Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET BEGROTINGSWETSVOORSTEL

Wetsartikel 1

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2019 wijzigingen aan te brengen in:

1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Buitenlandse Zaken;

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Buitenlandse Zaken, S.A. Blok

B. ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGARTIKELEN

1. Leeswijzer begroting

De voorliggende Tweede suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de Eerste suppletoire begroting 2019 van hoofdstuk V van de begroting van het Rijk.

In onderdeel 2 wordt een beknopte toelichting gegeven op de wijzigingen die zijn opgetreden binnen het totaal van de HGIS.

In onderdeel 3 worden de belangrijkste mutaties op de begroting van Buitenlandse Zaken toegelicht.

Onderdeel 4 bevat per beleidsartikel een tabel budgettaire gevolgen van beleid. Na deze tabellen wordt een toelichting op de mutaties gegeven. Hierbij worden per artikel de mutaties die groter of gelijk zijn aan de ondergrenzen in onderstaande staffel conform de Rijksbegrotingsvoorschriften toegelicht. De wijzigingen van de verplichtingen worden alleen toegelicht wanneer ze groter zijn dan 10% ten opzichte van de vorige stand op artikelniveau.

Tabel: Ondergrenzen conform Rijksbegrotingsvoorschriften

Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen	Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)	Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50	1	2
=> 50 en < 200	2	4
=> 200 < 1000	5	10
=> 1000	10	20

In onderdeel 5 staan de tabellen van de niet-beleidsmatige artikelen.

2. Wijzigingen in de omvang van de HGIS

In deze paragraaf wordt geschetst welke wijzigingen zijn opgetreden in de omvang van de HGIS sinds de Voorjaarsnota 2019. Zoals uit de hiernavolgende tabellen blijkt, nemen de uitgaven af met EUR 57,5 miljoen en nemen de ontvangsten toe met EUR 31,8 miljoen.

Wijzigingen in HGIS uitgaven vanaf Voorjaarsnota 2019 (bedragen x EUR 1 miljoen)

Uitgaven	Totaal	Wv. ODA
Stand uitgaven VJN 2019	6.287,8	4.675,6
Totaal mutaties	– 57,5	31,5
Stand uitgaven NJN 2019	6.230,3	4.707,1

De HGIS Standen zijn inclusief EU- en asieltoerekening

De afname van de uitgaven is het gevolg van meerdere mutaties. In de hiernavolgende tabel zijn deze nader uitgesplitst.

Oorzaken uitgavenmutatie HGIS vanaf Voorjaarsnota 2019 (bedragen x EUR 1 miljoen)1

	Totaal	Wv. ODA
Bijstellingen BNI (ODA) en prijscomponent BBP (non-ODA)	35,6	31,5
Overboekingen van en naar de HGIS	1,4
Desalderingen op ontvangsten	30,1
Kasschuif	– 53,0
Toevoeging middelenafspraak huisvesting	– 19,3
Verwachte onderuitputting	– 52,3
TOTAAL	– 57,5	31,5

Toelichting uitgaven:

• – Op basis van de wijzigingen zoals deze zijn opgenomen in de Macro Economische Verkenning voor het Bruto Nationaal Inkomen (ODA) en de prijscomponent van het Bruto Binnenlands Product is de omvang van de HGIS bijgesteld. Hierdoor wordt het ODA-budget met EUR 31,5 miljoen verhoogd en wordt het non-ODA-budget met EUR 4,1 miljoen verhoogd.

• – Er vindt een aantal overboekingen van en naar de HGIS plaats. Per saldo neemt het HGIS-budget hierdoor met EUR 1,4 miljoen toe. Het betreft een aantal overhevelingen tussen Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, Buitenlandse Zaken en Defensie.

