. Daarnaast wordt onderuitputting voor twee specifieke maatregelen doorgeschoven voor realisatie in 2021. Het betreft hier stimulering warmteprojecten en CO2 afvang Industrie en levering glastuinbouw (samen ‒ € 17 mln).

• – Een neerwaartse bijstelling van het verplichtingenbudget voor Verduurzaming Industrie met € 16,4 mln. Dit betreft voornamelijk onderuitputting als gevolg van vertraging in de uitvoering van twee specifieke verduurzamingsprojecten in de Industrie waarvoor een maatwerksubsidie was voorzien in 2020 (- € 14 mln), mede als gevolg van de doorlooptijd van de Europese staatssteuntoets. Daarnaast wordt het verschil verklaard uit een overboeking naar OCW voor verbreding van de Gochem-regeling (- € 2 mln) via NWO/SIA.

• – Een verlaging van de bijdrage RVO.nl met € 18,1 mln waarvan de belangrijkste oorzaak is dat de uitvoeringskosten voor de Coronamaatregelen zoals TOGS, TVL, BMKB-C, GO-C en KKC lager uitvallen dan aanvankelijk geraamd (- € 15 mln). Daarnaast vindt een budgetoverheveling plaats van € 2,7 mln naar het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor de lokale kosten van het Inovatie Attaché Netwerk.

• – Een verhoging van het verplichtingenbudget van de TO2 instellingen, NWO-TTW en de KvK met in totaal € 8,8 mln samenhangend met de in 2021 ontvangen loon- en prijsbijstelling zodat de commitering voor deze instellingen kan worden aangegaan.

• – Een verhoging van het budget voor de regeling MKB innovatiestimulering Regio en Topsectoren (MIT) voor het verstrekken van specifieke uitkeringen aan de provincies voor de decentrale uitvoering van de regeling.

• – Een verlaging van het budget voor Sterke Regio's doordat de geraamde bijdrage aan de provincie Limburg van € 6,8 mln voor regionale economische structuurversterking niet in 2021 zal plaatsvinden. Na afwikkeling van de verstrekte lening voor industriepark Swentibold (naar verwachting in 2021, zie ook de toelichting op de ontvangsten) zal een bijdrage aan de provincie ter beschikking worden gesteld.

Uitgaven

Subsidies

MKB innovatiestimulering Regio en Topsectoren

Voor de decentrale uitvoering van de regeling MKB innovatiestimulering Regio en Topsectoren is € 25,6 mln overgeheveld naar de categorie bijdrage aan medeoverheden (zie toelichting bij de categorie bijdrage medeoverheden).

Verduurzaming industrie

Het verschil in kas van ‒ € 42,8 mln betreft voor het grootste deel onderuitputting op de middelen bestemd voor pilots en demo’s en haalbaarheidsstudies (ca. ‒ € 27 mln) vanwege een achterblijvend meerjarig kasritme van uitfinanciering van de DEI+ en TSE-regeling. Daarnaast ontstaat onderuitputting door vertraging in de uitvoering van twee specifieke projecten waarvoor een maatwerksubsidie was voorzien in 2020 (- € 11 mln), mede als gevolg van de doorlooptijd van de Europese staatssteuntoets. Daarnaast wordt het verschil verklaard uit een overboeking naar OCW voor verbreding van de Gochem-regeling (- € 2 mln) via NWO/SIA.

Urgenda

Het verschil in kas van ‒ € 35 mln betreft onderuitputting op de middelen voor het eerste en tweede maatregelenpakket Urgenda voor de Industrie. Projecten stimulering energiebesparing warmtenetten en stimulering specifieke maatregelen Industrie (samen ‒ € 8 mln) worden niet meer in 2020 gerealiseerd. Verder betreft het hier de verwachtte onderuitputting op de door RVO uitgevoerde VEKI-regeling (- € 10 mln). Mede als gevolg van de Coronaproblematiek valt het beroep op de regeling voor versnelde investeringen tegen. Daarnaast wordt onderuitputting voor twee specifieke maatregelen doorgeschoven voor realisatie in 2021. Het betreft hier stimulering warmteprojecten en CO2 afvang Industrie en levering glastuinbouw (samen ‒ € 17 mln).

