Wetsartikelen 1 en 2
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2019 wijzigingen aan te brengen in:
1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat;
2. de begrotingsstaat inzake de agentschappen van het Ministerie Economische Zaken en Klimaat;
De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).
De Minister van Economische Zaken en Klimaat, E.D. Wiebes
Opbouw 1e suppletoire begroting 2019
Deze 1e suppletoire begroting geeft een geactualiseerd beeld van de begrotingsuitvoering 2019. Onderdeel B, de begrotingstoelichting, is als volgt opgebouwd:
1) Leeswijzer.
2) Overzicht belangrijkste suppletoire uitgaven- en ontvangstenmutaties. De belangrijkste verplichtingenmutaties zijn toegelicht in de artikelen.
3) De beleidsartikelen. Voor ieder beleidsartikel is de tabel «Budgettaire gevolgen van beleid» opgenomen. Hierin zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten weergegeven.
4) De niet-beleidsartikelen. In de budgettaire tabellen zijn de begrotingsmutaties voor de verplichtingen, uitgaven en ontvangsten opgenomen.
5) De agentschappen. In deze 1e suppletoire begroting zijn de aanpassingen in de agentschapsparagraaf van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) opgenomen.
Ondergrenzen toelichtingen
Voor het toelichten van de begrotingsmutaties zijn in deze eerste suppletoire begroting de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande tabel.
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € mln |
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € mln) |
Technische mutaties (ondergrens in € mln) |
---|---|---|
< 50 |
1 |
2 |
=> 50 en < 200 |
2 |
4 |
=> 200 en < 1.000 |
5 |
10 |
=> 1.000 |
10 |
20 |
In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden deze ondergrenzen.
Belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2019
Art. nr. |
Uitgaven 2019 |
|
---|---|---|
Vastgestelde begroting 2019 |
4.609.162 |
|
Belangrijkste suppletoire mutaties: |
||
Agentschap Telecom |
1 |
4.111 |
Uitvoeringskosten RVO.nl |
2 |
13.537 |
Bijdrage aan TNO |
2 |
7.036 |
Topsectoren overig |
2 |
18.305 |
Eindejaarsmarge Toekomstfonds |
3 |
93.551 |
DEI-Tenders aardgasloze woningen, wijken en gebouwen |
4 |
10.459 |
Kasschuif ETS |
4 |
– 14.100 |
Eindejaarsmarge Groningen |
5 |
28.197 |
Nationaal Programma Groningen |
5 |
44.400 |
Uitvoeringskosten schadeafhandeling |
5 |
53.006 |
Informatiebeveiliging |
40 |
3.900 |
Loon- en prijsbijstelling |
41 |
46.951 |
Overige mutaties |
Div. |
– 8.486 |
Totaal |
300.867 |
|
Stand 1e suppletoire begroting 2019 |
4.910.029 |
Toelichting
Agentschap Telecom
Het budget voor Agentschap Telecom wordt met € 4,1 mln verhoogd. € 2,7 mln hiervan betreft de verhoging van de jaarlijkse opdrachten aan het agentschap. De resterende € 1,4 mln is het gevolg van centralisatie op artikel 1 binnen de EZK-begroting van de budgetten voor de toezichts- en inspectietaken van Agentschap Telecom.
Uitvoeringskosten RVO.nl
De hogere bijdrage aan RVO.nl wordt veroorzaakt door de hogere uitvoeringskosten samenhangend met het opdrachtenpakket voor 2019. Deze verhoging betreft onder meer de opdrachten in het kader van Green Deals, Maatschappelijk verantwoord Inkopen (MVI), Programma verduurzaming industrie, MKB!dee, Startup Delta en Ruimte in regels.
Bijdrage aan TNO
Het budget voor TNO wordt met € 7 mln verhoogd door een bijdrage van € 4,2 mln van het Ministerie van SZW voor kennisontwikkeling van de Inspectie SZW door TNO en het Maatschappelijk Programma Arbeidsomstandigheden, een bijdrage van € 1,8 mln van het Ministerie van J&V voor werkzaamheden op het beleidsterrein van J&V en € 1 mln voor de uitvoering van het amendement Amhaouch/Wörsdörfer (Kamerstuk 35 000 XIII, nr. 13).
Topsectoren overig
Voor de compensatie van de TO2-instituten wordt € 14 mln structureel aan de EZK-begroting toegevoegd. Daarnaast wordt in 2019 € 5 mln aan de begroting toegevoegd oplopend naar € 10 mln structureel vanaf 2021 om een impuls te geven aan investeren in sleuteltechnologieën en ruimtevaart.
Eindejaarsmarge Toekomstfonds
De niet benutte middelen van het Toekomstfonds in 2018 worden conform de fondsconstructie toegevoegd aan het budget voor 2019. Het betreft begrotingsgeld voor onder meer het Co-investeringsvehicle met het Europees Investeringsfonds (EIF), het Innovatiekrediet, de Seed Capital regeling, Vroegefasefinanciering en Fundamenteel en toegepast onderzoek.
DEI-Tenders aardgasloze woningen, wijken en gebouwen
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken draagt € 10,5 mln bij aan twee tenders binnen de Demonstratieregeling Energie-Innovatie (DEI) voor «Aardgasloze woningen, wijken en gebouwen».
Kasschuif ETS
Het voor dit jaar voorziene beroep op de regeling is lager dan budgettair beschikbaar. Die budgettaire ruimte wordt doorgeschoven naar 2021.
Eindejaarsmarge Groningen
De niet benutte middelen van het meerjarenprogramma Nationaal Coördinator Groningen worden toegevoegd aan de begroting 2019. Het betreft de regelingen Verduurzaming (€ 16,3 mln) en Fonds achterstallig onderhoud (€ 3,8 mln) en het onderzoeksbudget (€ 4,9 mln) en het werkbudget van de NCG (€ 3,2 mln).
Nationaal Programma Groningen
Dit betreft een toevoeging van € 44,4 mln vanuit de Aanvullende Post voor het Nationaal Programma Groningen, bestemd voor de projecten die uit de ronde 2019 komen.
Uitvoeringskosten schadeafhandeling
De toename van de uitvoeringskosten van de schadeafhandelingen door RVO.nl houdt verband met het grote aantal schadeafhandelingen dat voor 2019 staat gepland. In de uitvoeringskosten zitten zowel uurgebonden kosten RVO als de kosten voor de taxateurs. Deze kosten worden door EZK weer verhaald op de NAM.
Informatiebeveiliging
Het op orde brengen en houden van informatiebeveiliging is rijksbreed een belangrijk aandachtspunt. In haar verantwoordingsonderzoek over 2017 kwalificeerde de Algemene Rekenkamer het onderwerp informatiebeveiliging nog als een onvolkomenheid voor EZ (nu EZK en LNV). Vanwege de extra gezamenlijke inspanningen van EZK en LNV op dit terrein is deze onvolkomenheid over 2018 komen te vervallen. Inspanningen op dit gebied blijven echter noodzakelijk. Er is daarom een gezamenlijk departementsbreed traject van EZK en LNV om de informatiebeveiliging op orde te houden. Deze mutatie bevat de bijdrage van LNV hieraan.
Loon- en prijsbijstelling
Bij Voorjaarsnota 2019 is loon- en prijsbijstellingstranche 2019 voor EZK uitgedeeld. De loonbijstelling betreft de vergoeding voor de stijging van de contractloonontwikkeling en de stijging van de sociale lasten en pensioenpremies voor de overheidswerkgevers. De prijsbijstelling betreft de verwerking van de stijging van de diverse prijsindexen.
Belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2019
Art. nr. |
Ontvangsten 2019 |
|
---|---|---|
Vastgestelde begroting 2019 |
4.179.847 |
|
Belangrijkste suppletoire mutaties: |
||
Octrooiontvangsten |
2 |
4.000 |
ETS-ontvangsten |
4 |
80.000 |
Bijdrage NAM |
5 |
71.306 |
Aardgasbaten |
5 |
– 100.000 |
Overige mutaties |
16.079 |
|
Totaal |
71.385 |
|
Stand 1e suppletoire begroting 2019 |
4.251.232 |
Toelichting
Octrooiontvangsten
De octrooiontvangsten zijn met € 4 mln verhoogd, omdat op basis van de realisaties van de afgelopen jaren de verwachting is dat ook in 2019 de octrooiontvangsten hoger zullen uitvallen als gevolg van meer verleende octrooien en langere instandhouding van octrooien.
ETS-ontvangsten
De meevaller bij de ETS-ontvangsten is ontstaan doordat de verwachte gemiddelde prijs van ETS-rechten in 2019 sterk is gestegen.
Bijdrage NAM
De hogere uitvoeringskosten (€ 53 mln) van de schadeafhandelingen worden doorberekend aan de NAM. Daarnaast worden de kosten (€ 18,3 mln) over het 4e kwartaal 2018 gedeclareerd bij de NAM.
Aardgasbaten
In de raming van de gasbaten zijn de volgende wijzigingen doorgevoerd: bijstelling op basis van de meest recente prijsverwachting en de versnelling van de afbouw van de gaswinning in Groningen conform Kamerbrief van 8 februari 2019 (Kamerstuk 33 529, nr. 580). Bovendien worden voortaan de gasbaten op € 10 mln afgerond.
