Nr. 11 VERSLAG HOUDENDE EEN LIJST VAN VRAGEN EN ANTWOORDEN

Vraag 1

Zijn er tussen overheid en maatschappelijk middenveld relaties te vinden vergelijkbaar met de relatie van het ministerie VWS en NOC*NSF?

Antwoord 1:

NOC*NSF ontvangt een instellingssubsidie van VWS, net als maatschappelijke organisaties op andere terreinen. Subsidiëring vindt plaats op grond van de Kaderregeling subsidies OCW, SZW en VWS. Deze regeling geldt voor alle maatschappelijke organisaties die een instellings- en/ of projectsubsidie ontvangen. Binnen dat kader is de daadwerkelijke invulling per organisatie toegesneden op de specifieke taken van de betreffende organisatie. VWS zendt jaarlijks een rapportage aan de Tweede Kamer met een overzicht van de subsidies als onderdeel van de begroting.

Vraag 2

Hoe verschillen deze organisaties [agentschappen] in afhankelijkheidsrelatie van elkaar ten opzichte van de overheid?

Antwoord 2:

Het betreft hier geen agentschappen, die onderdeel van de rijksoverheid zijn, maar private stichtingen die geheel zelfstandig zijn. Zie voorts mijn antwoord op vraag 1.

Vraag 3

Heeft het Ministerie van VWS sturing op het beleid van NOC*NSF? Zo ja, welke?

Antwoord 3:

NOC*NSF en de bij hen aangesloten sportbonden zijn samen verantwoordelijk voor de invulling en uitvoering van hun sportbeleid. Ik stuur op hoofdlijnen en leg, vanuit de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de rijksoverheid, een aantal herkenbare accenten neer (waaronder blijvende aandacht voor integriteit in de topsport, voldoende aandacht voor paralympische topsport en het stimuleren van een divers sportlandschap).

Vraag 4

Aan wie legt NOC*NSF verantwoording af over de subsidies die van de overheid zijn ontvangen?

Antwoord 4:

Subsidiëring vindt plaats op grond van de Kaderregeling subsidies OCW, SZW en VWS. Op grond van deze regeling, legt NOC*NSF zowel financiële als inhoudelijk verantwoording af aan VWS.

Vraag 5

Zijn er werknemers van NOC*NSF die boven de Balkenendenorm verdienen? Zo ja, voor welke functies binnen het functiebouwwerk

Antwoord 5:

Het inkomensbeleid van NOC*NSF is een volledig eigen verantwoordelijkheid van de sportkoepel. Ik ben dan ook niet bekend met de hoogte van de salarissen van individuele werknemers bij NOC*NSF.

Vraag 6

Is bij het Ministerie van VWS bekend welke middelen nodig zijn om sporten die nieuw zijn op de Olympische Spelen in Tokio 2020 voldoende te kunnen ondersteunen in aanloop naar Tokio 2020?

Antwoord 6:

Nee.

Vraag 7

Waarom stelt de Minister voor de maximale eigen bijdrage voor de Wmo alleen voor eenverdienershuishoudens substantieel te verlagen? Waarom wordt de maximale eigen bijdrage voor alleenstaanden die nog niet de AOW-leeftijd hebben bereikt niet verlaagd?

Antwoord 7:

Huishoudens waarbij één van de partners chronisch ziek is en waarvan diegene als gevolg daarvan niet kan werken, kunnen maar één arbeidsinkomen genereren. Hiermee kunnen zij tevens geen aanspraak doen gelden op een aantal regelingen, gericht op het stimuleren van de arbeidsparticipatie van de minst verdienende partner. Zowel de Eerste als de Tweede Kamer heeft verzocht de mogelijkheden te onderzoeken om deze eenverdienerhuishoudens financieel tegemoet te komen. Het kabinet heeft er voor gekozen om voor deze groep een landelijke aanpassing van de maximale eigen bijdrage voor Wmo-ondersteuning door te voeren. Voor niet AOW-gerechtigde meerpersoonshuishoudens leidt deze maatregel tot een aanzienlijke verlaging van de eigen bijdrage voor Wmo-ondersteuning. De andere typen huishoudens (AOW-gerechtigden en alleenstaande niet AOW-gerechtigden) worden reeds bereikt door de algemene koopkrachtmaatregelen van het kabinet, maar profiteren – in mindere mate – ook van de verlaging van de eigen bijdrage voor Wmo-ondersteuning.

Vraag 8

Wat zijn de kosten om ook voor alleenstaanden die nog niet de AOW-leeftijd hebben bereikt de maximale eigen bijdragen voor de Wmo op gelijke wijze te verlagen als voor eenverdienershuishoudens?

Antwoord 8:

In de brief van 5 oktober (Kamerstuk 34 550 XVI, nr. 10) is nadere informatie gegeven over de uitwerking van de tegemoetkoming voor eenverdienerhuishoudens met een chronisch zieke partner. De doorgevoerde wijzingen in de maximale periode bijdrage verschillen op één punt tussen niet Aow-gerechtigde eenpersoonshuishoudens en meerpersoonshuishoudens, namelijk de verhoging van het inkomensbedrag. Voor eenpersoonshuishoudens is deze gestegen van € 22.486 naar € 22.632 (verschil € 146) en voor meerpersoonshuishoudens van € 28.177 naar € 35.000 (verschil € 6.823). Als het inkomensbedrag voor eenpersoonshuishoudens met nog eens € 6.677 zou worden verhoogd (is het verschil tussen € 6.823 en € 146) zullen gemeenten naar schatting € 4 miljoen minder aan eigen bijdragen ophalen.

Vraag 9

Wat zijn de kosten om voor niet-AOW-gerechtigde meerpersoonshuishoudens en voor niet-AOW-gerechtigde eenpersoonshuishoudens de procentuele bijdrage in de eigen bijdrage Wmo te verlagen van 12,5% naar 10%?

Antwoord 9:

Door het verlagen van het marginaal tarief in de maximale periode bijdrage voor niet-AOW-gerechtigde meerpersoonshuishoudens en niet-AOW-gerechtigde eenpersoonshuishoudens van 12,5% naar 10% zullen gemeente circa € 4 miljoen minder aan eigen bijdragen ophalen.

Met deze hypothetische wijziging wordt er een uitzondering gemaakt voor de niet AOW-gerechtigde huishoudens. Het marginaal tarief is vanaf 2017 met 12,5% voor alle huishoudens namelijk gelijk in zowel de maximale periode bijdrage Wmo als de lage eigen bijdrage Wlz. Met de gevraagde wijziging wordt weer van deze stroomlijning afgeweken.

Vraag 10

Hoeveel alleenstaanden die nog niet de AOW-leeftijd hebben bereikt betalen eigen bijdragen voor de Wmo?

Antwoord 10:

Er zijn circa 65.000 alleenstaanden die een eigen bijdrage betalen voor een maatwerkvoorziening Wmo en niet AOW-gerechtigd zijn.

Vraag 11

Wat is voor de gebruikelijke voorbeeldhuishoudens het effect op de koopkracht als de nominale premie niet uitkomt op de geraamde 1.241 euro, maar op 1.296 euro?

Antwoord 11:

Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik naar de brief van de Minister van SZW van 3 oktober over het effect van de zorgpremie op de koopkracht (zie TK 29 689, nr. 775).

Vraag 12

Wat zijn de budgettaire gevolgen voor de zorgtoeslag als de nominale premie niet uitkomt op de geraamde 1.241 euro, maar op 1.296 euro?

Antwoord 12:

Als de nominale premie gemiddeld uitkomt op € 1.296 in plaats van op € 1.241 (een stijging van

€ 55) dan komt de zorgtoeslag voor alle eenpersoonshuishoudens met zorgtoeslag € 55 hoger uit dan geraamd in de begroting en € 110 hoger voor meerpersoonshuishoudens. Dat kost circa € 275 miljoen.

Vraag 13

Hoe hoog is de zorgtoeslag in 2017 voor een alleenstaande met een inkomen van respectievelijk 20.000, 25.000 en 30.000 euro?

Antwoord 13:

In onderstaande tabel staat hoeveel zorgtoeslag een alleenstaande ontvangt bij de gevraagde belastbare inkomens.

Vraag 14

Hoe hoog is de zorgtoeslag voor een alleenstaande met een inkomen van respectievelijk 20.000, 25.000 en 30.000 euro als de nominale premie niet uitkomt op de geraamde 1.241 euro, maar op 1.296 euro?

Antwoord 14:

In onderstaande tabel staat hoeveel zorgtoeslag een alleenstaande ontvangt bij de gevraagde belastbare inkomens bij een nominale premie van € 1.241 en bij een nominale premie van € 1.296.

Vraag 15

Wat zijn de overheadkosten van de Britse NHS geweest over de afgelopen vijf jaar?

Antwoord 15:

In de OECD database zijn alleen de administratiekosten van het zorgstelsel van Groot-Brittannië gepubliceerd van 2013 en 2014. Deze lagen in beide jaren, voor de administratieve lasten in het hele stelsel, dus niet louter de NHS, op 0,2% van het BBP, ca. 2,5% van de totale uitgaven aan zorg (OECD health stat, 2016).

Een rapport uit februari 2016 van het Ministerie van Volksgezondheid van Groot-Brittannië (genaamd: «Operational productivity and performance in English NHS acute hospitals: Unwarranted variations») laat overigens zien dat er grote onverklaarbare verschillen bestaan tussen ziekenhuizen in Engeland, zowel op het gebied van (medische) prestaties als het aandeel administratief personeel en facilitaire kosten in de verschillende ziekenhuizen.

Vraag 16

Wat waren de overheadkosten, procentueel en absoluut, in de laatste vijf jaar van het ziekenfonds?

Antwoord 16:

De zorg- en bedrijfskosten staand in onderstaand overzicht.

Vraag 17

Wat is het huidige percentage zorgmijding, en hoe verhoudt dit zich ten opzichte van het ziekenfonds?

Antwoord 17:

De meest recente gegevens gebaseerd op objectieve data zoals zorgregistraties en declaratiecijfers, staan in het onderzoek van het Nivel naar omvang en aard van zorgmijding. Ik heb dit onderzoek met mijn reactie daarop, bij brief van 28 oktober 2015 (Kamerstuk 29 689, nr. 664) aan de Kamer aangeboden.

Vraag 18

Wat waren de gemiddelde wachttijden voor heupoperaties, knieoperaties, cataract en borstkankeroperaties in Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Zweden, België en Duitsland in de periode 2012–2016? Hoe verhoudt de wachttijd in Nederland voor deze behandelingen zich tot de wachttijden ten tijde van het ziekenfonds?

Antwoord 18:

In de OECD database, die internationale zorgdata bevat, zijn alleen gegevens beschikbaar voor heup- en knieoperaties en cataracten voor Nederland en Engeland. De data voor Engeland zijn nog niet beschikbaar voor 2015.Vergeleken met de beschikbare gegevens van andere landen is te zien dat Nederland lage wachttijden heeft. De wachttijden liggen in Nederland voor de meeste specialismen ook onder de afgesproken Treeknorm (Marktscan Medisch-Specialistische zorg 2015, NZa)

Vraag 19

Wat zijn de kosten van het afschaffen van het eigen risico?

Antwoord 19:

Het afschaffen van het eigen risico zorgt voor een opbrengstenderving van circa € 3,3 miljard. Dit cijfer is gebaseerd op de Macro-economische Verkenning (MEV) 2017 van het Centraal Planbureau (CPB). Dit bedrag moet dan – in principe – opgebracht worden via de nominale premie. Daarnaast dient er rekening gehouden te worden met een verminderd remgeldeffect en een besparing op de uitvoeringskosten. Afgaande op de raming bij Zorgkeuzes in Kaart (Kamerstuk 29 689, nr. 596) levert het afschaffen van het eigen risico circa € 600 miljoen extra zorguitgaven op. De totale verwachte kosten van het afschaffen van het eigen risico bedragen daarmee € 3,9 miljard voor 2017.

Vraag 20

Welke kosten brengt het plaatsen van de fysiotherapie, de tandzorg en de GGZ in de basisverzekering met zich mee; uitgesplitst per zorgsoort?

Antwoord 20:

Het is niet exact bekend hoeveel er wordt besteed aan fysiotherapie, tandzorg en GGZ, dat niet vergoed wordt uit het basispakket.

Uit een analyse van het CPB uit 2015 (SP-alternatief voor de financiering van de zorg) is voor het plaatsen van deze sectoren onder de basisverzekering een raming van € 2,5 miljard (Zvw-uitgaven en premiestijging) naar voren gekomen (in de notitie van het CPB is er geen uitsplitsing gemaakt naar de sectoren).

Aangenomen mag worden dat het bedrag in 2017 hoger wat zal liggen.

Vraag 21

Kan een overzicht worden gegeven van alle projecten en subsidies die bestemd zijn voor migranten en asielzoekers?

Antwoord 21:

In meerdere onderdelen van de rijksbegroting zijn posten opgenomen voor migranten en asielzoekers. VWS financiert in 2017 de volgende projecten die zich specifiek richten op de gezondheidsbevordering van statushouders:

• – ondersteuningsprogramma gemeenten (circa € 1,8 miljoen);

• – kennisdelingsprogramma (circa € 1,6 miljoen).

Vraag 22

Kan in een overzicht worden geduid wat het totaal van alle uitgaven aan onverzekerden en illegalen is?

Antwoord 22:

In de verzekerdenmonitor die op 11 oktober 2016 (Kamerstuk 33 077, nr. 16) aan uw Kamer is gestuurd, kunt u een compleet overzicht terug vinden van de kosten voor onverzekerbare vreemdelingen. In 2015 is daar in totaal € 30,8 miljoen aan uitgegeven.

Vraag 23

Met hoeveel is de zorgpremie de afgelopen 5 jaar gestegen als gevolg van:

• – wanbetalers,

• – onverzekerden, en

• – asielzoekers?

Antwoord 23:

Wanbetalers zijn verzekerden met een betalingsachterstand van zes of meer maanden zorgpremie die zijn aangemeld voor het bestuursrechtelijk premieregime. De kosten van wanbetalers zijn het verschil tussen het totaal aan verstrekte wanbetalersbijdragen aan zorgverzekeraars en het deel van de geïnde bestuursrechtelijke premie dat in het Zorgverzekeringsfonds gestort wordt. Door dit verschil door het aantal verzekerden boven de achttien jaar te delen kunnen de kosten per verzekerde worden berekend. Deze kosten slaan voor 50% neer in de zorgpremie en voor 50% neer in de inkomensafhankelijke bijdrage. De kosten van wanbetalers als onderdeel van de zorgpremie zijn de afgelopen vijf jaar vrijwel constant en liggen rond de € 5,– per jaar.

Vraag 24

Hoeveel staat er nog op andere begrotingen voor zorguitgaven aan asielzoekers?

Antwoord 24:

Deze vraag kunt u stellen aan de Minister van Veiligheid & Justitie. Op die begroting staan de zorgkosten voor asielzoekers geraamd.

Vraag 25

Kunt u een overzicht sturen met de jaarlijkse uitgaven aan zorg vanaf 2000 t/m 2016 in totaal, en uitgesplitst per wet?

Antwoord 25:

In de onderstaande tabel zijn de jaarlijkse zorguitgaven onder het Budgettair kader Zorg (BKZ) vanaf het jaar 2000 tot en met 2016 opgenomen. Deze zorguitgaven zijn uitgesplitst in Zvw, AWBZ/Wlz, Wmo 2015, Jeugdwet en overig begrotingsgefinancierd.

In aanvulling op deze tabel zijn in de VWS-begroting 2017 de BKZ-uitgaven in diverse tabellen over meerdere jaren uitgesplitst per sector en financieringsbron opgenomen.

• • In tabel 8 (pagina 171) zijn de begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven over de jaren 2016 tot en met 2021 uitgesplitst in Wmo /huishoudelijke verzorging, Wmo 2015, Jeugdwet en overig begrotingsgefinancierd.

• • In tabel 15 (pagina 185) zijn de BKZ-uitgaven over de jaren 2007 tot en met 2017 per financieringsbron (Zvw, AWBZ/Wlz en begrotingsgefinancierd) uitgesplitst.

• • Verder zijn er op Prinsjesdag historische cijfers over de zorguitgaven over de jaren 1996 tot en met 2021 per financieringsbron (Zvw, AWBZ/Wlz en begrotingsgefinancierd) uitgesplitst, als opendata gepresenteerd op «opendata.rijksbegroting.nl» en op «data.overheid.nl».

Vraag 26

Welk percentage van de groei van de collectieve zorguitgaven komt puur op het conto van de vergrijzing?

Antwoord 26:

De groei van de collectieve zorguitgaven als gevolg van de demografische ontwikkeling – het effect van bevolkingsgroei en vergrijzing samen – bedraagt naar schatting 1,2%-punt per jaar in de huidige kabinetsperiode. De afgelopen decennia bedroeg de groei als gevolg van de demografische ontwikkeling ongeveer een kwart van de totale reële groei van de zorguitgaven.

Vraag 27

Welk percentage van de groei van de collectieve zorguitgaven komt puur op het conto van de toename van het aantal chronisch zieken?

Antwoord 27:

Hoewel bekend is dat chronisch zieken op individueel niveau hogere zorgkosten hebben dan niet-chronisch zieken valt niet te zeggen welk deel van de stijging van de totale collectieve zorguitgaven zuiver is toe te rekenen aan het stijgende aantal chronisch zieken. De toename van het aantal chronisch zieken staat immers niet op zichzelf maar is mede een gevolg van de toegenomen medische mogelijkheden om voorheen fatale ziekten te overleven. Ook de vergrijzing is een belangrijke verklaring voor de toename van het aantal mensen met (meerdere) chronische ziekten.

Vraag 28

Welk percentage van de groei van de collectieve zorguitgaven komt puur op het conto van technologische ontwikkelingen?

Antwoord 28:

Het is niet bekend welk deel van de groei van de collectieve zorguitgaven zuiver valt toe te schrijven aan technologische ontwikkelingen. Dat komt doordat «technologische ontwikkeling» een zeer breed begrip is waar veel verschillende ontwikkelingen in de zorg onder geschaard worden die zowel kostenverhogend als kostenbesparend kunnen zijn. Het precieze effect van technologische ontwikkeling op de totale collectieve zorguitgaven is daardoor niet te bepalen. Dit geldt overigens ook voor andere factoren, zoals sociaal-culturele ontwikkelingen of innovatie, die evident van invloed zijn op de collectieve zorguitgaven, maar waarvan het afzonderlijke effect eveneens niet te kwantificeren en te meten is.

Vraag 29

Welk percentage van de groei van de collectieve zorguitgaven komt puur op het conto van de concurrentie, marktwerking en reclame?

Antwoord 29:

Concurrentie en – gereguleerde – marktwerking leiden op zichzelf niet tot groei van de zorguitgaven maar zorgen voor meer keuzemogelijkheden voor patiënten en cliënten en betere kwaliteit tegen lagere kosten. Dit kan een hogere zorgvraag tot gevolg hebben dan het geval zou zijn in een zorgstelsel zonder marktwerking. In hoeverre dit ook daadwerkelijk het geval is valt echter niet te bepalen. De uitgaven van zorgverzekeraars aan reclame vormen geen onderdeel van de collectieve zorguitgaven. Er zijn bovendien geen aanwijzingen dat deze uitgaven een stijgende trend vertonen.

Vraag 30

Welk percentage van de groei van de collectieve zorguitgaven komt puur op het conto van dure geneesmiddelen?

Antwoord 30:

De kosten van door ziekenhuizen verstrekte dure geneesmiddelen droegen tussen 2012 en 2014 voor gemiddeld 0,2% per jaar bij aan de stijging van de collectieve zorguitgaven. Dit percentage is gecorrigeerd voor de overheveling van dure geneesmiddelen van de apotheek naar het ziekenhuis. De totale groei van de collectieve zorguitgaven bedroeg in dezelfde periode eveneens gemiddeld 0,2% per jaar. Deze groei kan echter niet puur op het conto van de dure geneesmiddelen worden geschreven. De groei van de collectieve zorguitgaven is het saldo van vele plussen en minnen, waarvan de stijging van de uitgaven aan dure geneesmiddelen er één is.

Vraag 31

Welk percentage van de groei van de collectieve zorguitgaven komt puur op het conto van dure geneesmiddelen?

Antwoord 31:

Zie het antwoord op vraag 30.

Vraag 32

Wat is thans een minimuminkomen?

Antwoord 32:

In 2017 bedraagt het bruto-minimumloon € 20.186.

Vraag 33

Wat is thans een modaal inkomen?

Antwoord 33:

In 2017 bedraagt het bruto modale inkomen € 37.000.

Vraag 34

Wat is thans een hoog inkomen?

Antwoord 34:

Wat een hoog inkomen is, is subjectief. Er is geen formele definitie van. In de koopkrachttabellen die het CPB en het Ministerie van SZW presenteren, heeft de hoogste inkomensgroep een inkomen vanaf 500% WML (ongeveer € 100.000).

Vraag 35

Welk verband bestaat er tussen het mijden van zorg en de inkomensgroep waartoe iemand behoort?

Antwoord 35:

Ik verwijs naar mijn brief van 28 oktober 2015 (Kamerstuk 29 689, nr. 664) waarmee ik het onderzoek van het Nivel naar omvang en aard van zorgmijding aan de Kamer heb aangeboden. Dit is het omvangrijkste onderzoek naar zorgmijding in Nederland dat is uitgevoerd met gebruikmaking van objectieve data, zoals zorgregistraties en declaratiecijfers.

Vraag 36

Hoeveel mensen hebben afgezien van zorg vanwege hogere kosten, uitgesplitst per zorgsector?

Antwoord 36:

Zie het antwoord op vraag 17.

Vraag 37

Hoe was de verdeling naar inkomensgroep van mensen die zorg mijden in 2016? Hoe was die verdeling voor in 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014 en 2015?

Antwoord 37:

Zie het antwoord op vraag 35.

Vraag 38

Hoeveel ouderen komen jaarlijks bij de huisarts en bij de SEH met opmerkelijk en onverklaarbaar letsel?

Antwoord 38:

Voor zover ons bekend is er geen landelijke registratie van ouderen die met opmerkelijk en onverklaarbaar letsel bij huisarts of de SEH komen. Het ministerie beschikt niet over de gevraagde gegevens.

Vraag 39

Zijn er het afgelopen jaar mensen opgepakt en berecht naar aanleiding van mishandeling van ouderen? Zo ja, hoeveel mensen betreft dit?

Antwoord 39:

Dat is niet bekend. Ouderenmishandeling als vorm van geweld in een afhankelijkheidsrelatie wordt bij de justitiepartners niet als zodanig geregistreerd. Zowel politie als OM registreren aangiftes, meldingen en zaken bijvoorbeeld onder «mishandeling», «huiselijk geweld» of in geval van financiële uitbuiting als financieel-economisch delict (bijvoorbeeld diefstal).

Vraag 40

Wat is de laatste stand van zaken met betrekking tot ondervoeding van ouderen?

Antwoord 40:

Uit landelijke prevalentiecijfers blijkt dat in het verpleeghuis 10 tot 15%, in de thuiszorg 15 tot 30% en in het ziekenhuis 15 tot 25% van de patiënten ondervoed is. Bij opname op de ziekenhuisafdeling geriatrie is dit ca 38%.

Vraag 41

Hoeveel cliënt-vertrouwenspersonen zijn er in zorginstellingen aangesteld in 2016?

Antwoord 41:

Wij hebben geen zicht op het aantal in 2016 aangestelde cliëntvertrouwenspersonen. Ook bij de Beroepsgroep CVP – nu BeVeZo – is dit aantal niet bekend.

Vraag 42

Hoe vaak werd in 2016 gedwongen zorg gemeld bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)? Wat voor gedwongen zorg betrof dit?

Antwoord 42:

Tot 6 oktober 2016 werd ruim 9.200 keer gedwongen zorg in het kader van de Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (Bopz) gemeld aan de IGZ. Het gaat hierbij om de maatregelen zoals beschreven in de Wet Bopz, zijnde onder andere separatie, afzondering, dwangmedicatie, fixatie, gedwongen vocht en voeding en in een beperkt aantal gevallen inzet van andere middelen zoals opsluiting op de kamer.

Vraag 43

Hoeveel ouderen die opgenomen waren in het ziekenhuis moesten daar noodgedwongen langer blijven, omdat er ergens anders geen plek voor hen was?

Antwoord 43:

Hierover worden landelijk geen gegevens bijgehouden (zie hierover ook TK Aanhangsel van de Handelingen 2015–2016, nr. 912, aanhangsel).

Vraag 44

Hoeveel huishoudelijk verzorgenden zijn in 2014, 2015 en 2016 gekort in hun loon?

Antwoord 44:

Ik beschik niet over gegevens hoeveel huishoudelijk verzorgenden in 2014, 2015 en 2016 gekort zijn op hun loon. Een werkgever – die met zijn werknemer een loon is overeengekomen – kan niet zondermeer eenzijdig het loon van een werknemer kan verlagen.

Vraag 45

Hoeveel thuiszorgmedewerkers zijn er in 2015 en 2016 ontslagen?

Antwoord 45:

Ik beschik niet over ontslagcijfers specifiek voor de thuiszorg. De monitor sectorplannen (de meest recente monitor wordt als bijlage bij de arbeidsmarktbrief zorg net vóór of na deze antwoorden bij de ontwerpbegroting naar de Tweede Kamer gestuurd) bevat wel gegevens over ontslag via het UWV voor de sector verpleging, verzorging en thuiszorg (VVT) als geheel.

Vraag 46

Hoeveel thuiszorgmedewerkers zijn geconfronteerd met loondump?

Antwoord 46:

Ik beschik niet over gegevens over hoeveel thuiszorgmedewerkers zijn geconfronteerd met loondump. Een werkgever – die met zijn werknemer een loon is overeengekomen – kan niet zondermeer eenzijdig het loon van een werknemer verlagen.

Vraag 47

Hoeveel thuiszorgmedewerkers zitten momenteel nog steeds zonder werk?

Antwoord 47:

Ik beschik niet over gegevens over hoeveel thuiszorgmedewerkers zonder werk zitten. De monitor sectorplannen (zie ook het antwoord op vraag 45) bevat wel gegeven over het aantal WW-uitkeringen voor de sector verpleging, verzorging en thuiszorg als geheel.

Vraag 48

Hoeveel zorgwoningen zijn er in Nederland?

Antwoord 48:

Er bestaat geen eenduidige definitie van een zorgwoning. Dat komt omdat de doelgroep mensen met een zorgbehoefte zeer divers is. Er is een breed palet aan aandoeningen die elk om andere aanpassingen vragen (iemand met dementie heeft andere woningaanpassingen dan iemand die in een rolstoel zit), zorgzwaarte varieert en de woonwensen verschillen. De enige definitie van zorgwoningen die is vastgelegd bestaat in het woningwaarderingssysteem. «Zorgwoning» is volgens het WWS een aanduiding van een type woning1 waarvoor een toeslag van 35% op het puntentotaal mag worden gegeven. Deze dienen onder andere over algemene ruimten te beschikken en er dient een noodoproepinstallatie te zijn. Het aantal woningen dat hier aan voldoet wordt niet landelijk bijgehouden.

Vraag 49

Hoeveel mensen zijn langer thuis blijven wonen sinds de decentralisaties?

Antwoord 49:

Hoeveel mensen langer thuis blijven wonen is niet te zeggen.

Vraag 50

Aan welke politieke partijen zijn de topbestuurders gelieerd, per naam en sector GGZ, VVT, GHZ, ZKH?

Antwoord 50:

Dergelijke gegevens worden niet geregistreerd. Het vragen naar partijlidmaatschap of aanhang van een bepaalde ideologie en het registreren van deze gegevens betekent een schending van het recht op privacy van de bestuurder. Deze gegevens mogen alleen verwerkt worden door bij wet bepaalde instanties of met uitdrukkelijke toestemming van de betrokkene. Dat is hier niet aan de orde.

Vraag 51

Aan welke patiëntenorganisaties zijn topbestuurders gelieerd, per naam en sector GGZ, VVT, GHZ, ZKH?

Antwoord 51:

De gevraagde gegevens over de relaties tussen bestuurders en patiëntenorganisaties worden niet geregistreerd.

Vraag 52

Hoeveel hbo-verpleegkundigen zijn er in 2016 werkzaam in de zorg, uitgesplitst per sector?

Antwoord 52:

Het aantal hbo-verpleegkundigen in 2015 wordt geschat op 62.022. De verdeling van het aantal hbo-verpleegkundigen over de verschillende sectoren is volgens het onderzoeksprogramma Zorg en Welzijn (2015):

Vraag 53

Hoeveel mbo-verpleegkundigen zijn er in 2016 werkzaam in de zorg, uitgesplitst per sector?

Antwoord 53:

Het aantal mbo-verpleegkundigen in 2015 wordt geschat op 148.847. De verdeling van het aantal mbo-verpleegkundigen over de verschillende sectoren is volgens het onderzoeksprogramma Zorg en Welzijn (2015):

Vraag 54

Hoeveel wijkverpleegkundigen zijn er in 2016 werkzaam in de thuiszorg? Hoeveel was dit in voorgaande jaren?

Antwoord 54:

Volgens het onderzoek «Vraag en aanbod wijkverpleegkundigen 2015–2019» waren in 2015 8.800 hbo-wijkverpleegkundigen werkzaam. Deze schatting is gebaseerd op een eenmalig onderzoek. Trendmatige informatie is zodoende niet beschikbaar.

Vraag 55

Hoeveel verzorgenden IG zijn er in 2016 werkzaam in de zorg, uitgesplitst per sector?

Antwoord 55:

Er zijn geen gegevens beschikbaar specifiek over het aantal werkzame verzorgenden IG.

Vraag 56

Hoeveel verzorgenden zijn er in 2016 werkzaam in de zorg, uitgesplitst per sector?

Antwoord 56:

Het aantal verzorgenden in 2015 wordt geschat op175.402. De volgende tabel bevat de verdeling van het aantal verzorgenden over de verschillende sectoren, volgens het onderzoeksprogramma Zorg en Welzijn (2015).

Vraag 57

Hoeveel helpenden zijn er in 2015 werkzaam in de zorg, uitgesplitst per sector?

Antwoord 57:

In 2015 werd het aantal helpenden geschat op 32.872. De verdeling over de verschillende sectoren is volgens het onderzoeksprogramma Zorg en Welzijn (2015) als volgt:

Vraag 58

Hoeveel alfahulpen waren/zijn werkzaam in de jaren 2007 t/m 2016?

Antwoord 58:

De diensten van alfahulpen worden direct ingekocht door de cliënt. Het aantal alfahulpen wordt zodoende niet centraal geregistreerd.

Vraag 59

Hoeveel huishoudelijk verzorgenden waren/zijn werkzaam in de jaren 2007 t/m 2016?

Antwoord 59:

Er zijn geen cijfers beschikbaar van het aantal huishoudelijk verzorgenden. Er werken ook mensen als huishoudelijke hulp zonder een formele kwalificatie en deze worden niet geregistreerd. De onderstaande tabel laat de ontwikkeling zien van het totaal aantal zorghulpen en helpenden, werkzaam in de VVT van 2007 tot en met 2015. Dit is een indicatie van het aantal huishoudelijke hulpen. In werkelijkheid zal het aantal hoger zijn.

Vraag 60

Hoeveel medisch specialisten, uitgesplitst per beroep zijn er in 2015 werkzaam in de zorg?

Antwoord 60:

In onderstaande tabel is het aantal werkzame medisch specialisten per 31 december 2015 weergegeven.

Vraag 61

Hoeveel verloskundigen, kraamverzorgenden en gynaecologen zijn er werkzaam in 2015?

Antwoord 61:

In 2015 waren er 3.150 verloskundigen (NIVEL), 9.960 kraamverzorgenden (Pensioenfonds Zorg en Welzijn), en 995 gynaecologen (Capaciteitsorgaan) werkzaam.

Vraag 62

Hoeveel huisartsen zijn er in totaal?

Antwoord 62:

Uit de gegevens van de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten blijkt dat het aantal geregistreerde huisartsen op 1 januari 2016 in totaal 12.731 bedroeg. Het aantal werkzame huisartsen op peildatum 12 september 2016 was 9.418. Daarnaast waren er naar schatting 2.150 waarnemers.

Vraag 63

Hoeveel verpleeghuisartsen werken er in 2015 in Nederland?

Antwoord 63:

Per 31 december 2015 waren er 1.525 specialisten ouderengeneeskunde (voorheen verpleeghuisartsen) in Nederland werkzaam.

Vraag 64

Hoeveel nurse practitioners en nurse physicians werken er in Nederland?

Antwoord 64:

Er zijn 2805 verpleegkundig specialisten (nurse practioners) ingeschreven in het BIG-register.

Physician assistants (PA’s) zijn niet in het BIG-register opgenomen. De exacte aantallen van werkzame PA’s is niet te geven. Inschrijving bij de beroepsvereniging is geen verplichting en evenmin is uit te sluiten dat mensen wel geregistreerd staan als PA in het register van de beroepsvereniging, maar inmiddels niet meer werkzaam zijn. Het geschatte aantal werkende PA’s is ruim 800.

Vraag 65

Hoeveel tandartsen en mondhygienisten werken er in Nederland?

Antwoord 65:

Volgens de Staat van de Volksgezondheid en Zorg zijn er 7.855 tandartsen werkzaam in Nederland. Dit is het meeste actuele cijfer.

Vraag 66

Hoeveel anesthesisten werken er in 2016 in Nederland?

Antwoord 66:

Per 1 januari 2016 waren 1.560 anesthesisten in Nederland werkzaam.

Vraag 67

Hoeveel ZZP'ers werken jaarlijks in de zorg per sector?

Antwoord 67:

Uit CBS-cijfers blijkt dat in 2014 ongeveer 96.000 zzp’ers werkzaam waren binnen de zorg. Deze cijfers splitst het CBS echter niet uit naar sector. De AZW actueel van oktober 2016 van het onderzoeksprogramma arbeidsmarkt zorg en welzijn (zie www.azwinfo.nl) bevat wel gegevens over het percentage zelfstandigen (het begrip zelfstandigen is ruimer dan het begrip zzp’ers) in de verschillende sectoren per 2015.

Vraag 68

Hoeveel bemiddelingsbureaus zijn er in Nederland die zzp'ers inzetten voor de zorg?

Antwoord 68:

Bij de arbeidsmarktbrief zorg – die net vóór of na deze antwoorden bij de ontwerpbegroting naar de TK is/wordt gestuurd – wordt het eerder toegezegde onderzoek naar bemiddelingsbureaus voor zzp’ers in de zorg meegestuurd. Uit het onderzoek blijkt dat er op dit moment ongeveer 250 bedrijven actief zijn die zzp’ers ondersteunen met opdrachtbemiddeling.

Vraag 69

Hoeveel tandartsen zijn er in Nederland werkzaam, zowel Nederlandse als buitenlandse tandartsen? Hoeveel zijn er in 2016 nieuw opgeleid, hoeveel zijn er vanuit het buitenland ingestroomd in de Nederlandse arbeidsmarkt?

Antwoord 69:

Volgens de Staat van de Volksgezondheid en Zorg waren er in 2014 7.855 tandartsen werkzaam in Nederland2. Dit is het meeste actuele cijfer. Hierbij wordt niet geregistreerd om hoeveel buitenlandse tandartsen het gaat.

In 2016 zijn er 381 nieuwe tandartsen ingeschreven in het BIG-register, waarvan 185 met een buitenlands diploma.

