Nr. 16 VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vraag 1

Kunt u een overzicht geven van alle convenanten die sinds 2015 zijn afgesloten tussen het Ministerie van VWS en betrokken partijen in de zorg? Kunt u daarbij aangeven welke convenanten succesvol hebben gewerkt en welke convenanten minder succesvol waren met een toelichting daarop?

Antwoord:

De onderstaande convenanten zijn met partijen in de zorg afgesloten

Vraag 2

Hoeveel wordt door dit kabinet geïnvesteerd in de zorg? Kunt u dit zowel weergeven in een totaalbedrag, als uitgesplitst in aparte tabellen voor de Zorgverzekeringswet (Zvw), de Wet langdurige zorg (Wlz), de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) en de Jeugdwet?

Antwoord:

In totaal is sinds de start van het kabinet-Rutte III geïnvesteerd in zorg ten opzichte van de Startnota, namelijk € 0,2 miljard in 2018 oplopend tot € 1,5 miljard in 2021 onder het Uitgavenplafond Zorg. De intensiveringen die vallen onder het plafond Rijksbegroting zijn niet meegerekend, zoals intensiveringen vanwege de uitbraak van het coronavirus (tot nu toe € 7,4 miljard cumulatief in 2020 en 2021).

Vraag 3

Kunt u een overzicht sturen met de jaarlijkse uitgaven aan de zorg vanaf de jaren 2000 tot en met 2020 in zijn totaal en uitgesplitst per wet?

Antwoord:

In de onderstaande tabellen zijn de niet-gecorrigeerde cijfers (onder meer voor overhevelingen tussen zorgdomeinen) van de ontwikkeling van de zorguitgaven 2000 tot en met 2020 opgenomen in zowel totaal (tabel 1) als uitgegeplitst per wet (tabel 2).

Het betreft hier de zorguitgaven die vallen onder de definitie van het Uitgavenplafond Zorg (het UPZ), grotendeels de premiegefinancierde uitgaven. De zorguitgaven die verantwoord worden op de VWS-begroting en de middelen voor de Wmo en Jeugdzorg die per 2019 zijn toegevoegd aan het gemeentefonds zijn niet in de tabellen opgenomen.

Vraag 4

Hoeveel winst is gemaakt in de Nederlandse zorgsector in 2020?

Antwoord:

Ik beschik niet over de precieze informatie die u vraagt. Het jaar 2020 wordt pas later afgesloten. Het gemiddelde winstpercentage is in deze sector zeer laag. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het bedrijfsresultaat (de bedrijfsopbrengsten minus de bedrijfslasten, exclusief het saldo van financiële en buitengewone baten en lasten) van instellingen met minimaal tien werknemers in verschillende zorgsectoren in 2016, 2017 en 2018. In de Zorgverzekeringswet en Wet langdurige zorg vallen instellingen van intramurale zorg en delen van de extramurale zorg, zoals de medisch-specialistische zorg, onder het verbod op winstoogmerk op grond van de Wet toelating zorginstellingen. Zij mogen geen winst uitkeren. Het positieve resultaat dat zij boeken, kan aangewend worden voor het aanleggen van reserves, of bijvoorbeeld herinvesteerd worden in de zorg.

Vraag 5

Hoeveel winst is uitgekeerd aan investeerders, aandeelhouders en eigenaren?

Antwoord:

Ik hebben hier geen integraal overzicht van. Zoals ik u in antwoord op een vraag bij de VWS-begroting 2020 heb laten weten, hebben SIRM en Finance Ideas in 2019 in opdracht van VWS onderzoek gedaan naar dividenduitkering door zorgaanbieders met een Wtzi-toelating.1 In hun rapport zeggen de onderzoekers hier het volgende over: «Het is moeilijk rechtstreeks te achterhalen hoeveel dividend in de zorg is uitgekeerd. Onze ruwe schatting komt op € 275 miljoen voor 2016. Hieronder valt niet eventueel dividend uitgekeerd door BV’s aan wie WTZi toegelaten zorgaanbieders zorg hebben uitbesteed. Daarvoor hebben we onvoldoende gegevens. Wel hebben we de medisch-specialistische bedrijven meegenomen in de schatting. Het in de zorg uitgekeerd dividend bestaat grotendeels uit dividend van bedrijven van medisch specialisten, huisartsen, tandartsen, apothekers en paramedici. Een klein deel, ongeveer € 6 miljoen per jaar, wordt uitgekeerd door BV’s, werkzaam in de extramurale GGZ en thuiszorg. Of een ondernemer-zorgaanbieder kiest voor een BV of werkt als zelfstandige, is deels een juridische en fiscale optimalisatie. Daarom is ook de vergelijking met winst van zelfstandig gevestigde zorgverleners zonder BV relevant. Dat schatten we voor 2016 op € 605 miljoen.»

Vraag 6

Hoeveel reserves hebben de zorginstellingen in de Wlz, Zvw, Wmo 2015 en Jeugdzorg opgebouwd?

Antwoord:

Ik beschik niet over de precieze informatie die u vraagt. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het eigen vermogen (waar de reserves onderdeel van uitmaken) van instellingen met minimaal tien werknemers in verschillende zorgsectoren in 2015, 2016, 2017 en 20182.

Vraag 7

Hoeveel hebben de kabinetten Rutte I, II en III bezuinigd op de zorg? Kunt u dit per kabinetsperiode apart aangeven in een tabel met daarin graag tekstuele uitleg waarop bezuinigd is, hoeveel er bezuinigd is en wat de reden daarvoor was?

Antwoord:

Kijkend naar het totale Uitgavenplafond Zorg (UPZ) is er de facto niet bezuinigd op de zorg. Het UPZ is tijdens de kabinetten-Rutte I en II gegroeid van € 59,4 miljard in 2010 naar € 67,8 miljard in 2017 en groeit tijdens het kabinet-Rutte III naar € 75,3 miljard in 2021.

Inzoomend op de intensiveringen en maatregelen van de kabinetten-Rutte I en II, verwijs ik u naar de antwoorden op de vragen 16 t/m 19 bij de begroting 2018 (TK 34 775 XVI, nr.14).

Vraag 8

Hoeveel hebben de kabinetten Rutte I, II en III geïnvesteerd in de zorg? Kunt u dit per kabinetsperiode apart aangeven in een tabel met daarin graag tekstuele uitleg waarop bezuinigd is, hoeveel er bezuinigd is en wat de reden daarvoor was?

Antwoord:

Zie het antwoord op Kamervraag 13.

Vraag 9

Kunt u de uitgaven met betrekking tot de Wmo 2015 over de jaren 2007 tot en met 2020 op een rij zetten? Hoeveel was dat in de periode 2010 tot en met 2020?

Vanwege de decentralisaties zijn per 2015 de Iv3-functies voor het sociaal domein gewijzigd. Een aantal nieuwe Iv3-functies betreft zowel de Wmo als Jeugd. Daarom is in de tabel voor 2015 en 2016 een bedrag «onverdeeld Wmo en Jeugd» opgenomen.

Om beter aan te sluiten bij de gemeentelijke praktijk zijn per 2017 de Iv3-functies vervangen door Iv3-taakvelden. Door de overgang naar taakvelden vertegenwoordigen de bedragen niet meer hetzelfde als tot en met 2016. Ook wordt in tegenstelling tot en met 2016 de gemeentelijke overhead niet meer door de individuele gemeenten zelf opgesplitst en toegerekend aan de verschillende Iv3-functies, maar in zijn geheel door de gemeenten op een afzonderlijk taakveld voor de totale overhead geboekt. De gemeentelijke uitgaven aan de Wmo voor het jaar 2019 zijn gebaseerd op voorlopige cijfers, voor 2020 zijn deze nog niet bekend.

Vraag 10

Kunt u de uitgaven vanuit de Wlz op een rij zetten over de jaren 2015 tot en met 2020?

Antwoord:

In de onderstaande tabel zijn de bruto en netto Wlz-uitgaven van de jaren 2015 tot en met 2020 opgenomen.

Vraag 11

Kunt u de uitgaven vanuit de Zvw op een rij zetten over de jaren 2007 tot en met 2020?

Antwoord:

In de onderstaande tabel zijn de bruto en netto Zvw-uitgaven voor de jaren 2007 tot en met 2020 opgenomen.

Vraag 12

Kunt u de uitgaven aan jeugdzorg op een rij zetten van de jaren 2015 tot en met 2020?

Antwoord:

Het budget voor jeugdhulp is onderdeel van de algemene uitkering van het gemeentefonds en valt daarmee onder de beleids- en bestedingsvrijheid van gemeenten. Daardoor is niet precies bekend wat de uitgaven van gemeenten aan de jeugdzorg zijn. Gemeenten hoeven hun uitgaven niet te verantwoorden. Wel dienen zij hun rekeningcijfers in het IV3-systeem in te vullen. De rekeningcijfers bieden inzicht in de uitgaven van gemeenten, maar doordat de indeling van IV3 op onderdelen een combinatie van Wmo 2015 en Jeugdwet betreft, zijn de uitgaven aan jeugdzorg niet goed uit te splitsen. Hieronder volgt een overzicht van de uitgaven aan jeugd, Wmo en gecombineerd Wmo en jeugd.

Vraag 13

Kunt u de uitgaven betreffende beschermd wonen op een rij zetten over de jaren 2015 tot en met 2020?

Antwoord:

De uitgaven voor beschermd wonen maken deel uit van de totale uitgaven aan de Wmo. Gemeenten leveren via het Iv3-systeem (informatie voor derden) informatie aan over hun begroting en hun daadwerkelijk gerealiseerde uitgaven. Dit Iv3-systeem kent een sterk geaggregeerd niveau en overlap met andere gemeentelijke taken, waardoor het gevraagde inzicht voor alleen beschermd wonen niet kan worden gegeven. Wel kan worden gemeld dat het budget voor beschermd wonen apart via de integratie-uitkering beschermd wonen aan de centrumgemeenten wordt verstrekt.

Vraag 14

Kunt u de uitgaven aan preventie op een rij zetten over de jaren 2005 tot en met 2020?

Antwoord:

Dit kabinet heeft in het regeerakkoord in totaal € 170 miljoen extra uitgetrokken voor preventiemaatregelen. Het RIVM heeft eind 2019 op zijn website https://www.volksgezondheidenzorg.info/ de kosten van preventie in Nederland voor het peiljaar 2015 gepubliceerd. Het RIVM schrijft hierover: In 2015 werd aan preventie 12,5 miljard euro uitgegeven. Dit komt overeen met 1,8% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) van dat jaar. Het grootste deel van de uitgaven, bijna € 9,5 miljard (76,0%), ging naar gezondheidsbescherming. Verder kwam € 2,3 miljard (18,8%) ten goede aan ziektepreventie en € 647 miljoen (5,2%) aan gezondheidsbevordering.

Vraag 15

Kunt u de uitgaven aan dagbesteding en begeleiding op een rij zetten over de jaren 2015 tot en met 2020?

Antwoord:

De uitgaven voor dagbesteding en begeleiding maken onderdeel uit van de totale uitgaven aan de Wmo, zoals vermeld in het antwoord op vraag 15. Gemeenten leveren via het Iv3-systeem (informatie voor derden) informatie aan over hun begroting en hun daadwerkelijke gerealiseerde uitgaven. Dit Iv3-systeem kent een sterk geaggregeerd niveau en overlap met andere gemeentelijke taken, waardoor het gevraagde inzicht voor alleen dagbesteding en begeleiding niet kan worden gegeven.

