Nr. 3 MEMORIE VAN TOELICHTING

Zoals onder meer is toegezegd bij de behandeling van het Belastingplan 2015 wordt een maatregel voorgesteld ter voorkoming van een tariefvoordeel binnen de eigenwoningregeling als gevolg van de bestaande nihilwaardering in de loonbelasting van het rentevoordeel van de personeelslening.1 Het tariefvoordeel kan ontstaan als gevolg van de per 1 januari 2014 geïntroduceerde afbouw van het percentage waartegen de eigenwoningrenteaftrek plaatsvindt van maximaal 52% naar uiteindelijk maximaal 38% (voor 2015 is het tarief maximaal 51%). Dit tariefvoordeel loopt de komende jaren geleidelijk op naarmate het percentage waartegen eigenwoningrente afgetrokken mag worden lager wordt en bedraagt uiteindelijk 14%-punt. Dat is onwenselijk en reden om het rentevoordeel van personeelsleningen fiscaal niet meer buiten beschouwing te laten. Het tariefvoordeel doet zich overigens enkel voor bij werknemers met een eigenwoningrentevoordeel op hun personeelslening en een inkomen dat deels in de vierde tariefschijf valt of in ieder geval zonder die renteaftrek deels in de vierde tariefschijf zou vallen. Er is echter voor gekozen om de nihilwaardering ook af te schaffen in de gevallen dat het inkomen (met of zonder de renteaftrek) niet (deels) in de vierde schijf valt. Het is namelijk uitvoeringstechnisch gezien niet mogelijk om een onderscheid te maken tussen de situaties waarin sprake is van een tariefvoordeel en de situaties waarin dat niet het geval is.

Gekozen is voor een vormgeving van de maatregel die de bestaande processen in het loondomein en bij financiële instellingen zo veel mogelijk ongemoeid laat en voor de Belastingdienst goed uitvoerbaar is. Daarom wordt de nihilwaardering in de loonsfeer opgeheven. Daartoe zullen de bepalingen omtrent de nihilwaardering in de Uitvoeringsregeling loonbelasting 2011 vervallen. Tevens wordt geregeld dat het eigenwoningrentevoordeel niet als eindheffingsbestanddeel kan worden aangewezen.

Het door de werkgever individueel verloonde rentevoordeel zal in de vooringevulde aangifte inkomstenbelasting (IB) worden opgenomen. Aangezien de werkgever niet altijd kan bepalen welk deel van het rentevoordeel kan worden aangemerkt als aftrekbare eigenwoningrente en in dat geval zekerheidshalve het gehele rentevoordeel tegen het tabeltarief zal verlonen, zal aan de hand van aanvullende vragen in de aangifte IB de mate van aftrekbaarheid van dit rentevoordeel worden bepaald. Samen met de informatie over betaalde rente zoals nu al verstrekt wordt door financiële instellingen en die ook in de aangifte wordt ingevuld, kan aldus het bedrag van de in aanmerking te nemen eigenwoningrente worden vastgesteld.

Het in aanmerking nemen van het rentevoordeel in het loon leidt ook tot verhoging van het loon voor de sociale verzekeringen, voor zover het loon nog niet boven het maximumpremieloon lag. Daarmee stijgt de grondslag voor de heffing van premies werknemersverzekeringen en inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet, alsmede de grondslag voor de berekening van het dagloon. Bij verrekening van inkomsten uit dienstbetrekking met een lopende uitkering wordt ook het rentevoordeel verrekend; dit kan leiden tot een lagere uitkering. Deze effecten treden onmiddellijk in na inwerkingtreding van de wet. Over de gevolgen voor de uitkeringen zal door het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) op de gebruikelijke wijze worden gecommuniceerd.

Als gevolg van het Belastingplan 2015 zal met ingang van 1 januari 2016 voor personenauto’s met een CO₂-uitstoot van 0 gram per kilometer een nihiltarief in de motorrijtuigenbelasting (MRB) worden ingevoerd. Het nihiltarief dat geldt tot en met 31 december 2015 voor personenauto’s met een CO₂-uitstoot van niet hoger dan 50 gram per kilometer, wordt daarmee voor nulemissie-auto’s (met een CO₂-uitstoot van 0 gram per kilometer) voortgezet. Abusievelijk is in het Belastingplan 2015, in tegenstelling tot de situatie die geldt tot 1 januari 2016, dat nihiltarief alleen geregeld voor personenauto’s en niet ook voor bestelauto’s, motorrijwielen en nog een aantal andere, meer bijzondere elektrische of door waterstof aangedreven voertuigen. In het onderhavige voorstel wordt deze omissie hersteld door het nihiltarief ook voor die voertuigen te regelen per 1 januari 2016.

Voorts is opgenomen dat in de tariefstructuur van de provinciale opcenten – zoals gebruikelijk – gelijke tred wordt gehouden met het in het Belastingplan 2015 voor het jaar 2016 opgenomen nihiltarief voor nulemissie-auto’s en het halftarief voor personenauto’s met een CO_2-uitstoot van hoger dan 1 maar niet hoger dan 50 gram per kilometer in de MRB.

