Nr. 5 VERSLAG

De leden van de VVD-fractie vragen of de regering uitgebreid in kan gaan op de vraag waarom zij niet heeft gewacht op het arrest van de Hoge Raad. Wanneer verwacht de regering dit arrest, zo vragen deze leden.

Kan de regering ingaan op de kritiek vanuit het bedrijfsleven en de wetenschap dat de reparatiewet ernstig onder de maat is?

Kan de regering de voorbeelden uit de memorie van toelichting vertalen naar een fiscale eenheid met veel meer vennootschappen dan de twee of drie vennootschappen zoals in de voorbeelden? En kan de regering dan ook aangeven hoe er gehandeld dient te worden?

Kan de regering de zinsnede «met inachtneming van alle regelingen die daarmee verband houden» (in het voorgestelde zestiende lid van artikel 15 Wet Vpb 1968) verduidelijken en aangeven welke bepalingen hieronder kunnen vallen?

De leden van de CDA-fractie twijfelen aan de noodzaak om na het arrest van het HvJ EU van 22 februari 2018 de fiscale eenheid aan te passen, gezien de conclusie van Advocaat-Generaal (A-G) Wattel d.d. 8 juni 2018 (gepubliceerd op 22 juni). Deze leden maken zich bovendien grote zorgen om de uitvoerbaarheid van het wetsvoorstel met name vanwege de terugwerkende kracht.

Deze leden vragen de regering tevens in te gaan op de vragen en opmerkingen van de NOB en het RB in hun commentaren op onderhavig wetsvoorstel.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering een reactie kan geven op het volgende inleidende commentaar van VNO-NCW en MKB-Nederland5:

«De fiscale eenheid is een van de pijlers van het Nederlandse fiscale vestigingsklimaat. Het regime biedt ondernemingen (van MKB tot multinational) en Belastingdienst grote administratieve voordelen. Er is vanwege de fiscale eenheid sprake van één belastingplichtige, waardoor die transacties als gevolg van consolidatie niet zichtbaar zijn. Dankzij de fiscale eenheid worden belastbare resultaten van verschillende onderdelen van het concern gesaldeerd. Transacties binnen de fiscale eenheid worden geëlimineerd zodat daaraan geen fiscale gevolgen zijn verbonden (behoudens bij verbreking van de fiscale eenheid).Een ander belangrijk voordeel is dat overdracht, herstructurering, hergroepering of splitsing binnen de fiscale eenheid mogelijk is zonder fiscale consequenties. De fiscale eenheid is van grote waarde omdat het helpt de enorme complexiteit in de vennootschapsbelasting terug te dringen en daarmee de druk die er ligt op de toch al schaarse uitvoeringscapaciteit te verminderen.

Tegelijk staat de fiscale eenheid al jaren juridisch onder druk. Via gerechtelijke procedures zijn de grenzen van de fiscale eenheid opgezocht en steeds verder opgerekt. Met een beroep op de EU-verdragsvrijheden moest de fiscale eenheid, met name in grensoverschrijdende situaties, steeds ruimer worden toegepast. De apotheose van dit getouwtrek is de recente uitspraak van het EU Hof van Justitie op 22 februari jl. Nog voordat de Hoge Raad een eindoordeel heeft geveld lijken we af stevenen op haastige lapmiddelen in de vorm van een spoedreparatie welke feitelijk de fiscale eenheid uitkleedt. De Staatssecretaris stuurt met deze maatregelen aan op het definitieve einde van het huidige fiscale eenheidsregime. Dat zou een groot verlies zijn voor het Nederlandse bedrijfsleven en het Nederlandse fiscale vestigingsklimaat».

Wat vindt de regering van de opmerking dat de fiscale eenheid zo lijkt te worden uitgekleed en dat de regering met deze maatregelen aanstuurt op het definitieve einde van het huidige fiscale eenheidsregime?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen wat de reactie van de regering is op de volgende stelling van VNO-NCW en MKB-Nederland:

«De aangekondigde spoedmaatregelen met terugwerkende kracht hebben geleid tot grote rechtsonzekerheid. Het ontstane rechtsvacuüm ontnam bedrijven handelingsperspectief. En zelfs nu weet het bedrijfsleven niet waar het aan toe is, omdat de voorgestelde wetgeving veel onduidelijkheid creëert, hoge administratieve verplichtingen uitlokt in de wetenschap dat de Belastingdienst de uitvoering ervan niet of nauwelijks ter hand zal kunnen nemen. De aangekondigde wetgeving met terugwerkende kracht heeft ook om die reden een grote impact op het Nederlandse bedrijfsleven, financieel en administratief».

Is de regering het met name eens met de bewering dat de aangekondigde wetgeving met terugwerkende kracht ook om die reden een grote impact heeft op het Nederlandse bedrijfsleven, financieel en administratief? Zo nee, waarom niet?

Wat is de reactie van de regering op de stelling van VNO-NCW dat het zaak is dat de wetgever er zich van verzekert dat er geen onomkeerbare stappen worden gezet?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering de ongerustheid van de NOB over de uitvoering van het wetsvoorstel deelt, mocht dat de kracht van wet krijgen. Wetten die niet uitgevoerd kunnen worden, zouden niet ingevoerd moeten worden. Indien de conclusie is dat een wet niet of alleen problematisch uitvoerbaar is, dient te worden bezien of het wetsvoorstel wel uitvoerbaar kan worden gemaakt (aanpassen regels) en/of dient de capaciteit van de Belastingdienst op sterkte te worden gebracht.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering de opvatting van de NOB deelt die ernstige moeite heeft met de terugwerkende kracht van dit wetsvoorstel. De NOB geeft hierop de volgende toelichting:

«Het belangrijkste bezwaar is het feit dat de wijzigingen niet kenbaar waren aan belastingplichtigen omdat op dat moment nog onduidelijk was hoe de procedure voor het HvJ EU zou aflopen. Daar voegt de Orde nog aan toe dat, gelet op de vele vragen die in de praktijk zijn gerezen, en die daarna slechts voor een gedeelte zijn beantwoord naar aanleiding van Kamervragen, ook duidelijk is geworden dat het niet alleen niet kenbaar was voor belastingplichtigen of de wetgeving zou worden ingevoerd, maar dat ook de inhoud van de potentiële wetgeving onvoldoende duidelijk was. Nog los daarvan leidt wetgeving bij persbericht er toe dat belastingplichtigen van het ene op het andere moment worden geconfronteerd met een grote lastenverzwaring waarop zij niet konden anticiperen. Belastingplichtigen die door de wetswijziging zijn gedwongen tot een herstructurering (mocht dat sowieso al mogelijk zijn), kunnen die niet onmiddellijk doorvoeren. Ter illustratie wijst de Orde op de suggestie van de Staatssecretaris om ter vermijding van art. 10a problematiek, een fusie tot stand te brengen. Een fusie kost, inclusief voorbereidingstijd en wettelijk wachttermijnen, al gauw enkele maanden. Dit alles klemt des te meer nu de belastingplichtigen die worden geconfronteerd met de belastingverzwaring geen enkel voordeel kunnen putten uit de per-element-jurisprudentie van het HvJ EU».

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering uitvoerig en volledig op deze voorgaande beschouwing van de NOB in kan gaan. Deze leden vragen tevens wat de opvatting van de regering is over de overweging van de NOB om de wetgeving niet met terugwerkende kracht naar 25 oktober 2017 te laten ingaan. Het risico van gedragseffecten is immers reeds geweken.

De leden van de VVD-fractie vragen hoeveel bedrijven gebruikmaken van een fiscale eenheid. Uit hoeveel rechtspersonen bestaat zo’n fiscale eenheid dan over het algemeen? Tevens vragen zij uit hoeveel rechtspersonen een fiscale eenheid kan bestaan. Bestaat er verschil in de complexiteit van een fiscale eenheid met twee, drie of vier rechtspersonen of meer dan tien of twintig rechtspersonen?

Welke andere landen kennen een fiscale eenheidsregime of een vergelijkbaar regime? Hoe wordt in die landen met deze uitspraak van het HvJ EU omgegaan?

De leden van de VVD-fractie vragen of de regering een toelichting kan geven op het nut van de fiscale eenheid. Hoeveel fiscale eenheden telde men op 25 oktober 2017 en op 1 januari 2018?

Kan de regering een inschatting maken wat de voordelen voor de Belastingdienst zijn bij het instrument fiscale eenheid zoals we dat nu kennen? Indien het instrument van de fiscale eenheid niet meer gebruikt zou mogen worden wat betekent dit voor de capaciteit van de Belastingdienst?

De leden van de CDA-fractie vragen de regering naar een reactie op de nadere conclusie van A-G Wattel in de zaak waarin het HvJ EU op 22 februari 2018 heeft geoordeeld. De A-G maakt duidelijk dat het antwoord van het HvJ EU niet zonder meer bruikbaar is als gevolg van zijn verkeerde begrip van de feiten en van het Nederlandse belastingrecht (punt 1.9). Het HvJ EU heeft immers verondersteld dat het risico van grondslaguitholling in binnenlandse stortingsgevallen niet kleiner zou zijn dan in grensoverschrijdende gevallen. Bovendien ging het HvJ EU uit van een verwerving van een deelneming in plaats van een storting in een bestaande deelneming. Verder geeft de A-G aan dat niet de goede prejudiciële vraag gesteld is en dat als een vergelijking gemaakt wordt met de situatie dat een buitenlandse vennootschap gevoegd zou kunnen worden, eerst beoordeeld moet worden of die vennootschap wel aan alle voorwaarden voldoet (punt 1.10). En een anti-misbruikbepaling mag alleen gericht zijn op grensoverschrijdende gevallen, omdat de uitholling zich daar nu eenmaal voordoet, mits de maatregel proportioneel is (punt 1.12). De A-G oordeelt dat dit het geval is, vanwege de tweeledige tegenbewijsmogelijkheid en de vrije bewijsleer (punt 1.23).

