Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 en 2

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar 2015 wijzigingen aan te brengen in:

• a. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Sociale Zaken en

• b. Werkgelegenheid;

• c. de begrotingsstaat inzake het agentschap van dit ministerie.

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, L.F. Asscher

Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2015 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) (x € 1.000)

Departementale suppletoire begrotingsstaat (Najaarsnota) behorende bij de Wet van ...., Stb...

			(1)			(2)			(3)
Art.	Omschrijving	Oorspronkelijk vastgestelde begroting			Mutaties (+ of –) 1e suppletoire begroting			Mutaties (+ of –) 2e suppletoire begroting
		Verplichtingen	Uitgaven	Ontvangsten	Verplichtingen	Uitgaven	Ontvangsten	Verplichtingen	Uitgaven	Ontvangsten
	TOTAAL	32.349.692	32.421.680	1.685.276	– 835.975	– 956.075	133.083	– 68.891	– 84.298	93.353
	Beleidsartikelen
1	Arbeidsmarkt	17.072	17.150	33.748	– 179	121	0	539	539	– 9.748
2	Bijstand, Toeslagenwet en Sociale Werkvoorziening
	inclusief aanpak jeugdwerkloosheid	6.457.735	6.529.723	500	94.917	– 25.768	26.000	25.964	12.961	35.703
3	Arbeidsongeschiktheid	604	604	0	0	0	0	506	506
4	Jonggehandicapten	3.113.430	3.113.430	0	– 60.200	– 60.200	0	59.228	59.228	34.069
5	Werkloosheid inclusief aanpak ouderenwerkloosheid	41.859	41.859	0	2.912	2.912	0	– 2.216	– 2.216	2.961
6	Ziekte en zwangerschap	6.743	6.743	0	0	0	0	740	740
7	Kinderopvang	2.408.446	2.408.446	1.408.866	– 239.802	– 239.802	97.913	– 19.533	– 18.375	37.342
8	Oudedagsvoorziening	31.890	31.890	0	76.355	76.355	0	– 5.188	– 5.188	621
9	Nabestaanden	829	829	0	0	0	0	226	226
10	Tegemoetkoming ouders	5.389.722	5.389.722	237.589	– 10.566	– 10.566	– 330	– 77.277	– 77.277	– 12.835
11	Uitvoeringskosten	462.130	462.130	0	2.487	2.487	10.000	– 24.887	– 24.887	143
12	Rijksbijdragen	13.952.163	13.952.163	0	– 744.610	– 744.610	0	– 216	– 216
13	Integratie en maatschappelijke samenhang	123.166	123.166	1.000	25.223	25.223	0	2.406	1.406	2.214
	Niet-beleidsartikelen
96	Apparaatsuitgaven kerndepartement	278.491	278.491	3.573	11.565	11.565	– 500	9.030	8.315	1.700
97	Aflopende regelingen	0	0	0	0	0	0			199
98	Algemeen	46.404	46.326	0	– 6.574	– 6.289	0	– 6.708	– 8.555	984
99	Nominaal en onvoorzien	19.008	19.008	0	12.497	12.497	0	– 31.505	– 31.505

Wijziging van de begrotingsstaten van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (XV) voor het jaar 2015 (wijziging samenhangende met de Najaarsnota) (x € 1.000)

Suppletoire begrotingsstaat inzake het agentschap (Najaarsnota) behorende bij de Wet van ...., Stb...

		(1)			(2)			(3)
	Oorspronkelijk vastgestelde begroting			Mutaties (+ of –) 1e suppletoire begroting			Mutaties (+ of –) 2e suppletoire begroting
	Totaal baten	Totaal lasten	Saldo van baten en lasten	Totaal baten	Totaal lasten	Saldo van baten en lasten	Totaal baten	Totaal lasten	Saldo van baten en lasten
Agentschap SZW	22.158	22.158	0	– 3.853	– 3.403	– 450	– 1.095	– 1.125	30
Totaal	22.158	22.158	0	– 3.853	– 3.403	– 450	– 1.095	– 1.125	30

	Oorspronkelijk vastgestelde begroting			Mutaties (+ of –) 1e suppletoire begroting			Mutaties (+ of –) 2e suppletoire begroting
	Totaal kapitaaluitgaven		Totaal kapitaal- ontvangsten	Totaal kapitaaluitgaven		Totaal kapitaal- ontvangsten	Totaal kapitaaluitgaven		Totaal kapitaal- ontvangsten
Agentschap SZW	750		0	0		0	0		0
Totaal	750		0	0		0	0		0

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. De departementale begroting

1.1 Leeswijzer

In deze suppletoire begroting worden de mutaties van twee bijstellingsmomenten naar de begrotingsartikelen geboekt. Mutaties die in de ontwerpbegroting 2016 zijn verwerkt als uitvoeringsmutatie (zogenaamde mutaties vermoedelijke uitkomsten) voor het jaar 2015 en mutaties die voortvloeien uit de Najaarsnota. De mutaties vermoedelijke uitkomsten zijn toegelicht in de ontwerpbegroting 2016. In bijgaande begrotingstoelichting worden dan ook alleen de Najaarsnotamutaties toegelicht.