Drie van de maatregelen in dit wetsvoorstel hebben budgettaire gevolgen. De maatregel op het terrein van de houdsterverliesregeling voorkomt een structurele budgettaire derving in de toekomst van € 13 miljoen per jaar. In 2015 is echter nog wel sprake van een incidentele budgettaire derving van € 30 miljoen. Dit komt omdat de aanpassing van de houdsterverliesregeling niet met terugwerkende kracht van toepassing is. Belastingplichtigen kunnen dus een verlies in de jaren voor 1 januari 2016 ter zake waarvan de verliesbeschikking nog niet is vastgesteld kwalificeren conform de uitspraak van de Hoge Raad (dus zonder de voorgestelde beperking). Dit betreft de aangiftejaren 2013 (gedeeltelijk), 2014 en 2015. Het uitbreiden van de regeling nihiltarief in de motorrijtuigenbelasting voor nulemissie-auto’s naar andere elektrische motorrijtuigen dan alleen elektrische personenauto’s, leidt in 2016 tot een derving van € 1 miljoen. Na 2016 zijn de budgettaire consequenties mede afhankelijk van de nog te maken keuzes in de Autobrief 2.0.

De afschaffing van de nihilwaardering van het rentevoordeel op personeelsleningen leidt tot een budgettaire opbrengst van € 1 miljoen in 2016 oplopend tot € 9 miljoen structureel.

De wijziging van artikel 4.12a van de Wet IB 2001 bevat een codificatie van een goedkeuring die thans in een beleidsbesluit is opgenomen.10 Het betreft de verruiming van de faciliteit voor erfgenamen voor het zonder box 2-heffing ontvangen van dividenden van vererfde aandelen of winstbewijzen in situaties waarin ter zake van die overgang bij de erflater inkomen uit aanmerkelijk belang in aanmerking is genomen.

In genoemd beleidsbesluit is goedgekeurd dat de faciliteit voor het zonder box 2-heffing genieten van reguliere voordelen door erfgenamen geldt voor alle aandelen of winstbewijzen van dezelfde soort in dezelfde vennootschap als de aandelen of winstbewijzen die krachtens erfrecht zijn verkregen. Hierdoor is ook geen box 2-heffing verschuldigd ingeval de verkrijger al dergelijke aandelen of winstbewijzen in zijn bezit heeft die niet krachtens erfrecht zijn verkregen en de dividenduitkering (vanwege het civiele recht) wordt gedaan op alle aandelen. De overige voorwaarden voor de faciliteit blijven ongewijzigd. Met de voorgestelde wijziging van artikel 4.12a van de Wet IB 2001 wordt deze versoepeling wettelijk vastgelegd.

De delegatiebepaling van artikel 4.25, vierde lid, van de Wet IB 2001 in combinatie met het bepaalde in het tweede en derde lid van dat artikel en artikel 7.5, zevende lid, van de Wet IB 2001, biedt momenteel onvoldoende grondslag om in alle beoogde gevallen artikel 16, elfde lid, van het UBIB 2001 toe te passen.11

Met artikel 4.25 van de Wet IB 2001 en artikel 16, elfde lid, van het UBIB 2001 is geregeld dat bij immigratie een «step down» van de verkrijgingsprijs wordt verleend indien aandelen of winstbewijzen waarop op grond van de Nederlandse heffingsbepalingen een aanmerkelijkbelangclaim rust, voorafgaand aan het ontstaan van de binnenlandse belastingplicht zijn vervreemd aan een niet in Nederland gevestigde vennootschap en over de waardeaangroei bij die vervreemding geen naar Nederlandse maatstaven redelijke heffing heeft plaatsgevonden.

De in artikel 4.25, vierde lid, van de Wet IB 2001 gegeven bevoegdheid beperkt zich echter uitsluitend tot gevallen waarin de immigrerende belastingplichtige eerder in Nederland heeft gewoond (artikel 4.25, tweede lid, van de Wet IB 2001), gevallen waarin het aandelen of winstbewijzen van een in Nederland gevestigde vennootschap betreft (artikel 4.25, derde lid, van de Wet IB 2001), en gevallen waarin voordien de feitelijke leiding van een vennootschap uit Nederland is verplaatst (artikel 7.5, zevende lid, van de Wet IB 2001). Artikel 16, elfde lid, van het UBIB 2001 is daarmee op dit moment onverbindend voor gevallen waarin weliswaar eerder buitenlandse belastingplicht ten aanzien van een aanmerkelijk belang bestond, maar bij immigratie geen aandelen in een in Nederlands gevestigde vennootschap worden gehouden. Deze bepaling is echter ook bedoeld voor de situatie waarin voorheen sprake was van buitenlandse belastingplicht in Nederland en de aandelen in de Nederlandse vennootschap zijn verhangen naar een buitenlandse vennootschap, alvorens de belastingplichtige in Nederland is gaan wonen. De wijziging van artikel 4.25, derde lid, van de Wet IB 2001 bewerkstelligt dat artikel 16, elfde lid, van het UBIB 2001 in alle beoogde gevallen toepassing kan vinden.

Aangezien met de reparatie van artikel 4.25, derde lid, van de Wet IB 2001 een brede grondslag wordt opgenomen om bij algemene maatregel van bestuur regels te stellen inzake de verkrijgingsprijs voor alle gevallen waarin de immigrerende belastingplichtige eerder buitenlands belastingplichtig is geweest ten aanzien van enig aanmerkelijk belang, hoeft de situatie waarin voordien artikel 7.5, zevende lid, van de Wet IB 2001 is toegepast niet meer separaat genoemd te worden in artikel 4.25, vierde lid, van de Wet IB 2001. Daarom wordt genoemd vierde lid op dit punt aangepast.

De formulering van het UBIB 2001 zal eveneens aan deze reparatie worden aangepast. Daarnaast zal in het UBIB 2001 een vangnetbepaling worden toegevoegd om te voorkomen dat in meer gevallen dan beoogd de verkrijgingsprijs van de aandelen of winstbewijzen niet op de waarde in het economische verkeer wordt gesteld.

