Wetsartikelen 1
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswet heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze vijfde incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk zijn, niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal, zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016.
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.
De Minister van Economische Zaken en Klimaat, E.D. Wiebes
Ondergrenzen toelichtingen
Voor wat betreft het toelichten van significante verschillen in de uitgaven, ontvangsten en verplichtingen zijn de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.
|
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen |
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen) |
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen) |
|---|---|---|
|
< 50 |
1 |
2 |
|
=> 50 en < 200 |
2 |
4 |
|
=> 200 < 1000 |
5 |
10 |
|
=> 1000 |
10 |
20 |
In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.
|
Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen |
Stand na suppletoire begroting (incl. ISB’s)1 |
Mutaties 5e ISB |
Stand 5e ISB |
Mutatie 2021 |
Mutatie 2022 |
Mutatie 2023 |
Mutatie 2024 |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
VERPLICHTINGEN |
2.191.632 |
16.710.361 |
– 32.700 |
16.677.661 |
1.382.200 |
0 |
0 |
0 |
|
Waarvan garantieverplichtingen |
1.250.000 |
12.303.000 |
12.303.000 |
|||||
|
Waarvan overige verplichtingen |
941.632 |
4.407.361 |
– 32.700 |
4.374.661 |
1.382.200 |
|||
|
UITGAVEN |
1.075.493 |
5.779.244 |
– 942.700 |
4.836.544 |
1.642.200 |
200.000 |
200.000 |
100.000 |
|
Waarvan juridisch verplicht |
83% |
39% |
53%2 |
|||||
|
Subsidies |
205.011 |
3.321.901 |
– 38.500 |
3.283.401 |
1.363.000 |
0 |
0 |
0 |
|
MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) |
39.131 |
39.581 |
39.581 |
|||||
|
Eurostars |
18.132 |
18.132 |
18.132 |
|||||
|
Bevorderen Ondernemerschap |
21.390 |
59.776 |
59.776 |
|||||
|
Cofinanciering EFRO, inclusief INTERREG |
22.361 |
15.025 |
15.025 |
|||||
|
Bijdrage aan ROM's |
6.161 |
7.661 |
7.661 |
|||||
|
Verduurzaming industrie |
61.400 |
48.000 |
48.000 |
|||||
|
Startup-beleid |
14.400 |
13.155 |
13.155 |
|||||
|
Urgendamaatregelen industrie |
21.000 |
48.264 |
48.264 |
|||||
|
Invest NL |
0 |
10.271 |
10.271 |
|||||
|
Noodloket (TOGS) |
0 |
1.636.000 |
1.636.000 |
|||||
|
Noodloket (TOGS) Caribisch Nederland |
0 |
9.000 |
9.000 |
|||||
|
Qredits |
0 |
31.000 |
31.000 |
|||||
|
Tegemoetkoming vaste lasten |
1.371.000 |
– 41.500 |
1.329.500 |
1.357.000 |
||||
|
Tegemoetkoming vaste lasten Caribisch Nederland |
14.000 |
3.000 |
17.000 |
6.000 |
||||
|
Overige subsidies |
1.036 |
1.036 |
1.036 |
|||||
|
Leningen |
0 |
100.000 |
0 |
100.000 |
10.000 |
0 |
0 |
0 |
|
Bedrijfssteun |
0 |
100.000 |
100.000 |
10.000 |
||||
|
Garanties |
57.211 |
1.499.211 |
– 900.000 |
599.211 |
250.000 |
200.000 |
200.000 |
100.000 |
|
BMKB |
36.744 |
239.744 |
239.744 |
|||||
|
Garantieregeling voor kredieten tot € 50.000 (Corona) |
0 |
164.000 |
164.000 |
|||||
|
Groeifaciliteit |
8.722 |
8.722 |
8.722 |
|||||