2. Het beeld

De Najaarsmutaties hebben vooral betrekking op ontwikkelingen in de uitvoering.

Overzicht met belangrijkste suppletoire uitgavenmutaties 2015 (Najaarsnota) Bedragen in EUR 1.000

	Uitgaven 2015	Artikelnr. 2015
Stand ontwerpbegroting 2015	32.421.680	alle
1e suppletoire begroting	– 956.075	Div
Vastgestelde begroting	31.465.605
Vermoedelijke uitkomsten 2015	– 19.498	Div
Belangrijkste suppletoire mutaties Najaarsnota:
Verdeelmodel BUIG	28.800	2
Uitvoeringsmutaties TW	4.711	2
Overboeking naar GF innovatie/transformatie WSW	– 30.000	2
Uitvoeringsmutaties Sectorplannen/Armoede	– 10.000	2
Uitvoeringsmutaties Wajong	12.706	4
Uitvoeringsmutaties KOT	– 45.000	7
Uitvoeringsmutaties overbruggingsregeling AOW	– 10.250	8
Uitvoeringsmutaties WKB	– 9.288	10
Uitvoeringsmutaties uitvoeringskosten	7.052	11
Geen aanspraak op restant onvoorzien	– 12.707	99
Overige mutaties	– 824	Div
Subtotaal Najaarsnotamutaties	– 64.800
Stand na 2e suppletoire begroting 2015	31.381.307

Overzicht met belangrijkste suppletoire ontvangstenmutaties 2015 (Najaarsnota) Bedragen in EUR 1.000

	Ontvangsten 2015	Artikelnr. 2015
Stand ontwerpbegroting 2015	1.685.276	Alle
1e suppletoire begroting	133.083	Div
Vastgestelde begroting	1.818.359
Vermoedelijke uitkomsten 2015	31.001	Div
Belangrijkste suppletoire mutaties Najaarsnota:
Restituties art. 2	19.486	2
Restituties art. 4	34.069	4
Restituties art. 5	2.961	5
Terugvorderingen art. 7	17.000	7
Uitvoeringsmutaties art. 10	– 14.934	10
Diversen	3.770	Div
Subtotaal Najaarsnotamutaties	62.352
Stand na 2e suppletoire begroting 2015	1.911.712

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 1 Arbeidsmarkt (bedragen x € 1.000).

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	17.072	16.893	1.333	– 794	17.432
Uitgaven:	17.150	17.271	1.333	– 794	17.810
Subsidies	4.665	3.562	45		3.607
Opdrachten	11.109	13.506	1.288	– 794	14.000
Bekostiging	203	203			203
Bijdrage aan andere begrotingen	1.173	0			0
Ontvangsten	33.748	33.748	– 8.278	– 1.470	24.000

Toelichting

Opdrachten –/– € 0,794 miljoen

• 1. Een overboeking van € 0,040 miljoen naar VWS in verband met de verrekening van een opdracht MKBA sociaal domein en een overboeking van € 0,025 miljoen van Fin. als SZW-bijdrage in de kosten van een onderzoek Vormgeving grote verplichtstelling (–/– € 0,015 miljoen).

• 2. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (–/– € 0,036 miljoen).

• 3. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het budget voor Opdrachten een onderuitputting van € 0,743 miljoen gerealiseerd (–/– € 0,743 miljoen).

Ontvangsten –/– € 1.470 miljoen

Bijstelling van de raming boeteontvangsten op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 (–/– € 1,470 miljoen).

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 2 Bijstand, Toeslagenwet en Sociale Werkvoorziening inclusief aanpak jeugdwerkloosheid (bedragen x € 1.000).

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	6.457.735	6.552.652	19.178	6.786	6.578.616
Uitgaven:	6.529.723	6.503.955	19.178	– 6.217	6.516.916
Inkomensoverdrachten	6.289.079	6.359.283	39.453	34.922	6.433.658
BUIG	5.512.013	5.593.761	1.399	28.800	5.623.960
Participatiebudget				1.427	1.427
WSW	21.003	21.003	16	– 16	21.003
Toeslagenwet	465.620	455.536	24.682	4.711	484.929
AIO	237.042	236.107	– 1.898		234.209
Bijstand zelfstandigen	50.205	50.205	14.788		64.993
Bijstand buitenland	1.600	1.600			1.600
Repatriëring	0	0	10		10
Uitkeringen onderstand (CN)	1.071	1.071	456		1.527
Re-integratie (CN)	525	0			0
Garanties	300	300		– 78	222
					0
Subsidies	219.438	134.071	– 16.251	– 40.109	77.711
Opdrachten	20.602	9.997	– 4.024	– 1.109	4.864
Bekostiging	304	304		50	354
Bijdrage aan ZBO's				107	107
Ontvangsten	500	26.500	16.217	19.486	62.203

Toelichting

BUIG € 28,800 miljoen

• 1. Een correctie op het oorspronkelijke gehanteerde verdeelmodel over de gemeenten leidt tot € 28,800 miljoen hogere uitgaven dan oorspronkelijk geraamd. Gemeenten die voordeel hebben van deze correctie krijgen hierdoor in 2015 een hoger budget. Tegelijkertijd zal geen enkele gemeente als gevolg van deze correctie budgetnadeel ontvangen ten opzichte van het voorlopig budget in september 2014 is vastgesteld (€ 28,800 miljoen).

