Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaat die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, wordt op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2020 wijzigingen aan te brengen in de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV).

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,

W. Koolmees

1 Premiegefinancierde suppletoire begrotingsstaat (Voorjaarsnota)

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1 Leeswijzer

In deze suppletoire begroting worden de Voorjaarsnotamutaties van Hoofdstuk XV naar de begrotingsartikelen geboekt en aldaar toegelicht. De indeling van deze suppletoire begroting sluit aan bij de begrotingsstructuur in de vastgestelde begroting 2020. Sinds het begrotingjaar 2019 worden de Voorjaarsnotamutaties van de premiegefinancierderegelingen ook toegelicht per artikel.

• – Uitvoeringsbijstellingen (volume, lonen en prijzen);

• – Beleidsmaatregelen die de begroting 2020 of de premiegefinancierderegelingen 2020 raken;

• – Het toekennen van de eindejaarsmarge 2019 en van de loon- en prijsbijstelling 2020 (allen afkomstig van het ministerie van Financien) voor de begrotingsgefinancierdeuitgaven.

Daarnaast is in deze suppletoire begroting een aantal budgettair neutrale herschikkingen tussen subartikelonderdelen opgenomen:

Jaarlijks wordt binnen SZW aan de hand van jaarprogramma's een nadere toedeling gemaakt van het totaal van de apparaatsuitgaven en de algemene programma-uitgaven. Dit leidt tot verschuivingen tussen budgetten.

De organisatiestructuur van het departement is opgebouwd uit circa 35 organisatie-eenheden die alle een eigen budgetverantwoordelijkheid hebben. Het aantal budgetmutaties bij budgetten van dezelfde budgethouder en mutaties tussen budgethouders onderling is aanzienlijk. Om die reden is afgezien van het toelichten van de afzonderlijke mutaties. Herschikkingen tussen budgetten staan geclusterd in de toelichting opgenomen als «Budgettair neutrale herschikkingen binnen SZW».

2 Beleid

2.1 Overzicht belangrijke uitgaven- en ontvangstenmutaties

Overzicht met belangrijkste suppletoire begrotingsgefinancierde uitgaven mutaties 2020 (Voorjaarsnota)

Overzicht met belangrijkste suppletoire begrotingsgefinancierde ontvangstenmutaties 2020 (Voorjaarsnota)

Overzicht met belangrijkste suppletoire premiegefinancierde uitgavenmutaties 2020 (Voorjaarsnota)

Overzicht met belangrijkste suppletoire premiegefinancierde ontvangstenmutaties 2020 (Voorjaarsnota)

2.2 Corona maatregelen

De kosten van de maatregelen ‘Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkbehoud (NOW)’, de ‘Compensatie loonkosten en inkomstenverlies CN’, de ‘Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo)’, de ‘Subsidie Voedselbank’ en de ‘Tegemoetkoming eigen bijdrage kinderopvang’ die direct gerelateerd zijn aan de gevolgen van de corona-uitbraakvirus zijn middels een eerste en tweede incidentele suppletoire begroting 2020 verwerkt. Inmiddels is bekend dat de periode van de Tegemoetkoming eigen bijdrage kinderopvang is verlengd. Deze budgettaire gevolgen zijn nog niet in de eerste suppletoire begroting 2020 verwerkt. Dit geldt ook voor de bredere impact van corona op de werkloosheid en sociale zekerheidsregelingen is nog niet in de eerste suppletoire begroting 2020 verwerkt.

De stand van de begroting na de 1e suppletoire begroting is gebaseerd op de laatste CBS- en CPB-raming op basis van CEP waarin de ontwikkelingen als gevolg van de coronacrisis nog niet in zijn verwerkt

3 Beleidsartikelen

3.1 Artikel 1

Budgettaire gevolgen van beleid, begrotingsgefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt -/- € 127,4 miljoen bij de uitgaven en -/- € 127,7 bij de verplichtingen. De mutatie bij de ontvangsten is -/- € 9,8 miljoen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht.

Inkomensoverdrachten: lage-inkomensvoordeel (LIV)

• 1. De raming voor 2020 is met € 17,5 miljoen verhoogd door de verwerking van de voorlopige realisatiegegevens over 2019.

• 2. Eind 2019 is er door de rechter uitspraak gedaan in een beroepszaak over het LIV. Over 2017 hebben 691 werkgevers voor 1376 werknemers ten onrechte geen LIV ontvangen. In 2020 zal € 1,8 miljoen worden nabetaald.

Inkomensoverdachten: minimumjeugdloonvoordeel

• 1. De raming voor 2020 is neerwaarts bijgesteld (-/- € 20,0 miljoen) door de verwerking van de voorlopige realisatiegegevens over 2019.