Kan de regering op al deze punten ingaan? Wat zou het betekenen als de Hoge Raad in navolging van de A-G van mening is dat artikel 10a van de Wet Vpb 1969 niet in strijd is met het EU-recht? Wat zijn dan de gevolgen voor onderhavig wetsvoorstel?

Is de regering bereid om de noodzaak van onderhavig wetsvoorstel te heroverwegen op basis van de argumenten van de A-G? Wil de regering daarbij tevens ingaan op de door prof. dr. J.W. Bellingwout6 gesuggereerde wijziging aan artikel 10a Wet Vpb 1969 in zijn op verzoek van de Tweede Kamer opgestelde factsheet?

De leden van de VVD-fractie constateren dat de memorie van toelichting spreekt over de onderhavige spoedreparatiemaatregelen als enige reële optie. Kan de regering aangeven welke andere opties op tafel hebben gelegen en wat per optie de voor- en nadelen zijn geweest? Zijn hierbij ook voorstellen van het bedrijfsleven of de NOB bij betrokken? Zo ja, welke opties zijn door deze partijen aangedragen (inclusief de voor- en nadelen)? Zo nee, waarom zijn er geen opties vanuit het bedrijfsleven en de NOB onderzocht?

Zijn er andere landen die een vergelijkbare fiscale eenheid kennen? Zo ja, welke en kennen deze landen dezelfde problematiek? Zo nee, zijn er landen die een andere benadering hebben gekozen om het bedrijfsleven tegemoet te komen en zo ja, welke?

De leden van de CDA-fractie is het nog niet van alle genoemde artikelen in de Wet Vpb 1969 duidelijk waarom een spoedreparatie nodig is.

Waarom is reparatie nodig bij artikel 13, negende tot en met het vijftiende lid, terwijl het elfde lid stelt dat een lichaam kwalificeert als het is onderworpen aan een belasting naar de winst die resulteert in een naar Nederlandse begrippen reële heffing? Op welke wijze zou hier niet aan voldaan kunnen zijn als je de fiscale eenheid wegdenkt, terwijl alleen Nederlandse vennootschappen deel kunnen uitmaken van een fiscale eenheid, die dus per definitie belast worden tegen een naar Nederlandse begrippen reële heffing?

Dezelfde vraag hebben deze leden voor artikel 13, zeventiende lid, Wet Vpb 1969. Deze bepaling is een implementatie van de Moeder-Dochterrichtlijn die ervoor zorgt dat winstuitdelingen aan een Nederlandse vennootschap niet vrijgesteld zijn, en dus niet onder de deelnemingsvrijstelling vallen, wanneer zij in het buitenland aftrekbaar zijn (omdat ze daar als een lening gezien worden). Door onderhavig wetsvoorstel moet de fiscale eenheid weggedacht worden en moeten winstuitkeringen binnen een Nederlandse fiscale eenheid getoetst worden aan het zeventiende lid. Maar hoe kan een en dezelfde winstuitkering in Nederland door dezelfde Belastingdienst bij de moedermaatschappij gezien worden als een winstuitkering en bij de dochtermaatschappij gezien worden als een betaling van rente?

De leden van de CDA-fractie vragen hoe het zit met de andere kant van de medaille. De fiscale eenheid is een totaalpakket, dat is ook waarom Nederland zich heeft verzet tegen de per-elementbenadering. Het wetsvoorstel regelt dat voor enkele artikelen gedaan moet worden alsof er geen fiscale eenheid is, maar voor de rest van de wet is die fiscale eenheid er wel. Voor de renteaftrekbeperkingen betekent dit dat de aftrek van rente beperkt kan worden, terwijl die rente niet in aftrek is gebracht vanwege het bestaan van de fiscale eenheid. Moeten de leden van de CDA-fractie dit zien als een fictieve ophoging van de winst? En blijft staan dat als de rente ontvangen wordt binnen de fiscale eenheid (zie voorbeeld 3 uit de memorie van toelichting) niet belast wordt, omdat voor dit deel van het winstbegrip de fiscale eenheid niet fictief weggedacht wordt?

Hebben de leden van de CDA-fractie het goed begrepen dat de Nederlandse situatie, waarin door de fiscale eenheid bijvoorbeeld artikel 10a niet van toepassing is, door het wetsvoorstel gelijkgetrokken wordt met een gelijkende grensoverschrijdende situatie waarbij artikel 10a wel van toepassing is op de volgende manier:

• – in de grensoverschrijdende situatie wordt de rente in het buitenland belast en wordt in Nederland geen renteaftrek verleend vanwege artikel 10a (huidige wet);

• – in de Nederlandse situatie is de rente, betaald en ontvangen binnen de fiscale eenheid, niet zichtbaar (huidige wet) en is de rente dus onbelast en niet aftrekbaar, maar wordt deze fictief bijgeteld (op grond van onderhavig wetsvoorstel in combinatie met artikel 10a)?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of met het wetsvoorstel een vermeend lek wordt voorkomen. Waarom wordt deze ingrijpende maatregel met terugwerkende kracht afgekondigd op basis van een conclusie van een A-G zonder de einduitspraak af te wachten?

Met als gevolg dat alle 300.000 in fiscale eenheid gevoegde entiteiten rekening moeten houden met twee vennootschapsbelastingregimes: het huidige regime, voor het geval de einduitspraak niet in het voordeel van de belastingplichtige zou zijn, en het aangekondigde egime, waarvan de contouren wel waren geschetst maar de details op dat moment (en in zekere mate op dit moment) nog niet. Bellingwout concludeert in de wetenschappelijke factsheet:

«Een dergelijke voorwaardelijke terugwerkende kracht acht ik onacceptabel uit een oogpunt van rechtszekerheid, van vereiste kenbaarheid van wetgeving en uit een oogpunt van een betrouwbare overheid».

Partijen die tijdens de fiscale eenheid (voor 25 oktober 2017) transacties zijn aangegaan, worden achteraf (indien de voorgestelde wetgeving doorgang vindt) geconfronteerd met – in sommige gevallen zeer nadelige financiële – gevolgen die zij bij het aangaan van die transactie niet voor mogelijk hadden gehouden en die zij zelf niet met terugwerkende kracht ongedaan kunnen maken.

Kan de regering uitvoerig ingaan op deze scherpe beoordeling van genoemde hoogleraar en motiveren waarom de maatregel toch getroffen wordt?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen wat het oordeel is van de regering op een opinie van de A-G Wattel dat de Hoge Raad alsnog belastingplichtige in het ongelijk moet stellen ten aanzien van de door belastingplichtige veronderstelde onverenigbaarheid van het fiscale eenheid regime met het Europese vrije vestigingsrecht. De A-G formuleert: (punt 1.15):

«Belanghebbendes beroep op EU-recht moet worden afgewezen omdat geen sprake is van discriminatie t.o.v. het vergelijkbare binnenlandgeval».

De leden van de fractie van 50PLUS vragen wat de regering vindt van de opvattingen van prof. Bellingwout dat het niet denkbeeldig is dat de Hoge Raad bovenstaande conclusie volgt, gelet op de waterdichte redenering van deze A-G en dat, indien de Hoge Raad de opinie van de A-G volgt, er geen sprake is van een dreigend lek in de vennootschapsbelasting en dat elke grond ontvalt aan de invoering van het zwaar bekritiseerde onderhavige voorstel.

Deelt de regering de eerste conclusie van prof. Bellingwout dat het wetsvoorstel te vroeg is ingediend en deelt de regering zijn oordeel dat verdere parlementaire discussie slechts zinvol is indien het eindoordeel van de Hoge Raad bekend is? Wordt zijn conclusie gedeeld dat het wetsvoorstel derhalve dient te worden aangehouden? Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen wat het oordeel is van de regering op de volgende opvatting van prof. Bellingwout:

«Tevens verzwakt de onduidelijkheid ten aanzien van het bestaan van een lek de inhoudelijke rechtvaardiging voor toepassing van het omstreden middel van terugwerkende kracht. Als het zo onduidelijk is of er inderdaad een lek is, kunnen belastingplichtigen daar ook niet op voorsorteren en valt het. naar mag worden aangenomen. mee met de dreiging van significant te derven belastingontvangsten. Van praktische aard is tot slot de logische veronderstelling dat de aankondiging omtrent terugwerkende kracht haar afschrikwekkende effect al heeft gesorteerd en belastingplichtigen derhalve niet hebben voorgesorteerd op het benutten van een lek in deze periode van 25 oktober 2017 tot heden».

De leden van de fractie van 50PLUS vragen wat de reactie is van de regering op het betoog van prof. Bellingwout:

«Deze aspecten roepen de vraag op of – ook bij het aanhouden van het wetsvoorstel in afwachting van de einduitspraak van de Hoge Raad (zie boven) – niet recht kan worden gedaan aan het rechtzekerheidsbeginsel en reeds nu kan worden besloten om de terugwerkende kracht tot 25 oktober 2017 uit het wetsvoorstel te verwijderen en te vervangen door een datum van inwerkingtreding die niet eerder ligt dan de datum waarop de Hoge Raad (indien dit zou gebeuren in afwijking van de conclusie van A-G (Wattel) de aanwezigheid van een Europeesrechtelijk «lek» in de vennootschapsbelasting bevestigt».

