Nr. 6 NOTA NAAR AANLEIDING VAN HET VERSLAG

Inhoudsopgave

1. Inleiding	2
2. Vereenvoudiging informatieplicht bij eigenwoningschuld anders dan bij aangewezen administratieplichtigen	2
3. Afschaffen minimumwaarderingsregel bij afkoop	3
4. Definitie geneesmiddelen	4
5. Afschaffen jaarbetaling motorrijtuigenbelasting	5
6. Fictie exportregeling in afvalstoffenbelasting	6
7. Vereenvoudiging fiscaal procesrecht; massaal bezwaar en prejudiciële vragen	6
8. Schorsende werking hoger beroep bij toeslagen	12
9. Uitbreiding regeling uitgaven voor monumentenpanden en Natuurschoonwet 1928 naar aanleiding van uitspraken van het Hof van Justitie van de Europese Unie	15
10. Implementatie verrekenprijsdocumentatie en «country-by-country reporting»	15
11. Verzachten sanctie bij aflossingsachterstand	26
12. Imputatie SEW/BEW	28
13. Benutten dubbele vrijstelling fiscale partners bij onder meer kapitaalverzekeringen	28
14. Rekening houden met tegengestelde belangen ten aanzien van de WOZ-waarde	30
15. Aanscherpen gebruikelijkheidscriterium werkkostenregeling	30
16. Aanpassen vpb-plicht overheidsondernemingen	33
17. Growkits en kweekvloeistoffen	35
18. Verlaging tarief energiebelasting lokaal opgewekte duurzame energie	36
19. Teruggaafregeling voor aardgas als brandstof voor vaartuigen	37
20. Uitzondering partnerbegrip bij stiefkinderen	37
21. Lijfsdwang in geval van civiele vordering	37
22. Aanscherping disculpatiemogelijkheid	39
23. Commentaar NOB	39
24. Commentaar RB	43

1. Inleiding

Het kabinet heeft met interesse kennisgenomen van de vragen en opmerkingen van de leden van de fracties van de VVD, de PvdA, de SP, het CDA, de PVV, D66, de ChristenUnie en de SGP.

Hierna wordt bij de beantwoording van de vragen zo veel mogelijk de volgorde van het verslag aangehouden, met dien verstande dat gelijkluidende of in elkaars verlengde liggende vragen gebundeld zijn beantwoord.

De leden van de fracties van het CDA en D66 hebben gevraagd in te gaan op het commentaar van de Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB) en het Register Belastingadviseurs (RB) op het onderhavige wetsvoorstel. Op deze commentaren wordt, voor zover de vragen niet separaat door de leden van één van de fracties zijn gesteld, ingegaan aan het slot van deze nota naar aanleiding van het verslag.

2. Vereenvoudiging informatieplicht bij eigenwoningschuld anders dan bij aangewezen administratieplichtigen

De leden van de fractie van de SP vragen naar de sancties voor het niet, onjuist of onvolledig doen van aangifte inkomstenbelasting. Op het niet doen van aangifte staat een verzuimboete. De maximale hoogte van deze verzuimboete is bepaald in de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR) en wordt nader ingevuld in het Besluit Bestuurlijke Boeten Belastingdienst (BBBB). Op grond van het BBBB bedraagt de verzuimboete vanwege het niet of niet tijdig doen van aangifte € 369. Het opzettelijk of grof schuldig niet juist of onvolledig doen van aangifte is een vergrijp. De hoogte van de vergrijpboete wordt bepaald door een percentage van het bedrag van de belastingaanslag. In het BBBB zijn strafverzwarende en strafverminderende omstandigheden neergelegd.

3. Afschaffen minimumwaarderingsregel bij afkoop

De leden van de fractie van de PvdA vragen met betrekking tot de afschaffing van de minimumwaarderingsregel bij afkoop op welke wijze en onder welke voorwaarden belastingplichtigen aanspraak kunnen maken op de toezegging dat vooruitlopend op de wet een tegemoetkoming kan worden verleend voor afkopen die zijn gedaan voor 1 januari 2016. Om deze toezegging gestand te doen is met ingang van 12 september 2015 vooruitlopend op wetgeving een beleidsbesluit van kracht geworden, waarin is goedgekeurd dat bij afkoop van een aanspraak op lijfrente of periodieke uitkeringen, de minimumwaarderingsregel buiten toepassing blijft.2 Daarbij is ook expliciet bepaald dat de regels voor ambtshalve vermindering van toepassing zijn op aanslagen die minder dan vijf jaar onherroepelijk vaststaan. Verder zijn er geen additionele voorwaarden aan verbonden.

De leden van de fractie van de SP vragen meer informatie over situaties waarin het bedrag aan verschuldigde belasting hoger zou zijn dan de afkoopsom van de lijfrente. Hierover merk ik op dat de afkoopwaarde van een lijfrenteovereenkomst in belangrijke mate wordt beïnvloed door de behaalde beleggingsresultaten en de door de verzekeraar in rekening gebrachte kosten. Bij relatief hoge kosten gecombineerd met lage beleggingsresultaten kan het voorkomen dat de waarde in het economische verkeer van een lijfrenteaanspraak zelfs aanzienlijk lager is dan de in totaal door de verzekeringnemer betaalde premies. Dit kan er bij toepassing van de minimumwaarderingsregel dan toe leiden dat een belastingplichtige meer belasting is verschuldigd dan het bedrag van de afkoopsom van de lijfrente. Er zijn mij geen cijfers bekend over de mate waarin dit daadwerkelijk is voorgekomen, wel zijn hierover signalen bij de Belastingdienst binnengekomen. In de praktijk kiezen belastingplichtigen er ook wel voor de lijfrenteovereenkomst om te zetten in een ander lijfrenteproduct. Wordt deze keuze gemaakt en blijft de waarde van de lijfrenteovereenkomst aldus behouden voor de oudedagsvoorziening, dan is de belastingplichtige op het moment van omzetting geen belasting verschuldigd.

De leden van de fractie van het CDA vragen het kabinet het mogelijk te maken dat woekerpolissen kunnen worden afgekocht zonder dat revisierente in rekening wordt gebracht. Hierbij verwijzen zij naar het algemeen overleg over het Pensioen in eigen beheer van 24 september 2015 waarin een nog niet bestaande faciliteit werd besproken om pensioen in eigen beheer af te kopen zonder fiscale consequenties.

Ik wil benadrukken dat het in het algemeen overleg ging om het met elkaar wisselen van gedachten over de mogelijkheid van het afschaffen van een fiscaal regime voor het pensioen in eigen beheer. Het achterwege laten van de revisierente was in die context bedoeld als een financiële prikkel voor de betreffende belastingplichtigen om het fiscale regime van het pensioen in eigen beheer te verlaten. Dat is een andere invalshoek dan de nazorg voor woekerpolishouders. Zoals aangegeven kunnen woekerpolishouders zonder de heffing van revisierente de lijfrenteovereenkomst omzetten in een ander lijfrenteproduct. Ik ben in mijn brief van 21 september 2015 reeds uitgebreid ingegaan op de revisierente, ook in relatie tot zogenoemde woekerpolissen.3

4. Definitie geneesmiddelen

Verder vragen de leden van de fractie van D66 of er EU-lidstaten zijn die het verlaagde btw-tarief breder toepassen. Net zoals Nederland, hebben ook andere EU-lidstaten zich te houden aan de Europese BTW-richtlijn. In de BTW-richtlijn staat dat lidstaten een verlaagd btw-tarief mogen toepassen op farmaceutische producten van een soort die gewoonlijk gebruikt wordt voor de gezondheidszorg, het voorkomen van ziekten of voor medische en veterinaire behandelingen, met inbegrip van voorbehoedsmiddelen en producten bestemd voor de hygiënische bescherming van de vrouw. Niet alle EU-lidstaten hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid het verlaagde tarief voor farmaceutische producten toe te passen. Van de lidstaten die wel een verlaagd tarief toepassen, is er geen inzicht in de wijze waarop die lidstaten de toepassing van dat verlaagde btw-tarief hebben afgebakend.

5. Afschaffen jaarbetaling motorrijtuigenbelasting

De leden van de fractie van de SP vragen of de jaarbetaling van de motorrijtuigenbelasting (MRB) niet goedkoper is dan in meerdere termijnen betalen. Mogelijk doelen de leden van de fractie van de SP op de korting van € 12 die werd verleend bij het vooruit betalen van vier kwartalen in één keer. Deze korting is in de Wet uitwerking autobrief afgeschaft per 1 januari 2012. Het is daardoor niet meer goedkoper om de MRB jaarlijks te betalen.

Tevens vragen de leden van de fractie van de SP of er nog andere redenen zijn om de jaarbetaling af te schaffen naast het verminderen van de uitvoeringskosten. Het afschaffen van de mogelijkheid tot jaarbetaling leidt tot vereenvoudiging voor de Belastingdienst omdat de jaarbetalingen een afwijking van het standaardproces vormen. Als gevolg van deze maatregel is er een besparing op de uitvoeringskosten. De maatregel beoogt geen andere doelstelling dan deze vereenvoudiging.

De leden van de fractie van de PVV vragen welk percentage van de MRB-plichtigen gebruik maakt van de mogelijkheid tot jaarbetaling. Ongeveer 4% van de MRB-plichtigen maakt gebruik van deze mogelijkheid.

6. Fictie exportregeling in afvalstoffenbelasting

De leden van de fractie van de VVD vragen of de exportregeling met een fictiebepaling ook voor de overheid beter uitvoerbaar wordt en wat de gevolgen zijn voor het bedrijfsleven. De fictiebepaling maakt de heffing bij export van afval inderdaad ook voor de overheid beter uitvoerbaar. Het voorkomt geschillen over de vraag of zich een belastbaar feit voordoet (zijn de afvalstoffen bestemd om buiten Nederland te worden verbrand), en zo ja, welke hoeveelheid afvalstoffen in de belastingheffing betrokken moet worden. Duidelijkheid hierover is ook in het belang van de betrokken bedrijven. De fictiebepaling heeft voor deze bedrijven wel tot gevolg dat zij – voor zover dat nu nog niet gebeurt – vooraf duidelijk zullen moeten gaan formuleren op welke wijze de afvalstoffen in het buitenland zullen worden verwerkt.

7. Vereenvoudiging fiscaal procesrecht; massaal bezwaar en prejudiciële vragen

Het kabinet is blij dat de leden van de fractie van de VVD het terecht vinden dat ook in belastingzaken een prejudiciële procedure wordt ingevoerd. Dat het kabinet dat nu voorstelt, komt mede doordat het verzoek daartoe van de leden van de fractie van de VVD bij monde van het lid van de Tweede Kamer mevrouw Neppérus in februari 2012 sindsdien herhaald is in de fiscale wereld. Ook wordt het ondersteund door de positieve ervaringen met de civiele prejudiciële procedure, die naar voren komen in de jaarverslagen van de Hoge Raad over 2013 en 2014. Daarnaast doet het kabinet nu ook voorstellen tot verbetering van de massaalbezwaarprocedure. Het kabinet verwacht dat (juist) de combinatie van de prejudiciële procedure en de massaalbezwaarprocedure tot een snellere beantwoording van breder levende rechtsvragen kan leiden.

De leden van de fracties van de PvdA en D66 vragen naar de knelpunten in de huidige massaalbezwaarregeling. Het voornaamste knelpunt in de huidige regeling is dat de aanwijzing als massaal bezwaar beperkt is tot die bezwaren die uitsluitend de rechtsvraag betreffen, al dan niet met accessoire kwesties zoals de in rekening gebrachte belastingrente. Als de belastingplichtige ook andere bezwaren heeft tegen de belastingaanslag kan hij geen gebruik maken van de massaalbezwaarregeling en wordt hij gedwongen om individueel te procederen. Immers de inspecteur doet in dat geval uitspraak op bezwaar, waarbij hij in ieder geval het bezwaar dat de rechtsvraag betreft, afwijst. Dit knelpunt van de huidige regeling raakt niet alleen de belastingplichtige maar ook de doelen van de massaalbezwaarregeling. Deze regeling houdt immers in dat een aantal representatieve zaken wordt uitgeprocedeerd, waarbij de uitkomst leidend is voor de afdoening van andere bezwaarschriften. Het «bundelen» van de geschillen over een bepaalde rechtsvraag heeft voordelen voor belastingplichtigen, de Belastingdienst en de rechterlijke macht. Belastingplichtigen kunnen zich eenvoudig aansluiten bij een massaalbezwaarprocedure, terwijl de werklast voor de Belastingdienst en de rechterlijke macht overzienbaar blijft en de rechtseenheid wordt gediend. Met name dit laatste kan worden doorkruist indien belastingplichtigen met zogenoemde gemengde bezwaren – die betrekking hebben op de rechtsvraag en op andere geschilpunten – buiten de massaalbezwaarprocedure om individueel moeten procederen. Dit knelpunt wordt in de voorgestelde regeling opgelost door gemengde bezwaarschriften te splitsen. Het kabinet vindt het verder niet meer goed uit te leggen dat de afwikkeling van een massaalbezwaarprocedure verschilt indien de inspecteur wel of niet (geheel) in het gelijk gesteld wordt en vindt het bovendien wenselijk dat de geschillen definitief beëindigd zijn nadat de massaalbezwaarprocedure is doorlopen. Ook deze knelpunten worden aangepakt.