Inkomensoverdrachten: loonkostenvoordelen (LKV)

• 1. Op basis van de voorlopige realisaties over 2019 is de raming structureel naar beneden bijgesteld (-/- € 79,6 miljoen in 2020). De uitgaven aan de LKV's waren in 2019 lager dan begroot, doordat het gebruik van de LKV’s achterbleef bij de verwachting.

Subsidies, opdrachten, bijdrage andere begrotingen en bijdrage agentschappen

• 1. Er is sprake van diverse budgettair neutrale herschikkingen binnen de SZW-begroting (€ 1,1 miljoen).

• 2. Om beter bij het verwachte kasritme (van de subsidieregelingen SLIM en Diversiteit in bedrijf) aan te sluiten zijn er 2 budgettair neutrale kasschuiven van 2020 (-/- € 47,1 miljoen) naar 2021 tot en met 2025 gedaan.

• 3. Zowel vanuit het opdrachtenbudget als vanuit het subsidiebudget is via een eindejaarsmarge van 2019 voor een totaal bedrag van € 0,8 miljoen aan het budget voor begroting 2020 toegevoegd.

• 4. Er zijn in totaal 11 overboekingen met andere departementen verwerkt op de verschillende onderdelen (-/- € 1,8 miljoen). De grootste is de overboeking naar het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor de reguliere bijdrage aan de Gezondheidsraad (-/- € 1,0 miljoen).

Ontvangsten

• 1. De raming van de boeteontvangsten is naar beneden bijgesteld (-/- € 10,7 miljoen). Dit komt omdat het aandeel reactieve inspecties nog steeds hoger is dan verwacht. Reactieve inspecties kosten meer tijd, waardoor er minder inspecties plaatsvinden en er minder boetes worden opgelegd.

  De raming van de boeteontvangsten van de Inspectie SZW is met aanzienlijke onzekerheid omgeven. Boeteontvangsten hangen onder andere af van het aantal inspecties en wat er wordt waargenomen bij deze inspecties. Overigens zijn boeteontvangsten niet taakstellend voor de Inspectie SZW. Zij stuurt niet op het behalen van de geraamde boetontvangsten. De Inspectie SZW stuurt uiteraard wel op het innen van de opgelegde boetes.

• 2. Er is sprake van een budgettaire neutrale herschikking binnen de SZW-begroting. De ontvangsten van de Inspectie SZW met betrekking tot het wagenpark zijn overgeheveld van artikel 98 naar dit artikel (€ 0,9 miljoen).

Verplichtingen artikel 1

Bij een aantal van bovenstaande mutaties wijkt het verplichtingenbedrag af van het kasbedrag. Hierdoor zijn de verplichtingenmutaties in totaal € 0,3 miljoen lager dan de uitgavenmutaties ad -/- € 127,4 miljoen.

Budgettaire gevolgen van beleid, premiegefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt -/- € 64,0 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht.

Inkomensoverdracht: transitievergoeding na 2 jaar ziekte

• 1. De raming voor 2020 is met -/- € 30,0 miljoen bijgesteld. Naar verwachting vinden er in 2020 op kasbasis minder uitgaven plaats aan de compensatie transitievergoeding bij langdurige arbeidsongeschiktheid dan eerder voorzien. Dit leidt tot een besparing van € 30 miljoen.

• 2. De raming voor 2020 is met -/- € 34,0 miljoen bijgesteld. Per 1 januari 2020 is de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) in gegaan. Als gevolg hiervan daalt de gemiddelde hoogte van de transitievergoeding en daarmee het te compenseren bedrag aan transitievergoeding bij langdurige arbeidsongeschiktheid. De impact van de WAB is groter dan eerder voorzien. Dit leidt tot een besparing van € 34,0 miljoen.

3.2 Artikel 2

Budgettaire gevolgen van beleid, begrotingsgefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt -/- € 218,0 miljoen bij de uitgaven en -/- € 213,9 miljoen bij de verplichtingen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht.

Inkomensoverdrachten: macrobudget participatiewetuitkeringen en intertemporele tegemoetkomingen

• 1. Het Macrobudget participatiewetuitkeringen voor 2020 is verlaagd t.o.v. het budget uit de begroting 2020. Dit komt voornamelijk door de verwerking van de voorlopige realisatie 2019 (-/- € 194,3 miljoen) en de conjunctuur (-/- € 25,0 miljoen).

• 2. In het kader van Breed Offensief worden administratieve knelpunten rondom de no-risk polis weggenomen. Gemeenten hoeven met ingang van 2022 de loonkostensubsidie aan de werkgever niet meer stop te zetten bij ziekte en het UWV hoeft de loonkostensubsidie bij ziekte niet langer uit te keren. Het inkomensdeel Participatiewet wordt daarom vanaf 2022 budgettair neutraal verschoven van de Ziektewet (artikel 6) naar het macrobudget bijstand (artikel 2) in de SZW-begroting.