Participatiebudget € 1,427 miljoen

• 1. Er is een nabetaling over 2014 die betrekking heeft op bezwaar- en beroepszaken over vaststellingen van het Participatiebudget over eerdere jaren (€ 1,427 miljoen).

WSW –/– € 0,016 miljoen

• 1. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het WSW-budget een onderuitputting van € 0,016 miljoen gerealiseerd (–/– € 0,016 miljoen).

Toeslagenwet € 4,711 miljoen

• 1. De raming is bijgesteld op basis van de oktobernota van het UWV. Het volume is naar beneden bijgesteld en de gemiddelde uitkering is iets hoger uitgevallen dan eerder geraamd (€ 4,711 miljoen).

  Deze bijstellingen betreffen met name de toeslagen op grond van WAO en WIA.

Garanties –/– € 0,078 miljoen

• 1. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op garanties een onderuitputting van € 0,078 miljoen gerealiseerd (–/– € 0,078 miljoen).

Subsidies –/– € 40,109 miljoen

• 1. Een overboeking van € 30,000 miljoen naar het Gemeentefonds naar aanleiding van de motie Kerstens in verband met innovatie en transformatie van de WSW sector (–/– € 30,000 miljoen).

• 2. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (–/– € 0,109 miljoen).

• 3. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het budget voor Subsidies een onderuitputting van € 10,000 miljoen gerealiseerd (sectorplannen € 7,0 miljoen en armoede € 3,0 miljoen). Aanvragers van sectorplannen kunnen namelijk zelf bepalen wanneer zij de subsidie door middel van voorschotten uitbetaald willen krijgen. Naar nu blijkt wordt er door aanvragers met een ander ritme dan verwacht gebruik gemaakt van voorschotten. De verwachte onderuitputting op de subsidieregeling armoede van € 3 miljoen houdt verband met de afronding van de toekenningen deze zomer na sluiting van het aanvraagtijdvak 2015.

  Daarna kon een nauwkeurigere raming van het kasverloop (2015–2018) worden bepaald en bleek dat dit jaar minder voorschotten hoeven te worden verstrekt (–/– € 10,000 miljoen).

Opdrachten –/– € 1,109 miljoen

• 1. Er zijn 4 overboekingen met andere departementen verwerkt. Naar BZK € 0,055 miljoen overgeboekt als bijdrage in de subsidie Banenaanjager overheidswerkgevers, naar OCW is € 0,050 miljoen als bijdrage in de subsidie aan Fier Fryslan en naar VenJ € 0,100 miljoen ten behoeve van de subsidie aan de KBvG.

  Van VWS is € 0,050 miljoen ontvangen als bijdrage in het project Mensenwerk (–/– € 0,155 miljoen).

• 2. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het budget voor Opdrachten een onderuitputting van € 0,954 miljoen gerealiseerd (–/– € 0,954 miljoen).

Bekostiging € 0,050 miljoen

• 1. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (€ 0,050 miljoen).

Bijdrage aan ZBO's € 0,107 miljoen

• 1. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (€ 0,107 miljoen).

Ontvangsten € 19,486 miljoen

• 1. De restituties komen vooral voort uit terugontvangsten in verband met vaststellingen van rijksbijdragen over oudere verantwoordingsjaren voor de Wet Participatiebudget, de Toeslagenwet en de boedelscheiding SVB-Nederlandse Antillen (€ 19,486 miljoen).

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 3 Arbeidsongeschiktheid (bedragen x € 1.000).

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	604	604	149	357	1.110
Uitgaven:	604	604	149	357	1.110
Inkomensoverdrachten	604	604	149	357	1.110
Ongevallen verzekering (CN)	604	604	149	357	1.110
Ontvangsten	0	0			0

Toelichting

Ongevallen verzekering (CN) € 0,357 miljoen

• 1. Op basis van uitvoeringsgegevens over de eerste 3 kwartalen van 2015 blijkt dat het budget Ongevallen verzekering Caribisch Nederland niet toereikend is. Als gevolg van deze ontwikkeling wordt de raming met € 0,357 miljoen verhoogd (€ 0,357 miljoen).

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 4 Jonggehandicapten (bedragen x € 1.000).

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	3.113.430	3.053.230	46.522	12.706	3.112.458
Uitgaven:	3.113.430	3.053.230	46.522	12.706	3.112.458
Inkomensoverdrachten	2.961.225	2.941.025	49.894	12.706	3.003.625
Uitkeringslasten Wajong	2.961.225	2.941.025	49.894	12.706	3.003.625
Bijdrage aan ZBO's en RWT's	152.205	112.205	– 3.372	0	108.833
Re-integratie Wajong	152.205	112.205	– 3.372		108.833
Ontvangsten	0	0	0	34.069	34.069

Toelichting

Uitkeringslasten Wajong € 12,706 miljoen

• 1. De raming is bijgesteld op basis van de oktobernota van het UWV. De gemiddelde uitkering is iets hoger uitgevallen dan eerder geraamd (€ 13,000 miljoen).

