INHOUDSOPGAVE
|
A. |
ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL |
1 |
|
B. |
BEGROTINGSTOELICHTING |
3 |
|
1. |
De begroting van het gemeentefonds |
3 |
|
a. |
Leeswijzer |
3 |
|
b. |
Het beleid |
3 |
|
a. Overzicht belangrijkste uitgavenmutaties |
3 |
|
|
b. Het beleidsartikel |
5 |
Wetsartikel 1
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2019 wijzigingen aan te brengen in de begrotingsstaat van het gemeentefonds.
Het in die begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikel wordt in onderdeel B. van deze memorie van toelichting toegelicht.
Wetsartikel 3
Ingevolge artikel 5, eerste lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben gemeenten gezamenlijk recht op het bedrag dat in de begroting als verplichting voor het totaal van de algemene uitkering en de aanvullende uitkeringen is opgenomen. Ingevolge artikel 5, tweede lid, van de Financiële-verhoudingswet hebben de gemeenten gezamenlijk recht op de bedragen die in de begroting als verplichting voor het totaal van de integratie-uitkeringen en het totaal van de decentralisatie-uitkeringen zijn opgenomen.
De in dit wetsartikel opgenomen bedragen zijn niet rechtstreeks uit de begrotingsstaat af te leiden. De bedragen worden nader onderbouwd in deze memorie van toelichting.
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, K.H. Ollongren
De Staatssecretaris van Financiën, M. Snel
a. Leeswijzer
De eerste suppletoire begroting geeft een beeld van de uitvoering van de begroting 2019. De stand van de eerste suppletoire begroting wordt opgebouwd vanaf de stand van de vastgestelde begroting 2019.
b. Het beleid
Door wijzigingen in beleid van verschillende departementen kan worden overgegaan tot het beleggen of juist weghalen van taken bij gemeenten. Indien dit gepaard gaat met een toevoeging aan of een uitname uit het gemeentefonds, wordt dit begrotingstechnisch verwerkt. In de onderstaande tabel worden de mutaties groter dan € 30 mln. weergegeven. Daarbij is onderscheid aangebracht tussen nominale mutaties enerzijds en overboekingen van/naar andere departementen anderzijds.
|
Uitgaven 2019 |
||
|---|---|---|
|
Vastgestelde begroting 2019 |
30.147.959 |
|
|
Belangrijkste suppletoire mutaties |
||
|
Nominale mutaties |
||
|
1 |
Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2018 |
33.248 |
|
2 |
Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2018 |
276.133 |
|
3 |
Afrekening accres 2018 (incidenteel) |
– 147.674 |
|
4 |
Afrekening accres 2018 (structureel) |
– 147.674 |
|
5 |
Aanpassing accres 2019 |
74.327 |
|
6 |
Afrekening ruimte onder plafond bcf 2018 |
– 66.853 |
|
7 |
Loon- en prijsbijstelling 2019 algemene uitkering |
245.602 |
|
8 |
Loon- en prijsbijstelling 2019 integratie uitkeringen |
129.447 |
|
Overboekingen |
||
|
9 |
Buurtsportcoaches |
73.300 |
|
10 |
Maatschappelijke begeleiding |
32.607 |
|
11 |
Regionale opgave Eindhoven |
41.600 |
|
12 |
Jeugdhulp |
400.000 |
|
Overige mutaties |
67.670 |
|
|
Stand 1e suppletoire begroting 2019 |
31.159.692 |
|
Toelichting belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties
1 Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2018
Bij Slotwet 2018 is vastgesteld hoe de in 2018 gerealiseerde uitbetalingen voor de algemene uitkering aan de gemeenten zich verhouden tot het bedrag dat bij de 2e suppletoire begroting 2018 voor de uitbetalingen is geraamd. Daarbij is gebleken dat er bij de algemene uitkering lagere uitbetalingen zijn gedaan dan bij Najaarsnota 2018 werd verwacht. Deze verschillen kunnen ontstaan doordat op het moment van uitbetaling nog niet alle gegevens van de verdeelmaatstaven definitief zijn. Het gaat hierbij om een verschil van € 33,2 miljoen. Dit bedrag wordt, conform de bestaande systematiek, toegevoegd aan het uitgavenbudget voor 2019, zodat de betalingen aan gemeenten in 2019 plaats kunnen vinden.