• 3. De Centrale Raad van Beroep (CRvB) heeft geoordeeld dat verschillende gemeenten in het verleden zijn benadeeld bij de verdeling van het macrobudget. In 2019 zijn Utrecht, Den Bosch en Amersfoort gecompenseerd. Er zijn voor 2020 middelen gereserveerd om enkele andere gemeenten, die met hetzelfde nadeel te maken hebben gehad, ook te compenseren.

• 4. Vanaf 2020 is voor UWV budget beschikbaar gemaakt voor de business case verwijtbare werkloosheid. De verwachting is dat vanaf 2021 hierdoor de WW-instroom afneemt, hetgeen resulteert in hogere uitkeringslasten op de bijstand oplopend tot een bedrag van € 4,5 miljoen.

Inkomensoverdrachten: toeslagenwet

• 1. De raming van de Toeslagenwet voor 2020 is op basis van uitvoeringsinformatie van het UWV en nieuwe werkloosheidsverwachtingen van het CPB met -/- € 5,2 miljoen naar beneden bijgesteld. Vooral de gemiddelde uitkeringshoogte is lager dan eerder verwacht (-/- € 7,3 miljoen). Dit komt onder meer door lagere TW-aanvullingen op ZW en WIA-uitkeringen.

• 2. Vanaf 2021 wordt de meevaller steeds kleiner. Dit komt voornamelijk doordat de raming van het aantal toeslagen op WIA-uitkeringen naar boven is bijgesteld.

Inkomensoverdrachten: Algemene Inkomensvoorziening Ouderen (AIO)

• 1. De raming van de uitkeringslasten AIO is op basis van nieuwe uitvoeringsinformatie van de SVB over 2019 bijgesteld. Het gebruik van de AIO is in 2019 lager uitgevallen dan verwacht en dit werkt meerjarig door in het verwachte aantal huishoudens in de AIO. Daarentegen is de gemiddelde AIO-uitkering iets hoger uitgevallen dan verwacht en dit leidt meerjarig door in een hogere gemiddelde AIO-uitkering. In de eerste jaren van de begrotingshorizon leidt dit per saldo tot een neerwaartse bijstelling (volume-effect is groter dan prijseffect), maar in latere jaren tot een opwaartse bijstelling van de uitkeringslasten (prijseffect groter dan volume-effect). Voor 2020 leidt dit tot een neerwaartse bijstelling van de uitkeringslasten (-/- € 5,7 miljoen).

Inkomensoverdrachten: bijstand zelfstandigen

• 1. Begrotingsgefinancierde regelingen worden gedurende het jaar aan gemeenten bevoorschot en achteraf exact afgerekend. De vastgestelde rijksbijdragen over 2018 en 2019 leiden tot een neerwaartse bijstelling in 2020 (-/- € 3,4 miljoen) en een opwaartse bijstelling in 2021 ( € 0,6 miljoen). Vanaf 2021 is er een neerwaartse bijstelling op de verwachte uitgaven aan kapitaalverstrekkingen hetgeen leidt tot een meerjarige neerwaartse bijstelling van de raming vanaf 2022.

Inkomensoverdrachten: bijstand overig

• 1. De begrotingsraming voor de bijstand overig is aan de hand van nieuwe realisatiegegevens van de SVB neerwaarts bijgesteld voor 2020 (-/- € 0,1 miljoen).

Subsidies en opdrachten

• 1. Er is sprake van diverse budgettair neutrale herschikkingen binnen de SZW-begroting (€ 1,3 miljoen).

• 2. Om beter aan te sluiten bij het kasritme zijn er 2 budgettair neutrale kasschuiven van 2020 (-/- € 1,0 miljoen) naar 2021 en 2022.

• 3. Van het overgebleven budget subsidies en opdrachten in 2019 is er € 7,1 miljoen via de eindejaarsmarge aan de begroting 2020 toegevoegd.

• 4. Er zijn in totaal 7 overboekingen met andere departementen verwerkt op de verschillende onderdelen (€ 4,3 miljoen). De grootste is de overboeking vanuit het Gemeentefonds voor de landelijke ondersteuning arbeidsmarktregio's (€ 4,3 miljoen).

Verplichtingen artikel 2

Bij een aantal van bovenstaande mutaties wijkt het verplichtingenbedrag af van het kasbedrag. Hierdoor zijn de verplichtingenmutaties in totaal -/- € 4,1 miljoen lager dan de uitgavenmutaties ad -/- € 218,0 miljoen.

3.3 Artikel 3

Budgettaire gevolgen van beleid, begrotingsgefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutatie 1e suppletoire begroting bedraagt -/- € 0,2 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Onderstaand wordt de mutatie toegelicht. Op andere artikelen is een Incidentele suppletoire begroting van toepassing. Bij dit artikel is dit niet het geval.

