Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 18 mei 2016
Hierbij ontvangt u het jaarverslag 2015 van de Inspecteur-generaal der Krijgsmacht (IGK)1. Zoals bekend is de IGK geen onderdeel van de militaire hiërarchie en kan hij mij gevraagd en ongevraagd adviseren over alle onderwerpen die Defensie betreffen. Ik hecht grote waarde aan de onafhankelijke positie van de IGK, en zo ook aan zijn adviezen op grond van (thema)onderzoeken, werkbezoeken en individuele bemiddelingen. De adviezen van de IGK zijn van waarde bij het in kaart brengen van mogelijkheden om de organisatie steeds verder te verbeteren. Daarmee levert de IGK tevens een belangrijke bijdrage aan goed werkgeverschap door Defensie.
Het instituut IGK bestaat inmiddels ruim 70 jaar en gaat met de tijd mee. Het initiatief van de IGK tot meer samenwerking met zijn Duitse en Belgische collega’s juich ik toe. Dit past bij een krijgsmacht die in toenemende mate vergaand internationaal samenwerkt. Dit jaar maakt de IGK ook voor het eerst gebruik van een videoclip 2 waarin zijn werkwijze en een aantal onderwerpen uit het jaarverslag worden toegelicht. Het schriftelijke verslag is dit jaar dan ook aanzienlijk korter dan voorgaande jaren, doordat interviews van medewerkers over hun dagelijkse werk voortaan op de website digitaal beschikbaar zullen zijn. Wat uiteraard niet verandert, is dat de IGK verslag doet van tal van zaken die volgens het personeel goed en minder goed gaan bij Defensie.
De IGK heeft een positief beeld van de trots en gedrevenheid onder medewerkers, de verantwoordelijkheid die commandanten voelen voor goede personeelszorg, de groeiende erkenning en waardering voor veteranen en de kwaliteit van de veteranenzorg. Ook constateert de IGK op sommige plaatsen een normalisering van de werkdruk, een betere rolneming en een beter ingeregelde bedrijfsvoering. Hij signaleert voorts een positieve beweging op IT-gebied. De behoefte aan flexibele en hoogwaardige IT is onverminderd groot, aldus de IGK. Defensie werkt hard aan vernieuwing van de IT, waarbij continuïteit, beveiliging en innovatie centraal staan. De IGK constateert dat de samenwerking tussen het Joint Informatie VoorzieningsCommando (JIVC) en Operations (OPS) aanzienlijk is verbeterd. Dat is belangrijk. Zij spelen immers een sleutelrol bij de IT-vernieuwing. In Mali noteerde de IGK positieve ervaringen met SAP.
Deze bevindingen van de IGK zijn bemoedigend, maar uit zijn rapportage blijkt ook dat er nog het nodige te doen is. Op alle niveaus in de organisatie blijft aandacht nodig voor het (her)vinden van de balans tussen ambities en mogelijkheden. Ook de verdere optimalisatie van ERP en de bedrijfsvoering blijft de komende jaren hoog op de agenda staan. De knelpunten in de materieellogistieke keten zijn uw Kamer bekend en hebben mijn onverdeelde aandacht. Er zijn al de nodige initiatieven genomen maar het zal, zoals bekend, nog enige jaren duren alvorens de effecten daarvan volledig voelbaar zijn. Voorts meldt de IGK dat commandanten behoefte hebben aan duidelijker ingekaderde bevoegdheden om bijvoorbeeld de zorg voor hun personeel goed te kunnen leveren. Het door de IGK aangekondigde vervolgonderzoek van het themaonderzoek «Regelgeving en regelvrijheid» uit 2013, verwelkom ik daarom van harte.
Een ander punt van aandacht is de bureaucratie. In een grote en internationaal opererende organisatie, zoals Defensie, is een bepaalde mate van «checks & balances» functioneel. Het mag de organisatie en haar mensen echter niet tot een te zware last worden. Het streven naar meer eenvoud in de besturing en de bedrijfsvoering heeft dan ook de aandacht tot op het hoogste niveau.
Zo worden alle personeelsbevoegdheden samengebracht in één overzichtelijk, uniform en actueel mandaatbesluit, waardoor 87 afzonderlijke besluiten komen te vervallen. Een ander voorbeeld is de vereenvoudiging van verwervingsprocedures voor alledaagse diensten en materialen (met een waarde tot € 1.250).
De bevindingen van de IGK over de kwetsbaarheid van de personele capaciteiten op diverse beleidsterreinen (zoals veiligheid, milieu, verwerving en vastgoed) als gevolg van eerdere bezuinigingen en reorganisaties, zijn herkenbaar. Terecht beschouwt de IGK deze ontwikkeling ook als een bedreiging voor het collectieve geheugen van de organisatie. Ook dit heeft de volle aandacht. Zo heb ik tijdens het algemeen overleg reservisten op 20 april jl. gemeld dat ik meer vertrekkende beroepsmilitairen (FPS1 en FPS2-militairen en irreguliere uitstroom FPS3-militairen) wil werven als reservist om kennis en ervaring te behouden. Voorts heb ik de defensieonderdelen vorig jaar hun bedrijfsveiligheidsorganisaties opnieuw laten beoordelen. Zij hebben daarbij de opdracht gekregen de gevonden knelpunten binnen hun formatieve en financiële kaders op te lossen. Hierbij wordt o.a. gebruik gemaakt van de bestaande mogelijkheden om medewerkers langer op functie te houden en een grotere inzet van externe kennisinstituten.
Tot slot heb ik met instemming kennisgenomen van de initiatieven van de IGK op het gebied van reservisten en veteranen. De problemen met de registratie ten behoeve van de dienstmedaille voor reservisten zullen de komende weken worden opgelost. In de veteranennota die uw Kamer uiterlijk begin juni ontvangt, zal ik uitvoerig ingaan op het veteranenbeleid.
De Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert