Nr. 19 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 april 2019

I Afgedane moties en toezeggingen

In bijlage 1 bij deze brief vindt u een overzicht van de moties en toezeggingen die zijn afgedaan dan wel afgehandeld en die mijns inziens geen nadere toelichting behoeven.

Tariefmaatregel partneralimentatie

Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel Belastingplan 2019 heb ik toegezegd nogmaals met de Raad voor de rechtspraak en de Expertgroep Alimentatienormen het gesprek aan te gaan over de gevolgen voor de rechtspraak van de tariefmaatregel voor grondslagverminderende posten voor wat betreft de aftrek van partneralimentatie.1 In dit gesprek is bevestigd hetgeen ik eerder met uw Kamer heb gedeeld.2 De expertgroep zal vanaf 2020, het jaar waarin voornoemde tariefmaatregel voor partneralimentatie ingaat, bij de jaarlijkse vaststelling van de alimentatienormen – zoals dat standaard gebeurt – de relevante fiscale wijzigingen meenemen. Dat geldt dus ook voor de wijzigingen met betrekking tot het aftrektarief. Voor reeds vastgestelde partneralimentatie geldt dat bij wijziging van omstandigheden een verzoek tot herziening kan worden ingediend. In het algemeen kunnen fiscale wijzigingen aanleiding geven tot een herziening. Bij een herziening worden echter alle aspecten die meewegen bij de vaststelling van de wettelijke maatstaven behoefte en draagkracht opnieuw bezien inclusief aspecten buiten de fiscaliteit. Herziening is derhalve afhankelijk van de feiten en omstandigheden van het geval en betreft maatwerk. Standaardrekenregels voor bijvoorbeeld alleen de onderhavige tariefmaatregel doen geen recht aan een dergelijke integrale heroverweging. Wel heeft de expertgroep aangegeven in de komende voorjaarsvergadering het onderwerp te agenderen om te bezien of tot een aanbeveling kan worden gekomen hoe in het laatste kwartaal van dit jaar al rekening kan worden gehouden met de wijziging die per 1 januari 2020 ingaat.

Verder zijn zowel de Raad voor de rechtspraak als de Expertgroep Alimentatienormen van mening dat weliswaar herzieningsverzoeken te verwachten zijn, maar dat hierbij geen grote toename in werklast voor de rechtspraak te verwachten is. In de praktijk wordt een groot deel van dergelijke verzoeken zonder tussenkomst van de rechter afgedaan, bijvoorbeeld via een mediator. In lijn met eerdere wijzigingen op fiscaal terrein, zoals bijvoorbeeld de belastingherziening 2001, of op niet-fiscaal terrein is hooguit een tijdelijke toename in zaken te verwachten. Dit wordt niet als problematisch gezien.

Onderstaande grafiek laat de ontwikkeling zien van het aantal gerechtelijke procedures inzake partneralimentatie over de periode 1998–2018.

Verhoging maximale vrijwilligersvergoeding

Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel pakket Belastingplan 2019 op 14 november 2018 heb ik het lid Omtzigt toegezegd3 de maximale vrijwilligersvergoeding per uur te verhogen van € 4,50 naar € 5,00. Ik kan uw Kamer mededelen dat deze verhoging inmiddels heeft plaatsgevonden. In deze lijn is ook de maximale vrijwilligersvergoeding voor vrijwilligers jonger dan 22 jaar verhoogd van € 2,50 per uur naar € 2,75 per uur. De nieuwe uurvergoedingen zijn gepubliceerd in het Handboek Loonheffingen 2019. De geraamde extra kosten van de verhoging van de (maximale) onbelaste bedragen per uur waren beperkt4, waardoor geen aanvullende dekking nodig was.

Informatie over fiscale regelingen voor expats in ons omringende landen

In de antwoorden die zijn opgenomen in het verslag van het schriftelijk overleg over de kabinetsreactie evaluatie 30%-regeling5 van 9 juli 2018 heb ik aangegeven dat een enkele vraag betrekking heeft op de werking van de met de 30%-regeling vergelijkbare regelingen in het buitenland, in het bijzonder in de ons omringende landen. Omdat het daarbij gaat om zeer specifieke informatie die niet gemakkelijk uit openbare bronnen kan worden afgeleid, zijn de betreffende landen benaderd met het verzoek om mij, waar mogelijk, van de door uw Kamer gevraagde informatie te voorzien. Inmiddels heb ik van alle landen een reactie ontvangen.