Zoals in de memorie van toelichting is aangegeven is het in het maatschappelijke belang dat opgeworpen (rechts)vragen zo snel mogelijk beantwoord worden en dat dit voor de betrokken partijen – belastingplichtigen, de Belastingdienst en de rechterlijke macht – op een zo efficiënt en effectief mogelijke wijze geschiedt, zeker als er (potentieel) een groot aantal vergelijkbare geschillen speelt. De bestaande knelpunten in de massaalbezwaarprocedure worden dus niet alleen door de Belastingdienst ervaren maar ook door belastingplichtigen, dit in antwoord op de vraag van de leden van de fractie van de PvdA.

De leden van de fractie van de PvdA vragen verder waarom er tot nu toe slechts twee massaalbezwaarprocedures zijn geweest. Anders dan in deze vraag besloten lijkt te liggen, is het niet zo dat regelmatig massaal rechtsvragen worden opgeworpen, waarvan de afdoening gebaat is bij toepassing van de massaalbezwaarregeling. Ook voor de toekomst verwacht het kabinet dat de massaalbezwaarprocedure sporadisch zal (kunnen) worden toegepast.

De leden van de fractie van de PvdA veronderstellen dat er groepen van de massaalbezwaarprocedure worden uitgesloten. Dat is niet juist. Aan het feit dat er een massaalbezwaarprocedure loopt, zal door de Belastingdienst uitvoerig ruchtbaarheid worden gegeven, bijvoorbeeld via de website. Belastingplichtigen die (daardoor) menen dat het antwoord op de opgeworpen rechtsvraag ook voor hen van belang is, kunnen zich eenvoudig aansluiten bij de massaalbezwaarprocedure, zodra dit technisch mogelijk is zelfs via een webformulier. Vervolgens kunnen zij meeliften op de uitkomst van de massaalbezwaarprocedure, zonder dat zij zelf kosten hoeven te maken. Naar de mening van het kabinet sluit de massaalbezwaarprocedure dus geen groepen uit, maar maakt deze het juist eenvoudiger voor belastingplichtigen om tegen hun belastingaanslag te protesteren. Dit neemt niet weg dat degene die nalaat om rechtsmiddelen aan te wenden, hoe laagdrempelig dit ook kan geschieden, ook straks zijn kansen voorbij laat gaan.

Tot slot vragen de leden van de fractie van de PvdA in dat kader naar de selectie van de uit te procederen zaken. De Belastingdienst heeft bij uitstek zicht op de binnenkomende bezwaarschriften en de inhoud daarvan. De Belastingdienst kan dan ook het beste beoordelen welke rechtsvraag er massaal speelt en in het bijzonder welke deelvragen en feitencomplexen te onderscheiden zijn. Indien een geselecteerde zaak onverhoopt niet representatief zou zijn, leidt dit ertoe dat in de procedure bij de rechter geen (volledig) antwoord op de rechtsvraag wordt verkregen. Er moet dan alsnog een andere zaak worden uitgeprocedeerd. In die zin heeft de inspecteur er ook zelf belang bij dat een door hem geselecteerde zaak representatief is.

Zoals de leden van de fractie van de SP terecht veronderstellen is de achtergrond van de voorstellen tot het invoeren van een fiscale prejudiciële procedure en tot verbeteringen in de massaalbezwaarprocedure bedoeld om rechtsvragen die in een (potentieel) groot aantal vergelijkbare geschillen spelen voor alle partijen op een zo efficiënt en effectief mogelijke wijze te beantwoorden.

De leden van de fractie van de SP vragen of een onherroepelijke uitspraak van de rechter in de massaalbezwaarprocedure over de berekening van het box 3-inkomen op de korte termijn weer een herziening van de heffing kan vereisen. Het heeft in de ogen van het kabinet niet opportuun om vooruit te lopen op het oordeel van de Hoge Raad. Zoals bij ieder arrest van de Hoge Raad zal de uitspraak zorgvuldig worden bestudeerd en indien nodig wordt de wet aangepast. Overigens heeft de Hoge Raad in de arresten van 3 en 24 april 2015 bevestigd dat de forfaitaire benadering in box 3 juridisch houdbaar is.4

De leden van de fractie van de SP vragen waarom het kabinet een aanwijzing massaal bezwaar heeft gegeven met betrekking tot de geschillen over het forfaitaire rendement dat wordt toegepast voor de berekening van het box 3-inkomen. De massaalbezwaarprocedure kan worden toegepast indien voor de beslissing op een groot aantal bezwaarschriften de beantwoording van eenzelfde rechtsvraag van belang is. Ten tijde van de Kamervragen van de leden van de fractie van de SP in november 20146 was er nog geen sprake van een zodanig groot aantal bezwaarschriften dat toepassing van de massaalbezwaarprocedure in de rede lag. Pas naar aanleiding van de vaststelling van de aanslagen inkomstenbelasting 2014 in het voorjaar van 2015 steeg het aantal bezwaren tegen het forfaitaire box 3-rendement zo explosief dat gesproken kon worden van een massaal bezwaar voor afdoening waarvan de massaalbezwaarregeling de beste oplossing biedt.

Op hun vraag kan ik de leden van de fractie van de SP antwoorden dat de genoemde aanwijzing massaal bezwaar niet de algemene beginselen van behoorlijk bestuur schendt. Bij het maken van een keuze voor toepassing van de massaalbezwaarregeling is de Belastingdienst uiteraard gebonden aan het daarvoor geldende wettelijke kader. Naar mijn mening heeft de Belastingdienst binnen dat kader op zorgvuldige wijze de juiste keuzes gemaakt en daarbij telkens voor alle betrokkenen de meest efficiënte werkwijze gekozen. Zoals gezegd was er in november 2014 geen sprake van massaal bezwaar. Vanwege het huidige wettelijk kader kon de massaalbezwaarregeling daardoor niet worden toegepast. Zodra dit wel het geval was, is dit ook gebeurd. Daarmee wordt niet alleen de indieners van de eerste bezwaarschriften, maar ook alle overige belastingplichtigen van wie de aanslag bij de aanwijzing massaal bezwaar op 26 juni 2015 nog niet onherroepelijk vaststond een optimale rechtsbescherming geboden. Met de leden van de fractie van de SP ben ik overigens van mening dat het wenselijk kan zijn dat de massaalbezwaarregeling eerder kan worden toegepast, namelijk reeds op basis van de verwachting dat een groot aantal bezwaarschriften zal worden ingediend. De voorgestelde massaalbezwaarregeling voorziet daar dan ook in.

De leden van de fractie van de SP geven aan dat de Bond voor Belastingbetalers onnodig – extra – kosten heeft gemaakt en vragen of het kabinet daarmee bekend is en wat de Belastingdienst met deze extra kosten doet. Het is het kabinet niet gebleken dat de Bond voor Belastingbetalers extra kosten heeft gemaakt. Kosten die de Bond voor Belastingbetalers heeft gemaakt, zouden naar de inschatting van het kabinet ook gemaakt zijn indien van meet af aan de massaalbezwaarregeling van toepassing zou (kunnen) zijn geweest.

De leden van de fractie van de SP vragen naar de kosten voor de schatkist, indien de inspecteur in de procedure tegen het forfaitaire box 3-rendement geheel of gedeeltelijk in het ongelijk zou worden gesteld. De massaalbezwaarregeling wordt alleen toegepast indien de Belastingdienst van oordeel is dat de bezwaren op grond van het geldende recht afgewezen moeten worden en dat de bestuursrechter in belastingzaken redelijkerwijs tot hetzelfde oordeel zal komen. Het kabinet onderschrijft het oordeel van de Belastingdienst. Het ramen van de kosten voor de schatkist en het meenemen van de uitkomst van de onherroepelijke uitspraak van de rechter in een herziening van de vermogensrendementsheffing, waarnaar de leden van de fractie van de SP ook vragen, is daarom prematuur.

De leden van de fractie van het CDA lijken te veronderstellen dat de gevallen waarin de massaalbezwaarregeling kan worden toegepast, wijzigen. Dit is echter niet juist. Evenals onder de huidige massaalbezwaarregeling bepaalt het voorgestelde artikel 25c, tweede lid, van de AWR dat de massaalbezwaarprocedure kan worden toegepast indien voor de beslissing op een groot aantal bezwaarschriften de beantwoording van eenzelfde rechtsvraag van belang is. In de memorie van toelichting is dit gevat onder de term dat er een breder maatschappelijk belang bestaat bij de beantwoording van de rechtsvraag. Deze term wordt ook gebruikt bij de rechtsvragen die ter beantwoording bij wijze van prejudiciële beslissing aan de Hoge Raad kunnen worden voorgelegd. Deze duiding van het soort geschillen waarom het in beide regelingen gaat, heeft geen specifieke inperkende of uitbreidende betekenis. Zoals ook is geantwoord op een vraag van de leden van de fractie van de PvdA ontvangt de Belastingdienst de bezwaarschriften en kan de Belastingdienst dan ook bij uitstek beoordelen wanneer een bepaalde rechtsvraag massaal wordt opgeworpen.

Onder de huidige massaalbezwaarregeling treedt een aanwijzing niet in werking dan nadat vier weken zijn verstreken na de toezending van een afschrift daarvan aan de Tweede Kamer. Het kabinet stelt voor om dit door directe inwerkingtreding te vervangen. De leden van de fracties van het CDA en D66 stellen daarover vragen. Het kabinet meent dat de controlerende taak van de Tweede Kamer niet beperkt is tot een van tevoren voorgelegde (voorgenomen) werkwijze. De informatie die de Tweede Kamer wordt verstrekt onder de voorgestelde regeling is bovendien exact dezelfde informatie als de Tweede Kamer nu ontvangt. Daarnaast heeft de toepassing van de massaalbezwaarregeling naar de mening van het kabinet uitsluitend voordelen voor de betrokken partijen, in het bijzonder de belastingplichtigen die eenvoudig kunnen «meeliften». Er is het kabinet veel aan gelegen om – indien de massaalbezwaarregeling wordt toegepast – belastingplichtigen daar zo snel mogelijk over te informeren zonder daarbij een voorbehoud te hoeven maken, ook omdat de termijn om bezwaar te maken en om dus mee te doen aan de massaalbezwaarregeling met zes weken betrekkelijk kort is. Het kabinet houdt daarom vast aan het laten vervallen van de reactietermijn vooraf van de Tweede Kamer, dit in antwoord op de vraag van de leden van de fractie van het CDA.

De leden van de fractie van het CDA vragen naar de gehouden expertmeeting. Zoals niet ongebruikelijk is, heeft het kabinet een brede vertegenwoordiging van experts uitgenodigd om zijn voornemen om een prejudiciële procedure in te voeren te toetsen. Om een ieder in de gelegenheid te stellen zijn of haar mening vrijelijk te uiten, is van deze expertmeeting inderdaad geen verslag gemaakt. Daarnaast is aan de president van de Hoge Raad en de procureur-generaal bij de Hoge Raad advies gevraagd over een concept van het wetsvoorstel en is het gehele Belastingplanpakket voor advies aan de Raad voor de rechtspraak voorgelegd. Het advies van de Raad voor de rechtspraak gaat niet specifiek in op de voorgestelde fiscale prejudiciële procedure. Op verzoek van de leden van de fractie van het CDA is het advies van de president van de Hoge Raad en de procureur-generaal bij de Hoge Raad als bijlage bij deze nota gevoegd. Dit advies van de president van de Hoge Raad en de procureur-generaal bij de Hoge Raad is tevens gepubliceerd op de website van de Hoge Raad.

De leden van de fractie van de PVV vragen of de voorgestelde wijzigingen in de massaalbezwaarregeling leiden tot een onnodige papierstroom. Deze vraag lijkt te zijn gebaseerd op de veronderstelling dat de massaalbezwaarregeling wordt aangescherpt. Het is echter nu en onder de voorgestelde regeling zo dat om mee te doen aan de massaalbezwaarregeling belastingplichtigen zich moeten melden bij de Belastingdienst. Van een aanscherping en een daarmee verband houdende toename van de papierstroom is dus geen sprake.