Vraag 16

Kunt u een overzicht geven van de totale uitgaven in de verpleeghuiszorg, vanaf 2010 tot en met 2020?

Antwoord:

Onderstaand treft u de uitgaven van de intramurale verpleeghuiszorg vanaf 2010 tot en met 2020.

Vraag 17

Hoe vaak is in de afgelopen jaren bij de Ondernemingskamer melding gedaan van disfunctionerende bestuurders?

Antwoord:

Op grond van het enquêterecht kan een cliëntenraad van de zorginstelling bij de Ondernemingskamer een verzoek doen tot een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken binnen de zorginstelling. Indien uit het onderzoek van de enquêteur blijkt dat er sprake is van wanbeleid kan de Ondernemingskamer voorzieningen treffen die zij op grond van de uitkomst van het onderzoek noodzakelijk acht. De Ondernemingskamer doet daarbij geen uitspraak over de aansprakelijkheid. Navraag bij de Ondernemingskamer wijst uit dat sinds 2010 er vijftien dergelijke verzoeken, die betrekking op zorginstellingen hebben, zijn gedaan.

Vraag 18

Kunt u aangeven hoeveel bestuurders uitgesplitst per zorgsector meer verdienen dan de Balkenendenorm? Kunt u deze bestuurders in een overzicht zetten met salariëring, eventuele bonus en auto in plaats van doorverwijzen naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken?

Antwoord:

Bestuurders die in 2020 meer verdienen dan het algemene WNT-maximum doen dit óf omdat zij een beroep doen op het overgangsrecht, óf omdat aan hen een uitzondering is toegekend.

Vanaf 2016 is de algemene digitale meldplicht niet meer verplicht voor de zorgsector, waardoor er geen overzicht bestaat van de topfunctionarissen in de zorg die meer verdienen dan het algemeen bezoldigingsmaximum als gevolg van het overgangsrecht. Topfunctionarissen die vanaf 2014 tot de inwerkingtreding van de verlaagde sectorale maxima in 2016 bezoldigingsafspraken hebben gemaakt kunnen mogelijk een beroep doen op overgangsrecht inclusief de daarbij behorende afbouw. De bezoldiging van deze topfunctionarissen is vanaf 1 januari 2023 op of onder de norm.3

Vraag 19

Kunt u een overzicht geven van alle zorgbestuurders die in opspraak zijn geweest vanwege wanbeleid en/of wanbestuur?

Antwoord:

Ik beschik niet over een dergelijk overzicht.

Vraag 20

Heeft u in 2020 of voorgaande jaren zorgbestuurders ontslagen en laten vervangen? Zo ja, wie waren dat en waarom? Zo neen, waarom niet?

Antwoord:

Zoals ik u in antwoord op een vraag bij de VWS-begroting 2020 heb laten weten ontslaat en vervangt de overheid geen zorgbestuurders, omdat zij geen verantwoordelijkheid draagt voor het bestuur van een zorginstelling. De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor en belast met het besturen van de zorgorganisatie. De Raad van Toezicht houdt hier toezicht op en is bevoegd om bestuurders te ontslaan. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd heeft ook geen bevoegdheid om zorgbestuurders te ontslaan. Wel kan de inspectie – als ultimum remedium – op grond van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg een zorgaanbieder een aanwijzing geven om te bewerkstelligen dat de Raad van Bestuur of de Raad van Toezicht van een zorginstelling wordt uitgebreid of een of meer leden daarvan worden vervangen. Deze situatie heeft zich tot op heden niet voorgedaan.

Vraag 21

Wat zijn de meest actuele cijfers met betrekking tot zorgmijding? Wanneer is het volgende onderzoek naar zorgmijding gepland?

Antwoord:

Op de website van de Staat van Volksgezondheid en Zorg4 is te zien dat het percentage van de mensen dat aangeeft de afgelopen twaalf maanden te hebben afgezien van zorg vanwege de kosten (niet specifiek het eigen risico), is afgenomen van 16% in 2016 naar 9% in 2019. Deze cijfers zijn afkomstig van het Nivel, zijn gebaseerd op een vragenlijst en worden jaarlijks geactualiseerd. Volgend jaar zijn de cijfers voor 2020 beschikbaar en zal duidelijk zijn welk effect de coronacrisis heeft gehad op zorgmijding. Het onderzoek naar maatregelen die gemeenten en zorgverzekeraars kunnen nemen om ongewenste zorgmijding vanwege financiële redenen onder kwetsbare groepen tegen te gaan. Is gedaan voor Zorgweb en het Verwey-Jonker Instituut en uw Kamer heeft een brief over deze onderzoeken op 12 oktober jl. ontvangen (Kamerstuk 29 689, nummer 1081).

Vraag 22

Welk verband bestaat er tussen het mijden van zorg en de inkomensgroep waartoe iemand behoort?

Antwoord:

In 2015 heeft het Nivel onderzoek gedaan naar de aard, omvang en redenen van zorgmijding. Daaruit blijkt dat mensen met lagere inkomens vaker afzien van een huisartsenbezoek vanwege financiële redenen dan mensen met hogere inkomens. Dit onderzoek is, inclusief een beleidsreactie, op 28 oktober 2015, aan de Kamer aangeboden (zie Kamerstuk 29 689, nummer 664).

Vraag 23

Hoeveel mensen hebben in 2020 afgezien van zorg vanwege hogere kosten? Kunt u dat uitsplitsen per zorgsector?

Antwoord:

Deze cijfers zijn voor 2020 nog niet beschikbaar. Zie het antwoord op vraag 27 voor de meest actuele cijfers over zorgmijding. Deze cijfers zijn in onderstaande tabel uitgesplitst naar soort zorg.

Vraag 24

Hoeveel mensen zien af van Wlz-zorg vanwege de hoge eigen bijdrage? Hoe was die verdeling in voorgaande jaren?

Antwoord:

De eigen bijdrage die mensen betalen voor Wlz-zorg is inkomens- en vermogensafhankelijk en daarmee gebaseerd op de individuele draagkracht. Het is niet bekend hoeveel mensen afzien van Wlz-zorg vanwege de eigen bijdrage. Er is dus ook geen verdeling over vorige jaren bekend. Wel krijgen mensen zorg als dat gegeven de situatie nodig is.

Vraag 25

Hoe was de verdeling naar inkomensgroep van mensen die zorg mijden in 2020? Hoe was die verdeling in voorgaande jaren?

Antwoord:

Deze gegevens zijn voor 2020 niet bekend. Zie verder het antwoord op vraag 28.

Vraag 26

Wat was de verwachte opbrengst van de eigen bijdrage, voor zowel de Wmo 2015 als de Wlz over 2020?

Antwoord:

De opbrengst van de eigen bijdragen Wlz 2020 werd in de VWS-begroting 2020 geraamd op € 1.931 miljoen (zie pagina 179 van de ontwerpbegroting 2021). De eigen bijdragen Wmo vallen onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. Dit betreft zowel opbrengsten van eigen bijdragen van maatwerkvoorzieningen als opbrengsten van eigen bijdragen van algemene voorzieningen. Voor de opbrengsten van eigen bijdragen van maatwerkvoorzieningen is geen raming gemaakt. Daarnaast bestaat er geen landelijk inzicht in de opbrengsten van eigen bijdragen van algemene voorzieningen.

Vraag 27

Wat wordt de verwachte opbrengst van de eigen bijdrage, voor zowel de Wmo 2015 als de Wlz in 2020?

Antwoord:

De geactualiseerde opbrengst van de eigen bijdragen Wlz 2020 wordt in de VWS-begroting 2021 geraamd op € 1.931 miljoen (zie pagina 179 van de ontwerpbegroting 2021). De eigen bijdragen Wmo vallen onder de verantwoordelijkheid van gemeenten. Dit betreft zowel opbrengsten van eigen bijdragen van maatwerkvoorzieningen als opbrengsten van eigen bijdragen van algemene voorzieningen. Op dit moment bestaat er nog geen landelijk inzicht in de opbrengsten van de eigen bijdragen voor maatwerkvoorzieningen voor 2020. Daarnaast bestaat er geen landelijk inzicht in de opbrengsten van eigen bijdragen van algemene voorzieningen.

Vraag 28

Welke gemeenten vragen geen eigen bijdrage voor zorg en voorzieningen uit de Wmo 2015?

Antwoord:

Op grond van informatie van het CAK blijkt dat alle gemeenten eigen bijdragen vragen voor op grond van de Wmo 2015 verstrekte voorzieningen. Gemeenten kunnen er wel voor kiezen om voor bepaalde voorzieningen geen eigen bijdrage te vragen. Ook kunnen gemeenten kiezen voor minimabeleid, waarbij zij er voor kiezen om de eigen bijdrage voor cliënten tot een bepaald bijdrageplichtig inkomen op nul te stellen. In 2020 passen 66 gemeenten minimabeleid toe.

Vraag 29

Hoeveel verzorgingshuizen zijn tot op heden gesloten en hoeveel zijn dat er naar verwachting in 2020?

Antwoord:

Er wordt landelijk geen lijst bijgehouden van locaties die zijn gesloten of gaan sluiten.

Vraag 30

Hoeveel gehandicaptenzorginstellingen zijn gesloten en hoeveel zijn dat er naar verwachting in 2020?

Antwoord:

Er wordt landelijk geen lijst bijgehouden van locaties die zijn gesloten of gaan sluiten.

Vraag 31

Kunt u een overzicht geven van alle plussen en minnen betreffende de verpleeghuiszorg?

Antwoord:

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de plussen en minnen bij de verpleeghuiszorg in 2021 ten opzichte van 2020. Dit bestaat uit een plus van € 0,4 miljard voor de investeringen in verband met het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg (van € 1,7 miljard in 2020 naar € 2,1 miljard in 2021) en € 0,3 miljard groeiruimte. Hier staan geen minnen tegenover. Per saldo nemen de middelen voor de verpleeghuiszorg toe met in totaal circa € 0,7 miljard. Naast deze extra middelen zal het totale budget bij Voorjaarsnota 2021 worden geïndexeerd voor loon- en prijsontwikkelingen.

Vraag 32

Kunt u een overzicht geven van alle plussen en minnen betreffende de gehandicaptenzorg?

Antwoord:

De middelen voor de gehandicaptenzorg nemen in 2021 ten opzichte van 2020 toe met circa € 0,2 miljard. Deze stijging bestaat voornamelijk uit groeiruimte. Hier staan geen minnen tegenover. Naast de extra middelen zal het totale budget bij Voorjaarsnota 2021 worden geïndexeerd voor loon- en prijsontwikkelingen.

Vraag 33

Hoeveel ouderen zijn de laatste jaren mishandeld en wat zijn de meest actuele cijfers?

Antwoord:

In 2018 is een onderzoek uitgevoerd door Regioplan naar de aard en omvang van ouderenmishandeling in Nederland. Uit dit onderzoek blijkt dat circa 170.000 ouderen in Nederland te maken hebben met verschillende vormen van ouderenmishandeling. 1 op de 20 thuiswonende 65-plussers krijgt ooit te maken met ouderenmishandeling; 1 op de 50 thuiswonende 65-plussers heeft op jaarbasis te maken met ouderenmishandeling.5 Naast de cijfers van dit onderzoek zijn geen actuele landelijke prevalentiecijfers bekend.

Vraag 34

Hoeveel jongeren, volwassenen en ouderen zijn eenzaam?

