Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 26 mei 2021
Hierbij stuur ik u de reactie op het verzoek van de commissie OCW naar aanleiding van de procedurevergadering van 22 april 2021 inzake een brief over de toekenning van extra maanden studentenreisproduct.
Het verzoek was te reageren op een brief van 16 april 2021. Daarin informeert een masterstudente uw Kamercommissie over een maatregel uit het Nationaal Programma Onderwijs (NP Onderwijs) rondom het verlengen van het reisrecht en beschrijft zij de problemen die zij ervaart als gevolg van de gekozen vormgeving van deze maatregel (namelijk dat de verlenging voor haar niet de volledige 12 maanden betrof en hoe zij daarover door DUO is geïnformeerd).
NP Onderwijs-maatregel omtrent verlenging reisrecht
In de Kamerstukken rondom het NP Onderwijs is gedetailleerd beschreven hoe de maatregel rondom het verlengen van het reisrecht is vormgegeven (Kamerstuk 35 570 VIII, nr. 185):
«Alle ho-studenten die in de periode maart t/m december 2020 een opleiding volgden aan een hogeschool of universiteit én op dat moment minimaal een maand recht hadden op een studentenreisproduct, lening of aanvullende beurs, krijgen er in totaal 12 maanden reisrecht bij, aansluitend op het reguliere reisrecht van de nominale studieduur plus één jaar.»
Voor het overgrote deel van de studenten dat onder deze maatregel1 valt, geldt dat ze daadwerkelijk 12 maanden extra gebruik kunnen maken van een studentenreisproduct op hun ov-chipkaart (als ze op dat moment nog geen diploma hebben behaald). Er is echter een kleine groep studenten (waaronder de hiervoor genoemde masterstudente) waarvoor dit niet geldt. Het betreft veelal studenten aan het einde van hun studie. Aangezien de 12 maanden aansluitend op de reguliere einddatum van het reisrecht worden toegekend, is voor sommige studenten al een deel van die periode verstreken. Ter toelichting: als je oorspronkelijk reisrecht had tot en met april 2020 (nominale studieduur plus één jaar), dan heb je als gevolg van de bovengenoemde maatregel reisrecht tot en met april 2021 (12 extra maanden, in aansluiting op 30 april 2020).
Hoewel dit precies strookt met wat er in de Kamerbrief over het NP Onderwijs stond en wat er door DUO over is gecommuniceerd, kan ik me voorstellen dat het voor deze groep studenten teleurstellend is dat zij niet 12 extra maanden over een studentenreisproduct kunnen beschikken.
De vorm van 12 maanden extra, aansluitend aan de oorspronkelijke aanspraak, is in nauwe afstemming met DUO gekozen, omdat deze voor DUO uitvoeringstechnisch goed te realiseren was en het beste aansloot op de in april 2020 afgekondigde verlengingsmaatregel van drie maanden. Bovendien was deze vormgeving het snelst te implementeren (per 1 april 2021), wat juist gunstig was voor de hierboven genoemde kleine groep studenten, omdat zij daardoor zo snel mogelijk weer over een studentenreisproduct op hun ov-chipkaart konden beschikken.
Berichtgeving vanuit DUO
Naast informatie op de website van DUO,2 heeft DUO studenten ook berichten gestuurd. In totaal vielen bijna 560.000 studenten onder de hierboven genoemde NP Onderwijs-maatregel. Bijna 510.000 van hen hebben niets hoeven doen om hun extra maanden reisrecht toegekend te krijgen. Deze studenten hebben bericht van DUO gehad dat de verlenging is toegekend en dat zij hun extra maanden reisrecht kunnen terugzien in MijnDUO.
De overige ruim 50.000 studenten moesten zelf een aanvraag bij DUO doen om gebruik te kunnen maken van de (nog resterende) extra maanden reisrecht. Voor ongeveer 93% van deze groep was de reden hiervan dat het oorspronkelijke reisrecht vóór inwerkingtreding van de NP Onderwijs-maatregel al was verlopen. Het moest dus opnieuw worden aangevraagd en opnieuw op de OV-chipkaart worden geladen. Dat was bij de hiervoor genoemde masterstudente ook het geval. Deze groep heeft eind maart van DUO bericht gehad dat als ze gebruik wilden maken van de (resterende) extra maanden reisrecht, ze dit zelf uiterlijk op 1 april 2021 moesten aanvragen via MijnDUO.3 Dit is inderdaad een kort tijdsbestek, maar eerder was helaas niet mogelijk (het NP Onderwijs verscheen op 17 februari 2021). Ik hecht eraan te melden dat als studenten deze aanvraag net iets te laat hebben ingediend, DUO daar coulant mee om is gegaan: in dat geval heeft DUO ervoor gezorgd dat deze studenten nog steeds begin april 2021 een studentenreisproduct op hun ov-chipkaart konden laden.
De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, I.K. van Engelshoven