De leden van de fractie van de PVV vragen het kabinet daarnaast om in te gaan op de ambtshalve afhandeling. De bevoegdheid van de inspecteur om een belastingaanslag of beschikking ambtshalve te verminderen of ambtshalve een teruggaaf te verlenen van ingehouden of op aangifte afgedragen belasting is neergelegd in artikel 65 van de AWR. Nadere regels zijn gegeven in artikel 21 van het Besluit fiscaal bestuursrecht. Daarin is onder andere opgenomen dat – kort gezegd – nieuwe jurisprudentie of beleid geen aanleiding is tot ambtshalve vermindering of teruggaaf.

De leden van de fractie van D66 vragen het kabinet nader toe te lichten waarom het voorstel voor een fiscale prejudiciële procedure niet in een afzonderlijk wetsvoorstel is opgenomen. Zoals het kabinet ook in het nader rapport heeft aangegeven, meent het dat het hier niet gaat om een majeure wijziging van het fiscale procesrecht, maar om uitbreiding van een beproefd en gewaardeerd instrument. Daarnaast lijkt voor het invoeren van een fiscale prejudiciële procedure brede maatschappelijk steun te bestaan. Onder deze omstandigheden heeft het kabinet het niet nodig geacht om het voorstel in een afzonderlijk wetsvoorstel op te nemen.

De leden van de fractie van D66 vragen verder naar de tegemoetkoming in de proceskosten en vergoeding van griffierecht waarover de inspecteur een afspraak kan maken met de belastingplichtige in een uit te procederen zaak. Het kabinet merkt graag op dat de huidige regeling niet voorziet in het kunnen maken van een dergelijke afspraak. In zoverre meent het kabinet dat de voorgestelde regeling een verbetering is. Daarnaast wijst het kabinet erop dat een eventuele afspraak een aanvulling is op de wettelijke regels voor tegemoetkoming in de proceskosten en vergoeding van het griffierecht, die (voor de vergoeding van proceskosten in de beroepsfase) zijn uitgewerkt in het Besluit proceskosten bestuursrecht. Dit betekent bijvoorbeeld dat de inspecteur kan afspreken dat de proceskosten en het griffierecht ook worden vergoed als de belastingplichtige geheel in het ongelijk gesteld wordt en dat de inspecteur een hogere tegemoetkoming in de proceskosten kan afspreken dan uit het Besluit proceskosten bestuursrecht voortvloeit. Of de inspecteur een afspraak maakt, is echter afhankelijk van de omstandigheden van het geval. De voornaamste proceskosten zijn namelijk de kosten van door een derde beroepsmatig verleende bijstand. In belastingzaken kan de belastingplichtige zelf optreden bij de bestuursrechter en procesvertegenwoordiging wordt ook niet voorgeschreven bij massaal bezwaar. Het is dan ook zeker geen wet van Meden en Perzen dat in een te selecteren zaak kosten worden gemaakt die voor (een afspraak over een) tegemoetkoming in aanmerking komen. Ik kan de leden van de fractie van D66 echter toezeggen dat de inspecteur altijd zal afspreken dat het griffierecht vergoed wordt.

De leden van de fractie van D66 vragen waarom geen rechtsmiddelen zijn opengesteld tegen de beslissing van de bestuursrechter in beroep en hoger beroep om geen prejudiciële vraag te stellen en om de behandeling van een vergelijkbare zaak niet te schorsen. Het kabinet heeft de regeling voor het stellen van prejudiciële vragen in belastingzaken zo veel mogelijk geënt op de regeling voor het stellen van prejudiciële vragen in civiele zaken. Ook daar staan geen rechtsmiddelen open tegen de genoemde beslissingen. Daarnaast zou het openstellen van een rechtsmiddel een afwijking zijn van de in het algemeen in het bestuursrecht geldende regel dat geen beroep openstaat tegen – kort gezegd – tussenbeslissingen (artikel 8:104, derde lid, onderdeel b, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb)). Het kabinet ziet onvoldoende aanleiding om in deze gevallen van die algemene regel af te wijken. In de memorie van toelichting is daarbij gewezen op de meer actieve rol van de bestuursrechter in belastingzaken en specifiek voor het niet schorsen van een vergelijkbare zaak op andere omstandigheden die zich in een individuele zaak kunnen voordoen en die een voortvarende behandeling rechtvaardigen.

8. Schorsende werking hoger beroep bij toeslagen

9. Uitbreiding regeling uitgaven voor monumentenpanden en Natuurschoonwet 1928 naar aanleiding van uitspraken van het Hof van Justitie van de Europese Unie

10. Implementatie verrekenprijsdocumentatie en «country-by-country reporting»

De leden van de fractie van de VVD vragen naar de uitvoerbaarheid in de praktijk van de voorgestelde documentatieverplichting. De NOB vraagt zich hierbij af of de balans juist is tussen het doel van de wetgeving (het signaleren van substantiële risico’s door de inspecteur) en de werkzaamheden van de belastingplichtigen om aan deze documentatievereisten te voldoen. De uitvoerbaarheid van de documentatieverplichting kent twee kanten. Enerzijds de kant van het bedrijfsleven dat aan de regelgeving dient te voldoen en anderzijds de kant van belastingdiensten die met de vervaardigde documentatie aan de slag dienen te gaan. Het idee achter het nieuwe gestandaardiseerde landenrapport is dat belastingdiensten daardoor efficiënter de risicoselectie voor verrekenprijzen kunnen uitvoeren. De schaarse capaciteit kan daardoor beter en efficiënter ingezet worden. En grondslaguitholling en winstverschuiving kunnen daardoor effectiever worden voorkomen. De standaardisatie heeft voor het bedrijfsleven het voordeel dat de documentatieverplichtingen niet voor alle landen verschillend zijn. Wat betreft de uitvoerbaarheid voor het bedrijfsleven zal bij de evaluatie in 2020 blijken of de gevonden balans tussen administratieve lasten voor het bedrijfsleven en het nut voor belastingdiensten, na een aantal jaren praktijkervaring, moet worden aangepast.

De leden van de fractie van de VVD vragen verder of het kabinet bij de implementatie ook naar andere landen heeft gekeken. In dit kader vragen de leden van de fractie van de PvdA hoe de implementatie in nationale wetgeving in andere landen verloopt. Het Verenigd Koninkrijk, Spanje, Polen, Denemarken, Australië en Nederland hebben inmiddels conceptwetgeving publiek gemaakt. De verwachting is dat andere landen snel zullen volgen. Deze landen volgen het in samenspraak met het bedrijfsleven en andere belanghebbenden opgestelde model van de OESO inzake actiepunt 13 van het project Addressing Base Erosion & Profit Shifting («BEPS-rapport»). Bij het «EU Joint Transfer Pricing Forum» (EU JTPF) vindt afstemming over de implementatie plaats tussen de lidstaten. Verder wordt binnen het «OESO Large Business Network» over wetgeving en uitvoeringsaspecten gesproken.

De leden van de fractie van de PvdA vragen wat de gevolgen zijn als lidstaten geen wetgeving implementeren en of in dat geval bedrijven dan toch gebonden zijn informatie ter beschikking te stellen over de belastingafdracht in die landen. De OESO gaat onderzoeken hoe deze implementatie kan worden gemonitord omdat consistente en wereldwijde implementatie van groot belang is. De OESO gaat er hierbij vanuit dat de ervaringen van het «Global Forum on Transparancy and Exchange of Information for Tax Purposes» gebruikt kunnen worden om wereldwijde steun en betrokkenheid te bereiken. De OESO heeft gekozen voor een robuust systeem om te voorkomen dat landen die niet meedoen het systeem zouden kunnen ondermijnen. Vooralsnog heeft het kabinet geen besluiten vernomen dat (belangrijke) landen niet mee zullen doen. Bedrijven zijn aldus gebonden informatie ter beschikking te stellen. Daarnaast bestaat op grond van artikel 29c, tweede lid, van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (Wet Vpb 1969) de verplichting voor in Nederland belastingplichtige lichamen een landenrapport ter beschikking te stellen aan de inspecteur indien het landenrapport niet van een (buitenlandse) groepsvennootschap ontvangen wordt.

De leden van de fractie van het CDA achten het kabinet wel erg streng bij de implementatie van het OESO-model (CbC template) en vrezen dat dit tot grote administratieve lasten gaat leiden bij Nederlandse vennootschappen. Deze leden illustreren dat met een voorbeeld. Stel een Amerikaanse topholding heeft een tak in de VS, een tak in Europa en een tak in Azië. De tak in Europa is vormgegeven via een Nederlandse tussenholding. De moedermaatschappij in de Verenigde Staten is voor de country-by-country (CbC) reporting de vennootschap die het groepsdossier en het landenrapport moet opstellen. Maar de Verenigde Staten hebben – volgens de leden van de fractie van het CDA – aangegeven de wetgeving voorlopig nog niet te implementeren. Dus moet volgens de Nederlandse wetgeving de Nederlandse tussenholding voor de gehele groep, dus inclusief de Amerikaanse en de Aziatische tak, het groepsdossier en het landenrapport opstellen. Dit bevat dus mede informatie waar de Nederlandse vennootschap op basis van haar aandeelhouderschap geen toegang toe heeft. De genoemde leden vragen waarom je als Nederlandse vennootschap moet opschrijven wat er in het buitenland gebeurt. Tevens vragen zij of het kabinet het rechtvaardig acht dat in de periode totdat de Verenigde Staten de regelgeving geïmplementeerd hebben de verantwoordelijkheid voor het gehele groepsdossier en het gehele landenrapport bij de Nederlandse tussenholding ligt. Vooropgesteld zij dat het mijn verwachting is dat de VS gewoon mee zal doen. Ook zijn er geen indicaties dat andere belangrijke landen niet mee zullen doen. Daarnaast is Nederland met deze wijze van implementatie niet strenger, want ook op dit punt wordt het OESO-pakket gevolgd. In OESO-verband is bewust gekozen voor dit robuuste systeem, waarbij het niet-meedoen van landen niet loont voor deze landen. De betreffende documentatie moet linksom of rechtsom geleverd worden. Daarmee wordt druk op de ketel gehouden. Het kabinet acht deze regeling derhalve verdedigbaar. Overigens zij opgemerkt dat wanneer in het voorbeeld van de leden het landenrapport niet door een andere entiteit is opgesteld c.q. niet (via een buitenlandse belastingdienst) is aangeleverd, de Nederlandse tussenholding dit rapport zelf bij de Nederlandse Belastingdienst moet aanleveren. Echter, alleen wanneer deze tussenholding door de multinationale groep als surrogaatmoederentiteit is aangewezen, valt het betreffende landenrapport onder de (in het wetsvoorstel bedoelde) automatische uitwisseling van landenrapporten. In de betreffende casus zou ook de houdstervennootschap in het betreffende land buiten de VS die de tak in Azië houdt als surrogaatmoederentiteit kunnen opereren.

Iets vergelijkbaars geldt ten aanzien van de door de NOB aangehaalde situatie van systematische nalatigheid tussen staten als bedoeld in artikel 29b, onderdeel i, van de Wet Vpb 1969. In het wetsontwerp wordt door middel van dit artikel gekozen voor de benadering waarin een in Nederland gevestigde groepsentiteit (artikel 29c, tweede lid, onderdeel c, van de Wet Vpb 1969) het landenrapport indient. De NOB vraagt zich af of Nederland niet beter zelf met de lidstaat waaraan systematische nalatigheid wordt verweten in overleg kan treden om op het niveau van de staten een oplossing te bewerkstelligen, in plaats van dit af te wentelen op de belastingplichtigen door hen surrogaatmoederentiteit te maken. Op dit punt volgt Nederland het robuuste systeem van de OESO. Gezien het commitment van de betrokken landen, verwacht het kabinet niet dat een dergelijke systematische nalatigheid zich snel zal voordoen.