• 2. Lagere uitgaven op de tegemoetkoming Wajong doordat het aantal personen dat voor een tegemoetkoming in aanmerking komt daalt (–/– € 0,900 miljoen).

• 3. Begrotingsgefinancierde regelingen worden gedurende het jaar aan de uitvoeringsinstanties bevoorschot en achteraf exact afgerekend. De nabetaling over 2014 heeft betrekking op de tegemoetkoming Wajong (€ 0,606 miljoen).

Ontvangsten € 34,069 miljoen

• 1. De restituties hebben betrekking op verrekeningen inzake betaalde rijksvergoedingen Wajong en Re-integratie Wajong in 2014 (€ 34,069 miljoen).

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 5 Werkloosheid inclusief aanpak ouderenwerkloosheid (bedragen x € 1.000)

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	41.859	44.771	3.811	– 6.027	42.555
Uitgaven:	41.859	44.771	3.811	– 6.027	42.555
Inkomensoverdrachten	26.359	29.271	3.811	– 3.127	29.955
Uitkeringslasten IOW	26.209	29.121	3.861	– 3.127	29.855
Uitkeringslasten Cessantiawet (CN)	150	150	– 50		100
Subsidies	15.500	15.500		– 2.900	12.600
Ontvangsten	0	0		2.961	2.961

Toelichting

Uitkeringslasten IOW –/– € 3,127 miljoen

• 1. De raming is bijgesteld op basis van de oktobernota van het UWV. Zowel het volume als de gemiddelde uitkering is lager uitgevallen dan eerder geraamd (–/– € 3,630 miljoen).

• 2. Begrotingsgefinancierde regelingen worden gedurende het jaar aan de uitvoeringsinstanties bevoorschot en achteraf exact afgerekend. De nabetaling over 2014 heeft betrekking op de IOW (€ 0,503 miljoen).

Subsidies –/– € 2,900 miljoen

• 1. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het budget voor de subsidieregeling 50+ een onderuitputting van € 2,900 miljoen gerealiseerd (–/– € 2,900 miljoen).

Ontvangsten € 2,961 miljoen

• 1. De restituties hebben betrekking op verrekeningen bij de subsidieregeling 50⁺ over eerdere jaren (€ 2,961 miljoen).

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 6 Ziekte en zwangerschap (bedragen x € 1.000)

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	6.743	6.743	740	0	7.483
Uitgaven:	6.743	6.743	740	0	7.483
Inkomensoverdrachten	6.743	6.743	740	0	7.483
TAS	4.225	4.225	165		4.390
Ziekteverzekering (CN)	2.518	2.518	575		3.093
Ontvangsten	0	0			0

Toelichting

Het totaal van de mutaties 2^e suppletoire begroting bedraagt € 0,740 miljoen. Het betreft uitsluitend mutaties die verwerkt zijn in de vermoedelijke uitkomsten 2015 van de Miljoenennota en aldaar zijn toegelicht.

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 7 Kinderopvang (bedragen x € 1.000).

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	2.408.446	2.168.644	26.133	– 45.666	2.149.111
Uitgaven:	2.408.446	2.168.644	26.133	– 44.508	2.150.269
Inkomensoverdrachten	2.386.182	2.147.646	26.319	– 45.000	2.128.965
Kinderopvangtoeslag	2.386.182	2.147.646	26.319	– 45.000	2.128.965
Subsidies	10.578	6.899	– 1.187	53	5.765
Kinderopvang subsidies	10.578	6.899	– 1.187	53	5.765
Opdrachten	3.477	4.261	429	– 1.563	3.127
Bijdrage aan agentschappen	8.209	9.838	572	2.002	12.412
DUO	5.950	7.611		2.000	9.611
Justis		327	256	2	585
IVHO	359	0			0
CIBG	1.900	1.900	316		2.216
Ontvangsten	1.408.866	1.506.779	20.342	17.000	1.544.121

Toelichting

Kinderopvangtoeslag –/– € 45,000 miljoen

• 1. De bijstelling bestaat uit een lager geraamde volumeontwikkeling en uit lagere uitgaven vanwege een betere aansluiting van de voorschotten op het actuele recht op kinderopvangtoeslag. Bij de volumeontwikkeling is het geraamde totaal aantal uren opvang naar beneden bijgesteld. Dit is een saldo van meer kinderen in de opvang en een lager gemiddeld aantal uren opvang per kind, waarbij het laatste effect groter is dan het eerste effect (–/– € 45,000 miljoen).

Subsidies € 0,053 miljoen

• 1. Budgettair neutrale herschikkingen binnen artikel 7 (€ 0,053 miljoen).

Opdrachten –/– € 1,563 miljoen

• 1. Budgettair neutrale herschikkingen binnen artikel 7 (–/– € 0,055 miljoen).

