Nr. 4 MEMORIE VAN TOELICHTING

A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,C. van Nieuwenhuizen Wijbenga

B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN (SLOTVERSCHILLEN)

1 Leeswijzer

De beleidsmatige mutaties en technische mutaties groter of gelijk aan de ondergrenzen in onderstaande staffel worden op het niveau van de financiële instrumenten (en eventueel artikelonderdeel) toegelicht.

2 De Beleidsartikelen

2.1 Overzicht belangrijkste uitgaven - en ontvangstenmutaties

Toelichting

1. RegeringsvliegtuigKosten voor de inklaring van het regeringsvliegtuig zijn niet meer in 2019 tot betaling gekomen.

2. LaadinfraMiddelen uit het Klimaatakkoord (€ 15 miljoen) voor Laadinfrastructuur die nog niet besteed zijn. De middelen zijn beschikbaar gesteld voor de periode 2019 t/m 2021, binnen deze periode worden de middelen ook besteed.

3. ApparaatsuitgavenLagere uitgaven eigen personeel (€ 4,7 mln) zijn met name ontstaan door vertraagde factureringen van detacheringsovereenkomsten, vacatureruimte, minder interne dienstverlening en lagere uitgaven t.b.v. PostactievenLagere uitgaven externe inhuur € 6,8 mln door: uitgestelde facturering, vertraging projecten vrachtwagenheffing, ERTMS en lagere uitgaven aan het standaard platform.

4. Departementale OverboekingenDit zijn met name afdrachten aan het BTW compensatiefonds voor middelen die zijn overgemaakt aan decentrale overheden. Het gaat hier om Bermmaatregelen N-wegen (€ 3,2 miljoen) en Laadinfra (€ 0,8 miljoen). Daarnaast een bijdrage (€ 0,3 miljoen) aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties voor het Omgevingsloket Online (OLO).

5. UrgendaMet name vertraging bij Duurzaamhied (€ 2,6 miljoen). Dit komt door lagere uitgaven door de RVO voor werkzaamheden op het terrein van de Demonstratieregeling Energie- en Klimaatinnovatie (€ 1,6 miljoen) en door vertraging in de uitvoering van C02-reducerende maatregelen in de Grond-, Weg- en Waterbouw bij decentrale overheden (€1 miljoen). Daarnaast niet gerealiseerde uitgaven (€1,4 miljoen) op Duurzame Mobiliteit vanwege uitblijvende facturering c.q. vertraging in de opdrachtuitvoering en opdrachtverlening.

6. HGISEen lagere realisatie aan HGIS middelen komt met name door vertraging (2,4 miljoen) bij mondiale waterprojecten die vallen onder het programma Partners voor Water waarvoor een verplichting is aangegaan met RVO. Daarnaast een lagere bijdrage (€ 0,3 miljoen) van de Global Commission on Adaptation (GCA) aan internationale organisatie vanwege het niet tijdig aanleveren van de vereiste documenten, een lagere contributiebijdrage (€ 0,2 miljoen) aan de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) en € 0,3 miljoen vertraging in de voorbereiding van het programma partnership HLPW (High Level Panel Water).

7. PBL en algemeenMet name door lagere uitgaven (€ 1,1 miljoen) als gevolg van het uitlopen van diverse extern gefinancierdeonderzoeksprojecten, uitgevoerd door het PBL en doordat de kosten voor de noodmaatregel drinkwatervoorziening IJsselmeergebied lager zijn uitgevallen. Daarnaast zijn een aantal geplande OTO-activiteiten (opleiden, trainen en oefenen) ten behoeve van RWS (DCC) niet in 2019 zijn uitgevoerd. Tot slot waren de kosten voor diverse communicatie campagenes lager dan geraamd en was er sprake van vertragingen in de facturering en betaling.

8. CO2-reducering GWWLagere realisatie (€ 1 miljoen) vanwege een langere voorbereidingstijd dan initieel ingeschat met betrekking tot de invoering in C02-reducerende maatregelen in de Grond-, Weg- en Waterbouw (GWW).

2.1 Beleidsartikel 11 Integraal Waterbeleid

Verplichtingen

De per saldo lagere verplichtingenrealisatie van € 1,5 miljoen wordt met name veroorzaakt door vertragingen in de uitvoering van een aantal projecten. Het gaat hierbij om projecten in het Eems Dollard gebied (€ 0,4 miljoen), activiteiten in het kader van Kader Richtlijn Marien en de Noordzee (€ 0,5 miljoen) en door de hieronder benoemde vertragingen bij opdrachten internationaal Waterbeleid (€ 0,6 miljoen).