Vraag 70

Hoeveel opleidingsplaatsen zijn er in 2016 bijgekomen, uitgesplitst naar artsen, medisch specialisten, verpleegkundig specialisten en physician assistents?

Antwoord 70:

De aantallen beschikbaar gestelde opleidingsplaatsen voor 2016 zijn in onderstaande tabel weergegeven:

Vraag 71

Hoe hoog is het ziekteverzuim onder zorgverleners, uitgesplitst per zorgsector?

Antwoord 71:

Hieronder vindt u een tabel met ziekteverzuimpercentages over het jaar 2015 van verschillende bedrijfstakken in de gezondheids- en welzijnszorg (bron: Centraal Bureau voor de Statistiek).

Vraag 72

Wat is de gemiddelde uittredeleeftijd van zorgverleners, uitgesplitst per zorgsector?

Antwoord 72:

Volgens gegevens van de Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) was in 2015 de gemiddelde uittreedleeftijd 64,2 jaar. Een uitsplitsing van de gemiddelde uittreedleeftijd naar zorgsector is niet beschikbaar.

Vraag 73

In welke regio's is er een tekort aan zorgpersoneel, en aan welk zorgpersoneel?

Antwoord 73:

Werkgeversverband Regioplus maakt prognoses van tekorten op regionaal niveau, op basis van de Toekomstverkenning 2015–2019 van het Onderzoeksprogramma Zorg en Welzijn, aan de hand van verwachtingen van werkgevers. Voor 2016 verwachten werkgevers in veruit de meeste van de 28 regio’s een tekort van hbo-verpleegkundigen. In meeste gevallen gaat dit om een tekort van minder dan 40. In enkele regio’s ligt deze verwachting rond 100 hbo-verpleegkundigen. Voor de overige kwalificaties worden vrijwel geen tekorten verwacht.

Vraag 74

Hoeveel mensen zijn geregistreerd in de Wet BIG, en hoeveel mensen zijn dit per beroepsgroep?

Antwoord 74:

Op 30 september 2016 waren er 364.938 personen ingeschreven in het BIG-register, van wie 7.156 apothekers, 84.509 artsen, 35.655 fysiotherapeuten, 17.456 gezondheidszorgpsychologen, 7.033 psychotherapeuten, 14.630 tandartsen, 4.159 verloskundigen en 194.340 verpleegkundigen. Deze informatie is te vinden op de website van het BIG-register (https://www.bigregister.nl/overbigregister/cijfers/).

Vraag 75

Uit welke landen wordt buitenlands personeel aangetrokken om te werken in de zorg in Nederland?

Antwoord 75:

Van over de hele wereld kunnen mensen in Nederland komen werken in de zorg.

Het meeste buitenlandse zorgpersoneel komt uit de Europese Economische Ruimte (EER) landen.

Vraag 76

Waarom wordt er met buitenlands personeel gewerkt in de Nederlandse zorg?

Antwoord 76:

Er kunnen verschillende redenen zijn om met buitenlands personeel te werken, bijvoorbeeld omdat buitenlandse zorgverleners in Nederland zijn komen wonen, maar ook om tekorten in zorgpersoneel op te vangen. Deze redenen worden echter niet geadministreerd. Buitenlands personeel van binnen de EER stroomt gemakkelijker in omdat er vrij verkeer van personen en van diensten bestaat. Zorgverleners uit EER-landen van in Nederland niet gereglementeerde beroepen kunnen zonder belemmeringen in de Nederlandse zorg aan de slag. Zorgverleners uit EER-landen van in Nederland gereglementeerde beroepen, zoals artsen en verpleegkundigen, moeten voldoen aan de eisen zoals gesteld in de Wet BIG. Die eisen hebben betrekking op de opleiding, de werkervaring en de beheersing van de Nederlandse taal.

Vraag 77

Hoeveel waarschuwingen heeft Nederland ontvangen en gegeven aan andere lidstaten over zorgverleners die niet meer mogen werken vanwege eerdere incidenten?

Antwoord 77:

Sinds de inwerkingtreding van het Europese waarschuwingsmechanisme op 18 januari 2016 tot en met 9 oktober 2016 heeft Nederland 7.698 meldingen uit andere Europese lidstaten ontvangen over zorgverleners met een gehele of gedeeltelijke beperking om het beroep uit te oefenen. Nederland heeft in dezelfde periode 23 meldingen gedaan.

Vraag 78

Welke besparing op personeelskosten moet buitenlands personeel opleveren in verhouding tot Nederlands personeel?

Antwoord 78:

Buitenlands personeel wordt op gelijke wijze behandeld en betaald als Nederlandse zorgverleners. Inzet van buitenlands personeel levert dus geen besparing op personeelskosten op.

Vraag 79

Welke maatregelen worden getroffen om de agressie tegen hulpverleners in de zorg aan te pakken?

Antwoord 79:

De afgelopen vijf jaar hebben werknemers- en werkgeversorganisaties en het kabinet (VWS, BZK en V&J) agressie tegen hulpverleners in de zorg bestreden met uiteenlopende maatregelen van het actieplan Veilig Werken in de Zorg. Het kabinet heeft bijvoorbeeld anonieme aangifte (aangifte onder nummer) door de werkgever mogelijk gemaakt.

Vraag 80

Hoe wordt gecontroleerd of zorgverleners die werkzaam zijn in de zorg daadwerkelijk geregistreerd staan in het BIG-register?

Antwoord 80:

Een beroepsbeoefenaar mag een beschermde beroepstitel alleen voeren als hij geregistreerd is in het BIG-register. Ook is een beroepsbeoefenaar alleen bevoegd tot het zelfstandig verrichten van voorbehouden handelingen als hij BIG-geregistreerd is. Bij inschrijving in het BIG-register wordt gecontroleerd of de beroepsbeoefenaar over het juiste diploma beschikt. Het BIG-register is openbaar om zo de transparantie voor patiënten, zorgverzekeraars, werkgevers en andere zorgverleners te waarborgen. Elke vijf jaar moeten beroepsbeoefenaren vervolgens aantonen dat ze aan de gestelde herregistratie-eisen voldoen. Een patiënt kan zelf in het BIG-register inzien of een beroepsbeoefenaar in het BIG-register is geregistreerd.

Vraag 81

Hoe groot zijn de wachtlijsten voor de hbo-verpleegkundige opleiding?

Antwoord 81:

Deze hbo-opleiding kent geen wachtlijsten. De hbo-bacheloropleiding tot verpleegkundige wordt door 17 hogescholen in voltijds variant aangeboden. In aanloop naar het huidige studiejaar (studiejaar 2016/2017) hebben 10 hogescholen een numerus fixus gevoerd voor de voltijds opleidingsvariant. Bij de 7 hogescholen waar geen fixus gold, konden kandidaat-studenten, mits voldaan aan de vooropleidingseisen, beginnen zonder selectie.

Vraag 82

Zijn er wachtlijsten voor zorgberoepen? Zo ja, welke?

Antwoord 82:

Ik neem aan dat u doelt op wachtlijsten voor opleidingen. Voor de door VWS bekostigde opleidingen (o.a. de medisch specialistische vervolgopleidingen en de opleidingen tot verpleegkundig specialist en physician assistant) zijn die er niet.

Voor de initiële opleidingen op het terrein van zorg en welzijn verwijs ik u naar de Minister van OCW.

Vraag 83

Hoeveel opleidingsplekken zijn er in Nederland voor zorgopleidingen, en voor welke niveaus?

Antwoord 83:

Het Ministerie van VWS is verantwoordelijk voor de bekostiging van diverse vervolgopleidingen in de zorgsector. De aantallen opleidingsplekken in Nederland voor gesubsidieerde vervolgopleidingen in de zorgsector in 2016 zijn in onderstaande tabel weergegeven:

Vraag 84

Hoeveel zorgverleners zijn in 2016 ontslagen vanwege bezuinigingen, uitgesplitst per zorgsector en beroep? Wat zijn de cijfers van voorgaande jaren?

Antwoord 84:

Ik beschik niet over cijfers over het aantal ontslagen vanwege bezuinigingen.

Vraag 85

Klopt het dat er de afgelopen jaren 80.000 zorgverleners zijn ontslagen? Zo nee, hoeveel zijn er ontslagen, en hoeveel zorgverleners hebben inmiddels weer een baan kunnen vinden?

Antwoord 85:

Nee. Het aantal werknemers binnen de sector zorg en welzijn is tussen 2012 en 2015 met bijna 80.000 (30.000 fte) afgenomen. Dit betreft het saldo van in- en uitstroom uit de sector. Ontslag maakt onderdeel uit van de uitstroom uit de sector (net als bijvoorbeeld uitstroom naar een andere sector of door pensionering). In de monitor sectorplannen (zie ook het antwoord op vraag 45) zijn onder andere gegevens over ontslag via het UWV opgenomen. Het aantal door het UWV verleende ontslagvergunningen voor de sector zorg en welzijn tussen januari 2014 tot en met juni 2016 betreft ongeveer 7.000.

Vraag 86

Hoeveel mensen maken vanaf 2016 gebruik van de Wlz, in aantallen?

Antwoord 86:

Op 1 juli 2016 hebben 287.170 mensen een indicatie voor de Wlz. In onderstaande tabel staan de aantallen cliënten per zorgzwaartepakket.

Vraag 87

Hoeveel mensen maken vanaf 2016 gebruik van de Wmo, in aantallen?

Antwoord 87:

Het totaal aantal mensen dat ondersteuning krijgt op basis van de Wmo 2015 is niet bekend. Gemeenten hebben op grond van de Wmo 2015 een brede opdracht om ondersteuning gericht op zelfredzaamheid en participatie te bieden. Gemeenten bieden een diversiteit aan algemeen toegankelijke en individuele voorzieningen om invulling te geven aan deze opdracht. Hiermee kunnen gemeenten maatwerk bieden aan cliënten en hun sociale omgeving, aansluitend op de lokale situatie. Door deze lokale diversiteit is het niet mogelijk een volledig landelijk overzicht te geven van het gebruik van de Wmo 2015.

Vraag 88

Hoeveel mensen maken vanaf 2016 gebruik van de Zvw, in aantallen?

Antwoord 88:

Het aantal Zvw-verzekerden bedraagt circa 16,8 miljoen. In de loop van de jaren is het aandeel van de verzekerden dat zorgkosten heeft redelijk constant gebleven. Als we kijken naar alle zorgsoorten samen dan heeft ieder jaar ongeveer 88% van de verzekerden zorgkosten binnen de Zorgverzekeringswet. De hoogte van dit percentage wordt in belangrijke mate bepaald door de kosten van geneesmiddelen. Het overgrote deel van de verzekerden heeft jaarlijks farmaciekosten.

Vraag 89

Hoeveel mensen maken vanaf 2016 gebruik van zorg vanuit de jeugdzorg, in aantallen?

Antwoord 89:

Op 31 oktober publiceert het CBS de cijfers over het jeugdhulpgebruik in de eerste helft van 2016. Er zit een interval van drie maanden tussen einde verzameling (augustus) en publicatie omdat CBS de betrouwbaarheid van de aangeleverde data bij aanbieders controleert. Hierdoor kan deze vraag op dit moment niet worden beantwoord.

Vraag 90

Hoeveel mensen maken gebruik van huishoudelijke verzorging?

Antwoord 90:

Zie het antwoord op vraag 87.

Vraag 91

Hoeveel mensen maken gebruik van dagbesteding?

Antwoord 91:

Over het aantal mensen dat gebruikt maakt van dagbesteding wordt niet apart gerapporteerd. In de praktijk zijn dagbesteding, begeleiding en andere vormen individuele en groepsgerichte begeleiding namelijk niet goed van elkaar te onderscheiden. Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik u dan ook naar het antwoord op vraag 87.

Vraag 92

Hoeveel mensen maken gebruik van begeleiding?

Antwoord 92:

Over het aantal mensen dat gebruikt maakt van begeleiding wordt niet apart gerapporteerd. In de praktijk zijn dagbesteding, begeleiding en andere vormen individuele en groepsgerichte begeleiding namelijk niet goed van elkaar te onderscheiden. Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik u dan ook naar het antwoord op vraag 87.

Vraag 93

Hoeveel mensen maken gebruik van begeleiding in combinatie met persoonlijke verzorging?

Antwoord 93:

Over het aantal mensen dat gebruikt maakt van begeleiding in combinatie met persoonlijke verzorging wordt niet apart gerapporteerd. In de praktijk zijn dagbesteding, begeleiding en andere vormen individuele en groepsgerichte begeleiding namelijk niet goed van elkaar te onderscheiden. Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik u dan ook naar het antwoord op vraag 87.

Vraag 94

Kunt u de stand van zaken van het weren van hormoonverstoorders geven?

Antwoord 94:

De Europese Commissie heeft criteria voor hormoonverstorende stoffen gepubliceerd en bereidt de implementatie hiervan voor. Ook is de Commissie een proces gestart om richtlijnen op te stellen gericht op de informatievereisten.

Het RIVM levert een belangrijke wetenschappelijke bijdrage aan de kennis die nodig is om hormoonverstorende stoffen te weren. Zo is het RIVM onder andere betrokken bij het humaan biomonitoring project. Hierbij wordt gekeken naar voor hormoonverstoring relevante stofgroepen (bisphenolen, phtalaten, perfluorverbindingen, flame retardants, emerging chemicals, mixtures).

Vraag 95

Hoeveel mensen maken gebruik van beschermd wonen?

Antwoord 95:

Zie het antwoord op vraag 87.

Vraag 96

In uw reactie op het RIVM-rapport over hormoonverstoorders kondigde u maatregelen aan, kunt u de stand van zaken van deze maatregelen geven en een indicatie van het vervolgtraject?

Antwoord 96:

In april van dit jaar heb ik het RIVM-rapport over de stof Bisphenol A (BPA) aan de European Food Safety Autority (EFSA) aangeboden. De EFSA bevestigt het RIVM-standpunt dat BPA effect heeft op het immuunsysteem, maar ziet onvoldoende reden om de grenswaarde voor BPA tussentijds aan te passen. De EFSA neemt de uitkomsten mee met een evaluatie van de norm in 2017.

Daarnaast heb ik een aantal nationale maatregelen aangekondigd:

• • Om de blootstelling aan BPA te verminderen is inzicht nodig in de actuele situatie van de belangrijkste bronnen van BPA waaraan de consument wordt blootgesteld. Het RIVM voert dit onderzoek uit. De resultaten van het onderzoek zijn in 2017 beschikbaar.

• • Met de ziekenhuiskoepels NVZ en NFU en de beroepsverenigingen NVOG en NVK loopt overleg om BPA en DEHP (weekmaker) in medische hulpmiddelen op kinderafdelingen en intensive care units voor pasgeborenen op een verantwoorde manier terug te dringen.

• • Ik heb het RIVM opdracht gegeven een document op te stellen waarin in begrijpelijke taal informatie wordt gegeven over hormoonverstorende stoffen. Dit document wordt momenteel getoetst en dient als brondocument voor de informatievoorziening aan verschillende groepen eindgebruikers, waaronder de voorlichting aan zwangere vrouwen.

• • In overleg met enkele vertegenwoordigers van de industrie is gesproken over het terugdringen van het gebruik van BPA in consumentenproducten, zoals bijvoorbeeld verpakkingsmaterialen.

Vraag 97

Hoeveel mensen maken gebruik van ziekenhuiszorg?

Antwoord 97:

Zie het antwoord op vraag 802.

Vraag 98

Op welke wijze wordt er door de overheid, universiteiten en het bedrijfsleven geïnvesteerd in het zoeken naar en ontwikkelen van alternatieven voor hormoonverstorende stoffen zoals bisfenol A?

Antwoord 98:

De Gezondheidsraad concludeert dat nog te weinig bekend is over de gezondheidskundige eigenschappen van BPA-analogen (stoffen die chemisch verwant zijn aan BPA, zoals Bisphenol S). Zij vindt het daarom voorlopig niet raadzaam om BPA door BPA-analogen te vervangen3. De EFSA heeft weliswaar een limiet voor een toelaatbare inname van BPA vastgesteld, maar verbiedt het gebruik van deze stof niet4. Ook het RIVM pleit niet voor een verbod van BPA5.

Vraag 99

Hoeveel mensen maken gebruik van wijkverpleging?

Antwoord 99:

In 2015 hebben circa 512.000 unieke cliënten gebruik gemaakt van wijkverpleging.

Vraag 100

Hoeveel mensen wonen in een verzorgingshuis?

Antwoord 100:

In 2015 bedroeg het aantal cliënten met verzorgingshuiszorg (zonder behandeling) 52 duizend. Dit aantal is afgeleid van de omvang van de productieafspraken die zorgkantoren voor deze zorg gemaakt hebben. Die bedragen over 2015 19,1 miljoen dagen (bron: Monitor Langdurige Zorg).

Vraag 101

Hoeveel mensen wonen in een verpleeghuis?

Antwoord 101:

In 2015 bedroeg het aantal cliënten met verpleeghuiszorg (met behandeling) 78 duizend. Dit aantal is afgeleid van de omvang van de productieafspraken die zorgkantoren voor deze zorg gemaakt hebben. Die bedragen over 2015 28,4 miljoen dagen (bron Monitor Langdurige Zorg).

Vraag 102

Hoeveel mensen wonen in een beschermd woonvorm?

Antwoord 102:

Zie het antwoord op vraag 87.

Vraag 103

Hoeveel mensen wonen in een instelling voor gehandicaptenzorg?

Antwoord 103:

In 2015 bedroeg het aantal cliënten in een instelling voor gehandicaptenzorg 74 duizend. Dit aantal is afgeleid van de omvang van de productieafspraken die zorgkantoren voor deze zorg gemaakt hebben. Die bedragen over 2015 27,1 miljoen dagen (bron Monitor Langdurige Zorg).

Vraag 104

Hoeveel mensen wonen in een instelling voor geestelijke gezondheidszorg?

Antwoord 104:

Uit de Monitor Langdurige Zorg (2015) blijkt dat er 6.900 cliënten langdurig in een ggz-instelling verblijven («wonen»).

Uit de Monitor Ambulantisering en hervorming van de langdurige GGZ blijkt dat in 2014 in totaal circa 36.000 unieke cliënten opgenomen zijn in ggz-instellingen (Zvw). Circa een kwart van de opnamen duurde maximaal een week, ruim de helft verbleef maximaal een maand in de ggz-instelling.

Vraag 105

Kunt u de stand van zaken geven met betrekking tot het blootstellingsonderzoek van omwonenden aan landbouwgif?

Antwoord 105:

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu heeft uw kamer hierover op 12 juli jl. geïnformeerd (Kamerstuk 27 858, nr. 370).

Vraag 106

Hoeveel mensen maken gebruik van ambulante geestelijke gezondheidszorg?

Antwoord 106:

In 2014 hebben 390.000 mensen ten minste één consult gekregen bij de praktijkondersteuner bij de huisarts. In hetzelfde jaar zijn er door de GGZ-instellingen ruim 532.000 cliënten ambulant behandeld in de gespecialiseerde GGZ, ruim 41.000 cliënten zijn behandeld in de generalistische basis GGZ. Ruim 19.000 cliënten hebben AWBZ gefinancierde individuele begeleiding ontvangen en ruim 10.000 mensen hebben AWBZ gefinancierde groepsbegeleiding gekregen.

Vraag 107

Wanneer verwacht u resultaten van het verkennende gezondheidsonderzoek bij omwonenden van agrarische percelen in relatie tot bestrijdingsmiddelen? (bron http://www.bestrijdingsmiddelen-omwonenden.nl/)

Antwoord 107:

De resultaten worden begin 2018 verwacht.

Vraag 108

Hoeveel jeugdigen maken vanaf 2016 gebruik van de Jeugdwet, in aantallen?

Antwoord 108:

Op 31 oktober aanstaande publiceert het CBS de halfjaarcijfers jeugdhulpgebruik 2016. Hierdoor kan deze vraag op dit moment niet worden beantwoord.

Vraag 109

Kunt u recente cijfers aanleveren met betrekking tot voedselveiligheidsrisico's, dus besmettingspercentages met onder andere salmonella, MRSA, ESBL's etc?

Antwoord 109:

Jaarlijks brengt het RIVM in samenwerking met de NVWA een rapportage uit van de geregistreerde voedselinfecties en vergiftigingen in Nederland. De rapportage over 2015 is in september 2016 gepubliceerd en toegankelijk via de website van het RIVM.

Vraag 110

Hoeveel DOT's zijn er geopend in 2016, uitgesplitst per specialisme?

Antwoord 110:

Vektis geeft aan dat ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra tot en met 31 augustus 2016 4,5 miljoen DBC-zorgproducten hebben gedeclareerd bij zorgverzekeraars. Aangezien 2016 nog een lopend jaar is dat niet is uitgedeclareerd, zijn er nog geen actuele cijfers die uitgesplitst kunnen worden per specialisme.

Vraag 111

Hoeveel budget is er gereserveerd voor het bevorderen van de consumptie van plantaardige eiwitten?

Antwoord 111:

Dit kan ik niet exact aangeven. Het Voedingscentrum ontvangt subsidie en verstrekt informatie en geeft voorlichting over veilige, gezonde en duurzame voedingskeuzes. Het totale budget dat het Voedingscentrum ontvangt vanuit VWS is voor 2017 voorzien op € 5.365.000,–. Meer plantaardige eiwitten consumeren is hier integraal onderdeel van. De richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad liggen ten grondslag aan de informatie van het Voedingscentrum. Kern van deze richtlijnen is het advies om te eten volgens een meer plantaardig minder dierlijk voedingspatroon.

Daarnaast zet ook de Staatssecretaris van Economische Zaken in op het bevorderen van meer aanbod en consumptie van plantaardige eiwitten.

Vraag 112

Hoeveel personen hebben een zorg met verblijf indicatie?

Antwoord 112:

Zie het antwoord op vraag 86.

Vraag 113

Hoeveel budget is gereserveerd voor de stimulering van de ontwikkeling van SPF-stallen in het kader van antibioticaresistentie?

Antwoord 113:

Er is geen specifiek budget gereserveerd voor de stimulering van de ontwikkeling van SPF-stallen (specified pathogen free- stallen) ten algemene of in het kader van antibioticaresistentie in het bijzonder.

Vraag 114

Hoeveel personen hebben een zorg zonder verblijf indicatie?

Antwoord 114:

Er worden na 1 januari 2015 geen indicaties «zorg zonder verblijf» meer afgegeven. Een deel van de ondersteuning op grond van de Wmo 2015 is te scharen onder de term «zorg zonder verblijf». Zie voor aantallen met betrekking tot deze ondersteuning het antwoord op vraag 87.

Vraag 115

Kunt u een overzicht geven van de vermogensontwikkeling van verpleeghuizen, verzorgingshuizen, gehandicapteninstellingen, thuiszorgorganisaties en ziekenhuizen van 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015 en 2016?

Vraag 116

Kunt u aangeven op welke wijze het bedrag bestemd voor de NVWA wordt ingevuld?

Antwoord 116:

Het bedrag van € 81,6 miljoen in 2017 voor de NVWA is voor een groot deel bestemd voor het toezicht van de NVWA op voedselveiligheid, productveiligheid en handhaving van regelgeving m.b.t. tabak en alcohol. Daarbij gaat het o.a. om toezicht op voedselveilige productie van eet- en drinkwaren bij bedrijven die voedsel direct aan consumenten leveren en toezicht op de veiligheid van non-foodproducten. Daarnaast is eind 2013 met het plan van aanpak voor de verbetering van het toezicht besloten (Kamerstuk 33 835, nr. 1) de NVWA adequaat toe te rusten op haar taak en hierin fors te investeren. Hiervoor is vanaf 2015 jaarlijks een bedrag van € 10 miljoen beschikbaar.

Vraag 117

Hoeveel faillissementen hebben het afgelopen jaar plaatsgevonden, uitgesplitst per zorgsector?

Antwoord 117:

In de onderstaande tabel treft u een overzicht van het aantal uitgesproken faillissementen in de eerste drie kwartalen van 2016, uitgesplitst naar zorgsector. De cijfers zijn afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Vraag 118

Hoeveel mensen hebben een zorgzwaartepakket? Kunnen per zorgzwaartepakket de aantallen worden genoemd?

Antwoord 118:

Zie het antwoord op vraag 86.

Vraag 119

Hoeveel budget is gereserveerd voor preventie door vergroening van de leefomgeving, en op welke wijze wordt dat besteed? Hoeveel budget is er gereserveerd voor het stimuleren van groene schoolpleinen? Welke meetbare doelen moeten in 2015 gerealiseerd zijn met betrekking tot preventie door het vergroenen van de leefomgeving?

Antwoord 119:

In het komende jaar is hiervoor geen budget gereserveerd.

We willen wel stimuleren dat de positieve effecten van «groen» op gezondheid meer in de gezondheid(szorg) worden toegepast. We verkennen met het Ministerie van EZ of een beperkt aantal bestaande groene interventies in de database van het loket Gezond leven van het RIVM als erkende interventies kunnen worden opgenomen.

Eind 2016 zijn 70 voorbeeld-schoolpleinen gerealiseerd, die de afgelopen 4 jaar zijn gesubsidieerd. Zoals afgesproken worden ervaringen, best-practices, handleidingen en ontwikkelde materialen nu verder verspreid via Gezondeschool.nl.

Vraag 120

Hoeveel zorgzwaartepakketten zijn er in totaal?

Antwoord 120:

Er zijn 38 zorgzwaartepakketten (7 in de sector verpleging en verzorging, 7 in de GGZ en 24 in de verschillende onderdelen van de gehandicaptenzorg)

Vraag 121

Hoe zijn de prijzen van zorgzwaartepakketten (zzp's) de afgelopen jaren veranderd? Kan een historisch overzicht worden gegeven van de prijsontwikkeling van zzp's?

Antwoord 121:

In de onderstaande tabel is de ontwikkeling van de maximum-tarieven per dag uit de NZa-beleidsregel weergegeven. Dit zijn de tarieven voor de ZZP’s inclusief behandeling en dagbesteding. Naast deze tarieven zijn toeslagen en meerzorg mogelijk.

Vraag 122

Hoeveel procent van de zorgaanbieders maakte in 2016 gebruik van digitale gegevensuitwisseling met andere zorgaanbieders? Hoe was dat percentage in voorgaande jaren?

Antwoord 122:

De mate van gebruik van digitale gegevensuitwisseling met andere zorgaanbieders verschilt per type zorgaanbieder. Dit wordt duidelijk uit de e-health monitor 2016, welke recent naar u is verzonden. (Kamerstuk 27 529, nr. 141). Zo maken de meeste huisartsen (91–96%) gebruik van een systeem voor gestandaardiseerde elektronische informatie-uitwisseling om informatie uit te wisselen met huisartsenposten, apotheken, laboratoria en ziekenhuizen. Ook in vorige jaren was dit al het geval. Op gestandaardiseerde wijze elektronisch informatie uitwisselen met thuiszorg, wijkverpleegkundige, verpleeghuizen of de dienst voor maatschappelijke ondersteuning van de gemeente is voor de huisartsen volgens de e-health monitor echter bijna niet mogelijk (4%–10%), terwijl zij dit wel willen. Sinds 2014 is het percentage medisch specialisten dat elektronisch informatie kan uitwisselen met andere zorgverleners buiten de instelling of afdeling, gelijk gebleven. De percentages zijn uiteenlopend; met andere afdelingen binnen de eigen instelling kan in verhouding het meest uitgewisseld worden (83% in 2016 en 88% in 2014) en uitwisseling van gestandaardiseerde elektronische informatie is het minst vaak mogelijk met GGZ- instellingen, thuiszorgorganisaties, ZBC’s, verpleeghuizen en ziekenhuizen (allen onder de 20% sinds 2014).

Vraag 123

Hoeveel bv's, nv's, verenigingen, vof's, eenmanszaken en stichtingen hebben zich in 2015 geregistreerd als zorgverlener of zorginstelling?

Antwoord 123:

Uit het handelsregister blijkt dat er 1.529 bv’s, 2 nv’s, 8 verenigingen, 557 vof’s, 12.291 eenmanszaken en 1.105 stichtingen zich in 2015 hebben geregistreerd als zorgverlener of zorginstelling. Hierbij moet de kanttekening worden gemaakt dat het ook om een nieuwe vestiging van een al bestaande onderneming kan gaan.

Vraag 124

Hoeveel zorgorganisaties hebben onderhangende BV's?

Antwoord 124:

Van 4.439 toegelaten instellingen is het KvK-nummer bekend. Daarvan is in het handelsregister bij 248 instellingen sprake van een dochter BV.

Vraag 125

Hoeveel mensen zijn een eigen BV gestart om de eigen bijdrage m.b.t. de vermogensinkomensbijtelling te omzeilen?

Antwoord 125:

Het aantal mensen dat een eigen BV start om een hoge(re) eigen bijdrage in de Wlz te voorkomen is niet bekend.

Vraag 126

Kunt u nauwkeurig toelichten per beleidsartikel welke extra amendeerruimte nog bestaat? Als deze ruimte ontbreekt, wat is daar dan de reden van?

Antwoord 126:

Strikt genomen is het budget dat nog niet juridisch verplicht is amendeerbaar. Een overzicht is, uitgesplitst per beleidsartikel, in de begroting opgenomen in het overzicht niet-juridisch verplichte uitgaven. De niet-juridisch verplichte uitgaven zijn gereserveerde middelen die later in het begrotingsjaar worden verplicht. In veel gevallen liggen er ook politieke en bestuurlijke afspraken aan deze voornemens ten grondslag. De niet-juridisch verplichte uitgaven zijn dan ook niet te beschouwen als middelen die zonder meer vrijelijk beschikbaar zijn voor alternatieve aanwending.

Amendementen die leiden tot een verlaging van de budgetten die nog niet juridisch verplicht zijn, gaan ten koste van de uitvoering van de politieke en bestuurlijke afspraken.

Vraag 127

Wat is de stand van zaken met betrekking tot het rapport «Beperkt weerbaar»? Zijn er de afgelopen jaren verbeteringen bereikt of juist niet? Kunt u een toelichting geven?

Antwoord 127:

Aan de aanbevelingen uit «Beperkt weerbaar» is op diverse manieren gevolg gegeven. In de sector gehandicaptenzorg is de afgelopen jaren, mede op mijn verzoek, veel materiaal en beleid ontwikkeld met betrekking tot de aanpak en preventie van seksueel misbruik. Ook is er in mijn opdracht een wegwijzer gemaakt om ouders en zorgprofessionals inzicht te geven in het beschikbare materiaal. In het komende jaar richt de aandacht zich met subsidie van VWS op de aanpak van de loverboy-problematiek onder jongeren (jongens en meisjes) met een lichte verstandelijke beperking. Onderzocht zal worden of en hoe de producten van de Commissie «Aanpak meisjesslachtoffers loverboys/mensenhandel «(Commissie Azough) toepasbaar kunnen worden gemaakt voor jongeren met een lichte verstandelijke beperking en jongeren met psychische problematiek.

Vraag 128

Kan een overzicht per jaar worden gegeven van de kostenontwikkeling van verpleeg- en verzorgingshuizen en de thuiszorg van 2000 tot 2005, en van 2006 tot en met 2016? Kunnen deze cijfers worden voorzien van uw duiding?

Antwoord 128:

Ja. Bij de beantwoording van de schriftelijke vragen bij de ontwerpbegroting 2016 (zie het antwoord op vraag 230) heb ik het gevraagde overzicht verstrekt tot en met 2015 en van mijn duiding voorzien. Dat heb ik gedaan via een tabel uit de «Zorgrekeningen» van het CBS over de periode 2000–2013 over de ouderenzorg in zijn totaliteit en via een tabel over de periode 2011–2015 van de intramurale ouderenzorg.

Vraag 129

Hoeveel medicatie (in bedragen en aantal medicijnen) wordt er jaarlijks vernietigd na inlevering? Hoe is de ontwikkeling ten opzichte van eerdere jaren?

Antwoord 129:

Er zijn geen betrouwbare landelijke cijfers beschikbaar over de medicatie die jaarlijks wordt vernietigd na inlevering.

Vraag 130

ECHA merkt Bisfenol A aan als een substances of very high concern (SVHC). Welke inbreng levert Nederland op deze consultatie, en welke consequenties verbindt u hieraan?

Antwoord 130:

Het voorstel van de ECHA is om Bisfenol A aan te merken als zeer zorgwekkende stof (SVHC) op grond van de effecten die de stof kan hebben op het voortplantingsmechanisme (reprotoxiciteit). Bisfenol A is op grond van de Classification, Labelling and Packaging (indeling, etikettering en verpakking) verordening ingedeeld in de categorie Reprotoxisch 1B. Daarmee voldoet de stof aan de criteria om aangemerkt te kunnen worden als SVHC op grond van de REACH-verordening. Nederland is daarom niet voornemens in de nu lopende consultatie inbreng te leveren.

Vraag 131

Hoeveel meldingen ontvangt de IGZ jaarlijks met betrekking tot de ouderenzorg, gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg en ziekenhuiszorg?

Antwoord 131:

Het aantal meldingen is terug te vinden in de onderstaande tabel, uitgesplitst naar de gevraagde categorieën. Nadere informatie hierover is te raadplegen in het Jaarbeeld IGZ 2015.

Vraag 132

Hebben de meldingen die de IGZ binnen krijgt betrekking op veel dezelfde problemen? Zo ja, welke problemen?

Antwoord 132:

Burgers die klachten hebben over de zorg kunnen daarvan melding doen bij het Landelijk Meldpunt Zorg. In 2015 heeft het Landelijk Meldpunt Zorg 5.115 klachten ontvangen. Evenals in 2014 heeft ongeveer de helft van de klachten betrekking op de geestelijke gezondheidszorg, medisch specialistische somatische zorg en intramurale ouderenzorg. Klachten gaan met name over professioneel handelen, veiligheid, ongewenst of onethisch gedrag en communicatie. Tevens werden er 1.207 vragen gesteld aan het LMZ. Nadere informatie hierover is te raadplegen in het Klachtbeeld Landelijk Meldpunt Zorg 2015 (via www.landelijkmeldpuntzorg.nl).

Vraag 133

In hoeveel zorginstellingen, zowel curatief als care, is de hygiëne onder de maat? Is er sprake van een toename of afname van zorginstellingen met ondermaatse hygiëne?

Antwoord 133:

De IGZ heeft de afgelopen jaren zowel in de cure als in de care toezicht gehouden op de infectiepreventie, waaronder hygiëne. De IGZ heeft in de rapporten van de onderzochte instellingen aangegeven wat haar oordeel is. De IGZ heeft geen geaggregeerd beeld van alle instellingen in Nederland.

Vraag 134

Hoeveel en welke scholen hebben schoolzwemmen in het onderwijspakket zitten?

Antwoord 134:

Het antwoord op de vraag valt onder de beleidsverantwoordelijkheid van de Staatssecretaris van het Ministerie van OCW. Uw Kamer heeft deze vraag ook aan OCW gesteld (vraag 200). Ik ga ervan uit dat de Staatssecretaris van OCW uw vraag van beantwoording voorziet.

Vraag 135

Hoeveel en welke gemeenten bieden schoolzwemmen aan in hun verordening?

Antwoord 135:

Het antwoord op de vraag valt onder de beleidsverantwoordelijkheid van de Staatssecretaris van OCW. Uw Kamer heeft deze vraag ook aan OCW gesteld (vraag 201). Derhalve ga ik ervan uit dat de Staatssecretaris van OCW uw vraag van beantwoording voorziet.

Vraag 136

Hoeveel kinderen verlaten de basisschool zonder zwemdiploma?