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering uitvoerig kan antwoorden op het volgende betoog van prof. Bellingwout dat in enkele onderdelen uiteenvalt:

«De procedure voor de Hoge Raad (en daarmee ook het geschil waarover het HvJ EU zich heeft uitgelaten) betreft de aftrekbaarheid van rente in de context van de wisselwerking tussen artikel 10a Vpb en het fiscale eenheid regime van art. 15 Vpb. Het wetsvoorstel sorteert voor op een EU-strijdigheid van deze wisselwerking en repareert dit bij voorbaat door het bestaan van een fiscale eenheid voor toepassing van artikel 10a te negeren. Daar blijft het echter niet bij. Het wetsvoorstel trekt deze lijn (het negeren van de fiscale eenheid) door naar andere bepalingen in de vennootschapsbelasting (art. 13, 13l, 20a) waarin zich naar de mening van de Staatssecretaris wellicht ook een mogelijke EU-strijdigheid kan voordoen in combinatie met het fiscale eenheid regime. Het is echter hoogst discutabel dat een uitkomst in deze 10a-procedure één op één kan worden geëxtrapoleerd naar deze andere bepalingen. A-G Wattel betoogt in zijn recente conclusie op overtuigende wijze dat de uitkomst van deze procedure in grote mate wordt bepaald door de specifieke aspecten van art. 10a. Het nu reeds doortrekken van (de overigens nog onzekere) uitkomsten in deze procedure naar de genoemde andere wetsartikelen is voorbarig en vormt in mijn ogen «overkill». Over al deze bepalingen zal eerst moeten worden geprocedeerd voordat duidelijk is of inderdaad sprake is van een EU-strijdigheid van deze bepalingen in de wisselwerking met het regime van de fiscale eenheid. Daarop nu reeds een voorschot nemen met voor belastingplichtigen zeer belastende wetgeving, acht ik niet zorgvuldig en geen blijk geven van een objectieve afweging tussen de belangen van belastingplichtigen en die van de staat/schatkist.»

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering uitvoerig kan antwoorden op het volgende uitvoerige betoog van prof. Bellingwout:

«Het grootste bezwaar van het onderhavige wetsvoorstel is dat de spoedreparatie plaatsvindt op het verkeerde onderdeel van de vennootschapsbelasting, nl. met een ingrijpende aanpassing en beknotting van het fiscale eenheid regime. Deze route is gekozen op basis van het uitgangspunt dat dit regime op onderdelen («per element») bezien strijdig is het met het EU-recht en dat dit veroorzaakt wordt door het feit dat een binnenlandse dochtermaatschappij wel kan worden gevoegd in een fiscale eenheid en een buitenlandse dochtermaatschappij (in beginsel) niet, met als gevolg dat bepalingen zoals art. 10a voordeliger uitwerken in binnenlandse dan in grensoverschrijdende situaties. A-G Wattel laat overtuigend zien dat het verschil in behandeling tussen binnen- en buitenlandse situaties niet veroorzaakt wordt door de wisselwerking tussen art. 10a en het regime van de fiscale eenheid, maar reeds besloten ligt in art. 10a zelf».

De door de indiener van het onderhavige wetsvoorstel gevoelde druk op het regime van de fiscale eenheid is het gevolg van een Babylonische spraakverwarring, hetgeen A-G Wattel in zijn conclusie (punt 1.15) kernachtig verwoordt als:

«de onoverzichtelijkheid die thans ontstaan is als gevolg van een verkeerd antwoord, op basis van verkeerde veronderstellingen, op een verkeerde vraag» en verderop in zijn conclusie (punt 1.24) in niet mis te verstane bewoordingen duidt als «uw onfortuinlijke gerichtheid op de (...) problematiek van de fiscale eenheid en (...) de Luxemburgse misslagen ter zake van de feiten en het recht».

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op de vereenvoudigde weergave van prof. Bellingwout van de basis voor de redenering van de A-G Wattel in de eigen woorden van prof. Bellingwout en vanuit zijn eigen visie op deze zaak:

«Art. 10a beoogt het op gekunstelde wijze omzetten van eigen in vreemd vermogen tegen te gaan in situaties waarin de aldus gecreëerde rentelast de Nederlandse belastinggrondslag uitholt. Denk aan het uitkeren van winstreserves in de vorm van dividend dat meteen weer van de aandeelhouder wordt terug geleend. De belastingplichtige had in dat geval kennelijk een financieringsbehoefte en economisch gezien ligt het dan niet voor de hand om eigen vermogen (dividend) uit te keren en over te stappen van een financiering met eigen vermogen naar een financiering met vreemd vermogen, met als gevolg dat zonder enige wijziging in activiteiten of functies de winst van die activiteiten plotseling wordt weggepoetst met een aldus ontstane rentelast. Een rentelast die er voorheen niet was en die ook niet nodig was. De rente is in dat geval niet aftrekbaar, tenzij uiteraard wel zakelijke (lees: andere dan fiscale) motieven aanwezig zijn om tot een dergelijke «omkatting» van eigen in vreemd vermogen te besluiten».

«Hetzelfde geldt voor een kapitaalstorting in een buitenlandse dochtermaatschappij, die de Nederlandse moedermaatschappij financiert met een lening vanuit de groep. Die kapitaalstorting resulteert (bij winstgevendheid van de buitenlandse dochter) in dividend aan de Nederlandse moeder dat onder de deelnemingsvrijstelling is vrijgesteld van Nederlandse vennootschapsbelasting. Dat betekent dat de rentelast bij de moeder andere, Nederlandse winst verlaagt, hetgeen in beginsel toepassing van art. 10a op deze situaties van «base erosion» rechtvaardigt (wederom, met de mogelijkheid tegenbewijs, zoals voorzien in het derde lid). Bij een kapitaalstorting in een binnenlandse dochtermaatschappij – die de belastingplichtige moedermaatschappij financiert met een lening van een groepsmaatschappij – ligt dit wezenlijk anders. Met die kapitaalstorting worden door de dochtermaatschappij nieuwe ondernemingsactiviteiten opgestart, welke activiteiten nieuwe belastbare winst (in jargon: «grondslag») in Nederland genereren. De dochtermaatschappij had zelf ook een lening kunnen aangaan om die activiteiten op te starten. De lening valt in zo’n geval, geheel terecht, buiten de «delictsomschrijving» van art. 10a. Het feit dat de moedermaatschappij die lening aangaat en vervolgens het geld als kapitaal aan de dochter ter beschikking stelt, maakt economisch gezien geen verschil. In deze situatie is evenmin in Nederland sprake van «grondslaguitholling» («base erosion»). Tegenover de renteaftrek bij de moeder staat immers belastbare winst bij de dochter. Toch valt deze laatste, binnenlandse situatie wel onder de «delictsomschrijving» van art. 10a. Echter, er is in beginsel geen aanleiding om art. 10a toe te passen, gelet op het uitsluitende doel van deze bepaling om «base erosion» te bestrijden. In de huidige praktijk zal doorgaans in deze binnenlandse situaties een beroep worden gedaan op de tegenbewijsregeling (zakelijk motief, immers geen ontgaan van belasting), met als gevolg dat art. 10a de facto de renteaftrek niet beperkt. Het zou echter sterk de voorkeur verdienen om in de wettelijke delictsomschrijving van art. 10a zelf te verankeren, met de daarbij passende nuances, dat geen sprake is van grondslaguitholling indien de kapitaalstorting wordt aangewend voor het genereren van in Nederland belastbare winst. Dan ligt het onderscheid binnenlandse/grensoverschrijdende kapitaalstorting voor iedereen kenbaar vast in de wet, en kan ook het HvJ EU daar niet overheen stappen. Zoals A-G Wattel in zijn conclusie aangeeft (punt 1.12), is het maken van een dergelijk onderscheid in art. 10a EU-rechtelijk geoorloofd:

«Het HvJ EU heeft immers, in onder meer de zaken SGI, SIAT, Itelcar, en de zeer recente zaak Hornbach-Baumarkt (...) expliciet aanvaard dat lidstaten antigrondslag uithollingsmaatregelen alleen op grensoverschrijdende gevallen toepassen omdat de uitholling zich daar nu eenmaal voordoet, en niet zozeer binnenslands. Wel moet de maatregel uiteraard proportioneel zijn.»

Wattel concludeert (punt 1.23) vervolgens dat art. 10a, vanwege de mogelijkheid van tegenbewijs, aan deze proportionaliteitseis voldoet en dus als maatregel geschikt is om een dergelijk onderscheid tussen binnenlandse en grensoverschrijdende gevallen te maken.

De leden van de fractie van 50PLUs vragen of de regering deze weergave en conclusie deelt. Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen wat het oordeel is van de regering op de conclusie van prof. Bellingwout:

«Mijn conclusie luidt dat het onderhavige wetsvoorstel voortborduurt op een Babylonische spraakverwarring, geen fiscaaltechnische grond heeft en een oplossing aan de verkeerde kant van de vennootschapsbelasting zoekt voor een niet bestaand probleem. Het wetsvoorstel dient te worden vervangen door een wetsvoorstel waarmee art. 10a (eerste lid, onderdeel b) in die zin wordt aangepast dat het reeds in de tegenbewijsregeling van art. 10a impliciet besloten liggende onderscheid tussen binnenlandse en grensoverschrijdende kapitaalstortingen helder en EU-conform wordt vastgelegd, zodat daarmee ook wet systematisch tot uitdrukking komt dat een dergelijke onderscheid geen verband houdt met de wisselwerking tussen art. 10a en het regime van de fiscale eenheid (en het in dit regime gehanteerde onderscheid tussen binnenlandse en buitenlandse dochtermaatschappijen), met als gevolg dat dit fiscale eenheid regime in haar huidige vorm kan worden behouden.»

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op het volgende betoog van VNO-NCW:

«In de memorie van toelichting wordt gesproken over enkele honderden miljoenen euro’s. Dat impliceert een grondslaguitholling van enkele miljarden, en een hoeveelheid kunstmatige leningen van tientallen miljarden euro’s. Niet duidelijk is hoe dit omvangrijke gedragseffect is becijferd. Het kabinet vreest grote budgettaire gevolgen maar de hoogte daarvan, en de zekerheid waarmee zich dit zal materialiseren wordt onvoldoende duidelijk. Daarbij dient zich ook de vraag aan of de aangevoerde redengeving in dezelfde mate geldt voor alle elementen van het wetsvoorstel of slechts ten aanzien van een onderdeel. Als het alleen gaat over de renteaftrekbeperking, zou het wetsvoorstel zich dan niet daar op moeten richten»?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op het volgende betoog van VNO-NCW en MKB-Nederland:

«In dit verband wijzen wij erop dat de Hoge Raad nog uitspraak moet doen in genoemd arrest. Het lijkt ons daarbij van wezenlijk belang dat de Advocaat-Generaal van de Hoge Raad recent een nadere conclusie uitbracht waarin hij aangeeft van mening te zijn dat het EU Hof van Justitie op basis van verkeerde veronderstellingen, op een verkeerde vraag, een verkeerd antwoord heeft gegeven en dat het beroep op het EU-recht moet worden afgewezen. In die zin zou men onderhavig wetsvoorstel als prematuur kunnen kwalificeren. Zou de Hoge Raad de A-G volgen in zijn conclusie dan lijkt onderhavige wetgeving overbodig».