Uitgaven

11.01 Algemeen waterbeleid

11.01.01 OpdrachtenDe lagere kasrealisatie ad € 0,8 miljoen wordt met name veroorzaakt door vertraging van opdrachten internationaal Waterbeleid. Het gaat om opdrachten IGRAC Governing board (International Groundwater Resources Assessment Centre), ondersteuning Wereldbank en Amsterdam Internationaal Water Week (€ 0,3 miljoen). Daarnaast is er vertraging van € 0,3 miljoen opgetreden in de voorbereiding van het programma partnership HLPW (High Level Panel Water). Tot slot is er op diverse opdrachten minder gerealiseerd dan geraamd (€ 0,2 miljoen).

11.01.02 SubsidiesDe lagere kasrealisatie ad € 2,4 miljoen wordt veroorzaakt door vertraging in mondiale waterprojecten. Deze projecten vallen onder het programma Partners voor Water waarvoor een meerjarenverplichting is aangegaan met de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO).

11.04 Waterkwaliteit

11.04.01 OpdrachtenDe lagere kasrealisatie van € 1,2 miljoen wordt met name veroorzaakt door vertraging van uit te voeren opdrachten in het kader van de RWS BOA 2019 (beleidsondersteuning en advisering). Vertraging heeft zich met name voorgedaan op de activiteiten in het kader van Kader Richtlijn Marien en de Noordzee (€ 0,8 miljoen). Daarnaast heeft een herschikking van budget binnen artikelonderdeel plaatsgevonden ten behoeve van vastlegging en betaling van de Nederlandse Rijn- en Maascontributie (€ 0,5 miljoen).

2.2 Beleidsartikel 13 Bodem en Ondergrond

Verplichtingen

De lagere verplichtingenrealisatie van € 7,5 miljoen komt name door minder ontvangen subsidieaanvragen van bedrijven voor bodemsaneringskosten bedrijfsterreinen dan verwacht (€ 5,2 miljoen). Daarnaast was er vertraging van de bodemsanering Stormpolderdijk (EMK-terrein) en diverse opdrachten in het taakveld drinkwater (€ 1,3 miljoen). Tot slot zijn er in 2019 door RWS minder verplichtingen aangegaan in het kader van Beleidsondersteuning en Advisering (€ 0,9 miljoen).

2.3 Beleidsartikel 14 Wegen en Verkeersveiligheid

Verplichtingen

De lagere verplichtingen (€ 9,3 miljoen) worden met name veroorzaakt doordat de middelen uit het Klimaatakkoord (€ 15 miljoen) voor Laadinfra nog niet in 2019 verplicht zijn. De middelen zijn beschikbaar gesteld voor de periode 2019 t/m 2021, binnen deze periode worden de middelen ook verplicht.

Uitgaven

14.01 Netwerk

14.01.01 OpdrachtenDe lagere uitgaven op dit artikelonderdeel (€ 9,6 miljoen) worden voornamelijk veroorzaakt door een budgetoverheveling (- € 3,9 miljoen) naar 14.01.04 bijdragen aan medeoverheden in verband met het verstrekken van de specifieke uitkering voor Slimme Laadpleinen. Daarnaast is ook sprake van uitblijvende facturering en vertraging in opdrachten voor Duurzame Mobiliteit (- € 3,1 miljoen).

14.01.02 SubsidiesDe hogere subsidieuitgaven (€ 2,0 miljoen) worden voornamelijk veroorzaakt door hogere betalingen in het kader van de Demonstratie klimaattechnologieën en -innovaties (DKTI) regeling.

14.01.04 Bijdragen aan medeoverhedenDe lagere uitgaven (€ 11,8 miljoen) worden met name veroorzaakt doordat de verkregen middelen uit het Klimaatakkoord (€ 15 miljoen) voor Laadinfra nog niet besteed zijn, zie toelichting op lagere verplichtingen.

2.4 Beleidsartikel 16 Openbaar Vervoer en Spoor

Verplichtingen

De lagere verplichtingen (€1,8 miljoen) worden met name veroorzaakt door de lagere bijdragen in het kader van Toekomstbeeld OV (€0,6 miljoen) waardoor voor deze middelen ook geen verplichtingen aangegaan konden worden. Daarnaast zijn er diverse activiteiten doorgeschoven van 2019 naar 2020 (€1,2 miljoen), waaronder de vastlegging van de audit op beheer, onderhoud en vervanging.