De leden van de fractie van D66 hebben gevraagd wat in de vergeleken landen de argumentatie was voor het vaststellen van de duur van de vergelijkbare regeling op vijf jaar. Luxemburg geeft aan dat de reden om de duur op vijf jaar te stellen niet volgt uit de parlementaire geschiedenis. Oostenrijk laat weten dat vijf jaar volgens de Oostenrijkse experts de gepaste periode is. Frankrijk heeft in reactie op de vraag laten weten dat het de duur van de fiscale faciliteit heeft verlengd tot acht jaar om aantrekkelijker te zijn voor de doelgroep. De regeling van het Verenigd Koninkrijk is eigenlijk niet vergelijkbaar met de Nederlandse forfaitaire regeling en kent ook geen vijfjaarstermijn. Het Verenigd Koninkrijk geeft aan dat het doel van zijn regeling is om aantrekkelijker te zijn voor mensen die daar komen om daar een periode te werken en verblijven en de intentie hebben op termijn weer te vertrekken. Italië geeft aan destijds voor vijf jaar te hebben gekozen, omdat die termijn lang genoeg is om aantrekkelijk te zijn voor de doelgroep en niet zodanig lang is dat het Italië te veel geld zou kosten. Zwitserland laat weten dat normaliter na een periode van vijf jaar niet meer wordt voldaan aan het vereiste van tijdelijke detachering. Ierland geeft aan dat voor de periode van vijf jaar is gekozen voor beslissingnemers. Het gaat om mensen die (tijdelijk) naar Ierland worden gezonden om projecten op te zetten en kennis en vaardigheden over te dragen en die daarna weer uit Ierland vertrekken. Ierland licht nog toe dat bij de herbeoordeling van de regeling een aantal andere Europese landen ook een regeling van vijf jaar kende. Denemarken antwoordt dat oorspronkelijk is gestart met een fiscale regeling voor een periode van drie jaar om buitenlandse onderzoekers en goedbetaalde werknemers aan te trekken om tijdelijk sleutelposities in Denemarken te vervullen. In 2011 is om de internationale positie van Denemarken te verbeteren en de economische groei te bevorderen de periode verlengd tot vijf jaar. In 2018 heeft Denemarken de maximumperiode verlengd tot zeven jaar om Deense bedrijven en onderzoeksinstellingen meer mogelijkheid te bieden om buitenlandse onderzoekers en goedbetaalde werknemers aan te trekken en vast te houden.

De leden van de fractie van D66 hebben voorts gevraagd wat de gemiddelde duur van het tijdelijke verblijf is in deze landen en of deze afwijkt van de gemiddelde duur in Nederland. De meeste landen hebben aangeven dat informatie over de gemiddelde duur van het tijdelijke verblijf niet beschikbaar is. Voor Nederland kan worden gewezen op de constatering in de evaluatie door Dialogic dat de regeling in ruim 80% van de gevallen gemiddeld niet langer dan vijf jaar wordt gebruikt en dat van de circa 20% van de gebruikers die de 30%-regeling langer dan vijf jaar gebruikt, een substantieel aandeel zich niet tijdelijk, maar structureel of zeer langdurig in Nederland vestigt. Alleen Denemarken en Frankrijk geven aan voldoende specifieke informatie te hebben over de gemiddelde duur van het tijdelijke verblijf. Denemarken laat weten dat voor de buitenlandse werknemers waarop de fiscale regeling in 2016 wel maar in 2017 niet van toepassing was, de gemiddelde verblijfsduur circa 3,4 jaar was. Onderzoekers waren er gemiddeld 3,1 jaar en de goedbetaalde werknemers 3,6 jaar. Frankrijk geeft aan dat de fiscale faciliteit in 39,8% van de gevallen slechts één jaar wordt gebruikt, in 19,3% van de gevallen wordt gebruikt voor twee achtereenvolgende jaren, in 15,9% van de gevallen voor drie achtereenvolgende jaren, in 11,4% van de gevallen voor vier achtereenvolgende jaren en in 13,6% van de gevallen voor vijf achtereenvolgende jaren.

Compensatie (ex-)ondernemers Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004

Naar aanleiding van een motie van het lid Omtzigt c.s.6 is in het Belastingplan 2019 (Kamerstuk 35 026) een compensatieregeling opgenomen voor belanghebbenden die toeslag moesten terugbetalen omdat de lening die zij op grond van het Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (Bbz 2004) van de gemeente ontvingen, in de berekeningsjaren 2014, 2015 of 2016 werd omgezet in een «bedrag om niet» (ook wel aangeduid als de «problematiek van het papieren inkomen»). Deze compensatieregeling is per 1 januari 2019 van kracht geworden. Volgens de meest recente gegevens hebben tot nu toe 148 (ex-)ondernemers zich bij de Belastingdienst/Toeslagen gemeld met een beroep op deze compensatieregeling

Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel pakket Belastingplan 2019 heeft uw Kamer haar tevredenheid uitgesproken over de compensatieregeling, maar ook twijfels geuit of deze regeling soelaas zou bieden aan (ex-)ondernemers die in de periode 2014–2016 als gevolg van deze problematiek in de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp) zijn terecht gekomen.7 Ik heb uw Kamer toegezegd hierover met de Nationale ombudsman in contact te treden.8 Een gesprek met de betrokken medewerkers van de Nationale ombudsman heeft inmiddels plaatsgevonden. Hierbij informeer ik uw Kamer over de belangrijkste uitkomsten van het gesprek. Zo is de Nationale ombudsman tevreden dat er een compensatieregeling is getroffen. Er zijn hem geen signalen bekend dat (ex-)ondernemers als gevolg van de Bbz-problematiek in de Wsnp terechtgekomen zijn. In ieder geval zijn er geen (ex-)ondernemers die zich met deze klacht bij de Nationale ombudsman hebben gemeld. Voorts acht de Nationale ombudsman het niet aannemelijk dat er in de periode 2014–2016 (veel) ondernemers in de Wsnp zijn beland als gevolg van de Bbz-problematiek en het moeten terugbetalen van te veel ontvangen toeslagen. Tot slot werd van de kant van de Nationale ombudsman nog opgemerkt dat mogelijkerwijs veel gedupeerde (ex) Bbz-ondernemers al door gemeenten via de bijzondere bijstand zijn geholpen bij het terugbetalen van toeslagschulden.