Tegemoetkoming Vaste Lasten

Het budget voor de TVL wordt met € 300 mln verlaagd omdat naar verwachting een lager beroep op de TVL 1.0 wordt gedaan dan het aanvankelijk geraamde budget. Daarnaast wordt het budget voor de TVL 2.0 met € 180 mln verhoogd, waarvan € 140 mln voor verbreding van de TVL en met € 40 mln voor een eenmalige opslag voor ondernemingen met een eet- of drinkgelegenheid.

TOGS Caribisch Nederland

Het budget van de TOGS voor Caribisch Nederland wordt met € 5,7 mln verlaagd omdat naar verwachting een lager beroep op de regeling wordt gedaan dan de aanvankelijke raming.

Bijdrage aan agentschappen

RVO.nl

De bijdrage aan RVO.nl is met € 18,1 mln verlaagd. Dit is in het bijzonder een gevolg van lager dan geraamde uitvoeringskosten voor de verschillende Coronaregelingen zoals de TOGS, TVL, de KKC, de BMKB-C en de GO-C (- € 15 mln). Daarnaast is € 2,7 mln overgeheveld naar het Ministerie van Buitenlandse Zaken ten behoeve van het lokale personeel van het Innovatie Attaché Netwerk.

Bijdrage aan medeoverheden

Sterke Regio's

De geraamde bijdrage aan de provincie Limburg van € 6,8 mln voor regionale economische structuurversterking zal niet in 2021 plaatsvinden. Na afwikkeling van de verstrekte lening voor industriepark Swentibold (naar verwachting in 2021, zie ook de toelichting op de ontvangsten) zal een bijdrage aan de provincie ter beschikking worden gesteld.

MKB Innovatiestimulering Regio en Topectoren

Voor de decentrale uitvoering van de regeling MKB innovatiestimulering Regio en Topsectoren (MIT) wordt in 2020 € 25,6 mln via een specifieke uitkering aan de provincies ter beschikking gesteld.

Ontvangsten

Luchtvaartkrediet regeling

Als gevolg van het niet succesvol afronden van een aantal projecten in de voorgaande jaren zullen de ontvangsten voor de luchtvaartkredieten in 2020 naar verwachting € 4,1 mln lager liggen dan de raming.

Rijksoctrooiwet

De octrooi-ontvangsten komen naar verwachting € 8,3 mln hoger uit dan de raming. De octrooiontvangsten in Nederland berusten voor het overgrote deel op de in Nederland gevalideerde Europese octrooien die zijn verleend door het Europees Octrooibureau (EOB). Deze octrooiontvangsten op basis van Europees verleende octrooien bestaan voor 90-95% uit de jaarlijks te betalen (per jaar oplopende) instandhoudingstaksen. Het EOB heeft zijn octrooiverleningsprocessen efficiënter gemaakt en heeft de afgelopen jaren aanzienlijk méér octrooien verleend, met als gevolg ook méér Europese octrooien die hier gevalideerd zijn en in stand worden gehouden (met meer ontvangsten). Sinds 2013 is een trend waarneembaar dat octrooien via betaling van (jaarlijks hogere) instandhoudingstaksen bovendien langer (ook tussen het 15e en 20e levensjaar) in stand worden gehouden, met als gevolg méér en hogere ontvangsten (voortvloeiend uit zowel gevalideerde Europese octrooien alsook Nederlandse Rijksoctrooien).

Eurostars

De EU-ontvangsten voor Eurostars vallen naar verwachting € 3,9 mln lager uit dan de raming. De EU-ontvangsten worden gerealiseerd op basis van daadwerkelijk uitgaven aan deelnemende partijen. Deze kunnen jaarlijks fluctueren.

F-35

De ontvangsten F-35 vallen € 3,7 mln lager uit dan de raming. Vanwege een lager dan geraamde omzet van de industrie ligt ook de afdracht door de industrie op een lager niveau dan de raming.

Diverse ontvangsten

De overige ontvangsten vallen € 14,1 mln lager uit. De geraamde aflossing van een lening door de provincie Limburg in het kader van industrieparkt Swentibold kan namelijk niet in 2020 worden gerealiseerd. Het afwikkelen van de grondexploitatie vraagt namelijk meer tijd. Naar verwachting vindt de afwikkeling van de lening plaats in 2021. Daarnaast is een ontvangst gerealiseerd van RVO doordat de opdracht voor de uitvoering in 2019 op een lager niveau is vastgesteld dan het oorspronkelijk aan RVO ter beschikking gestelde budget.

