Nr. 9 HERDRUK1 VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

1

Hoe vaak heeft u de ministerraad gemist vanwege verplichtingen in het buitenland?

Antwoord:

In de periode 31 oktober 2016 tot 1 november 2017 heeft de Minister van Buitenlandse Zaken de ministerraad 16 keer gemist vanwege verplichtingen in het buitenland. Bij iedere gelegenheid is de inbreng in de ministerraad geleverd conform de vervangingsregeling in geval van tijdelijke afwezigheid van een Minister.

2

Kunt u een overzicht geven, uitgesplitst per beleidsartikel, van de middelen die beschikbaar zijn voor opvang in de regio op de begroting van Buitenlandse Zaken voor het jaar 2018?

Antwoord:

Het kabinet hanteert een integrale aanpak ten aanzien van opvang in de regio door de inzet van instrumenten op het gebied van ontwikkelingssamenwerking te combineren met steun op politiek, economisch en veiligheidsterrein. Het merendeel van de financiële middelen die worden ingezet voor opvang in de regio komt ten laste van de begroting Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Wat betreft de begroting Buitenlandse Zaken is voor 2018 vanuit het Stabiliteitsfonds (artikel 2.4) een bijdrage van EUR 1,67 miljoen voorzien aan het EU-trustfund voor opvang van vluchtelingen in de Syrië regio. Vanuit het Shiraka-programma (artikel 2.5) wordt een beurzenprogramma gefinancierd bij de universiteit van Gaziantep in Turkije voor ca. 150 Syrische vluchtelingen per jaar. De voorziene bijdrage voor 2018 aan dit programma is EUR 0,5 miljoen.

3

Hoeveel bedraagt de dagvergoeding voor medewerkers van het Ministerie van Buitenlandse Zaken die in opdracht van het Ministerie naar het buitenland moeten afreizen? Hoeveel bedraagt de dagvergoeding per land? En kunt u hierbij aangeven of de accommodatie uit de dagvergoeding dient te worden gefinancierd?

Antwoord:

Alle ambtenaren in de sector Rijk ontvangen gedurende buitenlandse dienstreizen een dagvergoeding voor verblijfkosten met inachtneming van het Reisbesluit buitenland, de Reisregeling buitenland en de daarbij behorende lijst met vergoedingen per land zoals gepubliceerd op www.wetten.nl. De vergoedingen verschillen per land vanwege de verschillende prijsniveaus wereldwijd. De vergoeding bestaat uit een vergoeding voor de kosten voor logies, ontbijt, lunch, diner en kleine uitgaven.

4

Hoeveel twitteraccounts en Facebookpagina’s worden er door het Ministerie van Buitenlandse Zaken beheerd? Hoeveel FTE’s houden zich bezig met het onderhoud / het updaten van deze accounts en pagina’s?

Antwoord:

Er zijn bij benadering 330 formele Ministerie van Buitenlandse Zaken Twitter en Facebook-accounts. Het beheer van deze accounts/pagina’s is voor het merendeel onderdeel van het standaard takenpakket van de ambtenaren van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Een beperkt aantal corporate kanalen wordt centraal, vanuit de directie Communicatie, beheerd. Het cluster dat onder andere hiervoor verantwoordelijk is, de Newsroom, bestaat uit 10 medewerkers, die allen gemiddeld zo’n 20% van hun tijd besteden aan het beheer van de social media accounts. Omgerekend komt dit neer op 2 FTE’s.

5

Kunt een overzicht geven van alle ambassadeurs, inclusief het jaar waarin ze zijn benoemd?

6

Kunt u een overzicht geven van alle directies, eenheden, bureaus en afdelingen van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, inclusief het aantal FTE’s per directie, eenheid, bureau of afdeling?

Antwoord:

De organisatie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken bestaat, naast de Secretaris-Generaal en haar plaatsvervanger, uit Directoraten Generaals (DG) en directies. In onderstaande tabel vindt u een overzicht van de formatie van het Ministerie van Buitenlandse Zaken van 23 oktober 2017. Dit zijn vaste fte’s per DG, directie en post.

7

Hoeveel FTE’s op het Ministerie van Buitenlandse Zaken houden zich bezig met diversiteit? Op welke directies, eenheden, bureaus of afdelingen zijn zij werkzaam?

Antwoord:

Een viertal medewerkers van het Ministerie van Buitenlandse Zaken houden zich op het departement voor een deel van hun werkzaamheden bezig met voornoemde onderwerpen (bij elkaar is dat ongeveer 1,5 fte). Zij zijn werkzaam bij de HR-Directie van het ministerie.

8

Heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken in 2017 marketing- en/of voorlichtingscampagnes uitbesteed aan derden? Zo ja, aan welke bureaus en om welke projecten ging het?

Antwoord:

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken voert in 2017 de campagne «Overal Dichtbij» middels een RTV-campagne. Vanuit de campagnemantel van Dienst Publieke Communicatie (DPC) hebben de volgende bureaus hier een bijdrage aangeleverd: the Oddshop, Initiative, Memo2, Kantar/TNSNIPO. De campagne geeft het belang van een goede voorbereiding op mogelijke risico’s van de reisbestemming.

9

In de richting van welke staten heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken in 2017 veroordelingen uitgesproken via het Engelstalige twitterkanaal?

Antwoord:

In 2017 heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken veroordelingen («condemn») uitgesproken richting Syrië, Noord-Korea, Iran en Macedonië via @DutchMFA, altijd als uiting van de Minister (met uitzondering van Syrië 07/10/2017, retweet van @NLatUN).

07/10/2017 Syrië – bombardementen ziekenhuizen en scholen

29/08/2017 Noord-Korea – provocaties raketlancering over Japan

26/08/2017 Noord-Korea – raketlanceringen

10/08/2017 Iran – executie Alireza Tajiki

28/04/2017 Macedonië – geweld in het parlement

16/04/2017 Noord-Korea – nucleaire provocatie

10

Hoeveel FTE's telt de Taskforce Vrouwenrechten en Gendergelijkheid?

Antwoord:

Deze Taskforce bestaat uit 10 fte, waarvan 7 vaste formatie en 3 fte tijdelijke formatie.

11

Hoeveel FTE's zijn inmiddels werkzaam bij de Eenheid Huwelijksdwang? Kunt een korte update gaven van de voortgang van de oprichting van deze eenheid, zoals aangekondigd in uw brief d.d. 12 juni 2017?

Antwoord:

De Eenheid Huwelijksdwang is in de zomer van 2017 van start gegaan. Met ingang van 1 november 2017 zijn de beoogde 3 FTE werkzaam bij de Eenheid op het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag. Zij richten zich op de activiteiten en doelen zoals geformuleerd in de uitvoeringsbrief van het amendement. Vanaf de zomer is intensief ingezet op alertheid bij casusbehandeling. Zo is er sinds het begin van de Eenheid één nieuwe mogelijke huwelijksdwangzaak in behandeling genomen. Vanwege de complexiteit is de zaak nog niet opgelost, maar betrokkenen zijn momenteel veilig.

Naast casusbehandeling zet de eenheid in op capaciteitsversterking van de vijf focusposten waar zich de afgelopen jaren de meeste huwelijksdwang zaken hebben voorgedaan. Deze vijf focusposten zijn Bagdad, Islamabad, Khartoem, Nairobi (mede i.v.m. Somalië) en Rabat. De komende tijd zal ook worden gewerkt aan versterking van de nationale en internationale samenwerking op bestrijding van huwelijksdwang en zal de Eenheid inzetten op verruiming van de mogelijkheden voor slachtoffers om zich te melden en bijstand te vragen.

De Eenheid verwacht de Kamer volledig te zullen rapporteren halverwege 2018. Dit zal ook het moment zijn waarop dit project als zodanig zal worden afgesloten. Dan zal worden omgeschakeld, waarbij alle kennis en (operationele) ervaring zal worden geïntegreerd in de werkzaamheden van posten en departement voor de duurzame inzet op bestrijding van huwelijksdwang.

12

Hoeveel draagt Nederland in 2018 in totaal bij aan VN-organisaties? Welk deel daarvan is vrijwillig?

Antwoord:

De begrote Nederlandse bijdragen aan VN-organisaties in 2018 ten laste van de begroting van het Ministerie van Buitenlandse Zaken bedragen EUR 156,9 mln. Hiervan is EUR 18,3 mln vrijwillig.

13

Hoe beoordeelt u de beschuldigingen van veel Arabische landen en de VS richting Qatar, over steun van dit land aan radicaalislamitische organisaties? Hoe beoordeelt u in dit licht de berichtgeving (https://www.trouw.nl/home/de-terroristische-banden-van-qatar-zijn-wel-heel-erg-zichtbaar~a0eadc3c/) dat de terroristische banden van Qatar wel héél erg zichtbaar zijn?

Antwoord:

Het kabinet blijft bezorgd over berichten dat verschillende landen, ook in de Golf, ervan worden beschuldigd organisaties te steunen die terroristische aanslagen of de voorbereiding daarvan financieren. Het artikel in Trouw verwijst naar een rapport uit 2014 van Foundation for Defense of Democracies. Sindsdien heeft Qatar progressie geboekt op dit terrein. Zo is de wetgeving tegen private terrorismefinanciering aangescherpt, worden verdachte liefdadigheidsinstellingen scherper in de gaten gehouden en is de financiële inlichtingencapaciteit versterkt. Ook het Memorandum of Understanding met de VS – dat als gevolg van de GCC-crisis versneld tot stand is gekomen – betreft met name samenwerking op het terrein van terrorismefinanciering. Tot slot zijn verschillende individuen in VN- en in EU-verband op sanctielijsten geplaatst en zijn hun tegoeden bevroren

14

Hoeveel geld is er voor 2018 gereserveerd voor militaire missies? Hoeveel is uitgegeven aan missies in de afgelopen vijf jaren?

