Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 31 mei 2018
Hierbij ontvangt u het verslag van de economische missies en werkbezoeken die plaatshadden in de tweede helft van 2017.
Missies zijn onderdeel van een breed pakket van dienstverlening dat als doel heeft om meer Nederlandse ondernemingen en kennisinstellingen actief te krijgen over de grens. Tijdens missies worden voor bedrijven deuren geopend die anders gesloten zouden blijven, zeker in landen waar de overheid een sterke positie heeft in de economie.
Op 18 mei jl. ontving uw Kamer de nota «Investeren in perspectief – Goed voor de Wereld, goed voor Nederland» (Kamerstuk 34 952, nr. 1). Onderdeel hiervan is een pro-actieve handels- en investeringsagenda met voor economische missies een strategisch positie binnen te ontwikkelen meerjarige publiek-private programma’s.
Om de effectiviteit van het totale dienstverleningspakket – inclusief missies – te kunnen meten, worden indicatoren ontwikkeld. Deze zullen worden opgenomen in de Handelsbrief die uw Kamer vóór de begrotingsbehandeling toekomt.
In de tweede helft van 2017 hadden de volgende missies plaats: Brazilië, Canada, Kazachstan, Portugal met een bedrijfsdelegatie en marge van het staatsbezoek. Daarnaast vonden bezoeken aan Nederland plaats door de Vietnamese premier Phuc en de Maleisische Minister Mustapa van Internationale Handel en Industrie, vergezeld door bedrijfsdelegaties.
Hieronder vindt u een omschrijving van de georganiseerde missies.
Brazilië
Doelen van deze verkennende missie waren het identificeren van kansen voor Nederlandse bedrijven in de regio «Vale do Rio Doce» en de promotie van Nederlandse expertise.
Canada
Doel van deze economische missie was het versterken van de internationale samenwerking en de handelsrelatie met Canada op het gebied van Resilient Cities. Deze missie was een vervolg op de economische missie die meeging met het staatsbezoek in 2015.
Kazachstan
Deze missie was gericht op de positionering van Nederland als energieland, het verstevigen van de bilaterale handelsbetrekkingen en de promotie van Nederlandse technologie voor duurzame energie in Kazachstan. De missie vond plaats in het kader van de Nederlandse deelname aan Expo Astana 2017 «Future Energy».
Portugal
Dit bezoek was gericht op het versterken van de samenwerking met een Europese bondgenoot die net als Nederland hecht aan financieel-economische stabiliteit in de EU, het oplossen van de migratiecrisis, het tegengaan van klimaatverandering en verstandig omgaan met de Brexit. De parallelle economische missie leidde tot versterking van het netwerk van het Nederlands bedrijfsleven en nieuwe samenwerkingsovereenkomsten.
Vietnam
Deze inkomende missie onder leiding van premier Phuc was gericht op het versterken van de economische en politieke relatie met Vietnam. Er was aandacht voor economische samenwerking, rechtszekerheid, democratisering, mensenrechten, duurzame ontwikkeling, en veiligheid en stabiliteit in de ASEAN-regio.
Maleisië
Deze missie richtte zich op de handels- en investeringsbetrekkingen, met name in de hightech-sector. Daarnaast werd gesproken over heropening van besprekingen met de EU over een vrijhandelsverdrag en samenwerking op weg naar een duurzame palmolieketen.
Resultaten
De reis naar Brazilië heeft geleid tot intensievere samenwerking van Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen op het terrein van watersanitatie. De missie aan Canada gaf een impuls aan innovatie gericht op duurzame economische groei, urbanisatie en het behoud van natuurlijke systemen. In Kazachstan werd bij de lokale autoriteiten het belang van MVO onderstreept. Het staatsbezoek aan Portugal leidde tot intensivering van samenwerkingsrelaties tussen bedrijven en kennisinstellingen gericht op de gezondheidszorg, hernieuwbare energie en de luchtvaart. Gedurende het bezoek van de Vietnamese premier aan Nederland lag het accent op maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering en voedselzekerheid. Tijdens het bezoek van de Maleisische Minister van Internationale Handel en Industrie, ten slotte, kwam onder meer de totstandkoming van een duurzame palmolieketen aan de orde.
Een meer uitgebreide analyse van deze missies vindt u in de bijlage «Rapportage tweede helft 2017»1.
Terugblik en lessen
Bovengenoemde economische missies droegen bij aan de toegang voor Nederlandse bedrijven tot buitenlandse markten en van buitenlandse bedrijven tot de Nederlandse markt. Dergelijke missies beschouw ik als onderdeel van een integraal en afgewogen dienstenpakket gericht op bedrijven die actief zijn in het buitenland of dit ambiëren. Andere diensten in dit pakket zijn informatie & advies, financiering, netwerkvorming en belangenbehartiging.
Voor het succes van missies is van belang dat besluitvorming over bestemmingen van economische missies plaatsheeft in nauw overleg met publiek-private partners. Hierbij dienen de vraag uit het Nederlandse bedrijfsleven, de marktomvang, het verdienpotentieel voor Nederland en de mogelijkheid om bij te dragen aan de SDGs centraal te staan. Ook de rol van de overheid om deuren te openen of handels- en investeringsbelemmeringen weg te nemen voor Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen, is een belangrijk criterium.
Opvolging rapport-Buiijnk
De commissie-Buijnk heeft geadviseerd de publiek-private samenwerking gericht op internationaal ondernemen te versterken. Het kabinet heeft dit advies overgenomen en biedt binnen de op te zetten samenwerking ruimte voor een strategische voorbereiding van toekomstige handelsmissies. Nieuwe accenten in missies zijn de Nederlandse bijdragen aan de SDGs, internationale innovatiesamenwerking en kennisdiplomatie. Het kabinet blijft gecommitteerd aan de inzet op MKB, start-ups en vrouwelijke ondernemers. Volgende rapportages behandelen het verband met de adviezen van het rapport-Buijnk.
Evaluaties
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland evalueert alle handelsmissies. De resultaten vindt u in de bijgevoegde factsheets2. Deze evaluaties lopen iets achter bij de verslaglegging aan uw Kamer omdat deze pas zinvol zijn enige tijd nà afloop van de missie.
De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, S.A.M. Kaag