• 2. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het budget voor Opdrachten een onderuitputting van € 1,008 miljoen gerealiseerd (–/– € 1,008 miljoen).

• 3. Overboeking van € 0,500 miljoen naar OCW als bijdrage in de kosten van het Masterplan onderwijshuisvesting Caribisch Nederland (–/– € 0,500 miljoen).

Bijdrage aan agentschappen € 2,002 miljoen)

• 1. Budgettair neutrale herschikkingen binnen artikel 7 (€ 0,002 miljoen).

• 2. Voorbereidingskosten DUO in verband met de voorgenomen directe financiering Kinderopvang (€ 2,000 miljoen).

Ontvangsten € 17,000 miljoen

• 1. De terugvorderingen over recente toeslagjaren zijn hoger dan geraamd. Daarnaast verloopt het proces van definitief afrekenen bij de Belastingdienst steeds sneller waardoor ontvangsten eerder binnenkomen (€ 17,000 miljoen).

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 8 Oudedagsvoorziening (bedragen x € 1.000)

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	31.890	108.245	5.092	– 10.280	103.057
Uitgaven:	31.890	108.245	5.092	– 10.280	103.057
Inkomensoverdrachten	31.890	107.995	5.092	– 10.250	102.837
Uitkeringslasten MKOB			1.199		1.199
Overbruggingsregeling AOW	16.601	16.601	27	– 10.250	6.378
Uitkeringslasten AOV incl.
tegemoetkoming (CN)	15.289	15.289	3.866		19.155
Tijdelijke regeling inkomens-
ondersteuning AOW		76.105			76.105
Opdrachten		250		– 30	220
Ontvangsten	0	0	621	0	621

Toelichting

Overbruggingsregeling AOW –/– € 10,250 miljoen

• 1. De raming 2015 van de overbruggingsregeling AOW wordt met € 10,250 miljoen verlaagd vanwege een lagere instroom dan geraamd in de begroting (–/– € 10,250 miljoen).

Opdrachten –/– € 0,030 miljoen

• 1. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (–/– € 0,030 miljoen).

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 9 Nabestaanden (bedragen x € 1.000).

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	829	829	226	0	1.055
Uitgaven:	829	829	226	0	1.055
Inkomensoverdrachten	829	829	226	0	1.055
Uitkeringslasten AWW (CN)	829	829	226
Ontvangsten	0	0			0

Toelichting

Het totaal van de mutaties 2^e suppletoire begroting bedraagt € 0,226 miljoen. Het betreft uitsluitend mutaties die verwerkt zijn in de vermoedelijke uitkomsten 2015 van de Miljoenennota en aldaar zijn toegelicht.

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 10 Tegemoetkoming ouders (bedragen x € 1.000)

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	5.389.722	5.379.156	– 67.989	– 9.288	5.301.879
Uitgaven:	5.389.722	5.379.156	– 67.989	– 9.288	5.301.879
Inkomensoverdrachten	5.389.722	5.379.156	– 67.989	– 9.288	5.301.879
Uitkeringslasten AKW	3.215.604	3.237.182	1.238		3.238.420
Uitkeringslasten WKB	2.164.612	2.132.468	– 69.227	– 9.288	2.053.953
Uitkeringslasten TOG	5.464	5.464			5.464
Kopje TOG uitkeringen	4.042	4.042			4.042
Ontvangsten	237.589	237.259	2.099	– 14.934	224.424

Toelichting

Uitkeringslasten WKB –/– € 9,288 miljoen

• 1. De bijstelling van –/– € 9,288 miljoen bestaat uit een saldo van lagere uitgaven vanwege een betere aansluiting van de voorschotten op het actuele recht op kindgebonden budget en hogere uitgaven vanwege hogere nabetalingen over voorgaande toeslagjaren (–/– € 9,288 miljoen).

Ontvangsten –/– € 14,934 miljoen

• 1. De terugontvangsten WKB over recente toeslagjaren vallen lager uit dan eerder geraamd (–/– € 14,934 miljoen).

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 11 Uitvoeringskosten (bedragen x € 1.000)

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	462.130	464.617	– 31.939	7.052	439.730
Uitgaven:	462.130	464.617	– 31.939	7.052	439.730
Bijdrage aan ZBO's	461.481	463.968	– 31.940	7.052	439.080
Uitvoeringskosten UWV	363.088	353.865	– 29.936	9.079	333.008
Uitvoeringskosten SVB	92.585	103.854	– 2.177	– 2.027	99.650
Uitvoeringskosten IB	5.808	6.249	173		6.422
Bijdrage aan nationale organisaties	649	649	1	0	650
Landelijke Cliëntenraad	649	649	1		650
Ontvangsten	0	10.000	0	143	10.143

Toelichting

Uitvoeringskosten UWV € 9,079 miljoen

• 1. Begrotingsgefinancierde regelingen worden gedurende het jaar aan de uitvoeringsinstanties bevoorschot en achteraf exact afgerekend. De nabetaling over 2014 heeft betrekking op de uitvoeringskosten Wajong en Re-integratie Wajong (€ 8,161 miljoen).

