Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 11 juni 2019
In de procedurevergadering van de vaste commissie voor Infrastructuur en Waterstaat van 20 februari 2019 is gesproken over het bericht «Verdubbeling snelweglopers in 5 jaar tijd» (De Telegraaf, 19 februari 2019). De commissie heeft verzocht om een rapportage met cijfers over dit verschijnsel. Met deze brief wil ik uw Kamer informeren over de gegevens die hierover bij Rijkswaterstaat beschikbaar zijn.
Snelweglopers: cijfers en achtergrond
In 2018 kreeg Rijkswaterstaat ongeveer 3200 meldingen binnen over zogenaamde snelweglopers. Het gaat hierbij niet alleen om wandelaars maar ook om personen die fietsend, met invalidevoertuigen of met scootmobielen op of langs de snelweg werden gezien. Dat is aanzienlijk meer dan in 2014, toen Rijkswaterstaat 1400 meldingen binnenkreeg.
Onderstaand geef ik een overzicht van het aantal unieke meldingen1 sinds 2014:
– 2014: 1396
– 2015: 1684
– 2016: 2150
– 2017: 2683
– 2018: 3170, meeste meldingen in juli (380)
– 2019 (t/m maart): 819
Bron: UDLS, het Uniform Droog Logging Systeem, dat bij Rijkswaterstaat wordt gebruikt voor het vastleggen van binnengekomen meldingen.
Het gestegen aantal meldingen geeft geen uitsluitsel over de vraag of het aantal snelweglopers ook daadwerkelijk is gestegen. Meldingen worden steeds beter geregistreerd in het meldingssysteem UDLS en ook wordt Rijkswaterstaat beter gevonden via sociale media en de landelijke informatielijn. Dat verklaart waarschijnlijk een deel van het gestegen aantal meldingen.
Het aantal ongevallen met snelweglopers wordt bijgehouden in een andere database: BRON. Daarin worden ook politiegegevens gebruikt. Uit de BRON-cijfers blijkt geen lineaire stijging in het aantal ongevallen met snelweglopers ten opzichte van 2014, ondanks de toename in het aantal meldingen. In 2014, 2015, 2016 en 2017 hebben snelweglopers tot respectievelijk twintig, acht, zeven en vijftien ongevallen geleid. Voor het jaar 2018 komen de (voorlopige) cijfers medio juli 2019 beschikbaar. Ik blijf de cijfers nauwgezet volgen en ter voorkoming van snelweglopers blijven we weggebruikers waarschuwen door borden en andere communicatiemiddelen, zoals sociale media.
Wat doet Rijkswaterstaat na een melding?
Wanneer er bij Rijkswaterstaat een melding binnenkomt, of de wegverkeersleiders in de verkeerscentrale zien op de camera’s dat er een persoon op de snelweg loopt, dan zorgt Rijkswaterstaat ervoor dat zo snel mogelijk een weginspecteur ter plaatse is om de veiligheid op en rond de weg te waarborgen. Ook wordt direct de politie ingeschakeld. Mocht het nodig zijn, wordt een tijdelijke snelheidsbeperking gehanteerd of wordt een rood kruis geactiveerd op de matrixborden.
Rijkswaterstaat treft overigens niet altijd een snelwegloper aan na een melding; in sommige gevallen heeft de betreffende persoon inmiddels weer de snelweg verlaten of het gaat om een valse melding.
Waarom lopen mensen langs de snelweg?
Rijkswaterstaat registreert alleen de meldingen en niet de reden waarom mensen zich langs de snelweg begeven. Op basis van de observaties van onze weginspecteurs, weten we wel dat het vaak gaat om:
– mensen die zonder benzine staan en op zoek zijn naar een tankstation;
– lifters;
– verwarde mensen;
– personen onder invloed van alcohol;
– voetgangers/fietsers die door hun navigatiesysteem naar de snelweg zijn geleid;
– chauffeurs die op de vluchtstrook parkeren om een aan de snelweg gelegen supermarkt te bezoeken.
Tot slot
Rijkswaterstaat blijft mensen attenderen op het gevaar van lopen langs de weg vanwege de hoge snelheid van het verkeer en de slechte zichtbaarheid van een persoon langs de snelweg. In geval van nood moet een weggebruiker te allen tijde een veilige plek achter de vangrail zoeken en daar wachten op hulp. Weggebruikers die een wandelaar, fietser of scootmobiel langs de snelweg zien, wordt geadviseerd altijd de eigen veiligheid in de gaten te houden en 0800–8002 of 112 te bellen.
De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, C. van Nieuwenhuizen Wijbenga