Antwoord 136:

Het antwoord op de vraag valt onder de beleidsverantwoordelijkheid van de staatsecretaris van OCW. Uw Kamer heeft deze vraag ook aan OCW gesteld (vraag 202). Derhalve ga ik ervan uit dat de Staatssecretaris van OCW uw vraag van beantwoording voorziet.

Vraag 137

Hoeveel kinderen en volwassenen zijn de afgelopen jaren verdronken omdat zij onvoldoende zwemvaardig waren?

Antwoord 137:

Het antwoord op de vraag valt onder de beleidsverantwoordelijkheid van de Staatssecretaris van OCW. Deze vraag kunt u aan de Staatssecretaris van OCW stellen.

Vraag 138

Hoeveel kinderen worden niet bereikt door het Jeugdsportfonds?

Antwoord 138:

Het Jeugdsportfonds bereikt momenteel ongeveer 45.000 kinderen die opgroeien in gezinnen met een laag inkomen. Uit informatie van het Jeugdsportfonds (gebaseerd op onderzoek van onder andere het Mulier Instituut) blijkt dat van de meer dan 379.000 kinderen die opgroeien in gezinnen met een laag inkomen, 150.000 niet aan sport of cultuur doen. Ons land telde in 2015 3,4 miljoen kinderen tot 18 jaar.

Vraag 139

Hoe staat het met de toezegging om op alle terreinen (andere ministeries) in kaart te brengen hoe sport kan bijdragen aan een gezonde, veilige, sociale en participerende samenleving? Wanneer kunnen de uitkomsten of rapportages hiervan worden verwacht?

Antwoord 139:

De inventarisatie zal voor het Wetgevingsoverleg Sport, gepland op 21 november aanstaande, aan de Kamer worden toegestuurd.

Vraag 140

Hoeveel kinderen leven in armoede? Wat zijn de meest recente cijfers?

Antwoord 140:

Er bestaan verschillende indicatoren om armoede te meten. De meest recente publicatie over armoede komt van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP). Volgens het SCP leefden er in 2014 379.000 kinderen onder de niet-veel-maar-toereikend grens – 21.000 kinderen minder dan in 2013 (Bron SCP: Armoede in Kaart). Met deze daling is na jaren van stijgende armoede de daling in gang gezet. Het SCP voorspelt een verdere daling van armoede in 2015 en 2016 en verwacht dat met de aangekondigde koopkrachtmaatregelen van 2017 de daling zich ook in 2017 verder zal voortzetten.

Vraag 141

Kan een overzicht worden verschaft van het aantal scholen dat 1 uur, 2 uur of 3 uur gymonderwijs geeft, zowel voor het basis- als voortgezet onderwijs?

Antwoord 141:

Het antwoord op de vraag valt onder de beleidsverantwoordelijkheid van de Staatssecretaris van OCW. Deze vraag kunt u aan de Staatssecretaris van OCW stellen.

Vraag 142

Hoeveel onbevoegde leerkrachten geven gymlessen op de basisscholen?

Antwoord 142:

Het antwoord op de vraag valt onder de beleidsverantwoordelijkheid van de Staatssecretaris van OCW. Deze vraag kunt u aan de Staatssecretaris van OCW stellen.

Vraag 143

Hoeveel basisscholen maken gebruik van ALO opgeleide leerkrachten voor gymlessen?

Antwoord 143:

Het antwoord op de vraag valt onder de beleidsverantwoordelijkheid van de Staatssecretaris van OCW. Deze vraag kunt u aan de Staatssecretaris van OCW stellen.

Vraag 144

Hoeveel basis- en middelbare scholen bieden natte gymlessen aan (zwemonderwijs)?

Antwoord 144:

Het antwoord op de vraag valt onder de beleidsverantwoordelijkheid van de Staatssecretaris van OCW. Deze vraag kunt u aan de Staatssecretaris van OCW stellen.

Vraag 145

Hoeveel en welke basis- en middelbare scholen in Nederland laten hun kinderen dagelijks sporten en bewegen?

Antwoord 145:

Het antwoord op de vraag valt onder de beleidsverantwoordelijkheid van de Staatssecretaris van OCW. Deze vraag kunt u aan de Staatssecretaris van OCW stellen.

Vraag 146

Kunt u inzicht geven in het aantal uren dat in het basisonderwijs besteed wordt aan lessen gericht op gezonde leefstijl, zowel inclusief als exclusief gymlessen? Om welke lessen gaat dit, en welke lessen zijn scholen verplicht te geven?

Antwoord 146:

De Tweede Kamer heeft 29 januari jl. de voortgang van het plan van aanpak bewegingsonderwijs ontvangen (Kamerstuk 30 234, nr. 143). In de bijlage daarvan wordt inzichtelijk gemaakt hoeveel uren bewegingsonderwijs aangeboden wordt in de 37 grootste gemeenten. Er is niet in kaart gebracht hoeveel uur er wordt besteed aan lessen gericht op een gezonde leefstijl. Via het programma Gezonde School worden scholen gestimuleerd om hier mee aan de slag te gaan op een structurele, integrale manier. Er zijn al 611 basisscholen met een vignet Gezonde School waarbij ze aan strenge voorwaarden moeten voldoen. Scholen kunnen kiezen voor een specifiek thema om mee aan de slag te gaan. Per thema dient er aandacht te zijn voor educatie, maar er wordt geen vast aantal uren voorgeschreven.

Vraag 147

Wat zijn de gevolgen voor de begroting van VWS als de medicatiebeoordeling voor ouderen boven de 75 jaar die minimaal 7 geneesmiddelen gebruiken, niet langer ten laste komt van het eigen risico?

Antwoord 147:

De patiënten, die in aanmerking komen voor een medicatiebeoordeling, belasten doorgaans hun gehele eigen risico in een jaar. Daardoor is het effect van het niet langer ten laste brengen van het eigen risico van medicatiebeoordeling voor deze groep op de opbrengsten van het eigen risico en daarmee de begroting van VWS hoogstwaarschijnlijk marginaal of nihil.

Vraag 148

Bij welke medicijnen waren er afgelopen jaar tekorten, en konden niet geleverd worden?

Antwoord 148:

Alle actuele geneesmiddelentekorten die door apothekers bij de KNMP worden aangemeld staan op de website van Farmanco. Deze website van de KNMP is publiek raadpleegbaar: www.farmanco.knmp.nl. In het jaar 2016 zijn tot nu toe 369 definitieve en tijdelijke tekorten gemeld.

De onderstaande grafiek geeft de aantallen geneesmiddelentekorten weer zoals deze zijn geteld door KNMP Farmanco gedurende de jaren 2004 tot en met 2015. In het jaar 2016 zijn tot nu toe 369 definitieve en tijdelijke tekorten gemeld.

Verreweg de meeste tekorten zijn dankzij inspanningen van vooral apothekers relatief eenvoudig op te lossen, bijvoorbeeld door substitutie naar dezelfde werkzame stof van een ander merk.

Vraag 149

Hoeveel apothekers zijn er?

Antwoord 149:

Nederland telde op 31 december 2015 1.981 openbare apotheken. Eind 2014 waren 2.929 apothekers in de openbare apotheek werkzaam. (bron website SFK, publicatie: data en feiten 2015/2016 over de jaren 2015 en 2016, website KNMP).

Vraag 150

Hoeveel apotheekhoudende huisartsen zijn er?

Antwoord 150:

Ik verwijs naar mijn brief van 5 juli 2016, (Kamerstuk 33 578, nr 31) met daarin de volgende gegevens:

Nederland telt 608 apotheekhoudende huisartsen (waarvan 428 met een hoofdvergunning en 180 met een associatievergunning).

(bron: CIBG 31 maart 2016)

Vraag 151

Welke meerjaren prognose of raming maakt het kabinet voor de behoefte aan intramurale ouderenzorg tot 2030?

Antwoord 151:

De begroting bevat een raming voor de intramurale ouderenzorg tot en met 2021 (tabel 17, blz 223). Het kabinet maakt daarnaast onder meer gebruik van de Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) van het RIVM. Deze verschijnt elke vier jaar, in opdracht van het Ministerie van VWS. In de meest recente rapportage (VTV-2014) heeft het RIVM een prognose gemaakt van trends tot 2030. Deze prognose geeft onder andere een beeld van de behoefte aan intramurale ouderenzorg tot 2030.

Vraag 152

Op welke basis wordt de meerjaren prognose of raming voor behoefte aan intramurale ouderenzorg gemaakt?

Antwoord 152:

De raming voor de intramurale ouderenzorg wordt gebaseerd op de realisatiegegevens van het laatst beschikbare jaar, aangevuld met verwachtingen omtrent groei (gebaseerd op de middellangetermijnraming van het CPB), beleid en nominale ontwikkelingen.

Vraag 153

Welke knelpunten worden in de toekomstige behoefte aan intramurale ouderenzorg voorzien? Op het gebied van vastgoed, beschikbare zorgwoningen, personeel en andere zaken?

Antwoord 153:

Op het gebied van vastgoed hebben zorginstellingen mogelijkheden om te investeren in initiatieven die tegemoet komen aan de wensen van de cliënt. Naar mijn overtuiging biedt het speelveld hiervoor voldoende ruimte.

Vraag 154

Hoeveel subsidie wordt er gegeven voor de ontwikkeling van ict-toepassingen in zorginstellingen? Kunt u een overzicht geven van de afgelopen 6 jaar. Wie kreeg subsidie en waarvoor?

Antwoord 154:

In principe is het aan zorginstellingen zelf om te investeren in ict-toepassingen. Als de landelijke overheid via subsidie bijdraagt aan ontwikkeling, wordt voldaan aan de staatssteunregels en andere wettelijke kaders.

Een eenduidig overzicht van alle subsidies voor ontwikkeling van ict-toepassingen in de afgelopen zes jaar is moeilijk te geven omdat de investering in ict vaak onderdeel is van grotere programma’s of initiatieven. Bijvoorbeeld de programma’s van ZonMw, het Topsectorenbeleid of de beleidsregel zorginfrastructuur in de langdurige zorg.

Vraag 155

Bij hoeveel subsidieaanvragen voor ontwikkeling van ict-toepassingen en/of de ontwikkeling van ehealth-applicaties is Focuscura de aanvrager, dan wel betrokken bij de aanvraag? Kunt u een overzicht geven over de afgelopen 6 jaar?

Antwoord 155:

Voor zover wij kunnen nagaan heeft Focuscura de afgelopen 6 jaar geen VWS-subsidie voor ontwikkeling van ict- toepassingen en/of de ontwikkeling van ehealth- applicaties aangevraagd. Bij ZonMW zijn voor zover wij in beeld konden brengen de afgelopen zes jaar geen subsidieaanvragen voor ontwikkeling van ict- toepassingen en/of de ontwikkeling van ehealth- applicaties ingediend waarbij Focuscura de aanvrager was. In dezelfde periode zijn 3 subsidieaanvragen voor ontwikkeling van ict- toepassingen en/of de ontwikkeling van ehealth- applicaties bij ZonMw ingediend waarbij Focuscura betrokken was. Dit was er één in 2010, één in 2013 en één in 2014. Deze zijn alle drie afgewezen6. Verder is Focuscura in 2009/2010 betrokken geweest bij een aanvraag van de zogenoemde «Call voor Opschaling» van het Zorginnovatieplatform. De aanvraag is gedaan door een consortium waar ook Focuscura onderdeel van was. Overigens kan betrokkenheid bij een subsidieaanvraag ook betekenen dat de betreffende partij zich verplicht om in het geval van toekenning van de subsidie een financiële bijdrage te leveren.

Vraag 156

Bij hoeveel subsidieaanvragen voor ontwikkeling van ict-toepassingen en/of de ontwikkeling van ehealth-applicaties is Philips de aanvrager, dan wel betrokken bij de aanvraag? Kan een overzicht worden gegeven van de afgelopen 6 jaar?

Antwoord 156:

Voor zover wij kunnen nagaan heeft Philips de afgelopen 6 jaar geen VWS-subsidie voor ontwikkeling van ict-toepassingen en/of de ontwikkeling van ehealth-applicaties aangevraagd. Bij ZonMW zijn voor zover wij in beeld konden brengen de afgelopen zes jaar geen subsidieaanvragen voor ontwikkeling van ict- toepassingen en/of de ontwikkeling van ehealth- applicaties ingediend waarbij Philips de aanvrager was. In deze zelfde periode zijn 6 subsidieaanvragen voor ontwikkeling van ict-toepassingen en/of de ontwikkeling van ehealth-applicaties bij ZonMw ingediend waarbij Philips betrokken was. Dit was er één in 2010, 2 in 2011, één in 2012 en 2 in 2016. Hiervan zijn 4 aanvragen toegekend, één aanvraag afgewezen7 en één aanvraag nog in behandeling. Overigens kan betrokkenheid bij een subsidieaanvraag ook betekenen dat de betreffende partij zich verplicht om in het geval van toekenning van de subsidie een financiële bijdrage te leveren.

Vraag 157

Hoeveel subsidie wordt er gegeven voor de ontwikkeling van ehealth toepassingen? Kunt u een overzicht geven van de afgelopen 6 jaar? Wie kreeg subsidie en waarvoor?

Antwoord 157:

Zie het antwoord op vraag 154.

Vraag 158

Hoe is de gemiddelde waardering van de ontvangen jeugdhulp in 2015? Hoe was die waardering in 2013 en 2014?

Antwoord 158:

Veel jeugdhulpaanbieders houden een cliënttevredenheidsonderzoek onder hun cliënten. Daarvan zijn of worden evenwel geen landelijke overzichten verzameld.

Met ingang van 2016 worden in gemeenten cliëntervaringsonderzoeken jeugd uitgevoerd. Een eerste overzicht van de resultaten wordt eind 2016 verwacht.

Vraag 159

De Minister heeft aangegeven dat zij binnenkort een nieuwe evaluatie van de Wet afbreking zwangerschap laat uitvoeren. Wat is de stand van zaken op dit moment? Is al bekend wie de evaluatie gaat uitvoeren, en op welke manier belanghebbenden betrokken worden? Welke tijdsplanning heeft u daarbij voor ogen?

Antwoord 159:

De evaluatie van de Wet afbreking zwangerschap ben ik van plan om via ZonMw uit te zetten. Op dit moment wordt de opdrachtbrief voor ZonMw voorbereid. Centrale vraag in de evaluatie van de Waz is of er knelpunten in de wetgeving zijn. In de opdrachtverlening zal daarbij in het bijzonder aandacht gevraagd worden voor de registratie en de behoeften van het veld in deze, de samenwerkingsovereenkomsten tussen de klinieken en de ziekenhuizen en de samenloop van de Waz met andere wetten. De wijze waarop belanghebbenden betrokken worden laat ik over aan de onderzoekers. Naar verwachting zal de evaluatie medio 2018 gereed zijn.

Vraag 160

De inkomensafhankelijke zorgpremie is voor 2016 verhoogd met 0,65%. Dit leidde tot een lastenverzwaring voor ouderen van € 275 miljoen.

Klopt het dat dit een netto bedrag is na aftrek van de kosten van de verhoging van de AOW als gevolg van de netto-koppeling? Kan worden aangegeven wat de eventuele verhoging van het verlaagde IAB-tarief tot het normale IAB-tarief aan bruto opbrengst zou opleveren en wat de kosten zijn van de verhoging van de AOW als gevolg van de netto koppeling?

Antwoord 160:

De € 275 miljoen betreft louter de verschuiving van de inkomensafhankelijke bijdrage over het pensioeninkomen en houdt geen rekening met effecten van de netto-netto-koppeling op de AOW.

Indien het verschil tussen het normale en het hoge tarief geheel verdwijnt, dan zou het normale tarief 0,25%-punt dalen en het lage tarief 1,0%-punt stijgen. Dit impliceert een lastenverzwaring voor gepensioneerden met € 0,4 miljard en een lastenverzwaring voor zelfstandigen met € 0,2 miljard.

Vraag 161

De hoogte van de IAB wordt vastgesteld bij ministeriele regeling. Dit gebeurt in de Regeling zorgverzekering door art 5.4 te wijzigen, zonder voorhangprocedure. Is de Minister bereid te bevorderen dat de Zorgverzekeringswet zo wordt gewijzigd dat voor de toekomst de Minister alleen de bestaande bandbreedte tussen het verlaagde en het normale tarief kan wijzigen bij wet of bij AMvB?

Antwoord 161:

Deze vraag is ook door de heer Van Leeuwen gesteld bij de behandeling van het belastingplan en bij de behandeling van de VWS begroting 2015 in de Eerste Kamer. Het antwoord is hetzelfde als toen gegeven (EK 34 302, J, paragraaf 4 en Handelingen Eerste Kamer 2015–2016, nr 15, item 12 pagina 7).

Vraag 162

Kan de Minister een overzicht van de laatste jaren geven wat betreft de overhead en de kosten hiervan, uitgesplitst naar ziekenhuizen, ggz, gehandicapten-, ouderen- en thuiszorg?

Antwoord 162:

De overhead binnen de zorg, uitgesplitst voor ziekenhuizen, ggz, gehandicapten-, ouderen- en thuiszorg is door het CBS over de jaren 2008 tot en met 2011 gemeten als percentage van de kosten. In de CBS-statistieken over zorginstellingen wordt de volgende definitie gehanteerd voor overhead: personeel in algemene en administratieve functies; dit betreft personeel die zich niet daadwerkelijk bezig houdt met de gezondheid van de patiënten en/of cliënten, maar met bijvoorbeeld administratie, automatisering, interne opleiding en organisatie.

Vraag 163

Hoeveel zelfstandig medisch specialisten, uitgesplitst per beroep zijn er in 2016 werkzaam in de zorg?

Antwoord 163:

Volgens het meest recente Capaciteitsplan is in 2014 41,8% van de medisch specialisten zelfstandig werkzaam en is 15,0% werkzaam in een combinatie van loondienst en vrije vestiging. Zoals in het Capaciteitsplan wordt toegelicht zijn de cijfers voor 2016 nog niet beschikbaar.

Vraag 164

Hoeveel procent van hun besteedbaar inkomen waren mensen met een modaal inkomen in 2016 kwijt aan eigen betalingen in de zorg, en hoeveel procent is dat in 2017?

Antwoord 164:

De eigen betalingen (eigen bijdragen Wlz plus eigen risico Zvw) bedragen in 2016 gemiddeld € 370 en in 2017 € 367. Als percentage van het besteedbaar inkomen van een eenpersoonshuishouden met een modaal inkomen is dat in zowel 2016 als 2017 circa 1,5%.

Vraag 165

Een jaar in een verpleeghuis zou ongeveer 80.000 euro kosten. Kunt u uiteenzetten hoe dit bedrag is opgebouwd voor zowel de inkomstenkant (welk deel is premieopbrengst wlz, welk deel is eigen betalingen, welk deel is belastingmiddelen) als de uitgavenkant (welk deel is woonkosten, welk deel is hotelkosten, welk deel is zorgkosten)?

Antwoord 165:

In bijgaande tabel is per zzp in een verpleeghuis een uitsplitsing gemaakt van de maximumtarieven van de NZa. Daarbij zijn de zorgkosten aan de uitgavenkant gesplitst in de component behandeling en de overige zorgkosten (verpleging, persoonlijke verzorging, begeleiding en dagbesteding). Onder de verblijfskosten zijn de kosten van eten, drinken, schoonmaken en overige hotelmatige kosten opgenomen.

Vraag 166

Kan de Minister de uitspraak dat ouderen en kwetsbaren de juiste zorg soms de weg naar de juiste zorg niet kunnen vinden kwantificeren?

Antwoord 166:

Het Meldpunt Juiste Loket is ingesteld voor cliënten, die niet weten welk zorgloket voor hun zorg of ondersteuning verantwoordelijk is. In 2015 zijn er bij dit meldpunt bijna 8.500 meldingen gedaan. 77% van de meldingen betreft een eenvoudige melding en 23% betreft casuïstiek van een complexere aard. Een groot deel van de vragen betreft de Wmo (46%). 15% van de vragen gaat over de Wlz. Zichtbaar is dat het aantal eenvoudige meldingen afneemt, maar het aantal complexe casussen een lichte stijging laat zien. Het Meldpunt Juiste Loket zal daarom in ieder geval tot en met 2017 nog in stand blijven.

Vraag 167

Wat heb je nodig? is de vraag waar het om moet draaien in de gezondheidszorg. Welke maatregelen worden getroffen om dit te bewerkstelligen na de recente afbraak van zorg, en het ondergeschikt zijn van wat iemand nodig heeft?

Antwoord 167:

Het kabinet heeft de onstuimige groei van de uitgaven tussen 2000 en 2012 tot staan weten te brengen. Het financieel op orde brengen van onze zorguitgaven is zeker niet pijnloos geweest, maar was wel noodzakelijk om de zorg ook voor toekomstige generaties betaalbaar te houden. Voor de goede orde wordt opgemerkt dat er ook in de afgelopen kabinetsperiode ieder jaar meer geld is uitgegeven aan de zorg. Negatieve effecten van de crisis op de volksgezondheid zijn uitgebleven; mensen hebben ook in de afgelopen jaren toegang gekregen tot nieuwe innovaties die bijdragen aan kwaliteit van leven en extra gezondheidswinst. De veiligheid van de zorg in de intramurale setting is bijvoorbeeld sterk verbeterd en de kindersterfte loopt weer in de pas met het Europese gemiddelde.

Ten slotte wordt ruim baan geboden aan innovatie, zodat digitale mogelijkheden beter benut kunnen worden en e-health mensen echt helpt bij het inrichten van hun zorg en bij gezond blijven.

De zorg is aan het eind van deze kabinetsperiode zo ingericht dat een meer persoonsgerichte aanpak mogelijk is: zorg thuis of dichtbij huis als het kan, verder weg als het moet. En afgestemd op ieders persoonlijke situatie, rekening houdend met wat een ieder zelf nog kan of niet kan. We zien al heel goede voorbeelden waar dit lukt. Tegelijkertijd zien we ook dat, hoe je de zorg ook organiseert, ouderen en kwetsbare mensen soms de weg naar de juiste zorg niet kunnen vinden. Dat moeten we in de komende jaren in de praktijk oplossen en daar zullen we ons dan ook nadrukkelijk voor inzetten.

Vraag 168

De Minister wil vol inzetten op preventie. Waarom kiest zij er voor om preventie-inzet door verzekeraars, aanbieders en gemeenten geheel vrijblijvend te houden? Is zij voornemens preventie op termijn stevig in het stelsel te verankeren? Zo nee, waarom niet? Waaruit blijkt dat verzekeraars, aanbieders en gemeenten momenteel voldoende inzetten op preventie om sociaal-economische gezondheidsverschillen te verkleinen? Zo ja, op welke wijze en per wanneer?

Antwoord 168:

In de brief «Preventie in het zorgstelsel, van goede bedoelingen naar het in de praktijk ontwikkelen van resultaten» (Kamerstuk 32 793, nr. 213), is uiteengezet dat niet het stelsel van wet- en regelgeving, maar andere factoren belemmerend zijn voor de preventie-inzet van gemeenten, aanbieders en zorgverzekeraars. Om die factoren aan te pakken, is er stimulering via bestuurlijk overleg, eerste hulp bij preventie via een digitaal loket en een preventieteam en vanaf 2017 financiering van coördinatiekosten bij preventiecoalities. Er is in totaal voor 5 jaar € 14,4 miljoen subsidie beschikbaar waarvan € 1,6 miljoen in 2017. Daarnaast ontvangen 164 gemeenten ook in 2017 een decentralisatie-uitkering om gezondheidsachterstanden lokaal aan te pakken (€ 20 miljoen). Pharos en Platform31 ondersteunen hen daarbij (€ 1,5 miljoen).

Vraag 169

Waarom heeft de Minister er nog steeds vertrouwen in dat vermindering van vet, suiker en zout in voedingsmiddelen snel kan worden bereikt door vrijblijvend samen te werken met het bedrijfsleven? Kan zij aangeven wat het Akkoord verbetering productsamenstelling tot nu toe concreet heeft opgeleverd, en in hoeverre de wetenschappelijke commissie die toeziet op de voorstellen en resultaten van het bedrijfsleven tevreden is?

Antwoord 169:

Ik ervaar veel motivatie bij het bedrijfsleven, zowel op nationaal als Europees niveau, om de productsamenstelling stapsgewijs te verbeteren. Het is echter niet altijd eenvoudig om met een groep concurrerende bedrijven snel afspraken te maken. De succesvolle reductie van transvetzuren in levensmiddelen toont aan dat het bedrijfsleven goed in staat is om significante productverbetering door te voeren. Over de resultaten van het Akkoord heb ik u geïnformeerd via de brieven Kamerstuk 32 793, nr. 162 en Kamerstuk 32 793, nr. 205. Eind dit jaar ontvangt u de voortgangsrapportage over dit jaar.

De Wetenschappelijke Adviescommissie (WAC) is content dat met de afspraken die gemaakt zijn de eerste stappen zijn gezet, maar maakt zich zorgen over het behalen van de ambities van het Akkoord. De adviezen van de WAC zijn te lezen op www.akkoordverbeteringproductsamenstelling.nl. De stuurgroep van het Akkoord heeft de WAC gevraagd om voor brood, kaas en vleeswaren aan te geven waar de grenzen en (technische) belemmeringen liggen voor een verdergaande zoutreductie. Daarnaast is de WAC gevraagd aan te geven welke relevante (sub)productcategorieën nog niet zijn meegenomen in de afspraken over zout-, verzadigd vet- en caloriereductie en waar de witte vlekken zitten.

Vraag 170

Wat is de doelstelling van de Minister met betrekking tot minder vet, suiker en zout in producten die zij samen met het bedrijfsleven wil realiseren?

Antwoord 170:

Dit staat in het Akkoord Verbetering Productsamenstelling dat ik 23 januari 2014 aan uw Kamer heb gestuurd (Kamerstuk 32 793, nr. 130). Elk jaar stel ik met de akkoordpartijen een werkplan vast waarover ik u in de jaarlijkse voortgangsbrief informeer (Kamerstuk 32 793, nr. 162 en

Kamerstuk 32 793, nr. 205). De werkplannen zijn tevens terug te lezen op www.akkoordverbeteringproductsamenstelling.nl.

Vraag 171

Kan de Minister de bewering dat steeds meer mensen beseffen dat hun manier van leven invloed heeft op hun gezondheid kwantificeren?

Antwoord 171:

Deze ontwikkeling zie ik terug in een aantal kwantitatieve indicatoren uit de NPP-monitor. Als we 2015 vergelijken met 2014 zien we een sterke stijging van het aantal deelnemers aan Stoptober (van 38.514 naar 70.124), een verdubbeling van jongeren die een hoortest online doen (van 37.727 naar 82.048), meer scholen met een vignet «gezonde school» waar veel aandacht is voor leefstijl en gezondheid (van 214 naar 505) en een stijging van het aantal unieke bezoekers van de website gripopjedip.nl (van 38.315 naar 68.407). Ook het groot aantal pledges in het kader van Alles is gezondheid... laat zien dat steeds meer maatschappelijke partijen aandacht hebben voor de relatie tussen leefstijl en gezondheid. Op dit moment zijn er 303 pledges getekend: 127 richten zich op leefstijl in het algemeen, 118 specifiek op bewegen en sport, 84 op voeding, 29 op alcohol en 24 op roken. Via de pledges zijn bijna 1.800 partijen hiermee bezig. Het aantal bezoeken aan de site van het voedingscentrum is 14% gestegen (periode 1 januari t/m 10 oktober 2016 in vergelijk tot dezelfde periode in 2015).

Vraag 172

Wat wordt er bedoeld met het hinderen van gezond leven?

Antwoord 172:

Als mensen gezond willen leven dan moet dat ook mogelijk zijn. Nu is het bij voorbeeld zo dat als mensen gezond willen eten volgens de Schijf van 5, ze toch nog teveel zout binnenkrijgen. Dat zou niet zo moeten zijn. Daarom zet ik mij ook hiervoor in samen met de andere partijen van het akkoord productverbetering.

Vraag 173

Wat verstaat u onder het systematisch zorgen voor veiligheid van (potentiële) slachtoffers? Hoe ziet het groeipad er in 2017 uit?

Antwoord 173:

Om slachtoffers van geweld in huiselijke kring (kinderen, volwassenen, ouderen) beter in beeld te krijgen en te houden is een «radarfunctie» nodig bij Veilig Thuis. In de laatste voortgangsrapportage Geweld in Afhankelijkheidsrelaties (Kamerstuk 28 345, nr. 170) wordt uiteengezet hoe deze radarfunctie tot stand kan komen: door aanscherping van de verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en doorontwikkeling van Veilig Thuis. In deze rapportage wordt ook aangegeven hoe dit in de komende periode verder wordt uitgewerkt.

Vraag 174

Welke bedragen zijn gemoeid met de preventie van schadelijk middelengebruik, onderverdeeld in alcohol, drugs en tabak voor de jaren 2013, 2014 en 2015 en waar wordt dit aan besteed?

Antwoord 174:

Het budget voor preventie van schadelijk middelengebruik betrof in 2013 € 1,7 miljoen, in 2014 € 1,2 miljoen en in 2015 € 1,8 miljoen. Een onderverdeling in budgetten tussen preventie van alcohol, drugs en tabak kan ik u niet geven aangezien we juist een integrale benadering van middelengebruik hanteren.

Vraag 175

Hoeveel moet de GGD en haar verschillende afdelingen bezuinigen, en hoe gaan de GGD'S deze bezuinigingen invullen? Kan zowel een bedrag als een percentage worden aangegeven?

Antwoord 175:

De gemeenten zijn eigenaar van de GGD’en en daarmee verantwoordelijk voor het financiële beleid en de keuzes die daarbinnen worden gemaakt. Controle vindt plaats door de gemeenteraden van de aangesloten gemeenten. Op verzoek van uw kamer (AO Preventie 31 maart 2016) vindt in het kader van stelselverantwoordelijkheid op dit moment een onderzoek plaats waarin de takenpakketten en capaciteit van individuele GGD’en in kaart wordt gebracht. De resultaten hiervan zullen in de eerste helft van 2017 beschikbaar zijn.

Vraag 176

Hoeveel jongeren zijn in het afgelopen jaar opgenomen op een alcoholpoli?

Antwoord 176:

In april 2016 zond ik u het factsheet «Factsheet alcoholopnames en alcoholintoxicaties bij minderjarigen van 2007 tot en met 2015» van het Nederlands Signalerings Centrum Kindergeneeskunde (NSCK) toe. Daaruit bleek dat in 2015 691 jongeren met een alcoholintoxicatie zijn opgenomen in het ziekenhuis.

Vraag 177

Wat is de gemiddelde leeftijd van jongeren die behandeld worden voor comazuipen?

Antwoord 177:

April 2016 zond ik u het factsheet «Factsheet alcoholopnames en alcoholintoxicaties bij minderjarigen van 2007 tot en met 2015» van het Nederlands Signalerings Centrum Kindergeneeskunde (NSCK) toe. Daaruit bleek dat de gemiddelde leeftijd op het moment van opname van de jongeren is toegenomen. Deze lag in 2015 op 15,4 jaar, in 2007 was dat 14,9 jaar. Vergeleken met de start van de registratie in 2007 is ook een verschil in leeftijdsopbouw van de jongeren waarneembaar. In 2007 was 39% van de in het ziekenhuis opgenomen jongeren onder de 15 jaar. In 2014 was dat 23%, in 2015 22%.

Vraag 178

Wat zijn de omzet- en winstcijfers van de alcoholbranche?

Antwoord 178:

Ik beschik niet over de omzet- en winstcijfers van de alcoholbranche.

Vraag 179

Wat is de ontwikkeling van het aantal kinderen en jongeren dat de afgelopen 10 jaar is begonnen met roken?

Antwoord 179:

De afgelopen 10 jaar zijn steeds minder jongeren begonnen met roken (Peilstationsonderzoek 2015, Trimbos-instituut). In 2003 had 44% van de jongeren tussen de 12 en 16 ooit gerookt, in 2015 was dat gedaald tot 23%. In diezelfde periode daalde ook het aantal jongeren dat de afgelopen maand heeft gerookt van 17% naar 11%. Het aantal jongeren dat dagelijks rookt daalde tussen 2003 en 2015 van 9% maar 3%. De startleeftijd voor (het experimenteren met) roken is tussen 2003 en 2015 gestegen van 11,8 jaar naar 12,9 jaar.

De verschillen in schoolniveaus zijn groot. Jongeren in het vmbo zijn veel vaker een roker dan jongeren in het vwo. Jongens en meisjes verschillen niet significant in de prevalentiecijfers. Het Peilstationsonderzoek is op 5 juli jl. aan uw Kamer aangeboden (Kamerstuk 34 300 XVI, nr. 165).

Vraag 180

Wat is de ontwikkeling van het aantal kinderen en jongeren dat de afgelopen 10 jaar is begonnen met roken van e-sigaretten?

Antwoord 180:

Het gebruik van de e-sigaret onder jongeren wordt pas sinds 2013 onderzocht (HBSC 2013, Peilstationsonderzoek 2015). In 2013 had 22,1% van de 12–16 jarige scholieren ooit een e-sigaret gebruikt, in 2015 was dat 34%.

Van deze jongeren gebruikte 2% de e-sigaret volgens het onderzoek in 2015 dagelijks en 37% af en toe. Net als bij het roken van tabak hadden jongeren in het vmbo vaker (46%) ervaring met de e-sigaret dan jongeren in het vwo (20%). Meer jongens (40%) dan meisjes (29%) hebben ervaring met de e-sigaret. Over een trend valt op basis van deze twee metingen nog geen uitspraak te doen.

Vraag 181

Hoeveel JOGG-gemeenten zijn er momenteel?

Antwoord 181:

Er zijn momenteel 109 JOGG-gemeenten.

Vraag 182

Hoeveel procent van het aantal scholen heeft een gezonde schoolkantine?

Antwoord 182:

Van alle scholen die in beeld zijn bij het Voedingscentrum, voldoet eind 2015, op basis van de gegevens van de Gezonde Schoolkantine brigade van het Voedingscentrum, 37% van de vo scholen en 38% van de mbo scholen aan het criterium van een gezonde schoolkantine. Overigens heeft het Voedingscentrum alle scholen benaderd en de kans gegeven met ondersteuning te werken aan een Gezonde Schoolkantine. Voor meer informatie verwijs ik u naar mijn brief van 9 mei 2016 (Kamerstuk 31 899, nr. 27)

Vraag 183

Hoeveel procent van het aantal scholen heeft een rookvrij schoolplein?

Antwoord 183:

In 2015 heeft 79% van het primair onderwijs (po), 53% van het voortgezet onderwijs (vo) en 6% van het middelbaar beroeps onderwijs (mbo) een rookvrij schoolterrein (Monitor Rookvrije Schoolterreinen, Mulier Instituut 2015). Voorts heeft 17% van de scholen in het po, 46% van de scholen in het vo en 77% van de scholen in het mbo een gedeeltelijk rookvrij schoolterrein. De volgende monitor wordt in november 2016 verwacht. Vanaf 1 januari 2020 moeten alle schoolterreinen verplicht rookvrij zijn.

Vraag 184

Welke vaccinaties voor ouderen worden in 2017 vergoed?

Antwoord 184:

Net als in voorgaande jaren wordt in 2017 voor mensen vanaf 60 jaar en voor risicogroepen de griepvaccinatie vergoed.

Op 30 september jl. heb ik uw Kamer mijn beleidsreactie op het advies van de Gezondheidsraad en het Zorginstituut over vaccinatie tegen gordelroos bij ouderen gestuurd.