Antwoord:

Militaire missies worden betaald uit het Budget Internationale Veiligheid (BIV). Dit budget staat op artikel 1 van de Defensiebegroting. In 2018 is er in het BIV in totaal EUR 213 miljoen gereserveerd voor militaire missies. De afgelopen vijf jaar zijn de volgende bedragen uitgeven aan militaire missies: EUR 185 miljoen in 2012, EUR 170 miljoen in 2013, EUR 229 miljoen in 2014, EUR 267 miljoen in 2015 en EUR 275 miljoen in 2016 (Jaarverslag Ministerie van Defensie, 2016).

15

Welke verplichtingen en beperkingen legt het internationaal recht, waaronder het humanitair oorlogsrecht, aan een bezettende mogendheid op ten aanzien van de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen in bezet gebied?

Antwoord:

Het bezettingsrecht, dat deel uitmaakt van het humanitair oorlogsrecht, is het recht dat primair de verplichtingen van een bezettende mogendheid regelt. Het bezettingsrecht stelt grenzen aan het gebruik van natuurlijke hulpbronnen van het bezette gebied door de bezettende mogendheid. Zij mag hiervan gebruik maken voor zover noodzakelijk voor het beheer van het bezette gebied en om te voorzien in de behoeften van de bevolking van het gebied, maar mag deze niet gebruiken voor eigen gewin, d.w.z. ten voordele van de eigen economie of bevolking of ter bestendiging van de bezetting.

16

Welke natuurlijke hulpbronnen exploiteert Israël in bezet Palestijns gebied? Graag een toelichting, met een indicatie per hulpbron van de omvang van deze exploitatie.

Antwoord op vragen 16, 17 en 18

In 2013 publiceerde de Wereldbank het rapport «Area C and the Future of the Palestinian Economy». In dit rapport maakt de Wereldbank een inschatting van de impact van de bezetting op het gebruik van natuurlijke hulpbronnen door Palestijnse bedrijven en de Palestijnse Autoriteit. De belangrijkste natuurlijke hulpbronnen zijn de steengroeven, mineralen uit de Dode Zee, water en landbouwgrond. Uit dit rapport blijkt onder meer dat Israëlische bedrijven ongeveer 12 miljoen ton bouwmateriaal winnen in steengroeven in Area C. Palestijnse bedrijven krijgen geen toegang tot de Dode Zee en hebben daardoor geen mogelijkheid de mineralen te winnen en te gebruiken. Volgens hetzelfde rapport zou de Palestijnse Autoriteit aanzienlijk minder water (87 miljoen kubieke meter, MCM) kunnen gebruiken dan toegekend onder Oslo (138,5 MCM). Doordat 187.000 dunam (1 dunam is 1.000 m²) landbouwgrond gebruikt wordt ten behoeve van Israëlische nederzettingen is die grond niet toegankelijk voor Palestijnse boeren. De belangrijkste beperkingen voor Palestijnse economische activiteiten zijn de beperkingen op toegang, verkeer van goederen en personen, en de moeilijkheid vergunningen te krijgen. Daarnaast hanteert Israël een volgens de Wereldbank «ongewoon uitgebreide lijst» van dual use goederen die Palestijnen niet mogen importeren. Dit verhoogt de productiekosten en laat producenten soms geen andere keus dan minder geschikte alternatieven te gebruiken. In september 2017 schatte de Wereldbank dat het opheffen van deze en andere beperkingen in Area C in 2025 voor een additionele cumulatieve groei van ongeveer 33% zou kunnen zorgen.

17

Welke beperkingen legt Israël in bezet Palestijns gebied aan Palestijnse autoriteiten en bedrijven op ten aanzien van de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen? Graag een toelichting, met nadruk op de situatie en beperkingen in het zogenaamde C-gebied, waarin veel natuurlijke hulpbronnen zijn gelegen.

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 16.

18

Wat zijn de gevolgen van de exploitatie door Israël van natuurlijk hulpbronnen in bezet Palestijns gebied voor de Palestijnse economie en de kansen op een levensvatbare Palestijnse staat? Graag een toelichting met indicatie van de economische schade die de Palestijnse economie door Israëls exploitatie van hulpbronnen in bezet Palestijns gebied momenteel op jaarbasis lijdt.

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 16

19

Beschikt u over informatie dat Nederlandse bedrijven betrokken zijn bij de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen in bezet Palestijns gebied, via investeringen, beleggingen, dienstverlening en/of anderszins? Zo ja, welke informatie en bedrijven betreft het?

Antwoord

De overheid houdt geen overzicht bij van bedrijven die investeren in, beleggen in of diensten verlenen aan bedrijven in Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied. De Nederlandse overheid ontmoedigt economische relaties met bedrijven in Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied. Indien Nederlandse bedrijven aankloppen bij de overheid, worden zij over dit beleid geïnformeerd. De Nederlandse overheid verleent geen diensten aan Nederlandse bedrijven waar het gaat om activiteiten die zij ontplooien in of ten behoeve van Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied. Daarnaast informeert zij Nederlandse bedrijven actief in gevallen waarbij zij zelf is betrokken. Hierbij zijn geen gevallen naar boven gekomen waarbij mogelijk sprake was van exploitatie van natuurlijke hulpbronnen door bedrijven in Israëlische nederzettingen in bezet Palestijns gebied. Het is overigens aan bedrijven zelf om te bepalen welke activiteiten zij ontplooien en met welke partners zij samenwerken. In het kader van Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) wordt van Nederlandse bedrijven verwacht dat zij onder eigen verantwoordelijkheid, met inachtneming van de OESO Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen, tot een afgewogen besluit komen waarover zij bereid zijn publiekelijk verantwoording af te leggen.

20

Wat zijn de verplichtingen onder het internationaal recht van derde staten ten aanzien van de exploitatie door een bezettende mogendheid van natuurlijke hulpbronnen in bezet gebied? Graag een toelichting.

Antwoord:

De rechtmatigheid van activiteiten van een bezettende mogendheid met betrekking tot de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen hangt af van welke internationale verplichtingen die mogendheid heeft en de naleving daarvan door die mogendheid. Indien sprake is van een situatie die is veroorzaakt door een ernstige schending van een dwingende regel van internationaal recht door een andere staat, zoals het recht op zelfbeschikking, verbindt het internationaal recht hieraan de consequentie dat derde staten verplicht zijn om die situatie niet te erkennen en geen hulp of bijstand te verlenen aan de instandhouding ervan. Derde staten kunnen wanneer zij hulp of bijstand verlenen aan schendingen van het internationaal recht door een andere staat (de bezettende mogendheid) onder bepaalde omstandigheden aansprakelijk worden gesteld voor hun hulp of bijstand aan die schendingen.

21

Hebben de Israëlische autoriteiten de door Nederland gefinancierde zonnepanelen, die eind juni in het Palestijnse dorp Jubbah al-Dhib door het Israëlische leger zijn geconfisqueerd, conform de toezegging van de Israëlische premier Netanyahu teruggegeven? Zo ja, zijn de panelen intussen teruggeplaatst in het dorp en weer operationeel?

Antwoord

Ja. Zoals aangegeven in de antwoorden op de vragen gesteld door de leden Van Ojik en Diks (GroenLinks) met kenmerk 2017Z10662, zijn de zonnepanelen en overige apparatuur vrijgegeven aan COMET-ME, de organisatie die met steun van Nederland het energiesysteem had opgezet in Jubbet adh Dhib. COMET-ME heeft de panelen op 3 oktober jl. teruggeplaatst in het dorp.

22

Heeft het kabinet schadevergoeding van Israël geëist voor schade die het Israëlische leger bij de confiscatie aan de installatie en materialen in het Palestijnse dorp Jubbah al-Dhib heeft toegebracht? Zo ja, heeft Israël schadevergoeding toegezegd en/of uitgekeerd? Zo ja, hoe hoog is die vergoeding en dekt zij alle kosten die voortvloeien uit de inbeslagname en vernielingen? Wat zijn de eventuele kosten die door Nederland worden gemaakt om het zonenergieproject in Jubbah al-Dhib weer gebruiksklaar te maken?

Antwoord

Schadevergoeding is wat het kabinet betreft niet aan de orde. De zonnepanelen en overige apparatuur zijn vrijgegeven aan COMET-ME, die de panelen heeft teruggeplaatst in het dorp.

23

Wat is er op het gebied van zachte leningen en handelspreferenties voor eersteopvanglanden veranderd sinds de Kamer de motie Ten Broeke/Servaes (34 300-V, nr. 20) heeft aangenomen?

