Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 12 februari 2021
Al 27 jaar werkt Nederland aan het natuurlijker inrichten van onze rivieren, en met succes. In 1993 is begonnen aan het programma Nadere Uitwerking Rivieren Gebied (NURG) om het natuurareaal, en op een aantal plaatsen de waterveiligheid, in de uiterwaarden te vergroten. Een programma dat eind 2020 bijna 6.700 hectare nieuwe riviernatuur heeft gerealiseerd langs de Rijn, IJssel en de bedijkte takken van de Maas. Nieuwe icoongebieden als de Millingerwaard zijn internationaal een voorbeeld voor het terugbrengen van dynamische riviernatuur in een door mensen vormgegeven landschap.
Bijgaand bied ik uw Kamer, mede namens de Minister van Infrastructuur en Waterstaat, de eindbrochure voor het programma NURG aan1. Hiermee komt een einde aan 27 jaar NURG. Het programma is een succes te noemen. In 1993 begon het programma met een opgave van 7.000 hectare, die door het kabinet in 2015 is herijkt tot 6.700 hectare. Daarvan is eind 2020 bijna 98% van het beoogde oppervlak verworven of op een andere manier beschikbaar gekomen als natuurgebied. Middels hun respectievelijke uitvoeringsorganisaties hebben LNV (Dienst Landelijk Gebied en vanaf 2015 Staatsbosbeheer) en IenW (Rijkswaterstaat) beide zo’n € 180 mln. geïnvesteerd in de 59 projecten. Een overzicht van de verschillende projecten en hun status vindt u in Annex A.2
De inrichting van de gebieden is voor 87% gereed. Het restant van de opgave zal Staatsbosbeheer in de komende tien jaar realiseren in samenhang met andere programma’s, zoals de Programmatische Aanpak Grote Wateren of de Kaderrichtlijn Water. Door projecten hiermee te verbinden is gekozen voor een zorgvuldige, effectieve en bovendien doelmatige aanpak van de laatste hectaren. Die aanpak is voor bijna alle NURG-projecten kenmerkend geweest. Zo zijn combinaties gemaakt met bijvoorbeeld hoogwaterveiligheid, delfstoffenwinning, ruimtelijke kwaliteit, waterkwaliteit en recreatie. De gezochte synergieën zorgen ervoor dat ook de laatste projecten binnen budget gerealiseerd zullen worden. De laatste twee projecten van Rijkswaterstaat, te weten Afferdensche en Deestse Waarden en Heesseltsche Uiterwaarden, worden in 2021 administratief afgerond. Hierover wordt u geïnformeerd via de begroting van de Ministeries van LNV en IenW.
In de bijgevoegde eindbrochure, getiteld «25 jaar kansen pakken
en volhouden», vindt u een uitgebreid overzicht van de vele dier- en plantensoorten die dankzij de ingrepen van NURG een nieuw thuis hebben gevonden: soorten als de bever, de otter en de visarend, die veel bekijks trekken. Maar ook soorten die snel over het hoofd worden gezien, zoals stroomdalplanten en zeldzame insecten, die belangrijk zijn voor het functioneren van het gehele ecosysteem.
Het werk aan onze rivieren is voorlopig nog niet klaar. In navolging van de resultaten tot nu toe, werken de Ministeries van IenW en LNV samen met veel partners ook in de toekomst in het rivierengebied aan het verder vergroten van waterveiligheid, zoetwaterbeschikbaarheid, natuur, waterkwaliteit en een aantrekkelijke leefomgeving.
De resultaten in deze eindbrochure bieden een mooie inspiratie voor de toekomst en laten zien wat we in gezamenlijkheid kunnen bereiken.
De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, C.J. Schouten