Nr. 3 MEMORIE VAN TOELICHTING

Het regime van de fiscale eenheid in de vennootschapsbelasting is door het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ EU) in een drietal zaken in strijd met het Europese recht (EU-recht) geoordeeld. Tot dit oordeel kwam het HvJ EU naar aanleiding van door Hof Amsterdam gestelde prejudiciële vragen. In de zaken C-39/13 en C-41/131 heeft het HvJ EU geoordeeld dat het EU-recht zich verzet tegen een wettelijke regeling van een lidstaat volgens welke een ingezeten moedermaatschappij een fiscale eenheid met een ingezeten kleindochter kan vormen wanneer zij deze kleindochter bezit via een of meer ingezeten vennootschappen, doch niet wanneer zij deze kleindochter bezit via niet-ingezeten vennootschappen zonder vaste inrichting in deze lidstaat. Deze situatie had betrekking op een moedermaatschappij die via een niet in Nederland gevestigde tussenhoudster de aandelen bezit in een Nederlandse kleindochter en met deze kleindochter een fiscale eenheid wilde vormen, hetgeen volgens de Nederlandse regelgeving niet mogelijk was.

Het HvJ EU heeft tevens geoordeeld over de mogelijkheid een fiscale eenheid te vormen tussen in Nederland gevestigde zustervennootschappen (zaak C-40/13). Het HvJ EU oordeelde dat het EU-recht zich verzet tegen een wettelijke regeling van een lidstaat volgens welke toepassing van de regeling van de fiscale eenheid wordt toegekend aan een ingezeten moedermaatschappij met ingezeten dochtermaatschappijen, maar toepassing van deze regeling wordt onthouden aan ingezeten zustervennootschappen waarvan de gemeenschappelijke moedermaatschappij niet in deze lidstaat (Nederland) is gevestigd en aldaar ook niet over een vaste inrichting beschikt.

Hof Amsterdam2 heeft op grond van deze prejudiciële uitspraken beslist dat verzoeken voor dergelijke fiscale eenheden moeten worden ingewilligd.

Deze uitspraken zijn aanleiding om het regime van de fiscale eenheid aan te passen teneinde dit in overeenstemming te brengen met het EU-recht, waarbij zo veel mogelijk wordt aangesloten bij de voorwaarden en de uitwerking van het bestaande fiscale-eenheidsregime. De vooruitlopend op deze wetswijzigingen ingediende verzoeken worden beoordeeld aan de hand van het beleidsbesluit van 16 december 2014.3

Het huidige concept van een fiscale consolidatie voor in Nederland gevestigde vennootschappen is zeker niet zomaar toepasbaar ingeval een aantal tot de keten behorende vennootschappen niet in Nederland is gevestigd. Dit geldt eveneens voor een fiscale eenheid tussen in Nederland gevestigde zustermaatschappijen, zonder dat de aandelen in deze maatschappijen onmiddellijk worden gehouden door een in Nederland gevestigde moedermaatschappij. Gezien het belang van de fiscale eenheid voor de heffing van vennootschapsbelasting wordt desalniettemin voorgesteld dit regime uit te breiden tot de hiervoor bedoelde structuren. Het fiscale klimaat voor vestiging in Nederland blijft hierdoor aantrekkelijk. In dit wetsvoorstel wordt de systematiek van het fiscale-eenheidsregime, ondanks de moeilijkheden aangaande de fiscale consolidatie, daarom zo veel mogelijk ongewijzigd in stand gelaten. Dat laat echter onverlet dat thans niet precies is te overzien welke ongewenste situaties zich zouden kunnen voordoen en welke maatregelen noodzakelijk zijn om op die eventuele ongewenste situaties te reageren. Om die reden zal de praktijk op dat punt nauwlettend worden gevolgd. Dit geldt uiteraard ook indien er bijvoorbeeld door het HvJ EU uitspraken worden gedaan die ook voor het Nederlandse fiscale-eenheidsregime gevolgen zouden kunnen hebben. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de recente uitspraak in de zaak Groupe Steria.4 Wat de precieze gevolgen hiervan voor de Nederlandse vennootschapsbelasting kunnen zijn, vergt zorgvuldige bestudering. Het betreft immers een uitspraak over een buitenlandse regeling, waardoor het niet eenvoudig is om deze te herleiden naar een oordeel over de Nederlandse regelgeving. Het kan zelfs zo zijn dat de benodigde duidelijkheid pas via nadere jurisprudentie kan worden verkregen. Op het moment dat dienaangaande tot een nadere, eenduidige en heldere duiding kan worden gekomen die noopt tot het nemen van nadere maatregelen, zal het kabinet hiertoe uiteraard voorstellen doen. Welke kant dat uitgaat en wat van de eventuele maatregelen de budgettaire derving of opbrengst is, is nu niet te zeggen. Vooruitlopend op het moment waarop dat wel kan, wordt onderhavig wetsvoorstel toch al ingediend aangezien de hierin voorgestelde wijzigingen sowieso noodzakelijk zijn om de bestaande wetgeving in overeenstemming te brengen met jurisprudentie van het HvJ EU waarvan de reikwijdte en betekenis voor de regeling van de fiscale eenheid wel onomstotelijk vaststaat.

De huidige regeling voor de fiscale eenheid is opgenomen in de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (Wet Vpb 1969) en het Besluit fiscale eenheid 2003.

Uitgangspunt bij de huidige regeling is dat een in Nederland gevestigde moedervennootschap die onmiddellijk de aandelen houdt in een in Nederland gevestigde dochtervennootschap, onder omstandigheden met die dochtervennootschap een fiscale eenheid kan vormen. Houdt de moedervennootschap ook middellijk de aandelen in een andere (klein)dochtervennootschap, dan kan die (klein)dochtervennootschap ook tot de fiscale eenheid met de moedermaatschappij gaan behoren, mits de aandelen in die (klein)dochtervennootschap onmiddellijk worden gehouden door een vennootschap die van die fiscale eenheid deel uitmaakt. Buitenlands belastingplichtige vennootschappen met een in Nederland aanwezige vaste inrichting kunnen onder bepaalde voorwaarden ook deel uitmaken van de fiscale eenheid voor zover het de vaste inrichting betreft.