Antwoord:

Op 20 juli 2016 hebben de EU en Jordanië een overeenkomst bereikt over de versoepeling van de oorsprongsregels voor Jordanië. Hierdoor kunnen Jordaanse bedrijven in één van achttien economische zones en met een bepaald percentage Syrische vluchtelingen in dienst (15 procent in jaar één en 25 procent in jaar twee) gemakkelijker producten exporteren naar de EU. De versoepeling geldt voor veel producten, waaronder houtproducten en textielproducten. Op deze producten zijn geen of verlaagde tarieven van toepassing. Niet alleen wordt de economische zelfredzaamheid van Jordanië versterkt door deze maatregel, maar het is ook een aansporing voor bedrijven om Syrische vluchtelingen in dienst te nemen, zodat zij een beter bestaan krijgen terwijl zij in Syrië verblijven. Hier is echter tijd voor nodig. Inmiddels voldoen acht Jordaanse bedrijven aan de voorwaarden voor versoepeling. Twee van deze bedrijven hebben al geëxporteerd onder de overeenkomst. Nederland zet zich onder meer in voor de overeenkomst door het financieren van het project «Decent Jobs for Jordanians and Syrian Refugees in the Manufacturing Sector Project» onder het ILO.2 De concessionele leenfaciliteit van de Wereldbank, die zachte leningen verstrekt aan middeninkomenslanden die veel vluchtelingen opvangen, is een succesvol instrument gebleken. Voor Jordanië en Libanon zijn het afgelopen jaar zeven infrastructurele programma’s goedgekeurd, op het gebied van wegen en werkgelegenheid, energie, afvalwater en gezondheidszorg. Voor deze programma’s is 200 miljoen USD aan ODA beschikbaar gesteld, wat 1 miljard USD aan zachte leningen heeft opgeleverd. En marge van de Vluchtelingentop in New York in september 2016 is de faciliteit – met steun van de deelnemende landen en onder leiding van President Obama – opengesteld voor andere middeninkomenslanden die te maken hebben (of krijgen) met grootschalige vluchtelingenopvang. Meer dan 6 miljoen vluchtelingen worden momenteel opgevangen in middeninkomenslanden, het merendeel in de Syrië regio. Tot op heden is er geen beroep gedaan op de faciliteit door andere landen dan Libanon en Jordanië.

24

Welk bedrag ontving PAX de afgelopen vijf jaar, uitgesplitst per jaar, van het Ministerie van Buitenlandse Zaken? En klopt het dat PAX een subsidietoezegging van 60 miljoen euro tot 2021 heeft gekregen?

Antwoord:

PAX ontving over de afgelopen vijf jaren de volgende subsidiebedragen:

Voor nadere toelichting zie de open data op volgende website:

https://www.openaid.nl/projects/NL-1-PPR-27531/?tab=summary

25

Hoe hoog is het bedrag van de grootste subsidie die het Ministerie van Buitenlandse Zaken in 2017 heeft toegekend? Om welk bedrag gaat het en aan welke organisatie is dit bedrag toegekend?

Antwoord:

Het hoogste subsidiebedrag dat het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft toegekend over 2017 (peildatum 17 oktober 2017) bedraagt EUR 59.000.000. De ontvanger is Simavi. Deze subsidie is geboekt ten laste van het begrotingshoofdstuk 17 voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

26

Zijn er sinds het AO Diplomatieke immuniteit d.d. 14-12-2016 nog ontwikkelingen rondom het achterstallige onderhoud van aan andere landen «uitgeleende» ambassadepanden in Den Haag? Is het kabinet bereid de Kamer over deze ontwikkelingen te informeren?

Antwoord:

De gemeente Den Haag heeft momenteel vijf zaken in behandeling op gebied van achterstallig onderhoud aan een ambassadepand en heeft de betreffende ambassades hierover aangeschreven. Zeer onlangs heeft de gemeente Buitenlandse Zaken gevraagd om in 3 van deze zaken bij te springen.

27

Hoe bevordert de regering via de Nederlandse zetel in de VN-Veiligheidsraad en in de VN-Mensenrechtenraad naleving van de mensenrechten en het humanitair oorlogsrecht in Israël en de bezette Palestijnse gebieden?

Antwoord:

In VN-organen roept het kabinet middels nationale of EU-verklaringen beide partijen op hun verantwoordelijkheden te nemen ten aanzien van naleving van het internationaal recht, waaronder het humanitair oorlogsrecht en de mensenrechten. Ook draagt Nederland bij aan resoluties die het Midden-Oosten Vredesproces betreffen die oproepen tot de naleving van de mensenrechten en het humanitair oorlogsrecht. Nederland stelt zich in deze onderhandelingsprocessen kritisch op om tot evenwichtige teksten te komen. Nederland let daarbij op feitelijke en juridische juistheden, evenals proportionaliteit in taalgebruik over (vermeende) schendingen. Nederland treedt hierbij zoveel mogelijk in EU-verband op.

28

Op welke wijze wordt ingezet op een toekomstgericht Meerjarig Financieel Kader? Kunt u toelichten hoe u zich inzet om de EU-meerjarenbegroting financieel houdbaar, efficiënter, doelgerichter, eerlijker, transparanter en meer gericht op het leveren van toegevoegde waarde te maken?

Antwoord:

Zoals aan uw Kamer medegedeeld in de brief met de stand van zaken Meerjarig Financieel Kader (met kenmerk 2017Z04266/2017D08802, verzonden op 19 mei 2017), richt de Nederlandse inzet zich primair op een gemoderniseerd, toekomstgericht en financieel houdbaar Meerjarig Financieel Kader. Deze inzet sluit goed aan bij de Nederlandse inzet bij voorgaande onderhandelingen over het Meerjarig Financieel Kader (MFK) en bij de Nederlandse inzet voor de jaarlijkse onderhandelingen over de Europese begroting. De regering is van mening dat alleen een modern en toekomstgericht MFK dat zich beter toelegt op Europese meerwaarde, kan bijdragen aan Europese slagkracht en vertrouwen in de Europese samenwerking.

29

Kunt u op basis van de bevolkings- en migratiecijfers van de afgelopen jaren een grove inschatting maken van het aantal migranten dat in de periode 2018 tot en met 2050 de oversteek zal maken van Afrika naar Europa?

Antwoord:

De demografische trend wijst richting een verdubbeling van de bevolking van Afrika in 2050. Het is ondoenlijk voorspellingen te doen over aantallen irreguliere migranten naar Europa op deze termijn. De verwachte bevolkingsgroei kan migratie doen toenemen wanneer deze gecombineerd wordt met bijvoorbeeld hoge jeugdwerkloosheid en instabiliteit.

30

Financiert het kabinet in 2018, in Nederland of in het buitenland, nog activiteiten in het kader van deradicalisering? Zo ja, maken activiteiten als studentendebatreeksen, roadshows en toneelprojecten onderdeel uit van die lijst?

Antwoord:

De onder subartikel 2.2 genoemde activiteiten inzake Contraterrorisme (EUR 9,3 mln) zijn bedoeld ter ondersteuning van multilaterale CT-fora (Global Counter Terrorism Forum, Anti-ISIS Coalitie, VN en EU) en van bilaterale dialogen inzake terrorismebestrijding en het voorkomen van radicalisering. Voorbeelden van dit soort activiteiten zijn capaciteitsopbouwprogramma’s om veiligheidsautoriteiten in risicolanden als Tunesië, Marokko, Jordanië, Kenia, Somalië, Nigeria, Bangladesh en de Filipijnen in staat te stellen om strategieën ter voorkoming van gewelddadig extremisme op te stellen en uit te voeren, te werken aan het tegengaan van radicalisering in gevangenissen en terrorismefinanciering te signaleren en aan te pakken. Daarnaast wordt subsidie toegekend aan maatschappelijke organisaties voor activiteiten om radicalisering op individueel- en gemeenschapsniveau tegen te gaan. Studentendebatreeksen, roadshows en toneelprojecten vallen niet onder de onder subartikel 2.2 bedoelde activiteiten.

31

U geeft aan dat Nederland zich – ook binnen de EU – richt op het waarborgen en bevorderen van sterke nationale rechtsstaten. Wat heeft Nederland als onderdeel hiervan binnen de EU gedaan aan het bevorderen van sterke nationale democratieën?

Antwoord:

Om lid te kunnen worden van de EU moeten landen voldoen aan de Kopenhagen criteria, met sterke, onafhankelijke nationale instituties die de rechtsstaat, fundamentele rechten en democratie kunnen garanderen. Op dit moment staan de instituties die de rechtsstaat en daarmee fundamentele rechten kunnen garanderen in verschillende lidstaten onder druk. Thans kan niet worden gesteld dat in de balans van de driehoek rechtsstaat, democratie en fundamentele rechten, met name de democratie in lidstaten onder druk staat. Derhalve richt Nederland zich op de rechtsstatelijke ontwikkelingen in EU-lidstaten. Wanneer er ten aanzien van rechtsstatelijke ontwikkeling twijfel ontstaat, moet dat besproken worden in Europees verband en dat verklaart waarom er een beweging is richting structurele aandacht op politiek niveau, bijvoorbeeld in de Raad Algemene Zaken.

32

Op welke wijze roept Nederland landen waar het humanitair oorlogsrecht wordt geschonden, zoals Jemen, Syrië en Zuid-Soedan, ter verantwoording? Hoe vaak heeft u dit in 2016 en 2017 gedaan?

Antwoord:

Nederland spreekt landen waar het humanitair oorlogsrecht wordt geschonden daar regelmatig op aan, zowel in multilaterale fora als in voorkomend geval bilateraal. Recente voorbeelden van gevallen waarin Nederland landen ter verantwoording heeft geroepen, in het bijzonder Jemen, Syrië, en Zuid-Soedan, zijn de volgende:

• • Tijdens de afgelopen zitting van de Mensenrechtenraad van de VN is mede dankzij de inspanningen van Nederland een resolutie aangenomen waarin schendingen van het humanitair oorlogsrecht in Jemen worden veroordeeld. De resolutie roept de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten op een groep van eminente internationale en regionale experts aan te stellen om onderzoek te doen naar alle vermeende schendingen van de mensenrechten en het humanitair oorlogsrecht in Jemen gepleegd door alle partijen bij het conflict sinds september 2014.

