Nr. 4 MEMORIE VAN TOELICHTING

Mede naar aanleiding van overleg met uw Kamer zijn in aanvulling op deze regelgeving voor dit fonds de onderstaande punten verwerkt voor de Slotwet.

– Naar aanleiding van de motie van de leden Van Helvert en Van Veldhoven (Kamerstukken II, 2015–2016, 34 475 XII, nr. 12) worden bij alle begrotingsartikelen op het Infrastructuurfonds en Deltafonds groter dan € 1 miljard de begrotingsmutaties boven de € 5 miljoen toegelicht. Dit heeft als praktische uitwerking dat bij de artikelen tussen de € 200 miljoen en € 1 miljard de ondergrens voor technische mutaties ook neerwaarts is bijgesteld. Voor beleidsmatige mutaties was er bij de artikelen van deze omvang reeds sprake van een ondergrens van € 5 miljoen. De norm voor het toelichten van de begrotingsmutaties op het niveau van artikelonderdeel is als volgt:

De toelichting op dit wetsvoorstel is als volgt opgebouwd.

• 1. Allereerst is de begroting(wet)staat voor het Infrastructuurfonds voor het jaar 2018 opgenomen. Deze dient ter autorisatie van de mutaties die op artikelniveau in de verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenramingen worden voorgesteld.

• 2. Daarna is eerst op hoofdlijnen (paragraaf 2.1) inzicht verstrekt in de belangrijkste budgettaire voorstellen die leiden tot wijziging van de begroting. Hiermee kan snel een indruk worden verkregen van de inhoud van dit wetsvoorstel.

• 3. Via de artikelsgewijze toelichting (paragraaf 2.2) worden alle mutaties op het niveau van het artikelonderdeel zichtbaar gemaakt, en waar zinvol en relevant, ook toegelicht. Dit rekening houdend met de norm zoals hierboven is aangegeven.

• 4. Als onderdeel van de artikelsgewijze toelichting is in de verdiepingsbijlage (paragraaf 2.3 deel A) door middel van een meerjarige mutatietabel op artikelonderdeelniveau de aansluiting gemaakt tussen de vorige stand van de begroting en de nu voorgestelde stand. Dit voor de volledige looptijd van het fonds.

• 5. Tenslotte zijn in de verdiepingsbijlage (paragraaf 2.3 deel B) van dit wetsvoorstel de MIRT projecttabellen met de realisatieprojecten alsmede de verkenningen en planuitwerking programma’s opgenomen waarin de begrotingsmutaties op projectniveau zichtbaar zijn gemaakt. Deze MIRT- tabellen zijn in ieder geval voorzien van toelichtingen indien sprake is:

  • – van een wijziging (anders dan door de verwerking van prijsbijstelling) in het taakstellend projectbudget groter dan 10% of meer dan € 10 miljoen;

  • – van een wijziging groter dan 1 jaar in de oplevering van het project.

De per saldo lagere verplichtingen van € 716,8 miljoen in 2018 bestaan voornamelijk uit de volgende projecten waar lagere verplichtingen realisaties zich voordoen:

• – Saldo 2018 Hoofdwegennet, reservering VenR Beleid (– € 38,2 miljoen). De gereserveerde verplichtingenruimte is achteraf niet nodig voor het opstarten van een vervanging en renovatieprogramma.

• – Saldo 2018 Hoofdwegennet Beheer en Onderhoud (– € 14,1 miljoen). De uitgaven voor het onderhoud van de tunnel technische installatie bij het project A4 Delft-Schiedam is met de Miljoenennota 2019 overgeheveld vanuit het projectbudget van A4 Delft-Schiedam naar artikelonderdeel 12.02 Beheer onderhoud en vervanging. De bijbehorende verplichtingen zijn niet goed overgeheveld, waardoor het budget voor 2018 veel te hoog is opgenomen en de jaren 2019 en verder te laag.