Inkomensoverdrachten: ongevallenverzekering Caribisch Nederland (CN)

De begrotingsraming voor de ongevallenverzekering CN is aan de hand van nieuwe realisatiegegevens neerwaarts bijgesteld voor 2020 (-/- € 0,2 miljoen).

Budgettaire gevolgen van beleid, premiegefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt € 21,4 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht.

Inkomensoverdrachten: WAO

• 1. Op basis van de januarinota van het UWV is de raming licht neerwaarts bijgesteld (-/- € 0,6 miljoen). De uitstroom is neerwaarts bijgesteld. Hierdoor daalt het aantal personen in de WAO minder hard dan verwacht. Dit levert een kleine tegenvaller op. Verder is de hoogte van de gemiddelde uitkering naar beneden bijgesteld, hetgeen een kleine meevaller oplevert. Meerjarig zien we een kleine tegenvaller doordat het effect van het hogere aantal uitkeringen sterker wordt dan dat van de lagere uitkering.

Inkomensoverdrachten: IVA

• 1. Op basis van de januarinota van het UWV is de raming opwaarts bijgesteld (€ 19,9 miljoen). Zowel het aantal uitkeringen als de hoogte van de gemiddelde uitkering zijn hoger dan eerder verwacht. De tegenvaller slaat in latere jaren om in een meevaller doordat er minder mensen doorstromen vanuit de WGA naar de IVA dan eerder gedacht.

Inkomensoverdrachten: WAZ

• 1. Op basis van de januarinota van het UWV is de raming voor 2020 licht naar beneden bijgesteld -/- € 0,8 miljoen. De WAZ neemt in omvang steeds verder af, omdat de toegang tot de regeling per 2004 is afgesloten. Ten opzichte van de juninota van het UWV is het aantal uitkeringen licht naar beneden bijgesteld voor 2020. De hoogte van de gemiddelde uitkering is in zeer geringe mate opwaarts bijgesteld.

Inkomensoverdrachten: WGA ER

• 1. Op basis van de januarinota van het UWV is de raming voor 2020 naar beneden bijgesteld (-/- € 26,5) miljoen. Het aandeel eigen risicodragers voor de WGA is afgenomen t.o.v. de eerdere raming. Verder is t.o.v. de juninota van het UWV de hoogte van de gemiddelde jaaruitkering neerwaarts bijgesteld.

Bijdrage aan zbo's en rwt's: re-integratie WIA/WAO/WAZ/ZW/WW

• 1. Op basis van verwachtingen van het UWV is het budget voor 2020 naar beneden bijgesteld (-/- 4,2 miljoen).

• 2. Er is sprake van een budgettair neutrale herschikking binnen de SZW-begroting van premiegefinancierd naar begrotingsgefinancierd (-/- € 0,4 miljoen).

Nominaal

• 1. Dit betreft nominale ontwikkeling als gevolg van bovenstaande mutaties van de uitgaven (grondslag) en als gevolg van aanpassing van de indexcijfers, totaal € 20,2 miljoen.

3.4 Artikel 4

Budgettaire gevolgen van beleid, begrotingsgefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt -/- € 26,8 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. De mutatie bij de ontvangsten is € 22,3 miljoen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht. Op andere artikelen is een Incidentele suppletoire begroting van toepassing. Bij dit artikel is dit niet het geval.

Inkomensoverdrachten: uitkeringslasten Wajong

• 1. Op basis van realisatiegegevens van het UWV zijn de verwachte uitkeringslasten Wajong meerjarig licht neerwaarts bijgesteld. (-/- € 8,6 miljoen in 2020).

• 2. Bij uitwerking van het wetsvoorstel Vereenvoudiging Wajong is gebleken dat het schrappen van de uitsluitingsgrond studerende in de Wajong2015 pas per 1 januari 2021 in kan gaan. De uitkeringslasten 2020 worden daarom neerwaarts bijgesteld met het budget dat stond gereserveerd voor een invoering vanaf 1 januari 2020 (-/- € 14,4 miljoen).

• 3. Bij de Tweede Kamerbehandeling van het wetsvoorstel Vereenvoudiging Wajong zijn de amendementen Stoffer/Baudet en Renkema aangenomen. Deze leiden vanaf 2021 tot hogere uitkeringslasten (+/+ € 7,6 miljoen in 2021).

Bijdrage aan ZBO's/RWT's: re-integratie Wajong

• 1. Op basis van verwachtingen van het UWV is het re-integratiebudget voor 2020 naar beneden bijgesteld (-/- € 3,8 miljoen).

Ontvangsten

• 1. Op basis van het jaarverslag 2019 van het UWV wordt een terugbetaling in 2020 verwacht van teveel ontvangen middelen in 2019. Het voorschot dat in 2019 aan het UWV is overgemaakt met betrekking tot de Wajong is naar verwachting circa € 22 miljoen hoger dan de uitgaven van het UWV in dat jaar.