• • Tijdens dezelfde sessie van de Mensenrechtenraad heeft Nederland voor een resolutie gestemd waarin schendingen van het humanitair oorlogsrecht in Syrië worden veroordeeld, en waarin de partijen bij het conflict worden opgeroepen dat recht te respecteren.

• • Zoals in de kamerbrief van 27 september jl. (Kamerstuk 29 521, nr. 351) aangegeven, heeft Nederland in de afgelopen jaren, zodra bekend werd dat er sprake was van schendingen in Zuid-Soedan, zich via politieke en diplomatieke kanalen (inclusief in EU-kader) actief ingezet om een einde te maken aan de schendingen en de straffeloosheid. Het kabinet heeft de Kamer hierover in diverse Kamerbrieven geïnformeerd3.

33

Hoeveel geld heeft de Nederlandse regering sinds 2011 gestoken in diplomatieke, politieke en humanitaire inspanningen in het kader van de crisis in Syrië? Kunt u dit overzicht uitsplitsen over de bestemmingen, inclusief bijdragen aan fondsen via multilaterale instellingen?

Antwoord:

Sinds 2011 heeft Nederland circa EUR 59,2 miljoen bijgedragen aan zowel stabilisatie activiteiten in Syrië als activiteiten die het politiek proces ondersteunen. Hieronder vallen onder andere de bijdragen aan de White Helmets, niet-lethale steun aan gematigde Syrische oppositiegroepen, steun aan de Free Syrian Police, financieren van track II dialogen (het in informeel kader bij elkaar brengen van verschillende partijen in het conflict ter ondersteuning van het politieke proces) en steun aan de Syrische vrouwenadviesraad. Daarnaast heeft Nederland sinds 2011 circa EUR 382 miljoen bijgedragen aan humanitaire hulp in Syrië en de regio.

34

Hoeveel geld heeft de Nederlandse regering sinds 2011 gestoken in diplomatieke, politieke en humanitaire inspanningen in het kader van de crisis in Irak? Kunt u dit overzicht uitsplitsen over de bestemmingen, inclusief bijdragen aan fondsen via multilaterale instellingen?

Antwoord:

Sinds 2011 heeft Nederland op verschillende terreinen bijgedragen aan Irak. Zo is er EUR 78 miljoen uitgegeven aan humanitaire hulp in Irak. Op het gebied van stabilisatie is er circa 55 miljoen Euro uitgegeven. Hieronder valt onder meer de bijdrages aan het Fundig Facility for Stabilisation (FFIS) van totaal EUR 25 miljoen en een bijdrage van EUR 17 miljoen aan humanitaire ontmijning.

35

Op welke wijze draagt de regering de grondwaarde van het Internationaal Strafhof (ICC) «geen vrede zonder gerechtigheid» in het kader van het Midden-Oosten Vredesproces uit, in Europees en internationaal verband en in het bilaterale contact met de Israëlische en Palestijnse regeringen?

Antwoord op vragen 35 en 38

De Nederlandse inspanningen zijn gericht op het bereiken van een duurzame vrede, door de verwezenlijking van de twee-statenoplossing. Respect voor internationaal recht, waaronder het humanitair oorlogsrecht en de mensenrechten, vormt hierbij het uitgangspunt. Het kabinet dringt bij de partijen aan op geloofwaardig en transparant onderzoek naar (vermeende) schendingen van humanitair oorlogsrecht en mensenrechten. Het kabinet blijft bij beide partijen aandringen op de noodzaak van dergelijke onderzoeken, op transparantie van de uitkomsten en op vervolging van eventuele daders en maatregelen om dergelijke incidenten in de toekomst te voorkomen. Nederland ondersteunt diverse Israëlische en Palestijnse mensenrechtenorganisaties, die schendingen door Israël en de Palestijnse Autoriteit, maar ook Hamas, documenteren en aan de orde stellen.

36

Financiert Nederland, los van de EU-toetredingssteun voor Turkije, projecten en/of programma’s in Turkije op het gebied van rechtsstatelijke hervormingen, fundamentele rechten, democratische instellingen en openbaar bestuur? Zo ja, welke projecten en/of programma’s betreft het en voor welke bedragen?

Antwoord:

Ja, Nederland financiert via het decentrale Nederlandse Mensenrechtenfonds en het MATRA-programma voor 2017 in totaal negentien nieuwe projecten. Het betreft programma’s die zich specifiek richten op vrouwen- en kinderrechten en gendergelijkheid (10), de positie van etnische minderheden (2), LHBTI-rechten (1), persvrijheid (1), de capaciteit van mensenrechtenverdedigers (1) en goed bestuur (4). Het totaalbudget voor de uitvoering van deze programma’s in 2017 is EUR 1,5 miljoen. Bij de toekenning van fondsen is naast thematische spreiding ook rekening gehouden met de geografische spreiding. Implementatie vindt verspreid over Turkije plaats, onder andere in het zuidoosten. Ook uit het centrale Mensenrechtenfonds worden twee regionale projecten uitgevoerd die betrekking hebben op de bescherming van fundamentele rechten in Turkije.

37

Hoeveel heeft Nederland bijgedragen aan de in oprichting zijnde bewijzenbank van de VN? Zijn er inmiddels andere landen die hieraan bijgedragen hebben? Zo ja, welke en hoeveel hebben deze landen bijgedragen?

Antwoord:

Nederland leverde in december 2016 een eerste bijdrage van een miljoen euro aan het International, Impartial and Independent Mechanism (IIIM) om de opstartfase van de bewijzenbank te bekostigen. In september 2017 heeft Nederland een aanvullende bijdrage aangekondigd van EUR anderhalf miljoen, voor 2017 en 2018. In totaal hebben nu meer dan 30 landen en de Europese Unie circa EUR 9 miljoen euro bijgedragen.

38

Welke inzet pleegt de regering en welke maatregelen neemt zij ten behoeve van het tegengaan van straffeloosheid in Israël en de bezette Palestijnse gebieden in relatie tot ernstige schendingen van de mensenrechten en het humanitair oorlogsrecht?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 35.

39

Hoeveel bedragen de extra uitgaven aan de deelname van Nederland aan de VN Veiligheidsraad in 2018?

Antwoord:

In 2016 is EUR 11,7 miljoen verdeeld over drie begrotingsjaren gereserveerd uit HGIS-fondsen voor personele, technische, logistieke en voorbereidingskosten. Het programma-budget voor 2018 voor de Taskforce VN Veiligheidsraad bedraagt EUR 400.000.

40

Hoeveel fte extra is al aangesteld in het licht van de zetel in de VN Veiligheidsraad 2018? Wat zijn de kosten hiervan?

Antwoord:

In totaal zijn 36 fte ingezet (14 fte departement, 11 fte uitgezonden, 11 fte lokaal in dienst genomen). Het bijbehorende apparaatsbudget bedraagt EUR 3,1 miljoen in 2017 en EUR 6,1 miljoen in 2018.

41

Hoeveel fte extra bent u voornemens aan te stellen in het licht van de Nederlandse zetel in de VN Veiligheidsraad 2018? Wat zijn de kosten hiervan?

Antwoord:

Zie het antwoord op vraag 40. Er komen naar huidige inzichten geen nieuwe fte meer bij. Een deel van de fte zal worden gecontinueerd tot uiterlijk zomer 2019. Het bijbehorende apparaatsbudget in 2019 bedraagt EUR 2,5 miljoen.

42

Hoe bevordert de regering dat in de samenwerking en actieve dialoog tussen Europa en de VS ten aanzien van het Midden-Oosten Vredesproces de internationale rechtsorde in acht wordt genomen?

Antwoord:

De inzet van het kabinet, bilateraal en via de EU, is gericht op de verwezenlijking van de twee-statenoplossing, in lijn met de EU-parameters. Het kabinet en de EU onderstrepen dit in directe contacten met de VS, in multilaterale fora zoals de Ad Hoc Liaison Committee (AHLC). Het kabinet is ervan overtuigd dat een oplossing van het conflict een gezamenlijke inspanning van de VS, EU en Arabische partners vereist. Nederland en de EU onderstrepen hierbij dat naleven van internationaal humanitair recht en internationale mensenrechten door staten en niet-statelijke actoren, inclusief accountability, een hoeksteen is voor vrede en veiligheid in de regio.

43

Hoe vaak hebben Nederlanders in crises en noodsituaties in 2016 en 2017 een beroep gedaan op hulp via Buitenlandse Zaken? Op welke momenten heeft u daarbij een «gepast beroep» op de eigen verantwoordelijkheid gedaan? Op welke momenten hadden het postennetwerk, kennis en diplomatieke vaardigheden geen «toegevoegde waarde»?

Antwoord:

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken verleent op verzoek en waar mogelijk consulaire bijstand aan Nederlanders in het buitenland in situaties van nood, waarin zelf geen hulp kan worden gevonden. Voorbeelden van zulke situaties zijn: beroving, vermissing, overlijden, ziekenhuisopname, moord, detentie, etc. Ook kunnen crises en calamiteiten die een stad, streek of land treffen, aanleiding vormen voor consulaire bijstand.

