Nr. 7 NOTA VAN WIJZIGING

In artikel II van de Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting wordt na het twaalfde lid een lid toegevoegd, luidende:

13. Indien bij een toegelaten instelling reeds voor de inwerkingtreding van artikel I van deze wet een onderzoek als bedoeld in dat artikel is verricht, dan vangt de termijn van vier jaar, genoemd in artikel 53a, tweede lid, van de Woningwet, aan op de dag waarop dat onderzoek is afgerond.

In artikel 21d wordt na het derde lid een lid toegevoegd, luidende:

4. Het eerste lid is niet van toepassing op:

a. de in dat lid bedoelde vestigingen van rechten ten behoeve van de borgingsvoorziening, indien en zolang:

1°. de situatie, bedoeld in artikel 29, eerste lid, eerste volzin, zich voordoet en die situatie betrekking heeft op of gevolgen heeft voor het kunnen voortzetten van werkzaamheden als genoemd en bedoeld in het bepaalde bij en krachtens artikel 47, eerste lid, onderdelen a tot en met i, of

2°. bij een toegelaten instelling of een met haar verbonden onderneming de financiële middelen ontbreken om haar werkzaamheden te kunnen voortzetten, die situatie betrekking heeft op of gevolgen heeft voor het kunnen voortzetten van werkzaamheden als genoemd en bedoeld in het bepaalde bij en krachtens artikel 47, eerste lid, onderdelen a tot en met i, het bestuur heeft nagelaten die situatie onverwijld aan Onze Minister en de borgingsvoorziening te melden, en de borgingsvoorziening dit schriftelijk aan het bestuur heeft medegedeeld;

b. bedingen die strekken tot het bepaalde in onderdeel a.

In artikel IX, onderdeel J, wordt na onderdeel 3 een onderdeel toegevoegd, luidende:

4. Het vierde lid, onderdeel c, komt te luiden:

c. het lidmaatschap van het bestuur van een andere rechtspersoon of vennootschap die een onderneming drijft met welke de toegelaten instelling of een met haar verbonden onderneming enigerlei banden heeft, tenzij die rechtspersoon of vennootschap:

1°. een dochtermaatschappij is, of

2°. zich blijkens haar statuten uitsluitend ten doel stelt diensten te leveren of werkzaamheden te verrichten die zijn gericht op het maatschappelijke belang, de raad van commissarissen met dat lidmaatschap heeft ingestemd en, indien van toepassing, is voldaan aan de door de raad van commissarissen daarbij gestelde voorwaarden.

1. Na onderdeel 1 wordt een onderdeel ingevoegd, luidende:

1a. In het vijfde lid wordt «door haar in stand gehouden onderneming» vervangen door: met haar verbonden ondernemingen.

2. Na onderdeel 2 wordt een onderdeel ingevoegd, luidende:

2a. In het tiende lid wordt «onderdeel a en b» vervangen door «onderdeel a, b of c» en wordt «onderdeel e» vervangen door: onderdeel f.

3. Onderdeel 3 komt te luiden:

3. Het elfde lid wordt als volgt gewijzigd:

c. Onder vervanging van de punt aan het slot van onderdeel b door een komma, wordt een onderdeel toegevoegd, luidende:

c. de wijze waarop binnen de raad van commissarissen beslissingen worden genomen, met dien verstande dat het bepaalde in het vorige lid van overeenkomstige toepassing is op de onderlinge stemverhoudingen.

1. Na onderdeel 1, onderdeel b, wordt een onderdeel ingevoegd, luidende:

ba. In onderdeel f wordt in de aanhef na «de toegelaten instelling» ingevoegd «of van woongelegenheden als bedoeld in het zevende lid» en wordt onder 2° na «woongelegenheid als bedoeld in» ingevoegd: het zevende lid, onderdeel a, en.