• 2. Ten behoeve van de Programmaraden Beschut werk, Implementatie dagen wethoudersbijeenkomsten en Veilige gegevensuitwisseling Suwinet is € 1,468 miljoen aan de UWV begroting toegevoegd (€ 1,468 miljoen).

• 3. Een overboeking van € 0,050 miljoen naar Fin. als bijdrage in de uitvoeringskosten van het wetsvoorstel ZW-premie AOW (–/– € 0,050 miljoen).

• 4. Op het UWV-budget wordt een onderuitputting van € 0,500 miljoen gerealiseerd als gevolg van reserveringen die in 2015 niet tot besteding komen (–/– € 0,500 miljoen).

Uitvoeringskosten SVB –/– € 2,027 miljoen

• 1. Ten behoeve van de Programmaraad Veilige gegevensuitwisseling Suwinet is € 0,038 miljoen aan de SVB-begroting toegevoegd (€ 0,038 miljoen).

• 3. Een overboeking van € 1,465 miljoen naar VWS ter compensatie van de uitvoeringskosten CIZ-indicatiestellingen dubbele AKW (–/– € 1,465 miljoen).

• 4. Op het SVB-budget wordt een onderuitputting van € 0,600 miljoen gerealiseerd als gevolg van reserveringen die in 2015 niet tot besteding komen (–/– € 0,600 miljoen).

Ontvangsten € 0,143 miljoen

• 1. Op basis van de jaarrekening 2014 heeft de LCR een positief resultaat van € 0,143 miljoen gerealiseerd.

  Dit leidt tot een terugontvangst in 2015 (€ 0,143 miljoen).

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 12 Rijksbijdragen (bedragen x € 1.000)

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	13.952.163	13.207.553	– 2.516	2.300	13.207.337
Uitgaven:	13.952.163	13.207.553	– 2.516	2.300	13.207.337
Bijdrage aan sociale fondsen	13.952.163	13.207.553	– 2.516	2.300	13.207.337
Rijksbijdrage:
in kosten heffingskortingen AOW	1.962.400	1.964.700	– 1.500		1.963.200
vermogenstekort Ouderdomsfonds	11.752.500	11.003.900			11.003.900
tegemoetkoming arbeidsongeschikten	171.017	171.017	583	2.300	173.900
tegemoetkoming ANW-gerechtigden	8.246	8.246	76		8.322
zwangere zelfstandigen	58.000	59.690	– 1.675		58.015
Ontvangsten	0	0	0	0	0

Toelichting

Tegemoetkoming arbeidsongeschikten € 2,300 miljoen

• 1. De raming van de AO-tegemoetkoming is bijgesteld op basis van uitvoeringsgegevens uit de oktobernota van het UWV.

  Het volume is iets hoger dan oorspronkelijk geraamd (€ 2,300 miljoen).

Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 13 Integratie en maatschappelijke samenhang (bedragen x € 1.000).

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	123.166	148.389	– 1.345	3.751	150.795
Uitgaven:	123.166	148.389	– 1.345	2.751	149.795
Inkomensoverdrachten	39.064	43.064	204	2.500	45.768
Remigratieregeling	38.564	42.564	204	2.000	44.768
Inburgering	500	500		500	1.000
Subsidies	7.263	7.113	– 121	1.288	8.280
Opdrachten	20.894	18.975	– 1.561	– 4.537	12.877
Inburgering	14.665	11.873	– 2.805	– 4.290	4.778
Integratie	4.529	5.402	1.244	– 247	6.399
Remigratie	1.700	1.700			1.700
Bijdrage aan agentschappen	9.300	10.092	0	– 1.000	9.092
Dienst Uitvoering Onderwijs	9.300	10.092		– 1.000	9.092
Bijdrage aan ZBO's/RWT's	9.240	31.240	26	0	31.266
Centraal orgaan opvang asielzoekers	9.240	31.240	26		31.266
Leningen	37.405	37.905	107	4.500	42.512
Dienst uitvoering onderwijs	37.405	37.905	107	4.500	42.512
Ontvangsten	1.000	1.000		2.214	3.214

Toelichting

Remigratieregeling € 2,000 miljoen

• 1. Op basis van uitvoeringsgegevens over de eerste 3 kwartalen van 2015 blijkt dat de raming voor de Remigratieregeling niet toereikend is. Het volume is hoger dan waarmee eerder rekening is gehouden in de raming (€ 2,000 miljoen).

Inburgering € 0,500 miljoen

• 1. Budgettair neutrale herschikkingen binnen artikel 13 (€ 0,500 miljoen).

Subsidies € 1,288 miljoen

• 1. Budgettair neutrale herschikkingen binnen artikel 13 (€ 1,088 miljoen).

• 2. Overboeking van VWS als bijdrage in de subsidie aan de Stichting Society Impact (€ 0,200 miljoen).

Inburgering –/– € 4,290 miljoen

• 1. Budgettair neutrale herschikkingen binnen artikel 13 (–/– € 1,591 miljoen).

