Gepubliceerd: 7 mei 2020
Indiener(s): Eric Wiebes (minister economische zaken) (VVD)
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-35451-2.html
ID: 35451-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. Artikelgewijze toelichting bij het wetsvoorstel

Wetsartikelen 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Vanwege de coronamaatregelen is op 18 maart 2020 de eerste incidentele suppletoire begroting en op 15 april 2020 de tweede incidentele suppletoire begroting naar de Tweede Kamer verzonden. De behandeling van de tweede incidentele suppletoire begroting in de Tweede Kamer heeft nog niet plaatsgevonden. Om deze reden is de in de begrotingsstaat opgenomen stand nog niet door de beide Kamers bekrachtigd. Vanwege de snelle opeenvolging van begrotingswetsvoorstellen, om het budgetrecht van de Staten Generaal te waarborgen, bevat de kolom «vastgestelde begroting» zowel de vastgestelde stand bij ontwerpbegroting als de mutaties die bij de eerste en tweede incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, E.D. Wiebes

B. Artikelgewijze toelichting bij de begrotingsartikelen

1. Leeswijzer

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen

Beleidsmatige mutaties

(ondergrens in € miljoen)

Technische mutaties

(ondergrens in € miljoen)

< 50

1

2

=> 50 en < 200

2

4

=> 200 < 1000

5

10

=> 1000

10

20

2. Beleidsartikelen

2.1 Beleidsartikel 1 Goed functionerende economie en markten

Tabel 1 Budgettaire gevolgen van beleid derde incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en ISB's

Stand 1e suppletoire begroting

Mutaties 3e ISB

Stand 3e ISB

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen

214.305

220.035

1.804

221.839

0

0

0

0

Waarvan garantieverplichtingen

               

Waarvan overige verplichtingen

214.305

220.035

1.804

221.839

0

0

0

0

                 

Uitgaven

215.326

222.552

1.804

224.356

0

0

0

0

Waarvan juridisch verplicht

96%

97%

 

97%

       
                 

Subsidies

203

775

1.804

2.579

0

0

0

0

Cyberweerbaarheid

203

775

 

775

       

Subsidiemaatregel telecom Caribisch Nederland (Corona)

0

0

1.804

1.804

       
                 

Opdrachten

22.152

21.588

0

21.588

0

0

0

0

Onderzoek en Opdrachten

1.678

2.414

 

2.414

       

Beleidsvoorbereiding en evaluaties Frequenties en Veiligheid

5.844

5.480

 

5.480

       

ICT beleid

6.793

6.580

 

6.580

       

Digital Trust Center

1.322

599

 

599

       

Cyber Security

6.515

6.515

 

6.515

       
                 

Bijdrage aan agentschappen

30.218

37.436

0

37.436

0

0

0

0

Agentschap Telecom

21.488

26.838

 

26.838

       

Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland

8.730

10.598

 

10.598

       
                 

Bijdrage aan zbo/rwt's

158.870

158.870

0

158.870

0

0

0

0

Metrologie

9.483

9.483

 

9.483

       

Raad voor Accreditatie

265

265

 

265

       

ACM

736

736

 

736

       

CBS

148.386

148.386

 

148.386

       
                 

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

3.883

3.883

0

3.883

0

0

0

0

Nederlands Normalisatie Instituut (NEN)

1.156

1.156

 

1.156

       

Internationale organisaties

2.727

2.727

 

2.727

       
                 

Ontvangsten

31.934

31.954

0

31.954

0

0

0

0

Ontvangsten ACM

162

162

 

162

       

High Trust

30.200

30.200

 

30.200

       

Diverse ontvangsten

1.572

1.592

 

1.592

       

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Subsidies

Voor Caribisch Nederland is EZK voornemens om 25 US dollar per aansluiting per maand beschikbaar te stellen om de kosten van een vaste internetverbinding te verlagen. Het betreft een tijdelijke maatregel voor in totaal circa 9.800 aansluitingen voor de periode van 1 mei tot en met 31 december 2020. Op deze manier wordt een bijdrage geleverd aan de armoedeproblematiek en het feit dat een internetverbinding essentieel is voor het thuiswerken en thuisonderwijs. Het totale bedrag hiervoor bedraagt € 1,8 mln.

