Gepubliceerd: 1 juni 2017
Indiener(s): Lilianne Ploumen (minister zonder portefeuille buitenlandse zaken) (PvdA)
Onderwerpen: begroting financiƫn
Bron: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-34730-XVII-2.html
ID: 34730-XVII-2

Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2017 wijzigingen aan te brengen in:

  • de departementale begrotingsstaat voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII);

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, E.M.J. Ploumen

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. Voorstel van wet

Het onderhavige wetsvoorstel leidt tot een opwaartse bijstelling van de geraamde uitgaven 2017 op de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII) van EUR 509,7 miljoen. De ontvangsten worden met 10 miljoen neerwaarts bijgesteld.

2. Leeswijzer

De voorliggende suppletoire begroting bevat de voorgestelde wijzigingen ten opzichte van de Ontwerpbegroting 2017 van hoofdstuk XVII van de begroting van het Rijk.

In de toelichting worden de belangrijkste mutaties op de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking toegelicht. Ten slotte volgt per artikel de nieuwe stand en een toelichting op de opmerkelijke verschillen.

Per artikel is een tabel opgenomen met de mutaties. De toelichting per beleidsartikel heeft betrekking op de kolom mutaties suppletoire begroting. Om de leesbaarheid te waarborgen worden alleen de financiële instrumenten die meer dan 3 procent van het artikelonderdeel uitmaken opgenomen in de financiële tabel. Dat betekent dat er in sommige gevallen geen uitputtende opsomming is van de financiële instrumenten per artikelonderdeel.

Conform de Rijksbegrotingsvoorschriften en de Comptabiliteitswet van 2001 dienen de opmerkelijke verschillen tussen de oorspronkelijke en huidige raming te worden toegelicht. Ook is omschreven welke ondergrens gehanteerd moet worden, waarboven een uitgavenmutatie moet worden toegelicht. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen beleidsmatige en technische mutaties. De wijzigingen van de verplichtingen worden alleen toegelicht wanneer ze groter zijn dan 10% ten opzichte van de vorige stand op artikelniveau.

3. Overzicht belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2017

Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (XVII):

Vanwege de demissionaire status van het kabinet had de voorjaarsbesluitvorming een bijzonder karakter dit jaar. Uitgangspunt daarbij is dat het kabinet geen nieuw beleid meer voorbereidt maar wel zorg draagt voor de continuiteit van de lopende processen.

De uitgaven voor 2017 worden verhoogd met EUR 509,7 miljoen waarvan hieronder de belangrijkste suppletoire mutaties worden weergegeven.

Veiligheid, migratiesamenwerking en opvang in de regio

Het kabinet heeft voor Buitenlandse Zaken en Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking samen incidenteel in 2.017 EUR 50 miljoen beschikbaar gesteld waarvan EUR 10 miljoen voor veiligheid en stabiliteit op de BZ begroting en EUR 40 miljoen voor veiligheid, migratiesamenwerking en opvang in de regio op de BHOS begroting. Hiermee wordt ingezet op het beperken van irreguliere migratie, het terugdringen van grensoverschrijdende criminaliteit en terreurdreiging, en de opvang van vluchtelingen in de regio.

Eerstejaarsopvangkosten asielzoekers

Bij de Najaarsnota 2016 is de raming voor de asielinstroom in 2016 verlaagd van 58.000 naar 33.000. De verlaging van de instroom in 2016 werkt door in 2017 en leidt tot een overboeking van EUR 170 miljoen van de Veiligheid en Justitie begroting naar de Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking begroting. Verder is de raming voor de instroom van asielzoekers in 2017 verlaagd van 42.000 naar 41.000. Dit leidt, samen met de reguliere jaarlijkse herijking van onder andere verblijfsduur en kostprijs, tot een neerwaartse bijstelling van de ODA-toerekening van eerstejaarsopvangkosten asielinstroom 2017. Daarnaast heeft het kabinet EUR 75 miljoen vrijgemaakt ter dekking van de EUR 75 miljoen hogere kosten voor leegstand in de reguliere nacalculatie over 2016. Per saldo leidt tot een verhoging van de ODA-toerekening voor de eerstejaarsopvangkosten van asielzoekers in 2017 van 21,3 miljoen.

Verbeteren concurrentiepositie van Nederland

In de Miljoenennota 2017 heeft het kabinet structureel EUR 10 miljoen extra vrijgemaakt voor de versterking van de concurrentiepositie van Nederland. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de BHOS begroting ten behoeve van de gezamenlijke uitvoering van het programma Global Stars door BHOS en EZ.

Budget Internationale Veiligheid (BIV)

Zoals gebruikelijk wordt elk jaar vanuit het Budget Internationale Veiligheid (BIV) op de begroting van het Ministerie van Defensie EUR 30 miljoen overgeheveld naar de begroting van BHOS.

Deze middelen worden ingezet voor activiteiten op het terrein van stabiliteit, veiligheidssectorhervorming, rechtstaatontwikkeling en capaciteitsopbouw.

Invest-NL

Het kabinet heeft in 2017 besloten Invest-NL op te richten om de doorgroei van (innovatieve) ondernemingen en investeringen in transitie-opgaven met de markt te bevorderen. Noodzakelijke expertises, instrumenten en eigen investeringskapitaal worden daarvoor bij Invest-NL op één plek samengebracht in een professionele organisatie die herkenbaar is voor de markt. Voor de ontwikkelkosten voor de internationale tak van Invest-NL worden EUR 3 miljoen voor 2017 en vanaf 2018 jaarlijks EUR 9 miljoen beschikbaar gesteld. Voor de jaren 2017 en 2018 zijn deze middelen toegevoegd aan de begroting van het Ministerie van Economische Zaken, en zijn dus niet zichtbaar op de begroting van BHOS. Voor 2019 en verder wordt een reservering gemaakt op de aanvullende post algemeen van de Rijksbegroting.

4. Toelichting per beleidsartikel

Beleidsartikel 1

Beleidsartikel 1 Duurzame handel en investeringen

Bedragen in EUR 1.000

Stand ontwerpbegroting 2017

(1)

Mutaties via amendementen 2017

(2)

Vastgestelde begroting 2017

(3)=(1+2)

Mutaties 1e suppletoire begroting 2017

(4)

Stand 1e suppletoire begroting 2017

(5)=(3+4)

Mutaties 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 1e suppletoire begroting 2019

Mutaties 1e suppletoire begroting 2020

Mutaties 1e suppletoire begroting 2021

Verplichtingen

242.591

0

242.591

306.433

549.024

184.210

180.210

180.210

180.319

 

waarvan garantieverplichtingen

70.000

 

70.000

0

70.000

       
                       

Uitgaven:

                 
                       

Programma-uitgaven totaal

496.986

0

496.986

20.576

517.562

16.249

17.714

10.591

7.700

   

waarvan juridisch verplicht

       

100%

       
                       

1.1

Versterkt internationaal handelssysteem, met aandacht voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

11.440

0

11.440

7.043

18.483

891

891

– 109

0

                       
 

Opdrachten

                 
   

Beleidsondersteuning internationaal ondernemen (non-ODA)

2.794

 

2.794

971

3.765

       
                       
 

Bijdrage (inter)nationale organisaties

                 
   

Contributies internationaal ondernemen (non-ODA)

5.670

 

5.670

0

5.670

       
   

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

2.976

 

2.976

6.072

9.048

       
                       
                       

1.2

Versterkte Nederlandse Handels- en Investeringspositie en economische naamsbekendheid

82.667

0

82.667

9.888

92.555

13.895

14.900

8.902

8.902

                       
 

Subsidies

                 
   

Starters International Business (SIB)/ Programma Strategische Beurzen (non-ODA)

5.200

 

5.200

1.200

6.400

       
   

Partners for International Business (PIB) (non-ODA)

8.000

 

8.000

– 115

7.885

       
   

Sport en OS

1.100

 

1.100

0

1.100

       
   

Demontratieprojecten, haalbaarheidsstudies en investeringsstudies (DHI) (non-ODA)

6.000

 

6.000

– 100

5.900

       
   

Overig Programmatische Aanpak (non-ODA)

500

 

500

– 500

0

       
   

PSO 2g@there (non-ODA)

500

 

500

– 500

0

       
   

Dutch Trade and Investment Fund (non-ODA)

20.643

 

20.643

0

20.643

       
   

Versterking concurrentiepositie Nederland

     

9.200

9.200

       
                       
 

Leningen

                 
   

Finance for International Business (FIB) (non-ODA)

900

 

900

– 900

0

       
                       
 

Bijdragen aan agentschappen

                 
   

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (non-ODA)

26.000

 

26.000

9.500

35.500

       
   

Versterking economische functie (NBSO's via RVO) (non-ODA)

5.927

 

5.927

0

5.927

       
                       

1.3

Versterkte private sector en een verbeterd investeringsklimaat in ontwikkelingslanden

294.379

0

294.379

3.645

298.024

1.463

1.923

1.798

– 1.202

                       
 

Subsidies

                 
   

Transitiefaciliteit

168

 

168

685

853

       
   

Marktontwikkeling in het kader van private sector development

54.251

 

54.251

– 13.413

40.838

       
   

Wet en regelgeving

5.000

 

5.000

1.000

6.000

       
   

Financiele sectorontwikkeling

26.338

 

26.338

– 1.338

25.000

       
   

Versterking privaat ondernemerschap

35.260

 

35.260

19.740

55.000

       
   

Infrastructuurontwikkeling

75.587

 

75.587

12.663

88.250

       
   

Samenwerking bedrijfsleven en PPP's

16.900

 

16.900

– 9.900

7.000

       
   

Versterking privaat ondernemerschap non-ODA

2.794

 

2.794

– 594

2.200

       
   