Antwoord:

De Gezondheidsmonitor meet elke vier jaar de eenzaamheid van groepen in Nederland. De respondenten zijn 19 jaar en ouder, dus we beschikken niet over de cijfers van eenzaamheid bij jongeren tot en met 18 jaar. In 2016 gaf 43% van de volwassenen vanaf 19 jaar aan eenzaam te zijn, waarbij 10% zich ernstig of zeer ernstig eenzaam voelde. De mate van eenzaamheid neemt toe met de leeftijd. Van de 75-plussers voelt 58% zich eenzaam.

Vraag 35

Hoeveel wordt besteed aan het bestrijden van eenzaamheid?

Antwoord:

Dit kabinet heeft voor een brede aanpak eenzaamheid in deze kabinetsperiode € 29 miljoen extra middelen beschikbaar gesteld. Deze middelen worden onder andere besteed aan het programmateam, de publiekscampagnes en de verschillende manieren van ondersteuning die aan gemeenten wordt geboden (zoals adviseurs, een toolkit, en een signaalpunt)

Gemeenten hebben sinds de invoering van de Wmo 2015 een verantwoordelijkheid in het bevorderen van zelfredzaamheid van hun inwoners en daarmee ook het terugdringen van eenzaamheid. Gemeenten ontvangen hiervoor middelen via de algemene uitkering van het Gemeentefonds. In verband met de beleidsvrijheid van gemeenten is hierbinnen niet geoormerkt welk deel beschikbaar is voor het bestrijden van eenzaamheid.

Vraag 36

Welke effecten heeft eenzaamheid op de fysieke gezondheid? Wat zijn hiervan de kosten?

Antwoord:

Eenzaamheid kan leiden tot een aantal psychische klachten, zoals depressie, cognitieve achteruitgang, dementie, (alcohol)verslaving en zelfmoordgedachten. Daarnaast kan eenzaamheid leiden tot fysieke klachten, zoals beroertes, een hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, slaapproblematiek en een verminderde afweer (van der Zwet & van de Maat, Movisie, 2016). Maar meestal is dit niet causaal aan te tonen en spelen meerdere factoren een rol. Eenzaamheid brengt dus (in)direct kosten met zich mee, maar deze zijn niet altijd direct herleidbaar. Dit maakt het meten van gezondheidskosten van eenzaamheid, zowel direct als indirect, niet goed mogelijk.

Vraag 37

Hoeveel en welke thuiszorgorganisaties zijn in 2019 en 2020 failliet gegaan?

Antwoord:

Volgens het CBS gingen er in 2019 en 2020 (tot en met augustus) 58 thuiszorgorganisaties failliet. Het CBS spreekt overigens niet van «thuiszorgorganisaties», maar van instellingen met als hoofdactiviteit maatschappelijke dienstverlening zonder overnachting gericht op ouderen en gehandicapten. Zie ook het antwoord op vraag 159. Ik beschik niet over een overzicht welke thuiszorgorganisaties in deze periode failliet zijn gegaan.

Vraag 38

Hoeveel thuiszorgmedewerkers zijn vanaf 2015 ontslagen?

Antwoord:

Er zijn geen cijfers beschikbaar over het aantal thuiszorgmedewerkers dat vanaf 2015 is ontslagen.

Vraag 39

Hoeveel is bezuinigd op de Wmo 2015 vanaf 2006 tot en met 2020?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 607.

Vraag 40

Hoeveel is bezuinigd op de huishoudelijke verzorging (huishoudelijke hulp) vanaf 2006 tot en met 2020?

Antwoord:

Bij de inwerkingtreding van de Wmo in 2007 is uitgegaan van uitgaven in de AWBZ en is geen bezuiniging doorgevoerd. Wel is rekening gehouden met de verdiencapaciteit van gemeenten in de vorm van eigen bijdragen. Hiervoor is een bedrag van € 197 miljoen structureel vanaf 2007 ingeboekt. Vanaf 2010 is rekening gehouden met een efficiencywinst van € 50 miljoen structureel in verband met de mogelijkheid voor gemeenten om individuele voorzieningen op collectieve wijze te verstrekken. Daarnaast is in verband met een overschatting van de pgb-uitgaven structureel vanaf 2011 een correctie van € 150 miljoen doorgevoerd. Voor de jaren vanaf 2015 wordt verwezen naar het antwoord op vraag 607.

Vraag 41

Hoeveel is bezuinigd op het budget van de beschermde woonvormen vanaf 2015 tot en met 2020?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 533. Zie ook het antwoord op vraag 19.

Vraag 42

Wat zijn de minimumtarieven die gehanteerd mogen worden voor huishoudelijke verzorging?

Antwoord:

Er zijn geen landelijke minimumtarieven voor huishoudelijke verzorging op grond van de Wmo 2015. Op grond van de Wmo 2015 moeten gemeenten een reëel tarief vaststellen voor de gecontracteerde dienstverlening (waaronder huishoudelijke verzorging). Hierbij dienen gemeenten op grond van het Besluit reële prijs lokaal in kaart te brengen met welke kosten aanbieders vanuit de gestelde gemeentelijke kwaliteitseisen te maken hebben en daar hun tarief op te baseren.

Vraag 43

Welke gemeenten hanteren nog steeds te lage tarieven voor huishoudelijke verzorging?

Antwoord:

Ik beschik niet over de gevraagde informatie. Op grond van de Wmo 2015 moeten gemeenten een reëel tarief vaststellen voor de gecontracteerde dienstverlening (waaronder huishoudelijke verzorging). Hierbij dienen gemeenten op grond van het Besluit reële prijs lokaal in kaart te brengen met welke kosten aanbieders vanuit de gestelde gemeentelijke kwaliteitseisen te maken hebben en daar hun tarief op te baseren. Het is primair aan de gemeenteraad om het college van burgemeester en wethouders te controleren op een juiste uitvoering van de wettelijke eisen ten aanzien van de vastgestelde tarieven.

Vraag 44

Hoeveel dagbestedingslocaties zijn er? Hoeveel dagbestedingslocaties zijn gesloten sinds 2015?

Antwoord:

Het aantal locaties waar dagbesteding wordt aangeboden wordt niet op landelijk niveau bijgehouden. Ook het aantal dagbestedingslocaties dat sinds 2015 is gesloten is niet landelijk bekend.

Vraag 45

Hoeveel mensen zijn gekort in hun uren huishoudelijke verzorging, uitgesplitst per gemeente?

Antwoord:

Op grond van de Wmo 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk om zorgbehoevende inwoners de zorg en ondersteuning te bieden die passend is bij de specifieke situatie van deze persoon. Ik beschik niet over de gevraagde informatie, omdat er geen landelijke registratie plaatsvindt.

Vraag 46

Hoeveel mensen zijn hun zorg vanuit de Wmo 2015 kwijtgeraakt, uitgesplitst per gemeente?

Antwoord:

De Wmo 2015 is een kaderwet die gemeenten opdraagt beleid te voeren op het gebied van maatschappelijke ondersteuning. Ik beschik landelijk dan ook niet over de gevraagde gegevens.

Vraag 47

Hoeveel gemeenten hebben tot nu toe hun beleid aangepast conform de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep? Welke gemeenten hebben hun beleid nog niet aangepast?

Antwoord:

Omdat de uitspraak van de CRvB in oktober van 2018 bekend werd, waren de inkooptrajecten voor 2019 al afgerond. Een wijziging van resultaatgerichte bekostiging – die samenhangt met het beleid van resultaatgericht beschikken in een «schoon en leefbaar huis» – is voor de meeste gemeenten op zijn vroegst in 2020 te verwachten. Bovendien hanteren veel gemeenten langlopende contracten, wat betekent dat deze overeenkomsten mogelijk pas (veel) later aangepast kunnen worden.

Vraag 48

Wat waren de uitvoeringskosten van de Wmo 2015?

Antwoord:

Gemeenten zijn niet verplicht om de uitvoeringskosten voor de Wmo 2015 apart te registreren. Het Rijk beschikt dan ook niet over deze gegevens.

Vraag 49

Met hoeveel procent is de bureaucratie in de Wmo 2015 toegenomen? Welk bedrag is hiermee gemoeid?

Antwoord:

Op landelijk niveau zijn geen gegevens beschikbaar over het percentage en de kosten van bureaucratie in de Wmo 2015 en de Jeugdwet. Het Kabinet zet zich wel in om de bureaucratie in de uitvoering van de Wmo 2015 en de Jeugdwet te verminderen. Onder de vlag van het programma (Ont)Regel de Zorg worden diverse activiteiten ondernomen die bijdragen aan het verminderen van de bureaucratie in het sociaal domein. Bijvoorbeeld door het verbeteren van het proces rondom inkoop en verantwoording door het programma i-Sociaal Domein of het organiseren van schrapsessies voor hulpverleners. Aan het eind van 2020 ontvangt uw Kamer de voortgangsrapportage Ontregel de zorg.

Vraag 50

Op welke wijze hebben de gemeenten het toezicht op de Wmo-zorg georganiseerd? Wie is per gemeente de toezichthouder?

Antwoord:

De colleges van burgemeester en wethouders van gemeenten moeten een gemeentelijke Wmo-toezichthouder aanwijzen. In ruim 60% van de gemeenten voert de GGD het Wmo-toezicht uit; gemeenten kunnen het Wmo-toezicht ook in eigen beheer organiseren. Elke gemeente heeft een Wmo-toezichthouder aangewezen. Toezicht kan vervolgens op verschillende manieren plaatsvinden:

Risico-gestuurd: de toezichthouder bezoekt specifieke zorgaanbieders die binnen een bepaald risicoprofiel passen. De risico’s worden bepaald aan de hand van een groot aantal factoren (bijvoorbeeld op basis van verkregen signalen);

Signaal-gestuurd: de toezichthouder bezoekt aanbieders op basis van signalen die bij de betreffende toezichthouder worden neergelegd;

Thematisch: Vooraf wordt bepaald zorgaanbieders met specifieke kenmerken of doelgroepen te bezoeken;

Naast bovengenoemde vormen van toezicht bestaat ook het zogenoemde calamiteitentoezicht.

De toezichthouder bepaalt zelf of in overleg met de opdrachtgever (het college van burgemeester en wethouders) hoe het toezicht in de specifieke gemeente uitgevoerd dient te worden. De gemeentelijk toezichthouder vormt een onafhankelijk oordeel over de uitvoering van de wettelijke taken door de gemeente en de door hen gecontracteerde aanbieders.

Vraag 51

Hoeveel zorgwoningen zijn er in Nederland?

Antwoord:

Er bestaat geen landelijk overzicht van het aantal zorgwoningen of een eventueel tekort daaraan. Het is aan gemeenten om samen met woningcorporaties en zorgpartijen de lokale woonopgave voor ouderen in beeld te brengen en hieraan actie te verbinden. De Taskforce wonen en zorg stimuleert dat gemeenten medio 2021 de woonzorgopgave in beeld hebben en een woonzorgvisie hebben ontwikkeld. Wel heeft RIGO in een nulmeting de geclusterde woonvormen in 63% van de gemeenten in kaart gebracht. Daarin zijn op dit moment 1.903 woonlocaties geïnventariseerd met in totaal 91.467 wooneenheden, verdeeld over 235 gemeenten. RIGO gaat de komende maanden een vervolgmeting doen. Hiermee verwacht ik een beeld te krijgen van het aantal geclusterde wooneenheden en de verandering daarin.

Vraag 52

Hoe groot is het tekort aan zorgwoningen?

Antwoord:

Zie antwoord op vraag 51.

Vraag 53

Hoeveel zorgwoningen zijn er in de afgelopen jaren bijgebouwd?

Antwoord:

Zie antwoord op vraag 51.

