Nr. 9 NOTA VAN WIJZIGING

In artikel I, onderdeel E, wordt artikel 5.3, eerste lid, als volgt gewijzigd:

a. Onderdeel b wordt als volgt gewijzigd:

In artikel I, onderdeel E, komt artikel 5.7, derde lid, als volgt te luiden:

3. Het accreditatieorgaan baseert zijn oordeel of een positief besluit op de aanvraag kan worden genomen op een advies van de commissie van deskundigen, bedoeld in artikel 5.2, tweede lid, onderdeel b. Van de commissie maakt ten minste een student deel uit.

2. Het derde lid komt te luiden:

3. Alvorens een besluit te nemen op de aanvraag stelt het accreditatieorgaan binnen een door hem te bepalen termijn het instellingsbestuur in de gelegenheid zijn zienswijze over het voorgenomen besluit naar voren te brengen.

In artikel I, onderdeel E, wordt in artikel 5.14 onder vernummering van het tweede en derde lid tot derde en vierde lid een nieuw lid ingevoegd, luidende:

2. Het instellingsbestuur doet tevens een voorstel voor een secretaris voor de commissie. Het accreditatieorgaan stemt in met de voorgestelde secretaris indien hij voldoet aan de waarborgen voor de onafhankelijkheid en voor deskundigheid die in het accreditatiekader zijn opgenomen.

In artikel I, onderdeel E, komt het vierde lid van artikel 5.23 als volgt te luiden:

4. Het accreditatieorgaan baseert zijn oordeel of een positief besluit op de aanvraag voor de instellingstoets kwaliteitszorg kan worden genomen op een advies van de commissie van deskundigen, bedoeld in artikel 5.2, tweede lid, onderdeel b. Van de commissie maakt ten minste een student deel uit.

3. Het derde lid komt te luiden:

3. Alvorens een besluit te nemen op de aanvraag stelt het accreditatieorgaan binnen een door hem te bepalen termijn het instellingsbestuur in de gelegenheid zijn zienswijze over het voorgenomen besluit naar voren te brengen.

1.Aan onderdeel 1 wordt een onderdeel d toegevoegd, luidende:

d. Aan het slot wordt een volzin toegevoegd, luidende: Voor zover er sprake is van het behoud van accreditatie bestaande opleiding doet het accreditatieorgaan een melding tot het registreren van de bevestiging, bedoeld in artikel 5.16, derde lid, en het daarbij vermelden van de datum waarop het eerstvolgende visitatierapport moet worden overgelegd.

Aan artikel 7.48, eerste lid, wordt een volzin toegevoegd, luidende:

Bij algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald dat een student die aanspraak maakt op wettelijk collegegeld op grond van de algemene maatregel van bestuur, bedoeld in artikel 7.45a, tweede lid, voor een andere inschrijving niet wordt vrijgesteld van het betalen van collegegeld als bedoeld in dit lid.

4. Na onderdeel 2 wordt een nieuw onderdeel toegevoegd, luidende:

3. In het vierde lid wordt na «de faculteitsraad kan» ingevoegd: , na overleg met de opleidingscommissie,.

1. Na onderdeel a van onderdeel 1 wordt onder verlettering van onderdeel b tot onderdeel c een nieuw onderdeel ingevoegd, luidende:

b. Onder verlettering van de onderdelen c tot en met e tot de onderdelen b tot en met d vervalt onderdeel b.

3. Na onderdeel 3 wordt een nieuw onderdeel toegevoegd, luidende:

4. In het vierde lid wordt na «de deelraad kan» ingevoegd: , na overleg met de opleidingscommissie,.

Artikel 15.7, eerste lid, komt als volgt te luiden:

1. Het is verboden graden te verlenen, tenzij:

a. aan de opleiding accreditatie is verleend, of

b. toepassing is gegeven aan artikel 5.21, derde of zesde lid, of artikel 5.32, of

c. de graad wordt verleend op grond van een buitenlandse wettelijke regeling en zowel bij het aantrekken van studenten als bij de graadverlening kenbaar is gemaakt tot welke graad de opleiding leidt en op grond van welke buitenlandse regeling de graad wordt verleend, of

d. de graad wordt verleend op grond van artikel 7.18, eerste of zesde lid, of de uitzondering, bedoeld in artikel 1.22, tweede lid, van toepassing is.