Technische assistentie DGGF

10.800

 

10.800

– 2.800

8.000

       
                       
 

Bijdragen aan agentschappen

                 
   

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland

42.355

 

42.355

– 6.355

36.000

       
                       
 

Bijdragen (inter)nationale organisaties

                 
   

International Labour Organization

5.217

 

5.217

516

5.733

       
   

Partnershipprogramma ILO

5.000

 

5.000

500

5.500

       
   

Landenprogramma's ondernemingsklimaat

13.000

 

13.000

3.150

16.150

       
   

Bedrijfsmatige technische bijstand

1.709

 

1.709

– 209

1.500

       
                       

1.4

Dutch Good Growth Fund: intensivering van ontwikkelingsrelevante investeringen in en handel met ontwikkelingslanden door het Nederlandse en het lokale bedrijfsleven, met de focus op het MKB en bij uitzondering en onder condities grootbedrijf

108.500

0

108.500

0

108.500

0

0

0

0

 

Subsidies/Leningen/Garanties

                 
   

programma's Dutch Good Growth Fund

108.500

 

108.500

0

108.500

       
                       

Ontvangsten

23.126

0

23.126

– 10 000

13.126

0

0

0

0

                       

1.10

Ontvangsten duurzame handel en investeringen

22.626

 

22.626

– 10.000

12.626

0

0

0

0

                       

1.40

Ontvangsten DGGF

500

 

500

0

500

0

0

0

0

Verplichtingen

Per saldo stijgt het verplichtingenbudget met EUR 306,4 miljoen. Het betreft met name verplichtingen op het gebied van van Private Sector Ontwikkeling die niet in 2016 zijn aangegaan en nu voor 2017 gepland staan. Het betreft o.a. het verplichtingenbudget voor infrastructuurontwikkeling (de programma’s DRIVE en Develop2Build) dat met EUR 186 miljoen wordt verhoogd; het verplichtingenbudget voor samenwerking bedrijfsleven en PPP’s (EUR 40 miljoen) voor de 3e call van de Faciliteit Duurzaam Ondernemen en Voedselzekerheid (FDOV) en tenslotte EUR 67,1 miljoen voor o.a. de Wereld Bank Facilitation Facility en Accelerating Trade in West-Africa (ATWA).

Uitgaven

Artikel 1.1

Het budget voor maatschappelijk verantwoord ondernemen stijgt in 2017 met EUR 7 miljoen. Hiervan is 6 EUR miljoen bestemd ter invulling van de motie Van Laar (34 550 XVII nr. 26) over het terugdringen van kinderarbeid. Verwezen wordt naar de brief van de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking aan de Kamer van 14 november 2016 (34 550-XVII-38) over de invulling van de motie. De overige EUR 1 miljoen betreft Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) convenanten.

Artikel 1.2

Het budget voor «Versterkte Nederlandse handels- en investeringspositie en economische naamsbekendheid» stijgt per saldo met EUR 9,8 miljoen. Het kabinet maakt EUR 10 miljoen vrij voor inspanningen die de concurrentiepositie van Nederland in het buitenland ten goede komen, zoals een betere opvolging van economische missies en het effectiever maken van het internationale topsectorenbeleid. Per saldo komt hiervan in 2.017 EUR 9,2 miljoen beschikbaar op de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

Het budget voor uitvoeringskosten van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland wordt verhoogd met EUR 9,5 miljoen op basis van de bijgewerkte ramingen van de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO).

Artikel 1.3

Het budget voor «Versterkte private sector & verbeterd investeringsklimaat in ontwikkelingslanden wordt per saldo met EUR 3,6 miljoen verhoogd. Deze wordt met name veroorzaakt door een vernieuwing van een contract met European Centre for Development Policy Management, ECDPM (EUR 2,7 miljoen) en invulling aan het Amendement Smaling en Mulder (34 550 XVII / nr 14) waarmee EUR 1 miljoen beschikbaar wordt gesteld voor startfinanciering voor jonge Afrikaanse ondernemers. Dit geld is toegekend aan het nieuwe initiatief Making Africa Work (PUM en Africa in Motion).

Als gevolg van aanpassing van de kasritmes van instrumenten binnen het Private Sector Ontwikkeling (PSO)-programma vinden verschillende overhevelingen tussen deze instrumenten plaats. Zo wordt het instrument «versterking privaat ondernemerschap» met EUR 19,4 miljoen verhoogd voor onder andere de vernieuwing van het programma PUM senior experts en voor het vakbondsmedefinancieringsprogramma.

Ontvangsten

De ontvangsten dalen met EUR 10 miljoen in 2017. Dit betreft een correctie van de ontvangst vanuit de begrotingsreserve FIB (Finance for International Business).