2. Na het derde onderdeel een onderdeel toegevoegd, luidende:

4. Na het zesde lid wordt een lid toegevoegd, luidende:

7. Bij algemene maatregel van bestuur kunnen gevallen worden bepaald waarin en voorwaarden worden gesteld waaronder het de toegelaten instellingen, de met hen verbonden ondernemingen en de samenwerkingsvennootschappen, is toegestaan om de volgende werkzaamheden te verrichten, die alsdan tot het gebied van de volkshuisvesting behoren:

a. het toewijzen en verhuren van woongelegenheden en aanhorigheden van derden;

b. het in stand houden van en het treffen van kleinschalige voorzieningen aan gebouwen van derden, en

c. het huren van gebouwen van derden, ten behoeve van het verrichten van de werkzaamheden, bedoeld in de onderdelen a en b.

1. Het tweede lid komt te luiden:

2. De toegelaten instelling gaat slechts overeenkomsten van huur en verhuur aan, voor zover aan ten minste een bij algemene maatregel van bestuur te bepalen percentage van huishoudens als eerstbedoeld of laatstbedoeld in artikel 20, tweede lid, van de Wet op de huurtoeslag, die in aanmerking komen voor een huurtoeslag in de zin van die wet, woongelegenheden worden verhuurd met een huurprijs van ten hoogste het in dat lid eerstgenoemde respectievelijk laatstgenoemde bedrag. Bij algemene maatregel van bestuur kunnen nadere voorschriften worden gegeven omtrent de toepassing van de eerste volzin. Bij ministeriële regeling kunnen eisen worden gesteld aan de wijze waarop de inkomensvaststelling door de toegelaten instelling plaatsvindt.

Artikel IX, onderdeel AA, onderdeel 1, komt te luiden:

1. In onderdeel b wordt «van haar zodanige woongelegenheden en aanhorigheden» vervangen door «van zodanige woongelegenheden en aanhorigheden»

1. Onderdeel 2 komt te luiden:

2. Het derde lid wordt als volgt gewijzigd:

2. Onderdeel 3, onderdeel b, komt te luiden:

b. Er wordt een onderdeel ingevoegd, luidende:

b. de verzoekende toegelaten instelling:

1°. voornemens is te fuseren met een toegelaten instelling die na toepassing van artikel 41b of 41d, op grond daarvan niet in dezelfde gemeenten, die zijn gelegen in het gebied, bedoeld in artikel 41b, tweede lid, als zij feitelijk werkzaam mag zijn, en

2°. naar zijn oordeel niet aannemelijk heeft gemaakt dat het belang van de volkshuisvesting met die fusie beter gediend is dan met een fusie met een toegelaten instelling die na toepassing van artikel 41b of 41d, op grond daarvan in dezelfde gemeenten, die zijn gelegen in het gebied, bedoeld in artikel 41b, tweede lid, als zij feitelijk werkzaam mag zijn;

2. Onderdeel 2 komt te luiden:

2. Het tweede lid komt te luiden:

2. De toegelaten instelling draagt er zorg voor dat het onderzoek, bedoeld in het eerste lid, ten minste een maal per vier jaar door de daartoe door haar te benaderen deskundige instantie, bedoeld in dat lid, wordt afgerond. De kosten van dat onderzoek komen voor haar rekening. De opdracht wordt verleend door de raad van commissarissen. Onze Minister kan de termijn van vier jaar, genoemd in de eerste volzin, verlengen of opschorten, indien naar zijn oordeel bijzondere omstandigheden daartoe aanleiding geven.

Artikel 10, vierde lid, komt te luiden:

4. De gemeenteraad kan in de huisvestingsverordening bepalen dat een last onder bestuursdwang of een bestuurlijke boete kan worden opgelegd ter zake van de overtreding van de voorschriften, bedoeld in artikel 10b, vijfde lid. De bestuurlijke boete bedraagt ten hoogste het bedrag dat is vastgesteld voor de eerste categorie, bedoeld in artikel 23, vierde lid, van het Wetboek van Strafrecht.

1. Het eerste lid komt te luiden:

1. Indien bij de aanvraag van een huisvestingsvergunning, voor een in de huisvestingsverordening aangewezen woonruimte in een complex, straat of gebied, op grond van artikel 5, derde lid, onderdeel b, een onderzoek op basis van politiegegevens wordt verlangd, stelt het college van burgemeester en wethouders de burgemeester hiervan in kennis. De burgemeester verzoekt daarop de politiechef van de regionale eenheid waarin de gemeente gelegen is, zo spoedig mogelijk een overzicht van de politiegegevens te verstrekken die betrekking hebben op de op grond van artikel 10a, eerste lid, in de huisvestingsverordening genoemde gedragingen van de woningzoekende, alsmede van de personen van 16 jaar en ouder die met hem de woonruimte willen betrekken.