In artikel 1.1, eerste lid, wordt in de alfabetische rangschikking een begripsbepaling ingevoegd, luidende:

reguliere studiefinanciering: studiefinanciering als bedoeld in artikel 3.1, eerste of tweede lid, van de Wet studiefinanciering 2000,

Aan artikel 2.19 wordt een lid toegevoegd, luidende:

4. Het derde lid is niet van toepassing op personen die op grond van artikel 2.12, onder b, c of d, van de Wet studiefinanciering 2000 het levenlanglerenkrediet, bedoeld in de Wet studiefinanciering 2000, ontvangen.

Een student kan in aanmerking komen voor levenlanglerenkrediet, indien hij is ingeschreven voor het volgen van:

a. een opleiding als bedoeld in de artikelen 2.8 tot en met 2.11;

b. een postinitiële masteropleiding als bedoeld in artikel 7.3b, onderdeel a, van de WHW;

c. een deeltijdse opleiding in het hoger onderwijs, bedoeld in artikel 7.7, eerste lid, van de WHW, waaraan accreditatie als bedoeld in artikel 1.1, onderdeel q, van de WHW is verleend; of

d. een of meer onderwijseenheden als bedoeld in artikel 7.3, tweede lid, van de WHW, van een opleiding waaraan accreditatie als bedoeld in artikel 1.1, onderdeel q, van de WHW is verleend, aan:

1°. de Open Universiteit;

2°. een rechtspersoon voor hoger onderwijs als bedoeld in artikel 1.1 van de WHW; of

3°. een bekostigde instelling voor hoger onderwijs als bedoeld in artikel 1.8, eerste lid, van de WHW, met uitzondering van de Open Universiteit, in bij ministeriële regeling te bepalen gevallen, waarin bij wijze van experiment op grond van artikel 1.7a van de WHW, in afwijking van artikel 7.32, derde lid, van de WHW, inschrijving voor een onderwijseenheid is toegestaan.

2. Er wordt een lid toegevoegd, luidende:

2. In afwijking van het eerste lid kan aan bij ministeriële regeling vast te stellen groepen studerenden een hoger bedrag per maand worden toegekend, waarbij het totale levenlanglerenkrediet voor een periode van twaalf maanden niet meer bedraagt dan twaalf maal het bedrag, genoemd in het eerste lid, onderdeel a, b of c.

In artikel IX, onderdeel A, komt onderdeel z te luiden:

z. artikel III, onderdeel A, van die wet later in werking treedt dan artikel VI, onderdeel A, van deze wet wordt artikel III, onderdeel A, van die wet als volgt gewijzigd:

1. Deze wet treedt, met uitzondering van de artikelen IV, onderdelen 0A en A2 tot en met A5 en V, onderdelen C1 tot en met C3, in werking op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip, dat voor de verschillende artikelen of onderdelen daarvan verschillend kan worden vastgesteld en kan voor artikel I, onderdelen U tot en met Y, terugwerken tot en met een in dat besluit te bepalen tijdstip.

2. De artikelen IV, onderdelen 0A en A2 tot en met A5, en V, onderdelen C1 tot en met C3, treden in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van het Staatsblad waarin deze wet wordt geplaatst en werken terug tot en met 1 augustus 2017 onderscheidenlijk 1 september 2017 voor studenten in het middelbaar beroepsonderwijs onderscheidenlijk studenten in het hoger onderwijs.

Onderdeel B (artikel 5.2 WHW)

Terecht hebben de leden van de SGP-fractie in het verslag opgemerkt dat in artikel 5.2, tweede lid, onderdeel b, in afwijking van de bedoeling van dit artikel een inhoudelijke norm voor de commissie van deskundigen is opgenomen in de vorm van een verplichte deelname van een student daarin. Deze norm is verplaatst naar artikel 5.7, derde lid, en artikel 5.23, vierde lid.