Deze regeling voor de fiscale eenheid wordt in dit wetsvoorstel kortweg uitgebreid voor twee situaties. De eerste betreft de situatie dat een in Nederland gevestigde moedermaatschappij de aandelen houdt in een dochtervennootschap die is gevestigd in een andere lidstaat van de Europese Unie (EU) of een andere staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (EER) en die dochtervennootschap (onmiddellijk of middellijk via een andere EU/EER-vennootschap) de aandelen houdt in een in Nederland gevestigde (klein)dochtermaatschappij. Dit betreft de eerste situatie waar het HvJ EU uitspraak over heeft gedaan. In die situatie kan er onder voorwaarden een fiscale eenheid tot stand worden gebracht tussen de in Nederland gevestigde moedermaatschappij en de in Nederland gevestigde (klein)dochtermaatschappij. De in het buitenland (EU/EER) gevestigde dochtervennootschap, de zogenoemde tussenmaatschappij, maakt daarbij geen deel uit van de fiscale eenheid.

Daarnaast wordt het mogelijk om in de situatie waarin de aandelen in twee of meer in Nederland gevestigde zustermaatschappijen worden gehouden door een in de EU/EER gevestigde moedervennootschap, onder voorwaarden een fiscale eenheid tot stand te brengen tussen de in Nederland gevestigde zustermaatschappijen. De in het buitenland (EU/EER) gevestigde moedervennootschap, de zogenoemde topmaatschappij, maakt daarbij geen deel uit van de fiscale eenheid.

Voor zowel een tussen- als een topmaatschappij worden voorwaarden aan de rechtsvorm gesteld. Daarbij geldt voor een tussenmaatschappij een parallel met de eisen die gelden voor een dochtermaatschappij binnen de fiscale eenheid. Het moet gaan om een naamloze vennootschap (nv) of een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bv) dan wel een daarmee naar aard en inrichting vergelijkbaar buitenlands lichaam.

Voor een topmaatschappij geldt een parallel met de eisen voor een moedermaatschappij binnen de fiscale eenheid. Dit betekent dat het moet gaan om een nv, een bv, een coöperatie of een onderlinge waarborgmaatschappij, dan wel een daarmee naar aard en inrichting vergelijkbaar buitenlands lichaam.

De uitbreiding van het fiscale-eenheidsregime ziet (alleen) op structuren met buiten Nederland, maar wel binnen de EU/EER, gevestigde vennootschappen die als tussenmaatschappij of als topmaatschappij kwalificeren. Het gaat hierbij om een maatschappij die volgens de fiscale wetgeving van de andere staat en de door die staat afgesloten belastingverdragen aldaar is gevestigd (hierna kortheidshalve aan te duiden als «gevestigd in» of als «de vestigingsplaats»).

Een topmaatschappij is – kort gezegd – een niet in Nederland maar wel binnen de EU/EER gevestigd lichaam dat geen vaste inrichting in Nederland heeft en de aandelen houdt in ten minste twee in Nederland gevestigde lichamen (zuster-fiscale eenheid). Zie figuur 1.

De aangewezen zustermaatschappij wordt derhalve de moedermaatschappij van de fiscale eenheid. Welke zustermaatschappij als moedermaatschappij wordt aangemerkt kan ook van belang zijn bij de beoordeling wanneer een fiscale eenheid al dan niet eindigt. Stel bijvoorbeeld dat een topmaatschappij alle aandelen in drie in Nederland gevestigde vennootschappen (A BV, B BV en C BV) bezit, en deze drie zustermaatschappijen worden gevoegd in een fiscale eenheid waarbij A BV wordt aangemerkt als moedermaatschappij. Ingeval dan de aandelen in A BV door de topmaatschappij worden vervreemd, zal de gehele fiscale eenheid eindigen. Dit is anders wanneer alleen de aandelen in B BV of C BV worden vervreemd. Alsdan blijft de fiscale eenheid tussen de achterblijvende maatschappijen in stand en wordt alleen de zustermaatschappij waarvan de aandelen zijn vervreemd, ontvoegd.

De aangewezen moedermaatschappij sluit, net als een dochtermaatschappij, op het tijdstip direct voorafgaande aan de totstandkoming van de fiscale eenheid haar boekjaar af.

Een zustermaatschappij waarin de aandelen (deels) worden gehouden door een in Nederland gevestigde maatschappij (die tot de fiscale eenheid behoort), kan niet als moedermaatschappij fungeren. Neem bijvoorbeeld een in Nederland gevestigde vennootschap (A BV) die 40% van de aandelen in een zustermaatschappij (B BV), eveneens een in Nederland gevestigde maatschappij, houdt, terwijl de overige aandelen in handen zijn van een binnen de EU/EER, maar niet in Nederland, gevestigd lichaam (X Ltd). De aandelen in A BV zijn eveneens in handen van X Ltd. De vennootschappen A BV en B BV wensen een fiscale eenheid aan te gaan. In een dergelijke situatie kan een fiscale eenheid tot stand worden gebracht. Voor wat betreft de in aanmerking te nemen moedermaatschappij hebben de belastingplichtigen echter geen keuze. In zo’n situatie wordt de Nederlandse maatschappij (A BV) die aandelen in de te voegen zustervennootschap (B BV) houdt de moedermaatschappij.

Ingeval in bovengenoemde situatie er nog een zustermaatschappij (C BV) is die eveneens deel wenst uit te maken van de fiscale eenheid, hebben de maatschappijen wel een keuze wie als moedermaatschappij gaat fungeren. Zie figuur 5. In die situatie zal de keuze dienen te worden gemaakt tussen A BV en C BV. B BV kan geen moedermaatschappij zijn, omdat de aandelen in die maatschappij gedeeltelijk worden gehouden door A BV.

Naast de hiervoor geschetste basissituaties van nieuwe fiscale-eenheidsmogelijkheden, is een mengvorm van bovenstaande situaties eveneens mogelijk. Zo is het mogelijk dat aan een bestaande fiscale eenheid een zuster-fiscale eenheid wordt toegevoegd.

Een andere mogelijkheid is dat de aandelen in twee fiscale eenheden, onmiddellijk of middellijk, in handen zijn van een topmaatschappij. Er kan een zogenoemde zuster-fiscale eenheid worden aangegaan tussen de twee fiscale eenheden. Aangezien de twee fiscale eenheden als zustermaatschappijen zijn aan te merken, zijn de belastingplichtigen vrij in de keuze wie (van de moedermaatschappijen van de oorspronkelijke fiscale eenheden) als moedermaatschappij van de nieuwe fiscale eenheid wordt aangemerkt. Ook voor deze situatie geldt dat de keuze mede van belang kan zijn bij het ontvoegen van een of meer maatschappijen uit de fiscale eenheid.