• – Uitvoeringsbesluit A12/A15 Ressen-Oudbroeken (– € 433,7 miljoen). Op 16 oktober 2018 is het uitvoeringsbesluit A12-A15 Ressen genomen. Het projectbudget wordt hiermee overgeheveld van het planstudieartikel naar het realisatieartikel, zodat gestart kan worden met het opstarten van de aanbesteding.

• – Saldo 2018 Hoofdwegennet verplichtingen (– € 252,3 miljoen). De verplichtingenrealisatie bij het Hoofdwegennet is € 252,3 miljoen lager dan verwacht. De lagere realisatie komt voornamelijk voor rekening van de projecten A10 Zuidas (– € 47 miljoen) als gevolg van vertraging en verkregen inzichten tijdens de herijkingsfase. A15 Maasvlakte-Vaanplein (– € 22 miljoen) als gevolg van vertraging bij de afbouw van het spoor over de Botlekbrug. A24 Blankenburgverbinding (– € 49 miljoen) als gevolg van de Contract Close van project Blankenburgverbinding welke eind 2017 heeft plaatsgevonden en daarmee is toen ook de (voorlopige) volledige DBFM verplichting vastgelegd. Financial Close heeft eind 2018 plaatsgevonden, de uiteindelijke DBFM verplichting is hierop aangepast. Schiphol-Amsterdam-Almere (– € 17 miljoen) als gevolg van vertraging bij het verplichten van verleggingen Kabels en Leidingen bij het project A9 Badhoevedorp – Holendrecht. Aflossing tunnels (– € 17 miljoen) door bijstelling van het contract van de tunnel de Noord als gevolg van lagere voertuigpassages. A16 Rotterdam (– € 14 miljoen) dit komt doordat de budgettaire DBFM inpassing later plaatsvindt dan oorspronkelijk gepland. Vervanging en Renovatie (– € 8 miljoen) bij de projecten Rijnlandse Boezemwater € 3 miljoen, VIT Zeeburg € 2 miljoen en V&R N3 € 3 miljoen, door het in latere jaren zetten van de risicoreservering. Vervanging Investering Tunnels (€ 2 miljoen) aanbesteding Zeeburgertunnel is verplaatst naar 2019). Stalen Kunstwerken (– € 10 miljoen) A9 Omleiding Badhoevedorp (– € 6 miljoen) door vertraging bij de afwikkeling van nadeelcompensaties en de laatste restwerken. Een klein deel van de sloop van de oude weg is naar 2019 geschoven en vertraging bij de afwikkeling van nadeelcompensaties. A27-A1 Utrecht Eemnes Bunschoten (– € 7 miljoen vertraging bij afwikkeling van nadeelcompensaties). Spoedwet Wegverbreding (– € 10 miljoen lagere realisaties bij de projecten A20 knooppunt Gouwe, A12 Woerden-Gouda en A27/28 Everdingen-Lunetten).

Daartegenover staat de overschrijding van verplichtingenrealisaties op de volgende projecten:

• – Saldo 2018 Hoofdwegen Realisatie (€ 8,1 miljoen). Voor het aangaan van verplichtingen voor het aanleggen van ZOAB op de parallelbanen bij Eemnes is meer verplichtingenbudget benodigd in 2018, in plaats van 2019.

• – Saldo Hoofdwegennet realisatie (€ 8,6 miljoen). In 2018 worden alsnog verplichtingen vastgelegd voor gevelisolatie en overlegging Kabels en Leidingen. Eerder, bij het opstellen van de Najaarsnota bijlage werd er nog van uitgegaan dat de opdrachtverstrekking niet meer in 2018 zou plaatsvinden (A7 ZRG Fase2).

• – Saldo 2018 Hoofdwegennet Realisatie, N14 Vlietlanden (€ 15,8 miljoen). De overeenkomst met de provincie Zuid-Holland voor de uitvoering is alsnog in 2018 ondertekend waardoor er alsnog in 2018 verplichtingen ruimte benodigd was.