• 2. Er zijn 3 overboekingen met andere departementen verwerkt. Naar VenJ is € 0,025 miljoen overgeboekt als bijdrage aan het Landelijk platform lokale professionals, naar het GF is € 0,075 miljoen overgemaakt ten behoeve van het project Link2Work. Tot slot heeft VWS € 0,015 miljoen ontvangen als SZW-bijdrage in de kosten van de conferentie wereldvrouwenopvang (–/– € 0,115 miljoen).

• 3. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het budget voor Inburgering een onderuitputting van € 2,584 miljoen gerealiseerd (–/– € 2,584 miljoen).

Integratie –/– € 0,247 miljoen

• 1. Budgettair neutrale herschikkingen binnen artikel 13 (€ 0,003 miljoen).

• 2. Overboeking naar BZK als bijdrage in de kosten van de campagne antidiscriminatie (–/– € 0,250 miljoen).

Dienst Uitvoering Onderwijs –/– 1,000 miljoen

• 1. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 kan op het gereserveerde budget voor DUO ten behoeve van de uitvoering van het leenstelsel en het beheer van het examenstelsel een verlaging van € 1,000 miljoen ingeboekt (–/– € 1,000 miljoen).

Leningen € 4,500 miljoen

• 1. De raming van de leningen is op basis van uitvoeringsgegevens van DUO met € 4,500 miljoen verhoogd. Het betreft volumeontwikkelingen als gevolg van de instroom van vluchtelingen (€ 4,500 miljoen).

Ontvangsten € 2,214 miljoen

• 1. De hogere ontvangsten hebben voor € 0,704 miljoen betrekking op terugbetaalde leningen en voor € 1,510 miljoen op algemene ontvangsten en restituties op afrekeningen over voorgaande jaren (€ 2,214 miljoen).

Niet-beleidsartikelen

Artikel 96 Apparaatsuitgaven kerndepartement (Bedragen x € 1.000)

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	278.491	290.056	5.672	3.358	299.086
Uitgaven:	278.491	290.056	4.957	3.358	298.371
Eigen personeel	171.397	175.769	2.459	776	179.004
Inhuur personeel	1.350	4.469	478	2.017	6.964
Overig personeel	2.809	2.809			2.809
Materieel	13.141	15.624	– 929	730	15.425
ICT	13.599	11.484	214	1.161	12.859
Bijdrage aan SSO's	76.195	79.901	2.735	– 1.326	81.310
Ontvangsten	3.573	3.073		1.700	4.773

Toelichting

Eigen personeel (€ 0,776 miljoen)

• 1. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (–/– € 1,723 miljoen).

• 2. Er zijn 4 overboekingen met andere departementen verwerkt. Van VWS en Fin. is elk € 0,025 miljoen ontvangen als bijdrage in de gezamenlijke kosten van het Financieel Diensten Centrum. Naar BZK is € 0,005 miljoen overgeboekt als bijdrage in de kosten van het bundelen van het toezicht Wet Normering Topinkomens. Tot slot is € 0,170 miljoen ontvangen van VWS voor het Expertisecentrum Zorg Bestrijding (€ 0,215 miljoen).

• 3. In verband met het Cao-akkoord 2015 zijn middelen vanuit de aanvullende post bij Fin. aan de departementale begrotingen toegevoegd (€ 1,888 miljoen).

• 4. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het personeelsbudget een onderuitputting van € 0,054 miljoen verwacht (–/– € 0,054 miljoen).

• 5. De pilot (Aanpak van) Georganiseerde uitkeringsfraude wordt verlengd. Daarmee komt er alsnog een zelfstandige businesscase intensivering toezicht van de inspectie SZW naast die van UWV en SVB. Hiermee zijn personeelskosten van inspecteurs mee gemoeid (€ 0,450 miljoen).

Inhuur personeel (€ 2,017 miljoen)

• 1. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (€ 0,849 miljoen).

• 2. Van VWS en Fin. is € 0,007 miljoen ontvangen als bijdrage in de gezamenlijke kosten van het Financieel Diensten Centrum (€ 0,014 miljoen).

• 3. OCW sluit per 1 januari 2016 aan op 3F, het samenwerkingsverband tussen VWS-Fin-SZW voor de financiële administratie. OCW vergoedt de hiervoor benodigde ontwikkelingskosten, die worden gemaakt door SZW.

  De kosten vallen bij inhuur personeel en materieel (€ 1,5 miljoen).

• 4. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het budget inhuur personeel een onderuitputting van € 0,346 miljoen verwacht (–/– € 0,346 miljoen).

Materieel (€ 0,730 miljoen)

• 1. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (€ 0,530 miljoen).

• 2. OCW 3F. Zie Inhuur personeel, nr 3 (€ 0,200 miljoen).

ICT (€ 1,161 miljoen)

• 1. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (€ 1,083 miljoen).

• 2. Van VWS en OCW zijn bijdragen ontvangen in de gezamenlijke kosten van het Leer- en Ontwikkelplein (€ 0,078 miljoen).