3.5 Artikel 5

Budgettaire gevolgen van beleid, begrotingsgefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt € 9,0 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht. Op andere artikelen is een Incidentele suppletoire begroting van toepassing. Bij dit artikel is dit niet het geval.

Inkomensoverdrachten: Wet Inkomensvoorziening Oudere Werklozen (IOW)

• 1. De raming van de IOW-uitgaven voor 2020 is met € 5,6 miljoen naar boven bijgesteld. Uit uitvoeringsinformatie van het UWV bleek dat de uitkeringshoogte hoger was dan verwacht (€ 2,4 miljoen), dit leidt ook voor 2020 tot hogere verwachte uitgaven. Verder heeft er een eenmalige nabetaling aan het UWV plaatsgevonden van € 2,6 miljoen, omdat de uitkeringslasten in 2019 hoger uitvielen dan UWV aan voorschot heeft ontvangen.

• 2. Vanaf 2021 ontstaat er geleidelijk een meevaller voor de IOW-uitkeringslasten. Dit komt voornamelijk doordat in de raming nu het effect is meegenomen van private aanvullingen op de WW-uitkering (PAWW). Het inkomen dat mensen ontvangen uit hun PAWW-uitkering wordt in mindering gebracht op hun IOW-uitkering, wat leidt tot lagere uitgaven aan de IOW.

Subsidies, opdrachten en bijdragen aan ZBO's/RWT's

• 1. De Subsidieregeling Experimenten Meer Werk is een onderdeel van het actieplan Perspectief voor 50+. De experimenten zijn uitgevoerd tussen 2017 en 2019. Het laatste deel van de subsidie wordt verstrekt in 2020. Daarom is € 0,7 miljoen via de eindejaarsmarge naar 2020 geschoven.

• 2. De tijdelijke subsidieregeling Ontwikkeladvies 45+ is afgelopen. Omdat een deel van de subsidies in 2020 worden uitbetaald, is een deel van het budget naar 2020 geschoven via de eindejaarsmarge (€ 3,2 miljoen).

• 3. Bij overige subsidies is voor de subsidie voor het project Sociale Partners samen voor Duurzame Inzetbaarheid een kasschuif gedaan, om de financiering te laten aansluiten bij de uitgaven (-/- € 625 duizend). Dit project heeft vertraging opgelopen.

• 4. Voor de evaluatie actieplan Perspectief voor 50+ is een bedrag van € 130 duizend via een eindejaarsmarge naar 2020 geschoven om zo aan te sluiten bij de financieringsbehoefte.

• 5. Ten behoeve van het scholingsbudget UWV is een budgettair neutrale herschikking gedaan binnen de SZW-begroting van artikel 11 naar artikel 5 in de jaren 2020 en 2021 (€ 8,0 miljoen in totaal). Vervolgens is het bedrag uit 2020 via een kasschuif naar 2021 geschoven waardoor in 2021 € 8,0 miljoen extra beschikbaar is.

Budgettaire gevolgen van beleid, premiegefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt -/- € 179,8 miljoen bij de uitgaven en verplichtingen. Bij de ontvangsten is de mutatie € 8,2 miljoen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht.

Nominaal

• 1. Als gevolg van bovenstaande mutaties van de uitgaven (grondslag) en als gevolg van aanpassing van de indexcijfers, valt de nominale ontwikkeling € 8,7 miljoen hoger uit dan eerder verwacht.

Ontvangsten: UFO

• 1. Overheidswerkgevers zijn eigenrisicodragers voor de WW. De WW-uitgaven worden door het UWV verhaald op deze werkgevers. De raming van de ontvangsten uit verhaal is vanaf 2020 structureel naar boven bijgesteld op grond van uitvoeringsinformatie van het UWV (€ 7,0 miljoen).

• 2. Bij het pensioenakkoord is aangenomen dat aantal WW-aanvragen vanaf 2021 toeneemt als gevolg van de versoepeling van de RVU-boete. Een deel van deze WW-aanvragen betreft overheidswerkgevers. De betreffende WW-uitgaven worden verhaald op de werkgevers. Bij de oorspronkelijke budgettaire verwerking van het pensioenakkoord zijn overheidswerkgevers buiten beschouwing gelaten, omdat deze overheidswerkgevers per saldo geen uitgaven onder het SZ-plafond veroorzaken. Nu zijn deze wel meegenomen aan zowel de uitgaven- als de ontvangstenkant.

Nominaal

• 1. Als gevolg van bovenstaande mutaties van de UFO-ontvangsten (grondslag) en als gevolg van aanpassingen van de indexcijfers, valt de nominale ontwikkeling € 1,2 miljoen hoger uit dan verwacht.

3.6 Artikel 6

Budgettaire gevolgen van beleid, begrotingsgefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt -/- € 1,4 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht.