• – Saldo 2018 Hoofdwegennet Geïntegreerde Contractvormen (€ 28,7 miljoen). In 2018 worden meer werkzaamheden omtrent basisovereenkomstspoorverbinding Botlekbrug opgedragen dan bij Najaarsnota werd verwacht. Verwachting was dat die verplichtingen in 2019 gecontracteerd werden.

• – Stelselimplementatie vrachtwagenheffing (€ 6,8 miljoen). In verband met het aangaan van een contract in 2018 in het kader van de stelselimplementatie.

• – Saldo 2018 Hoofdwegennet Realisatie (€ 5,1 miljoen) het verwerven van vastgoed verloopt voorspoediger dan gepland, daarnaast kan het monitoringsplan grondwater Ring Utrecht in 2018 worden verplicht.

• – Verplichtingen Hoofdwegennet (€ 29,9 miljoen). De verplichtingen zijn bestemd voor de Wantijbrug en Heinenoord.

• – Saldo 2018 Hoofdwegennet (€ 36,3 miljoen). De overschrijding van deze verplichtingenrealisatie betreft onder meer de verlegging van Kabels en Leidingen. Verder betreft het nadeelcompensaties en wordt er in 2018 meer vastgoed aangekocht dan verwacht.

12.03.01 Realisatie

In 2018 is bij Hoofdwegennet Realisatie (€ 22,1 miljoen) meer gerealiseerd dan bij Najaarsnota verwacht. Deze overschrijding komt voornamelijk door de hogere uitgaven bij het project Rijnlandroute (€ 23 miljoen). Met de provincie Zuid-Holland (uitvoerder van het project) is in november overeengekomen welke meerjarige mijlpalen behaald moeten zijn alvorens gedeclareerd kan worden. Dit had tot gevolg dat declaratie over 2018 hoger werd dan in augustus gepland. Bij een aantal projecten zijn de uitgaven hoger als gevolg van meer vastgoed aankopen. Te noemen zijn de projecten A12/A15 Ressen (+€ 5 miljoen), A12/A17 Ring Utrecht (€ 5,1 miljoen), A16 Rotterdam (€ 4,5 miljoen). Bij het project A9 Badhoevedorp is (€ 2,8 miljoen) meer uitgegeven doordat de werkzaamheden aan het Ringvaart aquaduct aan dit project zijn toegevoegd. De lagere uitgaven komen voor bij de projecten Houten-Hooipolder (€ 1,8 miljoen) door minder kosten verlegging van kabels en leidingen, A10 Zuidas Knopen (€ 4,8 miljoen) door herijking van het contract, N14 Vlietlanden (€ 2 miljoen) omdat een deel van het werk nog niet gedeclareerd is en vertraging van de laatste projecten Beter Benutten (€ 2,8 miljoen). Tot slot Schiphol Amsterdam-Almere omdat een aantal declaraties te laat ontvangen zijn (€ 11,1 miljoen).

• – In 2018 zijn er minder ontvangsten gerealiseerd dan verwacht met name doordat in 2018 in totaal € 7,7 miljoen minder ontvangen is dan bij Najaarsnota werd voorzien. Dit is voornamelijk veroorzaakt door het project A9 Badhoevedorp (– € 14,6 miljoen). De provincie Noord-Holland en de Vervoersregio hebben hun bijdragen niet betaald omdat er onduidelijkheid is over het indexeren van hun financiële bijdragen. N33 Assen Zuidbroek (– € 3,5 miljoen) waar de grondverkoop Veendam is vertraagd. Daarnaast zijn er hogere ontvangsten gerealiseerd als gevolg van extra EU-subsidie bij het project Praktijkproef Amsterdam (€ 1,6 miljoen), de verkoop van vastgoed bij de projecten A4 Burgerveen-Leiden (€ 1,7 miljoen) A4 Dinteloord-Bergen op Zoom (€ 0,8 miljoen) N18 Varsseveld (€ 2,0 miljoen) en A1/A6/A9 Schiphol Amsterdam-Almere (€ 4,6 miljoen).