Door de voorgestelde wijzigingen zal bij de toepassing van het regime van de fiscale eenheid in voorkomende gevallen ook rekening moeten worden gehouden met tot het concern behorende niet in Nederland, maar wel in de EU/EER gevestigde, vennootschappen. Dit geldt zowel voor het geven van de beschikking fiscale eenheid, als bij de toetsing van de aangifte van de fiscale eenheid. Weliswaar kunnen bewijsstukken worden verlangd bij het verzoek tot voeging in een fiscale eenheid, maar deze zullen deels in een buitenlandse taal en naar buitenlands recht zijn opgesteld. Mede als gevolg daarvan zullen de verzoeken die op basis van deze voorgenomen wetswijziging kunnen worden gedaan zich niet lenen voor vergaande administratieve ondersteuning, zoals bij de verzoeken die in de huidige situatie worden gedaan. Ook ontstaan risico’s ten aanzien van het detecteren van mogelijke verbrekingen van de fiscale eenheid en het verloop van onderlinge geldstromen. De Belastingdienst zal in de meeste gevallen zijn aangewezen op actie door en melding van de belanghebbenden, waarbij de sancties bij een verbreking van de fiscale eenheid niet gewijzigd zijn.

De extra uitvoeringskosten bedragen € 1,75 miljoen tot € 1,85 miljoen in 2015 en nemen daarna af tot een structureel bedrag van € 1,3 miljoen per jaar. De uitvoeringskosten zullen gedekt worden binnen begroting IX.

De voorgestelde uitbreiding leidt naar verwachting tot zo’n 150 à 200 verzoeken per jaar. Vanwege de complexiteit van de materie is hiervoor 10 FTE op academisch niveau nodig en voor de administratieve voor- en nabewerking in totaal 0,9 FTE op verschillende niveaus. De nu voorziene structurele personeelskosten bedragen vanaf 2015 € 1,3 miljoen per jaar.

De wijzigingen in de IV-keten bestaan uit aanpassingen in het Vpb-systeem en wijziging of vervanging van het Kennissysteem Fiscale Eenheid. Dit leidt tot een incidentele kostenpost van tussen de € 450.000 en € 550.000 in 2015.

Met de voorgestelde wijzigingen van artikel 15 van de Wet Vpb 1969 wordt, onder voorwaarden, een fiscale eenheid mogelijk tussen een in Nederland gevestigde moedermaatschappij en een via een in het buitenland gevestigde tussenmaatschappij gehouden in Nederland gevestigde (klein)dochtermaatschappij. Omdat de tussenmaatschappij geen deel uitmaakt van de fiscale eenheid, blijven op de deelneming in die tussenmaatschappij de regelingen inzake de deelnemingsvrijstelling en de uitsluitingen daarvan, onverkort van toepassing. Met het voorgestelde artikel 13, achttiende lid, van de Wet Vpb 1969 wordt voor alle duidelijkheid expliciet vastgelegd dat voor de toepassing van de regels inzake de deelnemingsvrijstelling op de deelneming in de tussenmaatschappij, de omstandigheid dat de (klein)dochtermaatschappij deel uitmaakt van dezelfde fiscale eenheid als de moedermaatschappij, buiten beschouwing blijft. Genoemd achttiende lid is niet van toepassing indien dit uitdrukkelijk uit een specifieke wettelijke regeling volgt, zoals uit de voorgestelde artikel 13d, negende lid, en 13l, vierde lid, van de Wet Vpb 1969.

In het verlengde van het voorgaande vinden verder ter zake van een deelneming in een buitenlands belastingplichtig lichaam als bedoeld in het voorgestelde artikel 15, achtste lid, van de Wet Vpb 1969, de deelnemingsvrijstelling, uitsluitingen van de deelnemingsvrijstelling en alle regelingen die daarmee verband houden, toepassing als ware dit lichaam geen belastingplichtige in de zin van het voorgestelde artikel 15, achtste lid, van de Wet Vpb 1969 en als ware er in zoverre geen fiscale eenheid. Het huidige artikel 35, eerste lid, van het Besluit fiscale eenheid 2013 waarin dit thans al geregeld is, zal komen te vervallen.

In artikel 13d, achtste lid, van de Wet Vpb 1969 is een voorschrift opgenomen voor de bepaling van het voor een dochtermaatschappij opgeofferde bedrag indien de fiscale eenheid ten aanzien van die maatschappij wordt beëindigd. In de situatie dat de aandelen in die dochtermaatschappij in bezit zijn van verschillende maatschappijen van de fiscale eenheid of bijvoorbeeld deels in het bezit zijn van een tussenmaatschappij, zal hiermee rekening moeten worden gehouden bij de bepaling van het opgeofferde bedrag bij de aandeelhouders. In dat geval dient het opgeofferde bedrag, vastgesteld op het eigen vermogen van die dochtermaatschappij verminderd met de toelaatbare reserves, te worden verdeeld naar rato van het aandelenbezit van iedere aandeelhouder in de ontvoegde maatschappij. Met de voorgestelde aanpassing van genoemd achtste lid wordt dit uitdrukkelijk vastgelegd. Indien bijvoorbeeld een tot de fiscale eenheid behorende in Nederland gevestigde maatschappij (A BV) 60% van de aandelen in de te ontvoegen dochtermaatschappij B BV heeft en een tussenmaatschappij de andere 40%, zal het voor de deelneming in B BV opgeofferde bedrag bij A BV worden gesteld op 60% van het eigen vermogen van B BV nadat dit is verminderd met de toelaatbare reserves. Krachtens artikel 15aj, zesde lid, van de Wet Vpb 1969 geldt deze berekening ook voor de bepaling van de boekwaarde van de deelneming. In het huidige artikel 15 van het Besluit fiscale eenheid 2003 is overigens al een (soortgelijk) voorschrift opgenomen over hoe het opgeofferde bedrag moet worden verdeeld indien de aandelen in de dochtermaatschappij in het bezit zijn van meer dan één maatschappij. In verband met de voorgestelde aanpassing van artikel 13d, achtste lid, van de Wet Vpb 1969, kan artikel 15 van het Besluit fiscale eenheid 2003 dan vervallen.