Voorts vraagt de NOB zich af of de Belastingdienst in staat is om de belastingplichtigen zodanig tijdig te informeren omtrent systematische nalatigheid dat de belastingplichtige op haar beurt in staat is om uiterlijk op de laatste dag van het verslagjaar aan de Belastingdienst bekend te maken dat zij een surrogaatmoederentiteit is (artikel 29d, eerste lid, van de Wet Vpb 1969). Dat veronderstelt dat de Belastingdienst ruim van tevoren ziet aankomen dat een andere staat in de toekomst systematische nalatigheid uitoefent. Verder vraagt de NOB zich af op welke wijze belastingplichtigen kunnen vaststellen dat een staat de Nederlandse autoriteiten niet in kennis heeft gesteld van systematische nalatigheid jegens Nederland, zoals wordt vereist in artikel 29e, vierde lid, onderdeel c, van de Wet Vpb 1969. De verwachting is dat de geschetste situatie zich niet of nauwelijks zal voordoen, gelet op de inzet van de landen tot nu toe. In het geval van systematische nalatigheid is een belastingdienst in het land van de moedermaatschappij er kennelijk niet in geslaagd de informatie tijdig uit te wisselen. Dat wil niet zeggen dat het landenrapport opnieuw gemaakt moet worden door een dochter in Nederland. In het geval van systematische nalatigheid is er immers wel de wettelijke verplichting in dat andere land om het landenrapport op te stellen en is er wel een afspraak om uit te wisselen. Uitgaande van de verwachting dat het bedrijf zich aan de wettelijke verplichting heeft gehouden, is het landenrapport dus al beschikbaar binnen het concern. Het is alleen nog niet op de goede plek bij de dochter. Als de Nederlandse dochter dan te horen krijgt van de Nederlandse Belastingdienst dat zij het landenrapport moet aanleveren omdat er sprake is van systematische nalatigheid, dan hoeft dat bij een goedwillend bedrijf niet lang te duren om het aan te leveren. Bovendien kan het concern waarschijnlijk uit meer landen dergelijke verzoeken verwachten in deze situatie. Het lijkt dus raadzaam voor het concern om in dat geval een niet al te passieve houding aan te nemen en in ieder geval voor de komende jaren zelf een surrogaatmoeder aan te wijzen in een land dat de zaken wel op orde heeft. Bij de OESO is besloten de optie «local filing» als terugvaloptie in te voeren, ter neutralisatie van de effecten van jurisdicties die landenrapporten niet verplichten en/of niet uitwisselen. Hiermee wordt tevens voorkomen dat bedrijven actief jurisdicties opzoeken die landenrapporten niet verplichten en/of niet uitwisselen om het systeem te ontlopen.

In de memorie van toelichting wordt genoemd dat het concept is aangepast na bezwaren van het bedrijfsleven. De leden van de fractie van de SP vragen of die aanpassingen kunnen worden genoemd. Het OESO-model is in samenspraak met het bedrijfsleven, NGO’s en andere belanghebbenden tot stand gekomen. De OESO heeft speciaal voor de landenrapportage een publieke consultatieronde gehouden, waarbij het bedrijfsleven, NGO’s en andere belanghebbenden de kans hebben gekregen om commentaar te geven op het conceptrapport van 30 januari 2014. Bij de consultatie is aan bedrijven specifiek gevraagd een reactie te geven op de gevraagde informatie in het landenrapport en de te gebruiken databronnen. Na de schriftelijke consultatieronde zijn bedrijven en andere belanghebbenden in de gelegenheid gesteld om hun commentaar mondeling toe te lichten. Het concept is met name op de volgende punten aangepast om tegemoet te komen aan de bezwaren van de diverse partijen, waaronder van de betrokken landen zelf:

• (i) van «entity-by-entity reporting» naar «CbC-reporting»7;

• (ii) flexibiliteit ingebouwd waardoor bedrijven zoveel mogelijk kunnen aansluiten bij hun eigen bestaande rapportage-infrastructuur;

• (iii) de kolommen betaalde en ontvangen rente, royalty’s en service fees van gelieerde partijen en de kolom totale werknemerskosten zijn niet opgenomen in de definitieve template;

• (iv) de definitieve template kent diverse kolommen om de activiteiten van het lichaam aan te geven, hetgeen een uitbreiding ten opzichte van de concepttemplate betreft waar de activiteiten van het lichaam met een code werden aangegeven;

• (v) omzet wordt in de definitieve template gesplitst in gelieerde omzet en ongelieerde omzet;

• (vi) de kolom betaalde (winst)belasting is in de definitieve template niet beperkt tot kasbasis, maar ook de in de jaarrekening opgenomen (winst)belasting dient in een separate kolom aangegeven te worden. Tevens samenvoeging van de kolommen betaalde (winst)belasting en betaalde bronheffing;

• (vii) de kolom «stated capital and accumulated earnings» is in de definitieve template gesplitst in twee kolommen;

• (viii) de kolom materiële vaste activa niet zijnde kasmiddelen of kasequivalenten is toegevoegd.

De leden van de fractie van het CDA vragen het kabinet waarom er niet voor is gekozen om de regeling op hoofdlijnen in de wet op te nemen en pas later de details aan te vullen. Deze leden vragen voorts wat het kabinet doet als andere landen de regeling anders gaan implementeren of als de OESO de details wijzigt en of de wet dan wordt aangepast. De NOB stelt soortgelijke vragen en verzoekt om een toezegging dat bij gebleken majeure verschillen in implementatie Nederland bereid zal zijn zich aan te passen aan die grootste gemene deler. Op 5 oktober jl. zijn de definitieve actierapporten van het project «Addressing Base Erosion & Profit Shifting» die de OESO op verzoek van de G20 heeft opgesteld, openbaar gemaakt.9 Er zijn vijftien actiepunten in verschillende vormen neergelegd, die ieder een eigen mate van consensus kennen en de betrokken landen niet allemaal in dezelfde mate binden. Het meest vergaand zijn de conclusies die zijn vastgelegd in een minimumstandaard. Minimumstandaarden zijn bijvoorbeeld opgesteld voor het implementeren van CbC reporting (actiepunt 13). Landen hebben zich hieraan gecommitteerd. De verplichting tot het opstellen van een landenrapport geldt voor boekjaren die beginnen op of na 1 januari 2016. Het kabinet is bezig de benodigde regelgeving hiertoe te realiseren, zodat ook de betreffende ondernemingen weten waar ze rekening mee moeten houden. Op dit moment zijn er geen indicaties dat er door OESO-landen beneden de minimumstandaard wordt geïmplementeerd of dat de OESO de details wijzigt. Mocht hier in de toekomst sprake van zijn, dan zal dat op dat moment moeten worden bezien en gewogen.

In 2020 evalueert de OESO de documentatieplicht. De leden van de fractie van het CDA vragen voorts of het kabinet bereid is de documentatieverplichting eerder dan 2020 met het bedrijfsleven te evalueren. De NOB vraagt eveneens om een eerdere evaluatie dan 2020. In 2020 is er een aantal jaren internationale praktijkervaring over de boekjaren 2016 en 2017. De deelnemende landen vonden twee boekjaren het minimum voor een zinvolle evaluatie. De OESO kan dan evalueren in hoeverre de nu gevonden balans tussen administratieve lasten voor het bedrijfsleven en nut voor de belastingdiensten moet worden aangepast. Tussentijds zal er door Nederland geen separate evaluatie worden uitgevoerd, omdat er op een eerder moment onvoldoende data en ervaringen beschikbaar zijn waarop een goede evaluatie gebaseerd kan worden. Dit neemt niet weg dat de Belastingdienst kan reageren op signalen uit de praktijk.

De leden van de fractie van de ChristenUnie vragen in welke vorm het landenrapport dient te worden opgesteld en ingediend. Tevens vragen laatstgenoemde leden of kan worden bevestigd dat de nadere regels die op basis van artikel 29e, tweede lid, van de Wet Vpb 1969 worden gesteld, volledig in lijn zullen zijn met de toelichtingen in het OESO-rapport, inclusief de «general instructions to Annex III» alsook de «specific instructions to Annex III». Ook vragen deze leden of er voornemens zijn op onderdelen af te wijken dan wel nadere invulling te geven aan definities. De NOB vraagt tot slot naar de vormgeving van de ministeriële regeling en of kan worden aangegeven of de uitvoeringsregeling OESO-conform zal zijn. Zoals eerder aangegeven, zijn op 5 oktober jl. in Parijs de definitieve actierapporten van het BEPS-rapport, die de OESO op verzoek van de G20 heeft opgesteld, openbaar gemaakt. Op dit moment wordt gewerkt aan de ministeriële regeling die nadere regels stelt over de vorm en inhoud van het landenrapport, het groepsdossier en het lokale dossier. Daarbij wordt aangesloten bij bijlage III, respectievelijk bijlage I en II bij het nieuwe hoofdstuk V van het OESO-rapport «Guidance on Transfer Pricing Documentation and Country-by-Country Reporting».10 Bij de uitwerking in de ministeriële regeling zal er hooguit sprake zijn van een afwijking als dat nodig is vanwege het Nederlandse fiscale systeem. Daarbij zal wel zo dicht mogelijk bij vorm en inhoud van het OESO-rapport worden gebleven. Gezien het moment van beschikbaar worden van de definitieve versie van de voornoemden bijlagen, is het helaas niet mogelijk om de conceptministeriële regeling voor de stemmingen in de Tweede Kamer aan uw Kamer te verstrekken, dit in antwoord op een vraag van de leden van de fractie van het CDA. Er wordt naar gestreefd om de regeling eind december in de Staatscourant te publiceren.

De NOB heeft verder een aantal vragen over de sancties op het niet-nakomen van de verplichtingen in de WIB. Zoals in de memorie is vermeld, zijn de voorgestelde wijzigingen in de sancties in de WIB tweeërlei. In de eerste plaats worden (nieuwe) sancties voorgesteld bij het niet-nakomen van de verplichtingen in het kader van de CRS. In de tweede plaats worden de bestaande sancties geharmoniseerd. Voor de sancties bij het niet-nakomen van de verplichtingen in het kader van de CRS kiest het kabinet voor een duaal stelsel, dat wil zeggen voor de mogelijkheid tot afdoening met een bestuurlijke boete of via de strafrechtelijke weg. Dit duale stelsel geldt ook voor de bestaande sancties in de WIB en daarbij wordt aansluiting gezocht. In de meeste gevallen zal het opleggen van een bestuurlijke boete de meest geëigende wijze van bestraffing zijn. Dit betekent niet dat het strafrecht gemist kan worden, zoals de NOB lijkt te suggereren. In de meest ernstige gevallen kan enkel het betalen van een boete een onvoldoende straf zijn, zeker omdat de boete betrekkelijk gering is, in het bijzonder gelet op de belangen die met (het voldoen aan) de internationale informatie-uitwisseling gemoeid zijn. In die gevallen kan een vrijheidsstraf of vrijheidsbeperkende maatregel nodig zijn of kan het in ieder geval wenselijk zijn dat de overtreder zich in het openbaar voor de strafrechter verantwoordt. Het is in het algemeen onvoldoende om de strafrechtelijke weg te kiezen als het gaat om een doen pleger, uitlokker of medeplichtige. Om die reden meent het kabinet dat artikel 67 van de AWR ook bij de bestuurlijke boeten in de WIB niet kan ontbreken.

Het niet verlenen van toegang (art. 10 van de WIB) is op dit moment een beboetbaar en een strafbaar feit. Bij het harmoniseren van de sancties in de WIB heeft het kabinet alleen ten aanzien van dit feit gemeend om het duale stelsel te moeten verlaten, juist vanwege de door de NOB genoemde reden, namelijk dat er op het niet verlenen van toegang in het kader van de belastingheffing alleen een verzuimboete staat. Het opleggen van een vergrijpboete voor dit feit in een internationaal kader acht het kabinet niet proportioneel. De sanctie op het niet-nakomen van de verplichting in artikel 10 van de WIB wordt dus verlicht, waarbij alleen strafvervolging bij de meest ernstige gevallen een optie blijft.

Het kabinet is verder van mening dat de inlichtingenverplichtingen in de WIB qua reikwijdte en belang zich niet laten vergelijken met de zeer specifieke inlichtingenverplichtingen die van het strafrecht naar het boeterecht zijn gehaald. Van het terugdraaien van eerder gemaakte keuzes is dan ook geen sprake.

In de toelichting op artikel 29f van de Wet Vpb 1969 is aangegeven dat de vertrouwelijkheid van de informatie uit het landenrapport reeds wordt gedekt door de bestaande geheimhoudingsplicht van artikel 67 van de AWR en artikel 28 van de WIB. In de toelichting is nergens toegelicht op welke wijze de vertrouwelijkheid van het landenrapport feitelijk en technisch is gewaarborgd in het automatische uitwisselingsproces. Voor het nationaal inwinnen van de landenrapporten zal gebruik worden gemaakt van het PKI overheidscertificaat. PKI staat voor «Public Key Infrastructure»; een digitaal paspoort, waarmee ondernemingen op een veilige manier online data kunnen uitwisselen met onder andere overheidsinstanties en de Belastingdienst. Voor het internationaal verstrekken en inwinnen van de landenrapporten door de Belastingdienst zal naar verwachting gebruik worden gemaakt van de beveiliging van het EU-netwerk (CCN CSI)/ CTS dat ook de niet-EU-landen ontsluit. Voor de gegevenstoegang en -ontsluiting worden dezelfde procedures ontwikkeld als zijn ontwikkeld voor de financiële instellingen in het kader van de rapportering op basis van het CRS-systeem.