Is de regering het met deze stelling van VNO-NCW eens dat men het voorstel als prematuur zou kunnen kwalificeren?

Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering een antwoord kan geven op de volgende vragen van VNO-NCW en MKB-Nederland:

«Kan de Staatssecretaris de noodzakelijkheid van de spoedreparatie met terugwerkende kracht meer uitgebreid onderbouwen, mede gelet op de uitvoeringstoets van de Belastingdienst? Welke beleidsmatige voor- en nadelen zijn daarbij afgewogen?

Kan de Staatssecretaris de omvang van de verwachte grondslaguitholling – zonder reparatie – nader onderbouwen, bijvoorbeeld aan de hand van door het CPB gecertificeerde ramingsmemo’s?

In hoeverre is bij deze raming rekening gehouden met het feit dat kunstmatige leningen te bestrijden zijn met de voorgenomen introductie van een bronheffing op rentestromen naar low tax jurisdicties?

Is overwogen om alsnog af te zien van terugwerkende kracht? Zo nee, waarom niet? Hoe groot is de derving wanneer het wetsvoorstel zonder terugwerkende kracht wordt ingevoerd per 1 januari 2019?

Is overwogen om de terugwerkende kracht alsnog te beperken tot 1 januari 2018, een logisch verandermoment en daardoor minder complex en voor bedrijfsleven en Belastingdienst dus beter uitvoerbaar? Hoe weegt dit op tegen een eventueel nadeel voor de schatkist?

Hoe groot zijn de budgettaire risico’s per element of artikel van het wetsvoorstel? Kan per onderdeel worden aangegeven hoe groot de verwachte derving is als reparatie daarvan niet door zou gaan?

Als de budgettaire risico’s vooral liggen in de sfeer van de renteaftrekbeperking, kan de Staatssecretaris dan aangeven welke redenen ten grondslag liggen aan de voorgestelde terugwerkende kracht op de overige elementen?

Het aangevoerde arrest van het EU Hof van Justitie ziet alleen op de renteaftrekbeperking van artikel 10a Vpb. Kan de Staatssecretaris aangeven waarom ook op andere punten de fiscale eenheid moet worden gerepareerd – nota bene met terugwerkende kracht – als er geen jurisprudentie is die daartoe noopt?

Kan de Staatssecretaris aangeven waarom onderhavig wetsvoorstel nu reeds aan het parlement is aangeboden terwijl de Hoge Raad nog geen uitspraak heeft gedaan?»

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering in kan gaan op het betoog van VNO-NCW en MKB-Nederland over de dooruitdelingsfaciliteit in de dividendbelasting:

«Onder de huidige regelgeving kan de dooruitdelingsfaciliteit worden beoordeeld met in achtneming van de fiscale eenheid. De fiscale eenheid ontvangt dividenden uit het buitenland waarop dividendbelasting is ingehouden en bij dooruitdeling kan deze verrekend worden. Door de voorgestelde spoedreparatie is met terugwerkende kracht de dooruitdelingsfaciliteit niet van toepassing. Wij begrijpen dat dit in het wetsvoorstel is getracht te ondervangen door toepassing van artikel 12 Wet DB. Echter, dan moet worden voldaan aan vereisten die belastingplichtigen achteraf niet met terugwerkende kracht kunnen vervullen. Door terugwerkende kracht toe te kennen aan dit element bestaat er een reëel risico dat verrekenbare bedragen zullen «verdampen». Ook hier vragen wij ons af of er echt een noodzaak is dit element te repareren, mede gelet op de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting. De uitspraak van het EU Hof van Justitie geeft daartoe in ieder geval geen aanleiding. Wij merken nog op dat onderhavig voorstel op korte termijn kan leiden tot tientallen extra dividendbelastingaangiftes».

Kan de regering specifiek reageren op de vraag van VNO-NCW of er echt een noodzaak is dit hier genoemde element te repareren, mede gelet op de voorgenomen afschaffing van de dividendbelasting? De uitspraak van het HvJ EU geeft daartoe in ieder geval geen aanleiding.

De leden van de fractie van 50PLUS merken op dat het RB aandacht vraagt voor de terugwerkende kracht. In het wetsvoorstel is aangegeven dat bepaalde maatregelen terugwerkende kracht hebben tot en met 25 oktober 2017 om 11.00 uur. Hierdoor kunnen bestaande fiscale eenheden/(mkb-)ondernemingen te maken krijgen met artikel 10a, artikel 13, negende tot en met vijftiende, en zeventiende lid, artikel 13l en artikel 20a Vpb, waar voorheen deze bepalingen niet aan de orde waren door de werking van de fiscale eenheid. Het RB wijst er, in lijn met de brief van het RB op dat dit de rechtszekerheid niet ten goede komt. Kan de regering op dit punt reageren?

Met het RB vragen de leden van de fractie van 50PLUS of de terugwerkende kracht wel in overeenstemming is met artikel 1 Eerste protocol Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), vooral of wel aan het vereiste van «fair balance» is voldaan en de belastingplichtigen gerechtvaardigde verwachtingen kunnen ontlenen aan de bestaande wetgeving. Kan een nadere toelichting op dit punt worden gegeven? Zonder enige duidelijkheid bestaat namelijk het risico op gerechtelijke procedures, wat naar de mening van het RB zoveel mogelijk vooraf moet worden voorkomen.

De leden van de fractie van 50PLUS merken op dat het onderhavige wetsvoorstel nu pas aanhangig is. Het is nog niet duidelijk of en wanneer het wetsvoorstel wordt aangenomen. Daardoor bestaat het risico dat er (relatief) weinig tijd voor belastingplichtigen resteert om hun structuur aan te passen en gebruik te maken van de overgangsmaatregel. Kan de termijn om de overgangsmaatregel toe te passen, verlengd worden? Dit mede vanwege de veelheid aan tijd die het bepalen of artikel 10a Vpb van toepassing is, met zich meebrengt. Het drempelbedrag van 100.000 euro geldt per fiscale eenheid en niet per vennootschap van de fiscale eenheid. Kan een nadere verduidelijking worden gegeven over hoe deze regeling in de praktijk moet worden toegepast? Het lijkt niet onlogisch om de drempel te laten gelden per vennootschap, aangezien de fiscale eenheid juist voor toepassing van artikel 10a Vpb ook moet worden weggedacht?

De leden van de fractie van 50PLUS noemen dat er volgens de memorie van toelichting geen temporele beperking is. Daarbij verwijst de memorie van toelichting naar op 25 oktober 2017 om 11.00 uur ’s ochtends bestaande leningen. Een ander element van de temporele werking is in hoeverre de fiscale eenheid moet worden weggedacht. Moet deze worden weggedacht alsof de fiscale eenheid nooit heeft bestaan? Of moet worden weggedacht tot invoering van de in het wetsvoorstel genoemde artikelen? Of tot het aangaan van de lening? Of tot het verrichten van de rechtshandeling?

Deze leden vragen of het toepassen van de spoedreparatiemaatregelen zonder temporele beperking er toe leidt dat de terugwerkende kracht van deze wetgeving materieel gezien verder teruggaat dan tot 25 oktober 2017 om 11:00 uur. Als voorbeeld kan artikel 20a Wet Vpb 1969 worden genoemd. Indien deze bepaling zonder temporele beperking moet worden toegepast, heeft dit ook gevolgen voor belangenwijzigingen die, mogelijk zelfs vele jaren (binnen de maximale verrekeningstermijn), vóór 25 oktober 2017 om 11:00 uur hebben plaatsgevonden en daarmee ook op verrekenbare verliezen van belastingjaren voor 2017.

De leden van de fractie van 50PLUS merken op dat het voorgestelde artikel 15, lid 16, eerste volzin Wet Vpb 1969 bepaalt dat enkele artikelen, «met inachtneming van alle regelingen die daarmee verband houden», moeten worden toegepast als ware er geen fiscale eenheid. Deze leden hebben in de toelichting node gemist aan welke «regelingen» hierbij moet worden gedacht en verzoekt hierop meer toelichting te geven. Kan per artikel worden aangegeven welke regelingen met dat artikel verband houden? In het bijzonder verzoeken deze leden te bevestigen dat artikel 8 en artikel 8b Wet Vpb 1969 met artikel 10a en artikel 13l Wet Vpb 1969 verband houden?

Deze leden vragen voorts of met samenhangende regelingen alleen wettelijke regelingen worden bedoeld, of ook de artikelen uit bijvoorbeeld het Besluit fiscale eenheid 2003, de uitvoeringsregelingen, uitvoeringsbeschikkingen en mogelijk zelfs de beleidsbesluiten onder samenhangende regelingen moeten worden begrepen.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op de volgende constatering van de NOB:

«Er zijn niet alleen regelingen die samenhangen met de genoemde artikelen (art. 10a, art. 13, lid 9 tot en met 15 en lid 17, art. 13l en art. 20a Wet Vpb 1969), maar dat ook de omgekeerde situatie bestaat. De genoemde artikelen houden verband met niet-genoemde artikelen. Denk daarbij aan de situatie waarin art. 15ad Wet Vpb 1969 moet worden toegepast en daarbij de samenloop met art. 13l Wet Vpb 1969 relevant is (art. 7 Besluit aftrekbeperking bovenmatige deelnemingsrente).

Moet art. 7 van het Besluit aftrekbeperking bovenmatige deelnemingsrente nu worden toegepast alsof voor de toepassing van art. 13l Wet Vpb 1969 de fiscale eenheid niet bestaat?