Onderdeel D (artikel 5.7 WHW)

In het derde lid van artikel 5.7 is de norm opgenomen dat een student deel uitmaakt van de commissie van deskundigen die advies uitbrengt naar aanleiding van de aanvraag voor een toets nieuwe opleiding. Van de gelegenheid is gebruik gemaakt om deze bepaling zo aan te passen dat duidelijker wordt dat aan het oordeel van het accreditatieorgaan altijd een advies van de commissie van deskundigen voorafgaat.

Onderdeel E (artikel 5.10 WHW)

Ten onrechte was in artikel 5.10, eerste lid, onderdeel e, opgenomen dat de visitatiegroep waarin de opleiding wordt ingedeeld bij een accreditatie nieuwe opleiding wordt vastgelegd in het accreditatierapport. Het gaat hier om een apart besluit van de NVAO. Dit maakt de inpassing van nieuwe opleidingen in bestaande visitatiegroepen beter uitvoerbaar voor de NVAO.

Onderdeel F (artikel 5.14 juncto 5.2 WHW)

Bij de opleidingsbeoordeling is het visitatiepanel verantwoordelijk voor een consistente toepassing van het accreditatiekader. De secretaris ondersteunt het panel en heeft een belangrijke rol als procesbewaker en als opsteller van het visitatierapport. Vanwege deze rol is het van belang dat de secretaris onafhankelijk en deskundig is en dat dit wordt geborgd. De wijzigingen in artikelen 5.2, 5.3 en 5.14 zien hierop. In artikel 5.3 staat dat de NVAO in het accreditatiekader ook de uitwerking opneemt van de wijze waarop de onafhankelijkheid en deskundigheid van de secretaris wordt geborgd. Daarnaast staat in artikel 5.2 juncto artikel 5.14 dat de NVAO de taak heeft om niet alleen in te stemmen met de panelleden maar ook met de secretaris die een instellingsbestuur voorstelt dan wel deze af te wijzen op grond van (een gebrek aan) onafhankelijkheid en deskundigheid. Een secretaris kan door middel van een certificaat van de NVAO maar ook op een andere manier aantonen te voldoen aan de voorschriften voor onafhankelijkheid en deskundigheid in het accreditatiekader. De NVAO traint nu al secretarissen en de secretaris zal periodiek moeten laten zien dat hij bekwaam en vaardig is in het bewaken en begeleiden van visitatieprocessen, het accreditatiekader goed kent en kwalitatief goede rapporten opstelt.

Onderdeel H (artikel 5.15 WHW)

Bij een accreditatie bestaande opleiding wordt in het accreditatierapport wel de visitatiegroep vastgelegd waarin de opleiding wordt ingedeeld. Bestaande opleidingen zijn reeds ingedeeld bij een visitatiegroep. Aan de visitatiegroep is voor alle opleidingen binnen deze groep dezelfde uiterste inleverdatum van het visitatierapport gekoppeld. Dit is geen wijziging ten opzichte van de huidige situatie.

Onderdeel I (artikel 5.16 WHW)

De tekst van het derde lid is opnieuw geformuleerd. Daarbij is rekening gehouden met de mogelijkheid van het verlenen van uitstel van het inleveren van het visitatierapport door de Minister.

Onderdeel K (artikel 5.19 WHW)

De toevoeging is bedoeld om duidelijk te maken dat de datum, die het accreditatieorgaan vermeldt als datum waarop het visitatierapport moet worden overgelegd met het oog op de eerstvolgende herbeoordeling of de datum tot welke uitstel is verleend als een fatale termijn moet worden beschouwd.

Onderdeel N (artikel 5.23 WHW)

Zie de toelichting bij de wijziging van artikel 5.7, derde lid.