44

Klopt het dat er speciale loketten zijn ingericht in zogenaamde grensgemeenten in Nederland voor Nederlanders in het buitenland om een reisdocument aan te vragen? Hoe vaak wordt maandelijks per grensgemeente van dit loket gebruik gemaakt? Hoe lang is per grensgemeente de gemiddelde wachttijd?

Antwoord:

Nederlanders die in het buitenland wonen kunnen ook een paspoort of identiteitskaart aanvragen bij twaalf aangewezen gemeenten, zogenaamde grensgemeenten. Dat zijn Sluis, Bergen op Zoom, Breda, Bergeijk, Maastricht, Echt-Susteren, Venlo, Montferland, Enschede, Oldambt, Den Haag en ook de paspoortbalie van Haarlemmermeer op Schiphol.

45

Hoeveel wordt in 2018 uitgegeven aan internationaal cultuurbeleid? Uit welke onderdelen bestaan deze uitgaven?

Antwoord:

De middelen die jaarlijks beschikbaar worden gesteld voor de uitvoering van het internationaal cultuurbeleid zijn genoemd in het «Beleidskader internationaal cultuurbeleid 2017–2020» dat per brief van 4 mei 2016 door de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Minister van Buitenlandse Zaken, mede namens de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, aan uw Kamer is aangeboden (31 482, nr. 97). Deze cijfers zijn per doelstelling nader gespecificeerd bij brief van 17 november 2016 over de uitwerking van het internationaal cultuurbeleid (31 482, nr. 101). Deze doelstellingen betreffen de versterking van 1) de Nederlandse culturele sector; 2) de hoofddoelstelling van het buitenlands beleid, namelijk vrede, veiligheid en duurzaamheid en 3) onze bilaterale diplomatie.

46

Wat is de stand van zaken rondom de pilot reisdocumentenverstrekking in het Verenigd Koninkrijk?

Antwoord:

Op 5 september 2016 is in Edinburgh een pilot gestart waarbij Nederlanders bij een externe dienstverlener (VFS Global) een Nederlands reisdocument kunnen aanvragen. Bij aanvang van de pilot konden Nederlanders alleen bij VFS Global terecht voor een reguliere vervolgaanvraag, op vertoon van een eerder verstrekt Nederlands reisdocument. Per 17 juli 2017 is deze pilot uitgebreid naar eerste aanvragen en vervolgaanvragen na verlies of diefstal van het eerder verstrekte Nederlandse reisdocument. In het eerste jaar zijn via deze pilot ongeveer 1.600 Nederlandse reisdocumenten aangevraagd. De pilot is verlengd en loopt nog tot 1 april 2018. Daarna zal de pilot geëvalueerd worden.

47

Wanneer is de pilot in het VK waarbij Nederlanders die hun reisdocument willen vernieuwen daarvoor niet meer naar de ambassade hoeven, afgerond? Binnen welke termijn kan de digitalisering van het proces van aanvraag en verlenging van paspoorten worden geïmplementeerd?

Antwoord:

Deze vraag ziet toe op twee gescheiden trajecten, a) de pilot in Edinburgh waar Nederlanders bij een externe dienstverlener terecht kunnen voor de aanvraag van een Nederlands reisdocument en b) digitalisering van consulaire dienstverlening.

• a) Onder verwijzing naar de beantwoording van Kamervraag 46, zal de pilot 1 april 2018 zijn afgerond. De pilot in Edinburgh is een aanvulling op de dienstverlening van de Nederlandse ambassade in Londen.

• b) Digitalisering van dienstverlening staat hoog op de consulaire agenda. In het visumproces zijn hierin al eerste stappen gezet met de pilot voor een digitaal aanvraagformulier. Het aanvraagproces voor Nederlandse reisdocumenten is nog niet gedigitaliseerd, en is mede afhankelijk van de toekomstige vormgeving van het paspoorten en reisdocumenten-proces, waarvoor het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties eerstverantwoordelijk is.

48

Wat zijn de totale uitgaven voor het postennetwerk en het departement in 2018 en hoe zijn deze onder te verdelen?

Antwoord:

Van de totale apparaatskosten van EUR 668 miljoen in 2018 kan circa EUR 216 miljoen toe worden gerekend aan het kerndepartement en circa EUR 452 miljoen aan het postennetwerk. Bij de verdeling van de kosten hieronder is het aantal fte’s per directoraat-generaal als uitgangspunt genomen. Verder is op basis van een inventarisatie van de thematische invulling van de personele inzet in het postennetwerk een schatting gegeven van de kosten op een aantal terreinen. Deze terreinen zijn: economische diplomatie, cultuur, politiek, ontwikkelingssamenwerking, management, consulair en beheer. Op pagina 54 van de memorie van toelichting Ontwerpbegroting 2018 is de verdeling schematisch opgenomen.

Bron:

https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/begrotingen/2017/09/19/v-buitenlandse-zaken-rijksbegroting-2018/V-Buitenlandse-Zaken.pdf

49

Hoeveel extra fte is aangetrokken om de Nederlandse belangen bij de scheidingsprocedure van de EU met het Verenigd Koninkrijk voldoende te kunnen waarborgen? Waar worden deze mensen gestationeerd?

Antwoord:

Alle bij de Brexit betrokken directies alsook de EU-posten leveren een extra inspanning om de Nederlandse belangen zo goed mogelijk te dienen. Ook de andere ministeries hebben extra capaciteit vrijgemaakt.

Daarnaast is er binnen het Ministerie van Buitenlandse Zaken een interdepartementale werkgroep (Taskforce) opgezet, die de Rijksbrede inzet ten aanzien van Brexit coördineert. Zoals ook bij de eerste suppletoire begroting van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (2017) gemeld, zijn er voor de komende drie jaar middelen vrij gemaakt voor onder meer extra fte’s ten behoeve van deze interdepartementale Taskforce. In de Taskforce zijn ook ambtenaren van andere departementen werkzaam. Op dit moment worden tien fte bekostigd uit het toegekende budget. Het budget kan flexibel worden ingezet en verdere invulling is nog gaande. Dit hangt ook af van welke kant de onderhandelingen uitgaan en aan wat voor extra soort expertise er behoefte is.

50

Kunt u nader ingaan op de niet-juridisch verplichte uitgaven onder «subartikelnummer 1.2. Mensenrechten»? Kunt u daarbij specifiek aangeven welke mensenrechtenprogramma’s met de niet-juridisch verplichte uitgaven worden gefinancierd en voor welke bedragen?

Antwoord:

De niet-juridisch verplichte uitgaven onder subartikelnummer 1.2 omvatten de jaarlijkse bijdrage aan het kantoor van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten (OHCHR) en de decentrale mensenrechtenprogramma’s uit het Mensenrechtenfonds (MRF).

Voor 2018 is nog niet aan te geven welke mensenrechtenprogramma’s voor welke bedragen uit de decentrale fondsen zullen worden gefinancierd, omdat het veelal kortlopende projecten betreft die gedurende het jaar door de ambassades zullen worden gefinancierd. De centrale fondsen zijn voor 2018 reeds volledig geoormerkt op basis van het in 2017 gepubliceerde subsidiekader.

Voorwaarde voor het aangaan van verplichtingen uit het mensenrechtenfonds is dat deze aansluiten bij de mensenrechtenbrief «Respect en recht voor ieder mens» en de geldende regels en criteria volgen. In de jaarlijkse mensenrechtenrapportage wordt inzichtelijk gemaakt welke uitgaven er gedaan zijn voor zowel de centrale als de decentrale fondsen.

51

Hoeveel wordt uitgegeven aan investeringen in consulaire informatiesystemen ten behoeve van Nederlanders in het buitenland?

Antwoord:

Het budget voor 2018 bedraagt EUR 6.566.000.

52

Hoeveel en welke consulaire afdelingen zijn in 2016 en 2017 gesloten? Welke zijn nieuw geopend?

Antwoord:

Vanaf 2013 is gewerkt aan het afbouwen van het biometrisch proces bij de honoraire consulaten die nog bevoegd waren aanvragen zelfstandig in te nemen en te verwerken. Vanaf juli 2014 is de afbouw van consulaire taken van vijf consulaten-generaal in gang gezet. Het betreft de consulaten-generaal in Antwerpen, Chicago, Düsseldorf, München en Milaan. Tijdens deze trajecten werden eveneens de consulaire taken van de ambassades in Brussel en Canberra afgestoten.

53

Wat valt onder de niet-juridische uitgaven ten behoeve van het Corps Diplomatique en Internationale Organisaties in Nederland? Hoeveel wordt hieraan uitgegeven?

Antwoord:

Onder subartikel 4.4 vallen de kosten voor de staats- en werkbezoeken (inkomend en uitgaand), bezoeken van hoogwaardigheidsbekleders en uitgaven voor het Corps Diplomatique (CD) en Internationale Organisaties (IO’s). Het deel hiervan dat de niet-juridische uitgaven ten behoeve van het CD en IO’s betreft omvat uitgaven ten behoeve van zaken als afscheidslunches voor vertrekkende ambassadeurs, ontvangsten voor het CD – zoals de nieuwjaarsreceptie van de Koning – en overige representatiekosten ten behoeve van ontmoetingen met het CD en IO’s. Hieraan is in 2016 EUR 403,000, – uitgegeven.

54

Hoeveel wordt uitgegeven aan inkomende en uitgaande Staats- en werkbezoeken?