Zo ja, dan verzoeken deze leden dit tot uitdrukking te brengen in de wettekst alsmede een duidelijk voorbeeld te geven hoe de wettekst dan uitwerkt in deze situatie. En dient voor de toepassing van bijvoorbeeld art. 13b Wet Vpb 1969, art. 10a Wet Vpb 1969 eveneens te worden weggedacht, waardoor de verbondenheidsfictie van art. 10a lid 7 Wet Vpb 1969 eveneens niet geldt»?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op de constatering van de NOB dat met de genoemde artikelen verband houdende regelingen in voorkomende gevallen reeds voorzien in een wegdenkgedachte, zoals art. 15ah, lid 3, Wet Vpb 1969.

Deze leden ontvangen graag een bevestiging dat dit artikel na invoering van het wetsvoorstel zo moet worden gelezen dat, indien sprake is van niet-aftrekbare rente die wordt bijgeteld op grond van het voorgestelde art. 15, lid 16, tweede volzin, deze rente wel «in de winst van de fiscale eenheid» tot uitdrukking is gekomen.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan aangeven hoe artikel 15ah, lid 3, Wet Vpb 1969 zou moeten worden toegepast, indien op basis van goed koopmansgebruik een verschil in de in een jaar in aanmerking te nemen verschuldigde rente en betaalde rente zou ontstaan.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering in kan gaan op de samenloop tussen het voorgestelde artikel 15, lid 16 en 17, Wet Vpb 1969 en art. 15ac, lid 5, Wet Vpb 1969. Deze leden ontvangen graag een bevestiging dat in situaties waarin door het voorgestelde art. 15, lid 16 en 17, Wet Vpb 1969 de (wereld-)winst van de fiscale eenheid wordt verhoogd doordat rente op grond van art. 10a Wet Vpb 1969 niet in aftrek komt, bij het berekenen van de objectvrijstelling eveneens kan worden uitgegaan van die verhoogde winst. Art. 10a Wet Vpb 1969 werkt dan in gelijke mate door in de wereldwinst als in de bijdragewinst voor de objectvrijstelling.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op de vragen over fiscale eenheden van fiscale beleggingsinstellingen (FBI’s) die geconfronteerd worden met een verhoging van de fiscale winst als gevolg van de spoedreparatiemaatregelen. In dat geval wordt de uitdelingsverplichting dienovereenkomstig verhoogd. Kan dit onwenselijke gevolgen hebben?

Deelt de regering de constatering van de NOB dat fiscale eenheden van FBI’s zich nauwelijks voordoen, de spoedreparatiemaatregelen geen gevolgen kunnen hebben voor de verschuldigde vennootschapsbelasting bij een FBI (tarief is nihil), doch mogelijk slechts gevolgen kan hebben voor de uitdelingsverplichting bij een FBI en een strijd met het EU-recht zich niet goed laat denken?

Wat vindt de regering van het voorstel van de NOB om de spoedreparatiewetgeving niet te laten gelden voor fiscale eenheden van FBI’s?

De leden van de fractie van 50PLUS verwijzen naar de brief van 5 januari 2018 van de NOB8 waarin een lans gebroken wordt voor de invoering van een grensoverschrijdende fiscale eenheid als alternatief voor de spoedreparatie en als toekomstbestendige concernregeling. Kan de regering ten principale reageren op de volgende beschouwingen van de NOB:

«De Orde is er zich van bewust dat door de Staatssecretaris is aangegeven dat hij dit niet de goede weg vindt. De Orde is echter niet overtuigd door de door de Staatssecretaris aangedragen argumenten. Voor zover nodig, verduidelijkt de Orde nogmaals dat het haar niet te doen is om de introductie van een fiscale faciliteit voor het internationale bedrijfsleven, maar beoogt zij de «nationale» fiscale eenheidsregeling te redden door haar EU-rechtelijk aanvaardbaar te maken.»

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op de volgende argumentatie van de NOB:

«Zoals door hoogleraren Kok en De Vries in WFR 2018/37 is beschreven, is het zeer wel mogelijk een grensoverschrijdende fiscale-eenheidsregeling te ontwerpen zonder vrees voor planningsmogelijkheden of grote budgettaire effecten. De ogen niet sluitend voor de eerste reacties van de Staatssecretaris, houdt de Orde wederom een pleidooi om de regeling van de grensoverschrijdende fiscale eenheid een serieuze kans te geven en herhaalt de Orde haar aanbod haar expertise ter beschikking te stellen om een toekomstbestendige fiscale eenheidsregeling handen en voeten te geven. Tevens zal de Orde na het zomerreces met een vergelijkend onderzoek komen van de vergelijkbare fiscale eenheid stelsels in andere Europese landen en hier de voor-en nadelen van inventariseren.»

De leden van de VVD-fractie vragen of de regering uitgebreid in kan gaan op de keuze voor selectief toezicht.

Zijn er andere opties op tafel gelegd om de uitvoeringskosten van de Belastingdienst laag te houden? Zo ja, welke opties zijn dat geweest en wat was de reden waarom er niet voor gekozen is? Zo nee, is er overleg met het bedrijfsleven gevoerd om de uitvoeringskosten zo laag mogelijk te houden?

Is al meer duidelijk over de uitvraag van de Belastingdienst in het aangiftebiljet? Zo nee, wanneer wordt deze duidelijkheid gegeven?

De leden van de VVD-fractie vragen of de regering uitgebreid in kan gaan op het advies van het Adviescollege toetsing regeldruk om ook aandacht te besteden aan de regeldruk als gevolg van de reparatie van de innovatiebox en de aangepaste toepassing van de dividendbelasting, waarbij het adviescollege een waarschuwing geeft en de memorie van toelichting spreekt over een niet noemenswaardige verhoging van de administratieve lasten.

In de uitvoeringstoets van de Belastingdienst met betrekking tot artikel 10a, artikel 13, negende tot en met vijftiende en zeventiende lid en artikel 20a luidt het oordeel dat de regeling uitvoerbaar is, mits wordt geaccepteerd dat de uitvoerbaarheid over 2017 en 2018 problematisch is.

De leden van de CDA-fractie vragen de regering aan te geven wat met betrekking tot deze artikelen wordt bedoeld met «mits wordt geaccepteerd dat de uitvoerbaarheid over 2017 en 2018 problematisch is»?

In de uitvoeringstoets met betrekking tot artikel 13l wordt eerst geoordeeld dat het voorstel niet uitvoerbaar is, omdat de benodigde toezichtsexpertise niet op korte termijn beschikbaar zal zijn. Vervolgens is gekozen voor een alternatieve toets en die luidt dat het voorstel uitvoerbaar is, mits artikel 13l per 1 januari 2019 wordt afgeschaft en wordt ingezet op selectief toezicht. Selectief toezicht houdt op grond van de uitvoeringstoets in ieder geval in dat geen vooroverleg mogelijk is over artikel 13l. De leden van de CDA-fractie vragen een uitgebreidere beschrijving wat verstaan moet worden onder «selectief toezicht». Wordt er dan wel toezicht gehouden op correcte invulling van de aangifte met betrekking tot dit artikel? Welke budgettaire risico’s levert dit op? Is er alleen geen vooroverleg mogelijk over de samenloop tussen artikel 13l en de fiscale eenheid of überhaupt niet over artikel 13l? Houdt onderhavig wetsvoorstel gezien de uitvoeringstoets ook de belofte in dat artikel 13l zal worden afgeschaft per 1 januari 2019, omdat de Belastingdienst het voorstel anders niet kan uitvoeren?

De leden van de fractie van 50PLUs vragen wat het oordeel van de regering is op het betoog van prof. Bellingwout over de gevolgen van het wetsvoorstel:

«Indien het wetsvoorstel doorgang vindt, zijn de gevolgen ernstig. De terugwerkende kracht leidt tot onverwachte belasting «exposures» die niemand had verwacht of had kunnen voorzien, en vormt daarmee een grote inbreuk van op de wet gebaseerde gerechtvaardigde verwachtingen van belastingplichtigen. Dit geldt a fortiori omdat het wetsvoorstel ook een inbreuk maakt op de consolidatiegedachte van de fiscale eenheid. Binnen een fiscale eenheid vallen onderlinge vorderingen en schulden en daarmee op rentebaten en -lasten ter zake van die vorderingen en schulden tegen elkaar weg. Van grondslaguitholling waar art. 10a zich tegen richt kan dan geen sprake zijn. Het wetsvoorstel doorbreekt dit, zonder dat het arrest van het HvJ EU daartoe aanleiding geeft. Voor de toekomst betekent het wetsvoorstel een aanzienlijke inbreuk op de in par. 1 hierboven aangegeven broodnodige correctie op het systeem van de vennootschapsbelasting. Tevens leidt het tot aanzienlijke lastenverzwaring in verband met de hoge mate van complexiteit waartoe het fictief wegdenken van de fiscale eenheid in de context van de door het wetsvoorstel bestreken antimisbruikbepalingen leidt».

De leden van de fractie van 50PLUs vragen of specifiek geantwoord kan worden op de stelling van prof. Bellingwout dat van grondslaguitholling waar artikel 10a zich tegen richt geen sprake kan zijn. Het wetsvoorstel doorbreekt dit, zonder dat het arrest van het HvJ EU daartoe aanleiding geeft.

De leden van de fractie van 50PLUs vragen of de regering kan reageren op de volgende stelling van prof. Bellingwout:

«Zoals hierboven aangegeven, mede onder verwijzing naar de recente conclusie van A-G Wattel, is reeds in het onderhavige geval aannemelijk dat geen sprake is van een EU-rechterlijk gat dat in de Vennootschapsbelasting wordt geslagen.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op de slotopmerking van prof. Bellingwout:

«Indien het bovenstaand pleidooi wordt opgevolgd, kan het goed functionerende regime van de fiscale eenheid worden behouden en ontvalt derhalve ook de noodzaak om na de spoedreparatie met een conceptuele herziening van het fiscale eenheid regime nog dieper in te grijpen in het systeem van de vennootschapsbelasting».