In het tweede kwartaal van 2017 verwacht ik het advies van de Gezondheidsraad en het Zorginstituut over pneumokokkenvaccinatie bij ouderen. Op basis van dit advies besluit ik over de mogelijke vergoeding van deze vaccinatie.

Vraag 185

Wanneer verschijnt de advisering van het Zorginstituut en de Gezondheidsraad over eventuele opname van de NIPT in het basispakket?

Antwoord 185:

De Gezondheidsraad zal eind 2016 advies uitbrengen over de totale keten van prenatale screening. De advisering van het Zorginstituut over eventuele opname van de NIPT als eerste test bij prenatale screening voor de syndromen van Down, Patau en Edwards in het basispakket zal voortbouwen op dit advies. Dit omdat de Gezondheidsraad mogelijk veranderingen zal adviseren over de positionering van de prenatale screening en de verschillende onderdelen hierin (waaronder de NIPT). Het verschijnen van het advies van de Gezondheidsraad vormt voor het Zorginstituut dan ook het startpunt van het adviestraject. Op basis van het ZiN-advies kan besloten worden over het al dan niet opnemen van de NIPT als eerste test in het basispakket. Opname in het basispakket zal op zijn vroegst mogelijk zijn per 2018.

Vraag 186

Wat is de verklaring voor de jaarlijkse afname sinds 2007 van de deelname aan het Nationaal Programma Grieppreventie?

Antwoord 186:

De griepvaccinatiegraad van risicogroepen in Nederland is één van de hoogste wereldwijd en op het Verenigd Koninkrijk na de hoogste in Europa. Wel is er sinds 2008 sprake van een daling van de vaccinatiegraad. De oorzaak van deze daling is niet onderzocht. De afgelopen jaren is regelmatig discussie geweest over de effectiviteit van de griepprik. We weten uit onderzoek dat deelname wordt beïnvloed door de beleving van mensen dat griep geen groot risico is en door twijfel over het nut van de griepprik.

Vraag 187

Wat is de verklaring voor de jaarlijkse afname sinds 2007 van de deelname aan het Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker?

Antwoord 187:

Het vijfjaarsbereik van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker is sinds 2008 met twee procent afgenomen, namelijk van 69,9% in 2008 naar 67,7% in 2014 (Erasmus MC: LEBA rapportage tot en met 2014). De deelname per leeftijdsgroep van de uitgenodigde vrouwen fluctueert door de jaren heen. Bij bijna alle leeftijdsgroepen is de deelname gemiddeld iets teruggelopen. De reden voor deze afname is niet bekend.

Vraag 188

Kunt u inzicht geven in de sociaal-economische gezondheidsverschillen over de afgelopen jaren? Kunt u daarbij onderscheid maken naar mensen met een laag, een modaal en een hoog inkomen?

Antwoord 188:

Het RIVM meet de sociaal-economische gezondheidsverschillen op basis van het opleidingsniveau. De levensverwachting in goed ervaren gezondheid en de levensverwachting an sich is de afgelopen jaren stabiel gebleven. Er is dus geen sprake geweest van opvallende toe- of afname met betrekking tot sociaal-economische gezondheidsverschillen.

Vraag 189

Wat zijn de doelstellingen voor 2017 om tot minder vet, suiker en zout in producten te komen?

Antwoord 189:

Over het werkplan 2017 informeer ik u in de voortgangsbrief die ik u eind dit jaar toestuur. Mijn intentie is dit voor het op 14 december geplande AO preventie te doen.

Vraag 190

Wat verstaat u onder het verbeteren van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling? Welk tijdspad wordt daarmee voor ogen gehouden?

Antwoord 190:

Ik verwijs u voor het antwoord naar de voortgangsrapportage geweld in afhankelijkheidsrelaties en de bijlage met het advies over de aanscherping van de meldcode en werkwijze Veilig Thuis. De voortgangsrapportage is op 4 oktober aan de Tweede Kamer aangeboden (28 345, nr 170).

Vraag 191

Wat wordt concreet verstaan onder het voornemen dat gemeenten in 2017 26 goed functionerende Veilig Thuis-organisaties hebben waar professionals en burgers goed kunnen worden geholpen? Wanneer in 2017 is dat gerealiseerd?

Antwoord 191:

In de voortgangsrapportage geweld in afhankelijkheidsrelaties van 4 oktober 2016 (Kamerstuk 28 345, nr. 170) wordt gemeld dat 24 van de 26 Veilig Thuis-organisaties de basis op orde hebben of dit binnen afzienbare tijd (voor 1 januari 2017) hebben gerealiseerd. Dit houdt in dat ze voldoende tot goede dienstverlening bieden, door de gemeenten in hun regio voorzien zijn van de juiste randvoorwaarden en in staat zijn om vorm te geven aan de benodigde transformatie. Twee organisaties zijn door de inspecties onder verscherpt toezicht geplaatst. Dit verscherpt toezicht loopt nog de komende periode.

Vraag 192

Op welke wijze wordt de samenwerking tussen zorg, onderwijs en gemeenten versterkt? Hoe wordt dit proces via outcome-gericht werken gestimuleerd?

Antwoord 192:

Vanuit de werkagenda verbinding passend onderwijs en jeugdhulp van PO-raad, VO-raad, VNG, VWS en OCW wordt ingezet op het bevorderen van de samenwerking tussen gemeenten en onderwijs. Vanuit de werkagenda wordt ondersteuning op maat geboden aan samenwerkingsverbanden en gemeenten. Verder worden goede voorbeelden verspreid. In het najaar wordt bijvoorbeeld de inspiratie-estafette georganiseerd, waarbij elke laatste vrijdag van de maand een aantal goede voorbeelden «open huis» houden.

Om de verbinding tussen zorg en onderwijs te ondersteunen heeft het Nederlands Jeugdinstituut de monitor Aansluiting Onderwijs Jeugdhulp ontwikkeld. Deze monitor geeft gemeenten, samenwerkingsverbanden passend onderwijs, jeugdhulpinstellingen en scholen inzicht in de effectiviteit van de samenwerking. Hiermee voedt de monitor het op overeenstemming gericht overleg (OOGO).

Vraag 193

Wat is het doel van de wijkprofielen ontwikkeld door het RIVM?

Antwoord 193:

Doel van het project is om professionals, inwoners, zorgverzekeraars, bestuurders en beleidsmakers bij gemeenten inzicht te geven in de gezondheidssituatie in de wijk en hen te helpen om gezamenlijk te komen tot een integrale aanpak van preventie die past bij de problemen die spelen in die wijk.

Vraag 194

Met welke middelen gaat u het gezondheidsbeleid op wijkniveau ondersteunen?

Antwoord 194:

Ik ondersteun diverse trajecten die bij kunnen dragen aan een gemeentelijke aanpak van preventie op wijkniveau zoals Alles is gezondheid, Gezond in..., de «Handreiking Gezonde gemeente en Wijk», het ontwikkelen van ideaaltypische wijkprofielen met bijpassende interventies in het project «Integrale aanpak preventie in de wijk» en Buurtsportcoaches. Ook via programma’s van ZonMw zoals het 5^de Programma Preventie draag ik hieraan bij.

Vraag 195

Op welke manier gaat u realiseren dat iedere patiënt tijdig en gedegen voorzien wordt van begrijpelijke informatie?

Antwoord 195:

In mijn brief Resultaten van het Jaar van de transparantie (Kamerstuk 32 620, nr. 168) schreef ik u over de resultaten van het jaar van de transparantie en mijn ambitie voor 2016.

Vraag 196

Wat zijn de gevolgen voor lidstaten die eind 2017 nog geen nationaal plan hebben opgesteld om voedingsproducten te verbeteren?

Antwoord 196:

Hier zijn geen juridische gevolgen aan verbonden aangezien Raadsconclusies niet bindend zijn. Het zijn echter unanieme conclusies van de gehele Raad van Ministers van volksgezondheid. Ik reken er dan ook op dat mijn collega’s hier invulling aangeven en blijf hier zelf aandacht voor vragen.

Vraag 197

Wanneer zal de Kamer worden geïnformeerd over het Jaarplan 2017 van het Akkoord Verbetering Productsamenstelling?

Antwoord 197:

Zie het antwoord op vraag 189.

Vraag 198

Kan de Minister een overzicht geven van maatregelen die kunnen worden getroffen als blijkt dat de ambities die worden gesteld in het Akkoord Verbetering Productsamenstelling niet worden gehaald?

Antwoord 198:

Ik vind dat we met het Akkoord Productverbetering een belangrijke samenwerking hebben van partijen die betrokken zijn bij een gezonder productaanbod. Dit in combinatie met adviezen van een wetenschappelijke commissie. Ik heb er dan ook vertrouwen in dat het resultaat oplevert. Vanuit andere lidstaten is ook zeer positief gereageerd op deze aanpak, zowel op inhoud als organisatie.

Vraag 199

Is de Minister bereid de suikertaks te onderzoeken als één van de maatregelen die getroffen zou kunnen worden?

Antwoord 199:

De belasting op frisdrank is per 2016 met € 60 miljoen verhoogd. Ten opzichte van 2015 is dat een verhoging van circa 29%. Ik heb geen voornemens een suikertaks te onderzoeken.

Vraag 200

Hoe gaat dat nationaal plan eruit zien om voedingsproducten te verbeteren? Hoe verhoudt zich dat tot het huidige zout-, suiker- en vetconvenant?

Antwoord 200:

In Nederland is het Akkoord Verbetering Productsamenstelling de invulling van het nationale plan ter verbetering van voedingsproducten zoals benoemd in de Raadsconclusies (ST 10277 2016). Uiteraard kijk ik hoe we de Europese activiteiten kunnen benutten bij de uitvoering van het Akkoord. Ook nieuwe ideeën kunnen op tafel komen.

Vraag 201

Als mensen toch zorg nodig hebben weten zij zelf het beste wat wel en niet bij hun situatie past. Zij kunnen nu meebeslissen over hun zorg, thuis, in het ziekenhuis of in het verpleeghuis. Als mensen zelf mogen beslissen, waarom behoort het verzorgingshuis niet meer tot een keuze?

Antwoord 201:

Sinds de jaren ’80 is de vraag naar zorg in het klassieke verzorgingshuis sterk afgenomen. Het kabinetsbeleid sluit op deze ontwikkeling aan. Indien iemand in aanmerking komt voor zorg uit hoofde van de Wet langdurige zorg kan men kiezen uit verschillende leveringsvormen, waaronder geclusterd georganiseerde zorg. Veel verzorgingshuizen zijn omgebouwd tot woonzorgcentra waarin men een eigen appartement huurt en zorg «aan huis» krijgt indien nodig.

Vraag 202

Om zo vrij en onafhankelijk als mogelijk te kunnen blijven functioneren, moet zorg dichtbij huis, of liefst thuis, geleverd kunnen worden, zodat de gang naar het ziekenhuis of verpleeghuis alleen gemaakt hoeft te worden als er geen alternatief is. Als zorg het liefst thuis geleverd moet worden, waarom is er dan zoveel bezuinigd op de thuiszorg?

Antwoord 202:

Belangrijke pijlers van de hervormingen van de langdurige zorg zijn het dichter bij de mensen organiseren van de zorg en het betaalbaar houden daarvan.

In de wijkverpleging heb ik met partijen in het onderhandelaarsresultaat verpleging en verzorging een inspanningsverplichting afgesproken om de besparing die met de overheveling gepaard gaat te realiseren. Hierbij gaat het om een andere manier van werken waarbij meer inzet is op zelfredzaamheid en minder focus op productie. Inmiddels groeit het budget voor wijkverpleging overigens weer, onder andere door de oplopende reeks van de impuls uit het regeerakkoord, waarmee de toenemende zorgvraag thuis kan worden opgevangen.

Vraag 203

Kan de Minister een overzicht geven van maatregelen die kunnen worden getroffen als blijkt dat de ambities die worden gesteld in het Akkoord Verbetering Productsamenstelling niet worden gehaald?

Antwoord 203:

Zie het antwoord op vraag 198.

Vraag 204

Wat zijn de gevolgen voor lidstaten die eind 2017 nog geen nationaal plan hebben opgesteld om voedingsproducten te verbeteren?

Antwoord 204:

Zie het antwoord op vraag 196.

Vraag 205

Kan de Minister een overzicht geven van maatregelen die kunnen worden getroffen als blijkt dat de ambities die worden gesteld in het Akkoord Verbetering Productsamenstelling niet worden gehaald?

Antwoord 205:

Zie het antwoord op vraag 198.

Vraag 206

Is de Minister bereid de suikertaks te onderzoeken als één van de maatregelen die getroffen zou kunnen worden?

Antwoord 206:

Zie het antwoord op vraag 199.

Vraag 207

Welke preventieve activiteiten kan de wijkverpleegkundige uitvoeren als ze een verhoogd risico op ziekte constateert? Op welke wijze biedt de bekostiging daar ruimte voor? Kan de regering aangeven of zij tevreden is over de manier waarop wijkverpleegkundigen op dit moment ruimte, tijd en aandacht hebben voor het voorkómen van ziekten?

Antwoord 207:

De wijkverpleegkundige levert de dagelijkse zorg aan de cliënt en daarbij kan het zo zijn dat zij ziet dat er een verhoogd risico op ziekte bestaat. Zij kan in zo’n geval leefstijladvies geven of informatie over medicatie-inname, het omgaan met hulpmiddelen of de veiligheid in huis. In zo’n geval is het mogelijk om binnen de huidige bekostiging uren zorg te declareren die aan de patiënt worden geleverd.

Daarnaast is het, zoals ik in de brief van 8 juni 2016 (Kamerstuk 34 104, nr. 128) heb aangegeven, in 2017 mogelijk om via de prestatie beloning op maat met aanbieders een beloningsafspraak te maken over wijkgerichte zorg zoals de coördinatie, samenwerking met de gemeente en de preventieve taken. Ik acht het van groot belang dat de wijkverpleegkundige voldoende ruimte heeft om de gezondheidssituatie van de patiënt in beeld te brengen en daar naar te handelen.

Vraag 208

Kunt u aangeven hoe de decentralisaties, die zoals u stelt pas geslaagd zijn als mensen daadwerkelijk ervaren dat ze goed worden geholpen, op dit moment wordt ervaren? Wanneer is de Minister tevreden over de decentralisaties?

Antwoord 208:

Het gaat er inderdaad om dat mensen zelf ervaren dat zij passende zorg en ondersteuning krijgen, die bijdraagt aan hun zelfredzaamheid en participatie en die op maat verstrekt wordt. Om de ervaringen van cliënten in beeld te krijgen moeten gemeenten op grond van artikel 2.10 van de Jeugdwet en artikel 2.5.1 van de Wmo 2015 jaarlijks een cliëntervaringsonderzoek uitvoeren. De door cliënten ervaren kwaliteit van de zorg en ondersteuning staat hierbij centraal, inclusief het door hen ervaren effect van de voorzieningen op het gezond en veilig opgroeien, het groeien naar zelfstandigheid, het verbeteren van hun zelfredzaamheid en de maatschappelijke participatie. Deze gegevens worden gepubliceerd op www.waarstaatjegemeente.nl

Vraag 209

Kunt u de bewering dat het regelen van de nieuwe zorgtaken in veel gemeenten goed gaat met cijfers onderbouwen?

Antwoord 209:

Cliëntervaringen staan centraal in het bepalen of het «goed» gaat met het regelen van de nieuwe taken bij gemeenten. Het gaat hierbij om het versterken van de positie van de cliënt, maatwerk in levensbrede ondersteuning en het realiseren van een inclusieve samenleving. Ervaringen zijn niet altijd in cijfers uit te drukken. Ik hecht daarom veel waarde aan de gesprekken die ik met gemeenten en cliënt(organisaties) voer om gezamenlijk te werken aan transformatie op lokaal niveau. Gemeenten en cliënt(organisaties) constateren in dit kader dat de uitvoering van de Wmo 2015 steeds dichterbij de bedoelingen van de wet komt.

Vraag 210

Wat zijn de financiële consequenties van het eventueel plaatsen van de wijkverpleging onder het eigen risico?

Antwoord 210:

Naar schatting maakt nagenoeg iedereen die gebruik maakt van wijkverpleging het eigen risico reeds vol. Hierdoor zijn er nagenoeg geen financiële consequenties van deze maatregel. Doordat het eigen risico reeds wordt volgemaakt, treedt er ook geen remgeldeffect op.

Vraag 211

Op welke wijze wordt de klanttevredenheid van mensen gemeten en daarmee inzichtelijk gemaakt hoe de werking van de decentralisaties wordt ervaren? Wat wordt hierbij genomen als ijkpunt?

Antwoord 211:

De cliëntervaringen worden jaarlijks gemeten door gemeenten middels het in de Wmo 2015 en de Jeugdwet verplichte cliëntervaringsonderzoek. Er wordt gewerkt met een verplichte vragenlijst. Daarnaast krijgen gemeenten de ruimte om aanvullend onderzoek naar cliëntervaringen zelf vorm te geven. De resultaten van het verplichte deel van het lokale onderzoek worden jaarlijks in een landelijke rapportage vervat (www.waarstaatjegemeente.nl). De vragen betreffen de uitvoering vanaf 2015, ijkpunt is derhalve 1 januari 2015.

Vraag 212

Welke concrete activiteiten worden ondernomen om de wijkverpleegkundige zo veel mogelijk tijd te laten besteden aan mensen in plaats van papierwerk? Zijn alle betrokken partijen bereid om de administratieve last af te laten nemen en hier concrete afspraken over te maken?

Antwoord 212:

In navolging van «Het roer moet om» bij de huisartsenzorg werken ook in de wijkverpleging alle partijen samen om de administratieve lasten te verminderen. Inmiddels is een aantal concrete zaken opgepakt. Zo is afgesproken dat de wijkverpleegkundige alleen risicosignalering registreert als ook daadwerkelijk een risico bestaat, en risicosignalering dus niet meer standaard geregistreerd hoeft te worden. Verder zijn de deadlines van het inkoopproces inzichtelijk gemaakt door zorgverzekeraars zodat aanbieders weten waar ze aan toe zijn.

Vraag 213

Hoeveel mensen hebben geen netwerk om zich heen die kunnen helpen bij ziekte of zorg?

Antwoord 213:

Uit het SCP-rapport Zorg en Ondersteuning in Nederland: Kerncijfers 2014 (2016) blijkt 9% van de Nederlanders verwacht niemand te hebben om op terug te kunnen vallen als zij voor een langere periode hulp nodig hebben. Het is om deze reden dat ik gemeenten beleidsruimte geef, om te bevorderen dat zij in gesprek kunnen gaan met de cliënt om samen te kijken wat redelijkerwijs mogelijk en nodig is. Hierbij geldt dat er geen sprake kan zijn van situaties waarbij een zorgbehoevende verplicht is aangewezen op zijn of haar netwerk voor het verkrijgen van de zorg en ondersteuning zoals bedoeld onder de Wmo. Omgekeerd geldt immers eveneens dat het netwerk van de zorgbehoevende (familie, vrienden, vrijwilligers) niet verplicht kan worden om deze zorg- en ondersteuningstaken te verrichten. In het kader van het onderzoek moet worden bezien wat redelijkerwijs mogelijk en nodig is.

Vraag 214

Hoeveel volwassenen en ouderen zijn eenzaam?

Antwoord 214:

30% van de Nederlanders voelt zich matig eenzaam, 8% voelt zich ernstig eenzaam. Eenzaamheid komt ongeveer evenveel voor onder mannen als onder vrouwen. Onder mannen komt sociale eenzaamheid iets meer voor (behoefte aan meer contact); onder vrouwen emotionele eenzaamheid (behoefte aan betekenisvol contact). Van mensen tussen 75 en 84 jaar voelt bijna 50% zich eenzaam (waarvan 10% ernstig eenzaam), en onder 85-plussers gaat het om bijna 60% (waarvan 14% ernstig eenzaam).

Vraag 215

Hoeveel wordt er besteed aan het bestrijden van eenzaamheid? Hoeveel geld trekt de regering uit voor de aanpak van eenzaamheid?

Antwoord 215:

Eenzaamheid kan niet worden bestreden door daar direct middelen aan toe te kennen. Dat zou een miskenning van de eenzaamheidsproblematiek betekenen. Daarom ben ik verheugd dat steeds meer gemeenten – op verschillende wijzen, passend bij de lokale situatie die verschjilt van buurt tot buurt – inzetten op de bestrijding van eenzaamheid. Graag verwijs ik voor een nadere toelichting naar het antwoord op vraag 220.

Vraag 216

Welke effecten heeft eenzaamheid op de fysieke gezondheid? Wat zijn hiervan de kosten?

Antwoord 216:

Cijfers van kosten verbonden aan gezondheidsproblemen als gevolg van eenzaamheid zijn niet beschikbaar.

Vraag 217

40% van de volwassen bevolking voelt zich eenzaam. Eenzaamheid neemt toe met de leeftijd. Van de groep tussen 75 en 84 voelt bijna 50% zich eenzaam; van de groep 85 plus zelfs bijna 60%. Erkent de regering dat dit het gevolg is van het sluiten van de verzorgingshuizen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 217:

Nee. Dat eenzaamheid vaker bij ouderen voorkomt, komt vooral door het verlies van de partner, het kleiner worden van hun netwerk en het verlies van contacten in de buurt. Formele zorg is geen oplossing voor eenzaamheid. We willen geen samenleving waarbij het bezoek van de thuiszorgmedewerkster het sociale hoogtepunt is. Ook opname in een instelling is geen oplossing voor mensen die thuis vereenzamen. Belangrijker is een samenleving waarin we meer naar elkaar omkijken. Daarbij ware op te merken op dat eenzaamheid helaas ook veelvuldig voorkomt in verpleeghuizen.

Vraag 218

Erkent de regering dat dit het gevolg is van de bezuinigingen op de thuiszorg? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 218:

Nee. Dat eenzaamheid vaker bij ouderen voorkomt, komt vooral door het verlies van de partner, het kleiner worden van hun netwerk en het verlies van contacten in de buurt. Formele zorg is geen oplossing voor eenzaamheid. We willen geen samenleving waarbij het bezoek van de thuiszorgmedewerkster het sociale hoogtepunt is. Belangrijker is een samenleving waarin we meer naar elkaar omkijken.

Vraag 219

Erkent de regering dat dit het gevolg is van de bezuinigingen op de dagbesteding? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 219:

Nee. Dagbesteding kan, wanneer het aansluit bij de wensen van betrokkene, een bijdrage leveren aan zingeving en sociaal contact. De Wmo 2015 bevat waarborgen dat mensen die zijn aangewezen op maatschappelijke ondersteuning een passend aanbod krijgen van de gemeente. Mensen die dagbesteding nodig hebben, dienen deze ook te ontvangen.

Vraag 220

Welke projecten en campagnes vallen onder de aanpak van eenzaamheid?

Antwoord 220:

Met mijn brief van 16 juli 2014 (Kamerstuk 29 538, nr. 155) heb ik u geïnformeerd over de acties die ik samen met Coalitie Erbij en VNG uitvoer als impuls op het voorkomen en terugdringen van eenzaamheid.

Vraag 221

Op welke wijze is de Minister van plan projecten en campagnes rondom eenzaamheid concreet vorm te geven?

Antwoord 221:

Zie de antwoorden op vragen 215 en 220.

Vraag 222

Kan de Minister toelichten hoe gemeenten die het niet goed doen wat betreft de uitvoering van decentralisaties concreet worden ondersteund?

Antwoord 222:

Het is primair aan het college van B&W (en daarop beoordeeld door de gemeenteraad) om adequaat beleid en een daarop gebaseerde uitvoeringspraktijk vast te stellen die past binnen de kaders van de geldende wetgeving. Indien blijkt dat gemeenten ondersteuning nodig hebben bij de uitvoering van de decentralisaties, dan sta ik in algemene zin open voor het bieden of zo mogelijk faciliteren van ondersteuning door bijvoorbeeld het ontwikkelen van handreikingen.

Tijdens de implementatiefase was een breed pakket aan ondersteuning beschikbaar. In mijn voortgangsrapportage Wmo, die u een dezer dagen zal worden toegezonden ga ik nader in op de verschillende manieren waarop wij gemeenten op passende wijze ondersteuning bieden bij het uitvoeren van hun verantwoordelijkheden uithoofde van de Wmo en Jeugdwet.

Vraag 223

Wordt de functie van klachtenfunctionaris op voldoende wijze bij de zorginstellingen ingevuld? Waarom komt het nog geregeld voor dat de afwikkeling van een melding of klacht verwordt tot een juridische strijd?

Antwoord 223:

De klachtenfunctionaris is op grond van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) per 1 januari 2017 verplicht voor zorgaanbieders. In de monitor Wkkgz die ik voor het eerst eind 2017 aan uw Kamer en de Eerste Kamer zal aanbieden zal ik aandacht hieraan besteden.

In 2016 heeft het Ministerie van VWS door middel van onder meer de website www.kwaliteitenklachtenzorg.nl, het beantwoorden van vragen via branche/beroepsorganisaties, het geven van vele presentaties en beursbezoeken, de Wkkgz onder de aandacht gebracht bij zorgaanbieders. Daarbij is een cliëntvriendelijke en snelle klachtafhandeling, in een goed gesprek tussen cliënt en zorgverlener, gepromoot.

Vraag 224

Hoe wordt zichtbaar in de communicatie naar patiënten op welke wijze zij kwaliteit en veiligheid garanderen?

Antwoord 224:

Een open cultuur die ruimte biedt voor het leren van klachten en incidenten is een belangrijke voorwaarde voor goede en veilige zorg. In de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) is die openheid ook een belangrijke pijler. Een klachtenfunctionaris kan bijvoorbeeld het goede gesprek tussen de zorgaanbieder en cliënt bevorderen. Ook is de verplichting opgenomen dat incidenten met merkbare gevolgen door de zorgaanbieder aan de cliënt moeten worden gemeld. Ook bestaat er bij calamiteiten en geweld in de zorgrelatie een meldingsplicht jegens de IGZ.

Vraag 225

Wat zijn de meest recente cijfers over vermijdbare sterfte voor de jaren 2012–2016?

Antwoord 225:

Ik beschik niet over deze cijfers. Ik heb het NIVEL opdracht gegeven de landelijke monitor naar de vermijdbare sterfte in de Nederlandse ziekenhuizen uit te voeren over de periode 2012–2016. De uitkomsten daarvan verwacht ik eind 2017.

Vraag 226

In hoeverre is in alle regio's een voldoende en tijdig toegankelijk ambulant ggz-aanbod beschikbaar om de afbouw van intramurale plekken op te vangen? In welke regio's is er op dit moment nog onvoldoende ambulant aanbod om aan de vraag te voldoen? Hoe gaat de regering er voor zorgen dat iedereen de zorg krijgt die nodig is? Hoe gaat de regering zorgen dat al het beschikbare budget voor de opbouw van ambulante ggz daar ook daadwerkelijk voor wordt ingezet?

Antwoord 226:

De uitgangsituatie is in elke regio anders en sterk ingekleurd door historisch gegroeide verschillen in GGZ-capaciteit en zorggebruik. Dat geldt zowel voor de intramurale GGZ als de ambulante GGZ. Er bestaan daarmee ook faseverschillen en zorginhoudelijke verschillen in de afbouw van de intramurale zorg en de opbouw van de ambulante zorg. De eerdergenoemde Monitor Ambulantisering en hervorming van de langdurige GGZ geeft een landelijk beeld op hoofdlijnen, maar zoomt tevens in op de regionale situatie met betrekking tot intramurale en ambulante zorg. Ik verwijs daarvoor naar o.a. pagina 17 van het genoemde rapport. Ook in de stand van zaken ambulantisering (Trimbos 19 oktober 2015) die ik bij brief van 27 oktober 2015 aangeboden heb, worden op pagina’s 8, 9 en 10 de regionale verschillen inzichtelijk gemaakt. Het Trimbos zal in oktober een handvat opleveren dat de regio’s kan ondersteunen bij het realiseren van een passend en goed zorgaanbod. Het is aan de zorgverzekeraars en gemeenten om met elkaar goede afspraken te maken over een passend en goed zorgaanbod en bijbehorende inzet van de beschikbare middelen.

Vraag 227

Kunt u aangeven op welke termijn de toekomstagenda voor de ggz en de nieuwe bekostiging, zoals uitgewerkt door de NZa, in uitvoering worden gebracht en de nieuwe bekostiging naar de Kamer gestuurd wordt? Hoe is de Minister van plan de geestelijke gezondheidszorg tot die tijd te ondersteunen?

Antwoord 227:

Op 26 november 2015 heb ik u de Agenda voor gepast gebruik en transparantie in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) aangeboden (Kamerstuk 25 424, nr. 292). Partijen zijn aan de slag met de uitvoering van de Agenda. Voor de begrotingsbehandeling zal ik u de voortgangsrapportage van de Agenda en mijn reactie daarop doen toekomen. Hierbij zal ook gevoegd worden de voortgangsrapportage van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) met betrekking tot de nieuwe bekostiging en mijn reactie hierop.

Vraag 228

Via welke middelen is terug te zien dat de Minister stelt te willen werken aan een klantvriendelijker systeem voor de pgb's?

Antwoord 228:

Op pagina 227 en pagina 235 van de begroting is de bijdrage van het Rijk aan de investeringskosten bij de SVB voor gemeenten opgenomen. De exacte omvang van de benodigde investeringen is nog niet bekend. Indien de investeringen nog bijstelling behoeven, zal ik u daarover informeren. Eind oktober imformeer ik u over de toekomst van het trekkingsrecht in de voortgangsrapportage trekkingsrecht pgb.

Vraag 229

Wordt in de cultuuromslag en nieuwe bekostigingswijze ook gekeken naar een ggz die meer gericht is op de sturing op resultaat (outcome)? Zo ja, hoe gaan deze resultaten meetbaar worden? Op welke wijze gaat dit de manier van financiering beïnvloeden?

Antwoord 229:

Een onderdeel in het Kwaliteitsstatuut is het verplicht aanleveren van uitkomstgegevens (op basis van routine outcome monitoring, ROM) door alle aanbieders, met ingang van 1 januari 2017. Instellingen zijn hier al langer mee bezig en inmiddels ontvangt Stichting Benchmark ggz gegevens over 85% van alle afgesloten ggz-zorgtrajecten. Ook voor vrijgevestigde aanbieders zal aanlevering per 1 januari 2017 mogelijk zijn, sinds 1 oktober jongstleden kunnen zij al proefdraaien. Ik heb de NZa verzocht in haar advies over de nieuwe bekostiging in de ggz in te gaan op de rol die uitkomstmaten zoals ROM kunnen gaan spelen in het nieuwe bekostigingsmodel. Ik heb daarbij aangegeven eraan te hechten dat de nieuwe bekostiging zo wordt vormgegeven dat een koppeling met uitkomstmaten zoals ROM mogelijk is.

Vraag 230

Wat is stand van zaken bij de experimenten in het kader van het programma «Waardigheid en Trots». Kan daarbij in het bijzonder worden ingegaan op experimenten rond dementiezorg?

Antwoord 230:

Circa 170 zorgaanbieders zijn binnen ruimte voor verpleeghuizen aan de slag met de uitvoering van hun voorstel om kwaliteit van de verpleegzorg te verbeteren. Zij werken daarin samen in circa 15 themagroepen. De meeste zorgaanbieders zijn ongeveer een jaar bezig met hun projecten. Op de website van waardigheidentrots.nl is voor nagenoeg alle zorgaanbieders een deelnemerspagina, waarin hun project is beschreven.

Bij mijn brief van 4 juli (Kamerstuk 31 765, nr. 215) heb ik een rapportage gevoegd waarin de voortgang staat van het traject «Ruimte voor verpleeghuizen. Omdat veel mensen die in een verpleeghuis wonen dementerend zijn, zullen de hieronder genoemde resultaten ook bij dementerenden en hun familie tot verbeteringen leiden. Daarin staan per themagroep voorbeelden van hoe aanbieders binnen dit deel van het programma hun werkwijzen vernieuwen die invloed hebben op cliënten en professionals. Voorbeelden zijn:

• – het invoeren van een nieuwe gesprekstechniek tussen bewoners, naasten en professionals, die helpt de focus op welbevinden van de bewoner te houden;

• – de verduidelijking van de hygiënecode voor kleinschalige woonvormen (HACCP) omdat bleek dat die strenger werd toegepast dan noodzakelijk waardoor onnodige registraties konden worden geschrapt,

• – evaluatie van de contractering bij gespecialiseerde aanbieders waarna de contractering zodanig is aangepast dat cliënten bij de aanbieder van hun keuze terecht kunnen.

Ik informeer u begin januari 2017 via de volgende voortgangsrapportage ruimte voor verpleeghuizen over de voortgang.

Vraag 231

In 2017 is het tijd voor een volgende stap, meer maatschappelijke bewustwording van mantelzorgers. Wat wordt verstaan onder maatschappelijk bewustwording en hoe wordt deze volgende stap uitgevoerd?

Antwoord 231:

De beweging waarin mantelzorgers maatschappelijke erkenning en ondersteuning krijgen gaat de goede kant op. Toch zijn er nog veel mantelzorgers die behoefte hebben aan meer ondersteuning en begrip. Daarbij gaat het niet alleen om de formele waardering en ondersteuning door overheden en instellingen, maar ook de maatschappelijke waardering en ondersteuning. Naast de huidige investeringen van het kabinet zal ik met betrokken veldpartijen en mijn collega bewindspersonen bespreken hoe we de maatschappelijke bewustwording verder kunnen vergroten. Ik betrek daar de uitkomsten van de Arbeid en Zorgbijeenkomst van dit najaar bij en de ervaringen met het programma «Samen dementievriendelijk». Ik zie het de komende jaren wel als taak voor de rijksoverheid om in een faciliterende zin de samenleving te helpen bij deze cultuurverandering. Zo veranderen we geleidelijk aan, vanuit de mensen zelf, de rol en positie van de mantelzorgers.

Vraag 232

Wat is over de hele linie de stand van zaken bij de experimenten in het kader van het programma «Waardigheid en Trots»? Kan daarbij in het bijzonder worden ingegaan op experimenten rond dementiezorg? Wat zijn de resultaten voor mensen met dementie en hun familie, hoeveel mensen met dementie en familieleden merken verbeteringen in hun dagelijkse leven in het verpleeghuis door Waardigheid en trots?

Antwoord 232:

Zie het antwoord op vraag 230.

Vraag 233

Hoeveel mantelzorgers zijn er in Nederland, wat zijn de meest recente cijfers?

Antwoord 233:

De laatste cijfers dateren uit 2014 en 2015 en zijn verwerkt in de rapporten van het SCP Hulp Geboden (2014) en Informele zorg: wie doet er wat (2015). In 2014 gaven ruim 4 miljoen mensen mantelzorg (33% van de volwassen Nederlanders).

Vraag 234

Hoeveel overbelaste mantelzorgers zijn er in Nederland, wat zijn de meest recente cijfers?

Antwoord 234:

De meest recente cijfers komen uit het SCP onderzoek Informele zorg: wie doet er wat (2015). Deze cijfers heb ik ook betrokken in de voortgangsrapportage informele zorg d.d. 13 januari 2016: In 2014 gaven ruim 4 miljoen mensen mantelzorg (33% van de volwassen Nederlanders). Circa 400.000 mantelzorgers voelen zich zwaar belast.

Vraag 235

Wat zijn de laatste cijfers van mantelzorg?

Antwoord 235:

De laatste cijfers dateren uit 2014 en 2015 en zijn verwerkt in de rapporten van het SCP Hulp Geboden (2014) en Informele hulp: wie doet er wat (2015). Op de resultaten van het SCP onderzoek Informele hulp: wie doet er wat ben ik ingegaan in de voortgangsrapportage informele zorg d.d. 13 januari 2016:

• – In 2014 gaven ruim 4 miljoen mensen mantelzorg (33% van de volwassen Nederlanders).