|
Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) |
11.745 |
86.745 |
86.745 |
|||||
|
Garantie Ondernemingsfinanciering (Corona) |
0 |
1.000.000 |
– 900.000 |
100.000 |
250.000 |
200.000 |
200.000 |
100.000 |
|
Garanties MKB Financiering |
0 |
0 |
0 |
|||||
|
Opdrachten |
10.561 |
9.933 |
0 |
9.933 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Onderzoek en opdrachten |
4.134 |
3.843 |
3.843 |
|||||
|
Caribisch Nederland |
1.056 |
1.121 |
1.121 |
|||||
|
Regeldruk |
2.206 |
2.206 |
2.206 |
|||||
|
Regiekosten regionale functie |
665 |
665 |
665 |
|||||
|
Small Business Innovation Research |
2.500 |
2.098 |
2.098 |
|||||
|
Bijdragen aan agentschappen |
93.235 |
146.137 |
– 4.200 |
141.937 |
19.200 |
0 |
0 |
0 |
|
Bijdrage RVO.nl |
82.448 |
145.621 |
– 4.200 |
141.421 |
19.200 |
|||
|
Bijdrage Agentschap Telecom |
516 |
516 |
516 |
|||||
|
Invest-NL |
10.271 |
0 |
0 |
|||||
|
Bijdragen aan ZBO's/RWT’s |
316.624 |
318.966 |
0 |
318.966 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Bijdrage aan TNO |
170.860 |
172.662 |
172.662 |
|||||
|
Kamer van Koophandel |
121.757 |
122.320 |
122.320 |
|||||
|
Bijdrage aan NWO-TTW |
24.007 |
23.984 |
23.984 |
|||||
|
Bijdragen aan medeoverheden |
6.800 |
8.400 |
0 |
8.400 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Sterke Regio's en Nota Ruimte |
6.800 |
8.400 |
8.400 |
|||||
|
Bijdragen aan (inter-)nationale organisaties |
386.051 |
363.696 |
0 |
363.696 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Internationaal Innoveren |
40.851 |
41.027 |
41.027 |
|||||
|
PPS-toeslag (voorheen TKI-toeslag) |
165.059 |
137.481 |
137.481 |
|||||
|
TO2 (Deltares, MARIN en NLR) |
50.121 |
53.871 |
53.871 |
|||||
|
Topsectoren overig |
10.834 |
12.900 |
12.900 |
|||||
|
Ruimtevaart (ESA) |
96.430 |
96.615 |
96.615 |
|||||
|
Bijdrage NBTC |
9.536 |
9.036 |
9.036 |
|||||
|
Bijdragen organisaties |
5.720 |
5.266 |
5.266 |
|||||
|
Economische ontwikkeling en technologie |
7.500 |
7.500 |
7.500 |
|||||
|
Stortingen begrotingsreserve |
0 |
11.000 |
0 |
11.000 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Storting reserve BMKB |
0 |
1.000 |
1.000 |
|||||
|
Storting reserve Garanties MKB Financiering |
0 |
10.000 |
10.000 |
|||||
|
ONTVANGSTEN |
129.867 |
152.467 |
0 |
152.467 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
BMKB |
33.000 |
33.000 |
33.000 |
|||||
|
Groeifaciliteit |
8.000 |
8.000 |
8.000 |
|||||
|
Onttrekking reserve Groeifaciliteit |
0 |
10.000 |
10.000 |
|||||
|
Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) |
13.000 |
13.000 |
13.000 |
|||||
|
Onttrekking reserve GO |
0 |
324 |
324 |
|||||
|
MKB Financiering |
0 |
0 |
0 |
|||||
|
Luchtvaartkredietregeling |
6.116 |
6.116 |
6.116 |
|||||
|
Rijksoctrooiwet |
36.012 |
37.723 |
37.723 |
|||||
|
Eurostars |
5.094 |
5.094 |
5.094 |
|||||
|
F-35 |
7.000 |
7.000 |
7.000 |
|||||
|
Diverse ontvangsten |
21.645 |
32.210 |
32.210 |
Kamerstuk 35 413, nrs. 1 en 2, Kamerstuk 35 438 nrs. 1 en 2, Kamerstuk 35 451, nrs. 1 en 2, Kamerstuk 35 450 XIII, nrs. 1 en 2 en Kamerstuk 35 472, nrs. 1, 2 en 3.
