Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 17 december 2020
Tijdens de plenaire behandeling van het Belastingplan 2021 op 11 november jl. (Handelingen II 2020/21, nr. 23, Pakket Belastingplan 2021) is een motie ingediend door het lid Edgar Mulder (Kamerstuk 35 572, nr. 44) over het per 2021 onderwerpen van alle in Nederland opererende onlinekansspelaanbieders aan de Wet op de kansspelbelasting, of deze nu beschikken over een vergunning of niet. Deze motie is aangenomen op 17 november jl. (Handelingen II 2020/21, Stemmingen motie Pakket Belastingplan 2021) en daarna is verzocht om een brief waarin het kabinet aangeeft hoe het uitvoering gaat geven aan deze motie. Met deze brief reageer ik op deze aangenomen motie. Hoewel ik sympathiek sta tegenover de geest van deze motie, moet ik echter concluderen dat deze motie om praktische redenen niet uitvoerbaar is.
Huidige belastingplicht en de belastingplicht na inwerkingtreding van de Wet Kansspelen op afstand (KOA)
Op dit moment is het aanbieden van online kansspelen in Nederland nog illegaal. Vanaf de inwerkingtreding van de Wet Kansspelen op afstand (KOA) wordt het aanbieden van online kansspelen – voor aanbieders met een vergunning – legaal. In de Wet op de kansspelbelasting is de belastingplicht voor kansspelen via het internet op dit moment als volgt geregeld. Voor binnenlandse illegale kansspelen via het internet is de aanbieder belastingplichtig over het brutospelresultaat. De heffingsgrondslag is het verschil tussen de ontvangen inleggen en de ter beschikking gestelde prijzen. Voor buitenlandse illegale kansspelen via het internet is de in Nederland wonende gerechtigde tot de prijs (de speler) belastingplichtig. De heffingsgrondslag is het positieve verschil tussen de gewonnen prijzen en de gedane inleggen.
Nadat de wet KOA en de daarbij horende wijzigingen in de Wet op de kansspelbelasting in werking zijn getreden bestaat er een andere (ruimere) belastingplicht voor online kansspelen1. Deze is als volgt vormgegeven: bij legaal aanbod is de vergunninghouder belastingplichtig. Indien illegaal online kansspelen worden aangeboden is in beginsel de in Nederland wonende gerechtigde tot de prijs belastingplichtig. Het is niet langer relevant of het om binnenlandse of buitenlandse illegale kansspelen op afstand gaat. De gerechtigde wordt belast naar het positieve verschil tussen de in een kalendermaand gewonnen prijzen en de in die kalendermaand gedane inzetten.
Redenen onuitvoerbaarheid
Zoals uit bovenstaande uiteenzetting van de belastingplicht valt af te leiden is, om alle in Nederland opererende online kansspelaanbieders met of zonder vergunning belastingplichtig te maken, een wetswijziging nodig. Ten tijde van het aannemen van de motie was dit niet meer mogelijk voor het jaar 2021, het jaar waarop de motie ziet. Dat is de eerste reden waarom deze motie onuitvoerbaar is. Er bestaan daarnaast ook praktische bezwaren die zien op de uitvoering door de Belastingdienst van een dergelijke belastingplicht, die niet eenvoudig zijn weg te nemen. De Belastingdienst kan niet in alle gevallen de illegale aanbieders buiten Nederland opsporen. Ook is het erg lastig om de beschikking te krijgen over de voor de heffing benodigde gegevens en tenslotte kan het zeer moeilijk zijn om eventuele aanslagen in te vorderen. Dit maakt de handhaving bij een eventuele belastingplicht van illegale aanbieders van online kansspelen in het buitenland, waar niet altijd medewerking zal zijn van de Belastingdienst ter plaatse, vrijwel onmogelijk. Ik licht dat hierna verder toe.
Wanneer de Belastingdienst weet heeft van het illegaal aanbieden van kansspelen op afstand, moet om de belasting daadwerkelijk te kunnen heffen in de eerste plaats de heffingsgrondslag worden vastgesteld. Het ligt in de rede om daarvoor het brutospelresultaat van deze aanbieder te hanteren. Dit saldo zal door de Belastingdienst echter vrijwel niet te achterhalen zijn. Als het toch mogelijk blijkt om een heffingsgrondslag en daarmee de te betalen belasting vast te stellen, moet de belasting vervolgens ingevorderd worden. Ook dit zal niet altijd mogelijk zijn. Het invorderen bij aanbieders die buiten de Europese Unie zijn gevestigd, is niet mogelijk wanneer er geen belastingverdrag is die voorziet in een invorderingsbepaling. Daarnaast gelden in belastingverdragen vaak grensbedragen waarboven wederzijdse bijstand voor invordering toegepast kan worden.
Gezien de genoemde praktische bezwaren voor de uitvoering door de Belastingdienst zou een dergelijke belastingplicht, voor alle illegale aanbieders ongeacht hun vestigingsplaats, een dode letter zijn. Op dit moment bestaan er te weinig aanknopingspunten om de buitenlandse illegale aanbieders van online kansspelen daadwerkelijk aan de kansspelbelasting te onderwerpen. Hoezeer ik ook sympathie koester voor de gedachte achter deze motie, is het mijn taak als Staatssecretaris om wetgeving die feitelijk niet uitvoerbaar is, ook niet te starten.
Bestrijding illegaal aanbod
Ten slotte wil ik het volgende opmerken. De motie verzoekt het kabinet om illegale online kansspelen te belasten en op die manier ook via de fiscaliteit aan te pakken. Het kabinet streeft naar zo min mogelijk illegaal aanbod van kansspelen. Na de inwerkingtreding van de Wet KOA wordt het bestrijden van illegaliteit en criminaliteit eenvoudiger voor de Kansspelautoriteit. Niet alleen wordt het met een vergunningenstelsel mogelijk om toezicht te houden op de markt en deelnemers aan kansspelen te beschermen, ook krijgt de Kansspelautoriteit een aantal nieuwe bevoegdheden. Zodra een illegale aanbieder van online kansspelen wordt ontdekt, is het aan de Kansspelautoriteit om daar met haar bevoegdheden tegen op te treden om zo het aanbod van illegale kansspelen zoveel mogelijk terug te dringen.
De Staatssecretaris van Financiën, J.A. Vijlbrief