Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 12 juni 2019
In mijn brief aan uw Kamer van 23 april jl.1 heb ik uw Kamer toegezegd u te informeren over de voortgang van het op 14 november 2018 afgesloten Bestuursakkoord Bonaire 2018 – 2022. Met deze brief doe ik deze toezegging gestand.
Na de ondertekening van het Bestuursakkoord door het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB) en het Rijk is de uitvoering van het akkoord direct gestart, waarbij beide partijen nauw samenwerken. Om de uitvoering van het akkoord te bespoedigen is, na een zorgvuldige selectieprocedure door vertegenwoordigers van het OLB en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), dhr. Rojer als programmamanager Bestuursakkoord aangesteld. Hij is begin maart 2019 gestart. De programmamanager stimuleert een goede samenwerking en coördinatie, en monitort de voortgang van de afspraken en resultaten. De programmamanager acteert als een onafhankelijke en neutrale partij en staat tussen alle betrokken partijen in. Hij wordt ondersteund door een programmabureau. Het bureau bestaat uit medewerkers van de verschillende directies van het OLB, de staf van de Rijksvertegenwoordiger en het Ministerie van BZK (namens het Rijk).
Zoals is afgesproken in het Bestuursakkoord, rapporteert de programmamanager elke vier maanden over de geboekte voortgang aan het Bestuurscollege, de directeur Koninkrijksrelaties/BZK en de Rijksvertegenwoordiger. Hierop volgt een overleg tussen de betrokkenen waarin de voortgang en mogelijke knelpunten worden besproken en waarin gezamenlijk gezocht wordt naar oplossingen voor deze knelpunten om tot een succesvolle uitvoering van het Bestuursakkoord te komen. Het eerste voortgangsoverleg vond begin mei plaats.
Aan dit overleg namen ook de in maart jl. gestarte gedeputeerden deel. Het nieuwe Bestuurscollege heeft zich gecommitteerd aan het Bestuursakkoord en heeft het belang van een gezamenlijke uitvoering onderschreven. Zij zijn vanaf het moment van aantreden voortvarend met de uitvoering te werk gegaan, en de eerste besluiten zijn genomen. Zo heeft het Bestuurscollege, zoals was afgesproken in het Bestuursakkoord, het besluit genomen om de head tax (toeristenbelasting) in lijn te brengen met de tarieven in de regio. Ik zie uit naar de verdere samenwerking om gezamenlijk vooruitgang te boeken.
De programmamanager heeft verder in het voortgangsoverleg toegelicht dat hij de afgelopen periode heeft geïnvesteerd in het opbouwen van samenwerkingsinitiatieven met alle partijen. Op dit moment bevindt de uitvoering van het Bestuursakkoord zich in de eerste fase. Deze fase bestaat onder andere uit het gericht versterken van de uitvoeringskracht, het opstellen van (nadere) uitvoeringsplannen en het organiseren van de financiële middelen voor de uitvoering van projecten. Dit betekent ook dat de voortgang nog niet op alle terreinen even zichtbaar en tastbaar is. Dat neemt niet weg dat deze fase essentieel is om een gedegen basis voor de toekomst te leggen.
Concreet zijn er meerdere door het Rijk gefinancierde experts bij het OLB gestart. Een groot deel van deze experts hebben gemeentelijke ervaring waardoor hun kennis en ervaring passend is bij de lokale context op Bonaire. Zoals in het Bestuursakkoord staat beschreven, zijn er binnen het OLB stabiele counterparts aangewezen, waardoor de technische assistentie niet alleen meerwaarde creëert voor op de korte termijn, maar de kennis ook lokaal wordt overgedragen voor effect op de lange termijn. Zo is er in mei jl. een financieel adviseur gestart die een bijdrage gaat leveren aan het verbeteren van het financieel beheer en de medewerkers van het OLB gaat coachen, en een P&O adviseur die een analyse van het ambtelijke apparaat gaat opstellen. Deze analyse is de basis voor het verbeterplan voor het versterken van het apparaat en de uitvoeringskracht. Daarnaast start per juli a.s. een projectleider die gaat werken aan de renovatie van het slachthuis en de geitenproblematiek. Daarnaast is er concrete voortgang geboekt op het gebied van het herstructureren van overheidsvennootschappen. Diverse overheidsbedrijven gaan over cruciale voorzieningen die ten allen tijde gegarandeerd moeten zijn voor de inwoners van Bonaire. Er is nu door het Rijk in samenwerking met het OLB een onderzoek gestart naar de meest effectieve werking van overheidsvennootschappen. Dit leidt in september tot aanbevelingen voor het herstructureren welke aan het Bestuurscollege worden voorgelegd.
Verder zijn in het voortgangsoverleg enkele thema’s uit het Bestuursakkoord uitgelicht en indien nodig vervolgafspraken gemaakt. Het gaat hierbij om de thema’s ondersteuning van het Bestuurscollege, financieel beheer, grondbeleid, onderhoud wegennet, sociale huisvesting, en toerisme. Zo is er afgesproken dat het Bestuurscollege voor 8 juli 2019 een besluit neemt over de Kadernota Grondbeleid en dat het Rijk bereid is om daarop inhoudelijk advies te geven, en dat het Bestuurscollege met ondersteuning van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat actief aan de slag gaat met het concretiseren van het strategisch toerismeplan. De concretisering van het toerismeplan wordt in september aan de Eilandsraad voorgelegd.
De volgende voortgangsoverleggen staan gepland medio september 2019 en medio december 2019. Ik zal uw Kamer na deze bijeenkomsten informeren over de voortgang van de uitvoering van het Bestuursakkoord.
Verder heeft uw Kamer mij per brief gevraagd om de derde voortgangsrapportage Sint Eustatius en het Bestuursakkoord Saba te mogen ontvangen. De voortgangsrapportage Sint Eustatius heeft u op 29 mei jl. ontvangen2. Het Bestuursakkoord Saba ontvangt u na de ondertekening, welke is voorzien voor de zomer.
Daarnaast heb ik, om een gedegen uitvoering aan deze akkoorden te kunnen geven, met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) op 4 juni jl. een intentieverklaring getekend om de uitwisseling tussen gemeenteambtenaren uit Europees Nederland en ambtenaren uit het Caribisch gebied een impuls te geven. We werken aan een netwerk van gemeenten die bereid zijn ambtenaren uit te zenden en Caribische ambtenaren te verwelkomen, om van elkaar te leren en gericht te werken aan capaciteitsopbouw. Ik werk nu samen met de VNG toe naar het ondertekenen van een samenwerkingsconvenant waarbij afspraken over onder andere financiering en criteria worden geformaliseerd. Ik verwacht dit na de zomer te realiseren.
De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, R.W. Knops