Met ingang van 1 januari 2010 is in artikel 5.10, eerste lid, onderdeel b, van de Wet IB 2001 een bankspaarvariant opgenomen als alternatief voor de overlijdensverzekeringsproducten die op dat moment reeds kwalificeerden als rechten die niet tot de bezittingen behoren in de zin van artikel 5.3 van de Wet IB 2001 (rendementsgrondslag).

Deze vrijstelling wordt voor de bankspaarvariant weer afgeschaft omdat er in de praktijk geen gebruik van wordt gemaakt. Naast artikel 5.10, eerste lid, onderdeel b, van de Wet IB 2001 komt ook artikel 5.10, tweede lid, van de Wet IB 2001, dat in aanvulling op de in het eerste lid opgenomen maxima een gezamenlijk maximum stelt voor de samenloop van verzekeringsproducten en bankspaarproducten, te vervallen.

In het kader van de hiervoor toegelichte aanpassing van artikel 13 van de Wet LB 1964 wordt voorgesteld in artikel 31, vierde lid, onderdeel h, van de Wet LB 1964 een bepaling op te nemen die ertoe strekt dat het rentevoordeel van een door de inhoudingsplichtige dan wel door een met de inhoudingsplichtige verbonden vennootschap aan de werknemer verstrekte geldlening, daaronder begrepen een gedeelte van een geldlening, waarvan de rente als aftrekbare kosten in de zin van de artikelen 3.120 tot en met 3.123 van de Wet IB 2001 in aanmerking genomen kan worden, niet kan worden aangewezen als eindheffingsbestanddeel in de zin van artikel 31, eerste lid, onderdelen f en g, van de Wet LB 1964. Daarmee wordt voorkomen dat in de praktijk discussie zou kunnen ontstaan over de vraag of en in hoeverre het ter zake van het rentevoordeel tot het loon gerekende bedrag ook binnen de eigenwoningregeling in aanmerking mag worden genomen ingeval dit bedrag als eindheffingsbestanddeel is aangewezen.

In het voorgestelde artikel 31, vierde lid, onderdeel i, van de Wet LB 1964 wordt bepaald dat de hiervoor toegelichte regeling ook van toepassing is op aan een dergelijke personeelslening verbonden kosten.

De innovatiebox wordt aangepast zodat buiten twijfel komt te staan wat de gevolgen voor de toepassing van de innovatiebox zijn van het vanuit een buitenlandse vaste inrichting van een belastingplichtige naar het hoofdhuis in Nederland overbrengen van een immaterieel activum waardoor de belastingplichtige kiest voor toepassing van de innovatiebox.

Artikel 12b, vijfde lid, van de Wet Vpb 1969 bepaalt hoe de drempel voor toepassing van de innovatiebox wordt vastgesteld. Deze drempel komt op grond van het eerste lid van dat artikel in mindering op de voordelen die in aanmerking komen voor de innovatiebox. De wijziging van artikel 12b, vijfde lid, van de Wet Vpb 1969 heeft betrekking op de hierboven genoemde situatie dat een immaterieel activum waarvoor de belastingplichtige in het jaar kiest voor toepassing van de innovatiebox is overgegaan van een vaste inrichting van een belastingplichtige naar het hoofdhuis in Nederland of om een andere reden de objectvrijstelling van artikel 15e, eerste lid, van de Wet Vpb 1969 niet langer toepassing vindt. Bij deze specifieke samenloop van de innovatiebox en de objectvrijstelling (waarvan overigens niet bekend is dat deze zich heeft voorgedaan) moet de drempel worden verhoogd met de waarde in het economische verkeer van dat activum, voor zover deze waarde uitgaat boven de voortbrengingskosten die de belastingplichtige voor dat activum heeft gemaakt. Hiermee wordt voorkomen dat de belastingplichtige door de toepassing van de innovatiebox een onbedoeld voordeel geniet. Om dit te bewerkstelligen wordt voor de hiervoor genoemde situatie een onderdeel in genoemd vijfde lid ingevoegd. Deze aanpassing is aangekondigd in het antwoord op Kamervragen van het lid Omtzigt (CDA).12 De overige wijzigingen zijn redactioneel van aard en hangen samen met de hiervoor genoemde invoeging.

De invoeging van een volzin in artikel 20, zesde lid, van de Wet Vpb 1969 strekt ertoe de houdsterverliesregeling van artikel 20, vierde lid, van de Wet Vpb 1969 onder omstandigheden ook van toepassing te laten zijn in het jaar waarin de houdster- of financieringswerkzaamheden aanvangen of worden afgerond. De aanpassing is een reactie op vier arresten van de Hoge Raad gewezen op 19 september 201413 die tot gevolg hebben dat de houdsterverliesregeling in het aanvangs- en beëindigingsjaar van de houdster- of financieringswerkzaamheden in de regel niet van toepassing zal zijn. Door de voorgestelde invoeging wordt dit gerepareerd.