2. Het vierde lid komt te luiden:

4. De burgemeester beoordeelt op basis van de volgende criteria de verstrekte politiegegevens en de duiding ervan door de politiechef:

a. de aard en ernst van de gedragingen, waarbij zwaarder gewicht wordt toegekend aan gedragingen die bij wet strafbaar gesteld zijn dan aan andere gedragingen;

b. de frequentie en onderlinge samenhang van de gedragingen;

c. de overlast die de gedragingen hebben veroorzaakt;

d. het tijdsverloop sinds de gedragingen zijn geconstateerd;

e. de relatie tussen de geconstateerde overlastgevende gedragingen en de mogelijke invloed van deze gedragingen op de leefbaarheid in een aangewezen complex, straat of gebied.

De burgemeester geeft naar aanleiding van de beoordeling een woonverklaring af, waaraan voorschriften verbonden kunnen zijn.

1. Het voorgestelde artikel 10, vierde lid, komt te luiden:

4. De gemeenteraad kan in de huisvestingsverordening bepalen dat een last onder bestuursdwang of een bestuurlijke boete kan worden opgelegd ter zake van de overtreding van de voorschriften, bedoeld in artikel 10b, vijfde lid. De bestuurlijke boete bedraagt ten hoogste het bedrag dat is vastgesteld voor de eerste categorie, bedoeld in artikel 23, vierde lid, van het Wetboek van Strafrecht.

2. Het voorgestelde artikel 10b, eerste lid, komt te luiden:

1. Indien bij de aanvraag van een huisvestingsvergunning, voor een in de huisvestingsverordening aangewezen woonruimte in een complex, straat of gebied, op grond van artikel 5, derde lid, onderdeel b, een onderzoek op basis van politiegegevens wordt verlangd, stelt het college van burgemeester en wethouders de burgemeester hiervan in kennis. De burgemeester verzoekt daarop de politiechef van de regionale eenheid waarin de gemeente gelegen is, zo spoedig mogelijk een overzicht van de politiegegevens te verstrekken die betrekking hebben op de op grond van artikel 10a, eerste lid, in de huisvestingsverordening genoemde gedragingen van de woningzoekende, alsmede van de personen van 16 jaar en ouder die met hem de woonruimte willen betrekken.

3. Het voorgestelde artikel 10b, vierde lid, komt te luiden:

4. De burgemeester beoordeelt op basis van de volgende criteria de verstrekte politiegegevens en de duiding ervan door de politiechef:

a. de aard en ernst van de gedragingen, waarbij zwaarder gewicht wordt toegekend aan gedragingen die bij wet strafbaar gesteld zijn dan aan andere gedragingen;

b. de frequentie en onderlinge samenhang van de gedragingen;

c. de overlast die de gedragingen hebben veroorzaakt;

d. het tijdsverloop sinds de gedragingen zijn geconstateerd;

e. de relatie tussen de geconstateerde overlastgevende gedragingen en de mogelijke invloed van deze gedragingen op de leefbaarheid in een aangewezen complex, straat of gebied.

De burgemeester geeft naar aanleiding van de beoordeling een woonverklaring af, waaraan voorschriften verbonden kunnen zijn.

Indien het bij koninklijke boodschap van 4 februari 2016 ingediende voorstel van wet tot wijziging van de Woningwet in verband met het tijdelijk uitbreiden van het werkgebied van toegelaten instellingen met het oog op het huisvesten van vergunninghouders (34 403) tot wet is of wordt verheven en artikel I, onderdelen A, C en D, van die wet eerder in werking zijn getreden of treden dan artikel IX van deze wet, komt in artikel IX, onderdeel Y, van deze wet het voorgestelde tweede lid, onderdeel ba, te luiden:

ba. In onderdeel f wordt in de aanhef «woongelegenheden als bedoeld in artikel 45a» vervangen door «woongelegenheden als bedoeld in het zevende lid, en artikel 45a» en wordt onder 2° na «woongelegenheid als bedoeld in» ingevoegd: het zevende lid, onderdeel a,.