Bijdrage aan SSO's (–/– € 1,326 miljoen)

• 1. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (–/– € 0,739 miljoen).

• 2. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het huisvestingsbudget een onderuitputting van € 0,587 miljoen verwacht (–/– € 0,587 miljoen).

Ontvangsten € 1,700 miljoen

• 1. OCW 3F. Zie Inhuur personeel nr 3 (€ 1,700 miljoen).

Artikel 97 Aflopende regelingen

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	0	0			0
Uitgaven:	0	0			0
Programma-uitgaven	0	0			0
Aflopende regelingen	0	0			0
Ontvangsten	0	0		199	199

Toelichting

Artikel 98 Algemeen (Bedragen x € 1.000)

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	46.404	39.830	– 5.052	– 1.656	33.122
Uitgaven:	46.326	40.037	– 5.052	– 3.503	31.482
Subsidies	0	100	0	112	212
Opdrachten	25.721	19.332	– 3.777	– 3.314	12.241
Handhaving	15.260	7.344	– 4.451	– 1.708	1.185
Opdrachten overig	10.461	11.988	674	– 1.606	11.056
Bekostiging	2.825	2.825	1.428	– 277	3.976
Uitvoeringskosten Caribisch Nederland	2.825	2.825	1.428	– 277	3.976
Bijdrage aan medeoverheden	0	0	0	0	0
Verzameluitkering SZW	0	0
Bijdrage aan agentschappen	15.580	15.580	– 2.303	– 24	13.253
Agentschap SZW	15.077	15.077	– 2.217		12.860
Rijksdienst Ondernemend Nederland	503	503	– 86	– 24	393
Bijdrage aan andere begrotingen	2.200	2.200	– 400	0	1.800
Financiën	2.200	2.200	– 400		1.800
Ontvangsten	0	0	0	984	984

Toelichting

Subsidies (€ 0,112 miljoen).

• 1. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (€ 0,112 miljoen).

Handhaving (–/– € 1,708 miljoen).

• 1. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (–/– € 1,298 miljoen).

• 2. Een overboeking van € 0,100 miljoen naar het Gemeentefonds in verband met het overdragen van het Kennisplatform Naleving.net (–/– € 0,100 miljoen).

• 3. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het handhavingbudget een onderuitputting van € 0,310 miljoen verwacht (–/– € 0,310 miljoen).

Opdrachten overig (–/– € 1,606 miljoen).

• 1. Gedurende de laatste maanden van de begrotingsuitvoering is het noodzakelijk gebleken aanvullende budgettair neutrale budgetverschuivingen door te voeren (€ 0,345 miljoen).

• 2. Er zijn 3 overboekingen met andere departementen verwerkt. Van BZK is € 0,010 miljoen ontvangen als bijdrage in de kosten van het onderzoek naar gezichtsbeperkende kleding. Van VWS is € 0,010 miljoen ontvangen als bijdrage in de kosten van de organisatie van de 24ste «Social services conference».

  Tot slot is € 0,122 miljoen overgeboekt naar VWS ten behoeve van de pilot ondersteuning nabestaanden in de gemeente Zwolle (–/– € 0,102 miljoen).

• 3. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het budget overige opdrachten een onderuitputting van € 1,849 miljoen verwacht (–/– € 1,849 miljoen).

Uitvoeringskosten Caribisch Nederland (–/– € 0,277 miljoen).

• 1. Een overboeking naar BZK van € 0,011 miljoen als bijdrage in de FZOG premies (–/– € 0,011 miljoen).

• 2. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op de uitvoeringskosten Caribisch Nederland een onderuitputting van € 0,266 miljoen verwacht (–/– € 0,266 miljoen).

Rijksdienst Ondernemend Nederland –/– € 0,024 miljoen

• 1. Op basis van uitvoeringsgegevens over 2015 wordt op het budget Rijksdienst Ondernemend Nederland een onderuitputting van € 0,024 miljoen verwacht (–/– € 0,024 miljoen).

Ontvangsten € 0,984 miljoen

• 1. De hogere ontvangsten hebben betrekking op algemene ontvangsten en restituties op afrekeningen over voorgaande jaren (€ 0,984 miljoen).

Artikel 99 Nominaal en onvoorzien

	Stand oorspronkelijk vastgestelde begroting	Stand 1e suppletoire begroting VJN	Mutaties (+ of –) vermoedelijke uitkomsten begroting 2016	Mutaties (+ of –) Najaars-Nota	Stand 2e suppletoire begroting NJN
	1	2	3	4	5 = 2+3+4
Verplichtingen:	19.008	31.505	– 18.798	– 12.707	0
Uitgaven:	19.008	31.505	– 18.798	– 12.707	0
Overige beleidsuitgaven	19.008	31.505	– 18.798	– 12.707	0
Onvoorzien	19.008	31.505	– 18.798	– 12.707	0
Loonbijstelling
Prijsbijstelling
Ontvangsten

Toelichting

Onvoorzien –/– € 12,707 miljoen

Op het resterende budget onvoorziene uitgaven zal dit jaar geen aanspraak meer worden gedaan (–/– € 12,707 miljoen).