Onderdeel R (artikel 6.14 WHW)

In de volzin die wordt toegevoegd, is vastgelegd dat niet het instellingsbestuur een aanvraag maar de NVAO een melding doet om het behoud van accreditatie bestaande opleiding en de datum waarop voor die opleiding het eerstvolgende visitatierapport moet worden ingeleverd in het CROHO te registreren.

Onderdeel S (artikel 7.4b WHW)

Door de vernummering van leden bij de Wet invoering associate degree-opleidingen klopt de verwijzing in het negende lid van artikel 7.4b niet meer. Dit wordt hier gecorrigeerd.

Onderdeel T (artikel 7.48 WHW)

In artikel 7.45a, tweede lid, van de WHW is geregeld dat de categorie studenten die aanspraak maakt op wettelijk collegegeld bij algemene maatregel van bestuur kan worden uitgebreid. Die uitbreiding is op dit moment geregeld voor twee groepen studenten. Ten eerste voor de groep studenten die nadat zij een opleiding – op een ander terrein dan gezondheidszorg of onderwijs – succesvol hebben afgerond met een graad, een opleiding op het terrein van gezondheidszorg of onderwijs willen volgen (artikel 2.3 van het Uitvoeringsbesluit WHW 2008). Ten tweede voor studenten die gelijktijdig meer dan één opleiding volgen en één van die opleidingen hebben afgerond met een graad. De andere opleiding of opleidingen mag of mogen tegen wettelijk collegegeld worden afgerond (artikel 2.3a van het Uitvoeringsbesluit WHW 2008).

Het beleidsmatige doel van artikel 2.3 van het Uitvoeringsbesluit WHW 2008 is het streven naar «meer handen aan het bed en meer voeten voor de klas». In artikel 7.48, eerste lid, van de WHW wordt door middel van deze nota van wijziging geregeld dat bij algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald dat een student die aanspraak maakt op wettelijk collegegeld op grond van de algemene maatregel van bestuur bedoeld in artikel 7.45a, tweede lid, voor een andere inschrijving niet wordt vrijgesteld van het betalen van collegegeld als bedoeld in artikel 7.48, eerste lid. Voor die andere inschrijving gaat in dat geval het gebruikelijke uitgangspunt gelden, dat slechts één bachelor- en één masteropleiding tegen wettelijk collegegeld kan worden afgerond. De student zal voor die andere opleiding dus instellingscollegegeld moeten betalen. Er is sprake van een «kan-bepaling» waardoor een gedifferentieerde regeling mogelijk wordt. Een vergelijkbare regeling was tot 1 september 2017 opgenomen in artikel 7.48, zevende lid, van de WHW. Dat lid is vervallen bij de Wet bescherming namen en graden hoger onderwijs zonder dat een toereikende wettelijke grondslag werd gecreëerd om dezelfde materie bij algemene maatregel van bestuur te regelen. Die grondslag wordt in deze nota van wijziging alsnog voorgesteld.

Omdat er niets verandert in de geldende beleidsmatige uitgangspunten of heersende uitvoeringspraktijk is er sprake van een technische verbetering. Op grond van de nieuwe delegatiegrondslag zal het Uitvoeringsbesluit WHW 2008 eveneens in technische zin worden aangepast.

Onderdelen V en X (9.18 en 10.3c WHW)

Sinds de Wet versterking bestuurskracht behoort de opleidingscommissie tot de medezeggenschapsorganen. Uitgangspunt daarbij is dat de regels voor hogescholen en universiteiten, inclusief de Open Universiteit, overeenkomen en dat er geen dubbele instemmingsrechten zijn. Met deze wijzigingen worden enkele omissies op dit vlak hersteld.

Ten onrechte is er een aanpassing gepleegd die weliswaar leidde tot eenzelfde regel bij hogescholen en universiteiten, maar ook leidde tot een dubbel instemmingsrecht.