Budgettaire gevolgen van beleid,
1. Goed functionerende economie en markten
Ontwerpbegroting 2019 (1) |
Mutaties via NvW, moties en amende menten (2) |
Vastgestelde begroting 2019 (3)=(1+2) |
Mutaties 1e suppletoire begroting (4) |
Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4) |
Mutatie 2020 |
Mutatie 2021 |
Mutatie 2022 |
Mutatie 2023 |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
VERPLICHTINGEN |
197.060 |
197.060 |
12.649 |
209.709 |
1.347 |
1.351 |
1.468 |
1.652 |
|
Waarvan garantieverplichtingen |
|||||||||
Waarvan overige verplichtingen |
197.060 |
197.060 |
12.649 |
209.709 |
1.347 |
1.351 |
1.468 |
1.652 |
|
UITGAVEN |
196.389 |
196.389 |
4.271 |
200.660 |
3.039 |
3.043 |
3.078 |
3.344 |
|
Waarvan juridisch verplicht (percentage) |
96% |
96% |
97% |
||||||
Subsidies |
400 |
400 |
143 |
543 |
|||||
Digitalisering regionale radio |
|||||||||
Cybersecurity |
400 |
400 |
143 |
543 |
|||||
Opdrachten |
11.545 |
11.545 |
72 |
11.617 |
139 |
143 |
178 |
444 |
|
Onderzoek en Opdrachten |
2.543 |
2.543 |
74 |
2.617 |
– 97 |
– 117 |
– 82 |
||
PIANOo/TenderNed |
|||||||||
Beleidsvoorbereiding en evaluaties Frequenties en Veiligheid |
6.347 |
6.347 |
141 |
6.488 |
236 |
260 |
260 |
444 |
|
Digital trust centre |
1.122 |
1.122 |
– 143 |
979 |
|||||
Cybersecurity |
1.533 |
1.533 |
1.533 |
||||||
Bijdragen aan agentschappen |
26.846 |
26.846 |
4.056 |
30.902 |
2.900 |
2.900 |
2.900 |
2.900 |
|
Agentschap Telecom |
18.090 |
18.090 |
4.111 |
22.201 |
2.900 |
2.900 |
2.900 |
2.900 |
|
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland |
8.756 |
8.756 |
– 55 |
8.701 |
|||||
DICTU |
|||||||||
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s |
153.794 |
153.794 |
30 |
153.824 |
30 |
30 |
30 |
30 |
|
Metrologie |
9.338 |
9.338 |
– 36 |
9.302 |
– 36 |
– 36 |
– 36 |
– 36 |
|
Raad voor Accreditatie |
195 |
195 |
66 |
261 |
66 |
66 |
66 |
66 |
|
ACM |
714 |
714 |
714 |
||||||
CBS |
143.547 |
143.547 |
143.547 |
||||||
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties |
3.804 |
3.804 |
– 30 |
3.774 |
– 30 |
– 30 |
– 30 |
– 30 |
|
Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) |
1.130 |
1.130 |
1.130 |
||||||
Internationale organisaties |
2.674 |
2.674 |
– 30 |
2.644 |
– 30 |
– 30 |
– 30 |
– 30 |
|
ONTVANGSTEN |
31.062 |
31.062 |
872 |
31.934 |
872 |
872 |
872 |
872 |
|
Ontvangsten ACM |
162 |
162 |
162 |
||||||
High Trust |
30.200 |
30.200 |
30.200 |
||||||
Diverse ontvangsten |
700 |
700 |
872 |
1.572 |
872 |
872 |
872 |
872 |
Toelichting op de verplichtingen
De verhoging van het verplichtingbudget met € 12,7 mln wordt met name veroorzaakt door de gunning van de bemiddelingsdienst voor doven en slechthorenden. De gunning betreft 6 jaar en om deze verplichting (€ 10,6 mln) in 2019 vast te kunnen leggen wordt het benodigde verplichtingbudget uit de jaren 2020 t/m 2024 naar voren gehaald op instrument Beleidsvoorbereiding en evaluaties Frequenties en Veiligheid.
Toelichting op de uitgaven
De verhoging van het kasbudget in 2019 met € 4,3 mln wordt met name veroorzaakt door de bijdrage aan Agentschap Telecom. Dit budget wordt verhoogd met € 2,7 mln voor de jaarlijkse opdrachten aan het agentschap (€ 1,5 mln structureel vanaf 2020). Verder wordt er vanwege de centralisatie van de budgetten voor de toezichts- en inspectietaken van het agentschap € 1,4 mln structureel overgeboekt van artikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en duurzaam ondernemen naar artikel 1 Goed functionerende economie en markten.
Budgettaire gevolgen van beleid,
2. Bedrijvenbeleid: innovatie en duurzaam ondernemen
Ontwerpbegroting 2019 (1) |
Mutaties via NvW, moties en amendementen (2) |
Vastgestelde begroting 2019 (3)=(1+2) |
Mutaties 1e suppletoire begroting (4) |
Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4) |
Mutatie 2020 |
Mutatie 2021 |
Mutatie 2022 |
Mutatie 2023 |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
VERPLICHTINGEN |
2.087.514 |
47.900 |
2.135.414 |
62.550 |
2.197.964 |
19.723 |
29.460 |
20.932 |
19.758 |
Waarvan garantieverplichtingen |
1.300.000 |
0 |
1.300.000 |
0 |
1.300.000 |
0 |
0 |
0 |
0 |
Waarvan overige verplichtingen |
787.514 |
47.900 |
835.414 |
62.550 |
897.964 |
19.723 |
29.460 |
20.932 |
19.758 |
UITGAVEN |
889.968 |
47.700 |
937.668 |
37.338 |
975.006 |
34.482 |
30.897 |
21.982 |
20.808 |
Waarvan juridisch verplicht (percentage) |
88% |
84% |
82% |
||||||
Garanties |
57.092 |
– 200 |
56.892 |
56.892 |
|||||
BMKB |
36.375 |
36.375 |
36.375 |
||||||
Storting reserve BMKB |
|||||||||
Groeifaciliteit |
8.972 |
– 200 |
8.772 |
8.772 |
|||||
Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) |
11.745 |
11.745 |
11.745 |
||||||
Garanties MKB Financiering |
|||||||||
Subsidies |
102.419 |
43.900 |
146.319 |
– 1.964 |
144.355 |
10.052 |
3.192 |
– 2.048 |
– 2.617 |
MKB-Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) |
34.747 |
34.747 |
– 5.556 |
29.191 |
240 |
– 500 |
– 1.500 |
– 895 |
|
Eurostars |
17.958 |
17.958 |
– 839 |
17.119 |
|||||
Bevorderen Ondernemerschap |
14.301 |
14.301 |
4.764 |
19.065 |
3.412 |
3.692 |
– 548 |
– 1.722 |
|
Groene Groei en Biobased Economy |
152 |
152 |
|||||||
Cofinanciering EFRO, inclusief INTERREG |
27.464 |
27.464 |
– 120 |
27.344 |
|||||
Bijdrage aan ROM's |
5.507 |
5.507 |
5.507 |
||||||
Verduurzaming industrie |
43.900 |
43.900 |
– 365 |
43.535 |
6.400 |
||||
Overige subsidies |
2.442 |
2.442 |
2.442 |
||||||
Opdrachten |
19.578 |
19.578 |
– 1.735 |
17.843 |
– 2.524 |
– 2.019 |
– 1.004 |
– 1.609 |
|
Onderzoek en opdrachten |
3.898 |
3.898 |
– 45 |
3.853 |
– 20 |
– 15 |
|||
Caribisch Nederland |
1.237 |
1.237 |
– 47 |
1.190 |
– 32 |
– 32 |
– 32 |
– 32 |
|
ICT beleid |
5.871 |
5.871 |
– 954 |
4.917 |
– 2.472 |
– 2.472 |
– 2.472 |
– 2.472 |
|
Regeldruk |
2.206 |
2.206 |
– 167 |
2.039 |
|||||
Mainport Rotterdam |
|||||||||
Regiekosten regionale functie |
650 |
650 |
650 |
||||||
Invest-NL i.o. |
543 |
543 |
|||||||
Cybersecurity |
3.216 |
3.216 |
3.216 |
||||||
Small Business Innovation Research |
2.500 |
2.500 |
– 1.065 |
1.435 |
500 |
1.500 |
895 |
||
Bijdragen aan agentschappen |
94.099 |
94.099 |
15.150 |
109.249 |
1.775 |
1.315 |
775 |
775 |
|
Bijdrage RVO.nl |
78.499 |
78.499 |
13.537 |
92.036 |
1.775 |
1.315 |
775 |
775 |
|
Bijdrage Agentschap Telecom |
1.949 |
1.949 |
– 1.444 |
505 |
|||||
Bijdrage Logius |
887 |
887 |
887 |
||||||
Invest-NL i.o. |
12.764 |
12.764 |
3.057 |
15.821 |
|||||
Bijdragen aan ZBO's/RWT’s |
296.809 |
296.809 |
7.512 |
304.321 |
4.409 |
4.409 |
259 |
259 |
|
Bijdrage aan TNO |
152.551 |
152.551 |
7.036 |
159.587 |
4.150 |
4.150 |
|||
Kamer van Koophandel |
120.821 |
120.821 |
476 |
121.297 |
259 |
259 |
259 |
259 |
|
Bijdrage aan NWO-TTW |
23.437 |
23.437 |
23.437 |
||||||
Bijdragen aan medeoverheden |
|||||||||
Sterke Regio's en Nota Ruimte |
|||||||||
Bijdragen aan (inter-) nationale organisaties |
319.971 |
4.000 |
323.971 |
18.375 |
342.346 |
20.770 |
24.000 |
24.000 |
24.000 |
Internationaal Innoveren |
41.336 |
5.000 |
46.336 |
– 2.126 |
44.210 |
– 735 |
|||
PPS-toeslag (voorheen TKI-toeslag) |
142.950 |
142.950 |
740 |
143.690 |
65 |
||||
TO2 (Deltares, MARIN en NLR) |
45.355 |
45.355 |
1.000 |
46.355 |
|||||
Topsectoren overig |
7.285 |
– 1.000 |
6.285 |
18.305 |
24.590 |
21.440 |
24.000 |
24.000 |
24.000 |
Ruimtevaart (ESA) |
68.610 |
68.610 |
300 |
68.910 |
|||||
Bijdrage NBTC |
8.860 |
8.860 |
8.860 |
||||||
Bijdragen organisaties |
5.575 |
5.575 |
156 |
5.731 |
|||||
ONTVANGSTEN |
113.157 |
113.157 |
11.333 |
124.490 |
|||||
BMKB |
33.000 |
33.000 |
33.000 |
||||||
Groeifaciliteit |
8.000 |
8.000 |
8.000 |
||||||
Garantie Ondernemingsfinanciering (GO) |
13.000 |
13.000 |
13.000 |
||||||
Luchtvaartkredietregeling |
9.906 |
9.906 |
9.906 |
||||||
Rijksoctrooiwet |
36.312 |
36.312 |
4.000 |
40.312 |
|||||
Eurostars |
5.094 |
5.094 |
5.094 |
||||||
Joint Strike Fighter |
5.000 |
5.000 |
5.000 |
||||||
Diverse ontvangsten |
2.845 |
2.845 |
7.333 |
10.178 |
Toelichting op de verplichtingen
De verhoging van het verplichtingbudget met € 62,6 mln wordt met name veroorzaakt door:
– Bijdrage RVO € 13,5 mln. Deze mutatie betreft onder meer de uitvoeringskosten voor: CETAM, Green Deals, Maatschappelijk verantwoord Inkopen (MVI), Eureka, Programma verduurzaming industrie, MKB!dee, Nationaal Landingspunt, Startup Delta, Ideas from Europe, Fast Lane, Hannover Messe, Holland Lounge en Ruimte in regels.