2.2 Beleidsartikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en ondernemerschap voor duurzame welvaartsgroei

Tabel 2 Budgettaire gevolgen van beleid derde incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en ISB's

Stand 1e suppletoire begroting

Mutaties 3e ISB

Stand 3e ISB

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

Verplichtingen

14.232.632

14.407.361

753.000

15.160.361

0

0

0

0

Waarvan garantieverplichtingen

11.585.000

11.590.000

713.000

12.303.000

       

Waarvan overige verplichtingen

2.647.632

2.817.361

40.000

2.857.361

       
                 

Uitgaven

4.059.493

4.075.244

204.000

4.279.244

0

0

0

0

Waarvan juridisch verplicht

87%

48%1

 

46%2

       
                 

Subsidies

1.881.011

1.896.901

40.000

1.936.901

0

0

0

0

MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)

39.131

39.581

 

39.581

       

Eurostars

18.132

18.132

 

18.132

       

Bevorderen Ondernemerschap

21.390

19.776

40.000

59.776

       

Cofinanciering EFRO, inclusief INTERREG

22.361

15.025

 

15.025

       

Bijdrage aan ROM's

6.161

7.661

 

7.661

       

Verduurzaming industrie

61.400

48.000

 

48.000

       

Startup-beleid

14.400

13.155

 

13.155

       

Urgendamaatregelen industrie

21.000

48.264

 

48.264

       

Invest NL

 

10.271

 

10.271

       

Noodloket (TOGS)

1.645.000

1.645.000

– 9.000

1.636.000

       

Noodloket (TOGS) Caribisch Nederland

0

0

9.000

9.000

       

Qredits

31.000

31.000

 

31.000

       

Overige subsidies

1.036

1.036

 

1.036

       
                 

Garanties

1.335.211

1.335.211

164.000

1.499.211

0

0

0

0

BMKB

239.744

239.744

 

239.744

       

Garantieregeling voor kredieten tot € 50.000 (Corona)

0

0

164.000

164.000

       

Groeifaciliteit

8.722

8.722

 

8.722

       

Garantie Ondernemingsfinanciering (GO)

86.745

86.745

 

86.745

       

Garantie Ondernemingsfinanciering (Corona)

1.000.000

1.000.000

 

1.000.000

       

Garanties MKB Financiering

0

0

 

0

       
                 

Opdrachten

10.561

9.933

0

9.933

0

0

0

0

Onderzoek en opdrachten

4.134

3.843

 

3.843

       

Caribisch Nederland

1.056

1.121

 

1.121

       

Regeldruk

2.206

2.206

 

2.206

       

Regiekosten regionale functie

665

665

 

665

       

Small Business Innovation Research

2.500

2.098

 

2.098

       
                 

Bijdragen aan agentschappen

123.235

131.137

0

131.137

0

0

0

0

Bijdrage RVO.nl

112.448

130.621

 

130.621

       

Bijdrage Agentschap Telecom

516

516

 

516

       

Invest-NL

10.271

0

 

0

       
                 

Bijdragen aan ZBO's/RWT’s

316.624

318.966

0

318.966

0

0

0

0

Bijdrage aan TNO

170.860

172.662

 

172.662

       

Kamer van Koophandel

121.757

122.320

 

122.320

       

Bijdrage aan NWO-TTW

24.007

23.984

 

23.984

       
                 

Bijdragen aan medeoverheden

6.800

8.400

0

8.400

0

0

0

0

Sterke Regio's en Nota Ruimte

6.800

8.400

 

8.400

       
                 

Bijdragen aan (inter-)nationale organisaties

386.051

363.696

0

363.696

0

0

0

0

Internationaal Innoveren

40.851

41.027

 

41.027

       

PPS-toeslag (voorheen TKI-toeslag)

165.059

137.481

 

137.481

       

TO2 (Deltares, MARIN en NLR)

50.121

53.871

 

53.871

       

Topsectoren overig

10.834

12.900

 

12.900

       

Ruimtevaart (ESA)

96.430

96.615

 

96.615

       

Bijdrage NBTC

9.536

9.036

 

9.036

       

Bijdragen organisaties

5.720

5.266

 

5.266

       

Economische ontwikkeling en technologie

7.500

7.500

 

7.500

       
                 

Stortingen begrotingsreserve

0

11.000

0

11.000

0

0

0

0

Storting reserve BMKB

 

1.000

 

1.000

       

Storting reserve Garanties MKB Financiering

 

10.000

 

10.000

       
                 

Ontvangsten

129.867

152.467

0

152.467

0

0

0

0

BMKB

33.000

33.000

 

33.000

       

Groeifaciliteit

8.000

8.000

 

8.000

       

Onttrekking reserve Groeifaciliteit

0

10.000

 

10.000

       

Garantie Ondernemings-financiering (GO)

13.000

13.000

 

13.000

       

Onttrekking reserve GO

0

324

 

324

       

MKB Financiering

0

0

 

0

       

Luchtvaartkrediet-regeling

6.116

6.116

 

6.116

       

Rijksoctrooiwet

36.012

37.723

 

37.723

       

Eurostars

5.094

5.094

 

5.094

       

F-35

7.000

7.000

 

7.000

       

Diverse ontvangsten

21.645

32.210

 

32.210

       
X Noot
1

Voor de GO-Corona module is € 1 mld kasbuffer beschikbaar gesteld. Deze middelen zijn specifiek bedoeld voor het opvangen van verliesdeclaraties en daardoor bestuurlijk gebonden (dit betreft ca. 25% van het totale budget van beleidsartikel 2).