Uitgaven

Door middel van een brief aan de Tweede Kamer (Kamerstukken II, 2019–2020, 35300 XII, nr. 85) is een overschrijding van € 1,5 miljoen aangekondigd. De uiteindelijke overschrijding op artikel 16.01 bedraagt € 1,1 miljoen. en wordt, zoals toegelicht in eerder genoemd kamerstuk, veroorzaakt door een autonome tegenvaller op het rekenmodel spoortrillingen.

2.5 Beleidsartikel 17 Luchtvaart

Verplichtingen

Er zijn € 2,3 miljoen minder verplichtingen aangegaan ten opzichte van de tweede suppletoire begroting. Dit is met name op het opdrachten- en subsidiebudget. Het overschot dat zich op het subsidiebudget heeft voorgedaan is het gevolg van minder aanvragen voor de regeling onderwerken graanresten (€ 0,2 miljoen). Het overschot op het opdrachtenbudget wordt voor € 0,8 miljoen veroorzaakt doordat er in 2019 geen aankopen van percelen van eigenaren met een grondpositie in het geluids- en veiligheidssloopzone Schiphol (GIS) binnen het Luchthaven indelingsbesluit hebben plaatsgevonden. Ook was er minder verplichtingenbudget benodigd dan geraamd voor Opdrachten Lelystad, Opdrachten Schiphol en Luchthavenontwikkeling en Milieu (€ 0,7 miljoen).

Uitgaven

De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en hoeven daarom niet te worden toegelicht.

Ontvangsten

De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en hoeven daarom niet te worden toegelicht.

2.6 Beleidsartikel 18 Scheepvaart en Havens

Verplichtingen

De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en hoeven daarom niet te worden toegelicht.

Uitgaven

De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en hoeven daarom niet te worden toegelicht.

Ontvangsten

De mutaties zijn lager dan de voorgeschreven norm en hoeven daarom niet te worden toegelicht.

2.7 Beleidsartikel 19 Uitvoering Milieubeleid en Internationaal

Verplichtingen

Er zijn geen noemenswaardige verplichtingenmutaties opgetreden.

Uitgaven

19.02 Internationaal beleid, coördinatie en samenwerking

19.02.01 Opdrachten De lagere realisatie is met name het gevolg van lagere uitgaven (€ 0,7 miljoen) voor het nieuwe administratiesysteem van de Global Commission on Adaptation (GCA) en lagere voorbereidingskosten (€ 0,1 miljoen) voor de Climate Adaptation Summit door een vertraging in het aanbestedingsproces.

19.02.03 Bijdrage aan agentschappen Daarnaast is er € 0,5 mln. meer gefactureerd door RIVM op opdrachten en € 0,4 mln. minder gefactureerd door RVO op opdrachten voor de beleidskern. Tevens is er € 0,1 mln. overgeboekt van RVO binnen artikel 19 ten behoeve van het GCA en € 0,2 mln. van RVO naar artikel 22 ten behoeve van opdrachten binnen Caribisch Nederland.

2.8 Beleidsartikel 20 Lucht en Geluid

Verplichtingen

Per saldo is er een technische meevaller van € 9,5 miljoen op het verplichtingenbudget. Dit komt met name door een overboeking van het IF naar HXII á € 8,8 miljoen m.b.t. het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) die later niet benodigd bleek. De verplichtingen waren reeds eerder aangegaan. Daarnaast is er sprake van een autonome meevaller door afwikkeling van verplichtingen aangegaan in eerdere jaren waardoor ruimte is vrijgevallen (€ 0,7 miljoen).

UitgavenEr zijn geen noemenswaardige uitgavenmutaties te melden.

2.9 Beleidsartikel 21 Duurzaamheid

Verplichtingen

Per saldo zijn er minder verplichtingen (€ 1,0 miljoen) aangegaan dan geraamd. Dit komt met name door meevallers in de opdrachtverstrekking aan met name RWS voor verscheidene werkzaamheden (€ 0,4 miljoen) en een langere voorbereidingstijd dan verwacht (€ 0,5 miljoen) voor C02-reducerende maatregelen in de Grond-, Weg- en Waterbouw (GWW).

Uitgaven

21.05 Duurzame productketensPer saldo liggen de uitgaven op duurzame productketens € 1,6 miljoen lager dan geraamd.

Opdrachten 21.05.01Er zijn hogere uitgaven gerealiseerd (€ 1,4 miljoen) dan gepland voor opdrachten. Dit komt door hogere opdrachten aan het PBL voor de monitoring van circulaire economie en voor opdrachten verstrekt aan de RVO en het RIVM in het kader van circulaire economie. Daarnaast zijn er autonome meevallers op verscheidene opdrachten voor o.a. RWS á € 0,4 miljoen.