– PPS toeslag € 12,0 mln. In 2018 kon een project niet meer tijdig verleend worden terwijl er budget voor gereserveerd stond. Deze niet benutte verplichtingenruimte uit 2018 wordt nu aan de begroting voor 2019 toegevoegd.
– Bijdrage TNO € 7,0 mln. Deze mutatie betreft een bijdrage van het Ministerie van SZW (€ 4,2 mln) voor kennisontwikkeling van de Inspectie SZW door TNO en het Maatschappelijk Programma Arbeidsomstandigheden, een bijdrage van het Ministerie van J&V (€ 1,8 mln) voor werkzaamheden op beleidsterrein J&V en € 1,0 mln voor de uitvoering van het amendement Amhaouch/Wörsdörfer.
– MIT – € 6,3 mln. Deze mutatie betreft het overboeken van budget naar het Provinciefonds ten behoeve van de uitvoering van het decentrale deel van de MIT.
– Bevorderen Ondernemerschap € 5,1 mln. Ten behoeve van de regeling beleidsexperiment Menselijk kapitaal is € 5,1 mln overgeheveld vanuit beleidsartikel 3 in het kader van de middelen voor het MKB-actieplan.
– Verduurzaming industrie € 11,8 mln. Er is een bijdrage van € 5,1 mln ontvangen van het Ministerie van I&W voor de demoregeling CO2 reductie industrie. Daarnaast is € 16,7 mln van de niet benutte middelen in 2018 toegevoegd aan het budget voor 2019. Er is € 10 mln overgeheveld naar artikel 4 voor een bijdrage aan de programmatische aanpak waterstof.
– Topsectoren overig € 19 mln. Voor de compensatie van de TO2-instituten wordt € 14 mln structureel aan de EZK-begroting toegevoegd. Daarnaast wordt in 2019 € 5 mln aan de EZK-begroting toegevoegd oplopend naar € 10 mln structureel vanaf 2021 om een impuls te geven aan investeringen in sleuteltechnologieën en ruimtevaart. Met deze middelen worden meerjarenprogramma’s op sleuteltechnologieën ontwikkeld waarin overheden, bedrijven en kennisinstellingen samenwerken. Dat is nodig om in de verdere ontwikkeling, diffusie en opschalingsfasen concurrerend te zijn en te blijven ten opzichte van andere landen.
Toelichting op de uitgaven
De verhoging van het kasbudget met € 37,3 mln wordt met name veroorzaakt door:
– Bevorderen Ondernemerschap (€ 4,8 mln). Deze mutatie betreft onder meer de desaldering een bijdrage van het Ministerie van Defensie en de provincie Noord-Brabant (samen € 3,3 mln) in het kader van een lening voor het realiseren van een logistieke oplossing voor de Europese distributie van reserve-onderdelen voor de F-35 in Woensdrecht (zie ook ontvangsten). Daarnaast is een kasschuif doorgevoerd van € 1,3 mln ten gunste van 2019.
– Verduurzaming industrie – € 0,4 mln. Deze mutatie betreft onder meer de uitvoeringskosten (– € 3,8 mln), een bijdrage van het Ministerie van I&W voor de demoregeling CO2 reductie industrie (€ 5,1 mln), een overboeking naar artikel 4 voor een bijdrage aan de programmatische aanpak waterstof (– € 10,0 mln) en een verhoging van € 1 mln als gevolg van het uitvoeringsbudget Verduurzaming industrie dat in 2018 niet is benut en in 2019 opnieuw beschikbaar wordt gesteld. Daarnaast is € 6,9 mln van de niet benutte middelen in 2018 toegevoegd aan het budget voor 2019.
– MIT – € 5,6 mln. Dit betreft onder meer een overboeking van € 6,3 mln naar het Provinciefonds ten behoeve van de uitvoering van het decentrale deel van de MIT en voor € 1 mln een tijdelijke toevoeging vanuit het SBIR-budget.
– Bijdrage RVO € 13,5 mln. Deze mutatie betreft onder meer de uitvoeringskosten voor: CETAM, Green Deals, Maatschappelijk verantwoord Inkopen (MVI), Eureka, Programma verduurzaming industrie, MKB!dee, Nationaal Landingspunt, Startup Delta, Ideas from Europe, Fast Lane, Hannover Messe, Holland Lounge en Ruimte in regels.
– Bijdrage TNO € 7,0 mln. Zie toelichting onder verplichtingen.
– Topsectoren overig € 18,3 mln: zie toelichting onder verplichtingen.
Toelichting op de ontvangsten
De verhoging van het ontvangstbudget met € 11,3 mln is het gevolg van een verhoging van de raming van de octrooiontvangsten met € 4 mln, een terugontvangst van € 3,0 mln op het opdrachtpakket 2017 van RVO, een bijdrage van het Ministerie van Defensie en de provincie Noord-Brabant (samen € 3,3 mln) in het kader van een lening voor het realiseren van een logistieke oplossing voor de Europese distributie van reserve-onderdelen voor de F-35 in Woensdrecht en een verhoging van de ontvangsten met € 1 mln als gevolg van een terugbetaling van een lening door LIOF.
Toelichting op de begrotingsreserves
Voor de begrotingsreserves worden nu nog geen stortingen en onttrekkingen voorzien.
Begrotingsreserve Borgstelling MKB-kredieten (BMKB)
Stand 1/1/2019 |
91.456 |
+ Geraamde storting |
|
– Geraamde onttrekking |
|
Stand (raming) per 31/12/2019 |
91.456 |
Begrotingsreserve Garantie Ondernemingsfinanciering (GO)
Stand 1/1/2019 |
67.112 |
+ Geraamde storting |
|
– Geraamde onttrekking |
|
Stand (raming) per 31/12/2019 |
67.112 |
Begrotingsreserve Groeifaciliteit
Stand 1/1/2019 |
22.779 |
+ Geraamde storting |
|
– Geraamde onttrekking |
|
Stand (raming) per 31/12/2019 |
22.779 |
Begrotingsreserve Garantie MKB-faciliteiten
Stand 1/1/2019 |
9.261 |
+ Geraamde storting |
|
– Geraamde onttrekking |
|
Stand (raming) per 31/12/2019 |
9.261 |
Budgettaire gevolgen van beleid,
3. Toekomstfonds
Ontwerp begroting 2019 (1) |
Mutaties via NvW, moties en amendementen (2) |
Vastgestelde begroting 2019 (3)=(1+2) |
Mutaties 1e suppletoire begroting (4) |
Stand 1e suppletoire begroting (5)=(4+5) |
Mutatie 2020 |
Mutatie 2021 |
Mutatie 2022 |
Mutatie 2023 |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
VERPLICHTINGEN |
149.275 |
– 4.000 |
145.275 |
89.133 |
234.408 |
– 4.800 |
– 4.600 |
– 800 |
1.300 |
Waarvan garantieverplichtingen |
|||||||||
Waarvan overige verplichtingen |
149.275 |
– 4.000 |
145.275 |
89.133 |
234.408 |
– 4.800 |
– 4.600 |
– 800 |
1.300 |
UITGAVEN |
181.977 |
– 4.000 |
177.977 |
85.521 |
263.498 |
– 4.820 |
– 4.780 |
1.300 |
|
Waarvan juridisch verplicht (percentage) |
65% |
67% |
66% |
||||||
Leningen |
174.284 |
– 4.000 |
170.284 |
81.351 |
251.635 |
– 6.335 |
– 6.295 |
– 1.515 |
– 215 |
I Startups/MKB-FINANCIERING |
|||||||||
Volledig revolverend |
|||||||||
Dutch Venture Initiative/Fund of Funds |
25.851 |
25.851 |
3.192 |
29.043 |
|||||
Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen |
|||||||||
Co-investment venture capital instrument/EIF |
10.154 |
10.154 |
10.154 |
20.308 |
|||||
Gedeeltelijk revolverend |
|||||||||
Innovatiekrediet |
52.997 |
52.997 |
4.632 |
57.629 |
|||||
Risicokapitaal (Seed Capital) |
34.971 |
– 2.000 |
32.971 |
25.397 |
58.368 |
1.551 |
1.051 |
1.020 |
320 |
Vroege fasefinanciering |
15.335 |
15.335 |
4.582 |
19.917 |
– 535 |
– 535 |
– 535 |
– 535 |
|
Start ups/MKB |
10.928 |
10.928 |
– 4.642 |
6.286 |
– 4.820 |
– 4.780 |
|||
NL-Californië Duurzaam E-mobility fund |
2.539 |
2.539 |
– 2.539 |
– 2.531 |
– 2.031 |
– 2.000 |
|||
II INVESTERINGEN IN FUNDAMENTEEL EN TOEGEPAST ONDERZOEK Met vermogensbehoud |
|||||||||
Fundamenteel en toegepast onderzoek |
18.500 |
– 2.000 |
16.500 |
38.668 |
55.168 |
||||
Oncode Institute |
2.500 |
2.500 |
1.885 |
4.385 |
|||||
Smart Industry |
509 |
509 |
22 |
531 |
|||||
III Staatsobligaties Toekomstfonds |
|||||||||
Subsidies |
1.081 |
1.081 |
1.412 |
2.493 |
|||||
IV Reëel rendement voor onderzoek |
|||||||||
V Overige subsidies |
|||||||||
Smart Industry |
281 |
281 |
1.404 |
1.685 |
|||||
Haalbaarheidsstudies TO2 innovatieve starters |
800 |
800 |
8 |
808 |
|||||
Bijdragen aan agentschappen |
6.612 |
6.612 |
2.758 |
9.370 |
1.515 |
1.515 |
1.515 |
1.515 |
|
Bijdrage Rijksdienst voor Ondernemend Nederland |
6.612 |
6.612 |
2.758 |
9.370 |
1.515 |
1.515 |
1.515 |
1.515 |
|
ONTVANGSTEN |
28.500 |
28.500 |
28.500 |
||||||
MKB-FINANCIERING BESTAAND INSTRUMENTARIUM |
|||||||||
Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen |
|||||||||
Fund of Funds (DVI I/Business Angels) |
2.900 |
2.900 |
2.900 |
||||||
Innovatiekredieten |
17.000 |
17.000 |
17.000 |
||||||
Seed Capital |
8.600 |
8.600 |
8.600 |
||||||
Vroege fasefinanciering |
|||||||||
MKB-FINANCIERING INCIDENTELE MIDDELEN |
|||||||||
Ontvangsten DVI II |
|||||||||
Ontvangsten fundamenteel en toegepast onderzoek |
|||||||||
Fundamenteel en toegepast onderzoek |
|||||||||
Renteontvangsten Toekomstfonds |
Toelichting op de verplichtingen
De verhoging van het verplichtingbudget met € 89,1 mln bestaat voor € 99,3 mln aan budget dat niet in 2018 tot besteding is gekomen en in 2019 weer aan de begroting wordt toegevoegd. Conform de systematiek van het fonds worden niet benutte middelen in enig jaar weer toegevoegd aan de begroting van het daarop volgende jaar. Deze toevoeging betreft het budget voor onder meer het Innovatiekrediet, de Seed Capital regeling, Vroegefasefinanciering, Fundamenteel en toegepast onderzoek en Oncode Institute. Hiernaast wordt er onder meer een bijdrage verleend aan het Ministerie van OCW voor de onderzoeksinfrastructuur (– € 2,0 mln), is er een overboeking naar artikel 2 voor MKB!dee (– € 5,1 mln) in het kader van het MKB-actieplan en zijn de verplichtingen voor Vroegefasefinanciering met € 2,6 mln verlaagd omdat de verplichting aan NWO-TTW voor de uitvoering van de regeling voor het eerste halfjaar 2019 al in 2018 is aangegaan.
Toelichting op de uitgaven
De verhoging van het kasbudget met € 85,5 mln bestaat voor € 93,6 mln aan budget dat niet in 2018 tot besteding is gekomen en in 2019 weer aan de begroting wordt toegevoegd. Conform de systematiek van het Toekomstfonds worden niet benutte middelen in enig jaar toegevoegd aan de begroting van het daarop volgende jaar. Deze toevoeging betreft het budget voor onder meer het Co-investeringsvehicle met het EIF, het Innovatiekrediet, de Seed Capital regeling, Vroegefasefinanciering en Fundamenteel en toegepast onderzoek. Hiernaast wordt er onder meer een bijdrage verleend aan het Ministerie van OCW voor de onderzoeksinfrastructuur (– € 2,0 mln) en is er een overboeking naar artikel 2 voor MKB!dee (– € 4,7 mln) in het kader van het MKB-actieplan.
Vanuit het budget voor de Seed Capital regeling, Vroegefasefinanciering en Fundamenteel en toegepast onderzoek is in totaal € 2 mln toegevoegd aan de bijdrage RVO voor het uitvoeren van deze regelingen. Het budget voor NL-Californië Duurzaam E-mobility fund is toegevoegd aan de Seed Capital regeling.
Toelichting ijklijn gasbaten
Het Toekomstfonds wordt mede gevoed met eventuele meevallers uit de aardgasbaten. Er is sprake van meevallers wanneer de gerealiseerde aardgasbaten in een bepaald jaar hoger zijn dan de aardgasbaten zoals die voor dat betreffende jaar geraamd zijn in de Miljoenennota 2015. Deze raming wordt herijkt als er beleidsmatige aanpassingen van de gasproductie plaatsvinden (Kamerstuk 34 000 XIII, nr. 5).
De relevante ijklijn die van invloed is voor de bepaling van de voeding van het Toekomstfonds is vastgelegd en toegelicht in de EZK-begroting 2019 (p. 78 en 79).
Het kabinet heeft in februari 2019 besloten tot versnelde afbouw van de gaswinning in Groningen. De versnelling van het basispad wordt met name veroorzaakt door de geplande extra inkoop van stikstof door GTS en de versnelde afbouw van de export naar Duitsland.
Naar aanleiding van de bovengenoemde wijziging bij Voorjaarsnota 2019 is er sprake van meevallers voor het Toekomstfonds wanneer de gerealiseerde gasbaten in een bepaald jaar hoger zijn dan de gasbaten zoals in onderstaande tabel is opgenomen (stand actuele ijklijn aardgasbaten Voorjaarsnota 2019).
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
|
---|---|---|---|---|---|---|
Ijklijn aardgasbasten Miljoenennota 2019 |
5.650 |
5.650 |
4.500 |
850 |
1.050 |
150 |
Bijstelling n.a.v. beleidsmatige aanpassingen (volume-effect) bij Voorjaarsnota 2019 |
– 30 |
– 120 |
– 180 |
– 130 |
– 130 |
|
Actuele ijklijn aardgasbaten Voorjaarsnota 2019 |
5.620 |
4.380 |
670 |
920 |
20 |
Deze actuele ijklijn wijkt af van de raming van de aardgasbaten op beleidsartikel 5 omdat voor het Toekomstfonds alleen de beleidsmatige aanpassingen van de gasproductie van toepassing zijn. Bij het vaststellen van de gasbatenraming op beleidsartikel 5 spelen onder andere de beursprijs van TTF-gas, de euro/dollar koers en de olieprijs een rol. Deze blijven bij de berekening van de ijklijn voor het Toekomstfonds buiten beschouwing.
Budgettaire gevolgen van beleid,
4. Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering
Ontwerp begroting 2019 (1) |
Mutaties via NvW, moties en amendementen (2) |
Vastgestelde begroting 2019 (3)=(1+2) |
Mutaties 1e suppletoire begroting (4) |
Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4) |
Mutatie 2020 |
Mutatie 2021 |
Mutatie 2022 |
Mutatie 2023 |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
VERPLICHTINGEN |
10.605.329 |
81.400 |
10.686.729 |
4.618 |
10.691.347 |
4.553 |
17.957 |
3.557 |
4.373 |
Waarvan garantieverplichtingen |
71.300 |
71.300 |
– 3.420 |
67.880 |
|||||
Waarvan overige verplichtingen |
10.534.029 |
81.400 |
10.615.429 |
8.038 |
10.623.467 |
4.553 |
17.957 |
3.557 |
4.373 |
UITGAVEN |
2.799.175 |
79.100 |
2.878.275 |
10.275 |
2.888.550 |
4.553 |
17.957 |
3.557 |
4.373 |
Waarvan juridisch verplicht (percentage) |
95% |
92% |
95% |
||||||
Subsidies |
2.558.099 |
79.100 |
2.637.199 |
– 3.450 |
2.633.749 |
– 7.260 |
10.094 |
– 4.306 |
– 4.706 |
Topsectoren Energie |
86.490 |
35.000 |
121.490 |
– 15.188 |
106.302 |
– 6.256 |
– 2.800 |
– 2.800 |
– 2.800 |
– Tenderregeling Energie-innovatie (TSE) |
36.490 |
35.000 |
71.490 |
– 13.228 |
58.262 |
– 4.296 |
– 840 |
– 840 |
– 840 |
– SDE+projecten (Hernieuwbare Energie Regeling) |
50.000 |
50.000 |
– 1.960 |
48.040 |
– 1.960 |
– 1.960 |
– 1.960 |
– 1.960 |
|
Energie-efficiency |
2.368 |
2.368 |
– 135 |
2.233 |
|||||
Green Deals |
500 |
500 |
500 |
||||||
Klimaat en Energieakkoord |
44.100 |
6.600 |
50.700 |
30.365 |
81.065 |
4.156 |
700 |
||
– Demonstratie-regeling Energie Innovatie (DEI) |
41.200 |
– 200 |
41.000 |
32.165 |
73.165 |
3.456 |
|||
– Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS) |
2.900 |
400 |
3.300 |
– 1.800 |
1.500 |
700 |
700 |
||
– Projecten Klimaat- en Energieakkoord |
0 |
6.400 |
6.400 |
6.400 |
|||||
MEP |
47.025 |
47.025 |
47.025 |
||||||
SDE |
652.451 |
652.451 |
– 300 |
652.151 |
– 300 |
– 300 |
– 300 |
– 300 |
|
SDE+ |
1.550.434 |
1.550.434 |
– 4.555 |
1.545.879 |
– 4.860 |
– 1.606 |
– 1.606 |
– 1.606 |
|
Storting in begrotingsreserve duurzame energie |
|||||||||
Storting in begrotingsreserve maatregelen voor CO2-reductie |
|||||||||
Aardwarmte |
0 |
15.000 |
15.000 |
15.000 |
|||||
ISDE-regeling |
100.000 |
100.000 |
100.000 |
||||||
Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS) |
61.000 |
61.000 |
– 10.995 |
50.005 |
14.100 |
||||
CCS |
3.080 |
3.080 |
– 715 |
2.365 |
400 |
||||
Subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties (EDS) |
|||||||||
Hoge Flux Reactor |
7.651 |
7.651 |
– 401 |
7.250 |
|||||
Elektrisch rijden |
|||||||||
Caribisch Nederland |
3.000 |
3.000 |
3.000 |
||||||
Overige subsidies |
0 |
22.500 |
22.500 |
– 1.526 |
20.974 |
||||
Leningen |
|||||||||
Pallas |
|||||||||
Garanties |
4.700 |
4.700 |
80 |
4.780 |
|||||
Verliesdeclaraties Aardwarmte |
0 |
0 |
3.500 |
3.500 |
|||||
Storting in begrotingsreserve Aardwarmte |
4.700 |
4.700 |
– 3.420 |
1.280 |
|||||
Opdrachten |
12.357 |
12.357 |
– 2.810 |
9.547 |
– 600 |
– 600 |
– 600 |
– 600 |
|
Onderzoek mijnbouw-bodembeweging |
1.816 |
1.816 |
– 300 |
1.516 |
– 200 |
– 200 |
– 200 |
– 200 |
|
SodM onderzoek |
2.500 |
2.500 |
2.500 |
||||||
Joint implementation |
|||||||||
Uitvoeringsagenda Klimaat |
823 |
823 |
823 |
||||||
Klimaat mondiaal |
359 |
359 |
359 |
||||||
Onderzoek en opdrachten |
6.859 |
6.859 |
– 2.510 |
4.349 |
– 400 |
– 400 |
– 400 |
– 400 |
|
Bijdragen aan agentschappen |
53.069 |
53.069 |
18.638 |
71.707 |
8.963 |
9.963 |
9.963 |
9.779 |
|
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland |
40.621 |
40.621 |
20.311 |
60.932 |
9.700 |
9.700 |
9.700 |
9.700 |
|
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit |
720 |
720 |
100 |
820 |
|||||
KNMI |
1.193 |
1.193 |
924 |
2.117 |
184 |
184 |
184 |
0 |
|
NEa |
7.875 |
7.875 |
– 1.580 |
6.295 |
– 921 |
79 |
79 |
79 |
|
RIVM |
1.467 |
1.467 |
– 1.467 |
0 |
|||||
Rijkswaterstaat |
1.193 |
1.193 |
350 |
1.543 |
|||||
Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s |
130.010 |
130.010 |
1.950 |
131.960 |
– 5.620 |
||||
Doorsluis COVA heffing |
111.000 |
111.000 |
111.000 |
||||||
TNO Kerndepartement |
17.269 |
17.269 |
1.950 |
19.219 |
– 5.620 |
||||
TNO SodM |
1.741 |
1.741 |
1.741 |
||||||
Bijdragen aan mede-overheden |
24.356 |
24.356 |
– 416 |
23.940 |
|||||
Uitkoopregeling |
24.356 |
24.356 |
– 416 |
23.940 |
|||||
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties |
16.584 |
16.584 |
– 3.717 |
12.867 |
9.070 |
– 1.500 |
– 1.500 |
– 100 |
|
ECN/NRG |
15.135 |
15.135 |
– 3.717 |
11.418 |
9.070 |
– 1.500 |
– 1.500 |
– 100 |
|
Internationale contributies |
1.449 |
1.449 |
1.449 |
||||||
ONTVANGSTEN |
2.232.211 |
2.232.211 |
87.874 |
2.320.085 |
154.500 |
84.500 |
64.500 |
144.500 |
|
COVA |
111.000 |
111.000 |
111.000 |
||||||
Opbrengst heffing ODE (SDE+) |
1.730.000 |
1.730.000 |
1.730.000 |
||||||
ETS-ontvangsten |
300.000 |
300.000 |
80.000 |
380.000 |
150.000 |
80.000 |
60.000 |
140.000 |
|
Onttrekking begrotingsreserve duurzame energie |
78.000 |
78.000 |
78.000 |
||||||
Ontvangsten zoutwinning |
2.511 |
2.511 |
2.511 |
||||||
Diverse ontvangsten |
10.700 |
10.700 |
7.874 |
18.574 |
4.500 |
4.500 |
4.500 |
4.500 |
Toelichting op de verplichtingen
Voor een toelichting op de verplichtingen wordt verwezen naar de toelichting op de uitgaven. De verlaging van de garantieverplichtingen heeft vooral betrekking op lagere verwachte storting van provisies die in 2019 worden ontvangen op basis van de garantieregeling geothermie.
Toelichting op de uitgaven
Tenderregeling energie-innovatie
Vanuit het budget voor de Tenderregeling Energie-Innovatie (TSE), waar de Klimaatenveloppemiddelen aan zijn toegevoegd, wordt per saldo € 12,1 mln overgeheveld naar het budget voor de Demonstratieregeling Energie-Innovatie (DEI). Daarnaast wordt uit de klimaatenveloppemiddelen € 1 mln overgeheveld naar artikel 2 Bedrijvenbeleid: innovatie en duurzaam ondernemen voor de pilot en demoregeling CO2-reductie Industrie.
Demonstratieregeling Energie-Innovatie (DEI)
Zie de toelichting bij de Tenderregeling Energie-Innovatie. Naast de daar genoemde € 12,1 mln die naar de DEI is overgeheveld wordt voor een aantal aparte tenders binnen de DEI budget overgeheveld vanuit artikel 2 (€ 9,6 mln) en vanuit de begroting van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (€ 10,5 mln).
SDE+
Ten behoeve van de hogere kosten die met de uitvoering van de SDE+ gepaard gaan door de toename in het aantal verstrekte subsidies is € 2,6 mln budget overgeheveld naar het RVO-uitvoeringsbudget. Daarnaast is € 1,8 mln overgeheveld naar de begroting van Infrastructuur en Waterstaat als bijdrage in de kosten die Rijkswaterstaat moet maken voor de aanleg van een extra radartoren bij Wemeldinge (Zeeland) die noodzakelijk is omdat de aanleg van windmolenparken in Zeeland leidt tot een verminderde radardekking.