Antwoord:

Op de begroting van het Ministerie van Buitenlandse Zaken wordt jaarlijks een bedrag van twee miljoen euro gereserveerd voor inkomende en uitgaande staatsbezoeken, officiële bezoeken en werkbezoeken. Daadwerkelijke uitgaven aan deze bezoeken bedroegen in 2015 EUR 2,157 miljoen en in 2016 EUR 2,308 miljoen.

55

Waarom zijn de juridisch verplichte uitgaven in subartikel 2.3 «Bevordering van ontwapening en wapenbeheersing» groter dan de geraamde uitgaven en waaruit bestaat dit verschil?

Antwoorden:

Het verschil betreft slechts een afronding; de geraamde uitgaven komen overeen met de juridisch verplichte uitgaven. De juridisch verplichte uitgaven in subartikel 2.3 bedragen EUR 10,855 miljoen en bestaan uit bijdragen aan internationale organisaties zoals aangegeven op pagina 34 van de begroting.

56

Hoeveel FTE’s op het departement hielden zich in 2017 bezig met mensenrechten? En hoeveel FTE’s gaan zich in 2018 bezighouden met mensenrechten?

Antwoord:

Bij de Directie Multilaterale Organisaties en Mensenrechten (DMM), die eerstverantwoordelijke is voor het mensenrechtenbeleid binnen Buitenlandse Zaken, zijn in 2017 13 FTE’s fulltime op dit thema ingezet. Dit aantal is ook voorzien voor 2018. Daarnaast zijn ook medewerkers van andere directies, zoals die voor landenbeleid, juridische zaken en sociale ontwikkeling, frequent bezig met de verdediging en bevordering van mensenrechten.

57

In de begroting wordt gesteld dat met het eindigen van het lidmaatschap van de VN-Mensenrechtenraad onze invloed in afneemt. Ook wordt gesteld dat het kabinet voornemens is om campagne te voeren voor een nieuwe zetel in de Mensenrechtenraad voor de periode 2020–2022. Daarmee wordt gesuggereerd dat het lidmaatschap veel heeft opgeleverd. Welke prestaties maken het kabinet zo positief over lidmaatschap van de Raad?

Antwoord:

Als één van de 47 leden van de Mensenrechtenraad heeft Nederland stemrecht en daarmee directe invloed op de besluitvorming in de Raad. Nederlandse invloed is van belang bij het bevorderen en beschermen van mensenrechten, vaak als tegenwicht tegen landen die het minder nauw nemen met het respecteren van de mensenrechten. Mede dankzij de actieve inzet van Nederland zijn er de afgelopen lidmaatschapsperiode (2015–2017) belangrijke nieuwe mandaten bijgekomen voor rapporteurs en experts die aan fact finding doen in o.a. Zuid-Soedan en Burundi. Onder leiding van Nederland is in september jl. ook een resolutie aangenomen die voorziet in de oprichting van een groep internationaal onafhankelijke eminente experts die onderzoek gaat doen naar alle schendingen van mensenrechten en internationaal humanitair recht in Jemen.

58

Welke inzet pleegt de regering en welke maatregelen neemt zij voor de bevordering van mensenrechten in Israël en de bezette Palestijnse gebieden ten aanzien van de prioritaire thema’s mensenrechtenverdedigers, vrijheid van meningsuiting en mensenrechten en bedrijfsleven? Graag voor elk van de genoemde prioritaire thema’s een toelichting

Antwoord:

Het kabinet besteedt in de bilaterale contacten en in EU-verband intensieve aandacht aan mensenrechtenonderwerpen met de Israëlische en Palestijnse autoriteiten. Het kabinet benadrukt daarbij het belang van de vrijheid van meningsuiting en het werk van mensenrechtenverdedigers en -organisaties voor een vrije en pluriforme samenleving. Deze thema’s worden ook nadrukkelijk aan de orde gesteld in de verschillende dialogen die Nederland en de EU voeren met beide autoriteiten, waaronder de jaarlijkse mensenrechtendialoog tussen de EU en Israël. Ook binnen de bestaande VN-mechanismen zet het kabinet zich in voor Israëlische en Palestijnse mensenrechtenverdedigers. Zo heeft Nederland tijdens de 34e sessie van de Mensenrechtenraad in maart jl., net als andere EU-lidstaten, voor een resolutie gestemd over de mensenrechtensituatie in de Palestijnse gebieden, waarin het belang wordt benadrukt van de bescherming van mensenrechtenverdedigers om hun werk te kunnen voortzetten. Daarnaast steunt het kabinet Israëlische en Palestijnse organisaties die zich inzetten voor een verbetering van de mensenrechtensituatie. Hierbij biedt Nederland ook ondersteuning aan deze mensenrechtenverdedigers zelf, door een tijdelijke veilige haven in Nederland aan te bieden middels het Shelter City Programma. Ten aanzien van de Nederlandse invulling aan het prioritaire thema «mensenrechten en bedrijfsleven» verwijst het kabinet naar de antwoorden op de feitelijke vragen over de vaststelling van de begrotingsstaat voor het jaar 2017 (34 550-V, nr. 2).

59

Welke door Nederland van tevoren gestelde doelstellingen en/of prioriteiten zijn behaald ten tijde van de Nederlandse zetel in de VN Mensenrechtenraad? Welke niet?

Antwoord:

Bij het bekendmaken van de Nederlandse kandidatuur voor lidmaatschap van de Mensenrechtenraad heeft Nederland aangegeven zich in te zullen zetten voor o.a. de bestrijding van geweld tegen vrouwen, participatie van vrouwen in het publieke domein, het promoten van de UN Guiding Principles on Business and Human Rights, bescherming van LHBTI’s, bescherming van mensenrechtenverdedigers en de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging.

Tijdens de onderhandelingen over resoluties over de positie van mensenrechtenverdedigers, «Violence against Women», «Equal Political Participation» en «Freedom of Religion and Belief» zijn goede resultaten bereikt die mede van belang zijn voor het werk van VN-organisaties en ngo’s die zich inzetten voor deze rechten. Op basis van de EU-Raadsconclusies over Business and Human Rights, die tijdens het Nederlandse voorzitterschap van de EU zijn opgesteld, is gewerkt aan de uitvoering hiervan in relevante resoluties.

Van groot belang voor de bescherming van LHBTI’s was het besluit van de Mensenrechtenraad in juni 2016 om een Independent Expert voor Sexual Orientation and Gender Identity (SOGI) aan te stellen. Nederland heeft zich hiervoor actief ingezet en doet al het mogelijke om dit mandaat (dat nog steeds omstreden is) veilig te stellen. Met technici uit het bedrijfsleven, ngo’s en academici worden «tools» ontwikkeld voor de veiligheid van mensenrechtenverdedigers en het vergemakkelijken van fact finding door het kantoor van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten (OHCHR).

60

Welke subsidies vervallen nu de uitgaven voor subsidies op de post «Internationaal recht» op beleidsartikel 1 dalen?

Antwoord:

Er vervallen geen subsidies. Er was voorgaande jaren sprake van een tijdelijke verhoging, ten behoeve van een subsidie aan de Carnegie Stichting in verband met asbestsanering en herstelwerkzaamheden.

61

Welke subsidies vervallen nu de uitgaven voor subsidies op de post «Bevordering van het vrije woord» op beleidsartikel 1 vervallen?

Antwoord:

Er vervallen geen subsidies. In het verleden werd Radio Nederland Wereldomroep (huidige naam is RNW Media) uit «Bevordering van het vrije woord» gefinancierd. De bijdrage aan RNW Media komt nu uit het Mensenrechtenfonds.

62

Welk percentage van de gelden uit het Mensenrechtenfonds wordt in 2018 besteed in OESO-landen? En om welke OESO-landen gaat het?

Antwoord:

Circa 10% van het Mensenrechtenfonds zal volgens de planning worden gedelegeerd aan ambassades en permanente vertegenwoordigingen in OESO-landen. Het gaat om onze posten in Chili, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Israël, Korea, Mexico, Oostenrijk, Polen, Turkije, Verenigde Staten en Zwitserland.

63

Hoe hoog is het budget voor het mensenrechtenfonds in 2018 en hoe hoog was dit in de drie jaren daarvoor?

Antwoord:

Het budget voor het Mensenrechtenfonds (MRF) is in de begroting te vinden onder subartikel 1.2 «subsidies – landenprogramma’s mensenrechten» en «bijdragen (inter)nationale organisaties – landenprogramma’s mensenrechten».

In 2018: 26.120 + 20.000 = 46.120

In 2017: 24.615 + 19.705 = 44.320

In 2016: 16.863 + 20.903 = 37.766

In 2015: 9.372 + 29.292 = 38.664

(Bedragen in EUR 1.000).

64

Waarom wordt de jaarlijkse bijdrage aan de Office of the High Commissioner for Human Rights begin 2018 juridisch vastgelegd?

Antwoord:

De besluitvorming voor de bijdrage aan het kantoor van de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten (OHCHR) wordt gestart als het jaarlijkse financieringsoproep (appeal) van OHCHR bekend is. Dit is het programma dat OHCHR voor dat jaar gaat uitvoeren en op basis waarvan het vrijwillige bijdragen van donoren vraagt. Het volgende appeal zal naar verwachting in maart 2018 uitkomen.

65

Hoeveel geld wordt in 2017 en 2018 door de Nederlandse regering overgemaakt aan VN-organisaties en instellingen? Welke deel hiervan betreft de zogenaamde «vrijwillige contributies/bijdragen»? Kunt u de Nederlandse bijdrage voor iedere VN-organisatie en instelling afzonderlijk weergeven?