IFRS 16, fiscale winstbepaling, goed koopmansgebruik en earningsstrippingmaatregel

Reële coöperaties

Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel Wet inhoudingsplicht houdstercoöperatie en uitbreiding inhoudingsvrijstelling (Kamerstuk 34 788) heb ik op 6 november 2017 onder meer toegezegd om uw Kamer te informeren of er zich bij de Belastingdienst reële coöperaties hebben gemeld die worden geraakt door de maatregelen uit dat wetsvoorstel.15 De Belastingdienst heeft hierover tot op heden geen meldingen ontvangen.16 Aangezien de in dat wetsvoorstel opgenomen maatregelen inmiddels ruim een jaar van kracht zijn, ga ik ervan uit dat deze toezegging hiermee als afgedaan kan worden beschouwd.

Liquidatieverliesregeling

Rulingbeleid

Op 22 november 2018 heb ik uw Kamer een brief gestuurd over de vernieuwde rulingpraktijk.20 Met die brief heb ik voldaan aan de toezegging21 die ik heb gedaan tijdens de behandeling van het pakket Belastingplan 2019 om in november een brief te sturen over de rulingpraktijk. In die brief heb ik aangekondigd dat ik het concept «economische nexus» introduceer waaraan belastingplichtigen die een ruling met een internationaal karakter aanvragen moeten voldoen.22 Dit is een ophoging van de minimale substance-eisen die ik heb aangekondigd in mijn brief van 23 februari 2018 en is daardoor zwaarder, effectiever en beter gericht op de specifieke omstandigheden van het geval.23 Hiermee doe ik ook recht aan de door uw Kamer aangenomen motie waarin wordt gevraagd om de substance-eisen afhankelijk te maken van de omvang en inhoud van de activiteiten van de onderneming die om een ruling vraagt.24 In dezelfde brief over de vernieuwde rulingpraktijk heb ik aangekondigd dat de reikwijdte van de rulings waarop het jaarverslag betrekking heeft wordt verbreed doordat de reikwijdte zal zien op álle rulings met een internationaal karakter en niet alleen op APA’s25 en ATR’s26. Dat jaarverslag zal niet alleen bestuurlijke informatie bevatten, maar in dat jaarverslag zal ook worden ingegaan op belangrijke vragen die dat jaar in de uitvoering zijn beantwoord zodat deze breed bekend worden gemaakt. Hierbij zal extra aandacht worden geschonken aan het publiceren van casussen die zijn voorgelegd maar waarbij geen ruling is gegeven. Daarnaast heb ik aangekondigd dat per ruling een geanonimiseerde samenvatting zal worden gepubliceerd. Deze samenvattingen zullen vanzelfsprekend meer openheid geven over de begrippen en concepten in de rulingpraktijk. Bovendien zullen de begrippen en concepten die onderdeel zijn van de vernieuwde rulingpraktijk in beleidsregels worden vastgelegd die voor iedereen toegankelijk zijn. Mijn ambitie is dat deze beleidsregels uiterlijk 1 juli 2019 gepubliceerd zijn. Hiermee doe ik recht aan de door uw Kamer aangenomen motie waarin wordt gevraagd meer inzicht te geven in begrippen of concepten uit de rulingpraktijk.27

Lopende verzoeken om zekerheid (rulingbeleid)

Tijdens de behandeling van het implementatiewetsvoorstel ATAD1 heb ik uw Kamer toegezegd dat – vooruitlopend op de wijziging van artikel 2d van de Uitvoeringsbeschikking vennootschapsbelasting 1971 en artikel 1bis van de Uitvoeringsbeschikking dividendbelasting 1965 – de Belastingdienst de in 2018 lopende verzoeken om zekerheid vooraf al zal beoordelen met inachtneming van de (per 1 januari 2019 in de genoemde artikelen op te nemen) mogelijkheid om op andere wijze aannemelijk te maken dat sprake is van geldige zakelijke redenen.28 De Belastingdienst heeft langs deze lijnen gehandeld. Het kalenderjaar 2018 is inmiddels verstreken en hiermee kan deze toezegging als afgedaan worden beschouwd.

Brexit

Naar aanleiding van een Algemeen Overleg (AO) over de Europese Raad (Handelingen II 2016/17, nr. 70, item 8) hebben de leden Leijten en Van Den Hul de regering door middel van een motie verzocht om zich in te spannen voor bindende afspraken tussen het Verenigd Koninkrijk (VK) en de Europese Unie om belastingontwijking te voorkomen.29 In dat kader zijn er specifieke paragrafen in het conceptterugtrekkingsakkoord30 opgenomen waarin het VK zich verplicht om de in de EU overeengekomen antimisbruikmaatregelen en (fiscale) informatie-uitwisselingsafspraken ook na de Brexit te zullen blijven toepassen. Op dit moment is het onduidelijk of dit akkoord ook uiteindelijk aangenomen zal worden. Mochten er in de toekomst soortgelijke onderhandelingen over bindende afspraken tussen de EU en het VK opkomen dan zal de regering deze motie ter harte nemen.