ETS
Het in 2018 niet-gebruikte budget (€ 3,1 mln) is toegevoegd aan het budget 2019. Vanwege de voorziene benutting van de ETS-middelen is tevens een kasschuif doorgevoerd. Het budget 2019 wordt daartoe verlaagd met € 14,1 mln door een kasschuif naar het jaar 2021, omdat in dat jaar hogere ETS-uitgaven worden verwacht.
RVO
Om het tekort op de uitvoeringskosten van RVO te dekken is in totaal € 20,3 mln budget toegevoegd aan het budget hiervoor. Naast het tekort op de uitvoering van de lopende regelingen gaat het dan om uitvoeringskosten die gemoeid zijn met de besteding van de Klimaatenveloppemiddelen (ook van de middelen die overgekomen zijn van respectievelijk het Ministerie van BZK, artikel 2 en het nieuwe Expertisecentrum Warmte), uitvoeringskosten van de Tenderregeling Energie-Innovatie (TSE), de Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS), de Hernieuwbare Energie Regeling (HER), de Renewable Energy Directive (RED) en het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI), alsmede om additionele uitvoeringskosten voor de SDE+-regeling en de ondersteuning RCR-projecten.
Toelichting op de ontvangsten
ETS-ontvangsten
Ten opzichte van eerdere ramingen is de verwachte gemiddelde prijs van ETS-rechten in 2019 sterk gestegen (van € 16,32 naar € 20,41 per ETS-recht). Hierdoor is ten opzichte van de eerdere ramingen een meevaller voorzien.
Diverse ontvangsten
De verhoging van de ontvangstentaakstelling voor «diverse ontvangsten» (€ 7,9 mln) hangt samen met een verhoging van de verwachte onttrekking aan de reserve aardwarmte (€ 3,5 mln), een terugontvangst van RVO van te veel betaalde uitvoeringskosten 2018 (€ 1,8 mln) en een extra verwachte terugbetaling van in het verleden verstrekte subsidievoorschotten (€ 6,7 mln). Hiertegenover staan lagere ontvangsten van provisies op basis van de garantieregeling aardwarmte (€ 3,4 mln) en lagere ontvangsten van aan initiatiefnemers van energieprojecten doorberekende planschade-uitkeringen (€ 0,7 mln).
Toelichting op de begrotingsreserves
Begrotingsreserve Duurzame energie
Stand 1/1/2019 |
2.239.406 |
+ Geraamde storting |
180.000 |
– Geraamde onttrekking |
– 78.000 |
Stand (raming) per 31/12/2019 |
2.341.406 |
De begrotingsreserve voor duurzame energie is bestemd voor onbesteed gebleven middelen als gevolg van vertraging bij of het niet doorgaan van projecten waaraan subsidie is toegekend op basis van de MEP, de SDE, de SDE+, de HER of de ISDE. Via de reserve blijven deze middelen ook in de toekomst beschikbaar voor het stimuleren van hernieuwbare energieproductie. In 2019 zal naar verwachting zo’n € 180 mln onbenutte (kas)middelen in de begrotingsreserve gestort worden. De verwachte onttrekking van € 78 mln betreft de tranche 2019 van de tijdelijke onttrekking aan de begrotingsreserve die bij de behandeling van de Voorjaarsnota 2015 aan de orde is geweest (zie hiervoor onder meer het antwoord op vraag 5 en 6 in Kamerstuk 34 210 XIII, nr. 4, blz. 5 – 7).
Begrotingsreserve Aardwarmte
Stand 1/1/2019 |
21.554 |
+ Geraamde storting |
1.280 |
– Geraamde onttrekking |
– 3.500 |
Stand (raming) per 31/12/2019 |
18.182 |
De begrotingsreserve voor de garantieregeling Aardwarmte is bedoeld om het budget voor het mogelijk uitbetalen van verliesdeclaraties meerjarig in te kunnen zetten en een eventuele mismatch in de tijd tussen inkomsten (premies) en uitgaven (verliesdeclaraties) op te vangen. Om gebruik te kunnen maken van de garantieregeling Aardwarmte betalen marktpartijen een kostendekkende premie aan de uitvoerder van de regeling (RVO.nl) die wordt gestort in de begrotingsreserve. De uit te betalen verliesdeclaraties worden onttrokken aan de reserve.
Begrotingsreserve ECN verstrekte leningen
Stand 1/1/2019 |
6.600 |
+ Geraamde storting |
0 |
– Geraamde onttrekking |
0 |
Stand (raming) per 31/12/2019 |
6.600 |
De middelen in de begrotingsreserve risicopremie ECN/NRG zullen worden aangesproken als ECN – al dan niet tijdelijk – (gedeeltelijk) niet kan voldoen aan de terugbetalingsverplichtingen volgens de afgesloten leningsovereenkomst.
Begrotingsreserve Maatregelen voor CO2-reductie
Stand 1/1/2019 |
500.000 |
+ Geraamde storting |
|
– Geraamde onttrekking |
|
Stand (raming) per 31/12/2019 |
500.000 |
Het kabinet zal additionele maatregelen nemen om aanvullende CO2-reductie te realiseren. Omdat de aard en timing van de eventuele aanvullende maatregelen nog onzeker is, heeft het kabinet besloten deze eventuele maatregelen via een tijdelijke begrotingsreserve mogelijk te maken. De reserve loopt tot en met 2020. De reserve is in 2018 eenmalig gevuld met € 500 mln. Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat coördineert de set aan maatregelen om CO2 te reduceren. Andere departementen zoals LNV, IenW en BZK kunnen ook een beroep doen op deze middelen voor CO2-reducerende maatregelen.
De Tweede Kamer zal met een Incidentele Suppletoire Begroting (ISB) over de voorgestelde maatregelen en budgettaire gevolgen worden geïnformeerd.
Budgettaire gevolgen van beleid,
5. Een veilig Groningen met perspectief
Ontwerp begroting 2019 (1) |
Mutaties via NvW, moties en amendementen (2) |
Vastgestelde begroting 2019 (3)=(1+2) |
Mutaties 1e suppletoire begroting (4) |
Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4) |
Mutatie 2020 |
Mutatie 2021 |
Mutatie 2022 |
Mutatie 2023 |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
VERPLICHTINGEN |
140.111 |
140.111 |
106.922 |
247.033 |
4.067 |
4.067 |
4.066 |
||
Waarvan garantieverplichtingen |
|||||||||
Waarvan overige verplichtingen |
140.111 |
140.111 |
106.922 |
247.033 |
4.067 |
4.067 |
4.066 |
||
UITGAVEN |
140.471 |
140.471 |
106.922 |
247.393 |
4.067 |
4.067 |
4.066 |
||
Waarvan juridisch verplicht (percentage) |
77% |
77% |
77% |
||||||
Subsidies |
25.790 |
25.790 |
58.615 |
84.405 |
4.067 |
4.067 |
4.066 |
||
Verduurzamingsopgave uit aardgasbaten |
10.273 |
10.273 |
4.067 |
14.340 |
4.067 |
4.067 |
4.066 |
||
Verduurzamingsopgave overig (plafond relevante uitgaven) |
10.517 |
10.517 |
6.364 |
16.881 |
|||||
Bijdrage aan Nationaal Programma Groningen |
0 |
0 |
44.400 |
44.400 |
|||||
Instrumentarium woningmarkt |
5.000 |
5.000 |
3.784 |
8.784 |
|||||
Inkomensoverdrachten |
57.500 |
57.500 |
0 |
57.500 |
|||||
Schadevergoedingen |
57.500 |
57.500 |
0 |
57.500 |
|||||
Opdrachten |
13.105 |
13.105 |
8.146 |
21.251 |
|||||
Onderzoek en compensatie gemeenten en provincie |
7.111 |
7.111 |
4.883 |
11.994 |
|||||
Werkbudget |
5.994 |
5.994 |
3.263 |
9.257 |
|||||
Bijdragen aan agentschappen |
44.076 |
44.076 |
40.161 |
84.237 |
|||||
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland |
41.991 |
41.991 |
40.161 |
82.152 |
|||||
Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen |
2.085 |
2.085 |
0 |
2.085 |
|||||
Totaal ontvangsten |
1.749.491 |
1.749.491 |
– 28.694 |
1.720.797 |
20.000 |
– 40.000 |
– 50.000 |
– 90.000 |
|
Schadevergoedingen |
57.500 |
57.500 |
5.300 |
62.800 |
|||||
Uitvoeringskosten Schade |
41.991 |
41.991 |
66.006 |
107.997 |
|||||
Aardgasbaten |
1.650.000 |
1.650.000 |
– 100.000 |
1.550.000 |
20.000 |
– 40.000 |
– 50.000 |
– 90.000 |
Toelichting op de verplichtingen
Voor een toelichting op de verplichtingen wordt verwezen naar de toelichting op de uitgaven.
Toelichting op de uitgaven
Subsidies
De niet benutte middelen in 2018 voor verduurzamingsopgave uit aardgasbaten (€ 16,3 mln) en instrumentarium woningmarkt (€ 3,8 mln) zijn aan het budget van 2019 toegevoegd. Daarnaast is € 12,2 mln budget voor verduurzamingsopgave uit aardgasbaten van 2019 doorgeschoven naar de jaren 2020, 2021 en 2022. Dit zijn de uitgaven voor de waardevermeerderingsregeling (maximaal € 4.000 subsidie bij € 1.000 schade). De nieuwe reeks geeft de inschatting weer van het gebruik van dit subsidie instrument in relatie tot het aantal verwachte schademeldingen.