Het betreft hier de rol van de opleidingscommissie ten aanzien van het bestuurs- en beheersreglement op hogescholen en het faculteitsreglement op universiteiten, daar waar het de alternatieve wijze van samenstelling van de opleidingscommissie betreft. Na overleg met de koepels en de studentenbonden is tot een door alle partijen gezamenlijk gedragen voorstel gekomen. Met de voorgestelde wijziging wordt volgens dezelfde systematiek voor hogescholen en universiteiten geborgd dat de opleidingscommissie is betrokken bij de totstandkoming van een andere wijze van haar samenstelling dan door verkiezing en wordt een dubbel instemmingsrecht voorkomen.

Onderdeel W (artikel 9.40 WHW)

Aangezien artikel 9.38c op grond van de Wet versterking bestuurskracht (Stb. 2016, 273) in die zin is gewijzigd dat de opleidingscommissie een eigenstandige positie als medezeggenschapsorgaan heeft, is artikel 9.40, zevende lid, overbodig geworden. In het tweede lid ontbrak de opleidingscommissie ten onrechte aan de bestaande opsomming van medezeggenschapsorganen. Daarom is zij alsnog toegevoegd.

Onderdeel Y (artikel 15.7 WHW)

In onderdeel b werd nog verwezen naar de oude artikelen 5a.12 en 5a.15. Dit is gecorrigeerd. Verder ontbraken aan de gevallen waarin een instelling wel bevoegd is graden te verlenen, ten onrechte de situaties, bedoeld in onderdeel d.

Onderdeel Z (artikel 3 WOT)

Na de indiening van het wetsvoorstel is op 1 juli 2017 de «Wet Bisschop», de wet van 8 april 2016 tot wijziging van de Wet op het primair onderwijs, de Wet primair onderwijs BES, de Wet op de expertisecentra, de Wet op het voortgezet onderwijs, de Wet op het voortgezet onderwijs BES en de Wet op het onderwijstoezicht in verband met een doeltreffender regeling van het onderwijstoezicht (Stb. 2016, 179), in werking getreden. De tekst van artikel II is daaraan aangepast.

Onderdeel AA (artikel 1.1 WTOS)

In de begripsbepaling van de WTOS wordt «reguliere studiefinanciering» opgenomen. De reguliere studiefinanciering wordt hiermee onderscheiden van het levenlanglerenkrediet. Wanneer in het vervolg in de WTOS het begrip reguliere studiefinanciering wordt gebruikt, wordt alleen de reguliere studiefinanciering voor beroepsonderwijs en hoger onderwijs bedoeld, en dus niet het levenlanglerenkrediet.

Onderdeel A1 (artikel 2.19 WTOS)

Artikel 2.19 is onbedoeld verruimd na de introductie van het levenlanglerenkrediet. Studerenden die ingeschreven stonden voor het volgen van een deeltijdse opleiding of onderwijseenheden als bedoeld in artikel 7.3, tweede lid, van de WHW, maakten vóór de introductie van het levenlanglerenkrediet namelijk geen aanspraak op de overbruggingsfinanciering, bedoeld in artikel 2.19, derde lid. Onder de huidige wet hebben zij, indien zij voor hun vervolgopleiding in aanmerking komen voor het levenlanglerenkrediet, deze mogelijkheid echter wel. Door de toevoeging van artikel 2.19, vierde lid, wordt deze onbedoelde verruiming ongedaan gemaakt. Voltijdse studenten die aansluitend aan het vo of vavo waarvoor zij WTOS ontvingen levenlanglerenkrediet kunnen krijgen in het hoger onderwijs, kunnen wel overbruggingsfinanciering krijgen. Die situatie is echter vrij theoretisch, omdat de WTOS-leerling dan 30-plus moet zijn na afronding van de WTOS-opleiding. In alle andere gevallen zal deze leerling immers nog reguliere studiefinanciering kunnen krijgen.