Subsidies 21.05.02Met betrekking tot subsidies vallen de uitgaven lager uit dan geraamd. Dit komt door lagere uitgaven (€ 1,6 miljoen) door de RVO voor werkzaamheden op het terrein van de Demonstratieregeling Energie- en Klimaatinnovatie en vertragingen in de uitvoering van subsidies voor chemische recycling kunststoffen en circulair ontwerp (€ 0,7 miljoen), en lagere uitgaven van €0,2 miljoen wat betreft de subsidie voor advies klimaatneutraal inkopen.

21.06 Natuurlijk kapitaal

Opdrachten 21.06.01Vanwege een langere voorbereidingstijd dan initieel ingeschat met betrekking tot de invoering van CO2-besparende maatregelen in de GWW is er € 1,0 miljoen minder aan uitgaven gerealiseerd. Daarnaast is er voor €0,3 miljoen doorgeschoven naar 2020 omtrent opdrachten Circulaire Economie.

2.10 Beleidsartikel 22 Omgevingsveiligheid en Milieurisico's

Verplichtingen

Per saldo is er € 3,7 miljoen minder aan verplichtingen gerealiseerd dan gebudgetteerd. Dit komt met name door vertragingen in het aangaan van verscheidene verplichtingen met betrekking tot veiligheid chemische stoffen (€ 1,3 miljoen), een lagere verplichtingenrealisatie (€ 0,8 miljoen) voor uitvoering veiligheid van Genetisch Gemodificeerde Organismen (GGO) en verscheidene lagere verplichtingenrealisaties op veiligheid bedrijven en transport á € 1,6 miljoen.

Uitgaven

Er hebben geen noemenswaardige uitgavenmutaties plaatsgevonden.

2.11 Beleidsartikel 23 Meteorologie, seismologie en aardobservatie

De wijzigingen bij Slotwet binnen dit artikel zijn kleinder dan de gehanteerde norm en worden daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

2.12 Beleidsartikel 24 Handhaving en Toezicht

De wijzigingen bij Slotwet binnen dit artikel zijn kleiner dan de gehanteerde norm en worden daarom niet uiteengezet (zie de leeswijzer).

2.13 Beleidsartikel 25 Brede Doeluitkering

Verplichtingen

Middels een brief aan de Staten-Generaal (Kamerstukken II, 2019–2020, 35350-XII, nr. 85) is een overschrijding op het verplichtingenbudget van € 6,3 miljoen aangekondigd. Als gevolg van/ten behoeve van de BDU-systematiek op de begroting Hoofdstuk XII worden de verplichtingen voorafgaand aan het jaar van betaling aangegaan. De beschikking voor het jaar 2020 wordt eind 2019 afgegeven aan de twee vervoersregio’s. Bij het opstellen van de 2e suppletoire begroting 2019 waren nog niet alle afspraken en de omvang van het kaseffect in 2020 bekend. Om de bijdrage aan BDU regio’s voor de programma’s Slimme en Duurzame Mobiliteit (€ 4,9 miljoen), Regionale bereikbaarheid CID/Binckhorst (€ 0,9 miljoen in het kader van programma Mobiliteit en Verstedelijking) en het Regiopakket Beter Benutten (€ 0,5 miljoen) te kunnen verstrekken in 2020, is in 2019 het verplichtingenbudget opgehoogd met € 6,2 miljoen. De dekking is voorzien op het Infrastructuurfonds vanuit respectievelijk artikel 20 Verkenningen, Reserveringen en Investeringsruimte en artikel 12 Hoofdwegennet. Bij Slotwet bedraagt de uiteindelijke verplichtingenoverschrijding op dit artikel € 6,2 miljoen.

2.14 Beleidsartikel 26 Bijdrage Inversteringsfondsen

Verplichtingen

Bij Slotwet is een verplichtingencorrectie doorgevoerd, omdat artikel 26 een administratief begrotingstechnisch artikel is waarbij de en kas en verplichtingen aan elkaar gelijk behoren te zijn. Het betreft hier de bijdrage vanuit de beleidsbegroting van Hoofdstuk XII aan het Infrastructuurfonds ten behoeve van uitgaven die op het fonds worden verantwoord.