Van het budget is 5% bestuurlijk gebonden. Dit betreft de kasbuffer voor de GO-Corona module en de kasbuffer voor de Klein Krediet Corona garantieregeling.
Toelichting
Verplichtingen
De mutatie van het verplichtingenbudget in 2020 wordt in belangrijke mate veroorzaakt door verlaging van het budget voor de Tegemoetkoming Vaste Lasten mkb (TVL) die loopt van 1 juni tot en met 30 september 2020 (TVL 1.0) met € 495 mln en de toevoeging van budget voor de TVL 2.0 van € 454 mln voor de periode 1 oktober tot en met 31 december 2020 en € 1.357 mln voor de periode 1 januari tot en met 30 juni 2021. Ten behoeve van de tegemoetkoming vaste lasten voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius wordt daarnaast in 2020 € 3,0 beschikbaar gesteld en in 2021 € 6,0 mln.
Ook is het verplichtingenbudget in 2020 met € 10 mln verhoogd voor leningen aan kleine garantiefondsen/regelingen in de reisbranche. Hiernaast wordt in 2020 het verplichtingenbudget voor de uitvoeringskosten van de TVL 1.0 met € 4,2 mln verlaagd. In 2021 wordt voor de uitvoeringskosten van RVO.nl voor de TVL € 19,2 mln geraamd. Onder de uitgaven worden deze mutaties nader toegelicht.
Uitgaven
Subsidies
Tegemoetkoming Vaste Lasten mkb (TVL)
De TVL biedt bedrijven in sectoren die hard geraakt zijn door de overheidsmaatregelen ter bestrijding van het coronavirus een tegemoetkoming voor de vaste lasten. In het kader van het Steun- en herstelpakket biedt het kabinet deze bedrijven ook na 1 oktober ondersteuning, om ze in staat te stellen de noodzakelijke aanpassingen in hun bedrijfsvoering te doen.
De TVL wordt daartoe met negen maanden verlengd (TVL 2.0), waarbij het maximale subsidiebedrag wordt verhoogd naar € 90.000 per drie maanden. Zo kan de TVL beter tegemoet komen aan de behoeften van het (midden)grote mkb, voor wie de huidige cap van € 50.000 voor vier maanden te laag is om een wezenlijke bijdrage aan de vaste kosten te leveren. Bovendien wordt de TVL vanaf 1 januari gerichter ingezet op de bedrijven die het sterkst worden beperkt in hun bedrijfsvoering.
Voor de periode tot en met 31 december wordt de TVL verlengd onder de huidige voorwaarden, dat wil zeggen dat bedrijven met een omzetverlies van meer dan 30% in aanmerking komen. Vanaf 1 januari worden de voorwaarden voor de TVL aangescherpt door deze omzetdervingsgrens te verhogen naar 40%. Voor de periode 1 april tot en met 30 juni wordt de grens op 45% gesteld. De overige voorwaarden voor de TVL blijven ongewijzigd: zo blijft het percentage van de vaste kosten dat de TVL vergoedt 50%.
De kosten van de eerste periode van de TVL 2.0 (1 oktober–31 december) worden globaal geraamd op € 654 mln. Aangezien de betalingen voor de eerste periode deels nog begin 2021 zullen plaatsvinden, wordt van deze kosten € 454 mln geraamd in 2020 en € 200 mln in 2021. Ingeschat wordt dat de kosten dalen naar € 594 mln voor de tweede periode (1 januari–31 maart) en € 563 mln voor de derde periode (1 april–30 juni).
Het budget voor de TVL 1.0 in het Noodpakket banen en economie 2.0 wordt met € 500 mln verlaagd, om aan te sluiten op de actuele kostenraming. Daarnaast wordt € 5 mln aan het budget toegevoegd in verband met de openstelling van de regeling voor de recreatieve vliegsector.