Het voorgestelde artikel 13d, negende lid, van de Wet Vpb 1969 bevat in de eerste volzin een beperking van het in aanmerking te nemen verlies bij liquidatie van een tussenmaatschappij. Op de balans van de moedermaatschappij verandert de waardering van het belang in de tussenmaatschappij niet als gevolg van het aangaan van een fiscale eenheid met de door die tussenmaatschappijen gehouden (klein)dochtermaatschappij(en). Ingeval de in bezit van de tussenmaatschappij zijnde (klein)dochtermaatschappij binnen de fiscale eenheid verlieslatend is, vermindert dit verlies het fiscale-eenheidsresultaat. Daarnaast kan bij liquidatie van de tussenmaatschappij bij de fiscale eenheid onder omstandigheden een liquidatieverlies met betrekking tot de deelneming in de tussenmaatschappij in aftrek worden gebracht. Dit liquidatieverlies kan (mede) zijn veroorzaakt door het verlies van de (klein)dochtermaatschappij. Om te voorkomen dat het verlies van de (klein)dochtermaatschappij tweemaal ten laste van het fiscale-eenheidsresultaat kan worden gebracht, wordt volgens de voorgestelde bepaling bij de berekening van een liquidatieverlies het voor de deelneming in de tussenmaatschappij opgeofferde bedrag slechts in aanmerking genomen voor zover de belastingplichtige aannemelijk maakt dat dit opgeofferde bedrag hoger is dan de verliezen van de door die tussenmaatschappij gehouden (klein)dochtermaatschappij(en) die bij de fiscale eenheid per saldo tot uitdrukking zijn gekomen gedurende de periode dat die (klein)dochtermaatschappij(en) deel heeft (of hebben) uitgemaakt van de fiscale eenheid. Hierbij wordt de aan een maatschappij toe te rekenen winst – die in dit geval uitkomt op een per saldo negatief bedrag – vastgesteld op basis van artikel 15ah van de Wet Vpb 1969. Voor zover zich een samenloop met het bepaalde in artikel 13d, vierde lid, van de Wet Vpb 1969 voordoet, wordt in het Besluit fiscale eenheid 2003 voorzien in een regeling die dubbele correctie van dezelfde waardedaling van een deelneming voorkomt.

Ingeval een buitenlands lichaam waarin een deelneming wordt gehouden een vaste inrichting in Nederland heeft, kan dit lichaam niet als tussenmaatschappij worden aangemerkt. Dit lichaam kan wel als buitenlands belastingplichtig lichaam deel uitmaken van dezelfde fiscale eenheid als de belastingplichtige (moedermaatschappij). Ook in die situatie kan er sprake zijn van de hiervoor beschreven dubbele verliesneming. Artikel 35, derde lid, van het Besluit fiscale eenheid 2003 bevat reeds een regeling ter voorkoming van die dubbele verliesneming. De in het voorgestelde artikel 13d, negende lid, tweede volzin, van de Wet Vpb 1969 opgenomen regeling komt hiervoor in de plaats en regelt dat het voorgestelde artikel 13d, negende lid, eerste volzin, van de Wet Vpb 1969 van overeenkomstige toepassing is bij liquidatie van een dergelijk buitenlands belastingplichtig lichaam.

In verband met de voorgestelde invoeging van genoemd negende lid worden het huidige negende tot en met elfde lid van genoemd artikel vernummerd tot tiende tot en met twaalfde lid. In samenhang met deze vernummering wordt ook de verwijzing in artikel 13d, vijfde lid, van de Wet Vpb 1969 naar het negende lid gewijzigd in tiende lid.

De voorgestelde aanpassingen van artikel 13l van de Wet Vpb 1969 voorzien in de samenloop van de aangepaste regeling voor de fiscale eenheid met de regeling inzake de aftrekbeperking van bovenmatige deelnemingsrente ingeval de aandelen in een tot de fiscale eenheid behorende (klein)dochtermaatschappij middellijk via een tussenmaatschappij als bedoeld in het voorgestelde artikel 15, vijfde lid, van de Wet Vpb 1969 worden gehouden. De tussenmaatschappij maakt geen deel uit van de fiscale eenheid. De werkzaamheden en het vermogen van de betreffende (klein)dochtermaatschappij worden binnen de fiscale eenheid toegerekend aan de moedermaatschappij. Als uitgangspunt geldt dat bij voeging van de via de tussenmaatschappij gehouden (klein)dochtermaatschappij, de fiscale boekwaarde van de deelneming in die tussenmaatschappij niet wijzigt. Dit heeft tot gevolg dat in de fiscale balans van de moedermaatschappij als het ware een dubbeltelling van het vermogen van de (klein)dochtermaatschappij optreedt, namelijk eenmaal via de deelneming in de tussenmaatschappij en eenmaal via de toerekening van het vermogen van de (klein)dochtermaatschappij.10 De dubbeltelling kan gevolgen hebben voor de toepassing van de regeling inzake de aftrekbeperking van bovenmatige deelnemingsrente. Met name indien de verkrijgingsprijs van de deelneming in de tussenmaatschappij ingevolge artikel 13l, vijfde of tiende lid, van de Wet Vpb 1969 bij de moedermaatschappij buiten aanmerking blijft voor het berekenen van de deelnemingsschuld, leidt de dubbeltelling tot een hoger vermogen, en dientengevolge voor hetzelfde bedrag tot een lagere deelnemingsschuld, dan in overeenstemming is met de ratio van de regeling inzake de aftrekbeperking van bovenmatige deelnemingsrente. De eerste aan artikel 13l, vierde lid, van de Wet Vpb 1969 toe te voegen volzin strekt er daarom toe de dubbeltelling uit de boekwaarde van het eigen vermogen van de moedermaatschappij te elimineren voor de toepassing van deze regeling.

In onderdeel a wordt aangesloten bij het door de tussenmaatschappij onmiddellijk, of via een andere tussenmaatschappij, gehouden aandelenbezit in de gevoegde (klein)dochtermaatschappij. De toevoeging van «via een andere tussenmaatschappij» ziet bijvoorbeeld op de situatie waarin de moedermaatschappij (M BV) van een fiscale eenheid alle aandelen in tussenmaatschappij A NV bezit, A NV alle aandelen in een andere tussenmaatschappij, B NV, bezit, en B NV alle aandelen in de met M BV gevoegde (achterklein)dochtermaatschappij bezit.