Vraag 54

Hoeveel mensen zijn langer thuis blijven wonen sinds de decentralisaties?

Antwoord:

Deze vraag is alleen te beantwoorden met de nodige aannames.

In 2014 waren er 2.919.024 personen van 65 jaar of ouder. Daarvan woonden 136.620 personen (op peildatum; Bron: CBS/Monitor Langdurige Zorg) in een VV-instelling hetgeen overeenkomt met 4,68% van het totaal aantal 65-plussers.

In 2018 waren er 3.332.600 personen van 65 jaar of ouder. Bij ongewijzigd beleid zou, bij toepassing van het percentage uit 2014, het aantal personen in een VV-instelling 155.977 zijn. Het aantal geregistreerde 65-plussers in een VV-instelling (op peildatum) bedraagt 119.195 personen wat overeenkomt met 3,6% van de populatie van 65 jaar of ouder.

Het verschil tussen het berekende cijfer en het gemeten cijfer is 36.782 personen. Dit aantal kan worden gezien als een benadering van het aantal 65-plussers dat langer thuis is blijven wonen.

Vraag 55

Hoeveel en/of welke gemeenten verstrekken een tegemoetkoming aan mensen met hoge zorgkosten en hoeveel of welke gemeente verstrekken dit niet? Kunt u hiervan een overzicht sturen?

Antwoord:

Vrijwel alle gemeenten (339 van de 355) bieden een collectieve zorgverzekering aan voor sociale minima (niet specifiek voor minima met hoge zorgkosten, maar voor alle minima). Daarbij geven gemeenten regelmatig een financiële bijdrage, als tegemoetkoming in de kosten van de (aanvullende) premie.

Eind 2016 had ongeveer de helft van de gemeenten een meerkostenregeling op basis waarvan het college van burgemeester en wethouders aan personen met een beperking of chronische psychische of psychosociale problemen die daarmee verband houdende aannemelijke meerkosten hebben, een tegemoetkoming verstrekt ter ondersteuning van de zelfredzaamheid en de participatie.

Bij de eigen bijdrage Wmo 2015 kunnen gemeenten minimabeleid toepassen, voorzieningen vrijstellen van eigen bijdragen, het abonnementstarief in zijn geheel verlagen en in individuele gevallen mensen vrijstellen van een eigen bijdrage. In 2020 passen 66 gemeenten minimabeleid toe, waarbij gemeenten de eigen bijdrage voor bepaalde doelgroepen op nul zetten.

Tot slot bieden gemeenten ondersteuning bij het regelen van financiële zaken. Zo schakelen gemeenten (in samenwerking met woningbouwcorporaties) bijvoorbeeld de voorzieningenwijzer in. Deze helpt mensen bij het afsluiten van een energiecontract, zorgverzekering en bij het omgaan met toeslagen, inkomstenbelasting en gemeentelijke regelingen. Gemiddeld levert het een huishouden € 500 euro aan besparingen op door gebruik te maken van bestaande voorzieningen of producten.

Vraag 56

Hoeveel kleinschalige woonvormen zijn sinds de Actielijn Wonen en zorg opgestart sinds de start van deze actielijn en de ingezette stimuleringsregeling?

Antwoord:

Zie antwoord op vraag 51.

Vraag 57

Welke onderzoeken heeft u extern laten uitvoeren en bij wie? Welke kosten waren hiermee gemoeid? Is tussen het Ministerie van VWS en de onderzoekers gesproken over de concept conclusies?

Antwoord:

Op verzoek van uw Kamer wordt vanaf najaar 2015 een overzicht van alle beleidsrelevante VWS-onderzoeken gepubliceerd op het VWS-deel van de website van de rijksoverheid (www.Rijksoverheid.nl). Conform de toezegging aan uw Kamer wordt vanaf dat moment met terugwerkende kracht het overzicht gepubliceerd van alle beleidsrelevante onderzoeksrapporten van de concernorganisaties en kennisinstellingen die vanaf april 2015 zijn verschenen. Omdat VWS-deel uitmaakt van de pilot Open Overheid van het Ministerie van BZK worden in het overzicht ook alle sinds die datum verschenen rapporten van het door VWS uitgezette opdrachtonderzoek onder ARVODI-voorwaarden opgenomen. Het totaaloverzicht wordt maandelijks achteraf geactualiseerd.

VWS stelt bij conceptrapporten waar relevant vragen over (vermeende) feitelijke onjuistheden of over de wijze waarop de conclusies voortvloeien uit het desbetreffende onderzoek. Daarbij is geen sprake van inhoudelijke beïnvloeding van de conceptconclusies.

Vraag 58

Kunt u een overzicht geven van congressen waaraan ambtenaren deelnamen? Hoeveel geld werd hieraan uitgegeven in 2020? Kunt u aangeven wat het doel was van deze congressen?

Antwoord:

Er wordt op het departement geen separate administratie bijgehouden, waarin wordt geregistreerd welke congressen worden bezocht. De gestelde vragen kunnen derhalve niet op het gevraagde detailniveau worden beantwoord. Wel worden alle declaraties van de politieke en ambtelijke leiding van alle departementen vanaf 1 januari 2013 maandelijks gepubliceerd op de website www.rijksoverheid.nl. Informatie ten aanzien van de bestuurskosten van het Ministerie van VWS is daarmee te allen tijde voor iedereen openbaar te raadplegen en beschikbaar.

Vraag 59

Kunt u een overzicht geven van congressen en reizen waaraan ambtenaren deelnamen in het buitenland? Hoeveel geld werd hieraan uitgegeven? Kunt u hierbij aangeven wat het doel was van deze congressen en reizen?

Antwoord:

Er is op het departement geen separate administratie waarin wordt bijgehouden welke congressen worden bezocht of welke reizen worden afgelegd. De gestelde vragen kunnen derhalve niet op het gevraagde detailniveau worden beantwoord. Wel worden alle declaraties van de politieke en ambtelijke leiding van alle departementen vanaf 1 januari 2013 maandelijks gepubliceerd op de website www.rijksoverheid.nl. Informatie ten aanzien van de bestuurskosten van het Ministerie van VWS is daarmee te allen tijde voor iedereen openbaar te raadplegen en beschikbaar.

Vraag 60

Hoe vaak werden reizen en congressen geheel of gedeeltelijk bekostigd door externe partijen?

Antwoord:

Er is op het departement geen separate administratie, waarin wordt bijgehouden welke congressen worden bezocht of welke reizen worden afgelegd. De gestelde vragen kunnen derhalve niet op het gevraagde detailniveau worden beantwoord. Tot het najaar van 2012 was in het algemeen de lijn dat wanneer een VWS’er was uitgenodigd om een inleiding te houden, de deelname- en verblijfkosten voor rekening van de uitnodigende partij konden zijn. Met ingang van het parlementaire jaar 2013 in september 2012 hanteert VWS de lijn dat ook in zulke gevallen VWS bij volledige deelname aan het congres de deelname- en verblijfkosten voor eigen rekening neemt.

Vraag 61

Door wie werden de reizen waar ambtenaren aan deelnamen of hun verblijf bekostigd en wat was de bijdrage?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 60.

Vraag 62

Kunt u aangeven hoeveel deelbegrotingen van alle zorgprogramma's en actieplannen hebben gekost? Kunt u daarin apart overzichtelijk maken hoeveel budget uitgegeven is aan communicatie, lunches en borrels met de betrokken partijen?

Antwoord:

Het is niet bekend hoeveel budget is uitgegeven aan communicatie, lunches en borrels met betrokken partijen vanuit alle zorgprogramma’s en actieplannen. Dit wordt binnen de reguliere beleidsbudgetten opgevangen. Een dergelijk overzicht kan dan ook niet worden gegeven.

Vraag 63

Hoeveel communicatiemedewerkers of hoeveel fte (fulltime equivalent) communicatiemedewerkers heeft het Ministerie van VWS in dienst?

Antwoord:

Voor de cijfers verwijs ik naar het openbare overzicht op: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/publicaties/2020/07/03/fte-overzicht-directies-communicatie-rijksoverheid-2020.

Vraag 64

Kunt u een overzicht geven van alle (aanjaag)teams die u heeft ingezet? Welke personen (uit welke organisaties) werken voor deze (aanjaag)teams, om hoeveel fte gaat het hier, hoe hoog is hun salariëring, wat zijn hun doelstellingen en welke resultaten hebben ze tot nu toe geboekt?

Antwoord:

Er zijn «praktijkteams» ingesteld onder verschillende benamingen (zoals aanjaagteam, interventieteam, praktijkteam). Deze teams kennen een wisselende samenstelling van medewerkers van VWS en andere organisaties (o.a. Zorgverzekeraars Nederland, VNG en diverse partijen uit de praktijk). Soms worden deze teams geleid door een VWS-medewerker, soms door iemand van één van deze organisaties.

In de meeste gevallen maakt het werken in een praktijkteam deel uit van een breder takenpakket van de betrokkenen. Het aantal uren dat zij werken in de praktijkteams wordt niet geregistreerd, zodat het niet mogelijk is uit te rekenen hoeveel fte er in de praktijkteams aan het werk zijn en wat de salariskosten van deze teams zijn.

Zoals gebruikelijk en zoals toegezegd, wordt aan uw Kamerverslag gedaan van de resultaten van de praktijkteams. Dat gebeurt bij de reguliere voortgangsrapportages aan uw Kamer over de diverse beleidsthema’s.

De resultaten en werkwijzen van de praktijkteams zijn te vinden op https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kwaliteit-van-de-zorg/praktijkteams-betere-samenwerking-overheid-en-praktijk-in-de-zorg

Vraag 65

Hoeveel communicatiemedewerkers of hoeveel fte communicatiemedewerkers heeft u in dienst?

Antwoord:

De medewerkers van de directie communicatie zijn in dienst van het Ministerie van VWS en niet van een bewindspersoon. Voor het aantal verwijs ik naar het openbare overzicht op https://www.rijksoverheid.nl/documenten/publicaties/2020/07/03/fte-overzicht-directies-communicatie-rijksoverheid-2020

Vraag 66

Hoeveel communicatiemedewerkers of hoeveel fte communicatiemedewerkers heeft de Staatssecretaris van VWS in dienst?

Antwoord:

Zie antwoord op vraag 65.

Vraag 67

Hoeveel communicatiemedewerkers of hoeveel fte communicatiemedewerkers heeft de Minister voor Medische Zorg in dienst?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 65.

Vraag 68

Hoeveel procent van de zorgaanbieders maakten in 2020 gebruik van digitale gegevensuitwisseling met andere zorgaanbieders? Hoe hoog was dat percentage in voorgaande jaren?

Antwoord:

Er zijn veel vormen van digitale gegevensuitwisseling die in reikwijdte en mate van implementatie van elkaar verschillen. Een algemeen antwoord op deze vraag is daarmee niet beschikbaar. Deelinformatie is beschikbaar in verschillende rapportages en websites. Zo is bijvoorbeeld op de website «vipp-monitor» te zien hoe digitale informatie-uitwisseling met de patiënt en tussen instellingen onderling vordert. In de ehealth monitor 2019 is ook uitgebreid aandacht besteed aan gegevensuitwisseling over de jaren heen. Bijvoorbeeld dat het aandeel huisartsen dat gestandaardiseerde en elektronische gegevens kan uitwisselen met thuiszorgorganisaties in 2019 26 procent is, tegenover 11 procent in 2014. In hoeverre de zorg digitaler wordt en welke effecten dat heeft op patiënten en zorgverleners, zal het RIVM vanaf 2020 in cijfers weergeven als vervolg op de monitor die Nictiz en het NIVEL tussen 2013 en 2019 hebben uitgebracht.