Inkomensoverdrachten: Tegemoetkoming Asbest Slachtoffers (TAS)

• 1. De raming van de uitkeringslasten TAS is op basis van nieuwe uitvoeringsinformatie van de SVB over 2019 bijgesteld. Het aantal toekenningen is in 2019 iets lager uitgevallen dan verwacht en dit werkt meerjarig door in de verwachte uitkeringslasten. Doordat de uitkeringslasten in 2019 iets hoger zijn uitgevallen dan verwacht, vindt er in 2020 een nabetaling plaats aan de SVB. Per saldo leidt dit tot een lichte opwaartse bijstelling van de raming in 2020 (€ 0,1 miljoen).

Inkomensoverdrachten: ziekteverzekering Caribisch Nederland

• 1. De raming van de ziekteverzekering Caribisch Nederland (CN) is op basis van uitvoeringsinformatie licht neerwaarts bijgesteld met -/- € 0,2 miljoen.

Inkomensoverdrachten: Organo Psycho Syndroom (OPS) voorzieningsfonds

• 1. De uitvoering van de het OPS voorzieningsfonds gaat minder snel dan gedacht. Terwijl, het aantal rechthebbenden juist groter is dan gedacht. Per saldo stijgen hierdoor de uitgaven, maar vinden deze (hogere) uitgaven in latere jaren plaats (-1,3 miljoen in 2020).

Budgettaire gevolgen van beleid, premiegefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt € 107,1 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht.

Inkomensoverdrachten: WAZO

• 1. Op basis van uitvoeringsinformatie van het UWV wordt de gemiddelde jaaruitkering voor de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) omhoog bijgesteld. Dit leidt in 2020 tot een tegenvaller van € 8,1 miljoen.

• 2. Op basis van uitvoeringsinformatie van het UWV valt het aantal uitkeringen in de WAZO tot het jaar 2023 lager uit, wat leidt tot een meevaller van -/- € 9,5 miljoen in 2020. Als gevolg van een door het CBS vanaf 2022 sneller verwachte groei van het aantal geboorten nemen de uitkeringslasten vanaf 2023 toe.

Inkomensoverdrachten: WAZO aanvullend geboorteverlof partners

• 1. Als gevolg van het lager aantal geprognotiseerde geboorten neemt het aantal verwachte uitkeringen WAZO aanvullend geboorteverlof partners af, wat leidt tot een meevaller van -/- 1,8 miljoen in 2020. Deze afname leidt ook tot minder uitkeringen in latere jaren.

Nominaal

• 1. Dit betreft nominale ontwikkeling als gevolg van bovenstaande mutaties van de uitgaven (grondslag) en als gevolg van aanpassing van de indexcijfers, totaal € 14,6 miljoen.

3.7 Artikel 7

Budgettaire gevolgen van beleid, begrotingsgefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt -/- € 61,7 miljoen bij de uitgaven en de verplichtingen. De mutatie bij de ontvangsten is -/- € 62,0 miljoen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht.

Inkomensoverdrachten: kinderopvangtoeslag

• 1. Het gebruik van kinderopvang is in 2019 sterker gestegen dan eerder was voorzien. Dit leidt structureel tot hogere uitgaven. Daarnaast stijgt het gebruik van kinderopvang in 2020 mede op basis van het CEP 2020 sterker dan eerder verwacht (€ 63,9 miljoen). Ook dit leidt meerjarig tot tegenvallers.

• 2. Als gevolg van de geleidelijke beperking van de zelfstandigenaftrek hebben zelfstandigen een hoger belastbaar inkomen. Hierdoor krijgt deze groep gemiddeld minder kinderopvangtoeslag (-/- € 0,6 miljoen).

• 3. Door de maatregelen naar aanleiding van de Adviescommissie uitvoering en het IBO Toeslagen zijn er meer uitgaven kinderopvangtoeslag (€ 2,5 miljoen vanaf 2021).

Subsidies, opdrachten en bijdrage aan agentschappen

• 1. Van het overgebleven budget subsidies en opdrachten in 2019 is € 0,1 miljoen via de eindejaarsmarge aan de begroting 2020 toegevoegd.

• 2. Er is structureel € 0,5 miljoen van het budget voor subsidies overgeheveld naar het budget voor opdrachten. De middelen zijn bestemd voor het laten uitvoeren van beleidsonderzoek.

• 3. Er zijn in totaal drie overboekingen met andere departementen verwerkt op de verschillende onderdelen (-/- € 1,7 miljoen). De grootste mutatie (-/- € 1,0 miljoen) betreft de meerjarige verwerking van de reeds doorgevoerde overboeking naar het ministerie van Financiën in verband met de harmonisering van de peuterspeelzalen (per 2018). Daarnaast is -/- € 0,7 miljoen van de middelen voor kinderopvang op Caribisch Nederland overgeboekt naar het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Deze middelen worden ingezet voor activiteiten van jongeren van 13 tot 18 jaar op Bonaire.