• – Circa 400.000 mantelzorgers voelen zich zwaar belast.

• – 1 op de 5 mantelzorgers maakt gebruik van respijtzorg.

Nieuwe cijfers van het SCP zijn begin 2017 beschikbaar.

Vraag 236

Hoeveel vrijwilligers zijn er in Nederland, en wat zijn de meest recente cijfers?

Antwoord 236:

Zoals ik u heb gemeld in reactie op de initiatiefnota «vrijwilligers zijn kampioenen,» doet ongeveer de helft van de Nederlandse bevolking van 15 jaar of ouder minimaal 1x per jaar vrijwilligerswerk. De meest recente cijfers over vrijwilligerswerk in Nederland zijn afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en komen uit 2015.

Vraag 237

Hoeveel respijtvoorzieningen en logeeropvanghuizen zijn er in Nederland?

Antwoord 237:

Over dit type voorzieningen zijn geen landelijk gegevens beschikbaar.

Vraag 238

Zijn het aantal respijtvoorzieningen in 2016 gestegen, gelijk gebleven of gedaald en wat is uw duiding hierop?

Antwoord 238:

Over dit type voorzieningen zijn geen landelijk gegevens beschikbaar.

Vraag 239

Hoe vaak worden mantelzorgers ingezet als vervanging van professionele zorg?

Antwoord 239:

Hierover zijn geen cijfers bekend. Het goed te beseffen dat mantelzorg altijd iets van mensen zelf is en daarom nooit een beleidsinstrument kan zijn om andere doelen te verwezenlijken. Mantelzorg is ten principale vrijwillig en nooit verplicht. Het enige dat de overheid kan doen is de mantelzorger zo goed mogelijk via dat integrale beleid te ondersteunen. Dus mantelzorg is geen vervanging van de professionele zorg, maar sluit hier op aan. Door de Toekomstagenda Informele Zorg en Ondersteuning en het programma In voor Mantelzorg heeft het kabinet ingezet op het verbeteren van dit samenspel tussen professional en mantelzorger.

Vraag 240

Is er buiten de 8,75 miljoen euro die beschikbaar is gesteld voor ICT in ziekenhuizen, meer geld beschikbaar voor de enorme mogelijkheden die innovaties bieden om mensen tegen lagere kosten de zorg te bieden die bij hen past?

Antwoord 240:

Er is meer geld beschikbaar voor innovaties die eraan bijdragen dat mensen tegen lagere kosten zorg krijgen die beter bij hen past. In de periode 2017–2019 is jaarlijks € 35 miljoen beschikbaar om te realiseren dat patiënten digitaal over hun medische gegevens uit het ziekenhuis kunnen beschikken. Hiermee wordt het makkelijker om dit soort innovaties, die vaak gebruik maken van ICT, in de dagelijkse praktijk in te zetten. Daarnaast is het mogelijk dat het ziekenhuis met de verzekeraar afspreekt dat zij voor innovatieve zorg dezelfde DBC-prijs ontvangen als voor de reguliere zorg. Zij kunnen hierover meerjarige afspraken maken in verband met het terugverdienen van eventuele investeringen. Daarmee is het binnen de reguliere bekostiging ook mogelijk om deze innovaties in de praktijk in te zetten.

Vraag 241

Kan de Minister aangeven hoe zij van plan is 310.000 dementievrienden voor 2020 te gaan registreren?

Antwoord 241:

Alzheimer Nederland heeft tot 1 maart 2017 een subsidie van € 3,2 miljoen voor de campagne Dementievrienden ontvangen. Het programma heeft als doel om een beweging tot stand te brengen en de kennis over het omgaan van dementie in het dagelijkse leven te vergroten. Zie de Kamerbrief van 9 mei 2016 (Kamerstuk 25 424, nr. 313). Meer informatie over de campagne is ook te vinden op de website https://samendementievriendelijk.nl/. Naast de publiekscampagne loopt er een brede strategie om vrienden te werven. Zo wordt er aansluiting bij bedrijven en overheden gezocht en worden er online (branche)trainingen ontwikkeld. Ik verwacht eind dit jaar een subsidieaanvraag van Alzheimer Nederland voor het vervolg. Een beweging ontstaat niet zomaar. De eerste jaren zal het aantal vrienden dus relatief laag zijn, maar de verwachting is dat er door meer bekendheid te geven een sneeuwbaleffect ontstaat, zodat er zich in 2020 310.000 vrienden hebben geregistreerd.

Vraag 242

Op welke wijze zal de informatie met betrekking tot het kwaliteitsstatuut richting de patiënten worden ontsloten en vindbaar zijn?

Antwoord 242:

Keuzeinformatie voor cliënten is te vinden op Kiesbeter.nl en ZorgkaartNederland.nl. Ook de IGZ publiceert haar rapporten op de website.

Vraag 243

Op welke wijze wordt in de campagnes en activiteiten meegenomen dat mensen een handelingsperspectief krijgen aangeboden hoe om te gaan met mensen met psychische problemen? Is er een meerjarenstrategie voor de bestrijding van stigma's binnen en buiten de GGZ?

Antwoord 243:

De recent gestarte publiekscampagne depressiepreventie is een meerjarige campagne. Deze campagne richt zich op het agenderen van depressie als een ziekte waar veel mensen mee te maken hebben. Het is de bedoeling dat mensen meer kennis opdoen en depressie eerder en beter leren herkennen en daarnaast is het van belang om het taboe te doorbreken om over depressie te spreken. Handelingsperspectief wordt geboden door mensen te wijzen op hoe ze signalen kunnen herkennen en er over in gesprek kunnen treden. De campagnewebsite www.omgaanmetdepressie.nl bevat handvatten hoe je iemand kunt steunen die kampt met een depressie.

Vraag 244

Klopt het dat het praktijkteam zorg overbodig zou zijn als de verzorgingshuizen nog bestonden?

Antwoord 244:

Nee, het Praktijkteam Zorg op de Juiste plek richt zich op knelpunten rond de overdracht van kwetsbare ouderen tussen thuis, ziekenhuis, kortdurende- en langdurige opname in een instelling. Over de resultaten van het praktijkteam «Zorg op de juiste plek» heb ik u per brief van 8 juli jongstleden geïnformeerd (Kamerstuk 34 104, nr. 125).

Vraag 245

Oog hebben voor mensen met dementie is een zaak van ons allemaal. Geldt dit ook voor de regering? Zo ja, hoe verhoudt zich dat tot het verdwijnen van casemanagers dementie? Hoe verhoudt zich dat tot het wegbezuinigen van dagbesteding?

Antwoord 245:

Zoals u weet hecht ik veel waarde aan goede zorg bij dementie. Niet alleen medisch maar bijvoorbeeld ook door het dementievriendelijker maken van de samenleving. Ten aanzien van casemanagement bij dementie ligt er – zoals besproken tijdens het algemeen overleg dementiezorg – een actieplan om deze vorm van begeleiding te verbeteren. Zoals toegezegd ontvangt u daar deze maand een nieuwe stand van zakenbrief over.

Vraag 246

Welke concrete afspraken zijn inmiddels met België en Luxemburg gemaakt over de gezamenlijke inkoop van dure geneesmiddelen? Welke besparingen verwacht de regering daar komende jaren mee te realiseren?

Antwoord 246:

Tot op heden is er voor twee nieuwe geneesmiddelen sprake van een pilot voor een gezamenlijk beoordelings-en onderhandeltraject. Een derde pilot is in voorbereiding. De trajecten/gesprekken zijn nog gaande, zodoende kunnen er geen uitspraken worden gedaan over de verwachte besparingen.

Vraag 247

Welke besparingen verwacht de regering komende jaren te behalen met de inwerkingtreding van het Platform Expertise Inkoop Geneesmiddelen? Hoeveel verzekeraars en ziekenhuizen hebben zich inmiddels aangemeld om te participeren en wat is uw verwachting voor de toekomst?

Antwoord 247:

Een belangrijk punt uit de geneesmiddelenvisie is dat ziekenhuizen en zorgverzekeraars in Nederland de krachten meer bundelen bij de inkoop van geneesmiddelen en het delen van expertise omtrent inkoop. Verzekeraars en zorgaanbieders werken thans zelf aan een initiatief voor gezamenlijk inkopen. De vorm waarin dit tot stand komt is nog niet definitief.

Vraag 248

Kunt u aangeven op welke termijn u verwacht een nieuwe en slimmere methode om naar kwaliteit van ouderenzorg te kijken ontwikkeld te hebben?

Antwoord 248:

Voor het antwoord op deze vraag verwijs ik u naar mijn brief van 10 oktober jl. (Kamerstuk 31 765 nr. 236) over de kwaliteit van zorg.

Vraag 249

Kunt u toelichten welke zorgverleners of sectoren binnen de gezondheidszorg dit najaar samen om tafel gaan? Welke zorgverleners hebben zich nog niet gemeld of zijn nog niet in beeld?

Antwoord 249:

Dit betreft de huisartsen, farmacie, paramedische zorg, verloskunde, mondzorg, wijkverpleging, geestelijke gezondheidszorg, medisch specialistische zorg, ouderenzorg, gehandicaptenzorg, maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg. Mochten er ook andere sectoren geïnteresseerd zijn, dan nodig ik hen graag uit dit door te geven via aanpakregeldruk@minvws.nl.

Vraag 250

Hoe gaat u in 2017 investeren in betere diagnostiek, zodat onnodig medicijngebruik kan worden voorkomen? Welke diagnostische initiatieven kunnen op basis van welke voorwaarden rekenen op uw steun?

Antwoord 250:

Ik heb € 10 miljoen voor de periode tot en met 2020 beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling van diagnostiek. De bedoeling hiervan is betere voorspellende diagnostiek te ontwikkelen op basis waarvan alleen die patiënten voor behandeling met bepaalde geneesmiddelen worden geïncludeerd, die daar baat bij hebben.

Ik heb ZonMw gevraagd om hier een programma voorstel voor te doen. Ik verwacht dit programmavoorstel voor het eind van dit jaar.

Vraag 251

Ons doel is dan ook: minder regels, meer tijd voor zorg, aldus de toelichting. Waarom heeft de regering niet gewoon in 2015 het project ERAI landelijk uitgerold? Dan hadden we nu al minder regels en meer tijd voor zorg gehad?

Antwoord 251:

Over de eindevaluatie van het experiment regelarme instellingen (ERAI) en de lessen die daaruit getrokken zijn, is de Tweede Kamer bij brief van 15 juni jl. geïnformeerd (Kamerstuk 29 515, nr. 388). Zo zijn onder andere het berichtenverkeer in de Wlz en het melden van calamiteiten bij de IGZ vereenvoudigd, zijn de voorwaarden voor de inkoop van Wlz-zorg door Wlz-uitvoerders geüniformeerd, zijn binnen de Wmo 2015 en de Jeugdwet de procedures rondom de indicatiestelling verminderd en is er meer maatwerk voor de burger, is de CQ-index «bevroren» en is het aantal prestaties in de wijkverpleging waarop gedeclareerd moet worden gereduceerd.

Vraag 252

Hoe zal het Platform Expertise Inkoop Geneesmiddelen eruit zien en nemen alle ziekenhuizen en zorgverzekeraars hier aan deel? Zal het Ministerie van VWS hier ook onderdeel van zijn?

Antwoord 252:

Zie het antwoord op vraag 247.

Vraag 253

Is er in deze agenda ook ruimte voor snellere methodes van validatie van innovaties? Op welke wijze wordt hierin aandacht besteed aan het in de zorg breed schaalbaar maken van beproefde innovaties? Op welke wijze wordt deze agenda in een meerjarenperspectief geplaatst, met de daarbij behorende middelen en financieringsvormen en naar welke concrete doelen wordt toegewerkt?

Antwoord 253:

In het Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional (VIPP) ligt de focus op de gestandaardiseerde uitwisseling. Dit draagt bij aan het schaalbaar maken van innovaties. In die zin creëert VIPP onder meer de randvoorwaarden voor opschaling. Echter in dit programma ligt de focus niet specifiek op het opschalen van beproefde innovaties. Hiervoor heb ik het Fast Track initiatief e-health gestart, waarbij mkb-ondernemers met een beproefde innovatieve toepassing een steun in de rug krijgen. De agenda van de sector van medische specialistische zorg wordt in een meerjarenperspectief geplaatst door een meerjarige ondersteuning waarvan € 35 miljoen in 2017. Ik zal de gesprekken met de sector, ook over het opstellen van concrete doelen, blijven voeren. Tot slot wordt binnenkort een verkenning afgerond naar onderzoeksmethoden voor innovaties en innoverende zorgorganisaties. Er lijkt behoefte te zijn bij zorginnovatoren en onderzoekers om de ervaring van het toepassen van een innovatie via nieuwe methoden van onderzoek zichtbaar te maken. Traditionele onderzoeken, zoals een randomised controlled trial, lijken hierbij niet optimaal, aangezien deze vaak pas na 2 of 3 jaar eerste inzichten geven. Vervolgstappen op het gebied van onderzoeksmethodes voor innovaties zal ik aan het eind van dit jaar bekend maken aan betrokken organisaties.

Vraag 254

Voor welke beroepsgroepen wordt de vergelijkbare maatwerkaanpak van «Het roer moet om» uitgevoerd?

Antwoord 254:

Dit betreft de farmacie, paramedische zorg, verloskunde, mondzorg, wijkverpleging, geestelijke gezondheidszorg, medisch specialistische zorg, ouderenzorg, gehandicaptenzorg, maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg. Ook loopt de aanpak bij de huisartsen door.

Vraag 255

Kan de 35 miljoen euro die beschikbaar wordt gesteld voor het project ICT in Ziekenhuizen ook worden gebruik om de gegevensuitwisseling tussen zorgverleners in de eerste en de tweede lijn te verbeteren?

Antwoord 255:

De € 35 miljoen die beschikbaar wordt gesteld, is primair bedoeld om ervoor te zorgen dat de patiënt zijn gegevens krijgt. De patiënt kan zijn gegevens gebruiken voor zelfzorg of delen met andere zorgverleners, zoals zorgverleners in de eerste lijn.

Om deze gegevens bruikbaar en deelbaar te laten zijn moet voldaan worden aan informatiestandaarden. Verstrekking en standaardisatie dragen ook bij aan verbetering van de gegevensuitwisseling tussen zorgverleners in de eerste en de tweede lijn. Ten eerste omdat deze gegevensuitwisseling via de patiënt kan verlopen, zonder gebruik te hoeven maken van landelijke of regionale schakelsystemen. Ten tweede omdat deze gegevens, mits aan de wettelijke randvoorwaarden voor gegevensdeling wordt voldaan (informed consent), dan ook direct tussen ziekenhuis en andere zorgverleners gedeeld kunnen worden.

Vraag 256

Waarvoor is de 1 miljoen euro voor nog niet juridisch verplichte middelen voor de geneesmiddelenvisie bestemd?

Antwoord 256:

Zie het antwoord op vraag 345. De besteding van deze middelen zal gedurende het jaar plaatsvinden. Daardoor zullen nog niet alle middelen op 1 januari verplicht zijn. Het is op dit moment nog niet aan te geven welke onderdelen op 1 januari nog niet verplicht zullen zijn.

Vraag 257

Waaruit bestaan de bijzondere transitiekosten voor jeugdhulporganisaties?

Antwoord 257:

Bijzondere transitiekosten zijn de volgende kosten:

• – Personele frictiekosten die optreden door de transitie jeugdhulp,

• – Frictiekosten vastgoed die optreden door de transitie jeugdhulp,

• – Doorlopende contracten die zijn aangegaan voor 1 januari 2014 en die doorlopen na 2015. Het betreft contracten die doorlopen na de transitiedatum en die behoren bij activiteiten die worden afgebouwd,

• – Advieskosten die gemaakt moeten worden in verband met de reorganisatie die door de transitie jeugdhulp noodzakelijk is geworden

• – Kosten waar landelijke en bovenregionaal werkende jeugdhulp organisaties mee geconfronteerd worden als er door vertraagde bevoorschotting of late betalingen door gemeenten, liquiditeittekorten ontstaan.

Vraag 258

Kunt u aangeven hoe het Fast Track eHealth initiatief terug te zien is in uw budget?

Antwoord 258:

Het Fast Track initiatief is opgenomen onder het programma Innovatie en Zorgvernieuwing (Beleidsartikel 4 onderdeel 3 kwaliteit, transparantie en kennisontwikkeling).

Vraag 259

Waarom heeft de Minister gekozen voor de benaming «bevordering werking van het stelsel» in tegenstelling tot wat in de kabinetsreactie op de beleidsdoorlichting van artikel 2.3 van de VWS-begroting staat?

Antwoord 259:

Zoals ik heb aangegeven, was het mijn bedoeling de naamgeving van artikel 2.3. te wijzigen. Dit is per abuis niet in de begroting 2017 meegenomen. Inmiddels is dit in de administratie aangepast, zodat in de komende begrotingsstukken deze nieuwe naamgeving wel gehanteerd zal worden.

Vraag 260

Volgens uw begroting nemen de uitgaven voor de zorgtoeslag drastisch af in de komende jaren. Kunt u aangeven waardoor dit wordt veroorzaakt?

Antwoord 260:

In de begroting worden de uitgaven aan zorgtoeslag voor 2017 geraamd op € 4,4 miljard. Dit bedrag neemt toe tot € 5,0 miljard in 2018 en stijgt daarna geleidelijk verder tot € 6,0 miljard in 2021 (zie pagina 114 van de VWS-begroting 2017). Van een daling is dus geen sprake.

Vraag 261

Bij de maatschappelijke doelstellingen en indicatoren monitor, is een van de doelstellingen om het voor iedereen betaalbaar te laten zijn om een gezond kind op de wereld te zetten. Geldt deze doelstelling alleen voor ouders van gezonde kinderen, of ook voor ouders van kinderen met een ziekte of een beperking?

Antwoord 261:

Deze doelstelling geldt voor iedereen.

Vraag 262

Bij de maatschappelijke doelstellingen en indicatoren monitor, is een van de doelstellingen om het voor iedereen betaalbaar te laten zijn om een gezond kind op de wereld te zetten. Geldt deze alleen voor het ter wereld brengen van een kind, of ook voor het opgroeien van kinderen? Indien het laatste ook doelstelling van beleid is, bent u ermee bekend dat dit voor veel – met name jonge ouders – moeilijk is, gelet op de grote diversiteit aan problemen waar zij tegenaan lopen op het gebied van financiën, huisvesting, scholing e.d.? Bent u bereid deze knelpunten te onderzoeken en op basis daarvan beleidsmaatregelen te nemen die ervoor zorgen dat het voor iedereen betaalbaar is om een kind op de wereld te zetten en op te voeden? Bent u tevens bereid daarbij passende indicatoren te formuleren?

Antwoord 262:

Door in de monitor VWS te kiezen voor een uitsplitsing naar levensfase, wordt expliciet gemaakt dat, naast een goede en betaalbare zorg rond de geboorte, ook de zorg bij het opgroeien van kinderen van belang is.

Vraag 263

Bij de maatschappelijke doelstellingen en indicatoren monitor, is een van de doelstellingen om de zorg in de laatste levensfase betaalbaar te houden. De focus ligt daarbij volgens de begroting op goede kennis over palliatieve zorg om daarmee onnodig doorbehandelen te voorkomen. Vindt u dat niet een te beperkte invulling van het doel van palliatieve zorg? Op welke wijze worden de diverse moties-Van der Staaij bij deze maatschappelijke doelstelling nader opgepakt?

Antwoord 263:

Goede palliatieve zorg dient inderdaad een breder doel, waaronder kwaliteit van leven van mensen in de laatste fase en het op een waardige manier afscheid kunnen nemen van het leven en naasten. Niet onnodig doorbehandelen draagt daar aan bij, maar is zeker niet het hoofddoel van palliatieve zorg.

Vraag 264

Waarom wordt er subsidie gebruikt voor het verplicht verbeteren van de samenwerking tussen zorgverzekeraars en gemeenten met betrekking tot preventie-activiteiten?

Antwoord 264:

Zorgverzekeraars en gemeenten hebben een gemeenschappelijk belang bij preventieactiviteiten voor risicogroepen. Ik zie in de praktijk dat dit lastig van de grond komt. Om samenwerking te stimuleren en de activiteiten te verankeren worden gedurende 5 jaar een derde deel van de kosten voor procescoördinatie via een subsidieregeling vergoed.

Vraag 265

Welke criteria worden gehanteerd voor het bepalen van een betere samenwerking tussen zorgverzekeraars en gemeenten?

Antwoord 265:

De aanvraag voor de subsidieregeling preventiecoalities dient te bevatten: een intentieverklaring tot samenwerking tussen betreffende verzekeraar/gemeente(n), een overzicht van voorgestelde activiteiten/doelen in het kader van procescoördinatie voor het opstarten/uitvoeren van dit project, en een begroting van geraamde kosten waarin ook de eigen inleg van verzekeraar en gemeente(n) wordt meegenomen. Globaal dient beschreven te worden op welke risicogroep het project betrekking heeft. Subsidieverstrekking vindt per project maximaal drie jaar plaats, en medewerking aan evaluatie van de preventiecoalities is verplicht.

Vraag 266

Welke financiële middelen gaat VWS inzetten voor het voorkomen van depressies?

Antwoord 266:

Samen met het veld wordt gewerkt aan een meerjarenprogramma Depressie voorkómen. Voor de uitvoering van dit meerjarenprogramma is in 2017 en 2018 € 0,75 miljoen per jaar beschikbaar. De publiekscampagne Depressie levert hier ook een belangrijke bijdrage aan. Ik heb voor de campagne in 2016–2017 € 1,0 miljoen beschikbaar gesteld. Daarnaast financier ik nog enkele aanpalende activiteiten die de aanpak verder ondersteunen.

Vraag 267

Is er ook subsidie beschikbaar om preventiecoalities op te zetten rondom gezonde voeding, zoals voorlichting over de gevolgen van suiker?

Antwoord 267:

Zie het antwoord op vraag 269.

Vraag 268

Wanneer wordt de subsidieregeling preventiecoalities toegekend? Aan welke voorwaarden en doelstellingen moeten zorgverzekeraars en gemeenten voldoen? Welke risicogroepen onderscheidt de Minister?

Antwoord 268:

Zie voor de voorwaarden waaraan zorgverzekeraars en gemeenten moeten voldoen bij het aanvragen van een subsidieregeling in het kader van de preventiecoalities het antwoord op vraag 265. Aanvragen kunnen worden ingediend in het voorjaar van 2017. Ik onderscheid zelf geen risicogroepen. Het is vooral aan de gemeenten om aan te geven op welke risicogroepen zij zich willen focussen en dan samen met de zorgverzekeraar de geschikte interventies vorm te geven.

Vraag 269

Is er ook subsidie beschikbaar om preventiecoalities op te zetten rondom gezonde voeding, zoals voorlichting over de gevolgen van suiker?

Antwoord 269:

De subsidie is bedoeld voor de procescoördinatie van een integraal preventieaanbod voor groepen met een verhoogd gezondheidsrisico. De keuze voor risicogroepen ligt bij gemeenten en verzekeraars. Indien relevant, kan ook gezonde voeding onderdeel zijn van dit preventieaanbod.

Vraag 270

Waarom is het noodzakelijk de gezondheid van statushouders te bevorderen en waarom was dit in voorgaande jaren niet noodzakelijk?

Antwoord 270:

Het is altijd noodzakelijk om de gezondheid van statushouders – en alle Nederlanders – te bevorderen. De recente verhoogde instroom, met vluchtelingen uit landen waar voorheen veel minder mensen vandaan kwamen, was aanleiding om alle kennis en ervaring tot nu toe op een rij te zetten en te bezien wat nodig is.

Vraag 271

Hoeveel geld gaat er naar het OTAV (Ondersteuningsteam asielzoekers en vergunninghouders) en is dit structureel?

Antwoord 271:

Het gaat hier om een tijdelijke impuls met een looptijd van 1 november 2016 tot 1 mei 2018. De volgende bedragen zijn beschikbaar voor OTAV: € 325.000 in 2016, € 1.815.000 in 2017 en € 1.320.000 in 2018.

Vraag 272

Wat dragen asielzoekers zelf bij aan hun zorgkosten, betalen ze zorgpremie, eigen risico en eigen bijdragen?

Antwoord 272:

Deze vraag kunt u stellen aan de Minister van Veiligheid & Justitie. Op die begroting staan de zorgkosten voor asielzoekers.

Vraag 273

Wat dragen statushouders zelf bij aan hun zorgkosten, betalen ze zorgpremie, eigen risico en eigen bijdragen?

Antwoord 273:

Statushouders zijn verzekeringsplichtig. Vanaf het moment dat zij statushouder worden zijn ze verzekeringsplichtig, en moeten ze zich verzekeren. Vanaf het moment dat zij verzekerd zijn, betalen zij zorgpremie, eigen risico en eigen bijdragen, net als ieder ander verzekerde in Nederland.

Vraag 274

Hoe vaak is TBC geconstateerd bij asielzoekers?

Antwoord 274:

In 2016 zijn er, tot en met week 36, 73 gevallen van TBC geconstateerd bij asielzoekers.

Vraag 275

Hoe vaak is schurft of een andere besmettelijke ziekte geconstateerd bij asielzoekers?

Antwoord 275:

Infectieziekten bij personen, wonend in asielzoekerscentra en andere collectieve opvanglocaties van het COA, worden gesurveilleerd door het volgen van meldingsplichtige ziekten. Artikel 26 meldingen (clusters van niet-meldingsplichtige ziekten, zoals schurft) worden wel aan de GGD gemeld, maar niet aan het RIVM. Ik kan daarover dus niet rapporteren.

Vraag 276

Hoeveel asielzoekers hebben wegens een ziekte in quarantaine gezeten?

Antwoord 276:

Er hebben geen asielzoekers wegens een ziekte in quarantaine gezeten. Daar was geen aanleiding toe.

Vraag 277

Waaruit blijkt in de VWS-begroting 2017 dat het nieuwe speerpunt binnen het beleid voor tabaksontmoediging «niet roken vóór, tijdens en na de zwangerschap» is? Hoe gaat de regering het speerpunt «niet roken vóór, tijdens en na de zwangerschap» bereiken, en welke budgettaire middelen worden ervoor uitgetrokken?

Antwoord 277:

Nog steeds roken veel (aanstaande) ouders voor, tijdens en na de zwangerschap met ernstige gevolgen voor de gezondheid van het kind. In mijn brief van 29 juni 2016 (Kamerstuk 32 279, nr. 89) heb ik beschreven wat ik ga doen om dit aantal omlaag te brengen. Zo start ik dit najaar een publiekscampagne rookvrij opgroeien die beoogt de sociale steun voor (aanstaande) ouders die stoppen met roken te vergroten; voor deze campagne heb ik € 1 miljoen vrijgemaakt. Daarnaast ondersteun ik de Taskforce Rookvrije Start waarin negen beroepsverenigingen en partners als ZonMw, Trimbos en het College Perinatale Zorg hun krachten hebben gebundeld om (aanstaande) ouders vaker te motiveren en beter te begeleiden bij het stoppen met roken. Daarnaast ontvangt het Trimbos-instituut subsidie om professionals te voorzien van adequate voorlichtingsmaterialen en hulpmiddelen. Ook ondersteun ik het programma Promise van het Longfonds, Trimbos- instituut en Pharos om de bestaande, effectieve stoppen met roken interventie voor verloskundigen (V-MIS) sensitiever te maken voor lage ses-groepen. Eind 2016 en in 2018 wordt het aantal zwangere vrouwen (en hun partner) dat rookt opnieuw geïnventariseerd. Voor voornoemde ondersteuning en monitoring heb ik in 2016 en 2017 in totaal ruim € 0,6 miljoen vrijgemaakt.

Vraag 278

Welke output moet de Taskforce Rookvrij Opgroeien opleveren en wat is het bijbehorende tijdpad?

Antwoord 278:

De Taskforce Rookvrije Start heeft op 29 juni jl. een plan van aanpak gepresenteerd voor de komende twee jaar. Met dit plan beoogt de Taskforce het aantal zwangeren en hun partners dat rookt tijdens de zwangerschap terug te dringen met respectievelijk 50% en 25% en de terugval van het aantal vrouwen dat na de zwangerschap weer gaat roken, te verminderen met 50%. Ook wil de Taskforce bereiken dat in alle verloskundige samenwerkingsverbanden en JGZ-instellingen een zorgpad stoppen met roken is geïmplementeerd en dat de betrokken beroepsverenigingen een standpunt en beleid hebben geformuleerd om ervoor te zorgen dat elk kind rookvrij kan opgroeien. Eind 2016 zullen alle beroepsverenigingen hiertoe een concreet deelplan hebben uitgewerkt.

Vraag 279

Op welke termijn worden de concrete behoeften van gemeenten en beschikbare kennis en instrumenten landelijk bijeengebracht in een kennisdelingsprogramma, gecoördineerd door Pharos, in kaart gebracht?

Antwoord 279:

Het kennisdelingsprogramma start nog in 2016. Doel van dit programma is om gedurende de looptijd (tot 1 mei 2018) gemeenten te voorzien van beschikbare kennis en instrumenten. Door interactie tussen gemeenten en Pharos via de regiocoördinatoren worden behoeften van gemeenten en beschikbare instrumenten op elkaar afgestemd.

Vraag 280

Welke concrete activiteiten die de gezondheid van statushouders bevordert worden er genomen?

Antwoord 280:

Gemeenten zijn aan zet om concrete activiteiten in te zetten die bijdragen aan een integrale en lokale aanpak van gezondheidsbevordering van nieuwe statushouders. Deze activiteiten zijn mede afhankelijk van de gezondheidsrisico’s van deze groep inwoners en worden in algemene zin beschreven in de door Pharos opgestelde kennissyntheses. Concrete activiteiten die kunnen worden ingezet zijn onder andere: dat kinderen van statushouders zo snel mogelijk een eerste contactmoment hebben met de jeugdgezondheidszorg, preventieve maatregelen gericht op leefstijl, instrumenten en handreikingen om gezondheidsrisico’s snel in beeld te krijgen en voorlichting over het Nederlandse zorgsysteem.

Vraag 281

Kan de Minister uitleggen wat de grondslag is van de bezuiniging van bijna 3 miljoen euro in 2007 en 4 miljoen euro in de jaren daarna op de wettelijke taken en beleidsondersteuning door het RIVM?

Antwoord 281:

De afname van het budget is het gevolg van het technisch administratieve karakter van dit instrument. De opdrachtverlening aan het RIVM op het terrein van de wettelijke taken en beleidsondersteuning voor geheel VWS loopt via dit instrument. Budgetten voor additionele opdrachten worden vanuit andere artikelen voor de duur van de projectperiode overgeheveld. Doordat het over het algemeen kortlopende opdrachten betreft neemt het budget voor 2017 en de daaropvolgende jaren af.

Vraag 282

Waaruit bestaat de bezuiniging van 1,5 miljoen euro op de bevordering van kwaliteit en toegankelijkheid in de zorg in 2018?

Antwoord 282:

De afname van het budget voor de bevordering kwaliteit en toegankelijkheid van zorg in 2018 wordt veroorzaakt doordat het programma «Gezond in...» (Kamerstuk 32 620, nr. 132) tot en met 2017 loopt. In 2017 wordt besloten of dit programma wordt voortgezet.

Vraag 283

Kan de toename van 104.232 in 2017 naar 121.156 in 2018 in de budgettaire gevolgen worden gespecificeerd?

Antwoord 283:

De toename wordt vooral veroorzaakt doordat de middelen voor het programma «Gezond in...» (Kamerstuk 32 620, nr. 132) tot en met 2017 via een decentralisatie uitkering aan de gemeenten beschikbaar worden gesteld. In 2017 wordt besloten of dit programma (€ 15,2 miljoen) wordt voortgezet. Verder zit er een oploop van € 1,6 miljoen in het beschikbare budget voor het faciliteren van Preventiecoalities.

Vraag 284

Waarom wordt het budget voor de bevordering kwaliteit en toegankelijkheid van zorg in 2018 gehalveerd?

Antwoord 284:

Zie voor het antwoord vraag 282.

Vraag 285

Wat is de bedoeling van de 15,208 miljoen euro per 2018 voor lokaal verbinden?

Antwoord 285:

Deze middelen zijn bestemd voor het huidige programma «Gezond in...» dat is gekoppeld aan de decentralisatie-uitkering GIDS (gezond in de stad). In 2017 besluiten we hoe we daarmee verder gaan en hoe de gelden vanaf 2018 worden ingezet.

Vraag 286

Waarom dalen in de meerjarenraming de subsidies voor preventie van schadelijk middelengebruik (alcohol, drugs en tabak) in 2019 met 0,3 miljoen euro?

Antwoord 286:

De daling in het budget in 2019 is voorzien als gevolg van het feit dat de «Monitor Ambulantisering» voor het laatst in 2018 zal verschijnen.

Vraag 287

Kan in de tabel over de jaren 2015–2021 worden getoond waaraan de subsidies voor preventie van schadelijk middelengebruik (alcohol, drugs en tabak) precies worden besteed?

Antwoord 287:

Het budget voor preventie van schadelijk middelengebruik wordt momenteel voor het grootste deel (85%) besteed aan subsidie aan het Trimbos-instituut. Het Trimbos-instituut betaalt uit zijn

subsidiegelden onder meer activiteiten op het gebied van:

• – het schoolprogramma De gezonde school en genotmiddelen (alcohol, drugs en tabak) (ca. € 550.000);

• – het programma Veilige en Gezonde Horeca en Evenementen (ca. € 500.000);

• – tabaksontmoediging (Nationaal Expertisecentrum Tabak, programma Rookvrij Opgroeien, coördinatiepunt Stoppen met Roken) (ca. € 940.000);

• – het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS) (ca. € 1.000.000);

• – de informatielijnen op het gebied van alcohol, drugs en tabak (ca. € 790.000);

• – implementatie op lokaal niveau van de NIX18 campagne (ca. € 300.000).

Vraag 288

Welke mogelijkheden ziet u voor nieuwe toetreders die aanspraak willen maken op de subsidie onder beleidsartikel 1, bij het onderdeel bevordering van seksuele gezondheid? Op welke manier kunnen zij een subsidie hiervoor aanvragen en aan welke voorwaarden dient er dan te worden voldaan? Bent u bereid een deel van het niet-juridisch verplichte deel van beleidsartikel (5%) daarvoor in te zetten ter bevordering van de seksuele gezondheid?

Antwoord 288:

Indien nieuwe toetreders van mening zijn dat hun activiteiten passen binnen het beleid van VWS kunnen zij hiervoor subsidie aanvragen. De voorwaarden en aanvraagprocedure staan opgenomen in de Kaderregeling subsidies OCW, SZW en VWS (https://www.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2016–7388.html).

Vraag 289

Onder artikel 1 staat dat voor subsidies ter bevordering van seksuele gezondheid een bedrag is ingeboekt van 2,8 miljoen euro. Op pagina 40 staat echter dat het RIVM subsidies verstrekt op basis van de Kaderregeling VWS-subsidies op het terrein van de seksuele gezondheid (12 miljoen euro). Hoe verhouden deze bedragen zich tot elkaar?

Antwoord 289:

Voor de bevordering van de seksuele gezondheid wordt via het RIVM € 12 miljoen aan subsidies verstrekt en via FIOM € 2,8 miljoen (zie pagina 43 van de begroting).