• – Saldo 2018 Hoofdwegennet VenR, van de geraamde ontvangsten is per saldo € 0,8 miljoen euro minder binnengekomen. Dit wordt onder meer veroorzaakt door inkoop vastgoed Rijnlandroute (€ 1 miljoen), A15 Papendrecht Sliedrecht (€ 1,3 miljoen) en Innovatie A58 (€ 0,7 miljoen).

De per saldo lagere verplichtingen in 2018 bestaan voornamelijk uit de volgende projecten:

• – Programma behandelen en opstellen (€ 30,7 miljoen), Geluidssanering spoor (€ 3,8 miljoen), Niet Actief Beveiligde Overwegen (€ 3,7 miljoen), Studie- innovatie (€ 1,2 miljoen) en Vleuten- Geldermalsen (1,6 miljoen): Door vertraging in de voorbereidingswerkzaamheden, is in 2018 geen subsidiebeschikking meer uitgegeven.

Hiertegenover staan hogere verplichtingen van de volgende projecten:

• – Beheer, Onderhoud en Vervanging (€ 10 miljoen): Voor het vastleggen van de beschikking voor het Beheer, Onderhoud en Vervanging 2019, is meer verplichtingenruimte benodigd dan eerder was voorzien.

• – Prestatieverbetering HSL-zuid (€ 10,2 miljoen): dit betreft het vastleggen en betalen van de opdracht aan Infraspeed in het kader van de Voltage Change Over (spanningssluis HSL) en het Testlab HSL-Zuid ten behoeve van Baan-Trein-Integratie (BTI)-testen ERTMS.

• – Geluidsmaatregen hsl- Zuid (€ 1,3 miljoen): dit betreft een opdracht aan Infraspeed ten behoeve van de eerste fase geluidsmaatregelen HSL-Zuid.

De per saldo lagere verplichtingen in 2018 hebben met name betrekking op het volgende:

• – Programma Vervanging en Renovatie (€ 81,1 miljoen): de gereserveerde verplichtingenruimte is achteraf in 2018 niet nodig gebleken voor het opstarten van het VenR-programma.

• – Project Zeetoegang IJmond (€ 10,6 miljoen): er is nog geen definitieve overeenstemming inzake een aantal contractwijzigingen waardoor er minder verplichtingen zijn aangegaan in 2018. Het betreft hier onder andere contractwijzigingen die toezien op het aanpassen van eisen aan de geleidewerken, het doorvoeren van verbeteringen in bediening en besturing, en aanscherping van de eisen aan corrosiebestendigheid.

De hogere kasuitgaven worden met name veroorzaakt door de volgende VenR-projecten:

• – Damwanden Eemskanaal (€ 5,3 miljoen): bij Najaarsnota was als gevolg van gemaakte ontwerpfouten bij de voorbereiding een bijstelling in zowel het uitvoerings- als betalingsschema noodzakelijk en is het budget 2018 naar beneden bijgesteld. Uiteindelijk is het toch mogelijk gebleken om meer te realiseren dan bij Najaarsnota verwacht.

• – Waalbrug Nijmegen (€ 2,1 miljoen): voor de aanpak van Chroom VI en ten behoeve van Voorstellen tot Wijziging zijn hogere uitgaven nodig gebleken.

Daartegenover staan lagere kasuitgaven op het volgende:.

• – VenR-project Bediening op Afstand Friesland (€ 3,2 miljoen): de ombouw van de Prinses Margriet Sluis en Brug is vertraagd doordat niet tijdig kon worden gestart met graafwerkzaamheden als gevolg van een ontbrekende vergunning.