Deelt de regering dit betoog? Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op de volgende zorgen van VNO-NCW:

«Eerder is vanuit het bedrijfsleven aangegeven dat er grote zorgen zijn over de omvangrijke administratieve lasten die gepaard gaan met dit wetsvoorstel. Met name het bereik van de terugwerkende kracht is een grote zorg. Met verbazing hebben wij kennis genomen van de inschatting van de administratieve lasten voor bedrijven zoals die is opgenomen in de memorie van toelichting. Er wordt becijferd dat dit gaat over € 250 per aangifte incidenteel en € 150 per aangifte structureel. Zelfs als hier is uitgegaan van een gemiddelde, dan achten wij dit een veel te lage inschatting. Bij een gemiddeld complexe onderneming die nu wordt geconfronteerd met terugwerkende kracht, zullen de administratieve lasten, waaronder advieskosten, in de duizenden euro’s lopen. Al met al achten wij de inschatting van de Staatssecretaris niet realistisch. Dit wordt bevestigd door het oordeel van de Belastingdienst over de uitvoerbaarheid. De ondernemingen die worden geconfronteerd met deze wetgeving hebben minstens zoveel problemen met de uitvoerbaarheid als de Belastingdienst. Er zullen veel discussies ontstaan met de Belastingdienst in alle fases van het heffingsproces. Er zullen vele uren worden besteed aan correcte administratie, vaststelling van de feiten en analyse en vastlegging daarvan als gevolg van onderhavige wetgeving.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen wat de reactie van de regering is op de stelling van VNO-NCW en MKB-Nederland dat het harde oordeel van de Belastingdienst over de uitvoerbaarheid van de onderhavige wetgeving reden kan zijn voor de wetgever tot heroverweging? Tevens vragen deze leden of de regering kan reageren op de volgende opmerking:

«Ons is niet duidelijk waarom grote uitvoeringsrisico’s worden genomen, terwijl nog niet duidelijk is welk oordeel de Hoge Raad zal geven in het arrest dat aanleiding was voor de spoedreparatie. En zelfs al zou de Hoge Raad in die casus over artikel 10a Vpb de belastingplichtige gelijk geven, dan moeten nut en noodzaak van de overige elementen van onderhavige wetgeving worden afgewogen tegen de argumenten van onuitvoerbaarheid zoals die door de Belastingdienst en ondernemers naar voren zijn gebracht. Niet duidelijk is hoe deze weging tot stand is gekomen. Juist nu de uitvoering onder druk staat zou het streven moeten zijn om de Belastingdienst te ontzien en complexiteit te reduceren».

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op de volgende vragen van VNO-NCW en MKB-Nederland:

«Kan de Staatssecretaris meer uitgebreid aangeven hoe men is gekomen tot een bedrag aan aanpassingskosten per aangifte van € 250 incidenteel en € 150 structureel?

Kan de Staatssecretaris aangeven of en zo ja op welke wijze weging per element heeft plaatsgevonden tussen de noodzakelijkheid van de betreffende maatregel enerzijds en de uitvoeringslast voor Belastingdienst/bedrijfsleven anderzijds?

Is overwogen om alsnog de reparatie (al dan niet met terugwerkende kracht) van de fiscale eenheid te beperken tot artikel 10a Vpb vanwege de complexiteit, de uitvoeringslast en het ontbreken van een directe noodzaak voor de overige elementen? Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van 50PLUS merken op dat belastingplichtigen in de praktijk steeds moeten bepalen hoe artikel 10a Vpb moet worden toegepast. Voor belastingplichtigen is dit een tijdrovende exercitie die vanzelfsprekend ook veel geld kost. In dit kader wordt in de uitvoeringstoets opgemerkt:

«Onderzoek naar hoe artikel 10a in een specifiek geval moet worden toegepast is (tijdrovend) maatwerk en kost veel capaciteit».

Hieruit blijkt wel dat zowel de praktijk als de Belastingdienst te maken krijgt met administratieve lasten. Klopt het dat de kosten voor de praktijk ver uitgaan boven de raming?

Bij de gevolgen voor het bedrijfsleven wordt opgemerkt dat de incidentele kosten gemiddeld circa 250 euro per bedrijf bedragen en de structurele kosten circa 150 euro per bedrijf. Klopt het dat deze kosten, in ieder geval de incidentele kosten, substantieel hoger zullen uitvallen?

De vraag is of de belastingderving opweegt tegen de hoge uitvoeringskosten waar ondernemingen (in het mkb) mee geconfronteerd kunnen worden.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen hoe moet worden omgegaan met het indienen van de aangifte vennootschapsbelasting 2017. Klopt het dat hierop de thans geldende wet- en regelgeving van toepassing is, zolang het huidige wetsvoorstel nog niet formeel in werking is getreden? Kan worden bevestigd dat er geen boete wordt opgelegd voor reeds ingediende aangiften vanwege het mogelijke standpunt van belastinginspecteurs dat «opzettelijk een onjuiste aangifte» is gedaan? Kan een verduidelijking worden gegeven omtrent de afwikkeling van de aangiften 2017?

Deze leden merken op dat een wijziging van de regelgeving ertoe kan leiden dat belastingplichtigen te maken krijgen met te betalen belastingrente. Kan een coulancemaatregel worden ingevoerd, vanwege het feit dat de terugwerkende kracht waar belastingplichtigen mee geconfronteerd worden, voor hen niet voorzienbaar was? Kunnen aangiften vennootschapsbelasting van fiscale eenheden waarvoor dit wetsvoorstel gevolgen heeft in aanmerking komen voor bijzonder uitstel voor de indiening van de aangifte?

De leden van de CDA-fractie vragen de regering om een nadere precisering en onderbouwing van de kosten van enkele honderden miljoenen euro per jaar die zouden optreden zonder onderhavig wetsvoorstel. Hoe groot zijn deze gevolgen momenteel na de aankondiging per persbericht van een wetsvoorstel?

Deze leden zouden het van toegevoegde waarde achten als de raming van deze potentiële kosten van het arrest van het HvJ EU van 22 februari 2018 ten bedrage van enkele honderden miljoenen per jaar ook gecertificeerd zou worden door het CPB. Is de regering bereid dit te laten doen?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op het volgende betoog van het RB:

«In de memorie van toelichting is aangegeven dat de uitspraak van het HvJ EU zou kunnen leiden tot een structurele derving van belastinginkomsten van enkele honderden miljoenen euro’s per jaar. Terugwerkende kracht is noodzakelijk om te voorkomen dat het budgettaire effect nog groter wordt. Het RB merkt op dat het budgettaire belang van de terugwerkende kracht echter niet is onderbouwd. In dit kader wijzen wij graag ook op een recente column in het Weekblad fiscaal recht, 2018/122 (bijlage 1). Tevens acht het CPB de raming van de spoedreparatiemaatregelen als een raming met grote onzekerheid».

Kan een nadere onderbouwing worden gegeven van de budgettaire raming? Gezien het belang voor de praktijk van de terugwerkende kracht en daarmee gepaard gaande rechtsonzekerheid. De budgettaire effecten zijn immers de primaire aanleiding voor de terugwerkende kracht.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op het volgende betoog van VNO-NCW:

«Voor concerns met talloze leningen en een fiscale eenheid waarin veel entiteiten zijn opgenomen, is het vrijwel ondoenlijk om alle vennootschappen te doorlopen en alle op 25 oktober 2017 bestaande financieringen te herleiden naar hun oorsprong. Bedrijven moeten alle transacties van de afgelopen decennia ontrafelen en duiden in het licht van de nieuwe regels. Omdat in het wetsvoorstel voor bestaande leningen niets is opgenomen over een bewijsvermoeden of fictie ten aanzien van tegenbewijs (artikel 10a, derde lid) staan belastingplichtigen voor de onmogelijke opgave om achteraf een subjectief oogmerk te fingeren. Wij vragen ons af hoe moet worden omgegaan met parallelliteit van het tegenbewijs. Bij grotere concerns wordt doorgaans door één entiteit de externe leningen aangetrokken voor de hele groep. Voor bedragen die intern worden doorgeleend is het dan lastig, zo niet onmogelijk, om parallelliteit met de externe leningen aan te tonen.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen hoe moet worden omgegaan met de parallelliteit van het tegenbewijs.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op het volgende betoog van VNO-NCW:

«Men moet daarbij bedenken dat het binnen fiscale eenheid nooit mogelijk is geweest om via financieringsconstructies een belastingvoordeel te behalen. Dat is in die structuren dus ook nooit beoogd. Het zou daarom voor de hand liggen om op 25 oktober 2017 bestaande financieringstransacties binnen de fiscale eenheid per definitie als «zakelijk» of «onbesmet» te beschouwen. Dit geldt zowel voor de financiering als de rechtshandelingen die daarmee verband houden. Een dergelijk bewijsvermoeden of fictie zal de uitvoering en implementatie van de maatregel aanzienlijk vergemakkelijken».