De houdsterverliesregeling is van toepassing als voldaan is aan twee vereisten: de feitelijke werkzaamheden moeten (i) gedurende het gehele of nagenoeg gehele jaar, (ii) uitsluitend of nagenoeg uitsluitend bestaan uit houdster- of financieringswerkzaamheden. In de arresten is bepaald dat «voor de beantwoording van de vraag of is voldaan aan de temporele eis slechts de periode van belang [is] waarin de deelneming wordt gehouden».14 Hierdoor kunnen perioden waarin voorbereidende of afrondende werkzaamheden plaatsvinden die verband houden met het houden van een deelneming of van inactiviteit voor aankoop of na verkoop of liquidatie van een deelneming, niet worden gezien als perioden waarin houdsterwerkzaamheden plaatsvinden. Gevolg is dat de temporele eis in veel gevallen in het aanvangs- en beëindigingsjaar van de houdsterwerkzaamheden niet wordt gehaald en de verrekening van verliezen uit die jaren dus niet is beperkt. Bovendien bestaat de mogelijkheid de aankoop, oprichting, verkoop of liquidatie zo te plannen dat in het aanvangs- of beëindigingsjaar in geen geval aan de temporele eis wordt voldaan.

Door de voorgestelde invoeging worden perioden waarin voorbereidende en afrondende werkzaamheden plaatsvinden en perioden van inactiviteit in aanloop naar of na afloop van houdster- of financieringswerkzaamheden beschouwd als perioden waarin houdster- of financieringswerkzaamheden plaatsvinden. Hierdoor zal, ervan uitgaande dat er verder geen andere activiteiten worden ontplooid, ook in het aanvangs- en beëindigingsjaar aan de temporele eis worden voldaan.

Bij voorbereidende en afrondende werkzaamheden kan onder meer gedacht worden aan juridische werkzaamheden en het aantrekken of afwikkelen van de financiering. Ook het zoeken naar een investering valt onder voorbereidende werkzaamheden. Indien werkzaamheden worden uitbesteed, worden deze aan de belastingplichtige toegerekend. Het aanhouden van liquide middelen geldt als inactiviteit.

Artikel 10 van de Wet op de dividendbelasting 1965 (Wet DB 1965) voorziet in een teruggaaf van ingehouden dividendbelasting, op verzoek, aan een in Nederland gevestigde rechtspersoon die niet aan de vennootschapsbelasting is onderworpen. Hiermee wordt de subjectieve vrijstelling in de vennootschapsbelasting doorgetrokken naar de dividendbelasting en wordt voorkomen dat de dividendbelasting als eindheffing fungeert. De wijziging in artikel 10 van de Wet DB 1965 hangt samen met de voorgestelde wijzigingen in het wetsvoorstel Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen.15

Met het aan genoemd artikel toe te voegen vijfde lid wordt bewerkstelligd dat een dergelijke teruggaaf van ingehouden dividendbelasting, op verzoek, ook kan worden verleend aan een in Nederland gevestigd (overheids)lichaam dat wel (subjectief) aan de vennootschapsbelasting is onderworpen, maar waarbij de dividendbelasting is ingehouden op opbrengsten die bij dit lichaam ingevolge de artikelen 8e, 8f en 8g van de Wet Vpb 1969 niet tot de winst behoren. Hiermee wordt voor dergelijke lichamen, waarvoor als gevolg van het hiervoor genoemde wetsvoorstel de subjectieve belastingplicht wordt uitgebreid, maar waarbij de opbrengsten waarop de dividendbelasting is ingehouden onder een objectvrijstelling vallen, de huidige werkwijze met betrekking tot de ingehouden dividendbelasting gehandhaafd. Aldus wordt een liquiditeitsnadeel voorkomen dat zich zou voordoen bij het op de voet van artikel 25 van de Wet Vpb 1969 – in het reguliere aangiftetraject – verrekenen van de ingehouden dividendbelasting.

De overeenkomstige toepassing van artikel 10, eerste lid, van de Wet Vpb 1969 betekent dat ook in de hiervoor beschreven gevallen de teruggaaf alleen zal worden verleend op een bij de inspecteur ingediend verzoek. Voorts zal de teruggaafregeling niet van toepassing zijn indien het lichaam niet de uiteindelijk gerechtigde van de opbrengsten is, dan wel een vrijgestelde beleggingsinstelling is als bedoeld in artikel 6a van de Wet Vpb 1969.

Artikel 10, tweede lid, van de Wet DB 1965 voorziet in een teruggaaf van ingehouden dividendbelasting aan een lichaam gevestigd in een lidstaat van de Europese Unie (EU-lidstaat) of een staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (EER-staat). Hierbij wordt de eis gesteld dat het lichaam in die staat niet onderworpen mag zijn aan een belasting naar de winst, terwijl dit lichaam tevens niet in Nederland aan de vennootschapsbelasting onderworpen mag zijn indien het lichaam in Nederland zou zijn gevestigd. Met artikel 10, vijfde lid, tweede volzin, van de Wet DB 1965 worden het bestaande tweede en vierde lid van dat artikel van overeenkomstige toepassing verklaard op, kort gezegd, in een EU-lidstaat of EER-staat gevestigde (overheids)lichamen waarbij de dividendbelasting is ingehouden op opbrengsten die bij dit lichaam ingevolge de artikelen 8e, 8f en 8g van de Wet Vpb 1969 niet tot de winst zouden hebben behoord, ware dit lichaam in Nederland gevestigd. Aldus kan aan dergelijke lichamen, zowel voor rechtstreeks ontvangen opbrengsten als voor opbrengsten die door een in Nederland gedreven onderneming van het lichaam worden ontvangen, op dezelfde voet als vergelijkbare Nederlandse (overheids)lichamen, op verzoek, teruggaaf van dividendbelasting worden verleend. Aan de additionele eis dat de opbrengsten in de andere staat niet in een belasting naar de winst mogen worden betrokken, is zowel voldaan als het lichaam aldaar subjectief is vrijgesteld of anderszins niet aan een dergelijke belasting is onderworpen, als wanneer de opbrengsten aldaar onder een objectvrijstelling vallen.

Artikel 10, derde lid, van de Wet DB 1965 voorziet in bepaalde situaties in een teruggaaf van ingehouden dividendbelasting, op verzoek, aan een lichaam gevestigd in een aangewezen derde staat. Hierbij wordt als eis gesteld dat de ingehouden dividendbelasting betrekking heeft op de opbrengst uit portfolio-investeringen en dat het lichaam in de derde staat niet onderworpen is aan een belasting naar de winst, terwijl dit lichaam tevens niet in Nederland aan de vennootschapsbelasting onderworpen zou zijn indien het lichaam in Nederland zou zijn gevestigd. Met artikel 10, vijfde lid, tweede volzin, van de Wet DB 1965 worden het bestaande derde en vierde lid van dat artikel van overeenkomstige toepassing verklaard op, kort gezegd, in een derde staat gevestigde (overheids)lichamen waarbij dividendbelasting is ingehouden op opbrengsten die bij dit lichaam ingevolge de artikelen 8e, 8f en 8g van de Wet Vpb 1969 niet tot de winst zouden hebben behoord, ware dit lichaam in Nederland gevestigd. De overeenkomstige toepassing van genoemd derde lid betekent dat ook deze teruggaafmogelijkheid voor lichamen in een derde staat alleen ziet op opbrengsten uit portfolio-investeringen. Tevens geldt ook de additionele voorwaarde dat de opbrengsten in de andere staat niet in een belasting naar de winst mogen worden betrokken.

Voor een aantal vrijstellingen van artikel 11 van de Wet op de omzetbelasting 1968 (Wet OB 1968) geldt de voorwaarde dat de toepassing van de vrijstelling niet tot een ernstige concurrentievervalsing mag leiden. Hierbij gaat het in het eerste lid van dat artikel om de sociaal-culturele vrijstelling, bedoeld in onderdeel f, de zorgvrijstellingen, bedoeld in onderdeel g, onder 2^oen onder 3^o, de vrijstelling voor bepaalde instellingen zonder winstoogmerk, bedoeld in onderdeel t, de koepelvrijstelling, bedoeld in onderdeel u en de vrijstelling voor fondswervende activiteiten, bedoeld in onderdeel v. Met de onderhavige redactionele aanpassing van deze bepalingen en de toevoeging van een zesde lid aan genoemd artikel 11 van de Wet OB 1968 wordt het mogelijk om bij ministeriële regeling bepaalde aan te wijzen leveringen of diensten uit te zonderen van de toepassing van de vrijstelling om te voorkomen dat concurrentievervalsing optreedt. Daarnaast wordt hierbij de formulering meer in lijn gebracht met de formulering daarvan in de BTW-richtlijn 2006.16 Om de transparantie te vergroten en een en ander te stroomlijnen wordt ervoor gekozen de aanwijzing van de leveringen of diensten ter voorkoming van concurrentieverstoring bij ministeriële regeling te regelen. Hiermee wordt de aanwijzing van alle leveringen en diensten die van de toepassing van de diverse vrijstellingen ter voorkoming van een verstoring van concurrentieverhoudingen worden uitgezonderd, op één plaats geregeld (negatieve lijst). In artikel 11, eerste lid, onderdelen f en u, van de Wet OB 1968 wordt het vereiste dat geen concurrentieverstoring mag optreden behouden om de grenzen van de delegatie bij het aanwijzen van de leveringen en diensten die onder de vrijstelling vallen (positieve lijst) in de wet aan te geven. Met de onderhavige aanpassingen wordt geen inhoudelijke wijziging beoogd.

Verder wordt in artikel 8 van de Wet OB 1968 een wetstechnische wijziging aangebracht. Met deze wijziging wordt subdelegatie aan de Minister mogelijk gemaakt.

De wijziging in tabel I, post a.35, van de Wet OB 1968 betreft een redactionele aanpassing.

Ingevolge tabel I, post b.9, van de Wet OB 1968 is het verlaagde btw-tarief van toepassing op onder meer openbaar vervoer, besloten busvervoer en taxivervoer als bedoeld in artikel 1, onderdelen h, i, en j, van de Wet personenvervoer 2000. Aanpassing van deze tabelpost is nodig, omdat de verwijzing voor deze vormen van vervoer naar de Wet personenvervoer 2000 niet meer juist is. Door in deze tabelpost te verwijzen naar de definities van openbaar vervoer, besloten busvervoer en taxivervoer als bedoeld in artikel 1 van de Wet personenvervoer 2000 wordt deze omissie hersteld. Daarnaast wordt de zinsnede «het vervoer met auto’s voor de uitvoering van trouwerijen, begrafenissen en crematies daaronder begrepen» niet langer in de tabelpost opgenomen. Afzonderlijke vermelding van dit vervoer is niet meer nodig omdat dit vervoer reeds onder de definitie van taxivervoer valt als bedoeld in artikel 1 van de Wet personenvervoer 2000. Het laten vervallen van deze zinsnede betekent dan ook niet dat dit vervoer niet meer onder het verlaagde btw-tarief valt. Met deze wijziging wordt geen inhoudelijke wijziging beoogd.