2 Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen 2018
Bij Slotwet 2018 is vastgesteld hoe de in 2018 gerealiseerde uitbetalingen voor de decentralisatie-uitkeringen aan de gemeenten zich verhouden tot het bedrag dat bij de 2e suppletoire begroting 2018 voor de uitbetalingen is geraamd. Daarbij is gebleken dat er bij de decentralisatie-uitkeringen lagere uitbetalingen zijn gedaan dan bij Najaarsnota 2018 werd verwacht. Deze verschillen kunnen ontstaan doordat op het moment van uitbetaling nog niet alle uit te keren bedragen per gemeente definitief zijn. Het gaat hierbij om een verschil van € 276,1 mln. Dit bedrag wordt, conform de bestaande systematiek, toegevoegd aan het uitgavenbudget voor 2019, zodat de betalingen aan gemeenten in 2019 plaats kunnen vinden.
3 en 4 Afrekening accres 2018
Het definitieve accres over het begrotingsjaar 2018 wordt berekend op basis van de stand van het Financieel jaarverslag van het Rijk en wordt verwerkt in deze 1e suppletoire begroting 2019 van het gemeentefonds. Voor 2018 wordt het accres ten opzichte van de Miljoenennota 2019 met € 147,7 mln. verlaagd. Het totale accres voor 2018 wordt daarmee € 807,1 mln. miljoen. Omdat het boekjaar 2018 reeds is afgesloten wordt de incidentele correctie voor 2018 verwerkt in het begrotingsjaar 2019. Daarnaast wordt de structurele doorwerking van het accres 2018 verwerkt in deze 1e suppletoire begroting 2019 van het gemeentefonds.
5 Aanpassing accres 2019
Het accres 2019 is onderdeel van de normeringssystematiek. Als gevolg van mutaties in de accres relevante uitgaven (ARU) wordt het accres 2019, ten opzichte van de stand Miljoenennota 2019, verhoogd met € 74,3 mln.
6 Afrekening ruimte onder plafond bcf 2018
De ontwikkeling van het BTW compensatiefonds en het bijbehorende plafond leiden conform het Financieel Akkoord Rijk/VNG/IPO met ingang van 2015 tot een toename of afname van de algemene uitkering van de fondsen. Bij Miljoenennota 2019 werd de ruimte onder het plafond voor 2018 geraamd op € 105,9 mln. voor de gemeenten. Bij de definitieve afrekening blijkt deze ruimte te zijn afgenomen met € 66,9 mln. Dit bedrag wordt verrekend met het BTW compensatiefonds.
7 Loon- en prijsbijstelling 2019 algemene uitkering
Dit betreft de loon- en prijsbijstelling voor het jaar 2019 voor de algemene uitkering. Met ingang van 2019 zijn verschillende onderdelen van de integratie-uitkering sociaal domein overgeheveld naar de algemene uitkering. Deze onderdelen genereren in 2018 en 2019 op de gebruikelijke wijze loon- en prijsbijstelling. Daarom wordt een deel van de loon- en prijsbijstelling vanaf 2019 toegevoegd aan de algemene uitkering. Met ingang van 2020 lopen deze onderdelen mee in de grondslag van het accres.
8 Loon- en prijsbijstelling 2019 integratie-uitkeringen
Dit betreft de loon- en prijsbijstelling voor het jaar 2019 voor de integratie-uitkeringen. Dit betreft de verschillende onderdelen van de integratie-uitkering sociaal domein die (nog) niet zijn overgeheveld naar de algemene uitkering. Deze onderdelen genereren op de gebruikelijke wijze loon- en prijsbijstelling.
9 Buurtsportcoaches
Voor de Brede Regeling Combinatiefuncties zijn op 29 juni 2018 de nieuwe bestuurlijke afspraken ondertekend door de Ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Deze nieuwe bestuurlijke afspraken zijn op 1 januari 2019 in werking getreden en zullen lopen tot en met 31 december 2022. Het nieuwe jaarlijkse beschikbare rijksbudget is structureel € 73,3 mln. voor gemeenten. Voor 2019 wordt het budget overgeboekt vanuit de begrotingen van VWS en OCW naar het gemeentefonds.