De leden van de fractie van de ChristenUnie geven aan dat artikel 29b van de Wet Vpb 1969 en volgende de verplichting tot het opstellen en indienen van een landenrapport aan lichamen oplegt. Hoewel de opname in de Wet Vpb 1969 doet vermoeden dat de verplichting slechts geldt voor belastingplichtige lichamen, blijkt dat volgens deze leden niet uit de tekst. Deze leden vragen te bevestigen dat de verplichting zodanig beperkt is en of dit betekent dat lichamen die subjectief zijn vrijgesteld – zoals pensioenlichamen – wel de verplichting hebben tot het opstellen van een landenrapport. De verplichting tot het opstellen en indienen van een landenrapport geldt ingevolge het voorgestelde artikel 29c, eerste lid, van de Wet Vpb 1969 voor een uiteindelijkemoederentiteit die haar fiscale vestigingsplaats in Nederland heeft. Het kabinet kan dus bevestigen dat alleen belastingplichtige entiteiten in aanmerking kunnen komen. Hieronder vallen dus ook belastingplichtige entiteiten die subjectief zijn vrijgesteld. In de (in het voorgestelde artikel 29b, onderdeel e, van de Wet Vpb 1969 opgenomen) definitie van uiteindelijkemoederentiteit wordt het begrip groepsentiteit gebruikt dat in onderdeel c van het voorgestelde artikel 29b van de Wet Vpb 1969 wordt omschreven. In die omschrijving van het begrip groepsentiteit gaat het om twee (onder 1° en 2° genoemde) soorten lichamen en een (onder 3° genoemde) vaste inrichting van een lichaam. Dit betekent inderdaad dat lichamen die subjectief zijn vrijgesteld – zoals pensioenlichamen – (met een fiscale vestigingsplaats in Nederland) indien voldaan wordt aan de overige voorwaarden, wel de verplichting hebben tot het opstellen van een landenrapport.

Over het lokale dossier (local file) hebben de leden van de fractie van de SP de vraag gesteld of dat voldoende informatie biedt voor belastingdiensten om te kunnen beoordelen of de verrekenprijzen op de juiste wijze tot stand komen. Het lokale dossier dient altijd in samenhang met het groepsdossier te worden bezien. Deze twee dossiers tezamen, bij zeer grote ondernemingen nog aangevuld met het landenrapport, bieden belastingdiensten een goede basis voor een risicoanalyse met betrekking tot verrekenprijzen. Ook hier geldt dat het eindresultaat een balans is tussen administratieve lasten voor bedrijfsleven en nut voor belastingdiensten. Het staat de belastingdienst in voorkomende gevallen vrij aanvullende informatie/vragen te stellen aan bedrijven die verder reikt/reiken dan het groepsdossier of het lokale dossier.

De leden van de fractie van de PvdA vragen in hoeverre bestaande transferpricingdocumentatie geschikt is om in te dienen onder de nieuwe gestandaardiseerde documentatieverplichtingen. De bestaande transferpricingdocumentatieverplichting kan worden gezien als een open norm zonder uitputtende lijsten van verplichte informatie. In het groepsdossier en het lokale dossier wordt gewerkt met een voorgeschreven format. In hoeverre bestaande documentatie geschikt is voor het groepsdossier en het lokale dossier is niet te zeggen. De meeste bedrijven zullen op dit moment geen landenrapport opgesteld hebben onder de huidige documentatieverplichting.

Het lokale dossier kent een, in OESO-verband ontwikkeld, voorgeschreven vast format aan informatie dat beschikbaar dient te zijn en wordt op dit moment nader uitgewerkt in een ministeriële regeling. Dit is in tegenstelling tot de verrekenprijsdocumentatieverplichting op grond van artikel 8b, derde lid, van de Wet Vpb 1969. In het verrekenprijsbesluit11 is uiteengezet uit welke documentatie de verplichting bestaat, namelijk een beschrijving van de vijf vergelijkbaarheidsfactoren van de gelieerde transacties zoals in hoofdstuk I van de OESO-richtlijnen omschreven, een onderbouwing van de keuze van de gehanteerde verrekenprijsmethode en een onderbouwing van de voorwaarden, waaronder de prijs, die bij de transacties tot stand zijn gekomen. Bij de codificatie van de documentatieverplichting is bewust niet gekozen voor een uitputtende lijst van documenten die ter onderbouwing van het arm’s-lengthkarakter van de transacties nodig zijn. In die zin is sprake van een open norm. Bij de beoordeling van de toereikendheid van de documentatie dient het proportionaliteitsbeginsel een belangrijke rol te spelen. Het uitgangspunt is dat de extra administratieve lasten als gevolg van artikel 8b, derde lid, van de Wet Vpb 1969 zoveel mogelijk beperkt dienen te worden. Gelet op de gehanteerde open norm kan er bij belastingplichtigen onzekerheid ontstaan over de vraag of de aanwezige documentatie door de Belastingdienst als voldoende zal worden beoordeeld. Daarom is het mogelijk om bij de bevoegde inspecteur zekerheid te verkrijgen over de vraag of voldaan is aan de documentatieverplichting van artikel 8b, derde lid, van de Wet Vpb 1969.

Op grond van het voorgestelde artikel 29g, eerste lid, van de Wet Vpb 1969 dient uiterlijk bij het indienen van de aangifte vennootschapsbelasting het bedrijf het lokale dossier beschikbaar te hebben. Ten aanzien van de verplichting voortvloeiend uit artikel 8b, derde lid, van de Wet Vpb 1969 geldt het uitgangspunt dat de verrekenprijsdocumentatie beschikbaar is vanaf het moment dat de transactie heeft plaatsgevonden. Mocht echter blijken dat de belastingplichtige op het moment dat daarom wordt gevraagd de informatie niet beschikbaar heeft, dan zal hem in alle gevallen een redelijke termijn worden gegeven om dit gebrek te herstellen. De redelijkheid van de termijn is afhankelijk van de complexiteit van de betreffende transactie(s). Aan de belastingplichtige zal echter minimaal een termijn worden gegund van vier weken. Bij complexere transacties kan deze termijn in overleg met de inspecteur worden verlengd tot maximaal drie maanden. De leden van de fractie van de ChristenUnie vragen of ook voor het groepsdossier en het lokale dossier een dergelijke termijn gegund wordt. Dat is echter niet het geval. Daarvoor geldt voornoemde termijn van artikel 29 van de Wet Vpb 1969.

De benodigde documentatie op grond van artikel 8b, derde lid, van de Wet Vpb 1969 is afhankelijk van de concrete feiten en omstandigheden van het individuele geval. Vanuit de proportionaliteit dienen grote transacties steviger onderbouwd te worden dan kleinere transacties. Ook zal er bij voor het bedrijf bijzondere transacties, complexe transacties of met transacties met laagbelaste jurisdicties meer onderbouwing verwacht worden. Gezien de verscheidenheid aan situaties met betrekking tot de verrekenprijsdocumentatieverplichting van artikel 8b, derde lid, van de Wet Vpb 1969, is niet in zijn algemeenheid aan te geven welke elementen van het lokale dossier nooit voorhanden hoeft te zijn voor bedrijven waarvan de groep minder dan € 50 miljoen aan geconsolideerde groepsopbrengsten heeft.

De NOB verzoekt aan te geven hoe kan worden vastgesteld dat een entiteit niet wordt meegeconsolideerd enkel op grond van omvang of materieel belang, maar voor het opstellen van een landenrapport wel als groepsentiteit wordt beschouwd. De verantwoordelijkheid voor het opnemen van een entiteit die niet mee wordt geconsolideerd in de geconsolideerde jaarrekening enkel op grond van omvang of materieel belang ligt bij de uiteindelijkemoederentiteit van de multinationale groep die het landenrapport opstelt. Zoals in het OESO-rapport «Transfer Pricing Documentation and Country-by-Country Reporting Actionplan 13: Final Report» is aangegeven, worden alle entiteiten meegenomen in het landenrapport, ongeacht de omvang van de bedrijfsactiviteiten in de betreffende belastingjurisdictie.

11. Verzachten sanctie bij aflossingsachterstand

De leden van de fractie van het CDA verzoeken over te gaan op een fictief aflossingsschema. Er is bij de herziening van de eigenwoningregeling met ingang van 1 januari 2013 nadrukkelijk gekozen voor de eis van ten minste annuïtair aflossen. Deze keuze hing samen met de uitvoerbaarheid van de regeling en de wens om het schuldenniveau van belastingplichtigen feitelijk terug te brengen. Met een fictief aflossingsschema is van dit laatste niet per definitie sprake. Het kabinet ziet derhalve geen reden de huidige fiscale aflossingseis op dit punt te wijzigen.

De leden van de fractie van de ChristenUnie vragen op welke wijze wordt bepaald dat de sanctie voor een schuld met een aflossingsachterstand kan vervallen en vragen een nadere toelichting aan de hand van een voorbeeld over de uitwerking hiervan. De sanctie treedt in werking wanneer de termijnen voor het inhalen van een aflossingsachterstand van artikel 3.119e van de Wet IB 2001 niet toereikend zijn gebleken. De schuld gaat ingevolge het vierde lid van genoemd artikel dan per 1 januari van het tweede kalenderjaar, onderscheidenlijk het vierde kalenderjaar, volgend op het kalenderjaar waarin de aflossingsachterstand is ontstaan naar box 3. Om de schuld die is overgegaan naar box 3 weer als eigenwoningschuld in box 1 te laten vallen, moet de aflossingsachterstand die aanwezig was op het moment van overgang naar box 3 worden ingehaald. Daarbij wordt in het geval van betalingsachterstanden in de zin van artikel 3.119e, tweede lid, onderdeel a, van de Wet IB 2001 rekening gehouden met een op basis van die bepaling aangepast annuïtair schema waarin (een deel van) de aflossingsachterstand al kan zijn verwerkt.

Aan de hand van een tweetal voorbeelden wordt de in te halen achterstand nader uitgewerkt. Het eerste voorbeeld ziet op een situatie van artikel 3.119e, tweede lid, onderdeel a, van de Wet IB 2001 (onvoldoende betalingscapaciteit). Het tweede voorbeeld ziet op een situatie van artikel 3.119e, tweede lid, onderdeel b, van de Wet IB 2001 (onbedoelde fout in de betaling of berekening).

Voor de overgang naar box 1 hoeft niet gewacht te worden tot 1 januari van het opvolgende kalenderjaar zoals de NOB in haar commentaar veronderstelt. Op het moment dat de aflossingsachterstand is ingehaald en wordt voldaan aan de eisen van artikel 3.119a, eerste lid, van de Wet IB 2001 gaat de schuld over naar box 1.

12. Imputatie SEW/BEW

De leden van de fractie van de SP vragen naar de aanleiding van de aanpassing van de imputatieregeling. Er zijn intern en extern signalen ontvangen over het in bepaalde gevallen niet geheel sluitend werken van de imputatieregeling. Omdat elk jaar meer producten tot uitkering gaan komen, wil het kabinet voorkomen dat in die gevallen een hogere vrijstelling kan worden benut dan is beoogd. Met de onderhavige wijziging wordt de tekst in overeenstemming met het doel van de imputatieregeling gebracht.

13. Benutten dubbele vrijstelling fiscale partners bij onder meer kapitaalverzekeringen

14. Rekening houden met tegengestelde belangen ten aanzien van de WOZ-waarde

De leden van de fractie van de SGP stellen een aantal vragen over de maatregel om rekening te houden met tegengestelde belangen ten aanzien van de WOZ-waarde en vragen of het kabinet kan ingaan op het commentaar van de NOB.

De vragen van de leden van de fractie van de SGP en de opmerkingen van de NOB geven aanleiding tot heroverweging van deze maatregel. Ik streef ernaar volgend jaar met een oplossing te komen die beter rekening houdt met alle aspecten.

15. Aanscherpen gebruikelijkheidscriterium werkkostenregeling

De leden van de fractie van de VVD lezen in de memorie van toelichting dat het aanscherpen van het gebruikelijkheidscriterium de administratieve lastenverlichting in stand houdt, terwijl diverse belangengroepen en organisaties aangeven dat de aanscherping juist zal leiden tot een administratieve lastenverhoging voor werkgevers. Deze leden willen graag weten hoe het zit en vragen naar een nadere onderbouwing. Ook de leden van de fracties van de SP en D66 vragen naar een mogelijke verhoging van de administratieve lasten. Laat ik vooropstellen dat met de invoering van de werkkostenregeling geen specifieke vastleggingen op werknemersniveau meer behoeven te worden gedaan voor vergoedingen en verstrekkingen die worden aangewezen als eindheffingsbestanddeel. Daarin schuilt de administratieve lastenverlichting van de werkkostenregeling. De voorgestelde aanscherping die de wettekst beter laat aansluiten bij doel en strekking van de regeling, doet daar niets aan af.