Onderdelen A2 en A3 (Artikelen 2.21 en 5.1 WTOS)

Door de verwijzing naar «studiefinanciering in de zin van/ingevolge de Wet studiefinanciering 2000» te vervangen door «reguliere studiefinanciering», wordt geregeld dat studerenden weer een tegemoetkoming in de onderwijsbijdrage en schoolkosten als bedoeld in hoofdstuk 4 en afdeling 5.1 van de WTOS kunnen ontvangen, wanneer zij tevens aanspraak maken op het levenlanglerenkrediet. Door de introductie van het levenlanglerenkrediet was die mogelijkheid onbedoeld afgesneden voor studenten die naast een tegemoetkoming op grond van de WTOS ook aanspraak hebben op levenlanglerenkrediet en dat al dan niet ook toegekend hebben gekregen.

Onderdeel A4 (artikel 5.7 WTOS)

Het kan voorkomen dat een meerderjarige leerling in het vavo of vo gelijktijdig is ingeschreven voor een mbo- of ho-opleiding waarvoor aanspraak bestaat op studiefinanciering. In artikel 5.7 is bepaald dat er in dat geval geen gelijktijdige aanspraak op tegemoetkoming op grond van de WTOS bestaat en dat studiefinanciering dus prevaleert. In de situatie dat een leerling bijvoorbeeld is ingeschreven voor een mbo-opleiding en gelijktijdig op het vavo om nog een havo- of vwo-diploma te bemachtigen, gaat de studiefinanciering voor op de WTOS. In de theoretische situatie dat de mbo-student in dit voorbeeld een 30-plusser is die door zijn leeftijd geen aanspraak meer maakt op reguliere studiefinanciering, kan gelijktijdig met WTOS-tegemoetkoming ook het levenlanglerenkrediet worden toegekend. Voor die laatste situatie is de voorgestelde wijziging van artikel 5.7 bedoeld.

Onderdeel A5 (artikel 6.2 WTOS)

De (kortlopende, verrekenbare) schuld2 van een leerling in de zin van hoofdstuk 4 wordt op dit moment altijd omgezet in een rentedragende lening3, indien deze leerling niet direct na het einde van het recht op WTOS-tegemoetkoming recht krijgt op reguliere studiefinanciering. Zou de student direct na het einde van het recht op WTOS-tegemoetkoming recht kunnen doen gelden op het levenlanglerenkrediet, dan zou zonder wijziging van de wet de schuld uit hoofdstuk 4 niet kunnen worden omgezet in een rentedragende lening. Dat zou ongewenste effecten kunnen opleveren, omdat deze schuld niet met het levenlanglerenkrediet kan worden verrekend, nu het levenlanglerenkrediet immers ook een lening is.

Onderdeel C1 (artikel 2.12 WSF 2000)

Aangezien onderwijseenheden (modules) als bedoeld in artikel 7.3, tweede lid, van de WHW slechts kunnen worden gevolgd in het hoger onderwijs, heeft de voorgestelde wijziging van artikel 2.12 van de Wet studiefinanciering 2000 alleen betrekking op hbo- of wo-studenten en niet op mbo-studenten.

Onderdeel C2 (artikel 3.16d WSF 2000)

In het tweede lid van artikel 3.16d van de Wet studiefinanciering 2000, wordt de mogelijkheid gecreëerd om, binnen het maximale bedrag dat jaarlijks aan levenlanglerenkrediet kan worden toegekend, in bepaalde maanden een hoger maandbedrag uit te keren. Dit artikel regelt de mogelijkheid om bij ministeriële regeling groepen aan te wijzen voor wie dit geldt. Dit zal in ieder geval gelden voor studenten die zijn ingeschreven voor het volgen van onderwijseenheden. In onderstaande alinea’s zal ingegaan worden op de redenen die hieraan ten grondslag liggen. Tevens zij verwezen naar de Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 14 september 2017, nr. 1152773 tot wijziging van de Regeling studiefinanciering 2000 in verband met de vaststelling van regels omtrent de aanvraag, toekenning en uitbetaling van het levenlanglerenkrediet.4

Onderdeel C3 (artikel 3.16e)

Vanwege de toevoeging van artikel 3.16d, tweede lid, wordt de berekening van de hoogte van het levenlanglerenkrediet nu expliciet vermeld in artikel 3.16e.