10 Maatschappelijke begeleiding
Vanwege een wijziging van Wet inburgering ontvangen gemeenten met ingang van 1 oktober 2017 een decentralisatie-uitkering uit het gemeentefonds voor de kosten van de maatschappelijke begeleiding van inburgeringsplichtige asielmigranten en hun gezinsleden. De bijbehorende middelen voor 2019 worden overgeboekt vanuit de begroting van SZW.
11 Regionale opgave Eindhoven
Het Kabinet heeft geld gereserveerd voor het aanpakken van regionale opgaven. Onderdeel daarvan is de Regio Deal Brainport Eindhoven. Deze Regio Deal zet in op een onderscheidend voorzieningenniveau, het aantrekken, opleiden en behouden van technisch talent op alle onderwijsniveaus en het realiseren van innovaties met maatschappelijke impact.
12 Jeugdhulp
Voor het opvangen van knelpunten in de jeugdhulp en de benodigde transformatie heeft het Kabinet in 2019 € 400 mln. beschikbaar gesteld. Voor de jaren 2020 en 2021 is per jaar € 300 mln. beschikbaar gekomen. Daarnaast is op de VWS-begroting in 2019 € 20 mln. beschikbaar gekomen voor het tijdelijk vangnet jeugdautoriteit.
Het beleidsartikel
In onderstaande tabel worden voor de verplichtingen, de uitgaven en de ontvangsten de budgettaire gevolgen van beleid van het gemeentefonds weergegeven. Hiermee worden de integrale uitgaven die samenhangen met de samengestelde beleidsdoelstelling (het nastreven van een adequate omvang van het gemeentefonds en het nastreven van een adequate verdeling van de middelen over de gemeenten) inzichtelijk gemaakt.
|
Ontwerpbegroting 2019 (1) |
Mutaties via NvW, moties en amendementen (2) |
Vastgestelde begroting 2019 (3=1+2) |
Mutaties 1e suppletoire begroting 2019 (4) |
Stand 1e suppletoire begroting 2019 (5=3+4) |
Mutatie 2020 |
Mutatie 2021 |
Mutatie 2022 |
Mutatie 2023 |
||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Verplichtingen |
30.147.959 |
0 |
30.147.959 |
702.045 |
30.850.004 |
665.187 |
640.154 |
315.936 |
312.995 |
|
|
Uitgaven: |
30.147.959 |
0 |
30.147.959 |
1.011.733 |
31.159.692 |
665.187 |
640.154 |
315.936 |
312.995 |
|
|
Waarvan juridisch verplicht |
100% |
100% |
||||||||
|
Opdrachten |
||||||||||
|
1. |
Kosten Financiële- verhoudingswet |
1.711 |
0 |
1.711 |
2.350 |
4.061 |
– 450 |
– 450 |
– 450 |
0 |
|
Bijdragen aan medeoverheden |
||||||||||
|
1. |
Algemene uitkering c.a. en de aanvullende uitkeringen |
24.888.257 |
0 |
24.888.257 |
396.543 |
25.284.800 |
490.099 |
495.248 |
201.012 |
202.569 |
|
2. |
Integratie-uitkeringen |
4.310.733 |
0 |
4.310.733 |
123.431 |
4.434.164 |
122.375 |
114.922 |
110.774 |
105.826 |
|
3. |
Decentralisatie-uitkeringen |
947.258 |
0 |
947.258 |
489.409 |
1.436.667 |
53.163 |
30.434 |
4.600 |
4.600 |
|
Ontvangsten: |
30.147.959 |
0 |
30.147.959 |
1.011.733 |
31.159.692 |
665.187 |
640.154 |
315.936 |
312.995 |
|
Toelichting op de financiële instrumenten
Opdrachten
1. Kosten Financiële-verhoudingswet
Dit betreft het budget dat elk jaar is gereserveerd voor de uitvoering van onderzoeken op het vlak van de omvang en verdeling van het gemeentefonds en het onderhoud van het betaalsysteem.
Bijdragen aan mede overheden
1. Algemene uitkering en de aanvullende uitkeringen
Dit betreft de uitkering aan alle gemeenten, die ten goede komt aan de algemene middelen van de gemeenten. De uitkering is gebaseerd op de artikelen 5 en 6 van de Financiële-verhoudingswet.