Jaaraangifte btw

Tijdens de behandeling van het pakket Belastingplan 2019 op 15 november 2018 (Handelingen II 2018/19, nr. 24, item 13) heeft uw Kamer een motie aangenomen van het lid Lodders31 c.s. waarin het kabinet wordt verzocht om de jaaraangifte voor kleine ondernemers, zijnde natuurlijke personen en samenwerkingsverbanden van uitsluitend natuurlijke personen, te handhaven. Dit zal ik doen. Voorts merk ik op dat de jaaraangifte uitvoeringsbeleid is van de Belastingdienst. Dit beleid is gepubliceerd op de website van de Belastingdienst. De motie zal worden overgenomen door handhaving van het huidige uitvoeringsbeleid met betrekking tot de jaaraangifte voor natuurlijke personen en samenwerkingsverbanden van natuurlijke personen. De aangekondigde afschaffing van de jaaraangifte per 2020, zoals verwoord in de memorie van toelichting,32 zal worden beperkt tot rechtspersonen.

Onderwijsvrijstelling btw

De wens is geuit om toelatingsexamens in het beroepsonderwijs te betrekken in een vrijstelling in de omzetbelasting (btw).33 In de brief van 5 april 2018 heb ik opgemerkt dat ik welwillend tegenover het idee sta om toelatingsexamens die toegang geven tot vrijgesteld onderwijs en tussentijdse examens in het kader van datzelfde onderwijs vrij te stellen van de btw onder dezelfde voorwaarden die gelden voor examens ter afsluiting van vrijgesteld onderwijs.34 Het Uitvoeringsbesluit omzetbelasting 1968 is daarom in die zin aangepast met ingang van 1 januari 2019.

Aanpak knelpunten bij de import van gebruikte voertuigen

In mijn brief «Evaluatie Wet uitwerking Autobrief II en parallelimport in relatie tot de BPM»35 van 5 juli 2018 heb ik uw Kamer geïnformeerd over de knelpunten die zich voordoen bij de import van gebruikte voertuigen (parallelimport) in relatie tot de Nederlandse belasting van personenauto’s en motorrijwielen (BPM). Tevens heb ik in deze brief toegezegd om de genoemde oplossingsrichtingen verder uit te werken. Deze oplossingsrichting heb ik ondertussen uitgewerkt in mijn brief «Aanpak van knelpunten bij de import van gebruikte voertuigen»36 van 31 januari 2019.

Ontwikkeling (elektrische) automarkt

Voorts heb ik uw Kamer toegezegd37 de ontwikkelingen op de elektrische automarkt nauwgezet te volgen en uw Kamer daarover te informeren. In de beantwoording van het verslag van een schriftelijk overleg inzake autobelastingen38 en het AO Autogerelateerde belastingen39 ben ik uitgebreid ingegaan op de beschikbaarheid en levertijd van elektrische auto’s alsmede de export van elektrische voertuigen. Ik vertrouw erop uw Kamer daarmee voldoende duidelijkheid te hebben verschaft. Uiteraard blijf ik op de hoogte van de ontwikkelingen op de (elektrische) automarkt en informeer ik uw Kamer daaromtrent indien nodig.

Bedrijfsopvolgingsregeling

Met terugwerkende kracht tot en met 1 juli 2016 is in de wet geregeld dat indirecte aandelenbelangen van minder dan vijf procent niet kwalificeren als ondernemingsvermogen voor onder meer de toepassing van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) in de schenk- en erfbelasting. Hiermee is de wetgeving aangepast aan de wijze waarop de Belastingdienst de BOR uitlegde en toepaste tot aan het arrest van de Hoge Raad van 22 april 2016.40 Naar aanleiding van de toezegging van mijn ambtsvoorganger kan ik uw Kamer informeren dat de Belastingdienst geen aanwijzingen heeft dat er zich als gevolg van de wetswijziging problemen hebben voorgedaan met betrekking tot de continuïteit van bedrijven door de heffing van schenk- en erfbelasting. Daarmee beschouw ik deze toezegging als afgedaan.

Aansprakelijkheid van begunstigden

In het wetsvoorstel Overige fiscale maatregelen 2019 (Kamerstuk 35 027) is de aansprakelijkheid van begunstigden geïntroduceerd. Tijdens de parlementaire behandeling van dit wetsvoorstel heb ik toegezegd om in de Leidraad Invordering 2008 aanvullende regels op te nemen in geval van samenlopende aanspraken, voor zover deze gevallen nog niet toegelicht zijn in de memorie van toelichting.41 Uit nader onderzoek door de Belastingdienst is echter gebleken dat er geen andere samenlopende aanspraken dan die genoemd in de memorie van toelichting worden voorzien. De Leidraad Invordering 2008 is daarom niet gewijzigd. Wel is er een toelichting op dit onderdeel opgenomen in het Besluit van 6 december 2018 tot wijziging van de Leidraad Invordering 2008.42 Mocht de praktijk uitwijzen dat er toch nog nieuwe samenlopende aanspraken voorkomen, dan zal de Leidraad Invordering 2008 alsnog worden aangepast.

