Nr. 4 MEMORIE VAN TOELICHTING

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2016 wijzigingen aan te brengen in:

• a. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap;

• b. de begrotingsstaat inzake de agentschappen van dit ministerie.

De uitgavenmutaties groter dan € 10,0 miljoen:

• – Er is € 10,1 miljoen minder uitgegeven op de subsidies. Voor een groot deel (€ 6,8 miljoen) zijn deze uitgaven als opdracht verstrekt. Het resterende deel is een meevaller (onder andere sectorakkoord middelen en School aan Zet).

De verplichtingenmutaties groter dan € 10,0 miljoen:

• – De verplichtingenraming voor de bekostiging wordt naar beneden bijgesteld om aan te sluiten bij de realisatie (– € 408,2 miljoen). Een deel van de verplichtingen is niet gerealiseerd conform de geraamde begrotingssystematiek. Zo is de regeling zorgbudget in 2015 verplicht voor zowel 2015 als voor 2016. Deze mutatie heeft geen kaseffecten.

De verplichtingenmutaties groter dan € 10,0 miljoen:

• – Het saldo van verleende en vervallen garantieverplichtingen aan onderwijsinstellingen voor het 4^e kwartaal 2016 bedraagt € 25,9 miljoen; en

• – De verplichtingenraming voor de bekostiging wordt per saldo naar boven bijgesteld om aan te sluiten bij de realisatie (€ 47,8 miljoen). Dit wordt veroorzaakt door een conversie naar een nieuw financieel systeem voor de bekostiging van onderwijsinstellingen waardoor een administratieve correctieboeking heeft plaatsgevonden. Deze mutatie heeft geen kaseffecten.

De verplichtingenmutaties groter dan € 10,0 miljoen:

• – Het saldo van verleende en vervallen garantieverplichtingen aan onderwijsinstellingen voor het 4^e kwartaal 2016 bedraagt € 18,8 miljoen.

De uitgavenmutaties groter dan € 1,0 miljoen:

• – De kosten voor het EU Voorzitterschap zijn € 1,4 miljoen lager uitgevallen dan begroot. Dit komt door de Rijksbrede inzet op soberheid gedurende het EU-voorzitterschap 2016. Ook heeft OCW meer co-financiering vanuit de Europese Commissie ontvangen dan verwacht en zijn meer kosten dan vooraf voorzien vanuit het centraal budget van het Ministerie van Buitenlandse Zaken bekostigd. Tot slot zijn er minder aanvullende activiteiten georganiseerd dan voorzien.

Op artikel 9 worden de verplichtingen verlaagd met € 5,7 miljoen en de uitgaven met € 12,7 miljoen. De ontvangsten worden verhoogd met € 6,3 miljoen.

De uitgavenmutaties groter dan € 5,0 miljoen:

• – Met name op de impuls tekort vakken is minder gerealiseerd dan voorzien, doordat de plafonds van verschillende subsidies niet volledig benut zijn, waardoor de realisatie in totaal € 8,7 miljoen lager is dan begroot.

De ontvangstenmutaties groter dan € 5,0 miljoen:

• – Dit betreft niet geraamde hogere ontvangsten 2016 van € 6,3 miljoen. Zij bestaan uit afrekeningen van projectsubsidies over voorgaande jaren en terug ontvangen bedragen voor lerarenbeurzen en studieverlof van leraren/scholen tot en met 2015.

De uitgavenmutaties groter dan € 10,0 miljoen:

• – De relevante uitgaven voor de basisbeurs en aanvullende beurs zijn in totaal € 28,1 miljoen lager uitgevallen dan geraamd. De uitgaven aan de basisbeurs gift zijn uiteindelijk lager gerealiseerd. Verder zijn er totaal minder omzettingen gerealiseerd in de basisbeurs dan geraamd was. Ook de uitgaven aan de aanvullende beurs gift vallen uiteindelijk lager uit, evenals de kwijtscheldingen.

• – De niet-relevante uitgaven zijn € 25,2 miljoen hoger dan geraamd. Dit komt vooral doordat het aantal studenten dat vanwege het overgangsrecht nog basisbeurs ontvangt hoger was dan aanvankelijk geraamd.

De ontvangstenmutaties groter dan € 10,0 miljoen:

• – De ontvangsten op de niet-relevante hoofdsom zijn € 10,8 miljoen hoger dan geraamd.

De verplichtingenmutaties groter dan € 10,0 miljoen:

• – De bijstelling van de verplichtingenraming bestaat voor het grootste gedeelte uit een technische correctie op de garantieverplichtingen (– € 619,5 miljoen) zonder kaseffect. Het wordt veroorzaakt door een wijziging in de verwerking van de garantieverplichtingen van de indemniteitsregeling bruikleen collecties en de achterborgovereenkomst in de administratie.

• – De verplichtingenraming voor de bekostiging wordt naar beneden bijgesteld om aan te sluiten bij de realisatie (– € 23,3 miljoen). Dit betreft het saldo van minder meerjarige aangegane verplichtingen voor de monumentenzorg en meer meerjarige aangegane verplichtingen op de Basisinfrastructuur.

• – De verplichtingenraming voor de subsidies wordt naar beneden bijgesteld om aan te sluiten bij de realisatie (– € 20,4 miljoen). Het betreft meerjarige verplichtingen voor Internationaal Cultuurbeleid (ICB) die uiteindelijk niet in 2016 zijn verplicht.

De verplichtingenmutaties groter dan € 10,0 miljoen:

• – De verplichtingenraming voor de bekostiging wordt per saldo naar beneden bijgesteld om aan te sluiten bij de realisatie (– € 69,2 miljoen). Dit wordt grotendeels veroorzaakt door het stelsel van verslaglegging bij de NWO. Het stelsel zorgt voor meer transparantie en sturingsinformatie, maar betekent in de praktijk ook dat alle reeds aangegane subsidieverplichtingen direct en volledig als last worden opgenomen en als schuldpositie op de balans zichtbaar worden. Tegenover deze schuldpositie staat de vordering op OCW ter dekking van een deel van de verplichtingen. In 2016 is deze vordering gedaald met € 70,9 miljoen. Dit heeft geen kaseffecten.

De uitgavenmutaties groter dan € 5,0 miljoen:

• – Er is een verhogende mutatie van € 20,1 miljoen. Deze mutatie is een onderdeel van een totaal van budgetneutrale mutaties. Hiermee wordt het Kasbudget gelijk gesteld aan de Kasrealisatie. Dit als gevolg dat het budget gebaseerd is op een theoretische verdeling over de instrumenten en niet op instrumentniveau wordt gestuurd. Zodoende dient aan het einde van het boekjaar gecorrigeerd te worden.

• – Er is een verlagende mutatie van € 11,2 miljoen. Deze mutatie is een onderdeel van een totaal van budgetneutrale mutaties. Hiermee wordt het Kasbudget gelijk gesteld aan de Kasrealisatie. Dit als gevolg dat het budget gebaseerd is op een theoretische verdeling over de instrumenten en niet op instrumentniveau wordt gestuurd. Zodoende dient aan het einde van het boekjaar gecorrigeerd te worden.