Eenzelfde dubbeltelling treedt op bij een deelneming in een als dochtermaatschappij van de fiscale eenheid deel uitmakend lichaam als bedoeld in het voorgestelde artikel 15, achtste lid, van de Wet Vpb 1969 met betrekking tot het vermogen van de in Nederland aanwezige vaste inrichting, en eventueel de van dezelfde fiscale eenheid deel uitmakende (achterklein)dochtermaatschappij(en) waarvan de aandelen worden gehouden door dat lichaam. Ingevolge de tweede aan artikel 13l, vierde lid, van de Wet Vpb 1969 toe te voegen volzin is de hiervoor toegelichte eerst toe te voegen volzin op een dergelijke deelneming daarom van overeenkomstige toepassing, waarbij onder het in mindering te brengen eigen vermogen van de van de fiscale eenheid deel uitmakende (achterklein)dochtermaatschappijen tevens het vermogen van de in Nederland aanwezige vaste inrichting wordt begrepen. Omdat het bedrag van het eigen vermogen van de (achterklein)dochtermaatschappij(en) waarvan de aandelen toerekenbaar zijn aan de in Nederland aanwezige vaste inrichting van een van de fiscale eenheid deel uitmakend lichaam als bedoeld in het voorgestelde artikel 15, achtste lid, van de Wet Vpb 1969 dan ook al ingevolge onderdeel a van de eerste aan artikel 13l, vierde lid, van de Wet Vpb 1969 toe te voegen volzin in aanmerking wordt genomen, is aan het slot van de tweede aan artikel 13l, vierde lid, van de Wet Vpb 1969 toe te voegen volzin een zinsnede opgenomen om dubbeltellingen te vermijden.

Met de voorgestelde invoeging van «gehele» in artikel 15, eerste lid, van de Wet Vpb 1969 wordt geregeld dat een fiscale eenheid slechts mogelijk is ingeval de gehele juridische en economische eigendom van de aandelen berust bij de moedermaatschappij. Zoals aangegeven in het algemeen deel van deze memorie wordt hieraan bijvoorbeeld niet voldaan, en is dus geen fiscale eenheid mogelijk, in de situatie waarin de aandelen geheel of gedeeltelijk zijn gecertificeerd en de juridische eigendom berust bij een lichaam dat geen deel uitmaakt van de fiscale eenheid. Voorts is de toevoeging van belang ingeval de aandelen in de dochtermaatschappij bijvoorbeeld worden gehouden door een tussenmaatschappij. Indien een moedermaatschappij de aandelen in een dochtervennootschap houdt via een naar Nederlands fiscaal recht transparante buitenlandse entiteit, terwijl die buitenlandse entiteit in het land van vestiging rechtspersoonlijkheid bezit, wordt niet voldaan aan het vereiste dat de gehele juridische en economische eigendom van de aandelen in het bezit is van de moedermaatschappij. De juridische eigendom van de aandelen in de dochtervennootschap is immers in het bezit van die buitenlandse entiteit.

Daarnaast wordt in genoemd eerste lid ten behoeve van de consistentie een redactionele aanpassing aangebracht.

Het voorgestelde artikel 15, tweede lid, van de Wet Vpb 1969 bevat de regeling voor de zogenoemde zuster-fiscale eenheid. Voor de achtergrond en een algemene uiteenzetting hiervan wordt verwezen naar het algemeen deel van deze memorie. In aanvulling hierop wordt het volgende opgemerkt. Aangezien bij een zuster-fiscale eenheid de aandelen in de zustermaatschappijen worden gehouden door de in het buitenland gevestigde topmaatschappij, wordt vanuit deze topmaatschappij beoordeeld of wordt voldaan aan de eis van de gehele juridische en economische eigendom van ten minste 95% van de aandelen.

Een topmaatschappij is, kort gezegd, een niet in Nederland – maar wel binnen de EU/EER – gevestigd lichaam dat geen deel kan uitmaken van de fiscale eenheid. Aangezien de te voegen zustermaatschappijen geen in Nederland gevestigde houdstermaatschappij hebben die als moedermaatschappij deel kan uitmaken van de fiscale eenheid, dient één van de zustermaatschappijen als moedermaatschappij te worden aangewezen. De belastingplichtigen zijn in beginsel vrij om te kiezen welke zustermaatschappij wordt aangewezen als moedermaatschappij. Door een eenmaal gemaakte keuze wordt de aangewezen zustermaatschappij de moedermaatschappij van de fiscale eenheid, met alle verplichtingen die daarbij horen. Zo is de moedermaatschappij aangewezen om de aangifte van de fiscale eenheid te doen. Daarnaast kan de keuze van de moedermaatschappij van belang zijn voor de vraag of een fiscale eenheid al dan niet eindigt ingeval een van de (zuster)maatschappijen wordt ontvoegd.

Ingeval de aandelen in een zustermaatschappij gedeeltelijk in handen zijn van een in Nederland gevestigd lichaam, dat eveneens middellijk of onmiddellijk voor ten minste 95% in bezit is van de topmaatschappij, zal dat in Nederland gevestigde lichaam eveneens deel moeten uitmaken van de fiscale eenheid. Door het voorgestelde artikel 15, tweede lid, vierde volzin, van de Wet Vpb 1969 kan alsdan de zustermaatschappij waarvan de aandelen gedeeltelijk in handen zijn van het in Nederland gevestigde lichaam niet worden aangemerkt als de moedermaatschappij. In de situatie dat het aandelenbelang dat door het in Nederland gevestigde lichaam wordt gehouden, niet nodig is om de topmaatschappij aan het bezitsvereiste te laten voldoen, behoeft de Nederlandse maatschappij uiteraard geen deel uit te maken van de fiscale eenheid.

Indien twee zustermaatschappijen – die een fiscale eenheid wensen aan te gaan – over en weer aandelen in elkaar bezitten, staat het de zustermaatschappijen vrij om te kiezen welk lichaam als moedermaatschappij wordt aangewezen.

Ter voorkoming van mogelijke onduidelijkheid is expliciet in genoemd tweede lid opgenomen dat de aangewezen moedermaatschappij, net als voor dochtermaatschappijen geldt, direct voorafgaande aan de totstandkoming van de fiscale eenheid haar boekjaar afsluit. Zie ook de toelichting bij de voorgestelde wijziging van artikel 7 van de Wet Vpb 1969.