Bekendmaking belastingaanslagen

In het wetsvoorstel Overige fiscale maatregelen 2019 (Kamerstuk 35 027) is een alternatieve wijze van bekendmaking van belastingaanslagen geïntroduceerd. Tijdens de parlementaire behandeling van dit wetsvoorstel heb ik toegezegd om de factoren die een rol spelen bij de keuze tussen de klassieke wijze van bekendmaking en de (nieuwe) alternatieve wijze van bekendmaking van belastingaanslagen uit te werken in de Leidraad Invordering 2008.43 Aan deze toezegging heb ik uitvoering gegeven. Met ingang van 1 januari 2019 zijn in de Leidraad Invordering 2008 twee factoren opgenomen die een rol spelen bij de keuze voor de wijze van bekendmaking van belastingaanslagen, namelijk (1) het recht waarnaar de rechtspersoon is opgericht en (2) het belang van een snelle bekendmaking in verband met vrees voor onverhaalbaarheid.

II Update openstaande moties en toezeggingen

Naast over de hiervoor genoemde afgedane moties en toezeggingen wil ik u ook graag informeren over de stand van zaken van de nog openstaande moties en toezeggingen voor zover op dit moment relevant. In bijlage 2 bij deze brief vindt u een overzicht van de (openstaande) moties en toezeggingen waarvan slechts een korte stand van zaken wordt gegeven.

Bouwstenen verbetering belastingstelsel

In de moties- en toezeggingenbrief die ik op Prinsjesdag 2018 aan uw Kamer heb gestuurd44 heb ik aangegeven dat het mijn doel is om concrete bouwstenen en voorstellen voor verbeteringen en vereenvoudigingen van het belastingstelsel aan te reiken, waarbij knelpunten worden geduid en perspectief op oplossingen wordt geboden. Op dit moment ben ik druk bezig om dit proces vorm te geven. Ik zal uw Kamer in een afzonderlijke brief op korte termijn nader informeren over zowel de inhoud als het proces van het bouwstenentraject.

Onderzoek naar (het belasten van) inkomsten digitale platforms

Pensioen in eigen beheer

Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel Wet uitfasering pensioen in eigen beheer en overige fiscale pensioenmaatregelen (Kamerstuk 34 555) heeft mijn ambtsvoorganger toegezegd om uw Kamer jaarlijks over het daadwerkelijke gebruik van de faciliteiten bij het uitfaseren van het pensioen in eigen beheer te informeren.48 In het jaar 2018 hebben in totaal 11.211 directeuren-grootaandeelhouders (dga’s) gebruikgemaakt van de fiscale faciliteiten die geboden zijn bij het uitfaseren van het pensioen in eigen beheer. Van deze groep hebben 9537 dga’s gekozen voor omzetting in een oudedagsverplichting en 1674 dga’s voor afkoop. Met de afkoop door deze dga’s gaat een opbrengst van loonbelasting en premie voor de volksverzekeringen ter grootte van circa € 91 miljoen gepaard. Deze cijfers zijn ontleend aan de door de Belastingdienst ontvangen informatieformulieren van de dga’s. Daarin moet onder meer de fiscale waarde van de pensioenaanspraak per 31 december 2015, de grondslag voor de korting, alsmede de fiscale waarde van deze aanspraak op het moment van afkoop worden aangegeven. Op basis van deze gegevens is de genoemde opbrengst benaderd. Het gaat bij deze benaderde opbrengst om een eenmalige kasopbrengst over het jaar 2018. Deze opbrengst is lager dan het ter zake van de afkoop of omzetting voor 2018 verwachte bedrag aan loonbelasting en premie voor de volksverzekeringen van € 0,5 miljard. Net zoals over 2017, toen de realisatie € 1,2 miljard hoger was dan geraamd, heeft dit verschil geen effect op het inkomstenkader. Over het jaar 2019 – het laatste jaar waarin afkoop of omzetting van een pensioen in eigen beheer in een oudedagsverplichting fiscaal gefaciliteerd mogelijk is – zal ik uw Kamer ook weer na afloop van het kalenderjaar tegen het einde van het eerste kwartaal informeren.

Letselschade

Vermogensrendementsheffing

Op 12 december 2017 heb ik toegezegd uw Kamer een brief te sturen over box 3 op basis van werkelijk rendement.50 Voor eerder verkende varianten van een stelsel op basis van werkelijk rendement bleek dat een overgang naar een dergelijk stelsel verregaande consequenties heeft voor onder andere de administratieve lasten van burgers, risico’s op belastingontwijking en structureel problematisch is voor de uitvoering. Zoals ik heb aangegeven in mijn antwoorden van 8 februari 2019 op de vragen van de leden Omtzigt en Lodders, weegt het kabinet deze consequenties daarom zorgvuldig af en heeft het hiervoor langer nodig dan ik destijds heb ingeschat.51