Tegemoetkoming vaste lasten mkb Caribisch Nederland
Ten behoeve van de tegemoetkoming vaste lasten voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius wordt daarnaast in 2020 € 3,0 beschikbaar gesteld en in 2021 € 6,0 mln.
Qredits
Aan Qredits werd eerder een subsidie van € 6 mln verstrekt voor het verlenen van uitstel van de aflossingsverplichting voor de duur van 6 maanden met rentekorting aan ondernemers die door Qredits gefinancierd zijn1. De nu resterende ruimte van de van EZK ontvangen subsidie (€ 2 mln) zet Qredits in voor een nieuwe periode van uitstel van aflossingsverplichting met rentekorting voor die ondernemers waarvoor dit echt noodzakelijk is, eveneens voor de duur van 6 maanden. Uitstel van aflossing voor deze tweede periode wordt tot uiterlijk 31 december 2020 verleend en de duur van het uitstel loopt tot uiterlijk 31 mei 2021.
Leningen
Bedrijfssteun
In mei dit jaar heeft het kabinet besloten om de Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) een lening te verstrekken van € 150 miljoen2. Door deze lening kan SGR consumenten schadeloos blijven stellen bij een faillissement van aangesloten reisorganisaties. Tevens kan door deze steun het vouchersysteem in stand blijven, wat de druk op de liquiditeitspositie van de reisaanbieders verkleint. Naast SGR bestaan echter nog enkele andere kleine garantiefondsen/regelingen, die zich ten tijde van het uitwerken van de steun aan SGR nog niet bij het Rijk voor steun hadden gemeld. Een drietal fondsen heeft inmiddels aangegeven van eenzelfde soort faciliteit tegen dezelfde voorwaarden gebruik te willen maken, namelijk VZR Garant, het Garantiefonds voor Gespecialiseerde Touroperators (GGTO) en de Stichting Garantie- en Waarborgfonds Zeilreizen. Daarover vindt op dit moment nog nader overleg plaats. Vooralsnog wordt voor leningen aan de kleine garantiefondsen/regelingen € 10 mln in 2021 aan de EZK-begroting toegevoegd.
Garanties
Garantie Ondernemingsfinanciering (Corona)
De kasbuffer voor de Coronamodule van de Garantie Ondernemingsfinanciering van € 1 mld wordt meerjarig gespreid over de looptijd van de garanties (de periode 2020–2026). Op basis van de daadwerkelijke benutting van de Coronamodule van de Garantie Ondernemingsfinanciering zal de raming in 2021 worden geactualiseerd.
Bijdragen aan agentschappen
Bijdrage RVO.nl
Voor de uitvoeringskosten van de Tegemoetkoming vaste lasten mkb is in 2020 nog voldoende budget beschikbaar uit Noodpakket banen en economie 1.0 en 2.0. Dit budget wordt in 2020 met € 4,2 mln verlaagd. Voor de uitvoeringskosten in 2021 wordt voor de TVL 1.0 € 4,2 mln en voor de TVL 2.0 € 15,0 mln begroot.
Het kabinet monitort voortdurend hoe het pakket van generieke crisismaatregelen voor diverse economische actoren uitwerkt en of het pakket nog adequaat is. Als de uitgaven hoger uitvallen dan de huidige ramingen dan zal dit generaal worden gecompenseerd. Bij onderuitputting na definitieve beëindiging van de crisismaatregelen vloeien de middelen terug naar het algemene beeld.