Vraag 290

Wat houdt onder opdrachten de heroïnebehandeling op medisch voorschrift (3,1 miljoen euro) in?

Antwoord 290:

Dit betreft de opdracht voor de productie en distributie van diacetylmorfine ten behoeve van heroïnebehandeling. Heroïnebehandeling is een farmacotherapeutische behandeling ten behoeve van ernstig en langdurig opiaatverslaafden, die geen of onvoldoende baat hebben gehad bij andere behandelingen.

Vraag 291

Hoe wordt de 1,06 miljoen euro voor communicatie over verhoging van de leeftijdsgrenzen voor alcohol en tabak ingezet, en hoe wordt in de communicatie over tabakspreventie samengewerkt of afgestemd met maatschappelijke partners?

Antwoord 291:

Het genoemde budget wordt ingezet voor de ontwikkeling en uitvoering van de campagne NIX 18. Deze meerjarige campagne die eind 2013 van start is gegaan, beoogt ouders, jongeren en het brede publiek bewust te maken van de sociale norm dat je onder de 18 niet rookt en niet drinkt. Er is gekozen voor een massamediale inzet om een maximaal bereik van de campagne te realiseren.

In 2017 wordt deze aanpak gecontinueerd en het thema schadelijkheid meegenomen in de uitwerking van de campagne.

Vraag 292

Welke besluit heeft de Minister inmiddels genomen over de voortzetting van het Nationaal Programma Preventie?

Antwoord 292:

Mijn voornemen is Uw Kamer hierover nog voor de begrotingsbehandeling schriftelijk te informeren.

Vraag 293

Kan de Minister een overzicht geven van het aantal preventiecoalities?

Antwoord 293:

Nee. De subsidieregeling voor preventiecoalities start pas in het voorjaar van 2017.

Vraag 294

Wat hebben de zorgverzekeraars in preventie geïnvesteerd in het afgelopen jaar ten opzichte van 2014 en 2015 en wat is het voornemen voor komend jaar? Welk percentage geld gaat naar preventie ten opzichte van besteding aan ziekte en zorg?

Antwoord 294:

Zoals ik u ook in antwoord op begrotingsvraag 8 van vorig jaar heb laten weten, omvat het basispakket van de Zorgverzekeringswet alle activiteiten van zorgaanbieders die zijn gericht op geïndiceerde en zorggerelateerde preventie in het kader van de behandeling van medische klachten/aandoeningen. Denk bijvoorbeeld aan leefstijladviezen die iemand met (een verhoogde kans op) depressie of diabetes krijgt van zijn huisarts of specialist over leefritme, beweging, voeding, alcoholgebruik. Of aan cholesterol- of bloeddrukverlagers voor mensen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten; controles en screeningen van zwangere vrouwen; leefstijladviezen van verloskundigen aan aanstaande moeders; preventieve tandartscontroles voor jongeren; preventieve adviezen en voorlichting van de kraamhulp aan jonge ouders; stoppen met roken; dieetadvisering en maagzuurremmers. Ik heb geen totaalbeeld van de investering in preventie via het basispakket. Dit laat zich niet gemakkelijk onderscheiden van de rest van de behandeling.

Naast de investeringen vanuit het pakket kunnen zorgverzekeraars ook uit eigen middelen preventie stimuleren. Ik heb echter geen zicht op de inzet van eigen financiële middelen.

Vraag 295

Welke drie thematische toekomstverkenningen zullen in 2017 worden gepresenteerd?

Antwoord 295:

In het kader van de VTV2018 zullen de volgende drie thematische toekomstverkenningen in 2017 door het RIVM worden gepresenteerd:

• – Zorgvragers van de toekomst

• – Volksgezondheid van de toekomst

• – Technologie van de toekomst

Vraag 296

Hoe vaak is de tijgermug aangetroffen in 2015 en 2016, en worden de vindplaatsen van de tijgermug openbaar gemaakt en gecommuniceerd met de omwonenden en andere betrokkenen? Zijn er mensen ziek geworden van de tijgermug? Zo ja, hoeveel?

Antwoord 296:

In 2015 zijn bij de handel in Lucky Bamboo-planten twaalf keer tijgermuggen aangetroffen. In dezelfde periode zijn bij inspecties op bedrijven die handelen in gebruikte banden acht keer tijgermuggen gevonden.

Vraag 297

Hebben mensen geen vertrouwen meer in de griepvaccinatie nu het aantal deelnemers is gedaald naar 52%? Wat betekent deze daling voor het beleid ten aanzien van griepvaccinatie?

Antwoord 297:

Zie het antwoord op vraag 186.

Vraag 298

Wat gaat de Minister doen aan de enorme daling van het aantal mensen dat meedoet aan het Nationaal programma grieppreventie van 73,5 in 2007 naar 52,8 in 2014? Welke gezondheidseffect heeft dit dalende percentage?

Antwoord 298:

Zie het antwoord op vraag 186.

Vraag 299

Waarom wordt in 2017 aan de landelijke bevolkingsonderzoeken borstkanker, baarmoederhalskanker en darmkanker circa 3 miljoen euro meer uitgegeven dan in 2016? Aan welk bevolkingsonderzoek wordt het meest en aan welke het minst uitgegeven?

Antwoord 299:

In 2017 verwachten we per saldo circa € 1,0 miljoen meer uit te geven voor de landelijke bevolkingsonderzoeken. Voor baarmoederhalskanker zijn de kosten omlaag gegaan als gevolg van de vernieuwing van het onderzoek. De kosten voor darmkanker en borstkanker zijn toegenomen als gevolg van de toename van het aantal onderzoeken. Het resterende verschil van € 2,0 miljoen ten opzichte van 2016 zit in de reservering voor technologische en demografische ontwikkelingen van deze bevolkingsonderzoeken. Op basis van de macrokadercijfers van het RIVM is voor 2017 een bedrag van € 65,6 miljoen begroot voor borstkanker, € 30,8 miljoen voor baarmoederhalskanker en € 17,9 miljoen voor darmkanker.

Vraag 300

Wat zullen de (financiële) gevolgen van de voorgenomen privatisering van de projectdirectie Alt met ingang van 2017 zijn?

Antwoord 300:

Over de voorgenomen privatisering van Projectdirectie ALT wordt u eind 2016 per brief geïnformeerd.

Vraag 301

Hoeveel van de subsidie van 12,3 miljoen euro voor gezonde voedingskeuze en gezond gewicht is er beschikbaar voor voorlichting over de risico's van suiker op de gezondheid? Kan de subsidie van 12,3 miljoen euro voor gezonde voedingskeuze en gezond gewicht worden gespecificeerd?

Antwoord 301:

De middelen voor gezonde leefstijl en gezond gewicht worden in 2017 ingezet via een aantal programma’s. Het Voedingscentrum ontvangt € 3,8 miljoen voor onder andere voorlichting over gezond eten. Stichting Jongeren Op Gezond Gewicht krijgt ongeveer € 4 miljoen subsidie voor de lokale inzet op een gezond gewicht bij de jeugd. Aandacht voor suiker, maar ook bijvoorbeeld het stimuleren van water drinken en groenten eten is bij zowel Voedingscentrum als JOGG integraal onderdeel van de inzet. Voorts is er € 2 miljoen beschikbaar voor Gezonde School (exclusief de inzet vanuit OCW, SZW en EZ hier op) en € 0,6 miljoen voor Gezonde Kinderopvang.

Vraag 302

Hoeveel kinderen in Nederland hebben overgewicht en obesitas, en wat zijn de meest recente cijfers?

Antwoord 302:

Van de kinderen van 4 tot 20 tot jaar had in 2015 12,1% overgewicht. Van dit percentage had 2,8% van de kinderen ernstig overgewicht (obesitas). Deze informatie is te vinden op de website van het CBS http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?DM=SLNL&PA=81565ned&D1=0–4&D2=a&D3=0–1,5&D4=0&D5=0,10,20,30,33–34&VW=T

Vraag 303

Zijn er verschillen in regio's waar het overgewicht van kinderen hoog is?

Antwoord 303:

Het percentage kinderen met overgewicht was in 2015 in Nederland het hoogst in landsdeel Noord (16,4%) en het laagst in landsdeel Oost (12,9%). Het percentage kinderen met ernstig overgewicht (obesitas) was het hoogste in landsdeel West met 4,0% en het laagst in landsdeel Zuid met 2,2%. Deze informatie is te vinden op de website van het CBS.

http://jeugdstatline.cbs.nl/Jeugdmonitor/publication/?DM=SLNL&PA=71851NED&D1=0,2,4&D2=9–12&D3=l&VW=T

Vraag 304

Hoeveel volwassenen hebben overgewicht en obesitas, en wat zijn de meest recente cijfers?

Antwoord 304:

Van de volwassenen van 20 jaar en ouder had in 2015 50,3% overgewicht. Van dit percentage had 13,7% van de volwassenen ernstig overgewicht (obesitas). Deze informatie is te vinden op de website van het CBS. http://statline.cbs.nl/Statweb/publication/?DM=SLNL&PA=81565ned&D1=0–4&D2=a&D3=0–1,5&D4=0&D5=0,10,20,30,33–34&VW=T

Vraag 305

Wat is de stand van zaken met het toegezegde onderzoek naar «The Daily Mile», het concept waarbij basisschoolleerlingen tijdens schooltijd een aantal minuten gaan hardlopen? Wanneer kan dat onderzoek worden verwacht, en welke vervolgstappen kunnen (vanuit het ministerie) verwacht worden?

Antwoord 305:

In Nederland zijn verschillende scholen gestart met de Daily Mile. De stichting Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) heeft de uitvoering van The Daily Mile met de partners uit het netwerk op zich genomen. Het staat scholen vrij om deel te nemen aan dit initiatief en het wordt dus niet door het ministerie onderzocht.

Vraag 306

Hoeveel kinderen zijn er structureel gaan sporten naar aanleiding van de sportimpuls?

Antwoord 306:

Het is niet mogelijk aan te geven hoeveel kinderen structureel zijn gaan sporten en bewegen naar aanleiding van enkel de sportimpuls. Dit is ook niet het directe doel van de sportimpuls. Mensen ervaarden nog teveel drempels om dichtbij huis te kunnen sporten en bewegen. Het doel van de sportimpuls is om lokaal vraaggericht sport- en beweegaanbod op te zetten.

Vraag 307

Hoeveel kinderen, volwassenen en ouderen voldoen niet aan de Nederlandse norm gezond bewegen? Kunt u hierover uw duiding geven?

Antwoord 307:

In 2015 voldeed in de leeftijdscategorie 4 tot 12 jaar 77% niet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB-norm), in de categorie 12 tot en met 17 jaar voldeed 74% niet aan de norm, in de categorie 18 tot en met 54 jaar voldeed 50,5% niet aan de norm en in de categorie 55 jaar en ouder voldeed 28,7% niet aan de norm. Verschillen in percentages tussen leeftijdsgroepen kunnen (grotendeels) verklaard worden doordat de eisen voor volwassenen minder streng zijn dan voor jeugd. Voor 55-plussers gelden ook minder strenge voorwaarden dan voor volwassenen tot 55 jaar. In het afgelopen decennium is er een lichte stijging in het percentage van de bevolking dat voldoet aan de NNGB-norm. Momenteel werkt de Gezondheidsraad aan een actualisatie van de beweegnorm.

Vraag 308

In hoeverre wordt er in de voorlichting over gezonde voeding aandacht besteed aan de risico's van teveel suiker?

Antwoord 308:

De voorlichting over voeding wordt gebaseerd op de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad. In deze richtlijnen staat welke voedingsmiddelen en -patronen leiden tot gezondheidswinst. Een van de adviezen is zo min mogelijk suikerhoudende dranken te drinken. Zie ook het antwoord op vraag 301.

Vraag 309

Kunt u aangeven hoe het streven dat alle schoolkantines beschikken over een gezond aanbod volgens de richtlijnen van het voedingscentrum terug te zien is in uw budget?

Antwoord 309:

Sinds 2013 stel ik jaarlijks € 1,3 miljoen beschikbaar voor het Programma De Gezonde Schoolkantine van het Voedingscentrum om scholen te motiveren en te ondersteunen bij het realiseren van een gezonde schoolkantine. Binnen het programma De Gezonde Schoolkantine van het Voedingscentrum bezoeken brigadiers van de Gezonde Schoolkantine Brigade schoollocaties de schoollocaties, stellen vervolgens een rapport op en maken voor iedere bezochte locatie een advies op maat voor een gezond voedingsaanbod op school. Het is vervolgens aan de scholen zelf om ermee aan de slag te gaan. Ze kunnen daarbij wel ondersteuning krijgen van de brigadiers. Intussen zijn alle schoollocaties (meerdere malen) benaderd en in kaart gebracht.

Vraag 310

Kan de Minister aangeven hoe de gemeenten worden geactiveerd om lokale gezondheidsachterstanden structureel aan te pakken, en hoe dit terug te zien is in haar budget?

Antwoord 310:

In de landelijke nota gezondheidsbeleid 2016–2019 (Kamerstuk 32 793, nr. 204) is het thema sociaaleconomische gezondheidsverschillen een belangrijk aandachtspunt. We vragen gemeenten om in hun lokale gezondheidsnota’s de integrale aanpak van gezondheidsachterstanden mee te nemen. De nota’s en de financiële middelen die de gemeenten daarvoor inzetten worden in de Gemeenteraad vastgesteld.

Vraag 311

Wat is de verdeling van de subsidies voor gezonde voedingskeuze over de verschillende programma's?

Antwoord 311:

Zie het antwoord op vraag 301.

Vraag 312

Waarom wordt er bij de subsidie aan FIOM een bedrag genoemd van 0,5 miljoen euro, terwijl het amendement-Voortman ging over een bedrag van 1 miljoen euro (Kamerstuk 33 750 XVI, nr. 71)? Wordt er nog 0,5 miljoen euro voor FIOM in lijn met het amendement Voortman van in totaal 1 miljoen euro gebudgetteerd? Wordt het resterende bedrag ook ingezet voor de begeleiding van onbedoeld zwangere vrouwen? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 312:

Voor FIOM is in 2018 een subsidie gereserveerd van € 2,1 miljoen waaronder de kennisbank voor onbedoeld zwangeren. Daar bovenop ontvangt FIOM in 2018 een impuls van € 250.000. Tenslotte wordt met de samenwerkende partijen «Rutgers, SoaAidsNL en FIOM» gekeken of en zo ja wat nog nodig is voor de borging van de gezamenlijk ontwikkelde producten.

Vraag 313

Is er een budget gereserveerd voor keuzehulp en voorlichting aan onbedoeld zwangeren en tienermoeders binnen de reguliere zorg en ondersteuning? Zo ja, kunt u inzicht geven in de hoogte van dit budget, waarop dit budget is gebaseerd en waaraan het budget precies besteed gaat worden?

Antwoord 313:

Waar zorg en ondersteuning betrekking heeft op inzet vanuit gemeenten via de Wmo wordt dit niet als apart budget bijgehouden. Wel geldt voor gemeenten de verplichting in benodigde zorg en ondersteuning krachtens de Wmo 2015 te voorzien.

Daarnaast hebben de abortusklinieken een verantwoordelijkheid om goede voorlichting te geven aan vrouwen die zich bij hen melden met een ongewenste zwangerschap. Abortusklinieken worden voor de zorg die ze bieden vanuit de subsidieregeling abortusklinieken gefinancierd door middel van een tarief per activiteit. Zo zijn er aparte tarieven voor bijvoorbeeld een eerste trimester behandeling en voor een tweede trimesterbehandeling. Ook als er sprake is van een consult waarop geen zwangerschapsafbreking volgt, krijgen de abortusklinieken een apart tarief, zodat voor de kliniek geen financiële prikkel bestaat om al of niet over te gaan tot een behandeling.

Binnen deze tarieven zijn de kosten voor counseling inbegrepen. Er is echter geen vast bedrag geoormerkt voor counseling en daarmee ook geen vast budget.

Vraag 314

Waarom is er voor gekozen deze extra impuls aan onbedoeld zwangeren en tienermoeders te laten vervallen in 2019 en de ondersteuning, keuzehulp en voorlichting van onbedoeld zwangeren en tienermoeders onder te brengen in de reguliere zorg en ondersteuning alhoewel het amendement dat deze subsidie heeft gerealiseerd niet spreekt over termijnen?

Antwoord 314:

Zie het antwoord op vraag 312.

Vraag 315

Op welke manier wordt in de toekomst keuzehulp en voorlichting van onbedoeld zwangeren en tienermoeders verankerd in de reguliere zorg en ondersteuning? Hoe is het veld hierbij betrokken?

Antwoord 315:

De keuzehulpverlening is reeds verankerd in de zorg als maatwerk bij gemeenten en als onderdeel van de zorg van huisartsen en abortusklinieken. In de toekomst wordt dat voortgezet. Ondersteuning en kennisverspreiding worden geboden door de kennisinstituten. Het staat allen vrij om – waar nodig of wenselijk – derden in te zetten voor de zorg. Er heeft geen wijziging plaatsgevonden van beleid, daarom zijn partijen niet specifiek geconsulteerd over voortzetting van ongewijzigd beleid.

Vraag 316

Hoeveel middelen zijn in 2018 nog gereserveerd als subsidie voor FIOM voor de landelijke impuls aan onbedoeld zwangeren en tienermoeders?

Antwoord 316:

Zie het antwoord op vraag 312

Vraag 317

Neemt de Minister maatregelen naar aanleiding van het sinds 2012 stijgende percentage rokers van 18 jaar en ouder, zoals te lezen in de kengetallen gezondheidsbevordering?

Antwoord 317:

Ongeveer een kwart van de Nederlanders van 18 jaar en ouder rookt; dit cijfer is onder volwassenen de afgelopen 4 jaar nauwelijks veranderd. Ik beoog het aantal rokers omlaag te brengen en heb daarom sinds 2013 een stevig pakket aan maatregelen genomen. Daarmee beoog ik met name te voorkomen dat jongeren beginnen met roken dan wel blootstaan aan de schadelijke gevolgen van meeroken. Zie voor de betreffende maatregelen en initiatieven de kamerbrieven d.d. 23 april 2015 (Kamerstuk 32 011, nr. 34), 23 december 2015 (Kamerstuk 32 011, nr. 48) en d.d. 29 juni 2016 (Kamerstuk 32 279, nr. 89). Tegelijkertijd stimuleer ik rokers die willen stoppen met roken door de vergoeding voor stoppen met roken in het pakket, met Stoptober en met www.ikstopnu.nl. Onder jongeren is overigens sprake van een dalende trend. Had in 2003 nog 44% van de jongeren tussen de 12 en 16 jaar ooit gerookt, in 2015 is dat gedaald tot 23%.

Ik verwacht dat deze trend doorzet en ook leidt tot een kleinere populatie rokers onder volwassenen.

Vraag 318

Kunt u aangeven hoe het bevorderen van innovatie in de curatieve zorg terugkomt in uw begroting?

Antwoord 318:

Zoals ik ook in antwoord op vraag 240 heb aangegeven vind ik dat er binnen de reguliere bekostiging ruimte moet zijn om vernieuwende zorg te leveren. Naast de integrale tarieven in de ziekenhuiszorg kennen de huisartsenzorg en de wijkverpleging specifieke prestaties, zodat deze zorg vergoed kan worden, als hierover een afspraak is gemaakt met de zorgverzekeraar. Concrete programma´s die ik ondersteun vanuit de begroting zijn: Registratie aan de Bron (€ 5 miljoen via Citrienfonds voor de periode 2014–2018), het Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional (€ 35 miljoen in 2017) en de ontwikkeling van persoonlijke gezondheidsomgevingen (MedMij, € 1 miljoen in 2017). Ook de activiteiten van Nictiz, die mede mogelijk gemaakt worden door een instellingssubsidie (€ 4,5 miljoen in 2017) leveren een belangrijke bijdrage voor betere zorg door betere digitale informatie.

Vraag 319

Hoe is de rol van de Minister in het stimuleren van initiatieven om de toegankelijkheid en betaalbaarheid van de curatieve zorg te garanderen, of te verbeteren, terug te vinden in haar budget?

Antwoord 319:

De ZvW garandeert betaalbaarheid en toegankelijkheid doordat zorgverzekeraars een acceptatieplicht hebben voor de basisverzekering voor iedereen tegen dezelfde premie in combinatie met een zorgplicht voor al zijn verzekerden. Toegankelijkheid en betaalbaarheid worden verder versterkt door diverse maatregelen, de belangrijkste op de begroting zijn:

• • Zorgtoeslag en tegemoetkoming specifieke kosten van begrotingsartikel 8

• • Op artikel 2 «Curatieve zorg» het artikelonderdeel 2.2 «Toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg staan verschillende instrumenten die het de toegankelijkheid en betaalbaarheid ondersteunen. Ik doel bijvoorbeeld op de Rijksbijdrage Zorgverzekeringsfonds voor financiering van verzekerden 18-, de middelen voor zorgkosten aan illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen en de subsidies voor bijvoorbeeld de sluitende aanpak personen met verward gedrag, eerstelijns gezondheidscentra in VINEX-gebieden en vertrouwenspersoon in de GGZ.

• • Op artikelonderdeel 2.3 «Bevorderen werking van het stelsel» staan ook instrumenten die betrekking hebben op de toegankelijkheid en betaalbaarheid, zoals de subsidie aan de Stichting klachten en geschillen zorgverzekeringen, de uitvoeringskosten van het Zorginstituut Nederland voor de wanbetalers- en onverzekerdenregeling en onderzoeksgelden voor de risico-verevening.

Vraag 320

Kan de Minister uitleggen hoe het bevorderen dat verzekerden beschikken over de juiste en begrijpelijke informatie om een keuze te maken voor een zorgverzekering terug te vinden is in haar budget?

Antwoord 320:

Er is veel inzet op dit dossier qua personeel, beleidsontwikkeling en campagnes. Dit gebeurt in samenwerking met andere partijen zoals de NZa, NPCF, zorgverzekeraars en vergelijkingssites. Verder wordt de website rijksoverheid.nl richting het overstapseizoen verder verbeterd en verduidelijkt om het overstappen te vergemakkelijken. Ook wordt de Zorgverzekeringslijn door VWS gesubsidieerd.

Vraag 321

Hoeveel compensatie is er verstrekt aan zorgaanbieders als gevolg van het verstrekken van zorg aan onverzekerden?

Antwoord 321:

Door de rijksoverheid wordt aan zorgaanbieders geen compensatie verstrekt als gevolg van het verlenen van zorg aan onverzekerden. Immers, het debiteurenrisico van niet betaalde kosten voor het verlenen van zorg door zorgaanbieders aan onverzekerde personen die de rekening niet zelf kunnen betalen behoort tot het bedrijfsrisico van de zorgaanbieder.

Vraag 322

Waaruit bestaan de initiatieven om fraude in de zorg zoveel mogelijk te voorkomen en aan te pakken? Op welke wijze worden deze initiatieven gestimuleerd en geregisseerd?

Antwoord 322:

In het Programma Rechtmatige Zorg wordt door middel van een ketenbrede aanpak gericht op preventie, controle, toezicht en handhaving ingezet op het voorkomen en aanpakken van fouten en fraude in de zorg. Onderdeel van dit programma zijn initiatieven die hier een bijdrage aan leveren. Het gaat hierbij onder andere om de inrichting en doorontwikkeling van het centraal meldpunt zorgfraude bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), de verdere ondersteuning van gemeenten bij fraudepreventie en handhaving in het gemeentelijk domein en de vorming en inzet van een pool van onafhankelijk deskundige artsen ten behoeve van mogelijke inzet bij strafrechtelijke onderzoeken.

Vraag 323

Hoeveel instellingen zijn er de afgelopen 3 jaar nader onderzocht vanwege mogelijke fraude?

Antwoord 323:

Signalen van fraude in de zorgsector kunnen worden onderzocht door in- en extern toezicht van instellingen zelf, door zorgverzekeraars, door toezichthouders en door opsporingsinstanties.

Vraag 324

Hoeveel strafrechtelijke onderzoeken naar mogelijke zorgfraude zijn er geweest in de afgelopen 3 jaar?

Antwoord 324:

In de periode van 2013 tot en met 2015 zijn er vanuit het Centraal Selectieoverleg Zorg (CSO Zorg) in totaal 29 nieuwe zaken geaccepteerd voor strafrechtelijk onderzoek. Het is niet bekend welk aantal zorgfraudezaken in deze periode in totaal bij de politie en arrondissementsparketten in behandeling zijn genomen.

Vraag 325

Hoeveel boetes zijn er opgelegd vanwege zorgfraude in 2015?

Antwoord 325:

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft in 2015 twee bestuurlijke boetes opgelegd.

Vraag 326

Wanneer kan de Kamer de «roadmap» geneesmiddelenvisie van de Minister verwachten? Welke maatregelen uit de geneesmiddelenvisie worden in de «roadmap» uitgewerkt?

Antwoord 326:

In januari van dit jaar heb ik de Kamer mijn geneesmiddelenvisie toegestuurd. De geneesmiddelenvisie bestaat uit een groot aantal acties en maatregelen over een breed terrein die er gezamenlijk voor moeten zorgen dat nieuwe dure geneesmiddelen tijdig beschikbaar zijn voor de patiënt tegen aanvaardbare prijzen. Ik stuur uw Kamer nog voor de begrotingsbehandeling begin november de voortgangsbrief visie geneesmiddelen met een roadmap over de stand van zaken van deze acties en maatregelen.

Vraag 327

Wat zijn volgens de Minister de kostencomponenten die een gelijk speelveld verstoren?

Antwoord 327:

De risicoverevening compenseert voor voorspelbare variatie in zorgkosten op basis van leeftijd, geslacht en gezondheid; dit zijn de kostencomponenten die een gelijk speelveld verstoren. Gegeven de acceptatieplicht en verbod op premiedifferentiatie zorgt het risicovereveningssysteem hiermee voor een gelijk speelveld tussen zorgverzekeraars.

Vraag 328

Kan de Minister specificeren hoeveel middelen in welke fasering beschikbaar zijn voor het ontwikkelen van alternatieve businessmodellen voor de ontwikkeling van geneesmiddelen, en hoe deze middelen worden ingezet?

Antwoord 328:

Zie het antwoord op vraag 330

Vraag 329

Wat is het huidige aantal wanbetalers in de Zorgverzekeringswet, en hoe verhoudt dit zich ten opzichte van het ziekenfonds?

Antwoord 329:

Op 1 augustus 2016 waren er 290.519 wanbetalers aangemeld bij Zorginstituut Nederland. Dit is 2,2% van de circa 13,5 miljoen verzekerden boven de 18 jaar. In reactie op vragen van het lid Kant (SP) over het aantal wanbetalers in de zorg (TK 2006–2007 Aanhangsel van de Handelingen, nr. 1219) is door de toenmalige Minister van VWS aangegeven dat ten tijde van de ziekenfondsverzekering het aantal wanbetalers zich bewoog tussen de 2 en 3 procent.

Vraag 330

Kunt u aangeven of, en zo ja op welke wijze, stakeholders worden betrokken bij het ontwikkelen van alternatieve businessmodellen voor de ontwikkeling van geneesmiddelen? Wordt bij de ontwikkeling van de alternatieve businessmodellen voor de ontwikkeling van geneesmiddelen ook rekening gehouden met het maatschappelijke dilemma van toegankelijkheid en betaalbaarheid van geneesmiddelen? Op welke wijze wordt de zienswijze van stakeholders hierin meegenomen? Hoeveel middelen zijn beschikbaar voor het ontwikkelen van alternatieve businessmodellen voor de ontwikkeling van geneesmiddelen, en hoe worden deze middelen ingezet?

Antwoord 330:

In mijn brief aan uw Kamer (Kamerstuk 29 477, nr. 396) heb ik u geïnformeerd over de subsidie aan de stichting Fair Medicine voor de komende vijf jaar (€ 2,8 miljoen voor haar niet-economische activiteiten).

Vraag 331

In welke mate komt off-label voorschrijven van geneesmiddelen in euro's voor? Kan hierbij een onderscheid worden gemaakt tussen intramuraal en extramuraal voorschrijven van deze geneesmiddelen?

Antwoord 331:

Zie het antwoord op vraag 332.

Vraag 332

Welke tien geneesmiddelen worden het meest voorgeschreven voor off-label gebruik?

Antwoord 332:

Er zijn geen exacte gegevens over de mate waarin off-label gebruik van geneesmiddelen voorkomt of welke geneesmiddelen het meest off-label worden voorgeschreven. In de bestaande situatie wordt de koppeling tussen een voorgeschreven geneesmiddel en de indicatie namelijk niet dusdanig vastgelegd dat het op macroniveau uit de systemen te halen is. Mede omdat er geen exacte cijfers bekend zijn, doet het RIVM onderzoek naar het off-label gebruik van geneesmiddelen. Zij maken hierbij ook een inventarisatie van mogelijke problemen bij off-label gebruik van geneesmiddelen. Aangezien samenwerking met het veld ook bij dit onderzoek van belang is, organiseert het RIVM met de partners uit de geneesmiddelenketen begin 2017 een bijeenkomst met alle betrokken partijen. Ik zal u van het onderzoek en vervolgacties op de hoogte houden.

Vraag 333

Waarop focust de horizonscan zich? Betreft dat alleen specialistische geneesmiddelen of worden hierin ook extramurale geneesmiddelen meegenomen? Wat is daarbij de beleidsmatige onderbouwing?

Antwoord 333:

De horizon scan richt zich op het faciliteren van veldpartijen om ten aanzien van de zorg met dure geneesmiddelen 1) hun inkoop beter te kunnen organiseren; 2) duidelijke afspraken te kunnen maken over de inzet van geneesmiddelen; en 3) tijdig de organisatie van de benodigde zorg en de financiering hiervan op te pakken. Tevens kan de scan worden gebruikt door het Zorginstituut en het Ministerie van VWS voor de identificatie van nieuwe geneesmiddelen met een grote financiële impact teneinde te kunnen adviseren / besluiten over de inzet van een financieel arrangement en de «sluis».

Vraag 334

Worden ook ontwikkelingen binnen diagnostiek meegenomen in de horizonscan?

Antwoord 334:

Op dit moment is de horizon scan gericht op het bijhouden van ontwikkelingen met betrekking tot (dure) geneesmiddelen, zowel voor extramurale als voor intramurale (specialistische) geneesmiddelen.

Vraag 335

Wanneer wordt naar verwachting de zogenoemde «sluis» als maatregel ingevoerd in de Zorgverzekeringswet? Wat is de netto besparing van een «sluis» voor dure geneesmiddelen in de Zorgverzekeringswet?

Antwoord 335:

In de Geneesmiddelenvisie (Kamerstuk 29 477, nr. 358) is aangekondigd dat de wettelijke verankering van de «sluis» in 2016 verder zal worden vormgegeven. In de brief «Stand van zaken moties en toezeggingen zomer 2016» (Kamerstuk 34 300 XVI, nr. 168) heeft de Minister van VWS de verwachting uitgesproken dat in het najaar van 2016 de algemene maatregel van bestuur waarmee de «sluis» wordt verankerd in de regelgeving onder de Zvw, aan uw Kamer wordt aangeboden in het kader van de voorhang.

Vraag 336

Op welke wijze kan de expertise van het platform inkoop dure geneesmiddelen ook voor andere dure behandelingen (da vinci robot, protonen therapie, etc.) worden ingezet?

Antwoord 336:

Het expertise platform is gericht op geneesmiddelen. Ik vind het belangrijk om met het platform expertise inkoop dure geneesmiddelen de expertise die wordt opgedaan bij de inkoop van dure geneesmiddelen te delen. Uiteraard kunnen partijen de kennis en ervaring die binnen het platform wordt opgedaan ook gebruiken op andere terreinen dan de dure geneesmiddelen.

Vraag 337

Kan de sluis ook worden ingezet voor niet-farmaceutische maar wel dure nieuwe behandelingen of operaties?

Antwoord 337:

Nee, dat is niet mogelijk. De sluis ziet alleen op de zeer dure geneesmiddelen binnen de medisch-specialistische zorg waar fabrikanten van geneesmiddelen zeer hoge prijzen voor vragen. De sluis maakt het mogelijk voor het Bureau Financiële Arrangementen van het Ministerie van VWS om met de fabrikanten over de prijzen van de geneesmiddelen te onderhandelen, zodat de grootste financiële risico’s kunnen worden weggenomen. Bij andere vormen van zorg worden deze onderhandelingen niet gevoerd.

Vraag 338

Waaruit bestaan de hogere eisen die in Europees verband aan de veiligheid en kwaliteit van hulpmiddelen worden gesteld?

Antwoord 338:

De nieuwe regels borgen de veiligheid door strengere regels voor het in de handel brengen van medische hulpmiddelen en verscherpt toezicht op de producten nadat zij in de handel zijn gebracht.

Vraag 339

Welke bedragen zijn gemoeid in de jaren 2017–2013 als het gaat om nieuwe middelen die ter beschikking worden gesteld aan ZonMw voor diagnostisch onderzoek om nieuwe methoden te implementeren die sneller en nauwkeuriger de juiste middelen voor de juiste patiënt selecteren?

Antwoord 339:

Ik heb voor de periode tot en met het jaar 2022 een bedrag van € 10 miljoen beschikbaar voor het faciliteren van diagnostische ontwikkeling. (zie ook mijn antwoord op vraag 250).

Vraag 340

Is een bedrag van 10 miljoen euro voor een periode van vijf jaar voor het faciliteren van diagnostische ontwikkeling voldoende om daadwerkelijk meer biomarkers te kunnen gebruiken en ontwikkelen? Op welke berekening is dit bedrag gebaseerd?

Antwoord 340:

Zie mijn antwoord op vraag 339.

Vraag 341

Het RIVM zal vaker producten aan een onderzoek onderwerpen. Is het mogelijk om het begrip «vaker» te definiëren? Aan hoeveel onderzoeken wordt gedacht en hoe verhoudt dit zich tot de hoeveelheid medische hulpmiddelen die worden voorgeschreven?

Antwoord 341:

Het toekomstige nationale en Europese toezicht op de markt dient vormgegeven te worden op basis van de nieuwe Europese regelgeving voor de markttoelating van medische hulpmiddelen. De nieuwe regelgeving zal naar verwachting in 2020 van toepassing worden. Door de komst van expertlaboratoria in de EU zal er vaker productonderzoek gedaan gaan worden, echter het is op dit moment niet in te schatten hoe vaak dit zal zijn binnen het Europese en nationale toezicht.

Vraag 342

Is meer inzicht te geven welke thema's of onderwerpen onderdeel uit gaan maken van het GGZ-onderzoeksprogramma? Maakt de duur en effectiviteit van behandelmethodieken onderdeel uit van dit onderzoek?

Antwoord 342:

Het onderzoeksprogramma voor de ggz is gericht op vroegherkenning en vroege start van de behandeling, op gepersonaliseerde zorg en omvat daarnaast implementatie- en praktijkprojecten. Belangrijke doelen van het programma zijn het voorkomen van escalatie van problemen, het voorkomen van onnodig chronisch worden van een aandoening, en daarmee gepaard gaande lange behandeltrajecten, en het versterken van de kwaliteit en de doelmatigheid van de zorg. De implementatieprojecten zijn bedoeld om de implementatie van gepaste zorg in de praktijk te versnellen. De eerste implementatieprojecten gaan in december van start. De eerste fellowships kunnen in februari 2017 beginnen. Ik zal blijven letten op een goede balans tussen korte termijn onderzoek en lange termijn onderzoek, zodat het programma zo snel mogelijk kan bijdragen aan het vergroten van gepast gebruik in de dagelijkse praktijk.