Inkeerregeling

Studietoelage fonds werkgevers

Tijdens de behandeling van het pakket Belastingplan 2019 hebben de leden Omtzigt en Bruins, door middel van een door uw Kamer aangenomen motie,53 het kabinet verzocht om in het Handboek Loonheffingen 2019 op te nemen welke mogelijkheden er zijn om een studietoelage te verstrekken aan de studerende kinderen van werknemers. Deze mogelijkheden worden op dit moment door de auteurs uitgewerkt en zullen in de eerstvolgende versie van het Handboek Loonheffingen 2019 worden opgenomen. Ik streef ernaar deze versie in het tweede kwartaal van 2019 te publiceren. Daarnaast heeft de Belastingdienst hierover een bericht geplaatst op zijn website.54

Werkkostenregeling

Naar aanleiding van gesprekken met ondernemers (in het midden- en kleinbedrijf (mkb)), brancheorganisaties en intermediairs heb ik toegezegd55 om uw Kamer te informeren over de knelpunten die ondernemers ervaren in de werkkostenregeling. Een veel gehoord knelpunt waar met name in het mkb tegenaan wordt lopen is de (beperkte) vrije ruimte van 1,2% van de loonsom. Bij de voorgenomen besteding van de mkb-envelop van € 100 miljoen per 2020 wordt aan dit knelpunt tegemoetgekomen. Het voorstel luidt dat per 2020 over de eerste € 400.000 van de loonsom een percentage van 1,7% aan vrije ruimte mag worden berekend, in plaats van het reguliere percentage van 1,2%. Daarnaast is het voorstel om vergoedingen voor verklaringen omtrent gedrag (VOG) per 2020 gericht vrij te stellen. Uit de gesprekken zijn ook andere knelpunten naar voren gekomen. Deze werden echter niet steeds door alle belanghebbenden als zodanig ervaren.

Vervolgonderzoek naar geldstromen en belastingconstructies

Onderzoek naar gerichte aanpassing van het vastgoed-fbi-regime

Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel pakket Belastingplan 2019 heb ik, naar aanleiding van een schriftelijke vraag van de leden van de fractie van GroenLinks over de fiscale beleggingsinstelling (fbi), toegezegd te onderzoeken of een gerichte aanpassing van het vastgoed-fbi-regime op termijn mogelijk en uitvoerbaar is.58 Dit onderzoek is inmiddels gestart. Ik streef ernaar uw Kamer in de moties- en toezeggingenbrief die ik op Prinsjesdag 2019 aan uw Kamer zal sturen de uitkomst van het onderzoek mede te delen.

Fiscale aftrekbaarheid dwangsommen

Naar aanleiding van vragen van het lid Van Weyenberg59 en een motie van het lid Von Martels c.s.60 is toegezegd onderzoek te doen naar de fiscale aftrekbaarheid van dwangsommen.61 In dat onderzoek zal ik mij met name concentreren op bestuursrechtelijke dwangsommen en de uitvoerbaarheid van een mogelijk aftrekverbod. Ik zal uw Kamer uiterlijk op Prinsjesdag 2019 over de uitkomsten van dit onderzoek informeren. Ik streef er daarbij naar om, indien de uitkomsten van het onderzoek gunstig zijn, een aftrekverbod op bestuursrechtelijke dwangsommen zo spoedig mogelijk in wetgeving op te nemen. De mogelijkheid bestaat om dit mee te nemen in het wetsvoorstel pakket Belastingplan 2020. Daarnaast is toegezegd onderzoek te doen naar de fiscale behandeling van betalingen in het kader van schikkingen en ontnemingen. Dit onderzoek vergt afstemming met de Minister van Justitie en Veiligheid. Ten aanzien van dit onderzoek zal ik uw Kamer ook uiterlijk op Prinsjesdag 2019 informeren.

Belastingrente Vpb-aangifte

In het onderzoek naar de regeling van de belastingrente dat in juli 2018 is aangeboden aan beide Kamers der Staten-Generaal62 is uiteengezet dat het momenteel in de vennootschapsbelasting (Vpb) kan voorkomen dat aan een belastingplichtige die tijdig en correct aan zijn fiscale verplichtingen voldoet, toch belastingrente in rekening wordt gebracht. Concreet gesteld kan bij Vpb-plichtigen die tijdig en correct aangifte doen (doorgaans voor 1 juni) belastingrente in rekening worden gebracht als de aangifte na 1 april wordt ingediend. Ik heb aangegeven dit ongewenst te vinden en het is nog steeds mijn inzet om dit te veranderen, mits voor de ontvangstenderving (eerder indicatief gesteld op € 12 miljoen) dekking gevonden kan worden en het uitvoerbaar is. Op dit moment is een uitvoeringstoets in gang gezet naar de uitvoeringsgevolgen van een dergelijke aanpassing en wordt gewerkt aan de definitieve raming.

Sportweddenschappen

Onderzoek toepassing culturele btw-vrijstelling voor denksporten

Tijdens de behandeling van het pakket Belastingplan 2019 heb ik uw Kamer toegezegd dat de btw-vrijstelling voor denksporten blijft gelden hangende het onderzoek.66 Inmiddels is het onderzoek in volle gang, maar voor het afronden van dit onderzoek is meer tijd nodig dan het eerste kwartaal ons biedt. De verwachting is dat het onderzoek in het tweede kwartaal kan worden afgerond. Gedurende dit onderzoek blijft de situatie zoals deze bestond voor het arrest van het HvJ EU(The English Bridge Union Limited)67 ongewijzigd.