X Noot
2

1 Van het budget is 30% bestuurlijk gebonden. Dit betreft de kasbuffer voor de GO-Corona module, de kasbuffer voor de garantieregeling voor kredieten tot € 50.000 en het budget voor de overbruggingsfaciliteit Royal IHC.

Toelichting

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget wordt verhoogd met € 753 mln. Er wordt € 713 mln ter beschikking gesteld voor de Garantieregeling voor kredieten tot € 50.000 in het kader van de Coronaproblematiek. Daarnaast wordt € 40 mln ter beschikking gesteld voor de overbruggingsfaciliteit ten behoeve van de continuïteit van Royal IHC.

Uitgaven

Subsidies

Recent heeft het kabinet de Tweede Kamer geïnformeerd over de bijdrage van de Staat aan de huidige interventie ten behoeve van de continuïteit van Royal IHC (Kamerbrief van 30 april jl.). Als onderdeel van deze interventie zal het Ministerie van EZK een overbruggingskrediet verstrekken van € 40 mln. Het overbruggingskrediet loopt af zodra IHC het schip waarop de Staat via de exportkredietverzekering additionele garanties heeft afgegeven volledig heeft opgeleverd, waarna de nieuwe financiers de positie van de Staat zullen overnemen. De verwachting is dat dit later dit jaar of begin volgend jaar gebeurt. Bij aflossing van de lening zal de Staat als vergoeding voor het ter beschikking stellen van het overbruggingskrediet € 5 mln ontvangen van IHC.

In lijn met de beleidsregel Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren (TOGS, voorheen Noodloket) is er een beleidsregel gepubliceerd voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius. Ten opzichte van Europees Nederland zijn de voorwaarden enigszins aangepast aan de specifieke omstandigheden op deze eilanden. De raming is dat circa 2.250 bedrijven gebruik gaan maken van de regeling. Het budget (€ 9 mln) is afkomstig uit het budget voor TOGS voor Europees Nederland.

Garanties

Om in het kader van de Coronaproblematiek ook ondernemers te helpen die geen bestaande kredietrelatie hebben met een bank of maar een kleine kredietbehoefte hebben, wordt in samenwerking met de banken een garantieregeling in uitvoering genomen voor kredieten tot € 50.000. Op deze kredieten met een looptijd van 5 jaar staat de overheid voor 95% garant. Voor deze garantie is een premie verschuldigd van 2%. De inschatting is dat met deze faciliteit in totaal € 750 mln aan krediet wordt verstrekt. Er wordt daarom € 713 mln als garantiebudget ter beschikking gesteld. Ter afdekking van eventuele verliezen wordt een kasbuffer van € 164 mln beschikbaar gesteld.

Het kabinet monitort voortdurend hoe het pakket van generieke crisismaatregelen voor diverse economische actoren uitwerkt en of het pakket nog adequaat is. Als de schade van onder meer de garanties onverhoopt meer is dan uit de huidige ramingen blijkt, zal dit generaal worden gecompenseerd. Bij onderuitputting na definitieve beëindiging van de crisismaatregelen vloeien de middelen terug naar het algemene beeld.

2.3 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Tabel 3 Budgettaire gevolgen van beleid derde incidentele suppletoire begroting (ISB) (bedragen x € 1.000)
 

Stand ontwerpbegroting 2020 incl. NvW en ISB's

Stand 1e suppletoire begroting

Mutaties 3e ISB

Stand 3e ISB

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2023

Mutatie 2024

VERPLICHTINGEN

10.797.624

10.851.521

5.340

10.856.861

0

0

0

0

Waarvan garantieverplichtingen

71.300

75.800

 

75.800

       

Waarvan overige verplichtingen

10.726.324

10.775.721

5.340

10.781.061

       
                 

UITGAVEN

3.771.790

3.754.790

5.340

3.760.130

0

0

0

0

Waarvan juridisch verplicht

78%

80%

 

80%

       
                 

Subsidies

3.510.444

3.471.316

5.340

3.476.656

0

0

0

0

Tenderregeling Energie-innovatie (TSE)

35.244

47.504

 

47.504

       

SDE+ projecten (hernieuwbare energie)

48.040

48.040

 

48.040

       

Energie-efficientie

2.368

3.049

 

3.049

       

Green Deals

500

500

 

500

       

Demonstratie regeling Klimaat en Energie Innovatie (DEI+)

66.806

64.206

 