Uitgaven

Er hebben afdrachten aan het BTW-compensatiefonds plaats gevonden van € 3,2 miljoen voor de sepcifieke uitkering aan de provincies voor cofinanciering van bermmaatregelen op N-wegen en € 0,1 miljoen voor de Vlierdenseweg Deurne. Daarnaast worden er middelen ERMTS (€ 1 miljoen) vrachtwagenheffing (€ 2,6 miljoen), Beter Benutten (€ 0,4 miljoen) en Topsector Logistiek (€ 0,3) naar het Infrastructuurfonds geboekt. De middelen hiervoor zijn vrijgemaakt op het Infrastructuurfonds en worden steeds overgeheveld naar de begroting van Hoofdstuk XII, zodat aldaar de uitgaven gedaan kunnen worden. Op de naar de begroting van Hoofdstuk XII overgehevelde budgetten doen zich in 2019 lagere uitgaven voor dan van tevoren gepland. Voor de hiervoor genoemde posten geldt dat de dit jaar niet-bestede middelen (€ 3,7 miljoen) nu (tijdelijk) worden teruggeboekt naar het Infrastructuurfonds.

3 Niet-Beleidsartikelen

3.1 Artikel 97 Algemeen Departement

Verplichtingen

De hogere verplichtingen worden met name veroorzaakt door over 2019 verschuldigde vennootschapsbelasting die in 2020 wordt verrekend met derden.

Uitgaven

97.01 Algemeen DepartementDe lagere uitgaven worden overwegend verklaard doordat de kosten voor de inklaring van het regeringsvliegtuig niet meer in 2019 tot betaling zijn gekomen. Daarnaast zijn de uitgaven lager als gevolg van het uitlopen van diverse extern gefinancierde onderzoeksprojecten, uitgevoerd door het PBL en doordat de kosten voor de noodmaatregel drinkwatervoorziening IJsselmeergebied lager zijn uitgevallen. Verder is een aantal geplande activiteiten ten behoeve van RWS (DCC) niet in 2019 uitgevoerd. Tot slot waren de kosten voor diverse communicatie campagenes lager dan geraamd en was er sprake van vertragingen in de facturering en betaling.

Ontvangsten

De ontvangsten zijn lager dan geraamd, als gevolg van uitloop van diverse extern gefinancierde onderzoekprojecten uitgevoerd door PBL.

3.2 Artikel 98 Apparaatsuitgaven Kerndepartement

Verplichtingen

Hogere verplichtingen doordat meerjarige verplichtingen zijn aangegaan die in latere jaren tot uitgaven leiden. Het betreft voornamelijk de tweejarige verlenging van het contract voor het beheer van SAP.

Uitgaven

98.01 Personele uitgaven

De lagere uitgaven personeel zijn voornamelijk het gevolg van vacatureruimte en doordat er minder facturen zijn ontvangen voor gedetacheerde medewerkers dan begroot. Daarnaast zijn de kosten voor personele exploitatie lager uitgevallen.

De uitgaven voor externe inhuur zijn lager dan voorzien, voornamelijk als gevolg van vertragingen bij het project ERTMS en Vrachtwagenheffing. Het niet aangewende bedrag hiervan wordt naar het Infrastructuurfonds teruggestort zodat het totale budget voor deze projecten gehandhaafd blijft. Daarnaast is er sprake van capaciteitsbehoefte die is ingevuld middels detachering in plaats van externe inhuur, is er meer uitbesteed aan Rijksbrede SSO’s in plaats van externe inhuur en is er sprake van facturen die niet meer in 2019 binnen zijn gekomen, maar overlopen naar 2020.

De overige personele uitgaven zijn lager omdat doordat de uitgaven voor aanspraken van oud werknemers lager zijn dan oorspronkelijk geraamd.

98.02 Materiële uitgaven

De lagere uitgaven voor ICT worden overwegend veroorzaakt doordat er meer is uitbesteed aan Rijksbrede SSO's dan voorzien.

Hogere uitgaven aan Rijksbrede SSO's betreft voor een groot deel hogere facilitaire uitgaven voor derden die worden gecompenseerd door hogere ontvangsten. Daarnaast betreft het uitgaven die zijn gedaan voor de Baten-Lastendiensten van IenW waarvoor ontvangsten binnenkomen.

De lagere materiële uitgaven is het gevolg van vertragingen bij projecten waaronder ERTMS. Het niet aangewende bedrag voor ERTMS wordt naar het Infrastructuurfonds teruggeboekt zodat het totale budget voor dit project gehandhaafd blijft. Als gevolg van vertragingen in de facturering is een deel van de geraamde uitgaven niet tot betaling gekomen.

Ontvangsten

De hogere ontvangsten betreft de compensatie van derden voor met name extra facilitaire uitgaven aan Rijksbrede SSO's.

3.3 Artikel 99 Nog Onverdeeld