• – Reservering planfase VenR projecten (€ 0,8 mln.): de opdracht voor de planfase van het VenR project Bediening en Besturing Brabantse kanalen is later dan verwacht.

Het nadelig saldo wordt in 2019 op dit artikelonderdeel in mindering gebracht, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

De Slotwet 2018 laat een voordelig saldo zien van per saldo € 5,1 miljoen. De lagere uitgaven worden met name veroorzaakt door de projecten:

• – Lemmer-Delfzijl (€ 3,1 miljoen): er is sprake van uitstel in de beschikking Brug Burgum waarbij de geplande betaling is doorgeschoven naar 2019.

• – Vaarwel Meppel-Ramspol (€ 1,4 miljoen): diverse activiteiten in verschillende contractwijzigingen zijn niet meer in 2018 betaalbaar gesteld.

• – Toekomstvisie Waal (€ 1,3 miljoen): dit is het gevolg van het verschuiven van de grondaankopen, het later betalen aan de provincie Gelderland ten behoeve van de samenwerkingsovereenkomst en lagere uitgaven aan de integrale uitbesteding.

Daartegenover staan hogere kasuitgaven op het project Nieuwe Sluis Terneuzen (€ 4,6 miljoen), waar een overeenstemming is bereikt met de opdrachtgever over het doorberekenen van de staalprijzen.

Het voordelig saldo wordt met name veroorzaakt door de projecten:

• – Zeetoegang IJmond (€ 3,4 miljoen): de werkzaamheden van het baggeren van de vaargeul zijn vertraagd, het Voorstel tot Wijziging van de ontwerpkosten is niet overeengekomen en betaald, en er is sprake van lagere uitgaven op secundaire inkopen en inhuur.

• – Sluis Eefde (€ 1,9 miljoen): er zijn een aantal betalingen doorgeschoven naar 2019, waaronder € 1,2 miljoen aan betalingen voor de Voorstellen tot Wijziging inkassing en € 0,7 miljoen aan andere Voorstellen tot Wijziging die niet meer in 2018 met de opdrachtnemer zijn afgesloten.

Het voordelig saldo wordt in 2019 op dit artikelonderdeel toegevoegd, zodat de omvang van de budgetten meerjarig ongewijzigd blijft.

De per saldo lagere verplichtingen in 2018 (€ 52,9 miljoen) hebben met name betrekking op de volgende projecten:

• – Zuidasdok (– € 46,6 miljoen): De lagere verplichtingen bij Zuidasdok zijn een gevolg van de herijkingsfase. Tijdens deze herijkingsfase is onder meer gebleken dat het project complexer is dan vooraf werd verwacht, waardoor de herijkingsfase een langere doorlooptijd heeft. Dit heeft ook consequenties gehad voor de uitputting 2018, waardoor er minder is verplicht dan verwacht.

• – ERTMS(€ 16,6 miljoen): door het verschuiven van de programmabeslissing naar 2019, vindt de uitvoering en betaling van bepaalde activiteiten/projecten later plaats.

Hiertegenover staan hogere verplichtingen van € 10,1 miljoen, dit heeft o.a. te maken met de volgende projecten:

• – Programma Hoogfrequent Spoorvervoer (6,5 miljoen): Het project PHS Eindhoven gaat naar realisatie. Hiervoor worden de gereserveerde budgetten vanuit planuitwerking overgeboekt naar realisatie.

• – ERTMS (€ 2,6 miljoen): Het betreft een overboeking vanuit HXII vanwege een lagere apparaatsuitgaven ERTMS dan begroot, zodat het meerjarige ERTMS-budget in lijn wordt gebracht met de geprognosticeerde apparaatsuitgaven ERTMS in 2019 en verder.

• – Saldo 2018 Zuidas DOK (€ 1 miljoen): voor het aangaan van verplichtingen voor werken ten behoeve van de uitvoering is 1 miljoen meer verplichtingenbudget benodigd.