Nr. 74 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 25 mei 2020

In een schrijven van 10 december 2019 heeft de vaste Kamercommissie LNV mij verzocht een voorstel te doen voor het opsplitsen van artikel 11 van de LNV-begroting.

Achtergrond van dit verzoek is dat uw Kamer haar budgetrecht beter kan uitoefenen als de LNV-begroting uit meerdere artikelen bestaat van kleinere omvang. Tevens bevat de brief een verzoek de Kamer in te lichten over de voortgang van het nieuwe raamwerk en de bijbehorende indicatoren die in de LNV-begroting zullen worden opgenomen.

Hierna zal ik op beide onderwerpen ingaan. In het vervolg van deze brief presenteer ik u eerst de nieuwe opzet van de artikelindeling. Aansluitend ga ik in op de geactualiseerde set indicatoren en kengetallen die ik van plan ben op te nemen in de komende begroting. In bijlagen bij deze brief vindt u de details ten aanzien van de nieuwe artikelindeling en de op te nemen kengetallen en indicatoren.

Nieuwe artikelindeling

De huidige LNV-begroting bestaat uit twee beleidsartikelen, waarvan artikel 11 de volledige agro- en visserijsector afdekt en een omvang kent van circa € 790 mln. in 2021. Artikel 12 heeft betrekking op natuur en biodiversiteit en heeft een omvang van circa € 150 mln. in 2021.

In een bijlage bij deze brief vindt u de nieuwe artikelindeling in meer detail. Hierna ga ik in op de belangrijkste keuzes die zijn gemaakt bij de totstandkoming van deze nieuwe indeling.

Er is voor gekozen om de doorsnijdende thema’s Kennis en innovatie en Uitvoering en toezicht een eigen artikel te geven. Hierdoor is het mogelijk om meer inhoudelijke focus aan te brengen in de specifieke sectorale onderdelen van het LNV-beleid. Deze onderdelen zijn samengebracht in het nieuwe artikel Akker- en tuinbouw en veehouderij. Dit artikel wordt niet verder opgesplitst omdat dit zou leiden tot artikelen met een zeer kleine omvang. Bovendien zou dit onvoldoende recht doen aan de onderlinge samenhang tussen deze beleidsterreinen, zoals deze ook in de visie van LNV aanwezig is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het mestbeleid dat raakvlakken heeft met zowel de plantaardige als de dierlijke sectoren in de landbouw.

Verder heb ik ervoor gekozen om de budgetten voor Visserij onder te brengen binnen het nieuwe artikel Natuur, Visserij en gebiedsgericht werken. Reden hiervoor is dat de middelen voor Visserij op de LNV-begroting hoofdzakelijk verband houden met de impact van de visserij op natuur en biodiversiteit.

De middelen voor kennis en innovatie bestaan grotendeels uit budgetten bestemd voor de financiering van kennisbasis, kennisontwikkeling, wettelijke onderzoekstaken en innovatiebeleid en beslaan het hele LNV-terrein. Door deze op één artikel bijeen te brengen kan in de begroting duidelijker en in grotere samenhang aangegeven worden welke inspanningen er op het terrein van kennis en innovatie op het LNV-terrein worden verricht.

Op het nieuwe artikel Uitvoering en toezicht worden de bijdragen aan RVO (uitvoering Gemeenschappelijk landbouwbeleid) en de NVWA (handhaving en toezicht op het gebied van voedselveiligheid, dier- en plantgezondheid) geraamd en verantwoord. Het gaat hier om relatief grote bedragen en dat rechtvaardigt het om de bekostiging van deze uitvoerings- en toezichtstaken op een apart artikel te plaatsen.

De artikelen 50 (apparaat) en 51 (nog onverdeeld) blijven ongewijzigd.

Het is mijn overtuiging dat met deze nieuwe indeling in vier beleidsartikelen de overzichtelijkheid en daarmee de informatiefunctie van de begroting verbetert. De nieuwe artikelen krijgen meer inhoudelijke focus en zijn in omvang kleiner dan het huidige artikel 11. Hierdoor wordt het budgetrecht van uw Kamer versterkt. Dit is in lijn met de aanbevelingen uit het Rekenkamerrapport Inzicht in publiek geld (deel 2) waarover uw Kamer onlangs een reactie van het Kabinet heeft ontvangen (Kamerstuk 31 865, nr. 154).

Actualisatie kengetallen en indicatoren

Het afgelopen jaar heb ik, zoals reeds aangekondigd in mijn brief van 8 oktober 2019 (Kamerstuk 35 300 XIV, nr. 10), gewerkt aan het in kaart brengen van hoe de doelbereiking op het LNV-terrein beter gemeten kan worden. Recent heb ik uw Kamer geïnformeerd over de beleidsdoorlichting agrobeleid 2014–2018 (december 2019). Hierin is onder meer ingegaan op de dekking en zeggingskracht van de indicatoren in de LNV-begroting. Voornaamste aanbeveling hierbij was om de set van begrotingsindicatoren aan te vullen en stabiel te houden en daarbij rekening te houden met de doelstellingen van de LNV visie: Waardevol en Verbonden (Kamerstuk 35 000 XIV, nr. 5).

De begroting 2020 bevatte in totaal twaalf indicatoren en kengetallen. Voor de uitbreiding van deze set in de LNV-begroting is geput uit de informatie die hiervoor nu beschikbaar is. In een bijlage bij deze brief vindt u een overzicht van de set kengetallen en indicatoren die ik van plan ben op te nemen in de ontwerpbegroting 2021. De begroting 2021 wordt aangevuld met zeven extra indicatoren. Aanvullend zijn nog zes indicatoren in beeld om vanaf 2022 op te nemen in de begroting. Deze zijn ook benoemd in de bijlage.

Er wordt dus gewerkt met een groeimodel, de monitoring van de LNV visie van dit kabinet is nog in ontwikkeling. Zoals toegezegd in de kabinetsreactie op de beleidsdoorlichting Agrobeleid breng ik op basis van de beleidstheorie1 in kaart hoe doelbereik op de LNV beleidsdoelen beter gemeten kan worden. Hierbij kijk ik ook welke (sleutel-) indicatoren en streefwaarden daarbij passen. Dit leidt tot een raamwerk van LNV-beleidsdoelen en daaraan gekoppelde indicatoren. In het op te stellen raamwerk worden de missie en beleidsdoelen van LNV in samenhang gekoppeld aan de relevante beleidsindicatoren en kritische prestatie-indicatoren waarop beleidsmatig wordt gestuurd. Dit raamwerk is ondersteunend en richtinggevend aan de huidige en nog (nieuw) te ontwikkelen monitoringssystemen zoals het Nationaal Strategisch Plan (NSP), de Biodiversiteitsmonitor, de Landschapsmonitor, de Voortgangsmonitor Klimaat Landbouw en Landgebruik en de Kringlooplandbouw monitor.

Ik zie daarom mogelijkheden om de set uit de bijlage in de tijd verder uit te breiden en/of aan te passen op basis van voortschrijdend inzicht. Het denken over kringlooplandbouw en het meten hiervan staat niet stil en zal ook in de tijd leiden tot meer en betere indicatoren en kengetallen. Het einddoel is om te komen tot een integraal gedragen set van (kritische prestatie) indicatoren waarop de voortgang van de kringlooplandbouw c.q. LNV visie kan worden gemeten.

Tot slot

Ik ben van mening dat we met de voorgestelde nieuwe begrotingsstructuur en de herziene set kengetallen en indicatoren een goede stap zetten naar een betere LNV-begroting. Een begroting die als basis kan dienen voor de debatten die wij voeren over de inzet van de beschikbare middelen op de LNV-begroting en u tevens voldoende inzicht verschaft in de voorgenomen en gedane uitgaven in relatie tot de gestelde doelen.

Vanzelfsprekend ga ik graag het gesprek aan met uw vaste commissie voor LNV, mochten er naar aanleiding van deze uiteenzetting over de herziening van de LNV begroting nog vragen bestaan. Ondertussen tref ik de nodige voorbereidingen om op basis van het geschetste voorstel de ontwerpbegroting 2021 op te stellen.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, C.J. Schouten