Vraag 343

Is er binnen het budget van het onderzoeksprogramma nog ruimte om nieuwe thema's toe te voegen? Is er ruimte om nader onderzoek te doen naar het verschil in overlevingskans tussen vrouwen en mannen na een hartstilstand, en door een landelijke monitoring de effecten van een tijdige/adequate reanimatie in beeld te brengen?

Antwoord 343:

De aan ZonMw verleende opdracht is breed gedefinieerd. De eerste ronde van het onderzoeksprogramma, de Kennissyntheseronde, is reeds afgesloten. Er is derhalve geen ruimte meer om aan deze ronde nieuwe thema’s toe te voegen.

Het is aan de programmacommissie van het programma «Gender en Gezondheid» om te beoordelen of de genoemde onderwerpen passen in de nog te starten rondes van het onderzoeksprogramma zoals:

• – de Algemene onderzoeksronde;

• – de Themagerichte rondes;

• – de Ronde voor aanvullend onderzoek.

Daarbij zal de wetenschappelijke kwaliteit en de prioritering ten opzichte van andere ingediende onderzoeksvoorstellen bepalend zijn of honorering volgt.

Vraag 344

Hoe ziet de precieze verdeling van de 450.000 euro voor inloophuizen voor kankerpatiënten eruit?

Antwoord 344:

Stichting Inloophuizen en Psycho-oncologische centra Samenwerking en Ondersteuning (IPSO) heeft een driejarige projectsubsidie ontvangen. Gedurende de looptijd is jaarlijks € 290.000 bedoeld voor de ontwikkeling van regionale netwerken waarin alle betrokken partijen in een regio, inclusief informele zorg, worden samengebracht en samenwerking wordt bevorderd. Daarnaast is jaarlijks € 140.000 bedoeld voor de doorontwikkeling en borging van het kwaliteitsbeleid van inloophuizen en psycho-oncologische centra. Er resteert nog een kleine post (€ 20.000) onvoorzien.

Vraag 345

Kan de Minister specificeren waar de middelen voor het uitvoeren van de geneesmiddelendivisie aan worden besteed?

Antwoord 345:

De middelen voor het uitvoeren van de geneesmiddelenvisie worden aan verschillende trajecten besteed. Het betreft hier onder andere:

• – Het doorontwikkelen van de horizonscan naar de horizonscan+ en het structureel beleggen van het beheer van deze horizonscan+.

• – Vervolgonderzoek naar het herberekenen van het geneesmiddelenvergoedingensysteem.

• – Opzet en inrichting platform nationale inkoop.

• – Het structureel vormgeven van de sluis.

• – Het creëren van inzicht in voorschrijfgedrag van dure geneesmiddelen.

• – Het verkrijgen van eerder inzicht in realisatiecijfers dure geneesmiddelen.

Vraag 346

Op welke wijze wordt uit dit bedrag de familievertrouwenspersoon gefinancierd? In hoeverre is het amendement bij de begroting 2016 hierin verwerkt om voor 2017 € 300.000 extra aan het budget toe te voegen?

Antwoord 346:

Financiering van de familievertrouwenspersonen vindt plaats door middel van cofinanciering: de instellingssubsidie van VWS aan de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen (LSFVP) van € 1.114.877 en door de GGZ-instellingen zelf. Uitvoering is gegeven aan het amendement van het Kamerlid De Lange (VVD) door een projectsubsidie te verlenen aan de LSFVP voor een periode van 2 jaar (€ 300.000 per jaar). De projectsubsidie is in de budgettaire tabel opgenomen onder overig.

Vraag 347

Waaraan worden de middelen voor het uitvoeren van de geneesmiddelenvisie (2 miljoen euro in 2017 en 2,7 miljoen vanaf 2018) besteed? Waarvoor is de 1 miljoen euro voor nog niet juridisch verplichte middelen voor de geneesmiddelenvisie bestemd?

Antwoord 347:

Zie het antwoord op vraag 256 en 345.

Vraag 348

Welke aanbevelingen van de Stuurgroep Zwangerschap en geboorte zijn uitgevoerd, en welke nog niet? Wanneer zijn de nog niet uitgevoerde aanbevelingen gereed? In hoeverre is de regering tevreden over de voortgang van de invoering van de aanbeveling, die al in 2010 gedaan zijn?

Antwoord 348:

Partijen in de geboortezorg hebben op alle aanbevelingen van de stuurgroep Zwangerschap en Geboorte actie ondernomen. Met mijn brieven over zwangerschap en geboorte houd ik u van de belangrijkste ontwikkelingen op de hoogte. Ik ben tevreden over de tot nu toe bereikte verbeteringen maar ik ben pas echt tevreden als de vermijdbare babysterfte en morbiditeit verder is afgenomen en Nederland zich internationaal kan meten met de beste landen. Ik waardeer de inspanningen van alle betrokkenen om daar te komen.

Vraag 349

Naar welk concreet resultaat wordt met deze middelen gewerkt? Wat is het beeld van de elektronische gegevensuitwisseling tussen ziekenhuizen, andere zorgverleners en de patiënt in 2019? Is dan voor iedereen die dat wil alles elektronisch beschikbaar en uit te wisselen?

Antwoord 349:

Het primaire doel is dat de informatie voor iedere patiënt beschikbaar en bruikbaar is, zodat hij of zij de informatie uit het ziekenhuis kan inzetten voor zelfzorg, kan aanvullen en corrigeren en kan delen met andere zorgverleners. Wanneer de patiënt daar toestemming voor geeft mag de zorgverlener gegevens ook beschikbaar stellen via een elektronisch uitwisselingssysteem. Andere zorgaanbieders kunnen deze informatie in het kader van de behandelrelatie raadplegen.

Vraag 350

Op welke wijze wordt getracht alle relevante partijen in de psychosociale zorg en oncologische zorgketen in de regio samen te brengen en de formele en informele zorg af te stemmen?

Antwoord 350:

In de werkgroep psychosociale zorg bij ingrijpende aandoeningen, die de Minister heeft ingesteld, zijn alle relevante partijen, van formele en informele zorg, aangesloten. Deze partijen zoeken samen naar oplossingen voor de ervaren knelpunten in de organisatie en financiering van deze zorg. De kennisuitwisseling en afspraken tussen partijen op landelijk niveau zal bijdragen aan samenwerking en afstemming op regionaal niveau. Primair is dat echter aan de partijen zelf, passend bij de regionale situatie. Bevordering van de regionale samenwerking wordt door VWS gestimuleerd via een projectsubsidie aan stichting IPSO, zie ook het antwoord op vraag 344.

Vraag 351

Welke universiteiten zijn aangesloten bij het OncoXL, en in hoeverre vindt dit nieuwe instituut aansluiting bij de bestaande oncologie-netwerken?

Antwoord 351:

OncoXL wordt een virtueel instituut waarin de onderzoeksgroepen, fysiek gevestigd in verschillende bestaande Nederlandse onderzoeksinstellingen, samenwerken volgens één strategie. De onderzoekers blijven dus fysiek werken binnen hun «eigen» instelling. OncoXL zal met deze instellingen langdurige overeenkomsten sluiten met duidelijke afspraken, die een win/win-situatie creëren voor het onderzoeksinstituut, de betrokken instituten en het bredere wetenschappelijke en industriële veld in Nederland met het doel om betere behandelingen voor kankerpatiënten te ontwikkelen.

Het gaat om de volgende instellingen: Het NKI, Hubrecht instituut, UMCU, Erasmus MC, LUMC, AMC, Radboud MC en Radboud universiteit.

Vraag 352

Voor hoeveel jaar bent u van plan een bijdrage van 2 miljoen euro te leveren aan het OncoXL?

Antwoord 352:

Ik zal naar verwachting eind oktober a.s. beschikken over het integrale plan van OncoXL. Ik hoop spoedig daarna, in afstemming met de andere financiers, een beslissing te kunnen nemen over mijn bijdrage van € 2 miljoen per jaar voor de komende 5 jaar. Over de volgende 5 jaar zal pas na evaluatie worden besloten.

Vraag 353

Wat zijn de totale kosten voor de aanpak personen met verward gedrag voor de periode 2016–2021? Hoe is per 2017 het vervoer van verwarde personen geregeld, aangezien de politie heeft aangegeven dit vanaf 2017 niet meer te doen? Hoe wordt in 2017 de zes miljoen euro voor het vervoer van verwarde personen besteed? Hoe komt dat in de juiste regio's terecht?

Antwoord 353:

De begrote kosten voor de ondersteuning van verwarde personen zijn als volgt:

Vraag 354

Wat zijn volgens de Minister de gewenste gebieden waarvoor aan de KNMP een stimuleringsprogramma voor competentieontwikkeling wordt georganiseerd?

Antwoord 354:

Met de KNMP is afgesproken dat de inhoud van de nascholing in het kader van het Stimuleringsprogramma Competentieontwikkeling Openbaar apothekers (StiPCO), zich voor minimaal 60% richt op een of meerdere van de volgende 4 CanMEDS8 competenties: Farmaceutisch handelen, Communicatie, Samenwerking en Organisatie. Voor meer informatie zie https://www.knmp.nl/professie/stipco/stimuleringsprogramma-competentieontwikkeling/comptenties-leerdoelen-stipco.

Vraag 355

Zal het doelmatigheidsprogramma bij ZonMW ook zorgen voor een doelmatigheidsonderzoek naar de mond- en tandzorg? Zo nee, is de Minister bereid daar middelen voor vrij te maken?

Antwoord 355:

Het ZonMw programma DoelmatigheidsOnderzoek biedt ruimte voor doelmatigheidsonderzoek naar de mond- en tandzorg interventies die al deel uitmaken van het basispakket zorgverzekering of daar naar verwachting deel van gaan uitmaken.

Vraag 356

Hoeveel specialisten hebben tot nu toe gebruik gemaakt van de subsidieregeling overgang integrale tarieven? Wat was de leeftijd van deze specialisten? Wat is het oordeel over deze subsidieregeling?

Antwoord 356:

Sinds de invoering van deze subsidieregeling in 2015 hebben 463 specialisten ervan gebruik gemaakt. Gemiddeld zijn deze specialisten thans 52 jaar oud. De subsidieregeling blijkt te voorzien in een behoefte. Ik vind het belangrijk dat gelijkgerichtheid van ziekenhuizen en specialisten wordt bevorderd. De subsidieregeling overgang integrale tarieven die de overgang naar loondienst faciliteert heeft hieraan bijgedragen.

Vraag 357

Hoeveel mensen moeten op dit moment een bestuursrechtelijke premie betalen, omdat zij een betalingsachterstand van meer dan zes maanden hebben op hun zorgverzekeringspremie?

Antwoord 357:

Zoals in antwoord op vraag 329 is aangegeven, bedraagt het aantal wanbetalers aangemeld bij het Zorginstituut 290.519. Dit aantal wanbetalers is verplicht de bestuursrechtelijke premie te betalen.

Vraag 358

Nieuw in 2017 zijn de kosten voor het opzetten en uitvoeren van een gegevensuitwisseling met zorgverzekeraars van personen die ingevolge de Zorgverzekeringswet verzekerd zijn, maar geen grondslag hebben voor verzekering ingevolge de Wet langdurige zorg. Dit zijn mogelijk ten onrechte verzekerde personen. Wie zijn deze personen? In wat voor concrete situaties zijn ze ten onrechte verzekerd?

Antwoord 358:

Volgens een voorlopige indicatie die is verstrekt door de Sociale Verzekeringsbank gaat het om in totaal zo’n 95.000 personen die niet Wlz-verzekerd zijn, maar wel voorkomen in het verzekerdenbestand van zorgverzekeraars.

Daarbij gaat het onder meer om personen die:

• – wonen in het buitenland;

• – met onbekende bestemming vertrokken zijn uit Nederland;

• – uitsluitend in Nederland zijn om te studeren;

• – werkzaam zijn buiten Nederland.

Vraag 359

Kunt u de Kamer een recent overzicht doen toekomen met alle bezuinigingen op de langdurige zorg (Wlz, Wmo en jeugdzorg)?

Antwoord 359:

Zie het antwoord op vraag 573.

Vraag 360

Voor hoeveel locaties in de intramurale ouderenzorg bestaan wachtlijsten, en wat is de omvang van elk van deze wachtlijsten, zowel binnen als buiten de Treeknorm?

Antwoord 360:

Op de site Zorginstituut wachtlijstinformatie publiceert het Zorginstituut maandelijks de stand van de wachtlijst op locatieniveau. Voor de sector intramurale ouderenzorg zijn de volgende overzichten beschikbaar:

• – Actief wachtend, binnen de treeknorm; geen (overbruggings)zorg.

• – Actief wachtend, binnen de treeknorm; met (overbruggings)zorg.

• – Actief wachtend, buiten de treeknorm; geen (overbruggings)zorg.

• – Actief wachtend, buiten de treeknorm met (overbruggings)zorg.

• – Niet-actief wachtend, geen (overbruggings)zorg.

• – Niet-actief wachtend, met (overbruggings)zorg.

Vraag 361

Voor hoeveel locaties in de intramurale gehandicaptenzorg bestaan wachtlijsten, en wat is de omvang van elk van deze wachtlijsten, zowel binnen als buiten de Treeknorm?

Antwoord 361:

Op de site Zorginstituut wachtlijstinformatie publiceert het Zorginstituut maandelijks de stand van de wachtlijst op locatieniveau. Voor de sector intramurale gehandicaptenzorg zijn de volgende overzichten beschikbaar:

• – Actief wachtend, binnen de treeknorm; geen (overbruggings)zorg.

• – Actief wachtend, binnen de treeknorm; met (overbruggings)zorg.

• – Actief wachtend, buiten de treeknorm; geen (overbruggings)zorg.

• – Actief wachtend, buiten de treeknorm met (overbruggings)zorg.

• – Niet-actief wachtend, geen (overbruggings)zorg.

• – Niet-actief wachtend, met (overbruggings)zorg.

Vraag 362

Voor hoeveel locaties in de intramurale geestelijke gezondheidszorg bestaan wachtlijsten, en wat is de omvang van elk van deze wachtlijsten, zowel binnen als buiten de Treeknorm?

Antwoord 362:

Op de site Zorginstituut wachtlijstinformatie publiceert het Zorginstituut maandelijks de stand van de wachtlijst op locatieniveau. Voor de sector intramurale geestelijke gezondheidszorg zijn de volgende overzichten beschikbaar:

• – Actief wachtend, binnen de treeknorm; geen (overbruggings)zorg.

• – Actief wachtend, binnen de treeknorm; met (overbruggings)zorg.

• – Actief wachtend, buiten de treeknorm; geen (overbruggings)zorg.

• – Actief wachtend, buiten de treeknorm met (overbruggings)zorg.

• – Niet-actief wachtend, geen (overbruggings)zorg.

• – Niet-actief wachtend, met (overbruggings)zorg.

Vraag 363

Hoeveel mensen staan op een wachtlijst voor zorg thuis, wat is de gemiddelde wachttijd, en wat zijn de minimum- en maximumwachttijden?

Antwoord 363:

Op de site Zorginstituut wachtlijstinformatie publiceert het Zorginstituut maandelijks de stand van de wachtlijst voor alle sectoren. In de rapportage van 1 juli 2016 staan 102 personen op de wachtlijst voor verpleging en verzorging thuis (extramuraal). Hiervan zijn 7 personen actief wachtend en 95 personen niet-actief wachtend.

Vraag 364

Hoe zien de wachtlijsten eruit in de Wlz, uitgesplitst naar de afzonderlijke sectoren?

Antwoord 364:

Ik verwijs voor het antwoord op deze vraag naar de site Zorginstituut wachtlijstinformatie. Daar publiceert het Zorginstituut maandelijks de wachtlijst voor alle sectoren van de langdurige zorg.

Vraag 365

Hoe zien de wachtlijsten eruit bij zorginstellingen die gefinancierd worden vanuit de Zorgverzekeringswet, inclusief de ggz?

Antwoord 365:

In de marktscan Medisch Specialistische Zorg van 18 november 2015 (Kamerstuk 29 248, nr. 280) is de Kamer geïnformeerd over de wachttijdontwikkeling van ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra. De komende marktscan Medisch Specialistische Zorg wordt naar verwachting rond de jaarwisseling gepubliceerd.

Vraag 366

Zijn er wachtlijsten bij jeugdinstellingen? Zo ja, wat is de omvang van deze wachtlijsten?

Antwoord 366:

Er zijn instellingen die melden wachttijden te hebben of aangeven aan hun budgetplafond te zitten voor een bepaalde gemeente. Er zijn ook jeugdhulpaanbieders die door eenzelfde gemeente voor vergelijkbare jeugdhulp zijn ingekocht, die geen of lage wachttijden hebben en niet aan hun budgetplafond zitten. Het is dan zaak dat kinderen snel terecht komen daar waar zij wel geholpen kunnen worden door het door gemeenten ingekocht hulpaanbod en ik heb de VNG en branches van aanbieders verzocht hiervoor met een voorstel te komen hoe dit vorm te geven. Ik zal u hierover berichten in de voortgangsbrief die ik uw Kamer voor het begrotingsdebat van 14 november zal doen toekomen.

Vraag 367

Voor mensen met een blijvende behoefte aan permanent toezicht, die 24 uur per dag zorg in de nabijheid nodig hebben, is zorg vanuit de Wlz beschikbaar.

Hoeveel personen maken gebruik van de Wlz?

Welke indicatie hebben deze personen? Kunnen aantallen per indicatie worden gegeven?

Antwoord 367:

Zie het antwoord op vraag 86.

Vraag 368

Hoeveel verzorgingshuizen zijn er in 2012, 2013, 2014, 2015 en 2016 gesloten, en hoeveel zijn dat er naar verwachting in 2017?

Antwoord 368:

Er wordt geen landelijke lijst bijgehouden van locaties die sluiten.

Vraag 369

Hoeveel verpleeghuizen zijn er in 2012, 2013, 2014, 2015 en 2016 gesloten, en hoeveel zijn dat er naar verwachting in 2017?

Antwoord 369:

Zie het antwoord op vraag 368.

Vraag 370

Hoeveel gehandicaptenzorginstellingen zijn er in 2012, 2013, 2014, 2015 en 2016 gesloten, en hoeveel zijn dat er naar verwachting in 2017?

Antwoord 370:

Zie het antwoord op vraag 368.

Vraag 371

Hoeveel ouderen en mensen met een beperking zijn gedwongen verhuisd vanwege de sluiting van verzorgingshuizen, verpleeghuizen en gehandicaptenzorginstellingen?

Antwoord 371:

Mij zijn geen cijfers bekend over verhuizingen of de achtergrond daarvan. De beweegredenen voor verhuizingen zullen van geval tot geval verschillen. Verhuizingen in verband met de renovatie van een gebouw of het afstoten van een verouderd gebouw zijn overigens van alle tijden, evenals verhuizingen die het gevolg zijn van een veranderde vraag naar zorg. Bewoners met een geldige indicatie houden altijd recht op zorg.

Vraag 372

Hoeveel banen zijn er verloren gegaan door de sluiting van verzorgingshuizen, verpleeghuizen en gehandicaptenzorginstellingen? Kunt u dit uitsplitsen naar verschillende functies?

Antwoord 372:

Er zijn geen cijfers beschikbaar die de werkgelegenheidseffecten van het sluiten van instellingen weergeven. Het sluiten van instellingen als gevolg van renovatie, nieuwbouw of veranderde vraag is overigens van alle tijden.

In de Arbeidsmarktbrief die u een dezer dagen zult ontvangen wordt nader ingegaan op de vraag naar en aanbod van arbeid in de zorg in algemene zin en de Wet Langdurige zorg in het bijzonder.

Vraag 373

Kunt u een overzicht geven van alle organisaties die meedoen aan Waardigheid en trots? Kunt u daarbij aangeven hoeveel en welke van deze organisaties de afgelopen twee jaar een maatregel van de IGZ opgelegd hebben gekregen?

Antwoord 373:

Hieronder treft u de deelnemers aan van Waardigheid en trots, ruimte voor verpleeghuizen:

De IGZ heeft tussen juli 2014 en 10 oktober 2016 aan vijf deelnemers aan ruimte voor verpleeghuizen een maatregel opgelegd (Antroz (nu Warande), Stichting Humanitas, Stichting Laurens, Crabbehoff en Saffier de Residentiegroep).

Op het moment van selectie in juli 2015 had de IGZ geen maatregelen opgelegd bij een van de geselecteerde zorgaanbieders.

Vraag 374

Kunt u een overzicht geven van alle plussen en minnen als het gaat om de verpleeghuiszorg?

Antwoord 374:

De verpleeghuiszorg maakt onderdeel uit van de intramurale ouderenzorg. Het overzicht van alle plussen en minnen bij de intramurale ouderenzorg is opgenomen op bladzijde 225 en 226 van de VWS-begroting 2017.

Vraag 375

Kunt u een overzicht geven van alle plussen en minnen als het gaat om de gehandicaptenzorg?

Antwoord 375:

Het overzicht van alle plussen en minnen bij de gehandicaptenzorg is opgenomen op bladzijde 227 van de VWS-begroting 2017.

Vraag 376

Hoeveel zwerfjongeren telt Nederland nu, en hoeveel opvangplekken zijn voor hen beschikbaar?

Antwoord 376:

Het aantal zwerfjongeren en opvangplekken wordt niet specifiek bijgehouden. Wel laat ik momenteel Federatie Opvang een inventarisatie doen om een zo goed mogelijk beeld op aantallen dak- en thuislozen te krijgen en beschikbare voorzieningen.

Vraag 377

Hoeveel opvangplekken zijn afgelopen jaren gesloten?

Antwoord 377:

Gemeenten zijn verantwoordelijk afdoende opvangplekken in te kopen. Er is geen centrale registratie van het aantal plekken dat is ingekocht, noch van een toe- of afname daarvan.

Vraag 378

Hoeveel gezinnen zijn in 2016 op straat beland?

Antwoord 378:

Gemeenten zijn verplicht om dak- en thuislozen die zich bij hen melden op te vangen. Dat geldt zeker ook voor gezinnen. Voor de mate waarin dit (niet) lukt verwijs ik u naar vraag 384.

Vraag 379

Zijn er voor zwerfjongeren en daklozen voldoende aansluitingsmogelijkheden naar werk, wonen en zorg? Wat is hiervan de huidige capaciteit

Antwoord 379:

Gemeenten zijn verantwoordelijk om voor zowel zwerfjongeren als daklozen te zorgen voor voldoende aansluitingsmogelijkheden naar werk, wonen en zorg. De exacte capaciteit hiervan wordt landelijk niet bijgehouden. Centraal staat passend maatwerk per individu. Over mijn zorgen en acties hierbij heb ik uw Kamer per brief van 5 juli jl. bericht.

Vraag 380

Hoeveel locaties maatschappelijke opvang zijn er in Nederland?

Antwoord 380:

Gemeenten kopen maatschappelijke opvang in, passend bij wat in hun regio noodzakelijk is. De capaciteit en het aantal locaties fluctueert daarmee en kan ook variëren door het jaar heen. Landelijk wordt het aantal locaties niet bij bijgehouden.

Vraag 381

Hoeveel locaties vrouwelijke opvang zijn er in Nederland?

Antwoord 381:

Bij de beantwoording van de schriftelijke vragen bij de ontwerpbegroting 2016 (Kamerstuk 34 300 XVI, nr. 12) heb ik geantwoord dat er geen exacte cijfers over het aantal opvanglocaties te geven zijn (vraag nummer 495).

Vraag 382

Hoeveel opvanglocaties zijn er totaal in Nederland?

Antwoord 382:

Zie hiervoor mijn antwoord op vraag 380.

Vraag 383

Hoeveel en hoe groot zijn de wachtlijsten voor maatschappelijke opvang en vrouwencentra?

Antwoord 383:

Wachtlijsten voor maatschappelijke opvang en vrouwencentra worden niet bijgehouden op landelijk niveau.

Vraag 384

Wat is de huidige capaciteit voor opvangcentra, welke tekorten zijn er in welke regio's?

Antwoord 384:

De capaciteit van opvang wordt niet centraal gemonitord. Het is een taak van de gemeente opvang te regelen voor mensen die geen onderdak hebben. Regio’s zijn verplicht om te zorgen voor de inkoop van afdoende opvangplekken.

Vraag 385

Kan de regering aangeven welke financiele middelen er per regio in Nederland nodig zouden zijn om te voldoen aan de bezettingsnorm in de verpleeghuiszorg zoals opgesteld in het kader van «Waardigheid en Trots»?

Antwoord 385:

De leidraad Verantwoorde Personeelssamenstelling geeft een kwalitatieve normering waar de zorg in verpleeghuizen aan moet voldoen. Met de leidraad hebben teams een goed middel in handen om op basis van de vraag van de bewoner zowel naar persoonlijke verzorging, medische zorg en dagactiviteiten teams samen te stellen. Dat is een maatwerkbenadering die veel beter aansluit bij de daadwerkelijke vraag en tegelijkertijd een heel andere werkwijze dan de sector nu hanteert. Aangezien dit per instelliing verschilt is op dit moment niet aan te geven of en zo ja welke financiële gevolgen dit heeft.

Vraag 386

Kan er een overzicht gegeven worden van de afvinklijsten waarmee de IGZ momenteel kwaliteit toetst in het kader van risicogestuurd toezicht in de verpleeghuiszorg, thuiszorg en de gehandicaptenzorg?

Antwoord 386:

De IGZ hanteert voor haar risicogestuurd toezicht in de verpleegzorg, thuiszorg en gehandicaptenzorg een toezichtkader dat is gebaseerd op wet- en regelgeving en veldnormen. De inspectie voegt dit toezichtkader standaard als bijlage toe aan haar inspectierapporten, die gepubliceerd staan op de website van de IGZ.

Vraag 387

Welke concrete doelstellingen heeft de regering verbonden aan het kwaliteitskader in de gehandicaptenzorg?

Antwoord 387:

Het kwaliteitskader gehandicaptenzorg richt zich meer op de verantwoordelijkheid van de aanbieder zelf om zich continu te verbeteren en zich daarover extern te verantwoorden. Daarbij is uitgangspunt persoonsgerichte zorg en een goede dialoog tussen cliënt en zorgverlener. Het stellen van een kader voor goede zorg is de verantwoordelijkheid van de relevante veldpartijen. Het Kwaliteitskader gehandicaptenzorg stelt een kader voor goede zorg en geeft aan hoe dit gemeten moet worden. Dit levert informatie op voor instellingen en professionals om de zorg te verbeteren. Daarnaast levert het informatie voor IGZ om toezicht te houden, voor de zorgkantoren om hun zorginkoop op te baseren en voor cliënten om keuzes voor een zorgaanbieder te maken. Het Kwaliteitskader gehandicaptenzorg wordt nu herzien.

Vraag 388

Wat zijn de resultaten van het programma «Waardigheid en Trots» voor mensen met dementie en hun familie en hoeveel mensen met dementie en familieleden merken verbeteringen in hun dagelijkse leven in het verpleeghuis door Waardigheid en trots?

Antwoord 388:

Al sinds de start van Waardigheid en Trots benadruk ik, samen met de andere partijen in de Taskforce, dat het realiseren van de wenselijke fundamentele omslag een lange adem vergt. De traditie in de zorg waarbij wordt «gedacht voor», in plaats vanuit een integrale aanpak «gesproken met» de cliënt is diepgeworteld en lastig te veranderen. Dat geldt ook voor de opleidingen, kennis, richtlijnen en protocollen waarop de zorgverleners hun handelen baseren, de organisaties waarbinnen zij werken en registraties waarmee zij hun werk vastleggen.

Toch worden er al concrete resultaten geboekt. Circa 170 zorgaanbieders werken binnen ruimte voor verpleeghuizen aan de uitvoering van hun voorstel om kwaliteit van de verpleegzorg te verbeteren. Zij trekken daarin gezamenlijk op in bijna 15 themagroepen. De meeste zorgaanbieders zijn ongeveer een jaar bezig met hun projecten, waardoor nog niet op ieder onderdeel resultaten te benoemen zijn. Op de website van waardigheidentrots.nl is nagenoeg voor alle zorgaanbieders een deelnemerspagina, waarin de stand van zaken is beschreven.

Bij mijn brief van 4 juli heb ik een rapportage gevoegd waarin de voortgang staat van het traject «Ruimte voor verpleeghuizen. Daarin staan voorbeelden van hoe aanbieders binnen dit deel van het programma hun werkwijzen vernieuwen die direct invloed hebben op cliënten en professionals.

Voorbeelden zijn:

• – Het meer gebruikmaken van het cliëntenportaal. Professionals geven hierin kort aan wat de bewoner heeft meegemaakt en hoe de cliënt dit heeft ervaren. Mantelzorgers kunnen dit vanuit huis inzien en voelen zich zo meer betrokken.

• – Eten en het voorbereiden daarvan is een belangrijke activiteit voor mensen met dementie. Met het project «Eetgenoten» wordt er door studenten geholpen bij het bereiden en nuttigen van de avondmaaltijd. Er is hierdoor meer tijd en aandacht voor bewoners.

• – Zorgaanbieders zetten diverse methodieken in om het leven van cliënten in beeld te brengen zodat de zorgverlening hierbij aan kan sluiten. Zo wordt er bijvoorbeeld door familie een film gemaakt met fotoos en muziek uit het leven van de client. Professionals, client en familie kijken hier samen naar. Uit observatie van de zorgverlening achteraf blijkt dat professionals meer begrip hebben voor gedrag van de cliënten en hier beter bij aan kunnen sluiten. Cliënten voelen zich hierdoor meer begrepen.

• – Een instelling heeft ervoor gekozen om een speciale app te ontwikkelen om bij kennis over dementie te vergroten bij familie, medewerkers, scholieren, mantelzorgers en anderen. Deze app is in de vorm van een game waarbij door het vergaren van meer kennis op een hoger niveau gespeeld kan worden. Deze app wordt gratis aangeboden. Resultaat voor de cliënt: een veel breder begrip bij professionals, familie en mantelzorgers over dementie en daardoor een middel om de relatie en het contact te verbeteren.

Vraag 389

Wat is de reden dat de Minister de besluitvorming over een vervolg van het programma Samen dementievriendelijk uitstelt tot 2017?

Antwoord 389:

Het is technisch niet mogelijk om hierover een eerder besluit te nemen. Zie de Kamerbrief van 9 mei 2016 (Kamerstuk 25 424, nr. 313). Hierin staat dat ik Alzheimer Nederland voor de periode 1 januari 2016 t/m 1 maart 2017 € 2,3 miljoen subsidie heb verleend. Begin 2017 zal Alzheimer Nederland een subsidieaanvraag doen voor het vervolg. Deze aanvraag zal worden gebaseerd op de op dat moment beschikbare ervaringen en resultaten per programmadeel.

Vraag 390

Wat zijn de prijzen voor zorgzwaartepakketten in 2016?

Antwoord 390:

Zie antwoord op vraag 121.

Vraag 391

Hoeveel mensen hadden in 2015 een ZZP 1 tot 3?

Vraag 392

Kunt u per ZZP in alle categorieën aangeven hoeveel er in 2016 reeds zijn afgegeven, en hoeveel indicaties voor alle ZZP's in 2015 en 2016 zijn afgegeven?

Antwoord 392:

Het CIZ heeft in paragraaf 4.1 van de kwartaalrapportage 2015 Q3 tot en met 2016 Q2 gerapporteerd over het aantal door het CIZ genomen besluiten dat toegang heeft gegeven tot intramurale zorg in 2015 en 2016. Het gaat hierbij zowel om eerste indicaties als om herindicaties. In de rapportage zijn de volgende aantallen opgenomen:

Voor een uitsplitsing op het niveau van het zorgprofiel verwijs ik u naar tabel 4.2 t/m tabel 4.5 van de rapportage. De rapportage treft u aan op:

https://www.ciz.nl/voor-professionals/Documents/kwartaalrap_VWS_landelijk%20definitief%202209.pdf

Vraag 393

Hoeveel mensen maken gebruik van de Wlz in de jaren 2015 en 2016?

Antwoord 393:

Eind 2015 zijn er volgens de gegevens van het CIZ 279.000 cliënten met een verblijfsindicatie. Dit aantal is exclusief de circa 5.000 cliënten met een indicatie voor eerstelijnsverblijf. Van de 279.000 cliënten woont 71% in de instelling. Op 1 juli 2016 zijn er volgens de gegevens van het CIZ 282.000 cliënten met een verblijfsindicatie (exclusief eerstelijnsverblijf).

Vraag 394

Kunt u aangeven of bij de experimenten met persoonsvolgende bekostiging de onderliggende doelstellingen ontbreken om te onderzoeken of er meer inkoopmacht bij de cliënt neergelegd zou kunnen worden? Zo ja, waarom? Zo nee, welke nadere motivering kan qua doelstelling worden gegeven?

Antwoord 394:

De experimenten persoonvolgende bekostiging vinden plaats in Rotterdam en Zuid-Limburg en hebben een looptijd van twee jaar. Bij de evaluatie wordt bekeken of het experiment bijdraagt aan het bereiken van de doelstellingen. Krijgen cliënten meer ruimte om te kiezen voor zorgaanbod dat aansluit bij hun wensen en of bij de inkoop van Wlz-uitvoerders meer rekening wordt gehouden met de behoeften van de cliënt. Tevredenheid van cliënten vormt een belangrijk onderdeel van de evaluatie en voor de bepaling van het succes van het experiment. Andere doelen zijn vermindering van administratieve lasten, een grotere diversiteit in het zorgaanbod en een beheerste uitgavenontwikkeling. De NZa zal op grond van de wet het experiment evalueren en zal daar de resultaten van een door een extern bureau uit te voeren onderzoek bij betrekken.

Vraag 395

Kan de Kamer de eerste voortgangsrapportage «Waardigheid en Trots» nog voor de verkiezingen op 15 maart 2017 ontvangen, zodat de huidige Kamer hier nog een oordeel over kan vormen, en waar nodig en mogelijk kan bijsturen?

Antwoord 395:

Ik zal de Kamer de gebruikelijke halfjaarlijkse voortgangsrapportage van «Waardigheid en Trots» voor de verkiezingen toesturen. Dit is dan de vierde voortgangsrapportage van het programma.

Vraag 396

Kunt u aangeven of de tijdslijn voor «Waardigheid en Trots» nog haalbaar is, nu de sector er zelf niet uit is gekomen en het Zorginstituut Nederland aan de slag gaat voor een kwaliteitskader?

Antwoord 396:

De kwaliteitsomslag die beoogd is met «Waardigheid en Trots» is er niet één van de korte adem. Dat de sector het afronden van het nieuwe kwaliteitskader aan het Zorginstituut overdraagt, doet niet af aan de haalbaarheid van de beoogde verandering. Het is namelijk juist van groot belang dat dit een gedragen verandering is. Het Zorginstituut heeft de ambitie uitgesproken om per 1 januari aanstaande een eerste kwaliteitskader op te leveren, waarin in ieder geval de basisveiligheid, de indicatoren daarvoor en de leidraad personeelsamenstelling een plek krijgen.

Vraag 397

Hoe ver staan we op dit moment met de doelstelling om voor eind 2017 50.000 mensen als dementievriendelijk te registreren? Kan er tussentijds een voortgang worden gemeld aan de Kamer?