2. Integratie-uitkeringen
Dit betreft de uitkering die wordt toegepast als rechtstreekse overheveling van middelen naar de algemene uitkering bezwaarlijk is vanwege de omvang van de herverdeeleffecten. De integratie-uitkering voorziet dan in een geleidelijke overgang naar de algemene uitkering. De uitkering is gebaseerd op artikel 5 lid 2 van de Financiële-verhoudingswet. Een overzicht van de integratie-uitkeringen is opgenomen in bijlage 1.
3. Decentralisatie-uitkeringen
Naast de algemene uitkering en de integratie-uitkering bestaat in het gemeentefonds ook de decentralisatie-uitkering. De verdeling van de decentralisatie-uitkering volgt evenmin als de integratie-uitkering de regels van de verdeling van de algemene uitkering van het gemeentefonds. Anders dan bij de integratie-uitkering, waar de termijn van overheveling naar de algemene uitkering van tevoren vaststaat, ontbreekt bij de decentralisatie-uitkering een dergelijke termijn. Een overzicht van de decentralisatie-uitkeringen is opgenomen in bijlage 2.
Bijlage 1 – Integratie-uitkeringen
|
Omschrijving |
Uitgaven 2019 |
|---|---|
|
Voogdij 18+ |
686 645 |
|
Bescherm wonen |
1 771 397 |
|
Participatie |
1.975.815 |
|
Wijziging betalingsverloop 2018 |
307 |
|
Totaal: |
4.434.164 |
Bijlage 2 – Decentralisatie-uitkeringen
|
Omschrijving |
Uitgaven 2019 |
|---|---|
|
Basisregistratie Grootschalige Topografie |
211 |
|
Beeldende kunst en vormgeving |
13.500 |
|
Beter benutten |
86 |
|
Bevolkingsdaling |
11.245 |
|
Bodemsanering |
53.621 |
|
Bonus beschut werk |
21.000 |
|
BRP centralisering inschrijving vergunninghouders |
4.731 |
|
Buurtsportcoaches |
73.300 |
|
City Deal voedsel |
25 |
|
Correctie Waterschapswegen (Knelpunten verdeelproblematiek) |
3.612 |
|
Dialoog Sinterklaasintocht |
35 |
|
Eindhoven Internationale Knoop XL |
80 |
|
Faciliteitenbesluit |
877 |
|
Geweld hoort nergens thuis |
3.600 |
|
Gezond in de stad |
22.374 |
|
Grensland conferentie Venlo |
30 |
|
Groeiopgave Almere |
7.371 |
|
Herstructurering wsw Oost-Groningen |
3.261 |
|
Implementatie traject 5 sociaal domein |
310 |
|
Jeugd |
21.700 |
|
Jeugdhulp voor kinderen in een AZC |
5.100 |
|
Kansen voor alle kinderen |
85.000 |
|
Kerkenvisies |
3.500 |
|
Koplopergemeenten Cliëntondersteuning |
8.000 |
|
Landelijke voorziening vreemdelingen |
19.100 |
|
Maatschappelijke begeleiding |
32.607 |
|
Maatschappelijke opvang |
385.057 |
|
Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit |
738 |
|
Peel en Maas vangnet |
10 |
|
Pilots logeerzorg |
903 |
|
Programmabureau Sociaal domein |
225 |
|
Regionale opgave Eindhoven |
41.600 |
|
Scholenprogramma Groningen |
8.875 |
|
Slimme Laadpleinen |
248 |
|
Sportakkoorden |
3.715 |
|
Transformatiefonds Sociaal Domein Jeugd |
36.076 |
|
Twinning arbeidsbemiddeling |
61 |
|
Veiligheidshuizen |
7.700 |
|
Verduurzaming basisscholen |
350 |
|
Verhoging taalniveau statushouders |
20.000 |
|
Versterking lokale werkgelegenheid Groningen |
1.900 |
|
Voorkomen van schulden en bestrijding van armoede |
14.225 |
|
Voorschoolse voorziening peuters |
40.000 |
|
Vrouwenopvang |
156.831 |
|
VTH-taken |
46.700 |
|
Vuelta 2020 |
1.000 |
|
Waddenzee werelderfgoed coördinator |
44 |
|
Wijziging betalingsverloop 2018 |
276.133 |
|
Totaal: |
1.436.667 |