De leden van de fractie van de PvdA zien in de praktijk dat oneigenlijk gebruik van de vrije ruimte wordt gemaakt door bonussen en of delen van salarissen aan te wijzen als eindheffingbestanddeel. Deze leden willen weten wat de Belastingdienst kan doen als een bestuurder betoogt dat het aanwijzen van een bonus gebruikelijk is omdat het vaak voorkomt. Een dergelijke stelling is evident onjuist: over substantiële bonussen betaalt de werknemer doorgaans zelf de belasting. De in het wetsvoorstel OFM 2016 opgenomen aanscherping biedt meer duidelijkheid en daarmee meer handvatten aan de inspecteur om oneigenlijk gebruik te bestrijden. Indien een substantieel beloningsbestanddeel waarover een werknemer doorgaans zelf de belasting voor zijn rekening neemt door een werkgever als eindheffingsbestanddeel wordt aangewezen, zal de inspecteur dit laten corrigeren.

De leden van de fractie van de PvdA vragen aan te geven welke verplichtingen werkgevers nu concreet krijgen met betrekking tot eindheffingsbestanddelen. De leden van de fractie van de SP vragen het kabinet of het klopt dat het aantal toetsingen voor de werkgever zal toenemen, alvorens hij een loonbestanddeel als eindheffingsbestanddeel kan aanwijzen. Voor de doorsneewerkgever verandert er niets. In het geval een werkgever substantiële beloningsbestanddelen wil aanwijzen moet hij zich afvragen of het wel gebruikelijk is om de belasting over dat bestanddeel niet voor rekening van zijn werknemer te laten, maar als eindheffingsbestanddeel aan te wijzen. Deze vraag dient een werkgever zich ook op dit moment al te stellen, het aantal toetsingen door de werkgever blijft dus gelijk.

De leden van de fractie van de PvdA vragen of het aanwijzen wel controleerbaar is voor de Belastingdienst. Op dit punt verandert er voor de Belastingdienst door de voorgenomen maatregel niets.

De leden van de fractie van de PvdA vragen in hoeverre de Belastingdienst rekening houdt met de Wet normering topinkomens en actief zoekt naar overtreding van die wet. De Belastingdienst heeft geen taak met betrekking tot de Wet normering topinkomens en zoekt niet actief naar overtreding van die wet. Wel geeft de Belastingdienst geen zekerheid vooraf over gevolgen voor de loonheffingen als sprake is van wijzigingen van beloningen die nietig of vernietigbaar zijn, bijvoorbeeld als ze strijdig zijn met dwingendrechtelijke bepalingen. Overigens is het ongebruikelijk om substantiële beloningsbestanddelen aan te wijzen als eindheffingsbestanddeel. De Belastingdienst treedt handhavend op tegen dit soort aanwijzingen. Hierdoor is het niet mogelijk de systematiek van de werkkostenregeling te gebruiken om de normen uit de Wet normering topinkomens te ontlopen.

De leden van de fractie van de PvdA vragen of de voorgestelde maatregel geschikt is om ontwijking van de Wet normering topinkomens en om tariefarbitrage te voorkomen. Het kabinet is van mening dat de voorgenomen maatregel de inspecteur een steviger handvat biedt om ontwijking en tariefarbitrage tegen te gaan. Het gebruikelijkheidscriterium is een open norm die nog relatief nieuw is. De komende jaren zal dit criterium steeds meer handen en voeten krijgen in de uitvoeringspraktijk en de jurisprudentie. Het hoort bij het karakter van een open norm dat deze in de loop van de tijd nader wordt ingevuld. De voordelen van een open norm zijn dat de norm flexibel kan meebewegen met een veranderende tijdsgeest en dat veelal administratieve lasten laag zijn. Deze voordelen wegen ruimschoots op tegen de onwennigheid die zich kan voordoen vlak na de introductie van een open norm. Alhoewel het voorkomen van tariefarbitrage wellicht niet in alle gevallen mogelijk is, geeft het gebruikelijkheidscriterium de inspecteur een goed handvat achteraf op te treden. Hierbij moet in gedachten worden gehouden dat geen enkele wettelijke bepaling elke ontwijking daarvan volledig kan voorkomen.

De leden van de fractie van het CDA vragen hoe een werkgever kan nagaan wat andere werkgevers aanwijzen als eindheffingsbestanddeel. Daarbij noemen deze leden het voorbeeld van een werkgever die zijn werknemers een fiets verstrekt en vragen zij hoe deze werkgever er achter moet komen hoeveel andere werkgevers ook een fiets aan hun werknemers verstrekken en deze fiets als eindheffingsbestanddeel aanwijzen. Ook vragen deze leden of er sprake is van een cirkelredenering, omdat wat gebruikelijk is mede wordt bepaald door de vraag of de werkgever (en andere werkgevers) het bestanddeel aanwijzen. De leden van de fractie van het CDA vragen tevens of het kabinet de verduidelijking van het gebruikelijkheidscriterium wil heroverwegen, omdat zij vrezen dat het aanwijzen van bonussen legaal zou worden indien veel werkgevers dit daadwerkelijk doen. Een werkgever is altijd in staat om een vergelijking te maken tussen zijn eigen werknemers en een vergelijking met werknemers van andere werkgevers is niet verplicht. In de memorie van toelichting is slechts aangegeven dat in ieder geval wordt voldaan aan het gebruikelijkheidscriterium, als de omvang van de aangewezen vergoedingen en verstrekkingen gebruikelijk is in vergelijking met de collega’s van een werknemer en in vergelijking met vergelijkbare werknemers bij andere werkgevers. Het is niet noodzakelijk een vergelijking met andere werkgevers te maken, maar als er een vergelijking met andere werkgevers kan worden gemaakt is dit een handvat voor een werkgever om te beoordelen of het gebruikelijk of ongebruikelijk is een vergoeding of verstrekking aan te wijzen. In twijfelgevallen kan de werkgever afstemmen met de Belastingdienst of er indicaties zijn over de gebruikelijkheid van een aanwijzing bij andere werkgevers. Verder is er geen sprake van een cirkelredenering. Het gebruikelijkheidscriterium geldt voor hetgeen op het moment van aanwijzing gebruikelijk is, en dat kan niet van het ene op het andere moment veranderen. De Belastingdienst kan immers door handhavend op te treden voorkomen dat het aanwijzen van bepaalde loonbestanddelen gebruikelijk wordt. Hoge bonussen mogen niet worden aangewezen als eindheffingsbestanddeel, omdat dit ongebruikelijk is. Een werkgever die desondanks een substantiële bonus aanwijst, kan een correctieverplichting of naheffingsaanslag van de inspecteur verwachten waardoor de aanwijzing wordt teruggedraaid. Hierdoor kan het niet gebruikelijk worden.

De leden van de fractie van het CDA vragen hoe de verduidelijking van het gebruikelijkheidscriterium zich verhoudt tot de tot nu toe gehanteerde safe haven van € 2.400 per werknemer en of deze safe haven blijft bestaan. De grens van € 2.400 per werknemer die in het Handboek Loonheffingen 2015 wordt genoemd, is een doelmatigheidsgrens die door de Belastingdienst wordt gehanteerd in verband met risicogericht handhaven. De voorgestelde verduidelijking van het gebruikelijkheidscriterium heeft geen gevolgen voor deze doelmatigheidsgrens.

16. Aanpassen vpb-plicht overheidsondernemingen

17. Growkits en kweekvloeistoffen

Verder vragen de leden van de fractie van het CDA of het niet logischer is om deze growkits net als paddo’s te verbieden. Dat is geen fiscale vraag, daarom laat ik deze onbeantwoord. Growkits zijn nu niet verboden waardoor deze net als alle andere goederen op een normale wijze in de btw-heffing dienen te worden betrokken.

18. Verlaging tarief energiebelasting lokaal opgewekte duurzame energie

De leden van de fractie van de ChristenUnie vragen waarop de verlaging van 1,5 cent per kWh voor duurzaam lokaal opwekte energie is gebaseerd en waarom niet is gekozen voor een volledige vrijstelling van de energiebelasting voor energiecoöperaties. De leden van de fractie van de SP vragen of een nog lager tarief niet een extra stimulans is voor de energiecoöperatie en vragen waarom de regeling niet meer gepromoot wordt door het kabinet. Het kabinet ziet geen reden voor een verruiming die groter is dan de verruiming die nu wordt voorgesteld. De voorgestelde verlaging is namelijk gebaseerd op het voorstel van de voorzitter van de Borgingscommissie Energieakkoord voor een gezamenlijke aanpak door de verschillende partijen die betrokken zijn bij het Energieakkoord om de regeling van het verlaagde tarief voor lokaal duurzaam opgewekte energie een impuls te geven. Deze voorgestelde aanpak is tweeledig. De sector zal zich inzetten voor een kostenverlaging van projecten van energiecoöperaties en actief zijn achterban motiveren om nieuwe projecten te starten. Het kabinet draagt aan deze aanpak bij door per 1 januari 2016 de tariefsverlaging te verhogen van 7,5 cent per kWh naar 9,0 cent per kWh. De voorzitter van de Borgingscommissie Energieakkoord is ervan overtuigd dat met deze voorgestelde aanpak en het commitment van alle partijen er een werkend kader ontstaat. En verdere verruiming vind ik daarom geen kostenefficiënte besteding van belastinggeld.

De leden van de fractie van de SP willen weten waarom het tarief voor energiecoöperaties niet gelijkgesteld wordt aan het tarief van de grote bedrijven of de middelgrote bedrijven en vragen welke budgettaire gevolgen en invloed op vereenvoudiging dat zou hebben. Het Belastingplan 2016 bevat reeds een verruiming van het lagere tarief voor lokaal duurzaam opgewekte energie zoals die is voorgesteld door de voorzitter van de Borgingscommissie Energieakkoord. Daarmee komt het tarief voor leden van energiecoöperaties van 3,020 cent per kWH in 2016 (12,02 cent minus 9 cent) reeds lager uit dan het tarief voor bedrijven in de tweede schijf van 4,996 cent per kWh. Verder zal een aanpassing niet leiden tot vereenvoudiging doordat de maatregel nog steeds zou moeten worden vormgegeven als een tariefsverlaging voor de leden van de coöperatie. De budgettaire gevolgen waarnaar deze leden vragen zouden afhankelijk zijn van welk tarief zou worden gehanteerd.

De leden van de fractie van de SP vragen aan welke criteria een energiecoöperatie moet voldoen om in aanmerking te komen voor een lager tarief en of de omvang een criterium is. Voor de aanwijzing van energiecoöperaties gelden de volgende criteria. De energiecoöperatie moet juridisch en economisch eigenaar zijn van de productie-installatie waarvoor de aanwijzing wordt aangevraagd en de installatie moet uitsluitend gebruikt worden voor de opwekking van elektriciteit door middel van hernieuwbare energiebronnen. Daarnaast mag zowel voor de opwekking van de elektriciteit, als voor de productie-installatie geen van rijkswege financiële tegemoetkoming of subsidie ontvangen worden. Verder mogen leden die ondernemer zijn in de zin van de Wet op de omzetbelasting 1968 niet voor meer dan twintig procent in de coöperatie deelnemen. De grootte van een energiecoöperatie is geen criterium om in aanmerking te komen voor het verlaagde tarief.

19. Teruggaafregeling voor aardgas als brandstof voor vaartuigen

De leden van de fractie van de SP vragen naar voorbeelden van vaartuigen die onder de teruggaafregeling voor aardgas voor vaartuigen gaan vallen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de veerboot naar Texel.

20. Uitzondering partnerbegrip bij stiefkinderen

De leden van de fractie van de SP vragen of er geen alternatief is voor de uitzondering op het partnerbegrip voor stiefkinderen, omdat het kabinet vereenvoudiging bepleit en deze maatregel geen vereenvoudiging is. Ik ben het met de leden van de fractie van de SP eens dat deze maatregel geen vereenvoudiging inhoudt. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft echter geoordeeld14 dat in het partnerbegrip geen onderscheid mag worden gemaakt tussen eigen kinderen en stiefkinderen. Dit betekent dat een wetswijziging geboden is. Vanzelfsprekend is bij de vormgeving van deze maatregel de eenvoud en uitvoerbaarheid niet uit het oog verloren. Zo is onderzocht of de Belastingdienst in staat is bij de vaststelling van het partnerschap (en dus niet op verzoek van een burger) te constateren dat sprake is van aanverwantschap. Dit is tot mijn spijt niet mogelijk. De Belastingdienst maakt gebruik van de basisregistratie personen. Daarin wordt weliswaar geregistreerd welke personen op hetzelfde adres wonen, maar niet of – anders dan bij eigen kinderen – onder die personen ouders met stiefkinderen zijn. Dit leidt ertoe dat een verzoek van de burger aan de Belastingdienst noodzakelijk is om in aanmerking te komen voor deze uitzondering op het partnerbegrip.