• – Desalderingen op ontvangsten: Een deel van de meerontvangsten op de begrotingen van Buitenlandse Zaken en Defensie wordt ingezet om de uitgaven van het HGIS-kader te verhogen (desaldering). Het gaat om hogere ontvangsten uit de verkoop van vastgoed in het buitenland (EUR 21,3 miljoen). Deze worden ingezet om herinvesteringen te doen binnen het huisvestingsdomein. Daarnaast stijgen de programma-ontvangsten op de BZ-begroting per saldo met EUR 3,9 miljoen hoofdzakelijk vanwege de extra consulaire ontvangsten. Deze worden ingezet om de hiermee gepaard gaande kosten op te vangen. Ten slotte nemen de ontvangsten bij Defensie toe vanwege een hogere bijdrage vanuit de VN voor de missie in Mali (MINUSMA).

• – Kasschuif: De middelen die bij de Voorjaarsnota zijn toegevoegd aan de aanvullende post ten behoeve van de renovatie van het Vredespaleis (EUR 50 miljoen) worden doorgeschoven naar 2022, omdat deze naar verwachting niet eerder tot besteding komen. Ook de resterende EUR 3 miljoen van de middelen van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen bestemd voor de renovatie worden doorgeschoven naar 2022. Hierdoor neemt het budget voor de HGIS in 2019 af.

• – Toevoeging middelenafspraak huisvesting: Het huisvestingsbeleid van het Ministerie van Buitenlandse Zaken is gericht op het moderniseren, verduurzamen en rationaliseren van de vastgoedportefeuille. Om dit te bewerkstelligen is een middelenafspraak huisvesting gemaakt waarbij de opbrengst van de verkopen opnieuw kan worden ingezet in latere jaren. In dit kader wordt EUR 19,3 miljoen doorgeschoven naar volgend jaar. Het restant van de verkopen (EUR 2 miljoen) uit 2019 wordt dit jaar geherinvesteerd.

• – Verwachte onderuitputting: Binnen de HGIS verwacht een aantal departementen lagere uitgaven dan geraamd. De belangrijkste mutaties zijn opgenomen in de begrotingen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Justitie en Veiligheid en Buitenlandse Zaken.

Wijzigingen in HGIS ontvangsten vanaf Voorjaarsnota 2019 (bedragen x EUR 1 miljoen)

Ontvangsten	Totaal	Wv. ODA
Stand ontvangsten VJN 2019	172,1	34,18
Totaal mutaties	31,7
Stand ontvangsten NJN 2019	203,8	34,18

Toelichting ontvangsten:

3. Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

Uitgaven

Ontvangsten

De ontvangsten zijn gedurende 2019 per saldo EUR 21,4 miljoen hoger uitgevallen. Naast een aantal kleine mutaties zijn de drie grootste mutaties:

De mutaties worden bij onderdeel 5 nader toegelicht.

4. Beleidsartikelen

Artikel 1

Beleidsartikel 1 Versterkte internationale rechtsorde Bedragen in EUR 1.000			Stand ontwerpbegroting	Stand 1e suppletoire begroting	Mutaties 2e suppletoire begroting (3)		Stand 2e suppletoire begroting
					Mutaties Miljoenennota	Overige mutaties 2e suppletoire begroting
			2019	2019	2019	2019	2019
			(1)	(2)			(4)=(2+3)
Verplichtingen			105.487	123.155	3.280	3.701	130.136
Uitgaven:
Programma-uitgaven totaal			123.487	128.581	1.700	– 1.048	129.233
		waarvan juridisch verplicht		69%			100%
1.1	Goed functionerende internationale instellingen met een breed draagvlak		56.035	61.609	– 11.700	160	50.069
	Subsidies
		Internationaal recht	12.035	16.265	– 11.700	1.500	6.065
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		Verenigde Naties	34.525	34.525	0	– 1.383	33.142
		OESO	6.175	7.219	0	3	7.222
		Internationaal Strafhof	3.300	3.600	0		3.600
		Lidmaatschap VNVR	0	0	0	40	40
1.2	Bescherming en bevordering van mensenrechten		63.402	63.402	1.000	2.700	67.102
	Subsidies
		Landenprogramma's mensenrechten	34.252	34.252	0	0	34.252
	Opdrachten
		Landenprogramma's mensenrechten	1.500	1.500	0	0	1.500
	bijdragen (inter) nationale organisaties
		Landenprogramma's mensenrechten	20.000	20.000	0	0	20.000
		Centrale mensenrechtenprogramma's	7.650	7.650	1.000	2.000	10.650
		Press Freedom Day 2020				700	700
1.3	Gastlandbeleid internationale organisaties		4.050	3.570	12.400	– 3.908	12.062
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		Speciaal Tribunaal Libanon	1.900	1.919	0	40	1.959
		Internationaal Strafhof	1.150	1.101	0	22	1.123
		Nederland Gastland	900	450	2.000	30	2.480
		Carnegiestichting			4.400		4.400
	Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken
		Nederland Gastland	100	100	0	0	100
	Bijdragen aan agentschap
		Vredespaleis			6.000	– 4.000	2.000