Vraag 69

Hoeveel besloten vennootschappen (bv's), naamloze vennootschappen (nv's), verenigingen, vennootschappen onder firma (vof's), eenmanszaken en stichtingen hebben zich in 2020 geregistreerd als zorgverlener of zorginstelling?

Antwoord:

Het Landelijk Register Zorgaanbieders (LRZa) heeft in 2020 (tot en met 5 oktober 2020) vanuit het Handelsregister de volgende aantallen registraties van zorginstellingen of zorgverleners ontvangen: 2.230 bv’s, 1 nv, 52 verenigingen, 923 vof’s, 20.379 eenmanszaken en 903 stichtingen.

Daarnaast heeft het LRZa vanuit het Handelsregister ook nog registraties van andere dan de gevraagde rechtsvormen ontvangen: 20 commanditaire vennootschappen, 39 coöperaties, 16 buitenlandse rechtsvormen en 291 maatschappen.

Vraag 70

Hoeveel zorgorganisaties hebben onderhangende bv's?

Antwoord:

Het Landelijk Register Zorgaanbieders bij het CIBG bevat 5.047 toegelaten zorginstellingen met een KvK-nummer, waarvan 264 zorginstellingen een dochter-bv hebben (peildatum: 5 oktober 2020).

Vraag 71

Hoeveel mensen betalen een eigen bijdrage uit vermogen, uitgesplitst naar de Wlz en de Wmo 2015?

Antwoord:

Onderstaande tabel geeft informatie over het aantal Wlz-cliënten en Wmo-leefeenheden in beschermd wonen waarbij vermogen een rol speelt in de berekening van de eigen bijdrage. Vanwege invoering van het abonnementstarief, speelt vermogen in de Wmo alleen nog een rol in de berekening van de eigen bijdrage voor beschermd wonen.

Vraag 72

Hoeveel klachten en bezwaren heeft het CAK afgelopen jaar gekregen en hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Antwoord:

Onderstaand is een overzicht opgenomen van het totaal aantal klachten en bezwaren over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Wet langdurige Zorg (Wlz), en de burgerregelingen van het CAK.

Vraag 73

Kunt u nauwkeurig toelichten per beleidsartikel welke extra amendeerruimte nog bestaat? Als deze ruimte ontbreekt, wat is hiervoor de reden?

Antwoord:

In hoofdstuk 2.3 in de ontwerpbegroting 2021 is tabel 4 opgenomen «Overzicht niet-juridisch verplichte uitgaven» waarin zowel het juridisch verplichte als het niet-juridisch verplichte deel per artikel is opgenomen. De niet-juridisch verplichte uitgaven kunnen in beginsel worden geamendeerd, omdat hier nog geen juridisch verplichting voor is aangegaan door VWS. Evenwel liggen aan de niet-juridische verplichte delen vaak al bestuurlijke afspraken ten grondslag, zoals in de toelichting in tabel 4 is opgenomen in de laatste kolom. Hierin is vermeld waar de niet-juridische middelen aan worden besteed.

Vraag 74

Kunt u aangeven wat de bezuiniging was bij het afschaffen van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de Compensatie Eigen Risico (CER)?

Antwoord:

In onderstaande tabel is opgenomen wat de netto besparing was van het afschaffen van de Wtcg en de CER.

Vraag 75

Hoeveel middelen worden door gemeenten naar schatting ter beschikking gesteld voor de financiële tegemoetkoming voor zorgkosten, die in de plaats zijn gekomen van de Wtcg en de CER?

Antwoord:

Bij ons is niet bekend hoe hoog dit bedrag op dit moment bij de verschillende gemeenten is. Ten tijde van het afschaffen van de Wtcg en de CER is structureel € 268 miljoen per jaar beschikbaar gesteld aan gemeenten, die onder meer is ingezet voor de ondersteuning van gemeentecollectiviteiten.

Vraag 76

Wat zijn de opbrengsten indien het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) wordt afgeschaft en de indicatiestelling wordt teruggegeven aan professionele zorgverleners? Is de regering bereid deze besparingsmogelijkheid in de zorg te onderzoeken?

Antwoord:

In het kader van Zorgkeuzes in Kaart is de mogelijkheid onderzocht om de indicatiestelling voor de Wet langdurige zorg door zorgaanbieders zelf te laten plaatsvinden in plaats van door het CIZ. U kunt dit terugvinden op pagina 99 van het rapport dat op 24 juli jl. aan uw Kamer is verzonden (TK 2019–2020, 29 689 nr. 1075). De structurele budgettaire effecten zijn in dit rapport geraamd op circa € 160 miljoen aan extra collectieve uitgaven. De verwachte besparing die bij het CIZ wordt geboekt wordt teniet gedaan door de verwachte upcoding.

Vraag 77

Kunt u een overzicht geven van de absolute levensverwachting in jaren en de jaren daarvan in goed ervaren gezondheid, onderverdeeld in laag, midden en hoog sociaal economische status én minimum, modaal en hoog inkomen?

Antwoord:

In onderstaande tabellen treft u de gevraagde informatie voor zowel opleidings- als inkomensniveau aan. Het meest recente cijfer voor de indeling naar opleidingsniveau op de Staat Volksgezondheid en Zorg is het gemiddelde van 2015–2018. Voor het inkomensniveau is van CBS-cijfers gebruik gemaakt. Het CBS onderscheidt vijf inkomensgroepen en het meest recente cijfer betreft het gemiddelde van 2014–2017.

Vraag 78

Hoeveel kosten keurmerken in de zorg?

Antwoord:

Op basis van de inventarisatie van Nictiz is een schatting gemaakt van de kosten die instellingen maken om de keurmerken te verkrijgen. Het gaat om € 45 miljoen (na indexatie tot niveau 2021). Dit bedrag houden de instellingen die particuliere keurmerken gebruiken, over als deze keurmerken worden afgeschaft. Zie ook Zorgkeuzes in Kaart dat op 24 juli jl. aan uw Kamer is verzonden (TK 29 689 nr. 1075).

Vraag 79

Hoeveel van deze keurmerken per merk worden jaarlijks afgegeven?

Antwoord:

De gevraagde gegevens worden niet op een centrale plaats bijgehouden en derhalve is ook niet bekend hoeveel keurmerken per merk jaarlijks worden afgegeven.

Vraag 80

Welke besparing is mogelijk als keurmerken in de zorg afgeschaft worden?

Antwoord:

Certificering is niet verplicht op grond van wet- en regelgeving; dit is een aangelegenheid van de veldpartijen zelf. Derhalve is een bestuurlijk akkoord nodig met veldpartijen om keurmerken af te schaffen. In Zorgkeuzes in Kaart is gerekend aan een fiche waarin wordt afgesproken dat particuliere keurmerken in zowel de cure als de care niet meer worden gehanteerd. Op basis van de inventarisatie van Nictiz is een schatting gemaakt van de kosten die instellingen maken om de keurmerken te verkrijgen. Het gaat om € 45 miljoen vanaf het tweede jaar nadat deze maatregel is genomen. Dit bedrag houden de instellingen die particuliere keurmerken gebruiken, over als deze keurmerken worden afgeschaft.

Er zijn echter ook andere effecten van deze maatregel die niet te kwantificeren bleken. Het is niet bekend hoeveel tijdwinst het afschaffen van de particuliere keurmerken voor zorgmedewerkers oplevert door minder administratieve lasten, zoals het niet meer hoeven invullen van afvinklijstjes. Zonder keurmerken kunnen zorgaanbieders minder goed vergeleken worden. Dit kan leiden tot minder doelmatigheid en daardoor hogere kosten. Het bedrag dat hiermee gemoeid is, is echter onbekend. U kunt het fiche terugvinden op pagina 46 van het rapport Zorgkeuzes in Kaart dat op 24 juli jl. aan uw Kamer is verzonden (TK 29 689 nr. 1075).

Vraag 81

Welke keurmerken worden vereist bij zorginkoop, uitgesplitst naar zorgkantoorregio?

Antwoord:

Er worden geen keurmerken vereist bij de zorginkoop. Derhalve kan er geen uitsplitsing worden gegeven per zorgkantoorregio.

Vraag 82

Wat kost jaarlijks de bureaucratie in de zorg in Nederland, uitgesplitst per zorgsector?

Antwoord:

Dergelijke cijfers zijn bij ons niet bekend. Er bestaat geen eenduidige definitie of meting van de omvang van de bureaucratie in de zorg in Nederland.

Vraag 83

Hoe groot is de overhead en de kosten hiervan, uitgesplitst per zorgsector?

Antwoord:

Er is geen totaalbeeld over alle zorgsectoren beschikbaar.

Op basis van cijfers van het CBS (Zorginstellingen, financiële kengetallen 2007–2011) bedroeg het aandeel van de overheadkosten bij ziekenhuizen in 2011 20%. Op basis van de Jaarverslagenanalyse Ziekenhuizen 2018 en 2019 van Intrakoop zijn de algemene kosten (waaronder uitgaven aan administratie en registratie, communicatie, accountants- en externe advisering) circa 15% van de inkoopgerelateerde kosten.

Voor wat betreft de langdurige zorg heeft Berenschot in 2019 onderzoek naar gedaan naar het aandeel van de overhead in de totale kosten. In 2019 bedroegen de overheadkosten in de VVT-sector 16%, voor de GHZ-sector 17% en voor de langdurige ggz (Wlz) sector 21%. De overheadkosten in de ggz zijn hoger dan in de andere twee sectoren wegens het groter verloop van cliënten en het grotere aantal behandelaren, dit brengt meer administratie en inzet van andere ondersteunende diensten met zich mee.

Vraag 84

Wat was de overhead in de reguliere ziekenhuizen in 2010 en in 2019?

Antwoord:

Op basis van cijfers van het CBS (Zorginstellingen, financiële kengetallen 2007–2011) bedroeg het aandeel van de overheadkosten bij ziekenhuizen in 2010 20%. Op basis van de Jaarverslagenanalyse Ziekenhuizen 2018 en 2019 van Intrakoop zijn de algemene kosten (waaronder uitgaven aan administratie en registratie, communicatie, accountants- en externe advisering) circa 15% van de inkoopgerelateerde kosten.

Vraag 85

Wat was de overhead in academische ziekenhuizen in 2010 en in 2019?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 84. Ik beschik niet over specifieke aanvullende informatie over academische ziekenhuizen.

Vraag 86

Wat was de overhead in instellingen voor langdurige zorg in 2010 en in 2019?

Antwoord:

Voor wat betreft de langdurige zorg heeft Berenschot in 2017 onderzoek gedaan naar het aandeel van de overhead in de totale kosten. In 2017 bedroegen de overheadkosten in de VVT-sector 17%, voor de GHZ-sector 16% en voor de GGZ-sector 22%. Ik heb niet de beschikking over de percentages in 2010 en 2019.

Vraag 87

Met hoeveel procent en kosten is de bureaucratie toegenomen na de decentralisaties naar de gemeenten (uitgesplitst in Wmo 2015 en Jeugdwet)?

Antwoord:

Zoals wij u ook bij de begrotingsvragen over 2019 en 2020 hebben geïnformeerd, zijn op landelijk niveau geen gegevens beschikbaar over het percentage en de kosten van bureaucratie in de Wmo 2015 en de Jeugdwet. Het Kabinet zet zich in om de bureaucratie in de uitvoering van de Wmo 2015 en de Jeugdwet te verminderen. Onder de vlag van het programma (Ont)Regel de Zorg worden diverse activiteiten ondernomen die bijdragen aan het verminderen van de bureaucratie in het sociaal domein. U bent hierover in de voortgangsbrief (Ont)Regel de Zorg (Kamerstukken 29 515, nr. 441) nader geïnformeerd. De volgende voortgangsrapportage bij het programma [Ont]Regel de Zorg kunt u dit najaar tegemoetzien.