De Autoriteit woningcorporaties (hierna: Autoriteit) heeft ten aanzien van de wijzigingen een HUF-toets (handhaafbaarheids-, uitvoerbaarheids- en fraudebestendigheidstoets) uitgevoerd. Daaruit kwam naar voren dat, ten aanzien van onderdeel A, de zinsnede «de dag waarop dat onderzoek is afgerond» onvoldoende duidelijk zou zijn. Voorgesteld is om als peildatum te kiezen voor de dag waarop het rapport met bevindingen is vastgesteld. De dag waarop het onderzoek is afgerond betreft echter een objectief bepaalbaar moment; op die dag begint immers ook de termijn van zes weken te lopen, waarbinnen het rapport van bevindingen wordt vastgesteld. Het als peildatum kiezen voor de dag waarop het rapport met bevindingen wordt vastgesteld zou bovendien moeilijk verenigbaar zijn met de verplichting voor toegelaten instellingen om ten minste een maal per vier jaar het onderzoek te laten verrichten, omdat tussen het laten verrichten van het onderzoek en het vaststellen van het rapport een periode van ten hoogste zes weken kan verstrijken. Inzake onderdeel M wordt door de Autoriteit van belang geacht dat een prikkel wordt opgenomen voor toegelaten instellingen die het onderzoek nog nooit hebben laten verrichten, om dat uiterlijk vóór 1 juli 2019 te laten doen. Doordat toegelaten instellingen het onderzoek op grond van de per 1 juli 2015 in werking getreden Woningwet ten minste een maal per vier jaar moeten laten verrichten, is die prikkel echter reeds aanwezig.

Voorts is uit de toets naar voren gekomen dat de toelichting bij onderdeel D onvoldoende duidelijk is. De toelichting is daarop aangepast.

Het voorgestelde vierde lid, onderdeel a, beoogt mogelijk te maken dat in een situatie van financiële stress wel een zekerheidsrecht op niet-DAEB-goederen kan worden gevestigd ten behoeve van het WSW. Vestiging van een zekerheidsrecht in die situatie kan noodzakelijk zijn, omdat gedurende die situatie de waarde van het onderliggende DAEB-onderpand snel terug kan lopen en daarmee de kans toeneemt dat het buffervermogen of de achtervangvoorziening van gemeenten en Rijk moet worden aangesproken. Ten aanzien van de situatie van financiële stress is onderscheid gemaakt in twee gevallen:

1. Onder 1° is aansluiting gezocht bij de situatie waarin naar het oordeel van het bestuur van een toegelaten instelling de financiële middelen ontbreken om haar werkzaamheden te kunnen voortzetten (waarvan het bestuur op grond van artikel 29, eerste lid, eerste volzin, melding doet bij de Minister en bij het WSW) en die situatie betrekking heeft op of gevolgen heeft voor het kunnen voortzetten van aan de toegelaten instelling opgedragen DAEB. In deze situatie moet het bestuur van de toegelaten instelling ook een plan voor financiële sanering opstellen. Indien en zolang die situatie zich voordoet zijn de in het eerste lid bedoelde vestigingen van rechten conform het voorstel toegestaan.

2. In uitzonderlijke situaties zou het kunnen voorkomen dat het bestuur het melden van de situatie van financiële stress nalaat. Het is dan ongewenst dat de toepassing van onderdeel a volledig afhankelijk is van het waarderend oordeel van het bestuur over de vraag of de situatie van financiële stress zich voordoet en zijn bereidheid om ten aanzien daarvan aan zijn meldingsplicht te voldoen. Om dat ongewenste effect te ondervangen is in het voorgestelde onder 2° voorzien in het geval dat de situatie van financiële stress zich feitelijk voordoet, maar het bestuur daarvan geen melding heeft gedaan uit eigen beweging. De schriftelijke mededeling door het WSW zorgt voor een vastlegging van het moment waarop de nietigheid van het eerste lid niet meer van toepassing zou zijn. Voor de vestiging van het zekerheidsrecht zal een notaris echter ook beoordelen of aan de overige voorwaarden van deze bepaling is voldaan, waaronder de vraag of de situatie van financiële stress zich voordoet. Het WSW zal dat aannemelijk dienen te maken.