Voor het Nationaal Programma Groningen wordt € 44,4 mln opgevraagd van de middelen die hiervoor op de Aanvullende Post staan gereserveerd. Deze middelen zijn bestemd voor projecten voor het Nationaal Programma Groningen.
Op het artikel verduurzamingsopgave overig staan de middelen die bedoeld zijn voor het verduurzamen van woningen tot maximaal € 7.000 wanneer deze worden versterkt. Voorzien is dat de versterking in 2019 wordt versneld. De in 2018 niet benutte € 6,4 mln is daarom toegevoegd aan het budget.
Opdrachten
De niet benutte middelen in 2018 voor onderzoek (€ 4,9 mln) en het werkbudget NCG (€ 3 mln) zijn aan het budget van 2019 toegevoegd.
Bijdrage Baten-Lastendiensten
De hogere bijdrage aan RVO.nl wordt veroorzaakt door hogere uitvoeringskosten van de schadeafhandeling (€ 53 mln), als gevolg van het grote aantal schadeafhandelingen dat voor 2019 gepland staat. Deze uitvoeringskosten worden gedeclareerd bij de NAM. Aan de andere kant wordt het teveel betaalde voorschot voor de afhandeling van het schadeproces Groningen in 2018 in mindering gebracht op de opdracht van 2019.
Toelichting op de ontvangsten
De bijdrage van de NAM voor uitvoeringskosten van de schadeafhandeling neemt in 2019 met € 66 mln toe. RVO.nl voert de schadeafhandeling uit. EZK is opdrachtgever voor RVO.nl en declareert de hogere uitvoeringskosten van € 53 mln bij de NAM. Daarnaast betaalt de NAM in 2019 nog € 13 mln voor de uitvoeringskosten over het 4e kwartaal 2018.
In 2019 wordt nog € 5,3 mln van de NAM ontvangen voor de schadebetalingen over het 4e kwartaal 2018.
Aardgasbaten
De aardgasbaten worden bijgesteld op basis van de huidige (meerjarige) prijsverwachting. Daarnaast heeft de MR 8 februari 2019 besloten tot versnelde afbouw van de gaswinning in Groningen. De versnelling van het basispad wordt met name veroorzaakt door de geplande extra inkoop van stikstof door GTS en de versnelde afbouw van de export naar Duitsland. Vanaf 2022 komt de gaswinning onder het door Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) geadviseerde niveau van 12 mld Nm3, door de ingebruikname van de stikstofinstallatie in Zuidbroek. Dit versnelde volumebesluit wordt nu ook verwerkt in de raming van de aardgasbaten. Tot en met 2018 werden de gasbaten afgerond op € 50 mln. Omdat de gasbaten echter steeds verder afnemen, worden deze voortaan op € 10 mln afgerond.
40. Apparaat
Ontwerpbegroting 2019 (1) |
Mutaties via NvW, moties en amendementen (2) |
Vastgestelde begroting 2019 (3)=(1+2) |
Mutaties 1e suppletoire begroting (4) |
Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4) |
Mutatie 2020 |
Mutatie 2021 |
Mutatie 2022 |
Mutatie 2023 |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
VERPLICHTINGEN |
278.382 |
278.382 |
9.589 |
287.971 |
– 307 |
– 3.449 |
– 13.848 |
– 17.435 |
|
UITGAVEN |
278.382 |
278.382 |
9.589 |
287.971 |
– 307 |
– 3.449 |
– 13.848 |
– 17.435 |
|
Personele uitgaven |
190.251 |
190.251 |
3.198 |
193.449 |
– 3.280 |
– 4.481 |
– 14.880 |
– 18.371 |
|
– waarvan eigen personeel |
165.146 |
165.146 |
3.236 |
168.382 |
808 |
– 533 |
– 583 |
– 678 |
|
– waarvan externe inhuur |
7.607 |
7.607 |
– 254 |
7.353 |
14 |
14 |
14 |
14 |
|
– waarvan overige personele uitgaven |
17.498 |
17.498 |
216 |
17.714 |
– 4.102 |
– 3.962 |
– 14.311 |
– 17.707 |
|
Materiële uitgaven |
88.131 |
88.131 |
6.391 |
94.522 |
2.973 |
1.032 |
1.032 |
936 |
|
– waarvan ICT1 |
20.278 |
20.278 |
0 |
20.278 |
0 |
||||
– waarvan bijdrage aan SSO’s (exclusief DICTU) |
15.738 |
15.738 |
32 |
15.770 |
68 |
||||
– waarvan SSO DICTU |
26.285 |
26.285 |
2.726 |
29.011 |
171 |
||||
– waarvan overige materiële uitgaven |
25.830 |
25.830 |
3.633 |
29.463 |
2.734 |
1.032 |
1.032 |
936 |
|
ONTVANGSTEN |
25.426 |
25.426 |
25.426 |
||||||
– waarvan ACM |
18.134 |
18.134 |
18.134 |
||||||
– waarvan SoDM |
3.150 |
3.150 |
3.150 |
||||||
– waarvan CPB |
1.643 |
1.643 |
1.643 |
||||||
– waarvan kerndepartement |
2.499 |
2.499 |
2.499 |
Het totaal van de ICT-uitgaven van het kerndepartement en de buitendiensten bestaat uit de ICT-uitgaven geraamd onder de post materiële uitgaven en de bijdrage aan de SSO DICTU.
Toelichting op de verplichtingen en uitgaven
Personele uitgaven
Er is € 3,2 mln toegevoegd aan de budgetten voor het eigen personeel van het Ministerie van EZK. Dit is met name voor de versterking van de directie Top en de directie Ondernemerschap (€ 0,9 mln), de voorlichting over de Brexit (€ 1,1 mln), extra capaciteit voor de invoering van AVG (€ 0,3 mln), en personeelsgerelateerde uitgaven.
Materiële uitgaven
Aan de materiële budgetten van het kerndepartement is € 6,4 mln toegevoegd. Hiervan is € 3,9 mln een bijdrage voor informatiebeveiliging. Het op orde brengen en houden van informatiebeveiliging is rijksbreed een belangrijk aandachtspunt. In haar verantwoordingsonderzoek over 2017 kwalificeerde de Algemene Rekenkamer het onderwerp informatiebeveiliging nog als een onvolkomenheid voor EZ (nu EZK en LNV).
Vanwege de extra gezamenlijke inspanningen van EZK en LNV op dit terrein is deze onvolkomenheid over 2018 komen te vervallen.
Inspanningen op dit gebied blijven echter noodzakelijk. Er is daarom een gezamenlijk departementsbreed traject van EZK en LNV om de informatiebeveiliging op orde te houden. Deze mutatie bevat de bijdrage hieraan.
Ook is er een extra bijdrage aan DICTU voor de ontwikkeling van het project Rijkszaak fase 3 (€ 2 mln). Daarnaast zijn er extra kosten voor rijksbrede trajecten zoals Duurzame Digitale Informatiehuishouding (€ 0,1 mln) en de rijksbrede kunstvoorziening (€ 0,1 mln).
41. Nog onverdeeld
Ontwerpbegroting 2019 (1) |
Mutaties via NvW, moties en amendementen (2) |
Vastgestelde begroting 2019 (3)=(1+2) |
Mutaties 1e suppletoire begroting (4) |
Stand 1e suppletoire begroting (5)=(3+4) |
Mutatie 2020 |
Mutatie 2021 |
Mutatie 2022 |
Mutatie 2023 |
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
VERPLICHTINGEN |
0 |
0 |
46.951 |
46.951 |
56.664 |
54.679 |
52.885 |
51.743 |
|
UITGAVEN |
0 |
0 |
46.951 |
46.951 |
56.664 |
54.679 |
52.885 |
51.743 |
|
Prijsbijstelling |
0 |
0 |
20.398 |
20.398 |
21.109 |
19.913 |
18.177 |
17.857 |
|
Loonbijstelling |
0 |
0 |
25.210 |
25.210 |
24.295 |
23.611 |
23.708 |
23.886 |
|
Onvoorzien |
0 |
0 |
1.343 |
1.343 |
260 |
155 |
|||
Nog te verdelen |
0 |
0 |
11.000 |
11.000 |
11.000 |
10.000 |
Toelichting
Loon- en prijsbijstelling
Bij Voorjaarsnota 2019 is de loon- en prijsbijstellingstranche 2019 uitgedeeld. De loonbijstelling betreft de vergoeding voor de stijging van de contractloonontwikkeling en de stijging van de sociale lasten voor de overheidswerkgever. De prijsbijstelling betreft de verwerking van de stijging van de diverse prijsindexen. De loon- en prijsbijstellingstranche 2019 zal bij de eerst volgende begrotingsronde uitgedeeld worden aan de relevante loon- en prijsgevoelige onderdelen.
Nog te verdelen
Als uitkomst van de voorjaarsbesluitvorming 2018 stond er nog een taakstellende reeks van € 11 mln in de jaren 2020 t/m 2022, € 10 mln in 2023, € 5 mln in 2024 en daarna € 10 mln per jaar. In de Voorjaarsnota 2019 wordt deze taakstelling ingevuld.