Vraag 88

Hoeveel kost een verpleegdag in de wijkverpleging?

Antwoord:

In de wijkverpleging is geen sprake van verpleegdagen. Cliënten wonen in hun eigen huis en op basis van de voor die cliënt gestelde indicatie wordt zorg thuis geleverd.

Vraag 89

Hoeveel kost een verpleegdag in een hospice?

Antwoord:

Het aanbod van hospicevoorzieningen is divers van aard. Naast hospices zijn er bijna-thuis-huizen (BTH’s), high care hospices en palliatieve units die gekoppeld zijn aan een verpleeg- of ziekenhuis. Om een beeld te geven van de kosten is informatie opgevraagd bij de Vrijwillige palliatieve terminale zorg Nederland (VPTZ). Een gemiddeld hospice kost rond de € 175 per dag. Dat is voor het vrijwilligersdeel, coördinatiekosten en huisvesting. De verpleegkundige zorg komt daar nog bij en wordt geleverd door de wijkverpleging. Het aantal uren verpleegkundige zorg per BTH’s verschilt: sommige BTH’s kiezen er voor 24 uur per dag verpleegkundigen in huis te hebben, andere alleen gedurende de avond/nacht en/of op afroep. De Associatie Hospicezorg Nederland (AHzN) heeft eind vorig jaar door Bureau Berenschot een onderzoek laten uitvoeren naar de kostprijs van high care hospicezorg. Bij high care hospicezorg is 24 uur per dag een verpleegkundige aanwezig en zijn de verpleegkundigen in dienst van het hospice. Volgens dit onderzoek kost een dag in een high care hospice circa € 524.

Vraag 90

Wat zijn de precieze kosten of een inschatting van de kosten voor ziekenhuizen vanwege de hoge bezetting van ouderen die langer in het ziekenhuis verblijven dan noodzakelijk, omdat in de thuissituatie geen plek is of omdat er wachtlijsten zijn bij verpleeghuizen of Eerstelijnsverblijf (ELV)-bedden?

Antwoord:

Bij de beantwoording van deze vraag ga ik uit van de kosten van zogenoemde «verkeerde bedden». Een «verkeerd bed» is in de beleidsregels van de NZa gedefinieerd als noodgedwongen verblijf in een instelling voor medisch-specialistische zorg na een opname, dat tot stand komt omdat er geen mogelijkheid is tot opname in een instelling die Wlz-zorg met verblijf biedt. Voor een «verkeerd bed» konden ziekenhuizen op basis van NZa-beleidsregels in 2019 een Wlz-tarief declareren van maximaal C 293,16 per dag. Uit actuele gegevens van het Zorginstituut blijkt dat de declaraties «verkeerde bedden» een verwacht macrobeslag heeft van circa € 10 miljoen in 2019. Ik sluit niet uit dat dit cijfer geen compleet beeld geeft van de in deze vraag bedoelde kosten, omdat ziekenhuizen de kosten van «onnodige bezetting» mogelijk niet volledig of op een andere manier declareren.

Mij is niet bekend wat de kosten zijn die ziekenhuizen maken voor ouderen die langer in het ziekenhuis verblijven dan noodzakelijk omdat er geen plek zou zijn bij eerstelijnsverblijf bedden of waarvan de thuisplek nog niet gereed is.

Vraag 91

Wat zijn de kosten van ELV-bedden?

Antwoord:

De NZa heeft drie prestaties voor eerstelijnsverblijf vastgesteld met een maximumtarief en één prestatie met een vrij tarief. In onderstaande tabel zijn de bedragen per dag weergegeven.

Vraag 92

Hoeveel ELV-bedden zijn er?

Antwoord:

Uit de realisatiecijfers van Vektis blijkt dat in 2019 in totaal 36.841 personen gebruik hebben gemaakt van het eerstelijnsverblijf (ELV). Dat aantal is vrijwel gelijk aan 2018 en ruim 3.500 meer dan in 2017. Het totaal voor eerstelijnsverblijf beschikbare aantal bedden in 2019 kan op basis van de gemiddelde ligduur van 35 dagen en een veronderstelde bezettingsgraad van 90% worden ingeschat op ongeveer 3900.

Vraag 93

Hoeveel tijdelijke bedden zijn er in verzorgingshuizen en verpleeghuizen?

Antwoord:

Ervan uitgaande dat met tijdelijke bedden de totale capaciteit voor het eerstelijnsverblijf en de Wlz-crisiszorg tezamen wordt bedoeld, schat ik het aantal in op ca. 4.200. Het totaal voor eerstelijnsverblijf beschikbare aantal bedden in 2019 kan op basis van 36.841 personen met een gemiddelde ligduur van 35 dagen en een veronderstelde bezettingsgraad van 90% worden ingeschat op ongeveer 3.900 (zie ook het antwoord op vraag 98). De capaciteit voor het eerstelijnsverblijf zit grotendeels bij verzorgingshuizen en verpleeghuizen, maar niet helemaal. Het aantal bedden dat beschikbaar is voor Wlz-crisiszorg bedraagt ca. 300 op basis van het aantal bekostigde dagen crisiszorg in de VV in 2017 (100.000 etmalen prestatie Z110).

Vraag 94

Hoeveel kinderen leven in armoede? Wat zijn de meest recente cijfers?

Antwoord:

In de meest recente CBS-publicatie «Armoede en sociale uitsluiting 2019» staan gegevens over 2018. In 2018 maakten 264 duizend minderjarige kinderen deel uit van een huishouden met een laag inkomen.

Vraag 95

Wat gebeurt er momenteel om het gebruik van antipsychotica en/of psychofarmaca in de ouderenzorg omlaag te brengen?

Antwoord:

Met de inwerkingtreding van de Wet zorg en dwang zijn zorgverleners verplicht het stappenplan te volgen, indien er antipsychotica en/of psychofarmaca toegediend worden en de cliënt hier niet mee instemt of als deze buiten de richtlijnen om worden toegepast. Op deze manier worden zorgverleners gestimuleerd om te zoeken naar mogelijkheden het gebruik af te bouwen en te zoeken naar alternatieven.

Vraag 96

Hoeveel mensen hebben een indicatie voor een ZZP (Zorgzwaartepakket) 1? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 hebben 1.515 mensen een indicatie voor een zzp 1 (bron: CIZ). De onderstaande tabel laat zien hoeveel dit was in voorgaande jaren op peildatum tweede vrijdag van november (bron: CBS/monitor langdurige zorg).

Vraag 97

Hoeveel mensen hebben een ZZP 2? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 hebben 7.705 mensen een indicatie voor een zzp 2 (bron: CIZ). De onderstaande tabel laat zien hoeveel dit was in voorgaande jaren op peildatum tweede vrijdag van november (bron: CBS/monitor langdurige zorg).

Vraag 98

Hoeveel mensen hebben een ZZP 3? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 hebben 29.765 mensen een indicatie voor een zzp 3 (bron: CIZ). De onderstaande tabel laat zien hoeveel dit was in voorgaande jaren op peildatum tweede vrijdag van november (bron: CBS/monitor langdurige zorg).

Vraag 99

Hoeveel mensen hebben een ZZP 4? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 hebben 57.305 mensen een indicatie voor een zzp 4 (bron: CIZ). De onderstaande tabel laat zien hoeveel dit was in voorgaande jaren op peildatum tweede vrijdag van november (bron: CBS/monitor langdurige zorg).

Vraag 100

Hoeveel mensen hebben een ZZP 5? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 hebben 101.390 mensen een indicatie voor een zzp 5 (bron: CIZ). De onderstaande tabel laat zien hoeveel dit was in voorgaande jaren op peildatum tweede vrijdag van november (bron: CBS/monitor langdurige zorg).

Vraag 101

Hoeveel mensen hebben een ZZP 6? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 hebben 67.600 mensen een indicatie voor een zzp 6 (bron: CIZ). De onderstaande tabel laat zien hoeveel dit was in voorgaande jaren op peildatum tweede vrijdag van november (bron: CBS/monitor langdurige zorg).

Vraag 102

Hoeveel mensen hebben een ZZP 7? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Hoeveel mensen hebben een ZZP 8? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 hebben 30.395 mensen een indicatie voor een zzp 7 (bron: CIZ). De onderstaande tabel laat zien hoeveel dit was in voorgaande jaren op peildatum tweede vrijdag van november (bron: CBS/monitor langdurige zorg).

Vraag 103

Hoeveel mensen hebben een ZZP 9? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Hoeveel mensen hebben een ZZP 9? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 hebben 1.220 mensen een indicatie voor een zzp 9 (bron: CIZ). De onderstaande tabel laat zien hoeveel dit was in voorgaande jaren op peildatum tweede vrijdag van november (bron: CBS/monitor langdurige zorg).

Vraag 104

Hoeveel mensen hebben een ZZP 10? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Hoeveel mensen hebben een zorgzwaartepakket? Hoe zijn de prijzen van zorgzwaartepakketten de afgelopen jaren veranderd? Kunt u een historisch overzicht geven van de prijsontwikkeling van ZZP's? Wat heeft de extramuralisering van ZZP 1,2 en 3, het sluiten van verzorgingshuizen in financiële zin opgeleverd?

Antwoord:

De ontwikkeling van het aantal cliënten met een ZZP 10 is opgenomen in antwoord 109. Er waren op 1 juli 2020 308.220 mensen een indicatie voor een zorgprofiel (zorgzwaartepakket) in de Wlz (bron: CIZ).

Vraag 105

Hoeveel mensen maken gebruik van de Wlz, in aantallen?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 maken 308.220 mensen gebruik van de Wlz omdat zij een indicatie hebben voor een zorgprofiel (zorgzwaartepakket) in de Wlz (bron: CIZ).

In onderstaande tabel staan de aantallen cliënten per zorgprofiel onderverdeeld naar: de ouderenzorg (VV), verstandelijk gehandicapten (VG), (sterk gedragsgestoord) licht verstandelijk gehandicapten (LVG en SGLVG), zintuiglijk gehandicapten visueel en auditief (ZG), lichamelijk gehandicapten (LG) en GGZ-cliënten (GGZ).

Vraag 106

Hoeveel mensen maken gebruik van de Wmo 2015, in aantallen?

Antwoord:

Er zijn nog geen cijfers bekend over het gebruik van Wmo-voorzieningen vanaf 2020. Gemeenten bieden op grond van de Wmo 2015 een diversiteit aan algemeen toegankelijke en individuele maatwerkvoorzieningen op het terrein van de maatschappelijke ondersteuning. Er is geen landelijke registratie van het aantal mensen dat daadwerkelijk een beroep doet op deze voorzieningen. Wel zijn er ramingen van het CBS beschikbaar die een inschatting geven van het gebruik van individuele maatwerkvoorzieningen. Het gaat om het gebruik van zorg in natura en/of een persoonsgebonden budget, ongeacht het feit of een (inkomensafhankelijke) eigen bijdrage betaald moet worden. Gegevens zijn afkomstig van gemeenten, die in het kader van de Gemeentelijke Monitor Sociaal Domein (GMSD) gegevens hebben aangeleverd en toestemming hebben gegeven voor publicatie. De cijfers over het totaalaantal cliënten in Nederland zijn door het CBS geschat met een regressiemodel op de data van de deelnemende gemeenten. De voorzieningen zijn uitgesplitst naar globale categorieën voorzieningen, omdat de precieze definitie van voorzieningen kan verschillen per gemeente.