Beleidsartikel 2

Beleidsartikel 2 Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid en water

Bedragen in EUR 1.000

Stand ontwerpbegroting 2017

(1)

Mutaties via amendementen 2017

(2)

Vastgestelde begroting 2017

(3)=(1+2)

Mutaties 1e suppletoire begroting 2017

(4)

Stand 1e suppletoire begroting 2017

(5)=(3+4)

Mutaties 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 1e suppletoire begroting 2019

Mutaties 1e suppletoire begroting 2020

Mutaties 1e suppletoire begroting 2021

Verplichtingen

476.815

0

476.815

313.651

790.466

– 32.923

– 65.323

– 51.864

– 51.864

                       

Uitgaven:

                 
                       

Programma-uitgaven totaal

660.072

0

660.072

1.507

661.579

1.725

– 75

– 75

– 6.075

   

waarvan juridisch verplicht

       

93%

       
                       

2.1

Toename van voedselzekerheid

347.795

0

347.795

0

347.795

1.000

0

0

– 5.000

                       
 

Subsidies

                 
   

Internationaal onderwijsprogramma voedselzekerheid

0

 

0

510

510

       
   

Bevorderen inclusieve en duurzame groei in de agrarische sector

73.886

 

73.886

– 1.896

71.990

       
   

Kennis en capaciteitsopbrouw ten behoeve van voedselzekerheid

77.013

 

77.013

– 23.218

53.795

       
   

Uitbannen huidige honger en voeding

21.000

 

21.000

1.000

22.000

       
                       
                       
 

Bijdragen (inter) nationale organisaties

                 
   

realiseren ecologische houdbare voedselsystemen

31.998

 

31.998

– 1.998

30.000

       
   

Landenprogramma's voedselzekerheid

143.898

 

143.898

25.602

169.500

       
                       

2.2

Verbeterd waterbeheer, drinkwater en sanitatie

195.210

0

195.210

0

195.210

0

0

0

– 1 000

                       
 

Subsidies

                 
   

Integraal waterbeheer

32.895

 

32.895

0

32.895

       
   

Drinkwater en sanitatie

41.140

 

41.140

0

41.140

       
                       
                       
 

Bijdragen (inter) nationale organisaties

                 
   

Wereldbank

10.000

 

10.000

0

10.000

       
   

Landenprogramma's integraal waterbeheer

64.150

 

64.150

0

64.150

       
   

Landenprogramma's drinkwater en sanitatie

47.025

 

47.025

0

47.025

       
                       

2.3

Duurzaam gebruik natuurlijke hulpbronnen, tegengaan van klimaatverandering en vergrote weerbaarheid van de bevolking tegen onafwendbare klimaatverandering

117.067

0

117.067

1.507

118.574

725

– 75

– 75

– 75

                       
 

Subsidies

                 
   

Hernieuwbare energie

27.500

 

27.500

0

27.500

       
   

Duurzaam gebruik natuurlijke hulpbronnen en klimaat algemeen

42.008

 

42.008

325

42.333

       
                       
 

Bijdragen (inter) nationale organisaties

                 
   

Klimaat: algemene vrijwillige en verplichte bijdragen

18.140

 

18.140

0

18.140

       
   

GEF

20.750

 

20.750

0

20.750

       
   

UNEP

5.142

 

5.142

0

5.142

       
   

Landenprogramma's klimaatbeleid

1.795

 

1.795

611

2.406

       
   

Centrale klimaat programma's (non-ODA)

1.375

 

1.375

571

1.946

       
   

Contributie IZA/IZT

357

 

357

0

357

       

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget voor programma’s op het gebied van Voedselzekerheid en Water wordt verhoogd met EUR 313,6 miljoen. Het betreft met name verplichtingen die niet in 2016 zijn aangegaan en nu in 2017 gecommitteerd zullen worden zoals ca. EUR 200 miljoen voor programma’s in o.a. Rwanda (voedselzekerheidprogramma), Benin (o.a. plattelandswegenprogramma), Ghana (cacao en palmolie) en Ethiopië (o.a. Productive Safety Net Programma PSNP4). Daarnaast zullen verplichtingen worden aangegaan voor Klimaatverandering en continuering van de water, sanitatie en hygiëne (WASH)-portfolio.

Uitgaven

Artikel 2.1:

Er is per saldo geen mutatie op het gebied van Voedselzekerheid.

Er wordt invulling gegeven aan het amendement Smaling en Grashoff (34 550 XVII nr 40) waarmee in 2.017 EUR 500,000 geinvesteerd wordt op het gebied van landrechten in Senegal, Kenia, Malawi and Mozambique. Hiervoor is een verplichting aangegaan met LANDac (Netherlands Academie on Land Governance for Equitable and Sustainable Development), een partnerschap tussen Nederlandse organisaties die werken aan «land governance» (bestuurlijke vraagstukken over land).