De wijzigingen in de bij de Wet OB 1968 behorende tabel II, post a.7, betreffen het herstel van een omissie. De bewoordingen van post a.7 van die tabel worden in lijn gebracht met die van de Wet op de accijns inzake de benaming van het belastbare feit in die wet. Daarnaast is er een wijziging voorzien in tabel II, post a.7, onder b, die betrekking heeft op de verwijzing naar de EU-rechtshandeling in die bepaling. In de titel van die rechtshandeling18 wordt oorspronkelijk verwezen naar Verordening 2008/118/EG van de Raad. Dit is later in het Publicatieblad van de Europese Unie gerectificeerd in: Richtlijn 2008/118/EG van de Raad.19 Deze wijziging heeft geen materiële betekenis.

De wijziging voorzien in post a.8 van tabel II is redactioneel van aard.

In artikel 14a van de Wet BPM 1992 wordt geregeld dat de teruggave van BPM bij export van motorrijtuigen voortaan alleen wordt verleend indien het geëxporteerde voertuig duurzaam is ingeschreven in een ander land binnen de Europese Unie/Europese Economische Ruimte (EU/EER). Daartoe wordt in artikel 14a, eerste lid, van de Wet BPM 1992 opgenomen dat een teruggaaf alleen wordt verleend indien het motorrijtuig buiten Nederland is gebracht en in een ander land binnen de EU/EER is geregistreerd als bedoeld in de Richtlijn 1999/37/EG van de Raad van 29 april 1999 inzake de kentekenbewijzen van motorvoertuigen (PbEG 1999, L 138).

De Belastingdienst heeft namelijk geconstateerd dat een deel van de uit Nederland naar een ander land binnen de EU/EER geëxporteerde motorrijtuigen direct nadat deze motorrijtuigen kortdurend waren geregistreerd in dat andere land van de EU/EER, wordt geëxporteerd naar een land buiten de EU/EER. Deze kortdurende registratie in dat andere land binnen de EU/EER dient dan uitsluitend het doel een teruggave van BPM te verkrijgen.

Op basis van een steekproef voor het jaar 2012 blijkt het te gaan om naar schatting enkele tientallen miljoenen euro’s aan teruggaaf van BPM (bij een export van circa 84.000 motorrijtuigen en een totale teruggaaf in 2012 van € 276 miljoen), louter op basis van een tijdelijke registratie in een ander land van de EU/EER gevolgd door export naar een land buiten de EU/EER. Dit spoort met geluiden uit de branche op dit punt.

Als gevolg van de wijziging van artikel 14a van de Wet BPM 1992 wordt een kentekenbewijs op basis van een tijdelijke inschrijving als bedoeld in artikel 1 van die richtlijn voortaan niet meer geaccepteerd als basis voor de teruggave van BPM bij export van motorrijtuigen. Het gaat hierbij om tijdelijke registraties – in de richtlijn «tijdelijke inschrijving» genoemd – ten blijke waarvan documenten worden afgegeven dan wel gebruikt die niet in alle opzichten voldoen aan de voorschriften van die richtlijn.

Bij een export naar een ander land binnen de EU/EER, waar een motorrijtuig duurzaam ingeschreven wordt, zal in dat land geen tijdelijke maar een permanent kenteken worden aangevraagd en kan teruggave worden verkregen. In de gevallen waarin toch een tijdelijk kenteken wordt aangevraagd omdat het motorrijtuig bijvoorbeeld via Duitsland naar een ander EU-land wordt geëxporteerd, moet degene op wiens naam het motorrijtuig in Nederland was geregistreerd wachten met het terugvragen van de BPM tot het motorrijtuig in het definitieve EU-land van bestemming permanent is ingeschreven. Een teruggave van BPM blijft in die gevallen mogelijk.

Met het opnieuw verwoorden van artikel 23, derde lid, van de Wet MRB 1994, wordt de regelgeving inzake de afwijkende brandstoftoeslag voor personenauto’s en bestelauto’s met een gasinstallatie verduidelijkt en geactualiseerd. Het betreft een redactionele wijziging in verband met aanpassingen in de regelgeving inzake de inbouw van gasinstallaties, gesteld bij of krachtens de Wegenverkeerswet (Wvw 1994). Door de koppeling met artikel 24 van de Wet MRB 1994, is deze wijziging van artikel 23, derde lid, van die wet tevens van toepassing op bestelauto’s met een gasinstallatie.

In artikel 23, derde lid, (nieuw) van de Wet MRB 1994 wordt niet meer direct verwezen naar de Wvw 1994. Een dergelijke verwijzing is overbodig, aangezien personenauto’s die in het kentekenregister worden opgenomen sowieso moeten voldoen aan de goedkeuringseis, bedoeld in artikel 21, eerste lid, van de Wvw 1994. In die bepaling is al voorzien in een mogelijkheid nadere eisen te stellen bij een ministeriële regeling ter zake (in casu de Regeling voertuigen). Het betreft derhalve een redactionele aanpassing waarmee geen inhoudelijke wijziging wordt beoogd.

De in artikel 23, derde lid, onderdeel b, van de Wet MRB 1994 opgenomen eis dat de personenauto moet zijn voorzien van een installatie die tot gevolg heeft dat de emissies van die personenauto ten minste 30% lager zijn dan de emissienormen zoals neergelegd in de in onderdeel a bedoelde richtlijn, kan eveneens vervallen. Deze eis is specifiek bedoeld voor zogenoemde G3-LPG-installaties die na kentekenregistratie worden ingebouwd (retrofit) en is gebaseerd op de Euro II norm. Deze eis kan vervallen omdat de na kentekenregistratie ingebouwde LPG-installaties al moeten voldoen aan de eisen gesteld in de Regeling voertuigen. Deze eisen zijn even streng als dan wel strenger dan de eisen die in het huidige artikel 23, derde lid, van de Wet MRB 1994 zijn opgenomen.