64.206

       

Subsidie regeling Duurzame Scheepsbouw (SDS)

4.900

4.500

 

4.500

       

Projecten Klimaat en Energieakkoord

0

1.402

 

1.402

       

MEP

0

293

 

293

       

SDE

699.167

694.867

 

694.867

       

SDE +

2.322.649

2.297.917

 

2.297.917

       

Aardwarmte

0

15.000

 

15.000

       

ISDE-regeling

200.000

140.000

 

140.000

       

Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS)

105.595

110.625

 

110.625

       

Carbon Capture and Storage (CCS)

4.080

7.980

 

7.980

       

Subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties (EDS)

0

65

 

65

       

Hoge Flux Reactor

7.651

7.651

 

7.651

       

Caribisch Nederland

4.944

9.944

5.340

15.284

       

Overige Subsidies

6.000

5.873

 

5.873

       

Maatregelen voor CO2-reductie

2.500

11.900

 

11.900

       

Postcoderoos

0

0

 

0

       
                 

Leningen

4.000

4.000

0

4.000

0

0

0

0

EBN

4.000

4.000

 

4.000

       
                 

Garanties

0

4.500

0

4.500

0

0

0

0

Verliesdeclaratie aardwarmte

0

4.500

 

4.500

       
                 

Opdrachten

11.499

11.603

0

11.603

0

0

0

0

Onderzoek mijnbouwbodembeweging

1.916

2.891

 

2.891

       

SodM onderzioek

1.925

1.925

 

1.925

       

Uitvoeringsagenda klimaat

823

577

 

577

       

Klimaat mondiaal

369

369

 

369

       

Onderzoek & opdrachten

6.466

5.841

 

5.841

       
                 

Bijdrage aan agentschappen

62.421

82.004

0

82.004

0

0

0

0

Bijdrage aan RVO.nl

50.498

69.949

 

69.949

       

Bijdrage aan Agentschap Telecom

0

400

 

400

       

Bijdrage aan KNMI

1.143

1.786

 

1.786

       

Bijdrage aan NEa

7.194

7.669

 

7.669

       

Bijdrage aan NVWA

841

788

 

788

       

Bijdrage aan RIVM

1.513

0

 

0

       

Bijdrage aan RWS

1.232

1.412

 

1.412

       
                 

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

141.955

143.308

0

143.308

0

0

0

0

Doorsluis COVA-heffing

111.000

111.000

 

111.000

       

TNO kerndepartement

29.166

31.019

 

31.019

       

TNO-SodM

1.789

1.289

 

1.289

       
                 

Bijdrage aan medeoverheden

23.602

23.602

0

23.602

0

0

0

0

Uitkoopregeling

23.602

23.602

 

23.602

       
                 

Bijdrage aan (inter)nationale organisaties

13.169

13.757

0

13.757

0

0

0

0

Bijdrage aan ECN

11.675

12.021

 

12.021

       

Internationale contributies

1.494

1.736

 

1.736

       
                 

Stortingen in reserves

4.700

700

0

700

0

0

0

0

Storting in begrotingsreserve duurzame energie

0

0

 

0

       

Storting begrotingsreserve maatregelen voor CO2-reductie

0

0

 

0

       

Storting in begrotingsreserve aardwarmte

4.700

700

 

700

       
                 

Ontvangsten

3.487.161

3.626.536

0

3.626.536

0

0

0

0

Ontvangsten COVA

111.000

111.000

 

111.000

       

Opbrengst heffing ODE (SDE+)

2.411.000

2.411.000

 

2.411.000

       

Onttrekking begrotingsreserve duurzame energie

173.000

236.020

 

236.020

       

Ontvangsten zoutwinning

2.511

2.511

 

2.511

       

ETS-ontvangsten

450.000

450.000

 

450.000

       

Diverse ontvangsten

15.200

25.395

 

25.395

       

Onttrekking begrotingsreserve maatregelen voor CO2-reductie

324.450

390.610

 

390.610

       

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven

Subsidies

De kosten van de elektriciteitsvoorziening in Caribisch Nederland zijn relatief hoog in vergelijking met Europees Nederland. Daarom ontvangen de energiebedrijven van Bonaire, Saba en Sint-Eustatius de afgelopen jaren al subsidie om de netbeheertarieven op Europees Nederlands niveau te houden. Om de gevolgen van de coronacrisis voor de inkomens van de bewoners van deze eilanden te verlichten wordt budget beschikbaar gesteld aan de energiebedrijven, zodat het netbeheertarief voor elektriciteit in de periode 1 mei tot en met 31 december 2020 naar nul verlaagd kan worden. Het gaat hier om een tijdelijke «Corona toeslag» op de elektriciteitsrekening in Caribisch Nederland.