Beleidsartikel 3

Beleidsartikel 3 Sociale vooruitgang

Bedragen in EUR 1.000

Stand ontwerpbegroting 2017

(1)

Mutaties via amendementen 2017

(2)

Vastgestelde begroting 2017

(3)=(1+2)

Mutaties 1e suppletoire begroting 2017

(4)

Stand 1e suppletoire begroting 2017

(5)=(3+4)

Mutaties 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 1e suppletoire begroting 2019

Mutaties 1e suppletoire begroting 2020

Mutaties 1e suppletoire begroting 2021

Verplichtingen

222.763

0

222.763

173.437

396.200

28.750

– 7.350

– 69.850

– 70.850

                       

Uitgaven:

                 
                       

Programma-uitgaven totaal

727.524

0

727.524

– 10.376

717.148

– 96

870

1.806

11.806

   

waarvan juridisch verplicht

       

96%

       
                       

3.1

Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten voor iedereen en een halt aan de verspreiding van HIV/aids

416.784

0

416.784

0

416.784

0

0

0

0

                       
 

Subsidies

                 
   

Centrale programma's SRGR & HIV/aids

168.914

 

168.914

– 2.011

166.903

       
                       
 

Bijdragen (inter)nationale organisaties

                 
   

UNICEF

10.000

 

10.000

1.000

11.000

       
   

UNAIDS

18.000

 

18.000

0

18.000

       
   

SRGR; Strategische Alliantie Internationale NGO's

0

 

0

0

0

       
   

Global Fund to Fight Aids, Malaria and Tuberculosis

52.000

 

52.000

0

52.000

       
   

UNFPA

65.500

 

65.500

3.000

68.500

       
   

WHO-PAHO

6.713

 

6.713

0

6.713

       
   

Partnershipprogramma WHO

11.683

 

11.683

0

11.683

       
   

Landenprogramma's SRGR & HIV/aids

83.974

 

83.974

– 1.989

81.985

       
                       

3.2

Gelijke rechten en kansen voor vrouwen

53.989

0

53.989

– 10.290

43.699

– 400

– 400

– 400

9.600

                       
 

Subsidies

                 
   

Vrouwenrechten en gendergelijkheid

42.289

 

42.289

– 10.550

31.739

       
                       
 

Bijdragen (inter)nationale organisaties

                 
   

UNWOMEN

7.000

 

7.000

0

7.000

       
   

Landenprogramma's gelijke rechten en kansen voor vrouwen

4.700

 

4.700

260

4.960

       
                       

3.3

Versterkt maatschappelijk middenveld

221.451

0

221.451

– 86

221.365

304

1.270

2.206

2.206

                       
 

Subsidies

                 
   

Vakbondsmedefinancieringsprogramma

2.451

 

2.451

0

2.451

       
   

SNV programma

0

 

0

0

0

       
   

Strategische partnerschappen

219.000

 

219.000

– 936

218.064

       
   

Twinningsfaciliteit Suriname

0

 

0

850

850

       
                       

3.4

Toename van het aantal goed opgeleide professionals, versterking van hoger- en beroepsonderwijsinstellingen en het bevorderen van beleidsrelevant onderzoek

35.300

0

35.300

0

35.300

0

0

0

0

                       
 

Subsidies

                 
   

Onderzoekprogramma's

3.000

 

3.000

0

3.000

       
   

Onderwijsprogramma's

0

 

0

0

0

       
   

Internationale hoger onderwijsprogramma's

32.300

 

32.300

0

32.300

       
                       
 

Bijdragen (inter)nationale organisaties

                 
   

Landenprogramma's hoger onderwijs

0

 

0

0

0

       

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget voor artikel 3 stijgt met EUR 173,4 miljoen. Het betreft met name een nieuwe verplichting van EUR 166 miljoen voor het Global Fund to Fight Aids, TB and Malaria (GFATM). Deze verplichting was voorzien voor 2016 maar kon nog niet worden aangegaan. Daarnaast worden in enkele partnerlanden (o.a. Benin en Mozambique) nieuwe activiteiten gestart op het gebied van SRGR en wordt voor Suriname een volgende fase gecommitteerd voor het Twinning project 2017–2020 (EUR 6,5 miljoen).

Uitgaven

Artikel 3.1:

Per saldo is er op dit artikel geen mutatie. Wel wordt invulling gegeven aan het amendement Taverne (34 550 XVII/nr 16) waarbij EUR 3 miljoen wordt vrijgemaakt om de keuzevrijheid van vrouwen te vergroten. De middelen worden via UNFPA ingezet. Dekking hiervan wordt onder andere gevonden door verlaging van het budget voor Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR) programma’s in onder andere Mozambique.

Artikel 3.2:

Het budget wordt per saldo verlaagd met EUR 10,3 miljoen. De motie Van Laar/Van Veldhoven (Kamerstuk 33 625, nr. 207) beoogt ondersteuning van Zuidelijke vrouwenorganisaties vanaf 2017. Om uitvoering van deze motie en de daaruit voortvloeiende activiteiten in 2017 mogelijk te maken, is financiering al in 2016 ter beschikking gesteld en wordt het budget voor 2017 daarom verlaagd.