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl)
Exploitatieoverzicht baten-lastenagentschap RVO.nl
Omschrijving |
(1) Vastgestelde begroting |
(2) Mutaties 1e suppletoire begroting |
(3)=(1)+(2) Totaal geraamd |
---|---|---|---|
Baten |
|||
Omzet moederdepartement |
197.997 |
97.546 |
295.543 |
Omzet overige departementen |
288.298 |
75.350 |
363.648 |
Omzet derden |
27.710 |
7.843 |
35.553 |
Rentebaten |
0 |
0 |
0 |
Vrijval voorzieningen |
0 |
0 |
0 |
Bijzondere baten |
0 |
0 |
0 |
Totaal baten |
514.005 |
180.739 |
694.744 |
Lasten |
|||
Apparaatskosten |
502.601 |
176.729 |
679.330 |
– Personele kosten |
296.800 |
64.363 |
361.163 |
Waarvan eigen personeel |
243.456 |
45.606 |
289.062 |
Waarvan externe inhuur |
41.012 |
14.421 |
55.433 |
Waarvan overige personele kosten |
12.332 |
4.336 |
16.668 |
– Materiële kosten |
205.801 |
112.365 |
318.166 |
Waarvan apparaat ICT |
0 |
0 |
0 |
Waarvan bijdrage aan SSO's |
112.500 |
39.558 |
152.058 |
Waarvan overige materiële kosten |
93.301 |
72.807 |
166.108 |
Rentelasten |
25 |
9 |
34 |
Afschrijvingskosten |
11.379 |
4.001 |
15.380 |
– Materieel |
2.121 |
746 |
2.867 |
Waarvan apparaat ICT |
0 |
0 |
0 |
Waarvan overige materiële afschrijvingskosten |
2121 |
746 |
2867 |
– Immaterieel |
9.258 |
3.255 |
12.513 |
Overige lasten |
0 |
0 |
0 |
– Dotaties voorzieningen |
0 |
0 |
0 |
– Bijzondere lasten |
0 |
0 |
0 |
Totaal lasten |
514.005 |
180.739 |
694.744 |
Saldo van baten en lasten |
0 |
0 |
0 |
Toelichting op de baten
Omzet moederdepartement
De totale mutatie in de omzet vanuit het moederdepartement bedraagt € 97,5 mln. Deze mutatie is opgebouwd uit de volgende onderdelen:
– De omzet DG Bedrijfsleven & Innovatie (B&I) stijgt met € 15,3 mln in het kader van de uitvoering van diverse programma's. Ten eerste is een bijdrage van € 3,8 mln voor het programma Verduurzaming Industrie (Klimaatopgave) toegevoegd. Daarnaast is de reguliere RVO-opdracht 2019 van verhoogd met € 5,0 mln. De overige mutaties betreffen onder andere extra bijdragen voor CETAM, Green Deals, Ruimte In Regels, MKB!dee en andere regelingen (totaal € 6,5 mln).
– De omzet DG Klimaat en Energie (K&E), voormalig DG Energie, Telecom & Mededinging (ETM), neemt toe met € 29,2 mln. Dit betreft een aanpassing aan de definitieve opdracht 2019 voor een bedrag van € 19,6 mln. Ook is sprake van overheveling van budgetten voor Hernieuwbare Energie (HER) en Topsectoren Energie (TSE) naar de SDE+-regeling (€ 7,2 mln) en extra bijdragen aan de Demonstratieregeling Energie-Innovatie (DEI), Meerjarige Missiegedreven Innovatie Programma (MMIP) en diverse andere regelingen (totaal € 2,4 mln).
– De opdracht aan de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen (TCMG) van DG Groningen Bovengronds neemt toe met € 53,0 mln. Ten tijde van het opzetten van de organisatie is uitgegaan van een in zeer hoge mate standaard ingericht productieproces, waardoor de begroting initieel op € 41,9 mln was geraamd. Voortschrijdend inzicht leert dat er meer gerichte deskundigheid noodzakelijk was voor het vinden van een balans tussen snelheid en zorgvuldigheid in het oplossen van vraagstukken. Hiertoe bleken meer schade-experts benodigd, welk aantal begin 2019 ook nog eens verhoogd is om de voorraad aanvragen weg te werken. Verder zijn de investeringen in ICT hoger doordat een eigen applicatie is ontwikkeld voor het efficiënter kunnen laten plaatsvinden van schadebeoordelingen.
Omzet overige departementen
De totale mutatie in de omzet van overige departementen bedraagt € 75,4 mln. Deze mutatie is opgebouwd uit de volgende onderdelen:
– De omzet vanuit het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) stijgt met € 47,1 mln door meerwerk op o.a. het Meststoffen 6e Actieprogramma en het Fosfaatstelsel, bijstelling aan de definitieve opdracht 2019 en extra bijdragen aan Bureau Beheer Landbouwgronden, Ondersteunend Bureau Dierproeven en diverse andere regelingen.
– De omzet vanuit het Ministerie van Buitenlandse Zaken stijgt met € 12,3 mln omdat de definitieve opdracht 2019 hoger is uitgevallen dan oorspronkelijk geraamd. Ten tijde van het opstellen van de begroting was de omvang van de opdracht nog niet volledig bekend.
– De opdracht vanuit het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) stijgt met € 7,3 mln doordat de definitieve opdracht hoger is dan geraamd en door de aanvullende opdrachten voor o.a. Aardgasvrij, Maatschappelijk Vastgoed, RVV Verduurzaming en E-factureren KAI.
– De omzet van de andere departementen stijgt met € 8,6 mln door bijstelling van de definitieve opdrachten. De grootste mutaties vinden plaats bij het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW; € 3,6 mln) en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS; € 2,2 mln). De overige departementen zorgen voor een stijging van de omzet van € 2,8 mln.
Omzet derden
De totale mutatie in omzet derden bedraagt € 7,8 mln. Deze mutatie is opgebouwd uit de volgende onderdelen:
– De omzet vanuit de provincies stijgt met € 8,8 mln doordat deze in lijn is gebracht met de definitieve opdrachtverlening 2019.
– De leges mest en overige regelingen agro worden vanaf 2019 niet langer door RVO.nl geïnd (daling van € 2,3 mln). Deze taak is overgegaan naar het Ministerie van LNV.
– De opdracht vanuit de Europese Unie (EU) en overige derden opdrachtgevers is in lijn gebracht met de definitieve opdrachtverlening 2019 (stijging van € 1,3 mln).
Bijzondere baten
Zoals ook het geval ten tijde van de ontwerpbegroting 2019 verwacht RVO.nl geen ontvangsten in het kader van bijzondere baten.
Toelichting op de lasten
De baten en lasten stijgen per saldo met € 180,7 mln. De toename van het opdrachtvolume zoals hierboven toegelicht leidt tot hogere uitvoeringskosten. Dit vertaalt zich in een stijging van de personele kosten (€ 64,4 mln), met name hogere kosten voor ambtelijk personeel (€ 45,6 mln), en materiële kosten (€ 112,4 mln). De materiële kosten zijn onder te verdelen in directe en indirecte kosten, waarbij de directe materiële kosten verband houden met de uitvoering van opdrachten. De toename van het opdrachtenpakket leidt daardoor tot een stijging van € 72,8 mln aan overige materiële kosten. Dit geldt ook voor de toename in de bijdrage aan SSO’s (€ 39,6 mln).
Kasstroomoverzicht RVO.nl
Omschrijving |
(1) Vastgestelde begroting |
(2) Mutaties 1e suppletoire begroting |
(3)=(1)+(2) Stand 1e suppletoire begroting |
|
---|---|---|---|---|
1. |
Rekening-courant RHB 1 januari 2019 |
60.086 |
65.820 |
125.906 |
Totaal ontvangsten operationele kasstroom (+) |
511.005 |
183.739 |
694.744 |
|
Totaal uitgaven operationele kasstroom (-/-) |
– 502.626 |
– 176.737 |
– 679.363 |
|
2. |
Totaal operationele kasstroom |
8.379 |
7.001 |
15.380 |
Totaal investeringen (-/-) |
– 12.500 |
1.500 |
– 11.000 |
|
Totaal boekwaarde desinvesteringen (+) |
0 |
0 |
0 |
|
3. |
Totaal investeringskasstroom |
– 12.500 |
1.500 |
– 11.000 |
Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-) |
0 |
0 |
0 |
|
Eenmalige storting door het moederdepartement (+) |
0 |
0 |
0 |
|
Aflossingen op leningen (-/-) |
– 7.999 |
323 |
– 7.676 |
|
Beroep op leenfaciliteit (+) |
12.500 |
– 1.500 |
11.000 |
|
4. |
Totaal financieringskasstroom |
4.501 |
– 1.177 |
3.324 |
5. |
Rekening-courant RHB 31 december 2019 (=1+2+3+4) |
60.466 |
73.144 |
133.610 |
Toelichting op het kasstroomoverzicht
In het kasstroomoverzicht vinden, naast de hogere operationele ontvangsten door een groter opdrachtenpakket, op basis van de mutaties in baten en lasten geen substantiële wijzigingen plaats ten opzichte van ontwerpbegroting 2019.