21. Lijfsdwang in geval van civiele vordering

De leden van de fractie van de PvdA vragen of het middel van lijfsdwang wel effectief is als de schuldenaar naar het buitenland is verhuisd. Zolang de schuldenaar in het buitenland verblijft kan de ontvanger zijn lijfsdwangbevoegdheid inderdaad doorgaans niet effectueren. In de praktijk blijkt echter dat personen die in Nederland geprofiteerd hebben van belastingontwijking of belastingfraude en naar het buitenland zijn vertrokken, op een zeker moment weer in Nederland verschijnen omdat hun wortels daar liggen en er nog familie in Nederland woont. Op dat moment kan de ontvanger met een vonnis tot lijfsdwang in de hand direct in actie komen. Overigens sluit de lijfsdwangbevoegdheid de inzet van andere invorderingsinstrumenten, zoals internationale bijstand bij de invordering, niet uit. Daarnaast heeft de bevoegdheid tot het toepassen van lijfsdwang ook een belangrijke preventieve werking.

De leden van de fractie van de PvdA vragen waarom de bestaande regelingen met betrekking tot gijzeling niet voldoen. De bestaande lijfsdwangbevoegdheid is beperkt tot de belastingschuldige of, indien de belastingschuldige een lichaam is, de bestuurder of vereffenaar van het lichaam. De ontvanger mist de bevoegdheid om lijfsdwang toe te passen ingeval er geen sprake is van een belastingschuld maar van een civiele vordering, zoals de vordering uit onrechtmatige daad op de malafide belastingadviseur uit het voorbeeld in de memorie van toelichting.

De leden van de fractie van het CDA vragen het kabinet uiteen te zetten wanneer het volgens haar gepast is om lijfsdwang te gebruiken en wanneer niet, en of zij bereid is de noodzakelijke vereisten in de wet op te nemen. Door de bepalingen met betrekking tot lijfsdwang van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering van overeenkomstige toepassing te verklaren, is het kader waarbinnen de ontvanger van de lijfsdwangbevoegdheid gebruik maakt naar de mening van het kabinet voldoende wettelijk gewaarborgd. In het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering wordt aan toepassing van lijfsdwang onder meer de eis gesteld dat (1) een ander dwangmiddel onvoldoende uitkomst zal bieden en (2) het belang van de schuldeiser toepassing van lijfsdwang rechtvaardigt. Daarnaast is het wettelijke kader beleidsmatig nader ingevuld in de Leidraad Invordering 2008. De Leidraad stelt onder meer als aanvullende voorwaarde voor het toepassen van lijfsdwang: de aannemelijkheid dat er middelen tot betaling of verhaal aanwezig zijn, het redelijkerwijs materieel verschuldigd zijn van de schuld en de toestemming (voor het verzoek om een rechterlijk vonnis) tot het uitoefenen van lijfsdwang door het Ministerie van Financiën. Het kabinet meent dan ook dat aanvullende regels in de IW 1990 niet nodig zijn.

De leden van de fractie van de SP vragen een inschatting van het toekomstige gebruik van het middel van lijfsdwang. Omdat van het middel van lijfsdwang zeer terughoudend gebruik wordt gemaakt, schat ik in dat de ontvanger deze nieuwe bevoegdheid slechts sporadisch zal inzetten.

De leden van de fractie van de SP vragen op welke manier kan worden ingegrepen wanneer lijfsdwang niet nodig is gebleken en welke mogelijkheden de schuldenaar heeft wanneer er naar zijn mening onterecht lijfsdwang is toegepast. Lijfsdwang wordt slechts toegepast als er een rechterlijk vonnis aan ten grondslag ligt. De burgerlijke rechter toetst derhalve in alle gevallen de noodzaak tot inzet van dit ingrijpende dwangmiddel. Tegen het vonnis van de rechtbank is hoger beroep en beroep in cassatie mogelijk. Mocht pas na aanvang van de gijzeling blijken dat lijfsdwang niet nodig is, dan kan de schuldenaar zich tot de ontvanger of, opnieuw, tot de burgerlijke rechter wenden met het verzoek tot ontslag uit de gijzeling. De schuldenaar zal onder meer uit de gijzeling worden ontslagen als hij alsnog zijn schuld betaalt of als toepassing van een ander dwangmiddel alsnog redelijkerwijs uitkomst kan bieden.

De leden van de fractie van de SP vragen hoe vaak de belastingadviseur van het voorbeeld in de memorie van toelichting transacties heeft weggesluisd en hoeveel inkomsten de staat is misgelopen door deze belastingadviseur. Het is mij niet bekend hoe vaak de betreffende belastingadviseur vermogen heeft weggesluisd. In de fraudezaak die aan de vordering van de ontvanger op de belastingadviseur ten grondslag ligt, is de staat in totaal circa € 55 miljoen aan (vennootschaps)belasting misgelopen. De belastingadviseur is, vanwege zijn aandeel in de fraude en in de opbrengst ervan, door de rechter veroordeeld tot een schadevergoeding aan de ontvanger van circa € 17 miljoen. De ontvanger heeft het grootste deel van dit bedrag nog niet kunnen innen wegens gebrek aan dwanginvorderingsmogelijkheden.

22. Aanscherping disculpatiemogelijkheid

De leden van de fractie van de PvdA vragen hoe groot de budgettaire derving zou zijn geweest indien de aanscherping van de disculpatiebepaling in artikel 40 van de IW 1990 achterwege zou zijn gebleven. De exacte omvang van de budgettaire derving die wordt voorkomen is niet bekend, omdat onzeker is hoeveel aandeelhouders zich met de handel in vennootschappen met stille en fiscale reserves bezighouden. Ervaringen in het verleden wijzen uit dat het gederfde bedrag per geval echter dusdanig zal zijn dat er sprake is van een forse derving.

De leden van de fractie van de PvdA vragen of het mogelijk is om dit soort fraude door handel in vennootschappen met stille en fiscale reserves in de strafrechtelijke sfeer intensiever aan te pakken. Op grond van de fiscale wetgeving is het opzettelijk doen van een onjuiste aangifte vennootschapsbelasting fiscaal beboetbaar en is in voorkomende gevallen ook het opleggen van een gevangenisstraf door de strafrechter mogelijk. Deze sancties zijn toepasbaar op de verkoper van de aandelen als bewezen wordt dat deze verkoper beschouwd kan worden als «medepleger», dus dat het ook aan hem is te wijten dat de vennootschap, waarvan hij de aandelen niet langer houdt, opzettelijk een onjuiste aangifte heeft gedaan.

De leden van de fractie van de PvdA vragen of bevestigd kan worden dat de strijd tegen dit soort fiscale trucage speerpunt wordt van het nieuwe team zeer vermogende personen. De ongewenste handel in vennootschappen met stille en fiscale reserves komt niet alleen voor bij zeer vermogende personen. In die zin staat de bestrijding ervan naast en in zekere zin los van de aanpak van zeer vermogende personen. In daartoe aanleiding gevende gevallen zal het nieuwe team de zeer vermogende personen die zich van ongewenste handel in vennootschappen bedienen uiteraard aanpakken.

23. Commentaar NOB

Vereenvoudiging informatieplicht bij eigenwoningschuld anders dan bij aangewezen administratieplichtigen

Verder vraagt de NOB voor welke periode de renteaftrek wordt uitgesloten wanneer niet aan de informatieplicht is voldaan. De sanctie van tijdelijk verlies van renteaftrek zoals is opgenomen in de huidige, tot en met 31 december 2015 geldende, bepaling komt met het voorgestelde artikel 3.119g van de Wet IB 2001 juist te vervallen. In de memorie van toelichting is aangegeven dat de aangifte zo wordt ingericht dat alle vragen moeten worden doorlopen voordat men renteaftrek in de aangifte kan claimen. Het doen van aangifte leidt daarmee automatisch tot het voldoen aan de informatieverplichting. Dit is ook de reden dat de afzonderlijke sanctie komt te vervallen. Bovendien zal worden getracht de gegevens die een belastingplichtige vanaf het belastingjaar 2016 in de aangifte vermeldt over de betreffende schuld in latere belastingjaren zo veel mogelijk voor in te vullen in de aangifte zodat de belastingplichtige deze gegevens slechts hoeft te controleren, en expliciet goed te keuren of aan te passen wanneer zich in het betreffende kalenderjaar wijzigingen met betrekking tot de schuld hebben voorgedaan. De door de NOB genoemde aftrekbeperking als gevolg van het te beperkt verstrekken van informatie kan zich dan ook vanaf de aangifte over 2016 niet meer voordoen.

Step-up voor grensoverschrijdende juridische fusie en juridische splitsing

Aanscherping disculpatiemogelijkheid

De NOB heeft twijfels bij de proportionaliteit van de voorgestelde aanscherping van de disculpatiemogelijkheid in sommige gevallen, bijvoorbeeld in de situatie van verkoop van aandelen van een vennootschap waarvan de bezittingen voor 30 tot 50 procent bestaan uit beleggingen. Artikel 12a van de Wet Vpb 1969 is in dat geval niet van toepassing, maar artikel 40 van de IW 1990 wel. Het kabinet erkent dat de voorgestelde wijziging van de disculpatiebepaling een zekere grofheid in zich heeft, waardoor het kan voorkomen dat een verkoper van aandelen geconfronteerd wordt met een aansprakelijkstelling waarbij geen disculpatie mogelijk is, terwijl de vennootschapsbelastingclaim pas ontstaat na verkoop van de aandelen. Het kabinet heeft hiervoor gekozen met het oog op een doeltreffende en goed uitvoerbare regeling ter bestrijding van de ongewenste handel in vennootschappen. Een belangrijke overweging daarbij is dat de verkoper van aandelen waar de NOB op doelt nog steeds aansprakelijkheid kan voorkomen door zich ervan te verzekeren met een bonafide koper in zee te gaan en door, bij twijfel daarover, zekerheid voor de voldoening van de latente belastingclaim te eisen.

De NOB geeft aan dat zij een fundamentele bezinning mist op de vraag waarom thans afstand genomen wordt van de eerdere welbewuste keuze om een disculpatiemogelijkheid op te nemen. De wetgever heeft destijds bij invoering en wijziging van artikel 40 van de IW 1990 beoogd een maatregel in te voeren die enerzijds oneigenlijk gebruik bij de handel van vennootschappen met stille en fiscale reserves voorkomt en anderzijds voldoende bescherming biedt aan bonafide verkopers van aandelen. Inmiddels is, mede op basis van de nadere invulling van de disculpatiebepaling door de Hoge Raad15, gebleken dat er onvoldoende balans is tussen beide doelen: de preventieve werking enerzijds en de bescherming van bonafide verkopers anderzijds. Met de voorgestelde wijziging beoogt het kabinet het evenwicht te herstellen waarbij tevens oog wordt gehouden voor de belangen van bonafide verkopers. In geval van stille reserves en kostenegalisatiereserves is de disculpatiemogelijkheid vanaf zes maanden na verkoop van de aandelen behouden. Hierdoor kan de verkoper zijn risico op aansprakelijkheid uitsluiten door slechts gedurende zes maanden zekerheid te eisen.

24. Commentaar RB

Het RB gaat in zijn reactie in op het onderwerp pensioen in eigen beheer. Hierover heeft op 24 september 2015 een algemeen overleg in de Tweede Kamer plaatsgevonden. Daarin heb ik toegezegd om vóór de kerst op de tijdens het algemeen overleg gestelde vragen in te gaan en de mogelijkheid van het afschaffen van het pensioen in eigen beheer nader uit te werken. Ik zal in deze brief ook ingaan op de overwegingen van het RB in zijn reactie op het pakket Belastingplan 2016.

Vereenvoudiging fiscaal procesrecht; massaal bezwaar en prejudiciële vragen

Zowel het RB als de NOB vragen of ook een belastingplichtige kan verzoeken om toepassing van de massaalbezwaarregeling. Er staat nu en straks niets eraan in de weg dat (groepen van) individuen verzoeken om de massaalbezwaarregeling toe te passen. Gelet op de organisatie die dit bij de Belastingdienst vergt, dient de uiteindelijke beslissing daartoe naar mijn mening aan de Belastingdienst te zijn voorbehouden. Bovendien herhaal ik dat de Belastingdienst, die de bezwaarschriften ontvangt, bij uitstek in staat is om te kunnen beoordelen of een bepaalde rechtsvraag massaal wordt opgeworpen.

Het kabinet is verheugd dat ook de NOB het een verbetering vindt dat ook zogenoemde «gemengde» bezwaren voortaan onder de massaalbezwaarregeling vallen. Vervolgens constateert de NOB terecht dat bij zogenoemde gemengde bezwaren tweemaal uitspraak op bezwaar wordt gedaan, eenmaal collectief op het geschil over de rechtsvraag en eenmaal individueel op de overige geschilpunten. Dit is inderdaad een verandering ten opzichte van de huidige wet- en regelgeving waarop de jurisprudentie van de Hoge Raad betrekking heeft.