Beleidsartikel 4

Beleidsartikel 4 Vrede en veiligheid

voor ontwikkeling

Bedragen in EUR 1.000

Stand ontwerpbegroting 2017

(1)

Mutaties via amendementen 2017

(2)

Vastgestelde begroting 2017

(3)=(1+2)

Mutaties 1e suppletoire begroting 2017

(4)

Stand 1e suppletoire begroting 2017

(5)=(3+4)

Mutaties 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 1e suppletoire begroting 2019

Mutaties 1e suppletoire begroting 2020

Mutaties 1e suppletoire begroting 2021

Verplichtingen

329.990

0

329.990

227.753

557.743

– 30.081

– 8.264

145.736

– 18.264

                       

Uitgaven:

                 
                       

Programma-uitgaven totaal

469.106

0

469.106

245.368

714.474

174

0

0

0

   

waarvan juridisch verplicht

       

71%

       
                       

4.1

Humanitaire hulp

220.017

0

220.017

174

220.191

174

0

0

0

                       
 

Bijdragen (inter)nationale organisaties

                 
   

UNHCR

46.000

 

46.000

0

46.000

       
   

Wereldvoedselprogramma

36.000

 

36.000

0

36.000

       
   

UNRWA

13.000

 

13.000

0

13.000

       
   

Noodhulpprogramma's

124.000

 

124.000

0

124.000

       
   

Noodhulpprogramma's non-ODA

1.017

 

1.017

174

1.191

       
                       

4.3

Rechtstaatontwikkeling, wederopbouw, vredesopbouw, versterkte legitimiteit van democratische structuren en tegengaan van corruptie

191.718

0

191.718

142.217

333.935

0

0

0

0

                       
 

Bijdragen (inter)nationale organisaties

                 
   

landenprogramma's legitieme en capabele overheid

1.530

 

1.530

259

1.789

       
   

Landenprogramma's functionerende rechtsorde

79.126

 

79.126

19.050

98.176

       
   

Midden Amerika programma

0

 

0

0

0

       
   

Landenprogramma's inclusieve en politieke processen; vredesdialoog en confilictpreventie

4.500

 

4.500

0

4.500

       
   

functionerende rechtsorde

10.000

 

10.000

0

10.000

       
   

Inclusieve politieke processen: vredesdialoog en conflictpreventie

31.287

 

31.287

– 10.000

21.287

       
   

Vredesdividend: werkgelegenheid en basisvoorzieningen

46.000

 

46.000

20.000

66.000

       
   

Legitieme en capabele overheid

19.275

 

19.275

691

19.966

       
   

Vluchtelingenopvang in de regio

0

 

0

112.217

112.217

       
                       
                       

4.4

Noodhulpfonds

57.371

0

57.371

102.977

160.348

0

0

0

0

                       
 

Bijdragen (inter)nationale organisaties

                 
   

Noodhulpfonds

57.371

 

57.371

102.977

160.348

       

Verplichtingen

Het verplichtingenbudget voor artikel 4 wordt verhoogd met EUR 227,8 miljoen. Het betreft met name verplichtingen voor het Noodhulpfonds en Opvang in de Regio. Zie verder hieronder de toelichting bij de uitgaven.

Tenslotte wordt een aantal verplichtingen voor de landenprogramma’s op het speerpunt «Veiligheid en rechtsorde» in 2017 aangegaan in plaats van 2016. Het betreft onder andere programma’s in Burundi (EUR 3,9 miljoen), Mali (EUR 15) en de Palestijnse Gebieden (EUR 16,1 miljoen).

Uitgaven

Artikel 4.3

Per saldo wordt dit artikel met EUR 142,2 miljoen verhoogd. In 2016 is EUR 260 miljoen beschikbaar gesteld voor opvang in de regio. Zie de kamerbrief van 2 mei 2016 (Kamerstuk 32 605 nr. 182). De middelen worden ingezet voor vluchtelingenopvang in de Syrië-regio. Van het totale bedrag resteert nog EUR 82,2 miljoen voor 2017. Daarnaast stelt het Kabinet nog eens EUR 30 miljoen ter beschikking voor vluchtelingenopvang in de regio noordelijk Afrika (EUR 30 miljoen betreft een voorlopig bedrag. Het definitieve bedrag zal tijdens een komend begrotingsmoment gemeld worden). Hiermee komen de uitgaven voor opvang in de regio in 2017 uit op EUR 112,2 mln.

Vanuit het Budget Internationale Veiligheid (BIV) op de begroting van het Ministerie van Defensie wordt, zoals gebruikelijk, EUR 30 miljoen overgeheveld naar de begroting van BHOS. Hieruit worden activiteiten gefinancierd op het terrein van stabiliteit, veiligheidssectorhervorming, rechtstaatontwikkeling en capaciteitsopbouw. Daarnaast vinden nog enkele technische mutaties plaats tussen de verschillende instrumenten binnen dit artikel.

