Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 20 mei 2020
Hierbij bied ik u het Jaarverslag 2019 van de Kustwacht voor het Koninkrijk der Nederlanden in het Caribisch gebied (hierna Kustwacht) aan1. De Rijksministerraad heeft dit jaarverslag op 15 mei 2020 vastgesteld. Op basis van de Rijkswet Kustwacht legt de Minister van Defensie met dit jaarverslag verantwoording af over het functioneren van de Kustwacht in 2019. De structuur van dit jaarverslag volgt die van het jaarplan 2019. Het jaarplan 2019 werd op 18 januari 2019 door de Rijksministerraad vastgesteld en is op 21 januari 2019 met uw Kamer gedeeld (Kamerstuk 35 000, nr. 102).
In 2019 deed de Kustwacht een recordvangst drugs: 10.100 kilogram cocaïne en bijna 1.000 kilogram andersoortige drugs. Dit is beduidend meer dan in 2018 (2.000 kilogram). De recordvangst lijkt in lijn met de toegenomen productie van cocaïne in de regio en correspondeert met recordvangsten elders. Er zijn daarnaast 377 illegale migranten aangehouden, wat een stijging betekent ten opzichte van 2018 (238 migranten). De zorgwekkende humanitaire situatie in Venezuela speelt hierbij een rol. Transporten met illegale migranten worden doorgaans gecombineerd met de smokkel van drugs en wapens. De Kustwacht draagt migranten en smokkelwaar over aan de autoriteiten van desbetreffende landen.
In 2019 werkte de Kustwacht via verscheidene sporen aan bestendiging van haar organisatie en informatiehuishouding. Op het operationele vlak is stevig ingezet op versterkt grenstoezicht in Sint Maarten door de aanschaf en in gebruik name van mobiele radars en intensievere inzet van de kustwachthelikopter en de aanwezige cutter. Op het gebied van personeel zijn er vorderingen gemaakt met betrekking tot de actualisatie van de formatie. Op materieelvlak is de luchtverkenningscapaciteit door een contractverlenging geborgd tot 2022. Separaat loopt het vervangingstraject, waarvoor eind 2019 de selectie van marktpartijen is gestart. De inzetbaarheid van de cutters blijft een uitdaging. De verminderde beschikbaarheid wordt voornamelijk veroorzaakt door de tijdsduur van het jaarlijks onderhoud en grote storingen.
In 2018 is reeds een significante kwaliteitsslag gemaakt door vormgeving van het Intelligence Gestuurd Politieoptreden in het maritieme domein (IGP). De Kustwacht heeft deze werkwijze geoptimaliseerd in 2019 middels twee pilots, gericht op het gebruik van big data en identificatie van patronen in walradardata. Tevens vordert de doorontwikkeling van het Maritiem Informatie Knooppunt gestaag.
Op internationaal vlak vond de jaarlijkse kustwachtoefening Open Eyes, met de Venezolaanse kustwacht, wederom geen doorgang. Er vonden wel twee werkbezoeken aan Colombia plaats, gericht op de versterking van drugsbestrijdingssamenwerking en informatie-uitwisseling.
Financiële duurzaamheid wordt gewaarborgd middels het Lange Termijn Plan 2019–2028, waarvoor alle landen in 2019 hun toekomstige bijdragen hebben toegezegd. Nederland stelt jaarlijks € 10,2 miljoen beschikbaar voor de financiering van de in het Lange Termijn Plan 2019–2028 genoemde investeringen. Aruba stelt vanaf 2022 tot en met 2028 per jaar € 2,64 miljoen additioneel beschikbaar. Sint Maarten stelt vanaf 2021 jaarlijks tot en met 2028 additioneel € 0,84 miljoen beschikbaar. Het land Curaçao stelt vanaf 2023 tot en met 2029 per jaar additioneel € 3,84 miljoen beschikbaar. Alle genoemde bedragen zijn op basis van prijspeil 2019. Deze toezeggingen moeten in 2020 gestalte krijgen in bestuursakkoorden met de afzonderlijke landen.
Tot slot heeft de Kustwacht in de voorjaarsnota 2019 aanvullende middelen toegewezen gekregen, die zij aanwendt ter versterking van de maritieme grens en ter ontmoediging van (illegale) migratiestromen. Van deze middelen worden mobiele radarcapaciteit met camerasysteem op de Benedenwindse eilanden, drones en een botensteiger op Bonaire verworven.
De Minister van Defensie, A.Th.B. Bijleveld-Schouten