Kan worden geantwoord op de vraag van VNO-NCW of het niet voor de hand ligt om op 25 oktober 2017 bestaande financieringstransacties binnen de fiscale eenheid per definitie als «zakelijk» of «onbesmet» te beschouwen?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op het volgende betoog van VNO-NCW en MKB-Nederland:

«De voorgestelde wetgeving ten aanzien van artikel 10a Vpb heeft een breder bereik dan het arrest van het EU Hof van Justitie. Ook de Raad van State maakt hier een opmerking waar het gaat over schuldverhoudingen binnen fiscale eenheid. Hoewel reparatie op dit punt dus niet noodzakelijk is en eveneens niet leidt tot uitholling van de Nederlandse grondslag zegt de Staatssecretaris hiermee te kiezen voor zekerheid, maar ons wordt niet duidelijk wie nu zekerheid krijgt waarover. De voorstellen leiden enkel tot grotere complexiteit en onzekerheid voor het bedrijfsleven. Als de crediteur en debiteur onderdeel uitmaken van dezelfde fiscale eenheid wordt de lening op grond van het voorgestelde artikel 15, zestiende lid, Vpb zichtbaar. De memorie van toelichting geeft aan dat in deze situatie alleen aan de compenserende heffingstoets kan worden voldaan indien de crediteur die deel uitmaakt van de fiscale eenheid geen voorvoegingsverliezen heeft en/of de fiscale eenheid geen verrekenbare verliezen heeft of andersoortige afspraken ten tijde van het aangaan van de schuld. Binnen de consolidatiegedachte is deze lening niet zichtbaar en leidt het rente-inkomen niet tot belastbare winst die verrekend kan worden met fiscale eenheid verliezen. De voorgestelde uitleg van de compenserende heffing lijkt ons derhalve niet juist. Gezien het puur Nederlandse karakter van deze lening, is er geen sprake van uitholling van de Nederlandse grondslag. Daarom zou in deze situatie een succesvolle toepassing van de compenserende heffingstoets een gegeven moeten zijn».

Is de regering het eens met de stelling van VNO-NCW dat de voorgestelde uitleg van de compenserende heffing niet juist lijkt? Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op het volgende betoog van VNO-NCW en MKB-Nederland inzake fusies of schuldaflossing:

«In de memorie van toelichting worden enkele mogelijkheden geschetst om de effecten te mitigeren. Bijvoorbeeld door entiteiten te laten fuseren of schulden binnen concern af te lossen. Wij merken daarover op dat dit in de praktijk tijdrovend en niet zo gemakkelijk is. Bovendien gaat het gepaard met financiële en administratieve gevolgen, kan het bedrijfseconomisch ongewenst zijn en kan het lang niet in alle gevallen zonder fiscale consequenties. Als een juridische fusie geruisloos kan is het de vraag of dat kan met terugwerkende kracht tot begin boekjaar, en of de Belastingdienst dan niet zal stellen dat sprake is van een fusie die in overwegende mate is gericht is op het ontgaan of uitstellen van belastingheffing (artikel 14b, lid 5 Vpb)».

Kan op elk van de gemaakte opmerkingen in deze alinea worden ingegaan?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren op het volgende betoog van VNO-NCW inzake het mkb en de overgangsregeling met een vrijstelling van 100.000 euro:

«Het is goed dat het kabinet oog heeft voor de gevolgen van dit wetsvoorstel voor het MKB. De overgangsbepaling zorgt ervoor dat de spoedreparatie ten aanzien van artikel 10a Vpb niet van toepassing mits het bedrag aan rente niet meer is dan € 100.000 per fiscale eenheid. Dat geeft het MKB tot 31 december 2018 handelingsperspectief. Nog beter zou het echter zijn om deze overgangsbepaling een permanent karakter te geven en voorts daarbij een voor zover-benadering (franchise) te kiezen. Daarmee wordt het MKB ook naar de toekomst ontzien van deze complexe regelgeving. De Belastingdienst kan de schaarse uitvoeringscapaciteit dan ook beter richten».

Kan de regering specifiek antwoorden op de vraag of de overgangsregeling een permanent karakter gegeven kan worden en op de vraag om voorts daarbij een voor zo een benadering (franchise) te kiezen?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering kan reageren elk van de volgende vragen van VNO-NCW en MKB-Nederland:

«Is overwogen om, mede gelet op de uitvoeringsproblemen en de kritiek vanuit de Raad van State, ten aanzien van de renteaftrekbeperking de reparatie alsnog te beperken tot de situatie die speelt in het arrest? Zo nee, waarom niet?

Is de Staatssecretaris bereid een bewijsvermoeden op te nemen in de wet of lagere regelgeving zodat ondernemingen niet worden geconfronteerd met een onmogelijke bewijslast? Zo nee, kan dan in ieder geval worden bevestigd dat er bij schuldverhoudingen binnen de fiscale eenheid in beginsel sprake zal zijn van compenserende heffing?

Kan de Staatssecretaris aangeven op welke wijze een juridisch fusie met terugwerkende kracht tot begin boekjaar tot stand kan komen zonder fiscale consequenties en zonder dat de belastingplichtige aanloopt tegen artikel 14b, lid 5 Vpb?

Is de Staatssecretaris bereid de overgangsbepaling een permanent karakter te geven, al dan niet in combinatie met een franchise voor de eerste € 100.000 rente per fiscale eenheid? Zo nee, waarom niet»?

De leden van de fractie van 50PLUS merken op dat de bewijslast bij artikel 10a Vpb niet eenvoudig zal zijn voor de inspecteur. Als de schuld en de daarmee verband houdende rechtshandeling binnen een fiscale eenheid zijn aangegaan, is immers moeilijk voorstelbaar dat daaraan onzakelijke overwegingen ten grondslag hebben gelegen. In dat kader is relevant dat artikel 10a Vpb uitholling van de belastinggrondslag door middel van rentelasten tussen gelieerde lichamen probeert tegen te gaan. Klopt het dat aan uitholling van de belastinggrondslag niet wordt toegekomen als zowel de schuld als de daarmee verband houdende transactie binnen een fiscale eenheid zijn aangegaan?

Deze leden wijzen erop dat deze transacties binnen de fiscale eenheid immers non-existent zijn. Dat aan deze transacties niet in overwegende mate zakelijke overwegingen ten grondslag hebben gelegen is daarmee onwaarschijnlijk, aangezien met deze transacties geen enkel fiscaal voordeel kon worden behaald. Een belangrijk voordeel van de fiscale eenheid is dat winsten en verliezen van gevoegde vennootschappen tegen elkaar kunnen worden afgezet. Dat is in de praktijk ook vaak een belangrijke overweging om een fiscale eenheid te vormen. Met andere woorden: in de praktijk zullen veel situaties bestaan waarin binnen een fiscale eenheid verliezen worden verrekend met winst (horizontale verliesverrekening). In de memorie van toelichting wordt ingegaan op de werking van de tegenbewijsregeling van artikel 10a Vpb. De wetgever verwacht dat in veel gevallen een beroep kan worden gedaan op de compenserende heffingstoets. Aan deze toets wordt kort gezegd voldaan als de schuldeiser in Nederland is gevestigd en geen sprake is van de verrekening van verliezen. Volgens de toelichting zijn de hiervoor relevante verliezen, eventuele voorvoegingsverliezen en verliezen van de fiscale eenheid zelf. Kan uit deze toelichting worden afgeleid dat voor de toepassing van de compenserende heffingstoets geen rekening mag worden gehouden met de horizontale verliesverrekening, ongeacht de zelfstandigheidsfictie voor artikel 10a Vpb?

Deze leden ontvangen graag een bevestiging van deze zienswijze, bijvoorbeeld aan de hand van een voorbeeld.

Hoe werkt voorbeeld 5 uit de memorie van toelichting uit, bijvoorbeeld in de situatie dat W in plaats van voorvoegingsverliezen te hebben, zelfstandig verliesgevend is en die verliezen in dit jaar binnen de fiscale eenheid zijn verrekend met winsten van X en/of Y?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering in kan gaan op de problematiek van de beleggingsdeelnemingen zoals uiteengezet in het betoog van VNO-NCW:

«Op grond van de spoedreparatiemaatregelen wordt de fiscale eenheid weggedacht ten aanzien van beleggingsdeelnemingen. Dat betekent dat op entiteitniveau een toets moet worden aangelegd of sprake is van een beleggingsdeelneming voor de vraag of op grond van artikel 13, negende lid, de deelnemingsvrijstelling mag worden toegepast op de voordelen uit de betreffende dochtervennootschap. Als het belang in de dochtervennootschap door het wegdenken van de fiscale eenheid als een niet-kwalificerende beleggingsdeelneming wordt aangemerkt, is de consequentie daarvan dat voordelen uit deze deelneming niet onder de deelnemingsvrijstelling vallen. De vraag hierbij is hoe de onderworpenheidstoets moet worden geïnterpreteerd.

Op dit punt heeft het maritieme bedrijfsleven ernstige zorgen geuit. Veelal wordt bij zeescheepvaart de winst van de fiscale eenheid vastgesteld op grond van het regime van de tonnageregeling. Daarbij is de eigendom van het schip en de exploitatie van het schip ondergebracht in aparte entiteiten, maar wel binnen dezelfde fiscale eenheid. De belastinginspecteur zou zich op het standpunt kunnen stellen dat de afzonderlijke entiteit met daarin de eigendom van het schip wordt aangemerkt als een niet-kwalificerende beleggingsdeelneming. Dat kan ertoe leiden dat de deelnemingsvrijstelling niet kan worden toegepast op de voordelen verkregen uit de deelneming in die entiteit, hetgeen ten onrechte leidt tot een hogere belastingdruk».

Hoe moet de onderworpenheidseis worden uitgelegd? De zeescheepvaart heeft ernstige zorgen geuit op dit punt. Klopt het dat de deelnemingsvrijstelling niet kan worden toegepast in de geschetste situatie, hetgeen tot en hogere belastingdruk leidt?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering de volgende vragen van VNO-NCW en MKB-Nederland kan beantwoorden:

«Kan de Staatssecretaris meer duidelijkheid verstrekken over de situaties waarin naar zijn oordeel sprake is van een deelneming waarop de deelnemingsvrijstelling niet van toepassing is omdat er geen sprake is van een naar Nederlandse begrippen reële heffing?

Voldoet een Nederlandse deelneming in een fiscale eenheid per definitie aan de onderworpenheidstoets of moet een nadere analyse worden gemaakt op basis van de transacties binnen fiscale eenheid (die thans niet tot winst leiden) en/of verliesverrekening binnen fiscale eenheid?