Antwoord:

De begrote Nederlandse bijdragen aan VN-organisaties en instellingen in 2017 en 2018 ten laste van de BZ-begroting zijn opgenomen in onderstaande tabellen:

66

Waarom is de Nederlandse bijdrage aan de NAVO verlaagd met ongeveer 3 miljoen?

Antwoord:

De verdragscontributie aan het Civiele Budget van de NAVO is op hetzelfde niveau gebleven als de afgelopen jaren, namelijk EUR 7,2 miljoen euro. Daarnaast heeft Nederland de afgelopen jaren een financiële bijdrage geleverd aan de bouw van het nieuwe NAVO-kwartier. Deze laatstgenoemde bijdrage loopt geleidelijk af naarmate de voltooiing van de nieuwbouw dichterbij komt. Dit verklaart de verlaging van het budget.

67

Hoe wordt de jaarlijkse contributie van de NAVO vastgesteld en kunt u aangeven waarom de jaarlijkse contributie in de periode 2018–2022 aanzienlijk lager ligt dan de periode daarvoor?

Antwoord:

De jaarlijkse contributie wordt in Brussel onder consensus vastgesteld door de 29 Bondgenoten. De begroting is onderwerp van discussie in het Civiele budget comité en wordt goedgekeurd door de Noord-Atlantische Raad. Het budget voor 2018–2022 is nog niet goedgekeurd. Bij het vaststellen van het budget zet Nederland zich in voor het beheersbaar houden van de stijgende kosten zonder hiervoor de politieke doelstellingen naar beneden bij te stellen.

68

Wat wordt bedoeld met «trainingen van buitenlandse diplomaten in Nederland»? Wat voor trainingen zijn dit? Uit welke landen kwamen de diplomaten die Nederland in 2017 heeft getraind?

Antwoord:

Clingendael Academy verzorgt jaarlijks circa dertig verschillende diplomatieke trainingen. Deze trainingen hebben als doel om de band van derde landen met Nederland te verstevigen, diplomatieke netwerken op te bouwen, landen te ondersteunen in de training van hun diplomatieke diensten en bij te dragen aan een beter functionerende internationale samenwerking. Op het programma staan internationale thema’s, diplomatieke vaardigheden, persoonlijke ontwikkeling, werkbezoeken aan o.a. het Nederlandse parlement, het Ministerie van Buitenlandse Zaken, de Haagse internationale juridische organisaties en Brussel (EU/NAVO) en vaak ook een component match making met het Nederlandse bedrijfsleven.

69

Waarom is besloten om de bijdrage aan het NFRP per 2018 zo drastisch naar beneden bij te stellen? Welke redenen liggen hieraan ten grondslag? En op welke wijze correspondeert dit besluit met de opdracht en geest van de aangenomen motie-Servaes/Ten Broeke (34 300 V, nr. 26)?

Antwoord:

De motie Servaes/Ten Broeke vraagt om een meerjarige verhoging van het NFRP-budget. In dit kader is in 2016 en 2017 het NFRP-budget verhoogd. Bij de voorbereiding van de begroting 2018 is nog geen besluit genomen over een verhoging van de bijdrage aan het NFRP in 2018 en verder. In het Regeerakkoord is geen verhoging van dit budget opgenomen. Doordat in 2016 en 2017 het budget slechts incidenteel is verhoogd, en er geen additionele middelen in het Regeerakkoord zijn opgenomen, valt de bijdrage aan het NFRP in 2018 terug naar EUR 24,3 miljoen. Het Regeerakkoord wijkt op dit punt dus duidelijk af van de motie Servaes/Ten Broeke.

70

Kunt u aangeven voor welke bedragen Nederland in 2018 (inter)nationale organisaties subsidieert die zich inzetten in de Palestijnse gebieden?

Antwoord:

De verwachte Nederlandse steun voor Palestijnse, Israëlische en internationale organisaties actief in en voor de Palestijnse gebieden is gericht op water (EUR 5,8 miljoen), voedselzekerheid (EUR 4,4 miljoen), rechtsstaat ontwikkeling (EUR 7,4 miljoen), mensenrechten (1,4 miljoen), economische ontwikkeling en energie (EUR 1,1 miljoen), verzoeningsprojecten (EUR 0,8 miljoen), In de begroting staat voor humanitaire hulp aan UNRWA een bijdrage opgenomen van EUR 13 miljoen. De Nederlandse maatschappelijke partners zullen in de Palestijnse Gebieden komend jaar activiteiten ontplooien met een budget van ongeveer 0,8 miljoen.

71

Op welke landen in de Arabische regio is de Nederlandse hulp in het kader van het Shiraka programma gericht, en welke resultaten zijn tot op heden met het Shiraka programma behaald?

Antwoord:

Het NFRP-Shiraka staat in beginsel open voor alle landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten (MENA), met uitzondering van Israël en de partnerlanden (Jemen en de Palestijnse Gebieden). Het Shiraka programma richt zich op het leveren van een bijdrage aan duurzame transitie naar een meer democratische samenleving waarin de burger centraal staat. Een dergelijke transitie is een proces van lange adem. Nederland is daarbij een van de vele landen die dat proces ondersteunt. Resultaten op het niveau van de afzonderlijke activiteiten zoals trainingen, ondersteuning van lokale initiatieven en samenwerking tussen overheden zijn wel aan te geven. Het programma is geëvalueerd in het rapport «The Only Constant is Change» (aan de Kamer aangeboden op 2 september 2015 met Kamerbrief 2014–2015, 32 623, nr. 154). In de evaluatie werd geconstateerd dat afzonderlijke projecten van de programmaonderdelen goed scoorden wat betreft effectiviteit.

72

Welke initiatieven in de uitvoering van de genoemde verdragen worden ondersteund?

Antwoord:

Bij de initiatieven ter ondersteuning van de uitvoering van wapenbeheersingsverdragen gaat het vaak om universalisering, ervoor zorgen dat alle landen lid worden, capaciteitsopbouw of kennisontwikkeling; daarnaast ondersteunt Nederland initiatieven die als doel hebben het verdragsregime te versterken of te ontwikkelen, bijvoorbeeld door het bevorderen van implementatie of het verkennen van nieuwe instrumenten. Daarnaast kan gedacht worden aan publieksdiplomatie en initiatieven die helpen de Nederlandse invloed te vergroten, in lijn met de regionale conferenties over het Non-Proliferatieverdrag (NPV) die in 2017 in het kader van het Nederlandse voorzitterschap in 2017 van de «voorbereidende commissie» («PrepCom») van het NPV werden georganiseerd.

73

Welke activiteiten onder auspiciën van het G8 Global Partnership worden ondersteund?

Antwoord:

In het kader van het internationale samenwerkingsverband het Global Partnership to Combat the Spread of Weapons and Materials of Mass Destruction, steunt Nederland activiteiten die helpen voorkomen dat kwaadwillenden massavernietigingswapens of radioactief materiaal bemachtigen. Lopende activiteiten omvatten een project ter bevordering van biosecurity in Kenia, uitgevoerd door het Nederlandse RIVM en een activiteit waarbij het VS Department of Energy de Kazachse overheid helpt met het opsporen en opruimen van radioactieve bronnen.

74

Bent u bekend met problemen die Nederlanders ervaren in Canada bij het aanvragen of verlengen van hun paspoort, over lange reistijden naar de ambassade en/of consulaten-generaal in Vancouver en Toronto? Welke mogelijkheden ziet u om aan deze problemen tegemoet te komen? Bij welke consulaten is de dienstverlening ten aanzien van paspoorten in het recente verleden weggehaald?

Antwoord:

Het kabinet is zich ervan bewust dat sommige Nederlanders ver moeten reizen voor het aanvragen van een Nederlands paspoort of een Nederlandse identiteitskaart. Nederlanders kunnen in Canada een paspoort of identiteitskaart aanvragen bij de ambassade in Ottawa en bij de consulaten-generaal in Vancouver en Toronto. Aanvragers kunnen doorgaans binnen twee weken terecht voor het indienen van hun aanvraag. Bij spoed wordt tussentijds een aanvraag ingepland. In een noodgeval kan bij een honorair consulaat nog steeds een laissez-passer worden aangevraagd.

75

Bent u bekend met problemen die Nederlanders ervaren in Australië bij het aanvragen of verlengen van hun paspoort, over lange reistijden naar de ambassade in Canberra? Welke mogelijkheden ziet u om aan deze problemen tegemoet te komen? Bent u bereid deze dienstverlening opnieuw te beleggen bij het consulaat in Perth, waar het eerder wegbezuinigd is?

Antwoord:

Het kabinet is zich eveneens ervan bewust dat sommige Nederlanders ver moeten reizen voor het aanvragen van een Nederlands paspoort of een Nederlandse identiteitskaart. Nederlanders kunnen in Australië een paspoort of identiteitskaart aanvragen bij het consulaat-generaal in Sydney. In een noodgeval kan bij een honorair consulaat nog steeds een laissez-passer worden aangevraagd.

76

Hoeveel klachten heeft u in 2016 en 2017 ontvangen over en van Nederlanders in buitenlandse detentie?

Antwoord:

Van de circa 2.000 Nederlandse gedetineerden in het buitenland ontvangt het Ministerie van Buitenlandse Zaken, zowel van de gedetineerden zelf als van familie, regelmatig vragen en opmerkingen over hun behandeling tijdens detentie. Deze vragen worden zo goed mogelijk beantwoord, maar niet als formele klacht behandeld. De verantwoordelijkheid voor de detentieomstandigheden en de uitvoeringsmacht om daarin feitelijk iets te veranderen, liggen immers bij de autoriteiten van het land van detentie.