Toelichting op de begrotingsreserves

Er zijn begrotingsreserves voor de BMKB (inclusief het Coronaluik), de regeling Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) inclusief de Coronamodule van de GO, de Groeifaciliteit (GF) en de garanties voor nieuwe aanbieders van MKB-financiering. Voor de regeling Klein Krediet Corona wordt een nieuwe begrotingsreserve ingesteld. De reguliere GO, GF en de garanties voor alternatieve aanbieders van MKB-financiering betreffen kostendekkende garanties, waarvan de te realiseren premieontvangsten naar verwachting toereikend zijn voor het afdekken van eventuele verliesdeclaraties. Er worden ultimo 2020 stortingen voorgenomen voor de kasbuffers voor de volgende garantieregelingen: de BMKB-C (€ 203 mln), de GO inclusief de GO-C (€ 175 mln) en de regelng KKC (€ 164 mln). Dit betreft de kasbuffers die dit jaar aan de EZK-begroting zijn toegevoegd in het kader van de Coronamaatregelen. Ultimo begrotingsjaar wordt mede op basis van het gebruik van deze faciliteit en de daarbij behorende gerealiseerde ontvangsten en uitgaven voor deze regeling definitief vastgesteld of er een aanvullende onttrekking of storting dient plaats te vinden.

3.3 Beleidsartikel 3 Toekomstfonds

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget is ten opzichte van de mutaties in de Miljoenennota met € 8,35 mln verhoogd. Dit heeft betrekking op een overheveling van € 3,35 mln van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ten behoeve van de lening die via Innovation Quarter wordt verstrekt aan Innogenerics B.V., een Nederlands initiatief om de geneesmiddelenfabrikant Apotex van het Indiase moederbedrijf Aurobindo over te nemen (Kamerstuk 29 477, nr. 661). Daarnaast is € 5 mln generaal ter beschikking gesteld ten behoeve van een kapitaalstorting in het Innovatiefonds Zeeland voor het aantrekken van kennisintensieve bedrijven en het investeren in startups, scale-ups en groeiende ondernemingen, als onderdeel van het compensatiepakket Zeeland, waarover u met de brief van 26 juni jl. (Kamerstuk 33 358, nr. 28 ) bent geïnformeerd.

Uitgaven

Leningen

ROM's

De verhoging van het budget met € 11,7 mln heeft betrekking op het verstrekken van een lening van € 6,7 mln via Innovation Quarter aan Innogenerics B.V. waaraan VWS en EZK beiden € 3,35 mln bijdragen. Daarnaast is € 5 mln generaal ter beschikking gesteld ten behoeve van een kapitaalstorting in het Innovatiefonds Zeeland. Zie ook de toelichting bij de verplichtingen.

Risicokapitaal Seed Capital

Voor het EZK-aandeel in de lening ten behoeve van Innogenerics B.V. is het budget van de Seed Capital regeling met € 3,35 mln verlaagd.

3.4 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen

De ophoging van het verplichtingenbudget heeft voornamelijk betrekking op de reservering van verplichtingenruimte (€ 238,8 mln) voor de toekenning van een subsidie voor vrijwillige sluiting van kolencentrales. Deze subsidie wordt toegekend als aan de eisen die in de call for proposals zijn gesteld is voldaan (Kamerstuk 32 813, nr. 568). De bijbehorende kasuitgave zal naar verwachting in 2021 volgen en is daarom niet meegenomen als mutatie op de begroting 2020. De kasuitgave zal in 2021 uit de begrotingsreserve duurzame energie gedekt worden (Kamerstuk 32 813, nr. 496).

Uitgaven

Subsidies

Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)

Op de middelen die bestemd zijn voor de regeling MOOI is er sprake van een onderuitputting van € 6,3 mln, omdat alle betalingen die in 2020 op de openstelling 2020 werden verwacht doorschuiven naar 2021.

Demonstratieregeling Klimaat- en Energie-innovatie (DEI+)

EZK hevelt vanuit het DEI+-budget in totaal € 7,75 mln naar artikel 2 van de EZK-begroting voor twee voorstellen die door NWO worden uitgevoerd. Het eerste voorstel betreft twee onderzoeksprogramma's van de Integrale Kennis en Innovatie Agenda (IKIA). Het tweede voorstel betreft een fonds voor samenwerking met Duitsland op het gebied van Elektrochemische Conversie en Materialen (ECCM). Daarnaast hevelt EZK € 0,5 mln over naar de begroting van IenW voor het Rijkswaterstaat-project Getij Grevelingen in de Brouwersdam. Verder is er sprake van een onderuitputting op de reguliere DEI+ van € 2,7 mln.