|
Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en amendementen |
Stand na suppletoire begroting (incl. ISB's)1 |
Mutaties 5e ISB |
Stand 5e ISB |
Mutatie 2021 |
Mutatie 2022 |
Mutatie 2023 |
Mutatie 2024 |
|
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Verplichtingen |
142.952 |
572.756 |
75.000 |
647.756 |
75.000 |
0 |
0 |
0 |
|
Waarvan garantieverplichtingen |
||||||||
|
Waarvan overige verplichtingen |
142.952 |
572.756 |
75.000 |
647.756 |
75.000 |
|||
|
Uitgaven |
184.452 |
636.730 |
75.000 |
711.730 |
75.000 |
0 |
0 |
0 |
|
Waarvan juridisch verplicht |
76% |
52% |
75% |
|||||
|
Subsidies |
999 |
18.180 |
0 |
18.180 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Smart Industry |
199 |
1.168 |
1.168 |
|||||
|
Haalbaaarheidsstudies STW |
800 |
812 |
812 |
|||||
|
Thematische Technology Transfer |
16.200 |
16.200 |
||||||
|
Leningen |
175.147 |
604.412 |
75.000 |
679.412 |
75.000 |
0 |
0 |
0 |
|
Startups / MKB financiering |
||||||||
|
Volledig revolverend |
||||||||
|
Fund to Fund |
35.733 |
33.876 |
33.876 |
|||||
|
ROM's |
0 |
328.000 |
75.000 |
403.000 |
75.000 |
|||
|
Co-investment venture capital instrument / EIF |
10.154 |
32.462 |
32.462 |
|||||
|
Deels revolverend |
||||||||
|
Innovatiekrediet |
55.205 |
55.465 |
55.465 |
|||||
|
Risicokapitaal Seed Capital |
46.823 |
61.630 |
61.630 |
|||||
|
Vroegefasefinanciering / informal investors |
13.702 |
19.163 |
19.163 |
|||||
|
Startups / MKB |
5.186 |
12.872 |
12.872 |
|||||
|
Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek |
||||||||
|
Met vermogensbehoud |
||||||||
|
Fundamenteel en toegepast onderzoek |
5.500 |
11.944 |
11.944 |
|||||
|
Onco research |
2.500 |
6.818 |
6.818 |
|||||
|
Smart Industry |
344 |
382 |
382 |
|||||
|
Thematische Technology Transfer |
31.800 |
31.800 |
||||||
|
Regmed |
10.000 |
10.000 |
||||||
|
Bijdrage aan agentschappen |
8.306 |
14.138 |
0 |
14.138 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Bijdrage RVO.nl |
8.306 |
14.138 |
14.138 |
|||||
|
Ontvangsten |
34.600 |
49.600 |
0 |
49.600 |
0 |
0 |
0 |
0 |
|
Fund to Fund |
8.050 |
8.050 |
8.050 |
|||||
|
Investeringen in fundamenteel en toegepast onderzoek |
0 |
15.000 |
15.000 |
|||||
|
Innovatiekrediet |
17.000 |
17.000 |
17.000 |
|||||
|
Seed Capital |
9.400 |
9.400 |
9.400 |
|||||
|
DVI II |
150 |
150 |
150 |
Kamerstuk 35 413, nrs. 1 en 2, Kamerstuk 35 438 nrs. 1 en2, Kamerstuk 35 451, nrs. 1 en 2, Kamerstuk 35 450 XIII, nrs. 1 en 2 en Kamerstuk 35 472, nrs. 1, 2 en 3.
Toelichting
Verplichtingen
Het verplichtingenbudget in 2020 en 2021 wordt met € 75 mln verhoogd voor het versterken van het fondsvermogen van de ROM's.
Uitgaven
Leningen
Fondsvermogen ROM’s
Er wordt in totaal € 150 mln (in twee tranches van € 75 mln) vanuit het Rijk beschikbaar gesteld voor versterking van het fondsvermogen van de ROMs. Met de Corona-Overbruggingslening heeft het kabinet via de ROM’s straks circa 800 mkb-ondernemingen met overbruggingskredieten geholpen. Door het fondsvermogen van ROM’s te versterken, kunnen de ROM’s in nieuwe financieringsrondes ook het eigen vermogen van deze veelal innovatieve mkb-ondernemingen versterken. Daarmee wordt de solvabiliteitspositie van deze bedrijven verstevigd.