Ontvangsten: algemeen

• 1. Er is een meerjarige tegenvaller op de ontvangsten kinderopvangtoeslag. De voorschotten kinderopvangtoeslag sluiten beter aan bij de beschikkingen dan eerder geraamd. Hierdoor zijn er vooral structureel minder terugvorderingen. Als gevolg hiervan nemen ook de terugontvangsten af (-/- € 57,0 miljoen).

• 2. Door de maatregelen naar aanleiding van de Adviescommissie Uitvoering zijn er minder terugontvangsten kinderopvangtoeslag (-/- 5,0 miljoen).

3.8 Artikel 8

Budgettaire gevolgen van beleid, begrotingsgefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt € 0,2 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht. Op andere artikelen is een Incidentele suppletoire begroting van toepassing. Bij dit artikel is dit niet het geval.

Inkomensoverdrachten: overbruggingsregeling AOW

• 1. De raming van de uitkeringslasten OBR is neerwaarts bijgesteld op basis van nieuwe uitvoeringsinformatie van de SVB over 2019. De instroom van personen die recht hebben vanaf 65 jaar (langere duur OBR) is in 2019 lager uitgevallen dan verwacht. Daarentegen is de instroom van personen die recht hebben op de OBR in verband met de versnelde verhoging van de AOW-leeftijd (kortere duur OBR) in 2019 hoger uitgevallen dan verwacht. De gerealiseerde instroom in 2019 geeft aanleiding om de instroom voor toekomstige jaren bij te stellen. Mede door de aanpassing van de AOW-leeftijd in het kader van het pensioenakkoord heeft de OBR vanaf 65 jaar (langere duur OBR) een groter effect heeft op de totale uitkeringslasten van de OBR. Daarom leidt dit per saldo tot een neerwaartse bijstelling van de uitkeringslasten (-/- € 0,4 miljoen in 2020).

Inkomensoverdrachten: AOV inclusief tegemoetkoming Caribisch Nederland (CN)

• 1. Het volume in de raming van de AOV inclusief tegemoetkoming CN is op basis van uitvoeringsinformatie en verwerking van de nieuwe bevolkingsprognose licht opwaarts bijgesteld, wat voor 2020 leidt tot een mutatie van € 0,6 miljoen.

Budgettaire gevolgen van beleid, premiegefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt € 69,9 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht.

Inkomensoverdrachten: AOW uitkeringslasten

• 1. De raming van de uitkeringslasten AOW is opwaarts bijgesteld met € 4,8 miljoen. De ramingsbijstelling van de AOW wordt vooral verklaard door een hoger aantal AOW'ers, wat voornamelijk samenhangt met de CBS-bevolkingsprognose 2019. Dit werkt meerjarig door doordat het verwachte aantal AOW'ers ook in latere jaren hoger uitkomt dan ten tijde van de Begroting 2020 werd geraamd.

Inkomensoverdrachten: inkomensondersteuning AOW (IOAOW)

• 1. De ramingsbijstelling van de IOAOW wordt vooral verklaard door een licht hoger aantal AOW'ers, wat voornamelijk samenhangt met de CBS-bevolkingsprognose 2019. Voor 2019 leidt dit tot een licht opwaartse bijstelling van € 0,5 miljoen.

Nominaal

• 1. Nominale ontwikkeling als gevolg van bovenstaande mutaties van de uitkeringen (grondslag) en als gevolg van aanpassing van de indexcijfers, totaal € 64,6 miljoen.

3.9 Artikel 9

Budgettaire gevolgen van beleid, begrotingsgefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutatie 1e suppletoire begroting bedraagt € 0,1 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Onderstaand wordt de mutatie toegelicht. Op andere artikelen is een Incidentele suppletoire begroting van toepassing. Bij dit artikel is dit niet het geval.

Inkomensoverdrachten: Algemene Weduwen en Wezenwet (AWW) Caribisch Nederland (CN)

• 1. De raming van de AWW CN is op basis van uitvoeringsinformatie en de verwerking van de nieuwe bevolkingsprognose licht opwaarts bijgesteld € 0,1 miljoen.

Budgettaire gevolgen van beleid, premiegefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt -/- € 10,9 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht.

Inkomensoverdrachten: ANW

• 1. Op basis van uitvoeringsinformatie van de SVB is de raming neerwaarts bijgesteld (-/- € 12,2 miljoen in 2020). De prognose voor het aantal gerechtigden is neerwaarts bijgesteld, onder andere vanwege een lager aantal aanvragen in 2019 dan verwacht.

• 2. Als gevolg van een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) over het afschaffen van de halfwezenkop in 2015, dient een aantal Anw-gerechtigden te worden gecompenseerd. Dit leidt tot een meerjarige opwaartse bijstelling (€ 1,2 miljoen in 2020).