In het voorgestelde artikel 15, derde lid, van de Wet Vpb 1969 wordt aangegeven dat onder een bezit van aandelen als bedoeld in artikel 15, eerste of tweede lid, van de Wet Vpb 1969 ook een middellijk bezit van aandelen wordt verstaan. Voorwaarde is dat de aandelen onmiddellijk worden gehouden door een of meer belastingplichtigen die deel uitmaken van de fiscale eenheid (onderdeel a) of door een of meer tussenmaatschappijen (onderdeel b). Het bepaalde in onderdeel a van genoemd derde lid is hierbij ontleend aan het huidige artikel 15, tweede lid, van de Wet Vpb 1969.

Onderdeel b van genoemd derde lid ziet allereerst op het middellijke bezit in een dochtermaatschappij via een of meer tussenmaatschappijen. Op grond van deze bepaling is het mogelijk een fiscale eenheid te vormen via een niet in Nederland gevestigde tussenmaatschappij. In het voorgestelde artikel 15, vijfde lid, van de Wet Vpb 1969 wordt geregeld wat onder een tussenmaatschappij wordt verstaan (zie hierna).

Het is eveneens mogelijk dat een Nederlandse vennootschap via meerdere niet in Nederland, maar wel binnen de EU/EER, gevestigde vennootschappen alle aandelen houdt in een te voegen in Nederland gevestigde (klein)dochtermaatschappij. Alsdan kan er in beginsel een fiscale eenheid tot stand komen tussen de in Nederland gevestigde maatschappijen indien de niet in Nederland, maar wel binnen de EU/EER, gevestigde vennootschappen als tussenmaatschappij kunnen worden aangemerkt.

Daarnaast kan een tussenmaatschappij voorkomen bij een zogenoemde zuster-fiscale eenheid. Indien de aandelen in vennootschappen die een zuster-fiscale eenheid wensen te vormen, in handen zijn van verschillende lichamen, kunnen deze lichamen, indien aan de daarvoor geldende voorwaarden wordt voldaan, als tussenmaatschappij worden aangemerkt. Dit is van belang indien de aandelen in deze maatschappijen vervolgens worden gehouden door een niet in Nederland, maar wel binnen de EU/EER, gevestigde maatschappij. Deze uiteindelijke houdstermaatschappij kan, indien deze onder meer voldoet aan het (middellijk) bezitsvereiste van ten minste 95% in de te voegen maatschappijen, in een dergelijke situatie worden aangemerkt als topmaatschappij. Zie ook figuur 3 in het algemeen deel van deze memorie.

Hiervoor werd ervan uitgegaan dat de tussenmaatschappij beschikt over een belang van ten minste 95% van het aandelenkapitaal in de te voegen maatschappijen. Het kan ook zo zijn dat het belang bij de in de fiscale eenheid gevoegde lichamen over meerdere tussenmaatschappijen is verdeeld. Al deze lichamen worden, ook al is het door hen gehouden belang kleiner dan 95%, in dat geval aangemerkt als tussenmaatschappij.

Ook andere combinaties van een fiscale eenheid met een topmaatschappij en een tussenmaatschappij kunnen zich voordoen. Zo kan er sprake zijn van een zuster-fiscale eenheid tussen in Nederland gevestigde lichamen. Een van die zustermaatschappijen houdt vervolgens de aandelen in een Nederlands lichaam via een tussenmaatschappij. Alsdan is er eveneens een fiscale eenheid mogelijk tussen de zustermaatschappijen en de (klein)dochtermaatschappij.

Het tot vierde lid te vernummeren derde lid van artikel 15 van de Wet Vpb 1969 wordt in verband met de wijzigingen in het fiscale-eenheidsregime op enkele punten aangepast. Voor de moedermaatschappij, bedoeld in artikel 15, eerste lid, van de Wet Vpb 1969, blijft de huidige rechtsvormeis in stand. Ten aanzien van een aangewezen moedermaatschappij als bedoeld in het voorgestelde artikel 15, tweede lid, van de Wet Vpb 1969 gaan dezelfde rechtsvormeisen gelden als die voor een dochtermaatschappij.

In onderdeel f van genoemd vierde lid wordt de eis dat de aandelen niet als voorraad mogen worden gehouden aangepast aan de wijzigingen in het fiscale-eenheidsregime. Zo wordt bepaald dat de topmaatschappij de aandelen in de te voegen zustermaatschappij niet als voorraad mag houden.

Bij de overige wijzigingen van genoemd vierde lid gaat het om aanpassingen van verwijzingen in verband met de hernummering van diverse leden van artikel 15 van de Wet Vpb 1969.

In het voorgestelde artikel 15, vijfde lid, van de Wet Vpb 1969 wordt geregeld wat onder een tussenmaatschappij wordt verstaan. In het algemeen deel van deze memorie is reeds aangegeven welke eisen aan een dergelijke tussenmaatschapppij worden gesteld. In aanvulling daarop wordt nog het volgende aangegeven. Aangezien een tussenmaatschappij op één lijn kan worden gesteld met een dochtermaatschappij, zal een tussenmaatschappij de rechtsvorm moeten hebben van een nv of een bv, dan wel een daarmee naar aard en inrichting vergelijkbaar lichaam dat is opgericht naar het op de BES-eilanden geldende recht dan wel het recht van Aruba, Curaçao, Sint Maarten, een lidstaat van de EU of een staat in de relatie waarmee een met Nederland gesloten verdrag ter voorkoming van dubbele belasting van toepassing is waarin een bepaling is opgenomen die discriminatie naar nationaliteit verbiedt voor lichamen die overigens in dezelfde omstandigheden verkeren als naar Nederlands recht opgerichte lichamen.

De tussenmaatschappij is een lichaam dat kortweg binnen de EU/EER, maar niet in Nederland, is gevestigd. Het kan zo zijn dat een lichaam naar Nederlands recht is opgericht, maar feitelijk is gevestigd in een andere staat. Ingeval zo’n lichaam fiscaal niet in Nederland is gevestigd, maar wel binnen de EU/EER, zal het lichaam als tussenmaatschappij kunnen fungeren.

Een tussenmaatschappij dient in de staat van vestiging subjectief onderworpen te zijn aan een belasting naar de winst, zonder keuzemogelijkheid en zonder ervan te zijn vrijgesteld. Ingeval een lichaam in het land van vestiging een vrijgesteld lichaam is, kan dat lichaam derhalve niet als tussenmaatschappij van de fiscale eenheid functioneren.