Het aantal klachten van of over Nederlandse gedetineerden dat officieel als klacht staat geregistreerd (klachten over en van Nederlanders in buitenlandse detentie over handelingen van de Nederlandse overheid), bedroeg drie in 2016 en twee tot nu toe in 2017.

77

Waarom komt het jaarlijks 2 miljoen aan in- en uitgaande staatsbezoeken voor rekening van BZ en niet voor De Koning of het Ministerie van Algemene Zaken? Wordt u hiervoor gecompenseerd? Waarom wordt dit geschaard onder artikel 4.4, «Inzetten van Publieksdiplomatie door het Postennetwerk en BZ om het beeld van Nederland in het buitenland te versterken en op een positief realistische manier uit te dragen»?

Antwoord:

Staatsbezoeken staan op de begroting van het Ministerie van Buitenlandse Zaken omdat dit onderdeel is van de wijze waarop Nederland de buitenlandse betrekkingen onderhoudt. De Staatsbezoeken versterken het beeld van Nederland in het buitenland en deze positieve beeldvorming geeft een impuls aan internationale en bilaterale samenwerking en stimuleert de export. Hiervoor is de Minister van Buitenlandse Zaken verantwoordelijk. Naar aanleiding van het rapport van de Stuurgroep herziening stelsel kosten Koninklijk Huis (commissie Zalm) is besloten deze uitgaven onder te brengen op de begroting van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (Kamerstukken II, 2008–2009, 31 700 III, nr. 18). In de evaluatie van de begroting van de Koning is die opzet nog eens herbevestigd (Kamerstukken II, 2014–2015, 34 000 I, nr. 11). Naar aanleiding van deze evaluatie is overigens met ingang van de begroting 2016 een extracomptabele bijlage bij de begroting van de Koning gevoegd. Daarin worden de uitgaven inzichtelijk gemaakt, die in verband met het koningschap kunnen worden beschouwd maar op andere begrotingen zijn opgenomen. Daartoe behoren ook de uitgaven voor staatsbezoeken op de begroting van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

78

Wat verklaart de afnemende bijdrage aan het Internationaal Strafhof?

Antwoord:

De bedragen die genoemd staan onder subartikel 4.5 betreffen betalingen in het kader van de leenovereenkomst tussen het Ministerie van Financiën, het Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Internationaal Strafhof en bestaan uit rentebetalingen aan het Ministerie van Financiën en renteontvangsten van het Internationaal Strafhof. De bijdrage neemt af omdat betaling op basis van annuïteiten is afgesproken. Hierdoor wordt het rentedeel jaarlijks lager.

79

Hoeveel fte zijn ter beschikking gesteld aan de diplomatieke dienst, opeenvolgend in de jaren 2012 t/m 2017?

80

Welke thematische ambassadeurs en/of speciaal vertegenwoordigers zijn momenteel actief, hoeveel fte bezetten zij en hoeveel kosten zij jaarlijks?

Antwoord:

De thematische ambassadeursfuncties zijn:

• • Ambassadeur in Algemene Dienst

• • Mensenrechten-ambassadeur

• • Ambassadeur Internationale Organisaties

• • Ambassadeur Politiek en Veiligheidscomité (PV EU Brussel)

Het betreft 4 fte, loonkosten EUR 0,5 miljoen per jaar.

De speciale vertegenwoordigers functies zijn:

• • Speciaal Vertegenwoordiger Migratie

• • Speciaal Vertegenwoordiger voor Syrië (vanuit Consulaat-Generaal Istanbul)

• • Speciaal Vertegenwoordiger voor Europa en het Oostelijk Partnerschap

• • Urban Envoy (bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties)

• • Klimaatgezant

• • Speciaal Vertegenwoordiger Natuurlijke Hulpbronnen (Grondstoffengezant)

• • Speciaal Vertegenwoordiger Conventionele Wapenbeheersing

• • Speciaal Vertegenwoordiger Cyber

Het betreft 8 fte, loonkosten EUR 1,0 miljoen per jaar.

Tevens worden 7 functies van thematisch ambassadeur/speciale vertegenwoordiger uitgeoefend als nevenfunctie binnen een reguliere functie:

• • Ambassadeur Bedrijfsleven en Ontwikkelingssamenwerking, nevenfunctie van directeur DDE

• • Ambassadeur Duurzame Ontwikkeling, nevenfunctie van directeur IGG

• • Arctisch Ambassadeur, nevenfunctie van directeur IGG

• • Ambassadeur Internationale Culturele Samenwerking, nevenfunctie van hoofd ICE

• • Ambassadeur voor Aids en Seksuele en Reproductieve Rechten, nevenfunctie van directeur DSO

• • Ambassadeur voor Sustainable Development Goals, nevenfunctie van directeur DMM

• • Speciaal Gezant voor de Grote Meren, nevenfunctie beleids-coördinerend medewerker DAF

De aan de nevenfuncties toe te rekenen uren en kosten kunnen niet specifiek worden bepaald.

81

Welke residenties zijn in 2016 en 2017 verkocht of afgestoten? Zijn er in deze jaren nieuwe residenties in gebruik genomen? Kunt u de kosten hiervan uiteen zetten?

Antwoord:

Van de gehuurde residenties zijn in 2016 en 2017 de volgende afgestoten:

82

Welke ICT-projecten lopen of zijn in voorbereiding bij zowel het departement als bij uitvoerende organisaties van het departement?

Antwoord:

De ICT-projectportfolio van het Ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) bestaat uit projecten die gericht zijn op het realiseren van de I-strategie BZ 2016–2019, die met uw Kamer is gedeeld (zie Kamerstuk 26 643, nr. 413). Daarnaast worden er projecten uitgevoerd ter implementatie van rijks breed beleid, realisatie van de verhuizing van het departement naar het gebouw aan de Rijnstraat en het vervangen van verouderde in gebruik zijnde ICT-middelen.

83

Hoe groot is de omvang van deze ICT-projecten, hoe lang is de (verwachte) looptijd van deze projecten, heeft het BIT over deze projecten advies uitgebracht en zo ja, luidde dit positief of negatief?

Antwoord:

De totale waarde van de ICT-projectportfolio van het Ministerie van Buitenlandse Zaken bedraagt (over 2017) ongeveer EUR 20 miljoen. Het Bureau ICT-toetsing heeft geen advies uitgebracht over de projecten in de ICT-projectportfolio of projecten die in voorbereiding zijn omdat deze vooralsnog niet als BIT-plichtig worden aangemerkt (ICT-component minder dan EUR 5 miljoen). De meeste projecten in de ICT-projectportfolio hebben een looptijd van gemiddeld een jaar.

84

Welke ICT-projecten zijn in de laatste jaren succesvol afgerond en welke zijn als mislukt aan te merken?

Antwoord:

Afgelopen jaar zijn bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken twee grote ICT-projecten (ICT-component meer dan EUR 5 miljoen) succesvol afgerond. Het betrof het project iDiplomatie (realisatie van een digitale werkomgeving en samenwerkplatform voor de moderne diplomatie) en het project IRIS (technisch en organisatorisch onderbrengen van de financiële processen en activiteitencyclus van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in het bedrijfsvoeringssysteem dat ook door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu wordt gebruikt).

85

Heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken islamologen in dienst? Zo ja, hoeveel?

Antwoord:

Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft 6 mensen in dienst met een achtergrond als islamoloog in de vorm van een universitaire studie of specialisatie daarvan. Veel meer medewerkers hebben zich in de vorm van korter durende studies of cursussen in aspecten van islamologie verdiept.

86

Wat is het praktische effect op de consulaire diensterlening van het overhevelen van de taken van de huidige zeven Regionale Service Organisaties naar Den Haag?

Antwoord:

Achtergrond van deze overheveling is het doelmatiger inrichten van het backoffice-proces en voor te sorteren op het verder digitaliseren van de dienstverlening. Aan de loketfunctie verandert niets. De klant kan hier nog steeds terecht voor het aanvragen en afhalen van consulaire producten.

Voor dienstverlening aan de klant heeft de overheveling van de backoffices van de zeven Regionale Service Organisaties naar de Consulaire Service Organisatie in Den Haag overigens geen (praktische) effecten.

87

Waarom is de Kamer nog niet, zoals toegezegd tijdens de laatste begrotingsbehandeling, geïnformeerd of paspoortaanvragen op een verantwoorde manier overgenomen kunnen worden door externe dienstverlening? Wanneer kan de Kamer de resultaten van dit onderzoek ontvangen?

Antwoord:

De pilot is verlengd en loopt nog tot 1 april 2018. Over de resultaten tot op heden wordt u nog dit najaar schriftelijk geïnformeerd.

88

Is er al een besluit genomen over het al dan niet verder financieren van het project rondom de receptorbenadering in China?

Antwoord:

Naar aanleiding van de pilot die heeft gelopen tot september jl. zal eerst een eindevaluatie worden uitgevoerd die naar verwachting in de eerste helft 2018 zal worden afgerond. Op basis van deze evaluatie zal een beslissing worden genomen over eventuele verdere ondersteuning.

89

Kunt u de Kamer een overzicht van alle in 2017 toegekende subsidies verschaffen, verwerkt in een tabel, inclusief het bedrag en de ontvanger?

Antwoord:

Het antwoord op deze vraag gaat de Kamer ter vertrouwelijke inzage toe.