Kan de Staatssecretaris bevestigen dat de deelnemingsvrijstelling van toepassing is op de deelneming in de entiteit/maatschappij die eigenaar is van het schip»?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of het juist is dat de voorstellen van artikel 13, lid 9 tot en met 15 en lid 17 wellicht nauwelijks praktische werking zullen hebben in de praktijk. Immers, om te kunnen spreken van een beleggingsdeelneming, moet deze laag belast zijn. Echter, de deelneming die in Nederland in een fiscale eenheid is opgenomen, wordt altijd naar redelijke maatstaf in de heffing betrokken, omdat voor opname in een fiscale eenheid is vereist dat de deelneming in Nederland moet zijn gevestigd. Hierdoor lijken deze bepalingen niet aan de orde te kunnen komen. Gewezen wordt in dit kader bijvoorbeeld op het artikel «De beleggingsdeelneming na spoedreparatie: «sciencefiction» (WFR 2018/34, bijlage 3).

Kan een nadere verduidelijking c.q. toelichting worden gegeven omtrent de werking van deze bepalingen? Voor de praktijk heeft het de voorkeur om dit aan de hand van een of enkele voorbeelden te doen.

De leden van de fractie van 50PLUS merken op dat in artikel 13a Vpb een waarderingsvoorschrift is opgenomen voor bepaalde beleggingsdeelnemingen. Voor deze waardering rijst de vraag wat de boekwaarde is op het moment dat deze bepaling van toepassing wordt (1 januari 2019). Het wetsvoorstel en de memorie van toelichting doen vermoeden dat wordt uitgegaan van de oorspronkelijke boekwaarde (ervan uitgaande dat er nooit een fiscale eenheid was).

Is een dergelijke materieel terugwerkende kracht door de wetgever beoogd? Moet niet aangesloten worden bij de waarde op het moment dat artikel 13a Vpb van toepassing wordt? Met andere woorden: er zou compartimentering moeten plaatsvinden. Belastingplichtigen zouden anders mogelijk alsnog kunnen worden belast voor waardestijgingen uit de periode dat artikel 13a Vpb niet speelde.

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering in kan gaan op het volgende betoog van VNO-NCW en MKB-Nederland:

«In sommige sectoren kan deze beperking onevenredig zwaar uitpakken daar waar binnen fiscale eenheid beleggingen zijn gepoold in afzonderlijke entiteiten. Dergelijke vennootschappen zullen naar huidige uitleg niet kwalificeren als uitbreiding van ondernemingsactiviteit. Het zou goed zijn om de definitie hier uit te breiden in die gevallen waar beleggen onderdeel is van de ondernemingsactiviteit (gelijk art 20a lid 8 letter b).Kan de definitie hier worden uitgebreid in die gevallen waar beleggen onderdeel is van de ondernemingsactiviteit (gelijk art 20a lid 8, letter b)».

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of de regering antwoord kan geven op de volgende vragen van VNO-NCW en MKB-Nederland:

«Waarom is niet besloten de per-element benadering ten aanzien van artikel 13L, gelet op de onuitvoerbaarheid en de implementatie van de «earning stripping» maatregel per 1 januari 2019, geheel achterwege te laten?

Is de Staatssecretaris bereid de definitie van ondernemingsactiviteit uit te breiden in die gevallen waarin beleggen onderdeel is van de ondernemingsactiviteit? Zo nee, waarom niet?

Klopt de conclusie dat de drempel van € 750.000 voor alle dochtermaatschappijen in een fiscale eenheid geldt voor de periode van 25 oktober t/m 31 december 2017 en derhalve deze drempel niet tijdsgelang moet worden bepaald?

Hoe wordt de verkrijgingsprijs van deelnemingen binnen fiscale eenheid bepaald ten behoeve van de tegemoetkoming dat deelnemingen per 31 december 2006 voor 90% als uitbreidingsinvestering worden aangemerkt»?

De leden van de fractie van 50PLUS vragen of regering principieel kan reageren op het volgende scherpe commentaar van de NOB inzake de terugwerkende kracht ten aanzien van art. 13L Vpb 1969:

«In de inleiding van deze brief zijn de bezwaren tegen de terugwerkende kracht van het wetsvoorstel aan bod gekomen. Zeker ook ten aanzien van art. 13l Wet Vpb 1969 doen zich naar de mening van de Orde, voor zover dat thans kan worden ingeschat, de bezwaarlijke gevolgen van de aan dit wetsvoorstel verleende formele terugwerkende kracht tot 25 oktober 2017 11.00 uur voor. De combinatie met de (mogelijk) zeer vergaande materiele terugwerkende kracht als gevolg van het ontbreken van een temporele beperking leidt tot ook voor de belastingplichtige onuitvoerbare regelgeving, die in veel gevallen het rechtvaardigheidsgevoel van de belastingplichtige met voeten treedt. Hierbij wreekt zich tevens dat het wetsvoorstel zoals dat bij de Tweede Kamer is ingediend, op tal van terreinen onduidelijkheden laat bestaan en vragen openlaat van een fundamenteel karakter. De Orde is van mening dat de invoering van de spoedreparatie ten aanzien van art. 13l Wet Vpb 1969 met terugwerkende kracht onverantwoord is en zoveel mogelijk dient te worden teruggedraaid».

Is de regering het eens met de NOB dat terugwerkende kracht van art; 13l onverantwoord is en zoveel mogelijk dient te worden teruggedraaid? Zo nee, waarom niet?

De leden van de fractie van 50PLUS constateren dat in het nieuwe lid 16 van artikel 15 Vpb wordt gesproken over «de artikelen 10a (...), met inachtneming van alle regelingen die daarmee verband houden». Deze toevoeging lijkt op het eerste gezicht zeer ruim. Kan deze zinsnede nader verduidelijkt worden, bijvoorbeeld aan de hand van concrete voorbeelden, waarmee de reikwijdte komt vast te staan?

De leden van de fractie van 50PLUS geven aan dat in dit verband wordt verwezen naar artikel I, onderdeel B / Artikel 15. In dit artikel wordt geregeld dat artikel 13a per 1 januari 2019 wordt toegevoegd aan artikel 15, lid 16. De reden hiervan is dat deze bepaling niet was genoemd in het persbericht van 25 oktober 2017. De vraag is wat is de bedoeling van «met inachtneming van alle regelingen die daarmee verband houden». De hiervoor genoemde regelingen moeten worden toegepast alsof de maatschappijen van de fiscale eenheid zelfstandig belastingplichtig zijn. Kan er van worden uitgegaan dat hierbij de winstsplitsingsregels van artikel 15ah niet van toepassing zijn (volgens een uitspraak van een Hoge Raad van 13 mei9)?

Evenals bij toepassing van artikel 15ac en artikel 15af gaat het RB van het volgende uit:

«De commerciële jaarstukken zullen als hulpmiddel kunnen worden gebruikt bij de vaststelling van het aan de dochter toe te rekenen resultaat. Uiteraard zal het commerciële resultaat op bepaalde punten dienen te worden aangepast omdat het jaarrekeningenrecht en het fiscale recht onderling verschillen.» (Kamerstukken II 2000/01, 26 854, nr. 6, p. 26–27 en p. 37).

Kan de regering dit bevestigen?

Het wetsvoorstel regelt dat voor een aantal artikelen fictief gedaan wordt alsof er geen fiscale eenheid is. Het regelt echter niet dat er nooit een fiscale eenheid geweest is. De leden van de CDA-fractie vragen de regering of dit klopt.

Bij artikel 20a moet dus, zo nemen deze leden aan, getoetst worden of de verliezen die er nu nog zijn wel in aftrek mogen komen. Stel dat binnen een fiscale eenheid voor 25 oktober 2017 activiteiten zijn geschoven van de moedermaatschappij of een winstmakende maatschappij naar de voor deze datum aangekochte verliesmaatschappij. Brengt het onderhavige wetsvoorstel dan verandering in de toepassing van artikel 20a?

De leden van de CDA-fractie vragen de regering tevens te reageren op de in paragraaf 9 gestelde vragen a. tot en met q. van het artikel «Gevraagd! Antwoorden en (her)bezinning – de spoedreparatie fiscale eenheid en art. 20a Wet Vpb 1969» van F. van Horzen en B. Suvaal uit het Nederlands Tijdschrift voor Fiscaal Recht, nr. 2018/410.

De leden van de fractie van 50PLUS brengen naar voren dat het nieuwe lid 17 bepaalt dat onder de verliezen bedoeld in artikel 20a Vpb wordt verstaan: «de verliezen toerekenbaar aan een belastingplichtige als ware er geen fiscale eenheid in de zin van dit artikel».

Hoewel de horizontale verliesverrekening niet relevant is voor de toepassing van artikel 10a Vpb krijgen deze leden de indruk dat horizontale verliesverrekening wél relevant is voor artikel 20a Vpb? Is dat niet merkwaardig en inconsistent?

Voorgenoemde leden ontvangen graag een nadere toelichting op de horizontale verrekening van verliezen. Met andere woorden: wat is de uitwerking van voorbeeld 7 indien B winsten behaalt (in plaats van verliezen) die binnen een fiscale eenheid (horizontaal) zijn verrekend met de verliezen van C.

Het voorgestelde artikel 15, lid 17 Vpb heeft betrekking op artikel 20a Vpb waarin wordt gerefereerd aan «een belastingplichtige». Deze leden vragen naar een verduidelijking ten aanzien van wie in dit kader als belastingplichtige moet worden gezien/aangemerkt.

De achtergrond van deze vraag is gelegen in het feit dat enkel de moedermaatschappij van een fiscale eenheid belastingplichtig is. Door het wegdenken van de fiscale eenheid voor bepaalde artikelen (zoals artikel 10a Vpb) wordt de gevoegde dochtermaatschappij(en) echter niet ineens belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. In het verlengde daarvan de vraag of dit wordt verduidelijkt via een specifieke bepaling.

In artikel 20a Vpb gaat het om de verrekenbare verliezen van het oudste jaar. Voor verrekening van deze verliezen geldt een termijn van maximaal 9 jaar (carry-forward).

Kan dit wetsvoorstel materieel terugwerkende kracht hebben voor deze verliezen zo vragen deze leden. Is dat niet onredelijk?