Artikel 4.4

Het budget van het Noodhulpfonds in 2017 wordt verhoogd naar EUR 160,3 miljoen. De verhoging bestaat uit inzet van niet bestede middelen uit 2016 (EUR 46,3 miljoen), vrijkomende middelen als gevolg van een administratieve correctie op de ODA toerekening voor de kosten voor eerstejaars asielopvang voor 2017 (EUR 17 miljoen) en als gevolg van de verlaging van de asieltoerekening 2017 (EUR 40 miljoen). Met de verhoging van het Noodhulpfonds kan tevens voldaan worden aan de motie Voordewind c.s. (32 605 nr.197) die oproept het budget voor de Dutch Relief Alliance (DRA) in 2017 te verhogen met EUR 15 miljoen.

Beleidsartikel 5

Beleidsartikel 5 Versterkte kaders voor ontwikkeling

Bedragen in EUR 1.000

Stand ontwerpbegroting 2017

(1)

Mutaties via amendementen 2017

(2)

Vastgestelde begroting 2017

(3)=(1+2)

Mutaties 1e suppletoire begroting 2017

(4)

Stand 1e suppletoire begroting 2017

(5)=(3+4)

Mutaties 1e suppletoire begroting 2018

Mutaties 1e suppletoire begroting 2019

Mutaties 1e suppletoire begroting 2020

Mutaties 1e suppletoire begroting 2021

Verplichtingen

27.767

0

27.767

271.311

299.078

718

925

– 7.282

718

                       
                       

Uitgaven:

                 
                       

Programma-uitgaven totaal

– 107.631

0

– 107.631

252.631

145.000

179.787

125.599

129.516

110.906

   

waarvan juridisch verplicht

       

100%

       
                       

5.1

Versterkte multilaterale betrokkenheid

135.120

0

135.120

7.395

142.515

0

0

0

0

                       
 

Bijdragen (inter)nationale organisaties

                 
   

UNDP

28.000

 

28.000

0

28.000

       
   

UNICEF

14.000

 

14.000

0

14.000

       
   

UNIDO

1.950

 

1.950

0

1.950

       
   

Middelenaanvullingen multilaterale banken en fondsen

66.358

 

66.358

7.395

73.753

       
   

Kapitaalaanvullingen bij regionale ontwikkelingsbanken

6.453

 

6.453

0

6.453

       
   

Speciale multilaterale activiteiten

9.359

 

9.359

0

9.359

       
   

Assistent-deskundigen programma

9.000

 

9.000

0

9.000

       
                       

5.2

Overig armoedebeleid

71.952

0

71.952

– 515

71.437

– 25

– 525

– 425

– 425

                       
 

Bijdragen (inter)nationale organisaties

                 
   

Kleine activiteiten posten en cultuur en ontwikkeling

10.404

 

10.404

684

11.088

       
   

Voorlichting op het terrein van ontwikkelingssamenwerking

3.250

 

3.250

– 600

2.650

       
   

Schuldverlichting

52.480

 

52.480

0

52.480

       
   

Unesco

4.400

 

4.400

0

4.400

       
                       

5.3

Bijdrage aan migratie en ontwikkeling

15.000

0

15.000

10.000

25.000

0

0

0

0

                       
 

Subsidies

                 
   

Migratie en ontwikkeling

5.000

 

5.000

0

5.000

       
                       
 

Diversen

                   
   

Migratie en ontwikkeling

10.000

 

10.000

10.000

20.000

       
                       

5.4

Nog te verdelen i.v.m. wijzigingen BNI en/of toerekeningen

– 329.703

0

– 329.703

235.751

– 93.952

179.812

126.124

129.941

111.331

                       
 

Ontvangsten

77.082

0

77.082

0

77.082

0

0

0

0

                       

5.20

Ontvangsten en restituties met betrekking tot leningen

45.906

 

45.906

0

45.906

       
                       

5.21

Ontvangsten OS

31.176

 

31.176

0

31.176

       
                       

5.22

Koersverschillen OS

pm

 

pm

 

pm

pm

pm

pm

pm

                       

5.23

Diverse ontvangsten non-ODA

0

 

0

0

0

       

Verplichtingen

Het verplichtingbudget op dit artikel wordt met EUR 271,3 miljoen verhoogd. Dit is met name als gevolg van de middelenaanvullingen voor van de multilaterale banken voor 2017 met EUR 192 miljoen; onder ander voor het African Development Fund AfDF)). Deze verplichting was voorzien voor 2016 maar kon toen nog niet worden aangegaan. Verder valt de verplichting voor schuldverlichting (HIPC) via IDA hoger uit dan verwacht.

Daarnaast stelt het kabinet EUR 10 miljoen extra beschikbaar in 2017 voor migratiesamenwerking in Noordelijk Afrika. Voor deze middelen worden nieuwe verplichtingen aangegaan in 2017.

Uitgaven

Artikel 5.1

De mutatie betreft de verhoging van de jaarlijkse bijdragen aan het African Development Fund (AfDF) en het Asian Development Fund (AsDF) in 2017 met totaal EUR 7,3 miljoen. Het gaat om de correctie van het ritme van betalingen aan de twee instellingen. Het heeft geen invloed op de totale verplichting.

Artikel 5.3

Het kabinet stelt additioneel EUR 10 miljoen extra beschikbaar in 2017 voor migratiesamenwerking in noordelijk Afrika. Dit is onderdeel van de EUR 50 mln voor veiligheid, stabiliteit, migratiesamenwerking en opvang in de regio (waarvan EUR 10 miljoen voor veiligheid en stabiliteit op de BZ begroting). Hiermee wordt ingezet op beperken van irreguliere migratie. Het betreft een voorlopige verdeling en de definitieve verdeling zal bij en volgend begrotingsmoment gemeld worden.

Artikel 5.4

Om de inzichtelijkheid van de BHOS begroting verder te verbeteren is er met ingang van begrotingsjaar 2017 een nieuw artikelonderdeel gecreëerd. Zie ook de Kamerbrief 34 300 XVII nr 62 over de inzichtelijkheid van de BHOS begroting. Het ODA budget wordt gecorrigeerd voor ontwikkelingen van het BNI. In het kader van behoedzaamheid en stabiliteit in de begroting worden groei en krimp niet direct doorvertaald in de OS-programmalijnen. Deze zogeheten BNI-ruimte kan immers weer toenemen of afnemen als in de loop van het jaar de BNI-raming wordt bijgesteld. Daarnaast kan er sprake zijn van nog te verdelen toerekeningen aan het ODA budget. De laatste raming van het CPB (het CEP) toont dat de economische groei van de afgelopen jaren doorzet.

Voor 2017 en volgende jaren wordt het saldo van artikel 5.4 positief bijgesteld. Verder is bij de Najaarsnota 2016 de raming voor de asielinstroom in 2016 verlaagd van 58.000 naar 33.000. De verlaging van de instroom in 2016 werkt door in 2017 en leidt tot een overboeking van EUR 170 miljoen van de Veiligheid en Justitie begroting naar de Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking begroting. Ook is de raming voor de instroom van asielzoekers in 2017 verlaagd van 42.000 naar 41.000. Dit leidt, samen met de reguliere jaarlijkse herijking van onder andere verblijfsduur en kostprijs, tot een neerwaartse bijstelling van de ODA-toerekening van eerstejaarsopvangkosten asielinstroom 2017. Daarnaast heeft het kabinet EUR 75 miljoen vrijgemaakt voor de dekking van de EUR 75 miljoen hogere kosten voor leegstand in de reguliere nacalculatie over 2016. Er is besloten, om aanvullend aan de toevoeging aan het Noodhulpfonds vanuit de correctie toerekening en de eindejaarsmarge, EUR 40 miljoen extra toe te voegen aan het Noodhulpfonds vanuit de lagere ODA-toerekening voor eerstejaarsopvangkosten van de asielinstroom in 2017.

Ontvangsten

Geen toelichting

5. Overzicht verwerkte amendementen

Nr

Indiener

Begunstigd artikel/dekking uit

Korte omschrijving

34 550 XVII, nr. 14

Smaling en Mulder

1.3: versterkte private sector

Met dit amendement wordt vanuit het niet-juridisch verplichte deel van artikel 1.3 «versterkte private sector» EUR 1 miljoen eenmalig voor het jaar 2017 beschikbaar gesteld als startfinanciering voor jonge ondernemers bij gebrek aan andere mogelijkheden tot financiering van een onderneming. Dit geld is toegekend aan het initiatief «Making Africa Work» (PUM en Africa in Motion).

Making Africa Work is een eenjarig pilot programma dat voortbouwt op ervaringen die zijn opgedaan door de stichting Africa in Motion die eerder o.a. een Rwandese migrant en een Nederlandse melkveehouder aan elkaar heeft gekoppelden die nu samen succesvol samenwerken in Rwanda.

34 550 XVII nr. 16

Taverne

3.1: sociale vooruitgang

Vergroting van de keuzevrijheid van vrouwen door financiering ten gunste van UNFPA-supplies, verhoogd mer EUR 3 miljoen in 2017. Dekking wordt geboden door een vermindering van de niet juridisch verplichte bijdragen aan landen programma’s in beleidsartikel 3.1, waaronder in Mozambique.

34 550 XVII nr. 40

Smaling en Grashoff

2.1: toename van voedzelzekerheid

Met dit amendement wordt eenmalig in 2.017 EUR 500,000 extra geinvesteerd op het gebied van landrechten in Senegal, Kenia, Malawi en Mozambique. Hiervoor is een verplichting aangegaan met LANDac (Netherlands Academie on Land Governance for Equitable and Sustainable Development), een partnerschap tussen Nederlandse organisaties die werken aan «land governance» (bestuurlijke vraagstukken over land).