Vastgesteld 6 juni 2018
De vaste commissie voor Koninkrijksrelaties heeft een aantal vragen voorgelegd aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over het jaarverslag van 16 mei 2018 inzake het Gemeentefonds 2017 (Kamerstuk 34 950 B, nr. 1).
De Minister heeft deze vragen beantwoord bij brief van 5 juni 2018. Vragen en antwoorden zijn hierna afgedrukt.
De voorzitter van de commissie, Ziengs
De waarnemend griffier van de commissie, Hendrickx
1
Wat is de oorzaak van het feit dat 20% van de gemeenten geen goedkeurende controleverklaring bij de jaarrekening heeft gekregen? Met andere woorden: waarom ervaren sommige gemeenten wel problemen met het sociaal domein en andere niet?
In mijn Kamerbrief van 17 november 20171 ben ik nader ingegaan op de strekking van de controleverklaringen, bij de jaarrekeningen van gemeenten voor het verslagjaar 2016. In deze brief heb ik gememoreerd dat in het eerste jaar na de decentralisaties, in het sociaal domein voorrang is gegeven aan de continuïteit van de zorgverlening, boven verantwoording en controle. Met name voor het verslagjaar 2015 had dit ingrijpende gevolgen. Slechts circa 50% van de gemeenten had een goedkeurende verklaring voor het verslagjaar 2015, tegenover circa 95% in de jaren daarvoor. Voor het verslagjaar 2016 hebben gemeenten reeds een grote sprong voorwaarts gemaakt. Voor het verslagjaar 2016 had circa 80% van de gemeenten een goedkeurende verklaring. De oorzaken voor de omstandigheid dat circa 20% van gemeenten geen goedkeurende verklaring heeft, liggen in hoofdzaak in het sociaal domein. Uit een studie van EY waartoe ik opdracht heb gegeven, blijkt dat zonder fouten en onzekerheden in het sociaal domein, 93% van de gemeenten een goedkeurende verklaring zou hebben gekregen voor het verslagjaar 2016.
2
Zijn er al cijfers over 2017 bekend over het aantal gemeenten dat geen goedkeurende controleverklaring heeft weten te krijgen? En wat zijn de specifieke oorzaken dat nog steeds zo'n groot deel geen goedkeurende verklaring krijgt? Is er een verband tussen de positie van de lokale rekenkamers en het al dan niet verkrijgen van een goedkeurende verklaring? Wat gaat de regering doen om meer gemeenten een goedkeurende verklaring te laten krijgen?
De datum voor het indienen van de jaarstukken voor het verslagjaar 2017, is 15 juli 2018. Daarom zijn er nog geen cijfers bekend over het aantal gemeenten dat geen goedkeurende controleverklaring heeft weten te krijgen voor het verslagjaar 2017. Voor de specifieke oorzaken waarom gemeenten geen goedkeurende verklaring krijgen, verwijs ik u naar het antwoord onder 1. Er is geen onderzoek gedaan naar de relatie tussen enerzijds de positie van de rekenkamer(commissie) in een gemeente en anderzijds de strekking van de controleverklaring.
Op basis van de evaluatie van de verslagjaren 2015 en 2016 heb ik de Kamer geïnformeerd over de door mij reeds getroffen verbetermaatregelen. Deze maatregelen omvatten onder meer het vragen van een verbeterplan aan gemeenten, die (nog) geen goedkeurende verklaring hebben. Voorts heb ik voor deze gemeenten, rondetafelgesprekken in de regio georganiseerd. In het najaar van 2018 zal ik u informeren over de resultaten voor het verslagjaar 2017.