Europese btw-dossiers

Tijdens de Voortzetting AO fiscale beleidsagenda op 7 juni 2018 heb ik een tweetal toezeggingen gedaan over de Europese btw-dossiers.68 Allereerst heb ik uw Kamer toegezegd vorderingen in het tarievendossier te melden.69 In dit kader kan ik u informeren dat tot op heden geen vorderingen zijn gemaakt in Brussel. Het voorstel tot wijziging van de Richtlijn betreffende de btw-tarieven is zeer recent voor de eerste keer inhoudelijk op hoofdlijnen besproken in de Raadswerkgroepen. Tevens heb ik toegezegd na de zomer een technische briefing te verzorgen over de Europese btw-dossiers. Deze technische briefing heeft plaatsgevonden op 22 november 2018.

Aantal aangevraagde handelsvergunningen

Vliegbelasting

Zowel tijdens het AO Ecofin op 1 november 2018 als tijdens de behandeling van het wetsvoorstel pakket Belastingplan 2019 op 13 en 14 november 2018 heb ik uw Kamer toegezegd een conferentie te organiseren over het onderwerp vliegbelasting en ook andere collega-bewindspersonen uit andere EU-lidstaten uit te nodigen.72 Hoewel de voorbereidingen voor deze conferentie nog in volle gang zijn maak ik graag van de gelegenheid gebruik uw kamer te informeren over de laatste stand van zaken. De conferentie zal op 20 en 21 juni aanstaande plaatsvinden in Den Haag. Om het onderwerp en de conferentie ook bij mijn Europese collega’s onder de aandacht te brengen, heb ik tijdens de Ecofin van 12 februari het onderwerp CO₂-beprijzing en vliegbelasting besproken. Het wetsvoorstel is in november bij de Raad van State ingediend en zal zo spoedig mogelijk, maar in ieder geval vóór de zomer, bij uw kamer worden ingediend.

Eed belastingadviseurs

Tijdens het debat over het verslag van de parlementaire ondervragingscommissie Fiscale constructies73 heb ik uw Kamer toegezegd te bezien hoe een eed voor belastingadviseurs kan worden vormgegeven. Naar aanleiding van deze toezegging heeft overleg plaatsgevonden en naar aanleiding van dat overleg kan ik uw Kamer informeren dat de Minister van Justitie en Veiligheid de mogelijkheden beziet voor overleg met de verschillende beroepsgroepen uit de financiële sector. Daarin zal ook het nut en de noodzaak van (zelf)regulering en «maatschappelijke betamelijkheid» in de beroepsgroep van belastingadviseurs aan de orde komen.

Verduurzaming

Update FATCA en impact op inwoners Nederland

In antwoord op vragen van het lid Lodders heb ik uw Kamer toegezegd uw Kamer op de hoogte te blijven houden van de ontwikkelingen met betrekking tot de Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) en de impact daarvan op inwoners van Nederland die ook de Amerikaanse nationaliteit hebben.75 Voor de laatste stand van zaken verwijs ik u naar mijn antwoorden op Kamervragen van de leden Slootweg, Lodders en Van Weyenberg die ik op 18 maart 2019 aan uw Kamer heb gestuurd.76 Ook voor de stand van zaken met betrekking tot de twee moties die op dit gebied zijn ingediend verwijs ik naar mijn beantwoording van die set Kamervragen.77

Geen ondertekening door bepaalde ontwikkelingslanden van MLI

Tijdens het plenaire debat over het Multilateraal Instrument (MLI) heb ik uw Kamer toegezegd na te gaan waarom bepaalde ontwikkelingslanden het MLI niet hebben ondertekend.78 Op deze vraag kom ik terug in mijn brief over het verdragsbeleid, die ik in de loop van 2019 aan uw Kamer zal sturen.

Niet-gebruik toeslagen

Hoe invulling zal worden gegeven aan een motie van de leden Slootweg en De Vries79, waarin het kabinet wordt verzocht samen met gemeenten en ouderenorganisaties te werken aan vereenvoudiging van de aanvraag van toeslagen en om via een overheidscampagne de bekendheid onder ouderen van deze toeslagen te vergroten, zal na ommekomst van het rapport interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO) Toeslagen worden bezien. Dit rapport wordt vóór de zomer verwacht. In het IBO Toeslagen zat namelijk reeds de opdracht om de omvang van het niet-gebruik en de oorzaken daarvan te onderzoeken. Op basis van deze bevindingen zal het kabinet bezien of, en op welke wijze het gebruik van toeslagen verder gestimuleerd moet worden.

Spreiding van fiscale wetsvoorstellen

Ook voor andere wetsvoorstellen blijft het mijn inzet om fiscale wetgeving meer gespreid aan uw Kamer aan te bieden. Op dit moment wordt bijvoorbeeld bezien welke fiscale maatregelen met inwerkingtredingsdatum 2021 vóór de zomer van 2020 aan uw Kamer kunnen worden aangeboden. Hierbij kan ik de (budgettaire) samenhang van maatregelen niet uit het oog verliezen. Voor maatregelen die met ingang van 1 januari 2020 in werking (moeten) treden of in het belang van de uitvoering moeten vaststaan, geldt dat deze veelal onderdeel worden van het pakket Belastingplan 2020.