Ook voor installaties die in de fabriek (af-fabriek) reeds zijn voorzien van een LPG-installatie en retrofit installaties die voldoen aan VN/ECE-Reglement nr. 115 geldt dat deze evenals genoemde retrofit G3-LPG-installaties voldoen aan genoemde eisen van de Regeling voertuigen. Dit heeft tot gevolg dat ook voor af-fabriek- en de R115-installaties de afwijkende brandstoftoeslag van toepassing is. In de praktijk wordt deze brandstof toeslag al voor deze beide laatst genoemde installaties toegepast. Deze praktijk wordt met onderhavige wijziging gecodificeerd.

Ter vastlegging van het vorenstaande wordt verduidelijkt dat de afwijkende brandstoftoeslag alleen geldt wanneer in het kentekenregister met betrekking tot de betreffende personenauto met LPG de aanduiding af-fabriek-, G3-, of R115-installatie is opgenomen.

Daarnaast geldt de afwijkende brandstoftoeslag ook voor personenauto’s met een ingebouwde CNG- of LNG-installatie, ongeacht het type gasinstallatie. Deze krijgen de brandstofaanduiding CNG of LNG in het kentekenregister. Ook hier is sprake van een codificatie van de bestaande praktijk. Hiermee wordt geen inhoudelijke wijziging beoogd.

Ten slotte wordt niet langer naar het kentekenbewijs verwezen maar naar het kentekenregister. Deze wijziging houdt verband met de modernisering van de wijze van tenaamstelling van kentekenbewijzen in de Wvw 1994.20

Ingevolge artikel 14, eerste lid, van de Wbm wordt de belasting op leidingwater geheven ter zake van de levering van leidingwater via een aansluiting aan de verbruiker. In artikel 14 van de Wbm wordt het tweede lid inhoudelijk vernieuwd. In dat lid wordt geregeld, dat ter zake van de levering van leidingwater via een aansluiting op het distributienet van een afzonderlijke watervoorziening geen belasting op leidingwater wordt geheven, tenzij degene die de levering verricht leidingwater levert via in totaal ten minste 1.000 aansluitingen. Hiermee zal de leidingwaterbelasting niet langer zien op leveringen van de allerkleinste waterleveranciers. Bij het vaststellen van het aantal aansluitingen worden alle aansluitingen van de waterleverancier bij elkaar opgeteld. Dit kunnen aansluitingen zijn op een of meer afzonderlijke watervoorzieningen.

Een bijzondere situatie doet zich voor wanneer leidingwater wordt geleverd aan een particuliere installatie voor centrale watervoorziening. In dat geval wordt vaak een groot aantal onroerende zaken via één aansluiting van leidingwater voorzien. Het is wenselijk dat grotere waterleveranciers gelijk worden behandeld, ongeacht de vraag of zij het water leveren via een particuliere installatie voor centrale watervoorziening of via rechtstreekse aansluitingen. Daarom wordt in de tweede volzin van het tweede lid een delegatiebepaling opgenomen, inhoudende dat bij ministeriële regeling nadere regels worden gesteld voor vaststelling van het aantal aansluitingen dat bij levering aan een particuliere installatie voor centrale watervoorziening in aanmerking moet worden genomen, teneinde te bepalen of de hiervoor bedoelde drempel van 1.000 aansluitingen wordt overschreden.

Het bepaalde in de huidige tekst van het tweede lid wordt verplaatst naar het eerste lid en daar opgenomen als tweede volzin. Hiermee wordt geen inhoudelijke wijziging beoogd.

Artikel 60 van de Wbm regelt dat in de eerste twee schijven van de energiebelasting voor aardgas een verlaagd tarief kan worden toegepast voor aardgas dat wordt geleverd aan glastuinbouwbedrijven. Dit verlaagde tarief vormt staatssteun in de zin van artikel 107, eerste lid, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU). De Europese Commissie heeft voor de periode van 2015 tot en met 2024 toestemming verleend om de regeling te continueren op grond van artikel 107, derde lid, onderdeel c, van het VWEU, zoals uitgewerkt in de hierna genoemde richtsnoeren. Daarbij is wel gewezen op de voorwaarde dat dergelijke staatssteun ingevolge de Richtsnoeren voor staatssteun ten behoeve van milieubescherming en energie 2014–2020 (PbEU 2014, C 200) niet mag worden verleend aan ondernemingen in moeilijkheden, zoals gedefinieerd in paragraaf 2.2 van de mededeling van de Europese Commissie betreffende Richtsnoeren voor reddings- en herstructureringssteun aan niet-financiële ondernemingen in moeilijkheden (PbEU 2014, C 249). De voorwaarde dat het verlaagde tarief door het energiebedrijf niet mag worden toegepast bij ondernemingen in moeilijkheden wordt daarom alsnog expliciet opgenomen in een nieuw tweede lid van artikel 60 van de Wbm, onder vernummering van het huidige tweede tot en met vierde lid.