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget op dit artikel neemt per saldo met EUR 7 miljoen toe ten opzichte van de eerste suppletoire begroting. De stijging wordt veroorzaakt doordat er extra bijdrages worden gedaan aan het VN-secretariaat, analoog aan de uitgavenmutaties. Verder stijgt het budget als gevolg van het aangaan van verplichtingen die verband houden met het organiseren van de World Press Freedom Day 2020 in Nederland en twee bijdragen aan het kantoor van de VN Hoge Commissaris voor Mensenrechten (OHCHR).

Uitgaven

Artikel 1.1

Per saldo is sprake van een verlaging van EUR 11,5 miljoen. Deze daling wordt grotendeels veroorzaakt doordat het budget voor de renovatie van het Vredespaleis en de jaarlijkse bijdrage aan de Carnegiestichting wordt overgeheveld naar het beleidsartikel 1.3 Gastlandbeleid internationale organisaties. Tevens daalt de bijdrage aan de Verenigde Naties. Hier staat tegenover dat er een bijdrage aan het trustfund van het VN-secretariaat voor het project The Future We Want, The UN We Need wordt gedaan en Nederland ook een bijdrage levert aan de uitbreiding van de database voor het opslaan en monitoren van de opvolging van meldingen van grensoverschrijdend gedrag binnen de VN.

Artikel 1.2

Het budget voor de bescherming en bevordering van mensenrechten stijgt met EUR 3,7 miljoen. Deze verhoging is het gevolg van de inzet van extra middelen voor het organiseren van de World Press Freedom Day 2020 in Nederland en twee bijdragen aan het kantoor van de VN Hoge Commissaris voor Mensenrechten (OHCHR). Eén van de bijdragen betreft een aanvulling op een reeds bestaande overeenkomst inzake onderzoek naar mensenrechtenschendingen via accountability-mechanisms, terwijl de andere een intensivering in het kader van het LHBTI-beleid betreft.

Artikel 1.3

Het budget voor gastlandbeleid internationale organisaties neemt per saldo toe met EUR 8,5 miljoen. Enerzijds ontstaat de mutatie doordat het budget voor de renovatie van het Vredespaleis en de jaarlijkse bijdrage aan de Carnegiestichting wordt overgeheveld vanuit het beleidsartikel 1.1 Goed functionerende internationale instellingen. Hier staat tegenover dat een deel van het budget voor het grootschalig onderhoud van het Vredespaleis wordt doorgeschoven naar volgende jaren via de eindejaarsmarge. Het betreft hier een reservering van middelen voor alternatieve huisvesting van het Internationaal Gerechtshof en het Permanent Hof van Arbitrage.

Artikel 2

Beleidsartikel 2 Veiligheid en stabiliteit Bedragen in EUR 1.000			Stand ontwerpbegroting	Stand 1e suppletoire begroting	Mutaties 2e suppletoire begroting (3)		Stand 2e suppletoire begroting
					Mutaties Miljoenennota	Overige mutaties 2e suppletoire begroting
			2019	2019	2019	2019	2019
			(1)	(2)			(4)=(2+3)
Verplichtingen			275.449	263.194	1.675	– 8.225	256.644
Uitgaven
Programma-uitgaven totaal			291.000	292.831	– 2.860	– 28.120	261.851
		waarvan juridisch verplicht		78%			100%
2.1	Goede internationale samenwerking ter bevordering van de eigen en bondgenootschappelijke veiligheid		11.015	12.605	600	439	13.644
	Subsidies
		Programma ondersteuning buitenlands beleid	1.000	1.450	0	0	1.450
		Atlantische Commissie	500	500	0	– 25	475
	Opdrachten
		Programma ondersteuning buitenlands beleid	500	500	0	0	500
	Bijdragen (inter) nationale organisaties
		NAVO	7.200	7.200	0	420	7.620
		Veiligheidsfonds	500	1.640	600	0	2.240
		WEU	565	565	0	44	609
		Programma ondersteuning buitenlands beleid	250	250	0	0	250
		Overige	500	500	0	0	500
2.2	Bestrijding internationale criminaliteit en terrorisme		14.351	14.302	0	1.345	15.647
	Subsidies
		Contra-terrorisme	4.000	4.000	0	1.500	5.500
		Anti-terrorisme instituut	551	1.624	0	– 125	1.499
	Opdrachten
		Contra-terrorisme	1.000	1.000	0	0	1.000
		Cyber security	4.700	4.148	0	– 200	3.948
		Global Forum on Cyber Expertise	400	330	0	170	500
		Overige	500	0	0	0	0
	Bijdragen (inter) nationale organisaties
		Contra-terrorisme	3.200	3.200	0	0	3.200
2.3	Wapenbeheersing		10.794	13.138	0	– 469	12.669
	Bijdragen (inter) nationale organisaties
		IAEA	7.317	7.317	0	– 317	7.000
		OPCW en andere ontwapeningsorganisaties	1.557	3.901	0	68	3.969
		CTBTO	1.920	1.920	0	– 220	1.700
2.4	Bevordering van veiligheid, stabiliteit en rechtsorde in internationaal verband		226.827	224.671	– 4.535	– 27.911	192.225
	Subsidies
		Landenprogramma's veiligheid voor mensen (stabiliteitsfonds)	31.000	31.000	0	– 5.161	25.839
		Nederland Helsinki Comité	28	28	0	0	28
	Opdrachten
		Landenprogramma's veiligheid voor mensen (stabiliteitsfonds)	15.000	15.000	0	0	15.000
	Bijdragen (inter) nationale organisaties
		Landenprogramma's veiligheid voor mensen (Stabiliteitsfonds)	44.722	44.722	0	– 5.161	39.561
		OVSE	7.195	6.000	0	0	6.000
		VN-contributie voor crisisbeheersingsoperaties	99.849	109.919	0	– 14.619	95.300
		Training buitenlandse diplomaten	2.500	2.500	0	– 250	2.250
		Inzet hoog-risico posten	20.000	4.743	0	0	4.743
		Regionale Stabiliteit			2.000	0	2.000
		Overige	6.533	10.759	– 6.535	– 2.720	1.504
2.5	Bevordering van transitie in prioritaire gebieden		28.013	28.115	1.075	– 1.524	27.666
	Subsidies
		Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen (NFRP); «MATRA»	11.822	12.447	1.075	– 1.469	12.053
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		Nederlands Fonds voor Regionale Partnerschappen (NFRP); «Shiraka»	16.191	15.668	0	– 55	15.613
Ontvangsten			1.242	1.242	0	– 1.015	227
2.10	Doorberekening Defensie diversen		242	242	0	– 15	227
2.40	Restituties programma's		1.000	1.000	0	– 1.000	0

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget voor het artikel veiligheid en stabiliteit neem per saldo met EUR 6,5 miljoen af in vergelijking met de eerste suppletoire begroting. Deze daling wordt in grote mate veroorzaakt door een verlaging van de Nederlandse contributie aan de VN voor crisisbeheersingsoperaties als gevolg van lagere werkelijke uitgaven op het aantal missies vanuit de VN. Daarnaast worden de verplichtingen van het Stabiliteitsfonds verlaagd vanwege minder aanvragen.

Uitgaven

Artikel 2.1

De uitgaven binnen het subartikel goede internationale samenwerking ter bevordering van de eigen en bondgenootschappelijke veiligheid stijgen per saldo met EUR 1 miljoen. Deze stijging is grotendeels te wijten aan een Nederlandse bijdrage aan het Peacekeeping Intelligence Framework van het United Nations Department of Peacekeeping Operations (UNDPKO), dat beoogt fact-based besluitvorming binnen VN-missies effectiever te maken. Daarnaast stijgt de Nederlandse bijdrage aan het civiele budget van de NAVO conform de verdragsverplichtingen.

Artikel 2.2

Het budget voor de bestrijding van internationale criminaliteit en terrorisme neemt per saldo met EUR 1,3 miljoen toe. Deze stijging is voornamelijk het gevolg van een intensivering van de Nederlandse bijdrage aan de internationale bestrijding van terrorisme en de berechting van voormalig IS-strijders in derde landen. Tevens wordt er een eerste bijdrage gedaan aan het nieuwe, in Den Haag gevestigde, Global Forum on Cyber Expertise.

Artikel 2.4

De uitgaven voor de bevordering van veiligheid, stabiliteit en rechtsorden in internationaal verband worden met EUR 32,5 miljoen naar beneden bijgesteld. Dit is met name het gevolg van het feit dat de Nederlandse contributie aan de VN voor crisisbeheersingsoperaties lager uitvalt dan geraamd. De uitgaven voor het Stabiliteitsfonds worden verlaagd, omdat er minder een beroep op het fonds werd gedaan dan oorspronkelijk voorzien. Dit betrof ODA-middelen, die terugvloeien naar de BHOS-begroting. De ruimte die ontstond is benut voor activiteiten op het gebied van contra-terrorisme, mensenrechten en internationale rechtsorde.

Ontvangsten

Het naar beneden bijstellen van de ontvangsten houdt verband met lager dan geraamde restituties op (af)lopende programma’s.

Artikel 3

Beleidsartikel 3 Europese samenwerking Bedragen in EUR 1.000			Stand ontwerpbegroting	Stand 1e suppletoire begroting	Mutaties 2e suppletoire begroting (3)		Stand 2e suppletoire begroting
					Mutaties Miljoenennota	Overige mutaties 2e suppletoire begroting
			2019	2019	2019	2019	2019
			(1)	(2)			(4)=(2+3)
Verplichtingen			8.520.360	8.416.376	54.378	– 87.951	8.382.803
Uitgaven
Programma-uitgaven totaal			8.745.255	8.641.271	54.378	– 98.676	8.596.973
		waarvan juridisch verplicht		100%			100%
3.1	Afdrachten aan de Europese Unie		8.496.427	8.391.187	54.378	– 87.991	8.357.574
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		BNI-afdracht	4.647.575	4.542.335	87.991	– 87.991	4.542.335
		BTW-afdracht	556.114	556.114	0	0	556.114
		Invoerrechten	3.292.738	3.292.738	– 33.613	0	3.259.125
3.2	Europees ontwikkelingsfonds		234.281	234.281	0	– 9.553	224.728
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		Europees Ontwikkelingsfonds	234.281	234.281	0	– 9.553	224.728
3.3	Een hechtere Europese waardengemeenschap		9.720	9.720	0	483	10.203
	Bijdragen (internationale organisaties
		Raad van Europa	9.720	9.720	0	483	10.203
3.4	Versterkte Nederlandse positie in de Unie		4.827	6.083	0	– 1.615	4.468
	Opdrachten
		Programmatische ondersteuning	500	1.081	0	– 1.060	21
		CECP	0	675	0	– 657	18
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		Benelux bijdrage	3.979	3.979	0	70	4.049
		EIPA	348	348	0	32	380
Ontvangsten			383.929	52.558	– 6.723	0	45.835
3.10	Diverse ontvangsten EU		383.679	52.308	– 6.723	0	45.585
		Invoerrechten	658.548	658.548	– 6.723	0	651.825
		Overige ontvangsten EU	– 274.869	– 606.240	0	0	– 606.240
3.30	Restitutie Raad van Europa		250	250	0	0	250

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget voor 2019 voor het artikel Europese samenwerking neemt af met EUR 34 miljoen. De mutaties op de verplichtingen houden verband met de mutaties zoals onder de uitgaven is toegelicht.

Uitgaven

Het Europees hof heeft op 31 oktober 2019 een uitspraak gedaan in de zaak van de Europese Commissie tegen het Koninkrijk der Nederlanden inzake de financiële aansprakelijkheid van Nederland voor fouten gemaakt door haar landen en gebieden overzee (LGO). Deze uitspraak wordt op dit moment nader onderzocht. Indien dit nog in 2019 leidt tot budgettaire consequenties zult u hierover via de veegbrief voor het Kerstreces worden geïnformeerd.

Artikel 3.1

De Commissie heeft in april 2019 de eerste aanvullende begroting gepresenteerd met daarin het surplus voor de Europese begroting over 2018. Het surplus valt in totaal uit op EUR 1,8 miljard, wat voor Nederland incidenteel een lagere BNI-afdracht van EUR 88 miljoen in 2019 tot gevolg heeft. In tegenstelling tot de verwachting bij de ontwerpbegroting voor 2020, is de aanvullende Europese begroting met daarin het surplus toch voldoende tijdig in 2019 aangenomen door het EP, zodat deze alsnog in de Nederlandse afdrachten van 2019 meeloopt. Met deze mutatie wordt het effect op de begroting voor 2019 verwerkt, bij de Voorjaarsnota van 2020 wordt het effect hiervan voor 2020 verwerkt. Hiernaast zijn de uitgaven voor invoerrechten in 2019 met EUR 33,6 miljoen naar beneden bijgesteld.

Artikel 3.2

De Nederlandse afdrachten aan het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) voor 2019 zijn met EUR 9,5 miljoen neerwaarts bijgesteld. De jaarlijkse vaststelling van het plafond in oktober door de Europese Commissie heeft ertoe geleid dat de bijdrage vanwege een verminderde liquiditeitsbehoefte lager uitviel dan eerder begroot.

Artikel 3.4

Door de onvoorspelbaarheid van de ontwikkelingen rondom de Brexit worden de toegewezen programmamiddelen op dit subartikel via de eindejaarsmarge overgeheveld naar 2020.

Ontvangsten

Geen toelichting.

Artikel 4

Beleidsartikel 4 Consulaire dienstverlening en uitdragen Nederlandse waarden Bedragen in EUR 1 000			Stand ontwerpbegroting	Stand 1e suppletoire begroting	Mutaties 2e suppletoire begroting (3)		Stand
					Mutaties Miljoenennota	Overige mutaties 2e suppletoire begroting	2e suppletoire begroting
			2019	2019	2019	2019	2019
			(1)	(2)			(4)=(2+3)
Verplichtingen			51.762	67.555	1.020	6.574	75.149
Uitgaven
Programma-uitgaven totaal			50.306	69.198	1.020	1.712	71.930
		waarvan juridisch verplicht		80%			100%
4.1	Op basis van eigen verantwoordelijkheid consulaire dienstverlening bieden aan Nederlanders in het buitenland		13.945	17.312	0	627	17.939
	Subsidies
		Gedetineerdenbegeleiding	1.900	1.900	0	0	1.900
	Opdrachten
		Consulaire bijstand	259	409	0	– 100	309
		Gedetineerdenbegeleiding	200	200	0	0	200
		Reisdocumenten en verkiezingen	4.320	2.900	0	0	2.900
		Consulaire opleidingen	400	400	0	– 300	100
		Consulaire informatiesystemen	6.866	7.003	0	4.027	11.030
		Loket buitenland		3.500	0	– 2.000	1.500
	Bijdrage aan agentschappen
		Loket buitenland	0	1.000	0	– 1.000	0
4.2	Samen met (keten) partners het personenverkeer reguleren		9.049	20.791	– 172	480	21.099
	Opdrachten
		Visumverlening	1.100	2.900	0	500	3.400
		Ambtsberichtenonderzoek	150	150	0	0	150
		Legalisatie en verificatie	80	80	0	– 20	60
		Consulaire informatiesystemen	6.856	14.586	0	0	14.586
		Informatie Ondersteunend Beslissen	0	1.875	0	0	1.875
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		Asiel en migratie	863	1.200	– 172	0	1.028
4.3	Grotere buitenlandse bekendheid met de Nederlandse cultuur		7.706	8.706	1 192	– 25	9.873
	Subsidies
		Internationaal Cultuurbeleid	7.706	8.706	1 192	– 25	9.873
4.4	Uitdragen Nederlandse waarden en belangen		19.606	22.389	0	630	23.019
	Subsidies
		Instituut Clingendael	800	800	0	44	844
		Programma ondersteuning buitenlands beleid	4.124	5.477	150	645	6.272
	Opdrachten
		Onderzoeksprogramma's	1.620	1.620	0	972	2.592
		Bezoeken hoogwaardigheidsbekleders en uitgaven Corps Diplomatique en internationale Organisaties	3.000	3.000	0	0	3.000
		waarvan kosten Koninklijk Huis o.a. Staatsbezoeken	2.000	2.000	0	0	2.000
		Adviesraad Internationale vraagstukken	525	525	0	0	525
		landenprogramma's algemene voorlichting en kleine programma's	2.500	3.030	0	0	3.030
		Verkeersnotificaties	0	400	0	– 184	216
		Chinastrategie	0	250	0	– 150	100
	Bijdragen (inter)nationale organisaties
		landenprogramma's algemene voorlichting en kleine programma's	6.517	6.517		– 361	6.156
		Europese bewustwording	520	770	– 150	– 336	284
Ontvangsten			47.890	51.749	0	4.907	56.656
4.10	Consulaire dienstverlening Nederlanders in het buitenland		9.500	9.500	0	392	9.892
4.20	Consulaire dienstverlening aan vreemdelingen		37.500	41.375	0	5.315	46.690
4.40	Doorberekening Defensie diversen		890	874	0	– 800	74
4.41	Ontvangsten verkeersnotificaties		0	0	0	0	0

Verplichtingen

De verplichtingen voor artikel 4 nemen toe met EUR 7,6 miljoen, waarvan EUR 1,8 miljoen voor het jaarlijks af te sluiten contract met Clingendael en de overige verplichtingen zijn analoog aan de uitgaven zoals hieronder zijn toegelicht.

Uitgaven

Artikel 4.1

Het budget voor consulaire dienstverlening aan Nederlanders is met EUR 1,2 miljoen verhoogd om de noodzakelijke kosten voor digitalisering van de paspoortaanvragen en uitgifte te dekken. Deze uitgave stond gepland voor 2020, maar wordt versneld uitgevoerd. Daartegenover staat een verlaging van EUR 3 miljoen voor het Loket Buitenland, omdat de ontwikkeling van het digitale platform voor het Loket Buitenland door de rijksbrede samenwerking meer tijd vergt dan was voorzien.

Artikel 4.3

De uitgaven voor grotere buitenlandse bekendheid met de Nederlandse cultuur stijgen per saldo met EUR 1,1 miljoen door onder andere een interdepartementale overheveling van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen voor designevents in Milaan, de bijdrage voor het digitaliseren van de Fagel bibliotheekcollectie in Dublin en bijdragen aan een diversiteit van cultuurprojecten wereldwijd.

Ontvangsten

De ontvangsten nemen per saldo toe met EUR 4,9 miljoen. Dit betreft de nabetaling van de KMAR voor visaleges 2013–2018, die door administratieve redenen nog niet had plaats gevonden, en de vergoeding van de IND voor consulaire dienstverlening met betrekking tot MVV’s en DNA-onderzoek.

5. Niet-beleidsartikelen

Artikel 5

Niet-beleidsartikel 5 Geheim Bedragen in EUR 1.000		Stand ontwerpbegroting	Stand 1e suppletoire begroting	Mutaties 2e suppletoire begroting (3)		Stand 2e suppletoire begroting
				Mutaties Miljoenennota	Overige mutaties 2e suppletoire begroting
		2019	2019	2019	2019	2019
		(1)	(2)			(4)=(2+3)
Verplichtingen		0	0	0	0	0
Uitgaven		0	0	0	0	0
Ontvangsten		0	0	0	3.003	3.003
5.10	Geheim	0	0	0	3.003	3.003

Verplichtingen, uitgaven en ontvangsten

Geen toelichting.

Artikel 6

Niet-beleidsartikel 6 Nog onverdeeld Bedragen in EUR 1 000		Stand ontwerpbegroting	Stand 1e suppletoire begroting	Mutaties 2e suppletoire begroting (3)		Stand 2e suppletoire begroting
				Mutaties Miljoenennota	Overige mutaties 2e suppletoire begroting
		2019	2019	2019	2019	2019
		(1)	(2)			(4)=(2+3)
Verplichtingen		25.868	1.379	3.891	– 5.270	0
Uitgaven
Uitgaven totaal		25.868	1.379	3.891	– 5.270	0
6.1	Nog onverdeeld (HGIS)	25.868	1.379	3.891	– 5.270	0

Verplichtingen en uitgaven

Als gevolg van de prijsontwikkeling van het Bruto Binnenlands Product is het HGIS-budget afgelopen najaar gestegen met EUR 3,9 miljoen. Aan het eind van dit jaar valt dit bedrag vrij binnen de HGIS en wordt het via de eindejaarsmarge van de HGIS meegenomen naar 2020.

Artikel 7

Niet-beleidsartikel 7 Apparaat Bedragen in EUR 1.000		Stand ontwerpbegroting	Stand 1e suppletoire begroting	Mutaties 2e suppletoire begroting (3)		Stand 2e suppletoire begroting
				Mutaties Miljoenennota	Overige mutaties 2e suppletoire begroting
		2019	2019	2019	2019	2019
		(1)	(2)			(4)=(2+3)
Verplichtingen		763.776	818.895	– 2.748	– 2.550	813.597
Uitgaven		740.740	815.895	252	– 2.550	813.597
7.1.1	Personeel	510.711	531.972	279	– 34.012	498.239
	Eigen personeel	500.711	521.972	279	– 42.916	479.335
	Inhuur extern	10.000	10.000	0	75	10.075
	overige personeel	0	0	0	8.829	8.829
7.1.2	Materieel	230.029	283.923	– 27	27.058	310.954
	waarvan ICT	45.000	62.813	0	330	63.143
	waarvan bijdragen aan SSO's	63.891	65.000	– 27	– 1.931	63.042
	waarvan overige materieel	121.138	156.110	0	28.659	184.769
7.2	Koersverschillen	pm	0	0	4.404	4.404
Ontvangsten		26.450	46.450	0	21.226	67.676
7.10	Diverse ontvangsten	26.450	46.450	0	21.226	67.676
7.11	Koersverschillen	pm	pm	0	0	0

Verplichtingen

Voor de verantwoording van de verplichtingen voor apparaatsuitgaven geldt de bepaling uit de Comptabiliteitswet 2016 waarbij het jaar waarin de kasbetaling is gedaan, kan worden aangemerkt als het begrotingsjaar waarin de met de kasbetaling samenhangende verplichting is aangegaan of is ontstaan (art. 2.14, lid 3), de zgn. k=v methode. In de praktijk betekent dit dat de totale aangegane verplichtingen binnen dit artikel, voor één specifiek jaar overeenkomen met de totale kasuitgaven voor dit jaar. In dat kader wordt het verplichtingenbudget daarom verlaagd met EUR 5,3 miljoen en komt hiermee overeen met het kasbudget.

Uitgaven

Op het apparaatsartikel vindt een aantal mutaties plaats, waarbij het budget per saldo afneemt met EUR 2,6 miljoen.

Ontvangsten

De ontvangsten nemen toe met EUR 21,2 miljoen vanwege de verkoop van onroerend goed in Khartoem en Londen. Een deel van dit bedrag (EUR 2 miljoen) wordt dit jaar opnieuw geïnvesteerd. Het restant wordt toegevoegd aan de reservering conform de middelenafspraak huisvesting. Deze wordt ingezet om de huisvestingsportefeuille te moderniseren en te rationaliseren.