Monitoren zorg- en doelgroepenvervoer

Op 15 november 2018 heeft uw Kamer een motie van het lid Van Weyenberg aangenomen.83 In deze motie verzoekt uw Kamer het kabinet te monitoren of er voldoende en tijdig aanbod is van zeer zuinige en emissievrije voertuigen voor het zorg- en doelgroepenvervoer en om samen met relevante departementen, waaronder het Ministerie van VWS en partijen zoals gemeenten en aanbieders van zorg- en doelgroepenvervoer, de effecten van deze maatregel te monitoren. Voorts wordt door middel van de motie het kabinet verzocht om maatregelen te nemen als sprake is van onvoorziene effecten en uw Kamer hier voor de behandeling van het wetsvoorstel pakket Belastingplan 2020 over te informeren. Het is echter niet mogelijk om in 2019 te rapporteren over de effecten van een maatregel die pas per 1 januari 2020 in werking treedt. Het is wel mogelijk om voorafgaand aan de inwerkingtreding van deze maatregel het aanbod van zeer zuinige en emissievrije voertuigen voor het zorg- en doelgroepenvervoer te monitoren. Ten behoeve van de monitoring van het aanbod heb ik contact gelegd met relevante partijen waaronder het Ministerie van VWS, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat en het Gemeentelijk Netwerk voor Mobiliteit en Infrastructuur (GNMI). Vóór de behandeling van het Belastingplan 2020 informeer ik uw Kamer nader over het aanbod van deze voertuigen.

Buitenlandse kentekens

Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel pakket Belastingplan 2019 op 15 november 2018 heeft uw Kamer een motie van het lid Omtzigt aangenomen.84 Door middel van deze motie wordt het kabinet verzocht om in afstemming met de Autoriteit Persoonsgegevens met een voorstel te komen om zowel de kentekenregistratieplicht voor auto’s met een buitenlands kenteken te handhaven als wanbetalers met een buitenlands kenteken op te sporen en te beboeten. In de 17^e halfjaarsrapportage is uw Kamer uitgebreid geïnformeerd over de wijze waarop de Belastingdienst de belastingplicht ten aanzien van de motorrijtuigenbelasting (MRB) handhaaft.85 Daarbij wordt onder meer de samenwerking gezocht met gemeenten. Een intensivering van dat toezicht door de Belastingdienst is niet effectief. Daarom moet de samenwerking worden gezocht in de handhaving van de kentekenregistratie en de Basisregistratie Personen. Ik zal daarom in overleg treden met de relevante partijen, waaronder de Autoriteit Persoonsgegevens en de relevante beleidsdepartementen, om te bezien of de samenwerking rondom de handhaving van kentekenregistratieplicht en daarmee de belastingplicht voor de MRB, kan worden verbeterd. Ik verwacht uw Kamer hierover in het najaar te kunnen informeren.

Massaal bezwaar

Tot slot breng ik uw Kamer graag op de hoogte van een aantal zaken met betrekking tot het massaal bezwaar inzake het privégebruik auto voor de omzetbelasting. De toepassing van de massaalbezwaarregeling Omzetbelasting Privégebruik auto (hierna: PGA) wordt gekenmerkt door een aantal afwijkingen van de normale gang van zaken bij (massaal) bezwaar, waardoor deze als uitzonderingssituatie te kenschetsen valt. Zo was er, binnen één conglomeraat van bezwaren, sprake van 11 verschillende rechtsvragen (geschilpunten) die gezamenlijk in één massaalbezwaarregeling behandeld zijn en is op aandringen van een aantal (belasting)adviseurs een uiterst laagdrempelige werkwijze overeengekomen voor het indienen van bezwaarschriften. Zo werd volstaan met de opgave van de naam- en adresgegevens van de betrokken belanghebbenden. Hierdoor was bij de Belastingdienst onbekend welke rechtsvragen bij welke belanghebbende speelden. Verder was het besluit tot toepassing van de massaalbezwaarregeling pas in een laat stadium (ca. 1 maand voor de arresten van de Hoge Raad) genomen en is de Belastingdienst op 1 rechtsvraag in het ongelijk gesteld. Gelet op het oordeel van de Hoge Raad was motivering van de bezwaarschriften op dat punt noodzakelijk. Daarbij merk ik op dat deze zaak de eerste was die onder de huidige massaalbezwaarregeling heeft gespeeld. De Belastingdienst heeft op basis van de gang van zaken daarom een aantal conclusies getrokken. Zo zal een besluit tot toepassing van de massaalbezwaarregeling in principe genomen worden zodra duidelijk is dat het aantal ingediende dan wel te verwachten bezwaren daartoe noopt. Verder wordt de massaalbezwaarregeling zoveel mogelijk worden beperkt tot één rechtsvraag en voor zover het bezwaarschrift een (nadere) motivering vereist zal hierom zo spoedig mogelijk na indiening worden verzocht.

Ik hoop met deze brief uw Kamer naar tevredenheid te hebben geïnformeerd. Vanzelfsprekend ben ik bereid om – indien uw Kamer dit wenst – van gedachten te wisselen over de inhoud van deze brief.

De Staatssecretaris van Financiën, M. Snel