SDE+

Voor de uitgaven van Rijkswaterstaat voor activiteiten op het gebied van Wind op Zee wordt € 2,2 mln overgeheveld naar de begroting van het Ministerie van IenW. Voor het project «zonnepanelen op daken van defensiegebouwen» wordt € 3,6 mln overgeheveld naar de begroting van het Ministerie van Defensie.

Het tekort op de ISDE (€ 16 mln) wordt uit het SDE+-budget gedekt. Het restant van de onderuitputting wordt in de begrotingsreserve duurzame energie gestort (€ 52,6 mln).

ISDE-regeling

Het tekort van € 16 mln op de ISDE-regeling wordt uit het SDE+ budget gedekt. Het tekort is vooral ontstaan doordat op de subsidiebeschikkingen die vóór 2020 zijn afgegeven meer betalingen zijn verricht dan eerder was ingeschat.

Caribisch Nederland

EZK was voornemens om in 2020 een financiële bijdrage te leveren aan de nieuwe deelneming in de brandstofopslag Bonaire. Door vertraging in de oprichting van deze deelneming is het niet mogelijk om in 2020 de middelen te storten en is besloten om de storting van het eigen vermogen pas in 2021 te doen.

Maatregelen voor CO2-reductie

Op het budget dat gereserveerd was voor de nadeelcompensatie voor de sluiting van de Hemweg-centrale is sprake van een meevaller, omdat deze nadeelcompensatie lager is uitgevallen dan eerder ingeschat. Deze meevaller (€ 11,6 mln) vloeit terug naar de algemene middelen.

Opdrachten

Onderzoek en opdrachten

Het benodigde budget is hoger dan eerder werd voorzien. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de afwikkeling van enkele juridische procedures.

Bijdrage aan medeoverheden

Uitkoopregeling

Voor de uitkoop van huiseigenaren die loodrecht onder hoogspanningslijnen wonen is in 2020 € 23,6 mln beschikbaar. Op dit budget wordt een onderuitputting verwacht van € 11,8 mln vanwege een beperkt beroep op de regeling.

Storting begrotingsreserve

Storting in begrotingsreserve duurzame energie

De niet benutte middelen voor de SDE+ (€ 52,6 mln) en de HER+ (€ 1,7 mln) worden in de begrotingsreserve duurzame energie gestort.

Ontvangsten

Ontvangsten COVA

De COVA-heffing is een opslag die wordt geheven op aardolieproducten in Nederland en is bedoeld voor het financieren van het aanhouden van strategische olievoorraden door de Stichting Centraal Orgaan Voorraadvorming Aardolieproducten (COVA). Als gevolg van de coronacrisis is er minder getankt. Hierdoor is er minder voorraadheffing opgehaald en wordt er ook minder uitgekeerd aan COVA.

ETS-ontvangsten

Op basis van bijgestelde ramingen van de ETS-ontvangsten worden de inkomsten met € 60 mln naar boven bijgesteld. Deze opwaartse bijstelling is met name het gevolg van een sneller en sterker herstel van de ETS-prijs dan verwacht bij de vorige ramingen, nadat de ETS-prijs in maart een sterke daling kende.

Toelichting op de begrotingsreserves

De begrotingsreserve voor de garantieregeling Aardwarmte is bedoeld om het budget voor het mogelijk uitbetalen van verliesdeclaraties meerjarig in te kunnen zetten en een eventuele mismatch in de tijd tussen inkomsten (premies) en uitgaven (verliesdeclaraties) op te vangen. Om gebruik te kunnen maken van de garantieregeling Aardwarmte betalen marktpartijen een kostendekkende premie aan de uitvoerder van de regeling (RVO.nl) die wordt gestort in de begrotingsreserve. Voor 2020 gaat het om een bedrag van € 0,7 mln. De naar verwachting uit te betalen verliesdeclaraties (€ 4,6 mln) worden onttrokken aan de reserve.