Inkomensoverdrachten: ANW tegemoetkoming

• 1. Op basis van de uitvoeringsinformatie van de SVB is de raming meerjarig licht neerwaarts bijgesteld (-/- € 0,2 miljoen).

Nominaal

• 1. Nominale ontwikkeling als gevolg van bovenstaande mutaties van de uitkeringen (grondslag) en als gevolg van aanpassing van de indexcijfers, totaal € 0,3 miljoen.

3.10 Artikel 10

Budgettaire gevolgen van beleid, begrotingsgefinancierd

Toelichting

Het totaal van de mutaties 1e suppletoire begroting bedraagt € 103,1 miljoen bij de uitgaven en bij de verplichtingen. Bij de ontvangsten zijn de mutaties -/- € 19,9 miljoen. Onderstaand worden de mutaties toegelicht. Op andere artikelen is een Incidentele suppletoire begroting van toepassing. Bij dit artikel is dit niet het geval.

Inkomensoverdrachten: AKW

• 1. De uitkeringslasten AKW zijn licht opwaarts bijgesteld met € 2,9 miljoen. Dit is voornamelijk het gevolg van de opwaarts aangepaste prognose van de SVB voor het aantal kinderen. Dit komt met name door een groter aantal immigranten. Daarnaast is ook het aantal kinderen met recht op dubbele AKW en AKW-plus toegenomen.

• 2. De eisen die in de kinderbijslag werden gesteld aan 16- en 17-jarigen zijn per 1 januari 2020 vervallen (Tweede Kamer, 2019–2020, 35 275, nr. 2). Het gaat om verlies van het recht boven de bijverdiengrens en wanneer het kind gaat studeren aan het hoger onderwijs. Hierdoor hebben meer ouders recht op AKW, wat leidt tot een meerjarige opwaartse bijstelling van € 32,4 miljoen.

Inkomensoverdrachten: AKW BES

• 1. De raming van de AKW BES is op basis van uitvoeringsinformatie en de bevolkingsprognose opwaarts bijgesteld met € 0,5 miljoen.

Inkomensoverdrachten: WKB

• 1. De raming van de uitgaven WKB is voor 2020 neerwaarts bijgesteld op basis van de realisaties 2019 en de opwaarts bijgestelde inkomensontwikkeling uit het CEP 2020. Daarnaast is er een tegengesteld effect door een hoger aantal kinderen in de nieuwe bevolkingsprognose van CBS en doordat de voorschotten beter aansluiten bij de beschikkingen (het recht) dan eerder geraamd. Per saldo resteert een meevaller van -/- € 91,0 miljoen.

• 2. Door het afschaffen van de uitzonderingen voor 16- en 17- jarigen hebben meer ouders recht op WKB (Tweede Kamer, 2019–2020, 35 275, nr. 2). Dit leidt tot een structurele bijstelling van € 25,0 miljoen.

• 3. In 2019 en 2020 vindt de WKB-herstelactie plaats (Tweede Kamer, 2018-2019, 35 010, nr. 6). De verdeling van de uitgaven over de jaren verloopt iets anders dan oorspronkelijk geraamd. Dit leidt tot € 55,2 miljoen meer uitgaven in 2020 in plaats van 2019. Daarnaast is tijdens de uitvoering een extra groep naar boven gekomen die in aanmerking komt voor herstel. De meerkosten hiervan zijn € 78,0 miljoen. In totaal zijn de meeruitgaven voor de herstelactie in 2020 € 133,2 miljoen.

• 4. Door de maatregelen naar aanleiding van Adviescomissie Uitvoering en het IBO Toeslagen resulteren in meeruitgaven van € 1,0 miljoen in 2020 en € 4,1 miljoen structureel vanaf 2021.

• 5. Als gevolg van de geleidelijke beperking van de zelfstandigenaftrek hebben zelfstandigen een hoger belastbaar inkomen. Hierdoor krijgt deze groep gemiddeld minder WKB. In 2020 wordt hierdoor -/- € 0,9 miljoen WKB uitgekeerd, oplopend tot -/- € 4,5 miljoen in 2025.

Ontvangsten

• 1. De werkelijke uitgaven AKW over 2019 zijn € 7,9 miljoen lager dan het bedrag dat aan de SVB is bevoorschot. Het verschil wordt terugbetaald en komt in 2020 binnen als ontvangst.

• 2. De voorschotten WKB sluiten beter aan bij de beschikkingen (het recht) dan eerder geraamd. Dit heeft tot gevolg dat er minder wordt teruggevorderd, met lagere terugontvangsten als gevolg. Daarnaast gaan de ontvangsten omlaag als gevolg van de lagere raming van de beschikkingen. Per saldo leidt dit tot een tegenvaller van -/- € 27,7 miljoen.

3.11 Artikel 11

Budgettaire gevolgen van beleid, begrotingsgefinancierd