In de memorie van toelichting heb ik aangekondigd dat bezwaarschriften ook elektronisch via een webformulier kunnen worden ingediend zodra dit technisch mogelijk is. De wenselijkheid daarvan wordt door mij dan ook volledig onderschreven, dit in reactie op een vraag van de NOB.

Het RB geeft aan dat de selectie van de uit te procederen zaken in het lopende massaal bezwaar over het forfaitaire rendement dat wordt toegepast voor de berekening van het box 3-inkomen heeft plaatsgevonden in overleg met de brancheorganisaties. Overleg met de brancheorganisaties wordt ook door de Belastingdienst gewaardeerd. Ik zie geen reden waarom dit onder de voorgestelde regeling anders zou zijn. Evenmin zie ik aanleiding om dit overleg wettelijk vast te leggen. Daarbij speelt in het bijzonder dat – zoals eerder is aangegeven naar aanleiding van een vraag van de leden van de fractie van D66 – procesvertegenwoording in belastingzaken niet verplicht is en ook niet verplicht wordt bij een massaalbezwaarprocedure. De stelling van de NOB dat bij massaal bezwaar niet altijd een adviseur betrokken is, is dan ook zonder meer correct. Sterker nog, in het algemeen is bij verreweg de meeste fiscale geschillen geen adviseur betrokken. Dit weerhoudt belastingplichtigen geenszins ervan om hun rechten uit te oefenen en dit zal ook onder de voorgestelde massaalbezwaarregeling niet anders zijn, integendeel. In dat kader herhaal ik graag dat een massaalbezwaarprocedure gepubliceerd wordt op www.belastingdienst.nl en dat op die website tevens nadere informatie verstrekt zal worden, juist om de kenbaarheid van die procedure voor belastingplichtigen zo groot mogelijk te laten zijn.

Het RB vraagt naar de vergoeding van kosten van de bezwaarprocedure. Deze kosten kan de inspecteur meenemen in een te maken afspraak over de tegemoetkoming in de proceskosten en vergoeding van het griffierecht. Ook hier geldt dat de inspecteur in afwijking van de wettelijke regeling kan afspreken dat deze kosten worden vergoed ook als de belastingplichtige uiteindelijk in het ongelijk gesteld wordt. Voor de bulk van de belastingplichtigen, die eenvoudig kunnen meeliften op de uitkomst van de massaalbezwaarprocedure, zie ik geen reden om een uitzondering op de wettelijke regels te maken. Deze uitzondering bestaat ook niet onder de huidige regeling, zodat mijns inziens van een verslechtering geen sprake is.

De rechtsvraag is onherroepelijk beantwoord als er geen nationale rechtsmiddelen meer kunnen worden aangewend. De NOB heeft gelijk dat in voorkomende gevallen belastingplichtigen daarna – en onder die voorwaarde – de rechtsvraag nog kunnen voorleggen aan het EHRM. Juist om een ieder in de gelegenheid te stellen de gang naar het EHRM te maken, doet de inspecteur collectief uitspraak nadat de nationale rechter de rechtsvraag onherroepelijk heeft beantwoord.

Het kabinet ziet niet in dat bekendmaking van de collectieve uitspraak door kennisgeving daarvan in de Staatscourant en op de website van de Belastingdienst onevenwichtig zou zijn. Anders dan de NOB lijkt te veronderstellen, dient de belastingplichtige nu ook individueel bezwaar te maken indien hij wenst mee te doen aan een massaalbezwaarprocedure. Dit verandert niet. Het kabinet stelt enkel voor om de publicatie van de collectieve uitspraak – die nu plaatsvindt in «een van overheidswege uitgegeven blad of een dag-, nieuws- of huis-aan-huisblad» – te moderniseren. Daarnaast wijst het kabinet de NOB erop dat ook nu geen beroep kan worden ingesteld tegen de collectieve uitspraak (artikel 25a, negende lid, van de AWR). Ook wat dat betreft verandert er dus niets.

Het RB maakt een opmerking over de termijn voor het doen van uitspraak op de niet-geselecteerde bezwaarschriften. Daarbij lijkt sprake van een misverstand. Laat ik voorop stellen dat de inspecteur uitsluitend individueel uitspraak doet als hij geheel of gedeeltelijk in het ongelijk wordt gesteld. Alleen dan moeten de individuele belastingaanslagen en beschikkingen verminderd worden. De enige wijziging op dit punt in de voorgestelde regeling is dat de termijn voor het doen van uitspraak wordt gesteld op zes maanden. Het voorstel lijkt mij dan ook een aanzienlijke verbetering voor belastingplichtigen, waarbij de voorgestelde termijn, gelet op het feit dat het bij toepassing van de massaalbezwaarregeling per definitie over grote aantallen gaat, mij alleszins redelijk voorkomt.

Op een vraag van de NOB naar het verlenen van uitstel van betaling voor bezwaren die worden aangemerkt als massaal bezwaar antwoordt het kabinet dat daarvoor dezelfde regels gelden als voor «gewone» bezwaren. Dit betekent dat in de regel op verzoek uitstel van betaling verleend wordt.

Het kabinet is verheugd dat het RB positief is over de voorgestelde prejudiciële regeling, in het bijzonder in combinatie met de massaalbezwaarregeling. Het kabinet bevestigt desgevraagd dat er geen wettelijke voorwaarden worden gesteld aan de anderen dan partijen die in de gelegenheid worden gesteld om schriftelijke opmerkingen te maken en daarover gehoord kunnen worden. Evenals in het civiele recht is de inrichting van een prejudiciële procedure aan de Hoge Raad gelaten. Het is dan ook de Hoge Raad die kan besluiten tot het houden van afzonderlijke zittingen voor partijen en voor derden. Ook het besluit om al dan niet tot publicatie over te gaan – het RB vraagt daarnaar in het bijzonder in de situatie dat de Hoge Raad afziet van de beantwoording van een voorgelegde rechtsvraag – is aan de Hoge Raad. Het kabinet onderschrijft echter de wenselijkheid van publicatie van de relevante stukken, ook als de voorgelegde rechtsvraag niet tot een prejudiciële beslissing leidt.

Het RB vraagt verder nog naar de kostenvergoeding in een prejudiciële procedure. Zoals aangekondigd zal het Besluit proceskosten bestuursrecht daarvoor inderdaad worden aangepast met ingang van 1 januari 2016. Het kabinet is voornemens om voor wat betreft de toe te kennen punten in een prejudiciële procedure aan te sluiten bij de toe te kennen punten in cassatie.

Schorsende werking hoger beroep bij toeslagen

Daarnaast vraagt het RB wat wordt verstaan onder «een maatschappelijk belang dat lijfsdwang rechtvaardigt». Onder maatschappelijk belang kan bijvoorbeeld worden verstaan het belang van een effectieve aanpak van belastingfraude waarbij degene die zich daarmee heeft verrijkt niet de dans ontspringt.

Tevens verzoekt het RB om aan te geven wanneer er sprake is van een fiscaal belang. Hoe groot dient de belastingschuld te zijn om lijfsdwang te rechtvaardigen? Er is geen grensbedrag waarboven lijfsdwang pas is gerechtvaardigd. Of lijfsdwang is gerechtvaardigd wordt bepaald aan de hand van alle omstandigheden van het geval, waarbij de hoogte van het fiscale belang een factor is.

Aanscherping disculpatiemogelijkheid

Het RB neemt aan dat de term «herinvesteringsreserve» in het algemeen deel van de memorie van toelichting onjuist is, en vraagt om een verklaring of verduidelijking. Anders dan in de artikelsgewijze toelichting, waarin aangegeven wordt voor welke reserves de disculpatiebepaling nog wel geldt, wordt in het algemeen deel van de memorie van toelichting vermeld voor welke reserves de disculpatiemogelijkheid niet langer geldt. Dit is onder meer het geval bij de herinvesteringsreserve. De term herinvesteringsreserve in het algemeen deel is dus juist.

Het RB vraagt om toe te lichten waarom er bij de wijziging van artikel 40, eerste lid, van de IW 1990 slechts sprake zou zijn van een verduidelijking en niet van een inhoudelijke wijziging. Het kabinet is van mening dat het hier een verduidelijking betreft omdat de wetgever bij de totstandkoming van genoemd artikel 40 niet bedoeld heeft om rechtspersonen van aansprakelijkheid uit te sluiten. Wel is het zo dat de Hoge Raad zich tot op heden nog niet heeft uitgelaten over de reikwijdte van artikel 40 van de IW 1990 en bestaat er derhalve nog geen definitieve duidelijkheid over de reikwijdte van de huidige tekst.

Het RB constateert dat de disculpatie nu wordt beperkt tot de vennootschapsbelasting die is verschuldigd over – kortweg gezegd – de (stille) reserves die betrekking hebben op vermogensrechten en roerende en onroerende zaken, waardoor het niet meer mogelijk is voor een verkopende aandeelhouder om zich te disculperen voor de vennootschapsbelasting die niet op deze reserves ziet. Daarmee wordt in feite een aansprakelijkheid voor de vennootschapsbelasting gecreëerd voor deze aandeelhouder, aldus het RB. Het RB verneemt graag of dat de bedoeling van de wetgever is geweest bij de thans voorgestelde wijziging. De aansprakelijkheid van verkopers van aandelen is reeds vastgelegd in artikel 40 van de IW 1990. De wetgever creëert derhalve niet een nieuwe aansprakelijkheid en breidt de bestaande aansprakelijkheid niet uit. Alleen de mogelijkheden tot vrijwaring voor aansprakelijke verkopers wordt beperkt.

Het RB stelt dat een beperking van de disculpatiemogelijkheid eerst aan de orde is als (i) het bestaande arsenaal aan mogelijkheden voor de Belastingdienst geen soelaas biedt, (ii) het om grote aantallen gaat en (iii) het om een groot financieel belang gaat. Het RB vraagt om een nadere motivering op dit punt. De huidige tekst van artikel 40 van de IW 1990 biedt voor de Belastingdienst onvoldoende soelaas omdat verkopers van aandelen op redelijk eenvoudige wijze de indruk kunnen wekken dat aan de door de Hoge Raad16 geformuleerde voorwaarden voor disculpatie is voldaan, waardoor de aansprakelijkheidsprocedure een tijdrovende klus voor de Belastingdienst is geworden. Bovendien verliest de bepaling met de invulling van de disculpatiebepaling door de Hoge Raad een deel van haar preventieve werking, waardoor de Belastingdienst naar verwachting veel vaker dan voorheen tot aansprakelijkstelling over zal moeten gaan. De financiële belangen die met de handel in vennootschappen met stille en fiscale reserves gepaard gaan zijn doorgaans groot, zoals onder meer blijkt uit onderzoeken die destijds hebben geleid tot invoering van artikel 40 van de IW 1990.

Experimenteerbepaling

Op dit moment beraadt het kabinet zich over een te houden experiment bij de heffing of de inning van belastingen. Dit betreft de inzet van een app. Verder kan ik toezeggen dat bij elk experiment de rechtsbescherming gewaarborgd zal worden en dat de belastingplichtige nimmer verplicht is om mee te werken. Mijns inziens is dit laatste al uitdrukkelijk vastgelegd door het wettelijke vereiste dat de belastingplichtige instemt.

Rechtsbescherming

Het RB wijst op het advies van de Afdeling advisering van de Raad van State, getiteld «Analyse van enige verschillen in rechtsbescherming en rechtspositie van de justiabele in het strafrecht en in het bestuursrecht».17 De rechtsbescherming van belastingplichtigen is naar mijn mening een groot goed dat mijn voortdurende aandacht heeft. Het genoemde advies heeft niet specifiek betrekking op de fiscale boeten, maar beslaat een veel breder terrein. De regie over eventuele vervolgstappen ligt dan ook bij de Minister van Veiligheid en Justitie, naar wie ik het RB graag verwijs.

Btw-vrijstelling medische diensten

Het RB vraagt of de recente jurisprudentie inzake de btw-vrijstelling voor medische diensten en de daarop aangekondigde verruiming van het uitvoeringsbeleid gevolgen heeft voor de wetgeving. Als jurisprudentie dwingt tot wijzigingen in het toepassingsgebied van een wettelijke regeling en daardoor uitvoeringsbeleid en wetgeving evident niet meer met elkaar stroken is een aanpassing van de wetgeving zonder meer de aangewezen weg. Dat geldt ook in dit geval. Wel dient daarbij zorgvuldig te worden gekeken naar de meest passende vormgeving gegeven het nagestreefde beleid en ten einde een robuuste regeling over te houden die niet opnieuw kwetsbaar is.

De Staatssecretaris van Financiën, E.D. Wiebes