De middelen in de begrotingsreserve risicopremie NRG zullen worden aangesproken als de Nuclear Reseach Group (NRG) – al dan niet tijdelijk of gedeeltelijk – niet kan voldoen aan de terugbetalingsverplichtingen volgens de afgesloten leningsovereenkomst.

Het kabinet heeft additionele maatregelen genomen om aanvullende CO2-reductie te realiseren. Omdat de aard en timing van de eventuele aanvullende maatregelen in het najaar van 2018 nog onzeker waren, heeft het kabinet destijds besloten deze eventuele maatregelen via een tijdelijke begrotingsreserve mogelijk te maken. De reserve loopt tot en met 2020 en komt daarna te vervallen. De reserve is bij Najaarsnota 2018 eenmalig gevuld met € 500 mln. Het Ministerie van EZK coördineert de set aan maatregelen om CO2 te reduceren. De uitvoering van de maatregelen voor CO2-reductie vindt deels plaats door LNV, IenW en BZK. De in de bovenstaande tabel opgenomen bedragen zijn aan de reserve onttrokken en via Incidentele Suppletoire Begrotingen (ISB’s) zijn de door deze departementen te besteden middelen beschikbaar gesteld.

3.5 Beleidsartikel 5 Een veilig Groningen met perspectief

Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Inkomensoverdrachten

Schadevergoedingen

De raming van de schadebetalingen voor Groningen wordt bij Najaarsnota met € 70 mln verhoogd. De verwachte stijging van de uitgaven komt voornamelijk doordat het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) meer schademeldingen heeft afgehandeld met een hogere waarde.

Opdrachten

BTW-compensatie NAM

De BTW-compensatie aan de NAM over 2019 is hoger uitgevallen omdat er meer BTW-plichtige uitgaven zijn gedaan die samenhangen met de schadeafhandeling. De extra BTW-compensatie is gedekt door een overheveling uit de risicoreservering Groningen op de Aanvullende Post.

Bijdrage aan agentschappen

Bijdrage aan RVO.nl

De uitvoeringskosten van IMG/RVO voor de schadeafhandeling worden bijgesteld, mede wanwege het uitvoeren van de regelingen voor waardedaling en immateriële schade. Deze kosten worden via een heffing bij de NAM in rekening gebracht en worden in 2021 op de EZK-begroting terug ontvangen.

Ontvangsten

Schadevergoedingen

Dit betreft een bijstelling van de ontvangsten van de NAM, die samenhangen met de uitgaven voor de schadeafhandeling. Deze kosten worden via een heffing bij de NAM in rekening gebracht en worden in 2021 op de EZK-begroting terug ontvangen.

Uitvoeringskosten schade

Dit betreft een bijstelling van de ontvangsten van de NAM, die samenhangen met de uitgaven voor de uitvoeringskosten. Daarnaast vallen de uitvoeringskosten € 3,3 mln hoger uit dan eerder geraamd. Deze kosten worden via een heffing bij de NAM in rekening gebracht en worden in 2021 op de EZK-begroting terug ontvangen.

Mijnbouwwet

Vanwege een terugbetaling door de Belastingdienst aan NAM voor te veel betaald winstaandeel in 2018, wordt de ontvangstenraming in het kader van de mijnbouwwet voor 2020 met een bedrag van € 130 mln naar beneden bijgesteld.

Vergoeding waardedaling Groningen

Dit betreft een bijstelling van de ontvangsten van NAM die samenhangen met de uitgaven voor vergoedingen van waardedalingen. Deze kosten worden via een heffing bij de NAM in rekening gebracht en worden in 2021 op de EZK-begroting terug ontvangen.

Meerjarige overzichtstabel Groningen

Aansluitend een meerjarige overzichtstabel met alle middelen van het Rijk bestemd voor Groningen, verdeeld over de begroting van de departementen en het decentrale budget. Ramingen voor schade, versterken en uitvoeringskosten zijn niet opgenomen in dit overzicht. Deze uitgaven worden vergoed door de NAM.

4 De niet-beleidsartikelen

4.1 Artikel 40 Apparaat Kerndepartement

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Personele uitgaven

Materiële uitgaven

Ontvangsten

Er hebben geen overige noemenswaardige mutaties plaatsgevonden op de ontvangsten bij de 2e suppletoire begroting.

4.2 Artikel 41 Nog onverdeeld

Toelichting op de verplichtingen en uitgaven

Er zijn geen mutaties bij het artikel «Nog onverdeeld».