Om die voorwaarde vorm te geven zal bij of krachtens algemene maatregel van bestuur concreet worden aangegeven wat onder bedrijven in moeilijkheden moet worden verstaan. Daartoe zal worden aangesloten bij in de praktijk bestaande signalen dat het bedrijf in moeilijkheden verkeert. Hierbij wordt onder meer gedacht aan de situatie waarin het glastuindersbedrijf de ontvanger van de Belastingdienst verzoekt om kwijtschelding of uitstel van betaling in verband met betalingsproblemen. Als een bedrijf door de ontvanger van de Belastingdienst niet voldoende levensvatbaar wordt geacht, wijst hij een dergelijk verzoek om die reden af. In de lagere regelgeving kan aan de glastuinder de verplichting worden opgelegd om het energiebedrijf vervolgens binnen zes weken schriftelijk te melden dat hij niet langer voldoet aan de voorwaarden voor toepassing van het verlaagde belastingtarief. Een vergelijkbare meldingsverplichting kan bijvoorbeeld gelden als surseance van betaling is verleend of als het bedrijf failliet is verklaard. Volledigheidshalve wordt opgemerkt dat een rechtstreekse melding van de Belastingdienst aan het energiebedrijf niet mogelijk is vanwege de geheimhoudingsplicht van de Belastingdienst.

De genoemde termijn van zes weken is in lijn met de termijn voor de eventuele intrekking van de zogenoemde tuindersverklaring ingevolge artikel 20 van de Uitvoeringsregeling belastingen op milieugrondslag in samenhang met artikel 34a van de Uitvoeringsbeschikking omzetbelasting 1968. Verzuimt de tuinder het energiebedrijf tijdig op de hoogte te stellen dat hij niet langer voldoet aan de voorwaarden voor toepassing van het verlaagde tarief, dan kan de ten gevolge daarvan te weinig geheven energiebelasting rechtstreeks bij hem worden nageheven op grond van artikel 20, tweede lid, tweede volzin van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR).

Voor wat betreft het energiebedrijf kan worden aangesloten bij signalen dat de tuinder structureel niet aan zijn financiële verplichtingen jegens de gasleverancier kan voldoen. Het eigen insolventiebeleid van energieleveranciers voorkomt in veel gevallen al dat het verlaagde tarief voor ondernemingen in moeilijkheden wordt toegepast, omdat dan de levering van aardgas in veel gevallen wordt stopgezet of het glastuinbouwbedrijf in overleg tussen de tuinder en bijvoorbeeld de bank versneld wordt gesaneerd. Er bestaat echter geen garantie dat alle energiebedrijven op dit punt eenzelfde beleid voeren. In de lagere regelgeving kan in dat kader ook worden geregeld in welke situatie het energiebedrijf de tuinder voor de toepassing van het verlaagde tarief moet aanmerken als onderneming in moeilijkheden omdat hij structureel niet aan zijn financiële verplichtingen jegens het energiebedrijf voldoet.

Artikel 30ha van de AWR bepaalt dat onder bepaalde voorwaarden belastingrente wordt vergoed. Zo wordt belastingrente vergoed ingeval een teruggaafbeschikking omzetbelasting niet wordt vastgesteld binnen 8 weken na de ontvangst van het verzoek en ook niet eerder dan 3 maanden na het einde van het kalenderjaar waarop de teruggaaf betrekking heeft.

In artikel 32r van de Wet OB 1968 is eveneens voorzien in een specifieke rentevergoeding aan een ondernemer uit een andere EU-lidstaat bij een verzoek om teruggaaf van in Nederland in rekening gebrachte omzetbelasting. De desbetreffende bepalingen in de Wet OB 1968 zijn het resultaat van een implementatie van een richtlijn van de Raad van de Europese Unie.23 De inspecteur dient volgens deze renteregeling in beginsel binnen vier maanden na ontvangst van een verzoek om teruggaaf de aanvrager bij voor bezwaar vatbare beschikking zijn beslissing mee te delen. Uiterlijk binnen tien werkdagen na deze vier maanden dient het goedgekeurde teruggaafbedrag te zijn betaald. Indien deze betaling niet binnen de genoemde tien werkdagen geschiedt, wordt aan de aanvrager rente betaald, vanaf de dag volgende op de laatste dag waarop de teruggaaf uiterlijk had moeten plaatsvinden tot de dag waarop de teruggaaf daadwerkelijk plaatsvindt.

Om een ongewenste samenloop tussen de regeling van de belastingrente en laatstgenoemde regeling te voorkomen wordt in het voorgestelde artikel 30ha, vijfde lid, van de AWR bepaald dat ter zake van de hiervoor genoemde teruggaaf geen belastingrente wordt vergoed, omdat ter zake van die teruggaaf al op grond van artikel 32r van de Wet OB 1968 rente kan worden vergoed.

Vanwege uitvoeringstechnische redenen vindt artikel 30ha, vijfde lid, van de AWR eerst toepassing met betrekking tot teruggaafverzoeken ter zake van een in 2015 gelegen teruggaaftijdvak.

Met de wijziging van artikel 222, derde lid, onderdeel d, van de Provinciewet wordt in de tariefstructuur van de provinciale opcenten gelijke tred gehouden met de in het BP 2015 voor het jaar 2016 opgenomen wijzigingen van artikel 23b van de Wet MRB 1994 met betrekking tot de vrijstelling van motorrijtuigenbelasting (MRB) voor de zogenoemde nulemissie-auto’s en het half tarief in de Wet MRB 1994 voor auto’s met een CO₂-uitstoot van hoger dan 0 gr/km maar niet hoger dan 50 gr/km. De tariefstructuur van de provinciale opcenten volgt immers de tariefstructuur van de MRB. Met deze wijziging blijft dat systeem in stand.

Vanwege de consistentie en de duidelijkheid wordt in artikel 222, derde lid, onderdeel e, van de Provinciewet de verwijzing naar de Wet MRB 1994 volledig opgenomen. Hiermee wordt geen inhoudelijke wijziging beoogd.