In de Woningwet worden op verschillende plaatsen regels gesteld inzake de «in stand gehouden onderneming».2 In de praktijk is gebleken dat niet geheel duidelijk is wat hieronder wordt verstaan. Uit de parlementaire geschiedenis volgt dat in principe aangesloten dient te worden bij de in stand gehouden onderneming in de zin van artikel 2:360, derde lid, van het BW.3 Die bepaling betreft het opstellen van een jaarrekening voor de stichting en vereniging die een of meer ondernemingen in stand houden en die moeten worden ingeschreven in het handelsregister. Met het in stand houden van een onderneming wordt hier gedoeld op de activiteiten die binnen de stichting of vereniging zelf worden ondernomen en die vallen binnen het werkgebied zoals bepaald in de wet. Het «in stand houden van een onderneming» heeft daarom alleen betrekking op de toegelaten instelling (met als juridische rechtsvorm de stichting of de vereniging) en niet op mogelijke verbindingen die de toegelaten instelling is aangegaan. De «door de toegelaten instelling in stand gehouden onderneming» ziet derhalve niet op de «met de toegelaten instelling verbonden onderneming».

Bovenstaande strookt niet met het gebruik van de terminologie in artikel 30, vijfde lid, van de Woningwet, waar voor de hand ligt dat in plaats van de «door de toegelaten instelling in stand gehouden onderneming, de «met de toegelaten instelling verbonden ondernemingen» bedoeld is. Zo is moeilijk voorstelbaar dat een commissaris wel een persoonlijk belang heeft in de toegelaten instelling, maar niet in de door haar in stand gehouden onderneming, of vice versa. Daar staat tegenover dat juist ongewenst is dat een commissaris een persoonlijk belang heeft in (een van) de met de toegelaten instelling verbonden ondernemingen. In tegenstelling tot de andere bepalingen waarin regels gesteld worden omtrent de «in stand gehouden onderneming», is de term in artikel 30, vijfde lid, van de Woningwet niet op zuivere wijze gebruikt. Voorgesteld wordt daarom om met onderdeel F, onder 1, de terminologie in artikel 30, vijfde lid, van de Woningwet aan te passen.

Beoogd is om in het BTIV een tweetal huur- en verhuurconstructies onder voorwaarden toe te staan:

– Verhuur van panden van derden op basis van een dienstverleningsovereenkomst. De toegelaten instelling faciliteert het beheer en de verhuur van een gebouw (administratie, regelen klein onderhoud, innen huren) voor rekening en risico van de eigenaar, waarbij de toegelaten instelling een vergoeding krijgt voor haar werkzaamheden.

– Verhuur van gebouwen van derden op basis van een zuivere huurconstructie. De toegelaten instelling huurt het gebouw en exploiteert het door middel van verhuur aan bewoners voor eigen rekening en risico. Hieraan worden nadere voorwaarden gesteld: een maximale contractperiode van 10 jaar, geen koopopties in het huurcontract, opslag in de balansratio’s zodat risico’s adequaat worden ingeprijsd en alleen na een lichte markttoets.

Voorts is beoogd om de constructies alleen voor DAEB-woningen toe te staan, waarbij in geval van gemengde complexen maximaal 10% niet-DAEB-vastgoed onderdeel mag zijn van het contract.

Er is sprake van samenloop tussen onderhavig voorstel en het voorstel van wet tot wijziging van de Woningwet in verband met het tijdelijk uitbreiden van het werkgebied van toegelaten instellingen met het oog op het huisvesten van vergunninghouders.4 In het voorgestelde onderdeel O wordt de samenloop met dat voorstel geregeld.

Tevens wordt in onderdeel O een aantal redactionele wijzigingen aangebracht in het voorstel tot wijziging van de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek in verband met de selectieve woningtoewijzing ter beperking van overlastgevend en crimineel gedrag.5