Vraag 107

Hoeveel mensen maken gebruik van de Zvw, in aantallen?

Antwoord:

De raming van het Zorginstituut van het aantal Zvw-verzekerden in 2020 bedraagt circa 17.345.000.

Vraag 108

Hoeveel mensen maken gebruik van zorg vanuit de verschillende domeinen, Zvw, Wmo 2015, Wlz en de jeugdzorg?

Antwoord:

In onderstaande tabel staan cijfers over het aantal gebruikers van zorg in de verschillende domeinen. Een deel personen maakt gebruik van zorg uit meerdere domeinen.

Vraag 109

Hoeveel mensen maken gebruik van huishoudelijke verzorging?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 106.

Vraag 110

Hoeveel mensen maken gebruik van dagbesteding?

Antwoord:

Op dit detailniveau zijn geen cijfers bekend, zie verder het antwoord op vraag 106.

Vraag 111

Hoeveel mensen maken gebruik van begeleiding?

Antwoord:

Op dit detailniveau zijn er geen cijfers bekend, zie verder antwoord vraag 106.

Vraag 112

Hoeveel mensen maken gebruik van begeleiding in combinatie met persoonlijke verzorging?

Antwoord:

Op dit detailniveau zijn er geen cijfers bekend, zie verder antwoord vraag 106.

Vraag 113

Hoeveel mensen maken gebruik van ziekenhuiszorg?

Antwoord:

Cijfers van Vektis (declaratiedata zorgverzekeraars) laten zien dat het aantal personen dat gebruik maakt van ziekenhuiszorg in 2019 7,57 miljoen bedroeg.

Vraag 114

Hoeveel mensen maken gebruik van wijkverpleging?

Antwoord:

Volgens Vektis hebben in 2019 585 duizend mensen wijkverpleging gekregen.

Vraag 115

Hoeveel mensen maken gebruik van de geestelijke gezondheidszorg (ggz)?

Antwoord:

In de Monitor Ambulantisering ggz 2019 die ik u op 20 december 2019 aangeboden heb (Kamerstukken II, 2019–2020, 25 424, nr. 505) is onderstaande tabel te vinden. De gegevens zijn afkomstig van Vektis en betreft het aantal cliënten per echelon tussen 2015–2017.

Vraag 116

Hoeveel kinderen en jongeren maken gebruik van de jeugdzorg en/of de jeugd-ggz?

Antwoord:

In 2019 hebben 443.000 kinderen gebruik gemaakt van jeugdzorg (jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering).

Vraag 117

Hoeveel zorgverleners zijn er afgelopen jaar bijgekomen? Kunt u dit uitsplitsen per zorgsector?

Antwoord:

Tussen het eerste kwartaal van 2019 en het eerste kwartaal van 2020 is het aantal werknemers in zorg en welzijn met 33 duizend personen toegenomen (dat is het aantal werknemers ultimo maart 2020 minus het aantal werknemers ultimo maart 2019). Dit betreft alle werknemers, dus zorgpersoneel en ondersteunend personeel, maar is exclusief het personeel niet in loondienst (o.a. uitzendkrachten en zzp’ers). In onderstaande tabel is een uitsplitsing naar branche gemaakt.

Vraag 118

Hoeveel mensen wonen in een verzorgingshuis?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 maken 1.387 mensen gebruik van intramurale verzorgingshuiszorg (zorgprofiel VV1-VV3). Dit aantal is afgeleid uit de uitvoeringsinformatie van het Zorginstituut. Dit zijn de meest recente cijfers.

Vraag 119

Hoeveel mensen wonen in een verpleeghuis?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 maken 115.776 mensen gebruik van intramurale verpleeghuiszorg (zorgprofiel VV4-VV10). Dit aantal is afgeleid uit de uitvoeringsinformatie van het Zorginstituut. Dit zijn de meest recente cijfers.

Vraag 120

Hoeveel mensen wonen in een beschermde woonvorm?

Antwoord:

In 2019 hebben ongeveer 45.000 mensen gebruik gemaakt van een maatwerkvoorziening uit de wmo met verblijf, dit zijn zowel mensen die beschermd wonen of in (vrouwen)opvang verblijven. Ook zijn hierin de mensen meegeteld die vanwege een crisisopname tijdelijk verblijven in een beschermde woonvorm of de (vrouwen)opvang.

Vraag 121

Hoeveel mensen wonen in een kleinschalige woonvorm?

Antwoord:

Mensen die in een kleinschalige woonvorm wonen kunnen zorg ontvangen uit de Wmo, de Wlz of Zvw (wijkverpleging). Er is landelijk geen registratie beschikbaar van het aantal mensen dat in een kleinschalige woonvorm woont.

Vraag 122

Hoeveel mensen wonen in een instelling voor gehandicaptenzorg?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 maken 73.139 mensen gebruik van intramurale gehandicaptenzorg. Het betreft mensen die langdurig in een instelling wonen met een zorgprofiel VG (verstandelijk gehandicapt), (SG)LVG ((sterk gedragsgestoord) licht verstandelijk gehandicapt), LG (lichamelijk gehandicapt), ZG (zintuiglijk gehandicapt, visueel of auditief). Dit aantal is afgeleid uit de uitvoeringsinformatie van het Zorginstituut. Dit zijn de meest recente cijfers.

Vraag 123

Hoeveel mensen wonen in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg?

Antwoord:

De Landelijke Monitor Ambulantisering en Hervorming Langdurige ggz 2019 van het Trimbos Instituut laat zien dat Nederland in 2018 naar schatting circa 14.250 klinische plaatsen en 16.900 plaatsen beschermd wonen telt. Ik heb deze monitor aan uw Kamer aangeboden op 20 december 2019 (Kamerstukken II, 2019–2020, 25 424, nr. 505).

Vraag 124

Hoeveel mensen maken gebruik van ambulante geestelijke gezondheidszorg?

Antwoord:

Het aantal patiënten in de ambulante GGZ nam toe van 1,1 miljoen in 2013 tot 1,3 miljoen in 2017.

Vraag 125

Hoeveel verzorgingshuisplekken zijn er op dit moment?

Antwoord:

In 2019 zijn er circa 2.400 verzorgingshuisplekken voor cliënten met een zorgprofiel VV 1–3. Dit aantal is afgeleid van de omvang van de declaraties die zorgkantoren over 2019 bij Vektis hebben aangeleverd voor deze zorg. In 2019 betroffen deze declaraties 877.000 dagen (bron: CBS Monitor Langdurige Zorg). Er zijn nog geen recentere gegevens beschikbaar.

Vraag 126

Hoeveel verzorgingshuisplekken zijn er onder de kabinetten Rutte I, II en III verloren gegaan? Kunt u dit aangeven per kabinet?

Antwoord:

Verzorgingshuisplekken worden in dit antwoord gedefinieerd als plekken waar zorg is geleverd aan cliënten met een zzp VV 1–3. Vanaf 2013 worden geen nieuwe indicaties VV 1–2 meer verstrekt en vanaf 2014 niet meer voor VV 3, waardoor het aantal plekken afneemt.

In onderstaande tabel is het aantal intramurale verzorgingshuisplekken VV 1–3 weergegeven sinds 2010 welke het startjaar is van kabinet Rutte I. In de periode 2010–2013 is het aantal verzorgingshuisplekken afgenomen met 21.500 plekken. Dit weerspiegelt de trend die al langer gaande is, namelijk dat mensen steeds langer thuis blijven wonen. Daarnaast vindt per 1 januari 2013 geen nieuwe instroom in VV 1–2 meer plaats en per 1 januari 2014 in VV 3 (extramuralisering). Ten tijde van kabinet Rutte II is het aantal verzorgingshuisplekken VV 1–3 met 24.200 afgenomen van circa 30.500 in 2013 naar 6.300 in 2017. Onder kabinet Rutte III is het aantal verzorgingshuisplekken afgenomen met circa 3.900 van 6.300 in 2017 naar 2.400 in 2019.

Het aantal plekken tot en met 2017 is afgeleid van de omvang van de productieafspraken die zorgkantoren voor deze zorg hebben gemaakt. Vanaf 2018 wordt het aantal plekken afgeleid van de omvang van de declaraties die zorgkantoren bij Vektis hebben aangeleverd voor deze zorg. Er zijn nog geen recentere gegevens beschikbaar.

Vraag 127

Hoe heeft de groei van de collectieve zorguitgaven zich ontwikkeld ten opzichte van de groei van de economie in de afgelopen 15 jaar?

Antwoord:

In onderstaande grafiek zijn de jaarlijkse groei van de uitgaven onder het BKZ/UPZ en de groei van het BBP weer gegeven. Bij de beoordeling van deze cijfers is van belang dat de groei van de zorguitgaven wordt beïnvloed door wijzigingen in de definitie van de zorguitgaven onder het BKZ/UPZ (zoals de overheveling van grote delen van de Wmo en de jeugdzorg uit het UPZ in 2019) en door statistische vertekeningen, zoals in 2021 de statistische verlaging van de uitgaven vanwege de nieuwe bekostigingssystematiek in de ggz. Bij de groei van het BBP is de totale groei gepresenteerd, dat wil zeggen de volumegroei plus de prijsontwikkeling van het BBP (de groei van -3,3% in 2020 bestaat uit de volumegroei van –5% en een prijseffect van 1,7%).

Vraag 128

Welk percentage van de groei van de collectieve zorguitgaven, zoals begroot voor 2020, komt puur op het conto van de vergrijzing?

Antwoord:

Het CPB stelt in het rapport «Een raming van de zorguitgaven 2018–2021» dat het effect van demografie en epidemiologie in de periode 2018–2021 een bijdrage van 1,2%-punt per jaar levert aan de reële groei van de zorguitgaven in de toenmalige definitie van het UPZ (inclusief jeugdzorg en de Wmo).

Het effect van demografie en epidemiologie is het meest omvangrijk in de Wlz; de reële uitgaven nemen ieder jaar met 1,7% toe vanwege die factoren. In de Zvw is het effect van demografie kleiner dan in de Wlz; in de Wmo/jeugdzorg is het effect nog kleiner. Dit komt omdat in de jeugdzorg de invloed van demografie negatief is (-0,7% per jaar).

Vraag 129

Welk percentage van de groei van de collectieve zorguitgaven, zoals begroot voor 2020, komt puur op het conto van de geneesmiddelen?

Antwoord:

Met betrekking tot de uitgaven aan apotheekzorg is een groei in 2020 begroot van € 114 miljoen (van € 4,864 miljard naar € 4,978 miljard).

De uitgaven aan intramurale geneesmiddelen maken onderdeel uit van de sector medisch-specialistische zorg. Voor de intramurale geneesmiddelen is dus geen expliciete groeiverwachting gemaakt. Het verwachte groeipercentage van intramurale geneesmiddelen is lastig in te schatten vanwege o.a. de instroom van nieuwe dure geneesmiddelen en de ingezette maatregelen om de groei aan uitgaven te beperken. Op basis van realisaties uit voorgaande jaren (in de periode 2014–2019 is de groei (exclusief BTW-stijging) blijkens de GIP-databank gemiddeld circa 6,5% per jaar) zou een groei van 6,5% (dus inclusief 1,5% loon- en prijsbijstelling) in 2020 kunnen worden verondersteld. De uitgaven voor intramurale geneesmiddelen bedragen in 2019 naar schatting circa € 2,37 miljard, wat dan neerkomt op een groei van € 154 miljoen in 2020 (6,5% van € 2,37 miljard).