Antwoord 397:

De campagne Dementievrienden is in mei dit jaar van start gegaan. Op dit moment, oktober 2016, zijn er 5.645 dementievrienden die zich via de website hebben geregistreerd. Er zal voor de Kerst een nieuwe brief naar de Kamer over dementie worden gestuurd, hierin zullen ook de tussentijdse resultaten van de campagne Dementievrienden worden toegelicht. Eind 2016 begint het gesprek met Alzheimer Nederland over de vervolgsubsidiëring vanaf 1 maart 2017. Daarbij zullen afspraken worden gemaakt over de doelen voor 2017 en verder.

Vraag 398

Kunt u uitweiden over de impulsen die op lokaal en regionaal niveau zullen worden gegeven aan de doorontwikkeling van de uitvoering van de Wmo?

Antwoord 398:

Voor voorbeelden van de impulsen die de gemeenten, de VNG en de cliëntenorganisaties geven aan de doorontwikkeling van de uitvoering van de Wmo 2015, verwijs ik naar de tweede voortgangsrapportage Wmo van 2016 die voor de begrotingsbehandeling aan uw Kamer zal worden gezonden.

Vraag 399

U stelt dat het voor Wmo cliënten «merkbaar» beter moet worden. Op basis van welke factoren bepaalt u of dit het geval is?

Antwoord 399:

Ten eerste gaat het daarbij om de ervaren tevredenheid van de burger. Er komt daarover steeds meer informatie beschikbaar uit de verplichte cliëntervaringsonderzoeken. Deze zijn voor elke gemeente voor iedereen te raadplegen op www.waarstaatjegemeente.nl

In de evaluatie van de hervorming Langdurige Zorg, waar de evaluatie van de Wmo 2015 onderdeel van is, wordt onderzocht of de doelen van de hervorming behaald worden. Hierbij is nadrukkelijk aandacht voor het perspectief van cliënten en hoe cliënten de zorg en ondersteuning ervaren. Deze evaluatie loopt in de periode 2015–2017.

Vraag 400

Wanneer wordt de overgang naar een nieuw trekkingsrechtsysteem verwacht, en wat is de te verwachten overgangstermijn?

Antwoord 400:

Over de verbetering van het trekkingsrechtensysteem informeer ik uw Kamer zoals afgesproken via de voortgangsrapportage trekkingsrecht van oktober. Ik zal in deze rapportage ook ingaan op de beoogde termijn.

Vraag 401

Welke kosten zijn er met de overgang naar een nieuw trekkingsrechtsysteem gemoeid in 2017? Zowel wat betreft de incidentele als de structurele lasten.

Antwoord 401:

Over de verbetering van het trekkingsrechtensysteem informeer ik uw Kamer zoals afgesproken via de voortgangsrapportage trekkingsrecht van oktober.

Vraag 402

Hoe verhoudt de kostendelersnorm zich tot meer aandacht voor «werk en mantelzorg» en «huisvesting en mantelzorg»?

Antwoord 402:

Sinds 1 juli 2015 geldt de kostendelersnorm voor de Participatiewet en de Anw (Algemene Nabestaandenwet). De bijstand is een tijdelijk vangnet voor mensen die niet in hun onderhoud kunnen voorzien. Het doel is te voorzien in de noodzakelijke kosten van bestaan. Als mensen samen in een huis wonen, dan hebben ze bijvoorbeeld lagere woonlasten. Daar houdt de kostendelersnorm rekening mee. Deze voordelen zijn ook aanwezig als medebewoners mantelzorg of een andere vorm van informele zorg verlenen.

Vraag 403

Kan de Minister uitsplitsen welke bedragen en concrete acties er zijn gemoeid met de uitvoering van het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een handicap bij gemeenten, maatschappelijke organisaties en sectoren? Hoe ziet deze ondersteuning vanuit het kabinet eruit?

Antwoord 403:

De uitvoering van het verdrag is de verantwoordelijkheid van de samenleving als geheel. De betrokken partijen zoals cliëntorganisaties, werkgevers en gemeenten hebben daarin een rol te vervullen. Per 1 juli jl is een kwartiermaker, in nauwe samenspraak met deze partijen, begonnen met de vormgeving van het bureau/de netwerkorganisatie die de implementatie moet gaan faciliteren en aanjagen. Deze zal begin 2017 van start gaan op basis van een concrete agenda met acties en activiteiten die door de betrokken partijen zullen worden ontplooid. Ook gemeenten zullen worden ondersteund bij het realiseren van hun lokale inclusieagenda’s. In december start de campagne «Meedoen met een handicap» om te laten zien welke drempels iemand kan ervaren en wat je zelf kunt doen om de toegankelijkheid voor mensen met een beperking te vergroten. Voor de implementatie stelt VWS volgend jaar € 1 miljoen beschikbaar.

Vraag 404

In 2017 zal de nadruk blijven liggen op een vermindering van de regeldruk en administratieve lasten voor burgers en instellingen. Welke concrete acties worden er genomen op de administratieve lasten en regeldruk te verminderen? Kan een aantal concrete voorbeelden worden gegeven?

Antwoord 404:

In het kader van «Meer tijd voor zorg, merkbaar minder regeldruk», wordt ingezet op het verminderen van de ervaren regeldruk voor zorgprofessionals. Zodat zij meer tijd overhouden voor goede zorg voor de patiënt.

Vraag 405

Zijn de regeldruk en administratieve lasten toegenomen na de stelselwijzigingen?

Antwoord 405:

Naar aanleiding van de motie van der Staaij/Bruins Slot (Kamerstuk 34 300-XVI, nr. 77) is er een kwalitatief onderzoek uitgevoerd naar de toename van administratieve lasten als gevolg van de hervorming van de langdurige zorg. Het onderzoek is afgerond en zal inclusief beleidsreactie aan de Tweede Kamer worden toegezonden. In het traject «Merkbaar minder regeldruk» zet ik met verschillende trajecten in op het verminderen van de regeldruk in de jeugdhulp, de maatschappelijke ondersteuning en de langdurige zorg. Zie ook het antwoord op vraag 404.

Vraag 406

Hoe lang is de wachttijd op een rolstoelbestendige woning op dit moment gemiddeld?

Antwoord 406:

Ik beschik niet over landelijke cijfers hieromtrent.

Vraag 407

Hoe groot is het tekort aan seniorwoningen op dit moment?

Antwoord 407:

Het begrip «seniorenwoning» is niet te definiëren en wordt ook niet landelijk bijgehouden. De meeste ouderen wonen gewoon in eengezinswoningen en appartementen en willen zo lang mogelijk in hun eigen woning blijven wonen. De matige verhuurbaarheid van bestaande woningen die bestemd zijn voor ouderen, zoals uit een onderzoek van het Kenniscentrum Wonen en Zorg uit 20159 blijkt, onderstreept dat.

Vraag 408

Hoe gaat u in 2017 verder investeren in het verbeteren van de informatie aan cliënten en de informatie-uitwisseling tussen ketenpartners in de zorg?

Antwoord 408:

Op 6 oktober jongstleden is uw Kamer de voortgangsrapportage e-Health en zorgvernieuwing (Kamerstuk 27 529, nr. 141) gestuurd. Hier hebben wij u uitgebreid geïnformeerd over de actielijnen die wij in gang hebben gezet om gezondheidsinformatie beschikbaar voor gebruikers en uitwisselbaar tussen zorgverleners te maken, onder andere door de programma's Medmij (persoonlijke gezondheidsomgevingen) en VIPP (Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional).

Vraag 409

In 2018 is er 0 euro begroot voor de uitvoeringskosten SVB PGB trekkingsrecht. Kunt u aangeven hoe de uitvoering van de PGB-trekkingsrechten per 1 januari 2018 gefinancierd zal worden?

Antwoord 409:

De kosten van de SVB voor de uitvoering van pgb-trekkingsrecht worden in principe gefinancierd vanuit de verstrekkers. Met de VNG is afgesproken dat de bekostiging voor het gemeentelijke deel in 2017 nog via de begroting van VWS zal verlopen. Vanaf 2018 is er daarom geen bedrag in de VWS-begroting opgenomen. De kosten van de uitvoering door zorgkantoren worden gefinancierd vanuit de middelen voor de beheerskosten van de Wlz. Zie hiervoor de tabel Beheerskosten van de VWS-begroting (blz. 235).

Vraag 410

Kunt u verklaren waarom de overige kosten onder de «Bijdragen aan ZBO's/RWT's» in 2017 verzesenveertigvoudigen?

Antwoord 410:

Dit betreft met name de nog niet uitgedeelde loon- en prijsbijstelling.

Vraag 411

Kan uit het na 2020 aflopen van de subsidie «dementie» en de looptijd (2016–2020) van de maatregelen uit hoofde van «Samenleven met dementie» worden geconcludeerd dat de continuïteit van het dementiebeleid vanaf 2020 niet is gegarandeerd? Zo ja, wat is hier de achterliggende motivatie van?

Antwoord 411:

De maatregelen uit hoofde van «Samenleven met dementie», inclusief de subsidie voor «Samen dementievriendelijk» worden ingezet in de periode 2016–2020. Dat wil niet zeggen dat daarna geen specifiek beleid op dementie gevoerd kan worden.

Vraag 412

Kunt u aangeven op basis waarvan u veronderstelt dat de subsidie aan FIOM en Siriz, ter ondersteuning van onbedoeld zwangeren en tienermoeders, verantwoord zou kunnen vervallen? Op basis waarvan veronderstelt u dat de kennis en expertise vanaf 2018 in de reguliere zorg en ondersteuning is verankerd?

Antwoord 412:

Zoals wij u hebben toegezegd in respectievelijk het AO Zwangerschapsafbreking d.d. 3 maart en het AO Maatschappelijke ondersteuning d.d. 9 maart 2016 zullen wij u gezamenlijk per brief informeren over de actualisatie van de inzet op onbedoelde zwangerschappen. Deze brief zult u separaat ontvangen voorafgaand aan de begrotingsbehandeling.

Vraag 413

Kunt u aangeven waarom de subsidie aan Siriz vanaf 2018 gehalveerd wordt en vanaf 2019 helemaal verdwijnt in de meerjarenbegroting, terwijl in de meerjarenbegroting van VWS voor 2016 tot en met het jaar 2020 een subsidiebedrag was ingeboekt van 1,5 miljoen euro per jaar? Hoe verhoudt dit zich met het amendement Van der Staaij c.s. (Kamerstuk 33 750 XVI, nr. 17) waar gesproken wordt over een «structurele» verhoging van de subsidie voor Siriz?

Antwoord 413:

Streven is u voorafgaand aan de begrotingsbehandeling VWS via een aparte brief te informeren over de subsidie aan Siriz.

Vraag 414

Hoe verhoudt zich de afbouw van de subsidie aan Siriz en Fiom met de toezegging van Minister Schippers op 3 maart 2016, waarin zij aangeeft een brief te sturen over de middelen en de landelijke ondersteuning ten behoeve van jonge moeders en daarbij «met een positieve blik» te kijken naar mogelijkheden om de financiering van Fiom en Siriz na 2017 op basis van het amendement Van der Staaij? Wanneer ontvangt de Kamer deze brief?

Antwoord 414:

Zie het antwoord op vraag 412.

Vraag 415

Wat doet Movisie precies met de 7,2 miljoen euro die het ontvangt voor het verspreiden van kennis over de Wmo 2015 richting gemeenten ten behoeve van een adequate uitvoering?

Antwoord 415:

Movisie is een kennisinstituut op het terrein van de Wmo 2015. Naast gemeenten vormen de uitvoerend professionals de belangrijkste doelgroep van Movisie. Movisie heeft vier doelstellingen.

• – Kennis verzamelen. Alle belangrijke ontwikkelingen over de Wmo 2015 worden door Movisie bijgehouden. Naast regelgeving zijn dat ook de belangrijkste trends en de actuele thema’s binnen de sociale sector, voorbeelden hiervan zijn eenzaamheid en armoede maar ook de vluchtelingencrisis.

• – Kennis verspreiden. De verzamelde kennis stelt Movisie onder gemeenten en de sociale sector beschikbaar via websites, nieuwsbrieven, debatten, congressen, het tijdschrift sociale vraagstukken en individueel advies. Movisie onderhoudt bijvoorbeeld digitale kennisdossiers op de belangrijke thema’s van de Wmo. Hierin zijn praktijkvoorbeelden, interventiebeschrijvingen en actuele informatie rond één thema verzameld, zoals rond cliëntparticipatie, vrijwillige inzet, huiselijk geweld en maatschappelijke zorg.

• – Kennis valideren. Movisie werkt samen met andere kennisinstituten aan verbetering van de kwaliteit en effectiviteit van sociale interventies, onder meer via ontsluiting van kennis via databanken, bevorderen van kwaliteitsverbetering in de praktijk en beoordeling van de interventies op effectiviteit. In de veelvuldig geraadpleegde databank effectieve sociale interventies die Movisie onderhoudt, zitten momenteel zo’n 130 interventies op terreinen als: huiselijk geweld, mantelzorgondersteuning, eenzaamheid en maatschappelijke activering.

• – Kennis verrijken. Movisie werkt intensief samen met gemeenten en professionals om de in de praktijk ontwikkelde kennis te innoveren. Voorbeelden hiervan zijn arrangementen om langer thuis te wonen, samenwerking tussen wijkteams en beroepsgroepen, een beter samenspel tussen informele en formele zorg en de multidisciplinaire aanpak bij complexe situaties van huiselijk geweld en kindermishandeling.

Vraag 416

Hoeveel gemeenten bereikt Movisie met hun aanpak om kennis over de Wmo 2015 te verspreiden, en hoe effectief is dit?

Antwoord 416:

Hoeveel gemeenten Movisie concreet bereikt met al haar werk is ons niet precies bekend. Om effectief kennis te kunnen verspreiden moet de ontwikkelde kennis aansluiten bij de vraag hiernaar door gemeenten. Daarom stelt Movisie haar werkplan sinds een aantal jaren op in nauw overleg met de gemeenten (VNG, G32 en het netwerk directeuren van het sociaal domein). Dit heeft er toe geleid dat Movisie in 2017 in samenwerking met andere kennisinstituten zich zal richten op een viertal thema’s: preventie, integraal werken in de wijk, sturing en bekostiging/inkoop en 18-/18+.

Vraag 417

Welke bijzondere rol vervult Movisie aanvullend op de al bestaande informatiekanalen, waaronder het ministerie, richting de gemeenten?

Antwoord 417:

Movisie is niet alleen een informatiekanaal voor gemeenten en sociale professionals, maar ontwikkelt samen met professionals en gemeenten praktijkkennis en valideert deze. In mijn antwoord op vraag 415 ben ik ingegaan op de doelstellingen van Movisie en heb ik een aantal belangrijke onderwerpen genoemd die Movisie in dit kader in 2017 ter hand neemt.

Vraag 418

Op basis van welke doelstelling vindt precies de beoordeling van de 7,2 miljoen euro subsidie aan Movisie plaats?

Antwoord 418:

Movisie is het kennisinstituut dat ik subsidieer om het veld te voorzien van adequate praktijkkennis die nodig is om de transitie in het sociaal domein te ondersteunen. Dit is de eerste doelstelling waaraan ik het werkplan van Movisie toets: komt de door Movisie ontwikkelde kennis voldoende tegemoet aan de behoefte van het veld en wordt de noodzakelijke transformatie voldoende ondersteund. We werken dan ook nauw samen met VNG en gemeenten om het jaarlijkse werkplan op te stellen dat aansluit bij lokale kennisvragen. Of Movisie voldoet aan deze doelstelling toets ik op basis van overleg met de VNG en met relevante veldpartijen. Positief beoordeel ik bijvoorbeeld dat Movisie in 2017 zal werken aan preventie, integraal werken in de wijk, sturing en bekostiging/inkoop en 18-/18+, omdat deze thema’s door de VNG naar voren zijn gebracht.

Vraag 419

Hoeveel personen maken gebruik van Valysvervoer, leerlingvervoer en zittend ziekenvervoer?

Antwoord 419:

In 2015 hebben in totaal 161.633 mensen gebruik gemaakt van het Valysvervoer. In 2016 hebben t/m juli 125.331 mensen gebruik gemaakt van het Valysvervoer.

Vraag 420

Hoeveel klachten en bezwaren heeft Valys in 2016 ontvangen, en hoe verhoudt dit zich tot voorgaande jaren? Is hierin een trend waarneembaar?

Antwoord 420:

Bijgevoegde tabel geeft een overzicht van het aantal klachten, het aantal gegrond verklaarde klachten en het aantal pashouders dat in beroep is gegaan in de periode 2011 t/m juni 2016.

Vraag 421

Hoeveel personen maken gebruik van vervoer van en naar dagbesteding?

Antwoord 421:

Dit wordt niet apart geregistreerd in termen van personen. Een globale inschatting op basis van productieafspraken van de NZa, is dat in de huidige Wlz rond de 25.000 personen gebruik maken van vervoer van en naar de dagbesteding en behandeling.

Vraag 422

Hoeveel mensen moeten onterecht een eigen bijdrage betalen voor vervoer van en naar de dagbesteding?

Antwoord 422:

Uiteraard dient niemand een onterechte eigen bijdrage te betalen. Iedereen die daarvoor is geïndiceerd heeft recht op passende dagbesteding en vervoer. Indien mensen naar hun idee onterecht om een eigen bijdrage wordt gevraagd, kunnen zij dat eerst met de instelling bespreken. Komen zijn daar niet uit dan kunnen zij dat aan de klachtencommissie van de instelling voorleggen. Verder heeft de NZa een meldpunt voor onterechte betalingen (https://www.nza.nl/organisatie/Contact/Meldpunt).

Vraag 423

Valt begeleiding bij vervoer van en naar de dagbesteding onder de huidige bekostiging of dienen mensen dit zelf te betalen?

Antwoord 423:

Het is de taak van de zorgaanbieder om passende dagbesteding en passend vervoer te regelen, zonodig met begeleiding. Een eigen bijdrage is enkel aan de orde indien een cliënt andere wensen heeft.

Vraag 424

Hoe wordt de 6,9 miljoen euro die beschikbaar is als stimuleringsprogramma voor verpleeghuizen met een urgent kwaliteitsprobleem concreet ingezet?

Antwoord 424:

Circa 50 zorgaanbieders met een urgent kwaliteitsprobleem kunnen een beroep doen op het programma Waardigheid en Trots. Bij de aanpak wordt per aanbieder allereerst een analyse van de problemen gemaakt, op basis waarvan een plan wordt opgesteld om de problemen aan te pakken. Kernelementen hierbij zijn de competenties van het personeel, teamsamenstelling en sturing. Er wordt over het algemeen een coach ingezet die zich richten op het primaire proces, de kwaliteitsverbetering en verankering in de teams en een coach die zich richt op de strategische en bestuurlijke kant en heeft MT/directie als doelgroep van ondersteuning. Het fundamenteel oplossen van dergelijke problemen binnen een organisatie kost ongeveer twee jaar. De uitvoering van de

plannen is derhalve nog gaande.

Vraag 425

Over welk type kwaliteitsproblemen hebben we het precies, en wordt hiervan ook melding gemaakt aan de IGZ?

Antwoord 425:

Het gaat veelal om ondersteuningsvragen op het gebied van de structurele borging van kwaliteit. Dat kan betrekking hebben op bijvoorbeeld het methodisch werken door professionals, op sturingsvraagstukken binnen de organisatie en op de inrichting van de organisatie (bijvoorbeeld het geleidelijk en ingekaderd overgaan tot zelfsturende teams). De deelnemende zorgaanbieders moeten de interne (RVT, OR, CR) en externe stakeholders (o.a. de IGZ en het zorgkantoor) bij het verandertraject betrekken. De IGZ wordt derhalve geïnformeerd.

Vraag 426

Waarom heeft u in 2017 in vergelijking met 2016 meer geld beschikbaar gesteld voor de coördinatie van de netwerken palliatieve zorg en de organisatie vrijwillige palliatieve zorg? Waarvoor wordt dit extra budget ingezet?

Antwoord 426:

In het Algemeen Overleg van 28 januari 2016 heb ik toegezegd dat ik zou bezien of de regeling Palliatieve Terminale Zorg kan meegroeien met de stijging van de inzet van vrijwilligers. Het gaat om zowel het aantal vrijwilligers als het aantal locaties waar vrijwilligers kunnen worden ingezet. In het verleden is het totale bedrag diverse malen opgehoogd (voor het laatst in 2013) om aan de groei tegemoet te komen. Ik heb daarom besloten om in de nieuwe regeling op te nemen dat het totale beschikbare bedrag voor de vrijwillige palliatieve terminale zorg jaarlijks met 3% wordt verhoogd en dat per 2017 een eenmalige inhaalslag wordt gemaakt voor de periode vanaf 2013.

Vraag 427

Kan de Minister voor de jaren 2016–2020 in de vorm van een tabel per jaar en per maatregel aangegeven worden wat er aan de diverse uitgaven m.b.t. dementie wordt geraamd?

Antwoord 427:

Veel beleidsmaatregelen, zoals het programma Waardigheid & Trots, zijn mede maar niet uitsluitend op mensen met dementie en hun mantelzorgers gericht. Van deze maatregelen is niet direct aanwijsbaar welk deel ten goede komt aan mensen met dementie en hun mantelzorgers. In onderstaande tabel zijn daarom alleen de beleidsmaatregelen opgenomen die specifiek op dementie gericht zijn.

Vraag 428

Hoeveel verbeterplannen en concrete uitwisseling van best practices levert de 25 miljoen voor het onderdeel «ruimte voor verpleeghuizen» op, waar 180 instellingen en 700 locaties aan meedoen? Wordt dit ook breed met het hele veld gedeeld?

Antwoord 428:

Genoemd bedrag van 25 miljoen is de financiële ruimte die beschikbaar is voor het «Waardigheid en Trots» programma. Het onderdeel «ruimte voor verpleeghuizen» maakt hiervan onderdeel uit. Het gaat bijvoorbeeld ook om de ondersteuning van zorgaanbieders met een urgent kwaliteitsprobleem om dit weer op orde te krijgen. Voor het onderdeel «ruimte voor verpleeghuizen» is in 2015 een subsidie gegund aan Vilans van ruim € 15 miljoen voor de periode 2015 tot en met 2018.

Binnen ruimte voor verpleeghuizen werken circa 170 zorgaanbieders aan de verbetering van kwaliteit van de verpleegzorg. De zorgaanbieders werken aan hun individuele trajecten en worden hierin ondersteund door een themacoördinator. Zorgaanbieders delen hun ervaring en kennis in thema bijeenkomsten en via de website «waardigheid en Trots». Deze website geeft per thema de laatste stand van zaken aan. Het congres van 4 juli «een jaar later: ruimte voor verpleeghuizen» stond in het teken van kennisuitwisseling. Op het congres van 4 juli jongstleden waren ruim 1.700 deelnemers. Hier zijn ongeveer 120 workshops door de aanbieders zelf werden gegeven. Doel was dat medewerkers uit de verpleeghuizen van elkaar leren. Via de volgende link kunt u een verslag vinden van het congres en de presentaties van de deelnemers waarin zij ingaan op hun ervaringen en de bereikte resultaten (http://www.waardigheidentrots.nl/verslagen/verslagen-en-presentaties-congres-jaar-later-ruimte-verpleeghuizen/). Daarnaast zal in het kennisprogramma «ruimte voor verpleeghuizen» verdiepend onderzoek worden gedaan op een aantal thema’s, die ingaan op de vraag wat de werkende principes achter de werkwijzen zijn. De trajecten geven ook input voor beleid. Voorbeelden hiervan zijn:

• – de verduidelijking van de hygiënecode voor kleinschalige woonvormen (HACCP) omdat bleek dat die strenger werd toegepast dan noodzakelijk waardoor onnodige registraties konden worden geschrapt

• – de evaluatie van de contractering bij gespecialiseerde aanbieders waarna de contractering zodanig is aangepast dat cliënten bij de aanbieder van hun keuze terecht kunnen.

Vraag 429

Wat is de rol van het ministerie en ACtiZ bij de uitwisseling van deze best practices?

Antwoord 429:

Het Ministerie van VWS heeft samen met de Taskforce de verpleeghuizen opgroepen in 2015 om deel te gaan nemen aan Waardigheid en trots, ruimte voor verpleeghuizen. Zowel VWS als Actiz en volgen de uitwisseling en de resultaten op de voet. Bij elke themagroep is een beleidsmedewerker van VWS betrokken zodat resultaten naar landelijk beleid vertaald kan worden, zoals bijvoorbeeld bij de HACCP themagroep gebeurd is. Bij de themagroepen sluiten ook Actiz-medewerkers aan, zodat de opgedane kennis breder verspreid kan worden.

Vraag 430

Kunt u een overzicht van deze verbeterplannen en best practices met de Kamer delen?

Antwoord 430:

Op de website www.waardigheidentrots.nl kunt u per deelnemende organisatie de inhoud van de plannen vinden. Op diezelfde website treft u per thema(groep) de stand van zaken aan.

Vraag 431

Wat is de exacte relatie tussen deze verbeterplannen en best practices en het kwaliteitskader?

Antwoord 431:

Een kleine vijftig deelnemers van Waardigheid en trots, ruimte voor verpleeghuizen zijn aan de slag met werkwijzen om de kwaliteit van leven van de cliënt in kaart te brengen. De zorgaanbieders zijn hier nog volop mee aan de slag. De ervaringen uit dit traject kunnen input zijn voor de doorontwikkeling van het kwaliteitskader. In het kennisprogramma ruimte voor verpleeghuizen zullen de werkende principes achter de werkwijzen die door aanbieders uitgeprobeerd worden verder worden onderzocht. De resultaten van dit kennisprogramma worden in het voorjaar van 2018 verwacht.

Vraag 432

Kan in een tabel over de jaren 2016–2021 een overzicht worden gegeven van wat er via de verschillende beleidsinstrumenten beschikbaar is voor beleid t.a.v. dementie, gespecificeerd in de uitgaven Wmo, Wlz en Zvw?

Antwoord 432:

Zie het antwoord op vraag 427 voor uw vraag naar een overzichtstabel over de jaren 2016–2020 van wat er via de verschillende beleidsinstrumenten beschikbaar is voor beleid t.a.v. dementie.

Vraag 433

Hoeveel organisaties hebben geld ontvangen voor aandacht en scholing in het kader van het programma Waardigheid en trots? Hoeveel organisaties hadden daarvoor een plan ingediend? Hoeveel ouderen hebben met dit geld extra aandacht gekregen en hoeveel zorgverleners hebben met dit geld scholing gekregen?

Antwoord 433:

Een eerste verkenning tussen de onderzoekers die de evaluatie uitvoeren en de zorgkantoren leert dat er ca. 550 plannen zijn ingediend en slechts een fractie van die plannen is afgekeurd. Omdat plannen voor de extra middelen tot 1 mei 2016 konden worden ingediend, kan op dit moment nog niet worden gesrpoken over effecten. Een eerste evaluatie van de extra middelen is dan ook gericht op het krijgen van een beeld van de inhoud van de plannen en het doen van aanbevelingen voor een nieuwe ronde.

Vraag 434

Voor de uitvoering van het programma «Waardigheid en Trots» is via de begroting 25 miljoen euro beschikbaar. Hoeveel extra handen aan het bed kunnen er voor dit bedrag ingezet worden? Zou dat niet beter zijn om de kwaliteit van zorg te verhogen?

Antwoord 434:

Het bedrag van € 25 miljoen dat via de begroting beschikbaar is voor de uitvoering van het programma «Waardigheid en Trots» wordt ingezet om de kwaliteit van de zorg te verhogen. De middelen worden onder meer ingezet voor de IGZ, voor ondersteuning cliëntenraden en patiënten- en belangenorganisaties, ruimte voor verpleeghuislocaties, het faciliteren van zorgaanbieders om hun kwaliteit te verbeteren en administratieve lasten terug te dringen.

Vraag 435

Jaarlijks kunnen 50 organisaties instromen in het ondersteuningsprogramma Kwaliteitsverbetering Verpleeghuizen. Waar kunnen de overige organisaties terecht voor ondersteuning? Zou dit ondersteuningsprogramma niet beschikbaar moeten zijn voor alle organisaties die kwaliteitsproblemen hebben? Hoe worden de 50 instellingen geselecteerd?

Antwoord 435:

Organisaties die gemotiveerd zijn om aan het kwaliteitsondersteuningsprogramma mee te doen, kunnen zich daarvoor aanmelden via de website www.waardigheidentrots.nl. Bij de aanpak wordt per aanbieder allereerst een analyse van de problemen gemaakt, op basis waarvan een plan wordt opgesteld om de problemen aan te pakken. Kernelementen hierbij zijn de competenties van het personeel, teamsamenstelling en sturing. Het heeft zich nog niet voorgedaan dat het aantal verzoeken het aantal plekken oversteeg.

Vraag 436

Wat zijn de opbrengsten indien het CIZ wordt afgeschaft, en de indicatiestelling wordt teruggegeven aan professionele zorgverleners? Is de regering bereid deze besparingsmogelijkheid in de zorg te onderzoeken?

Antwoord 436:

Zoals in antwoord op vraag 232 van de schriftelijke vragen over de begroting 2016 (Kamerstuk 23 200 XVI, nr. 12) is aangegeven zullen de kosten van de indicatiestelling naar verwachting niet lager zijn als die op dezelfde toegangscriteria is gebaseerd en op uniforme wijze wordt uitgevoerd door zorgprofessionals in plaats van door het CIZ. Het kabinet hecht overigens aan centrale indicatiestelling zodat het recht op zorg gefinancierd op basis van de Wlz eenduidig, onafhankelijk en integraal kan worden vastgesteld.

Vraag 437

Welke veelbelovende innovaties zitten in de fast track met betrekking tot zorg?

Antwoord 437:

Het Fast Track eHealth initiatief richt zich op MKB bedrijven in de zorgsector die innovatieve eHealth toepassingen hebben ontwikkeld. De toepassingen hebben bij brede opschaling een «high impact» voor de patiënt, in termen van zelfregie, zelfzorg en/of zelfredzaamheid. Voorbeelden hiervoor zijn toepassingen voor thuismonitoring, zelfmetingen, digitale keuzehulpen of (digitale platformen voor) communicatie tussen patiënten, zorgverleners en mantelzorgers. Het initiatief dient nog van start te gaan. Ik zal uw Kamer voor het einde van het jaar informeren over de wijze van selectie van specifieke toepassingen binnen het Fast Track initiatief.

Vraag 438

Hoeveel kosten de HKZ en andere keurmerken in de zorg?

Antwoord 438:

Certificering is niet verplicht op grond van wet- en regelgeving, maar is een aangelegenheid van de partijen in het veld zelf. Er wordt niet op een centrale plaats bijgehouden hoeveel keurmerken worden afgegeven en welke kosten verbonden zijn aan de verschillende keurmerken. Derhalve is het gevraagde bedrag aan kosten niet bekend.

Vraag 439

Hoeveel keurmerken per merk worden jaarlijks afgegeven?

Antwoord 439:

Centraal worden geen gegevens bijgehouden hoeveel keurmerken per merk jaarlijks worden afgegeven.

Vraag 440

Welke besparing is mogelijk als keurmerken in de zorg afgeschaft worden?

Antwoord 440:

Certificering is niet verplicht op grond van wet- en regelgeving, maar is een aangelegenheid van de partijen in het veld zelf. Er wordt niet op een centrale plaats bijgehouden hoeveel keurmerken worden afgegeven en welke kosten verbonden zijn aan de verschillende keurmerken. Derhalve is het gevraagde bedrag aan besparing niet bekend.

Vraag 441

Welke keurmerken worden er vereist bij zorginkoop, uitgesplitst naar zorgkantoorregio?

Antwoord 441:

Er bestaan geen keurmerken als zodanig die gebruikt worden bij de zorginkoop. Uit een inventarisatie is gebleken dat zorgkantoren geen specifieke kwaliteitskeurmerken eisen. Wel moeten aanbieders verklaren dat zij een kwaliteitssysteem hebben dat in ieder geval als onderdeel heeft dat er een onafhankelijke externe toetsing plaatsvindt. Aanbieders zijn daarmee dus vrij in de keuze voor een kwaliteitssysteem. Als er een door het Zorginstituut gevalideerde kwaliteitsstandaard is, zal dat ook leidraad zijn bij de zorginkoop.

Vraag 442

Wat kost de minutenregistratie jaarlijks?

Antwoord 442:

Van rijkswege bestaat er geen verplichting voor zorgaanbieders om een minutenregistratie te voeren. Elke zorgaanbieder bepaalt zelf of en zo ja, op welke manier aan tijdregistratie wordt gedaan; dat is een eigen keuze. In de praktijk worden uiteenlopende varianten toegepast. Sommige instellingen hanteren geen minutenregistratie en werken op basis van het principe: «planning (zorgplan) is realisatie». Ik heb geen zicht op de wijze waarop elke zorgaanbieder zijn administratie heeft ingericht en wat deze kost.

Vraag 443

Wat kost jaarlijks de bureaucratie in Nederland?

Antwoord 443:

Dit is niet bekend. Er bestaat geen eenduidige definitie of meting van de omvang van de bureaucratie in Nederland.

Vraag 444

Hoe groot is de overhead en de kosten hiervan, uitgesplitst per zorgsector?

Antwoord 444:

Zie het antwoord op vraag 162.

Vraag 445

Met hoeveel procent en kosten is de bureaucratie toegenomen na de decentralisaties naar de gemeenten? (uitgesplitst in Wmo en de Jeugdwet).

Antwoord 445:

Zie het antwoord op vraag 405.

Vraag 446

Hoe wordt er concreet versterkt ingezet op verdere vermindering van de bureaucratie in de zorg? Welke besparing verwacht de Minister hiervan?

Antwoord 446:

Zie het antwoord op vraag 404.

Vraag 447

Op welke wijze ziet ondersteuning van zorgaanbieders door middel van een domeinoverstijgende regelarme werkwijze er concreet uit?

Antwoord 447:

Dit krijgt onder andere vorm door meer ruimte in de bekostiging te bieden. De beleidsregel innovatie van de NZa geeft zorgaanbieders onder zowel de Zorgverzekeringswet als de Wet langdurige zorg de mogelijkheid om maximaal drie jaar kleinschalig te experimenteren met nieuwe of vernieuwde zorglevering met een betere prijs/kwaliteitverhouding, efficiënte zorgorganisatie of de verbetering van de kwaliteit van zorg voor de patiënt. Zo wordt bijvoorbeeld ingezet op ketenzorg astma of multidisciplinaire eerstelijns ouderenzorg. Aanvullend daarop verken ik de mogelijkheden hoe meer ruimte in de bekostiging verder kan bijdragen aan de bevordering van de samenwerking tussen verschillende sectoren of in substitutie van zorg. Bijvoorbeeld voor zorginnovatie of innovatieve vormen van bekostiging zoals ketenafspraken, uitkomstfinanciering, populatiebekostiging of casemanagement.

Vraag 448

Kunt u een overzicht geven van de bedragen die zorgverzekeraars hebben teruggevorderd, omdat declaraties onjuist bleken alsmede de opbrengst van fraudeonderzoek door zorgverzekeraars voor zowel onjuistheden als daadwerkelijke fraude voor de periode 2006–2016?

Antwoord 448:

Sinds 2011 verzamelt en publiceert Zorgverzekeraars Nederland (ZN) de resultaten van zorgverzekeraars naar aanleiding van de formele en materiële controles en fraudeonderzoeken over de jaren 2010 tot en met 2015. Onderstaand overzicht geeft voor de jaren 2010–2015 de geconstateerde onjuiste declaraties uit de formele en materiële controle en de door zorgverzekeraars vastgestelde fraude weer. Alle onterecht uitgekeerde declaraties worden in beginsel teruggevorderd, ongeacht of het om een fout of om fraude gaat. De cijfers over 2016 zijn nog niet beschikbaar.