Een belastingplichtige die zelf deel kan uitmaken van een fiscale eenheid, kan geen tussenmaatschappij zijn. Ingeval bijvoorbeeld een niet in Nederland, maar wel binnen de EU/EER, gevestigde maatschappij een vaste inrichting in Nederland heeft, kan dit buitenlands belastingplichtige lichaam geen tussenmaatschappij vormen. Een dergelijke belastingplichtige kan op basis van het voorgestelde artikel 15, eerste en tweede lid, van de Wet Vpb 1969 juncto het voorgestelde artikel 15, achtste lid, van de Wet Vpb 1969 al deel uitmaken van de fiscale eenheid.

In het voorgestelde artikel 15, zesde lid, van de Wet Vpb 1969 wordt beschreven wat onder een topmaatschappij wordt verstaan. De eisen voor een moedermaatschappij binnen de fiscale eenheid gelden naar analogie eveneens voor een topmaatschappij. Daarom geldt voor een topmaatschappij de rechtsvormeis van een nv, een bv, een coöperatie of een onderlinge waarborgmaatschappij. Het kan tevens een hiermee naar aard en inrichting vergelijkbaar lichaam zijn dat is opgericht naar het op de BES-eilanden geldende recht dan wel het recht van Aruba, Curaçao, Sint Maarten, een lidstaat van de EU of een staat in de relatie waarmee een met Nederland gesloten verdrag ter voorkoming van dubbele belasting van toepassing is waarin een bepaling is opgenomen die discriminatie naar nationaliteit verbiedt voor lichamen die overigens in dezelfde omstandigheden verkeren als naar Nederlands recht opgerichte lichamen.

Met de term topmaatschappij wordt aangegeven dat dit lichaam het uiteindelijke belang in de gevoegde zustermaatschappijen dient te hebben. Zoals opgemerkt, kan het zo zijn dat de topmaatschappij niet rechtstreeks het belang in de zustermaatschappijen heeft, maar via tussenmaatschappijen.

De topmaatschappij moet, net als een tussenmaatschappij, voldoen aan de in het voorgestelde artikel 15, vijfde lid, onderdelen a, b en c, van de Wet Vpb 1969 gestelde voorwaarden. Deze voorwaarden betreffen, kort gezegd, een fiscale vestigingsplaats binnen de EU/EER, onderworpenheid in de staat van vestiging aan een belasting naar de winst, zonder keuzemogelijkheid en zonder ervan te zijn vrijgesteld, en het niet drijven van een onderneming met behulp van een vaste inrichting in Nederland.

Het bepaalde in het huidige artikel 15, vierde lid, van de Wet Vpb 1969 wordt verdeeld over het nieuwe zevende en achtste lid van dat artikel.

Het voorgestelde artikel 15, zevende lid, van de Wet Vpb 1969 komt overeen met de eerste twee volzinnen van het huidige vierde lid van dat artikel. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen regels worden gegeven voor de beoordeling of een naar buitenlands recht opgericht lichaam naar aard en inrichting vergelijkbaar is met een naar Nederlands recht opgericht lichaam. Tevens kunnen bij algemene maatregel van bestuur regels worden gegeven ingeval lichamen een fiscale eenheid wensen te vormen terwijl bij het bepalen van de winst bij de belastingplichtigen niet dezelfde bepalingen van toepassing zijn. Onder de nieuwe regeling wordt – in vergelijking met het huidige vierde lid – naar meer artikelonderdelen verwezen waar een naar buitenlands recht opgericht lichaam dat naar aard en inrichting vergelijkbaar is met een naar Nederlands recht opgericht lichaam, een rol speelt.

Het voorgestelde artikel 15, achtste lid, van de Wet Vpb 1969 is afgeleid van het tweede deel van het huidige vierde lid van dat artikel. Het ziet op in het buitenland gevestigde lichamen met een vaste inrichting in Nederland. Het in het huidige vierde lid, onderdeel b, opgenomen rechtsvormvereiste is niet overgenomen in het voorgestelde achtste lid omdat laatstgenoemd lid alleen een nadere regeling geeft voor het vereiste in het voorgestelde vierde lid, onderdeel c, en de overige vereisten van dat vierde lid onverkort van toepassing zijn. Een belastingplichtige als bedoeld in het voorgestelde achtste lid dient derhalve te voldoen aan de rechtsvormvereisten van genoemd vierde lid, onderdelen d of e.

Indien een lichaam buiten de EU/EER is gevestigd, kan een vaste inrichting in Nederland van een dergelijk lichaam op dezelfde wijze als onder de huidige wettelijke bepalingen deel uitmaken van een fiscale eenheid.

Ingeval het lichaam is gevestigd binnen de EU/EER, is het met de voorgestelde wijziging voor dat lichaam niet langer relevant of de aandelen in de te voegen maatschappijen worden toegerekend aan de vaste inrichting in Nederland. Zie figuur 6 in het algemeen deel van deze memorie. Voor de duidelijkheid wordt opgemerkt dat in die situatie geen sprake is van een zogenoemde zuster-fiscale eenheid en dat het buitenlands belastingplichtige lichaam wordt aangemerkt als moedermaatschappij van de fiscale eenheid.

In een dergelijke situatie is een fiscale eenheid overigens ook mogelijk als er tussen de binnen de EU/EER gevestigde buitenlands belastingplichtige vennootschap en de in Nederland gevestigde (K)D BV nog een (binnen de EU/EER gevestigde) tussenmaatschappij zit. Zie figuur 12.

In het tot tiende lid te vernummeren zesde lid van artikel 15 van de Wet Vpb 1969 wordt in het in te voegen onderdeel d expliciet geregeld dat een zogenoemde zuster-fiscale eenheid wordt beëindigd ingeval binnen die fiscale eenheid de moedermaatschappij wijzigt. Dit is bijvoorbeeld het geval indien bij een bestaande fiscale eenheid tussen drie zustermaatschappijen (A BV, B BV en C BV) eerst A BV is aangemerkt als moedermaatschappij en belastingplichtigen in een later jaar C BV willen aanmerken als moedermaatschappij. Indien daarentegen een bestaande fiscale eenheid tussen twee zustervennootschappen (D BV en E BV) wordt uitgebreid met een derde zustervennootschap (F BV), en F BV wordt aangemerkt als moedermaatschappij van de nieuwe (grotere) fiscale eenheid, is er geen sprake van een beëindiging van de bestaande fiscale eenheid tussen D BV en E BV.

Daarnaast wordt in onderdeel b een verwijzing aangepast aan de te wijzigen nummering van enkele andere leden van genoemd artikel 15. Hiermee is geen inhoudelijke wijziging beoogd.

In het tot veertiende lid te vernummeren tiende lid van artikel 15 van de Wet Vpb 1969 worden enkele wijzigingen aangebracht. In de aanhef van dit lid wordt de verwijzing naar de in het eerste lid van genoemd artikel 15 bedoelde belastingplichtigen vervangen door een verwijzing naar de in het eerste of tweede lid van dat artikel bedoelde belastingplichtigen. Dit heeft tot gevolg dat eveneens bij of krachtens algemene maatregel van bestuur maatregelen kunnen worden gegeven voor de zogenoemde zuster-fiscale eenheid. De verwijzing in onderdeel b naar het zesde lid wordt aangepast aan de vernummering van dat zesde lid tot tiende lid. In het in te voegen onderdeel c wordt de mogelijkheid gecreëerd bij of krachtens algemene maatregel van bestuur regels te geven voor de voortzetting van een fiscale eenheid in de situatie waarin een buitenlandse belastingplichtige ophoudt in Nederland belastbare winst te genieten. Dit is bijvoorbeeld het geval indien de vaste inrichting in Nederland wordt gestaakt.

Op basis van het nieuw in te voegen onderdeel d kunnen bij of krachtens algemene maatregel van bestuur nadere regels worden gegeven voor de situatie waarin een topmaatschappij (als bedoeld in het zesde lid) in de plaats komt van een andere zodanige topmaatschappij. Daarbij kan worden gedacht aan de situatie waarin de aandelen in alle tot een zogenoemde zuster-fiscale eenheid behorende maatschappijen door de topmaatschappij worden overgedragen aan een ander lichaam dat vervolgens als topmaatschappij kwalificeert. Door de wijziging van de topmaatschappij eindigt de fiscale eenheid. Voor zover bij een dergelijke wijziging van de topmaatschappij direct aansluitend aan het ontvoegingstijdstip een nieuwe fiscale eenheid tot stand komt en de samenstelling van de fiscale eenheid voor wat betreft de daarin opgenomen maatschappijen vóór en na de wijziging van de topmaatschappij niet verandert, kan worden geregeld dat verschillende met de beëindiging van de fiscale eenheid samenhangende bepalingen geen toepassing vinden.

In verband met het voorgestelde artikel 13d, negende lid, van de Wet Vpb 1969 (zie artikel I, onderdeel D) wordt de verwijzing in onderdeel e van genoemd veertiende lid (het huidige tiende lid, onderdeel c) aangevuld met een verwijzing naar genoemd negende lid. In verband met het aangepaste fiscale-eenheidsregime is de mogelijkheid tot het bij algemene maatregel van bestuur stellen van nadere regels tevens wenselijk voor de omstandigheid dat een maatschappij waarvan de aandelen door een topmaatschappij of een tussenmaatschappij worden gehouden, deel uitmaakt van een fiscale eenheid, alsmede voor de omstandigheid dat een buitenlands belastingplichtige maatschappij deel uitmaakt van een fiscale eenheid. Daartoe wordt het voorgestelde veertiende lid ten opzichte van het huidige tiende lid uitgebreid met de onderdelen k en l.

Het voorgestelde artikel 15ac, achtste lid, van de Wet Vpb 1969 ziet op het voorkomen van zogeheten dubbele verliesneming die zich kan voordoen in de situatie van een fiscale eenheid met een tussenmaatschappij, een topmaatschappij of een lichaam als bedoeld in het voorgestelde artikel 15, achtste lid, van de Wet Vpb 1969. In genoemd artikel 15ac, achtste lid, wordt geregeld dat, kort gezegd, de verliezen op een schuldvordering van een tot de fiscale eenheid behorende maatschappij op een tussen- of topmaatschappij, bij de fiscale eenheid niet in aftrek kunnen worden gebracht indien deze verband houden met verliezen die door een andere dochtermaatschappij van de fiscale eenheid worden of zijn geleden. Indien bijvoorbeeld een moedermaatschappij van de fiscale eenheid een vordering heeft op een tussenmaatschappij die de betreffende geldmiddelen weer uitleent aan een tot de fiscale eenheid behorend lichaam, zou zonder een dergelijke bepaling een verlies van het tot de fiscale eenheid behorende lichaam tweemaal ten laste van het resultaat van de fiscale eenheid kunnen worden gebracht; eenmaal als verlies van de tot de fiscale eenheid behorende dochtermaatschappij en eenmaal als gevolg van de afwaardering van de vordering die de moedermaatschappij op de tussenmaatschappij heeft. Door de voorgestelde regeling kan de afwaardering van de vordering niet ten laste van het resultaat worden gebracht. Alsdan houdt de afwaardering immers verband met het verlies van een lichaam dat tot dezelfde fiscale eenheid behoort als de belastingplichtige.

Hetzelfde kan zich voordoen met een topmaatschappij. Denkbaar is dat een tot de fiscale eenheid behorende maatschappij gelden uitleent aan de topmaatschappij, waarna deze maatschappij de gelden op haar beurt ter beschikking stelt aan een andere tot de fiscale eenheid behorende maatschappij.

Een vergelijkbare situatie kan zich eveneens voordoen met een lichaam als bedoeld in het voorgestelde artikel 15, achtste lid, van de Wet Vpb 1969. Daarbij kan worden gedacht aan de situatie dat een tot de fiscale eenheid behorende maatschappij gelden uitleent aan het buitenlandse hoofdhuis van een belastingplichtige als bedoeld in het voorgestelde artikel 15, achtste lid, van de Wet Vpb 1969, waarna deze belastingplichtige (dit hoofdhuis) de gelden op zijn beurt ter beschikking stelt aan een andere tot de fiscale eenheid behorende maatschappij.

De aftrekbeperking komt slechts aan de orde ingeval de afwaardering van de schuldvordering rechtens dan wel in feite, direct of indirect verband houdt met een verlies van een tot de fiscale eenheid behorend lichaam, waarbij de aan een dergelijk lichaam toe te rekenen winst – die in dat geval uitkomt op een negatief bedrag – wordt vastgesteld op basis van artikel 15ah van de Wet Vpb 1969. De bepaling ziet bijvoorbeeld niet op een situatie waarin weliswaar de gevoegde dochtermaatschappij verlieslatend is, maar de afwaardering van de schuldvordering op de tussen- of topmaatschappij daar niet het gevolg van is, maar bijvoorbeeld haar oorzaak vindt in een vordering van die maatschappij op een verlieslatende vennootschap die niet tot de fiscale eenheid behoort.