De totale groei van de uitgaven aan geneesmiddelen komt dan op naar schatting € 268 miljoen, op een totaal van naar schatting € 7,2 miljard aan uitgaven (+3,7%).

De totale groei van de zorguitgaven in 2020 bedraagt € 3,8 miljard. Daarmee zal het aandeel van geneesmiddelen in de groei van de zorguitgaven in 2020 naar grofweg 7% bedragen.

Vraag 130

Welk percentage van de groei van de collectieve zorguitgaven, zoals begroot voor 2020, puur op het conto van bureaucratie, overhead en verspilling?

Antwoord:

Dit is niet bekend. Er bestaat geen eenduidige definitie of meting van de omvang van de bureaucratie in Nederland.

Vraag 131

Hoeveel verzorgingshuizen, verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen zijn er in Nederland?

Antwoord:

In de voortgangsrapportages over het programma Thuis in het Verpleeghuis heb ik uw Kamer geïnformeerd dat er in Nederland ongeveer 2.300 locaties zijn waar verpleeghuiszorg wordt geleverd. Dit aantal is niet geoormerkt naar verzorgingshuizen, verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen.

Vraag 132

Hoeveel procent van hun besteedbaar inkomen waren mensen met een minimum inkomen gemiddeld in 2019 kwijt aan eigen betalingen in de zorg, en hoeveel procent is dat in 2020?

Antwoord:

Het bedrag dat burgers kwijt zijn aan eigen betalingen varieert sterk met hun gezondheid. Burgers met een zeer goede gezondheid maken niet of nauwelijks gebruik van de zorg. Hun eigen betalingen zijn dan ook zeer laag of nul. Burgers met een gemiddelde gezondheid maken een deel van het eigen risico Zvw vol, maar doen geen beroep op Wmo- of Wlz-zorg. Burgers met een slechte gezondheid maken veelal het eigen risico Zvw vol. Een flink deel van deze groep maakt ook gebruik van Wmo-ondersteuning (waar een abonnementstarief geldt). Een deel van deze groep maakt naast Zvw-zorg gebruik van Wlz-zorg waar ze een inkomensafhankelijke bijdrage voor betalen.

De gemiddelde eigen betalingen (eigen risico Zvw plus eigen bijdragen Wlz) bedragen in 2019 respectievelijk 2020 € 357 en € 365.

Vraag 133

Wat is het verschil in zorgkosten voor iemand die nog thuis woont in vergelijking met de kosten van het wonen in een verpleeghuis?

Antwoord:

Gemiddeld bedroegen de gemiddelde kosten per verpleeghuiscliënt in 2019 op jaarbasis afgerond € 96.000. Dat is € 263 per dag. Dit zijn de gemiddelde kosten voor cliënten die intramuraal verblijf met behandeling op basis van een zzp V&V 4 t/m 10 inclusief behandeling. Bij dit bedrag is rekening gehouden met de opslag voor Waardigheid en Trots en de extra middelen vanuit het kwaliteitsbudget verpleeghuiszorg.

Vraag 134

Hoeveel procent van hun besteedbaar inkomen waren mensen met een modaal inkomen gemiddeld in 2019 kwijt aan eigen betalingen in de zorg, en hoeveel procent is dat in 2020?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 132.

Vraag 135

Hoeveel procent van hun besteedbaar inkomen waren mensen met een inkomen van tweemaal modaal gemiddeld kwijt in 2019 aan eigen betalingen in de zorg en hoeveel procent is dat in 2020?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 132.

Vraag 136

Kunt u een overzicht geven van alle geschrapte regels in de zorg (schrapsessies)?

Antwoord:

Daar valt geen totaaloverzicht van te geven, omdat veel formulieren en procedures door of in individuele zorginstellingen gebruikt worden. Steeds meer zorginstellingen zijn ook zelf aan de slag met het terugdringen van (interne) regeldruk. De totale opbrengsten daarvan worden niet centraal geregistreerd.

Vraag 137

Hoeveel DOT's (DBC's op weg naar transparantie) zijn geopend in 2020, uitgesplitst per specialisme?

Antwoord:

Gegevens van Vektis laten zien dat er in 2020 circa 9,5 miljoen zorgproducten zijn geopend. Dit betreft zorgproducten die als declaratie in de database van Vektis zijn opgenomen (peildatum 31 augustus 2020) en informatie over het onderhanden werk, die de zorgaanbieders aan de zorgverzekeraars leveren (peildatum 30 september 2020). Dit levert daarom nog geen compleet beeld. Het werkelijke aantal geopende zorgproducten zal daarom hoger liggen.

Vraag 138

Hoeveel procent van hun besteedbaar inkomen waren mensen met een inkomen van driemaal modaal gemiddeld kwijt in 2019 aan eigen betalingen in de zorg en hoeveel procent is dat in 2020?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 132.

Vraag 139

Hoeveel personen hebben een zorg met verblijf indicatie?

Antwoord:

Op 1 juli 2020 hebben 308.220 mensen een indicatie voor een zorgprofiel (zorgzwaartepakket) in de Wlz (bron: CIZ). Dit is een indicatie voor zorg met verblijf. Met een Wlz-indicatie heeft de cliënt de mogelijkheid om in een zorginstelling te wonen en daar zorg te ontvangen.

Vraag 140

Hoeveel procent van hun besteedbaar inkomen waren mensen met een hoog inkomen gemiddeld in 2019 kwijt aan eigen betalingen in de zorg, en hoeveel procent is dat in 2020?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 132.

Vraag 141

Hoeveel personen hebben een zorg zonder verblijf indicatie?

Antwoord:

Er worden in de Wlz na 1 januari 2015 geen indicaties «zorg zonder verblijf» meer afgegeven. Een deel van de ondersteuning op grond van de Wmo 2015 is te scharen onder de term «zorg zonder verblijf». Zie voor het aantal mensen met betrekking tot Wmo-ondersteuning het antwoord op vraag 112.

Vraag 142

Hoeveel personen hebben een volledig pakket thuis (vpt)?

Antwoord:

Volgens de uitvoeringsinformatie van het Zorginstituut hebben 12.834 personen een Volledig Pakket Thuis (vpt) op 1 juli 2020. Dit zijn de meest recente cijfers.

Vraag 143

Hoe vaak wordt een vpt ingezet in het huis waar een oudere al jarenlang woont?

Antwoord:

Een vpt kan worden ingezet in het huis waar de cliënt al jarenlang woont. Er is geen centrale registratie van het aantal ouderen dat een vpt ontvangt in het huis waar men al jarenlang woont. Ik beschik daardoor niet over de gevraagde informatie.

Vraag 144

Hoe vaak wordt een vpt aangevraagd in een geclusterde setting?

Antwoord:

Er is geen centrale registratie van de aanvragen voor een vpt in een geclusterde setting. Er wordt ook geen uniforme definitie gehanteerd van een «geclusterde setting». Ik beschik daardoor niet over de gevraagde informatie.

Vraag 145

Welk percentage van de vpt's wordt gebruikt op locaties die feitelijk een onofficiële instelling zijn?

Antwoord:

Een vpt kan worden ingezet in diverse situaties. Een cliënt kan een vpt ontvangen in het huis waar hij al jarenlang woont. Ook is het mogelijk dat zorg via een vpt wordt verleend in een complex met geclusterde woonvoorzieningen. Er is geen centrale registratie van de locaties waarop cliënten een vpt ontvangen. Ik beschik daardoor niet over de gevraagde informatie.

Vraag 146

Hoeveel budget wordt besteed aan vpt's?

Antwoord:

De verwachte kosten voor Wlz-cliënten met de leveringsvorm volledig pakket thuis (vpt) staat in tabel 8 van het Financieel Beeld Zorg weergegeven. De Wlz-uitgaven aan vpt’s bedragen ruim € 0,5 miljard per jaar.

Vraag 147

Hoeveel personen hebben een modulair pakket thuis (mpt)?

Antwoord:

Volgens de uitvoeringsinformatie van het Zorginstituut hebben 30.552 personen een Modulair Pakket Thuis (mpt) op 1 juli 2020. Dit zijn de meest recente cijfers.

Vraag 148

Hoe vaak wordt een mpt ingezet in het huis waar een oudere al jarenlang woont?

Antwoord:

Een mpt kan worden ingezet in het huis waar de cliënt al jarenlang woont. Er is geen centrale registratie van het aantal ouderen dat een mpt ontvangt in het huis waar men al jarenlang woont. Ik beschik daardoor niet over de gevraagde informatie.

Vraag 149

Hoe vaak wordt een mpt aangevraagd in een geclusterde setting?

Antwoord:

Er is geen centrale registratie van de aanvragen voor een mpt in een geclusterde setting. Er wordt ook geen uniforme definitie gehanteerd van een «geclusterde setting». Ik beschik daardoor niet over de gevraagde informatie.

Vraag 150

Welk percentage van de mpt's wordt gebruikt op locaties die feitelijk een onofficiële instelling zijn?

Antwoord:

Een mpt kan worden ingezet in diverse situaties. Een cliënt kan een mpt ontvangen in het huis waar hij al jarenlang woont. Ook is het mogelijk dat zorg via een mpt wordt verleend in een complex met geclusterde woonvoorzieningen. Er is geen centrale registratie van de locaties waarop cliënten een mpt ontvangen. Ik beschik daardoor niet over de gevraagde informatie.

Vraag 151

Hoeveel budget wordt besteed aan mpt's?

Antwoord:

De verwachte kosten voor Wlz-cliënten met de leveringsvorm modulair pakket thuis (mpt) staat in tabel 8 van het Financieel Beeld Zorg weergegeven onder «Extramurale zorg». De verwachte kosten voor mpt’s bedragen in 2020 dus € 668 miljoen en voor 2021 € 677 miljoen.

Vraag 152

Kunt u een overzicht geven van de vermogensontwikkeling van verpleeghuizen, verzorgingshuizen, gehandicapteninstellingen, thuiszorgorganisaties en ziekenhuizen vanaf 2010 tot en met heden?

Antwoord:

Het CBS rapporteert over de vermogens van zorginstellingen over de periode 2015–2018. In onderstaande tabellen zijn het gemiddelde weerstandsvermogen (eigen vermogen/bedrijfsopbrengsten) en het eigen vermogen per sector weergegeven. Over de periode 2010–2014 zijn deze gegevens volgens deze indeling niet beschikbaar.

Vraag 153

Hoeveel faillissementen hebben het afgelopen jaar plaatsgevonden, uitgesplitst per zorgsector?

Antwoord:

Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal gefailleerde bedrijven en instellingen per zorgsector in 2019 en in de periode januari-augustus 2020. Dit is exclusief natuurlijke personen. Voor juli en augustus 2020 gaat het om voorlopige cijfers.

Vraag 154

Wat is een alleenstaande in de bijstand kwijt aan zorgkosten?

Antwoord:

Onderstaande tabel laat voor 2021 zien, wat verschillende huishoudtypen en inkomensklassen gemiddeld aan zorgkosten betalen. Hierin is onderscheid gemaakt naar de inkomensafhankelijke bijdrage, ingeschatte (gemiddelde) nominale premie Zvw, het gemiddeld eigen risico, de zorgtoeslag, de Wlz-premie minus het aandeel algemene heffingskorting en de bijdrage aan het deel van de zorguitgaven dat via directe en indirecte belastingen wordt betaald.